Топырақтың құрамы мен құрылымы 7 сынып

1 слайд
Суретке қарап тақырыпты анықтайық

1 слайд

2 слайд
Сабақтың тақырыбы: Топырақ құрамы мен құрылымы

2 слайд

3 слайд
Оқу мақсаты: 7.3.4.1.Топырақ құрамын және құрылымын анықтау(тәжірибе көрсету). Топырақ құрылымын графиктік түрде көрсету. 7.1.1.3.Географиялық дерек көздерімен жұмыс істеу(карта, сурет, мәтін, фотосуреттер, графикалық материалдар)

3 слайд

4 слайд
Білу және түсіну : Топырақ дегеніміз және , оның түрлерін топырақтанушы ғалым . . . В В Докучаев туралы біледі : Қолдану Топырақ кесіндісінің . графикалық сызбасын жасай алады : Зерттеу Топырақ эрозиясының , , себептерін анықтап салдарын жазады . қорғау шараларын ұсына аладыЖетістік критерийлері

4 слайд

5 слайд
Топырақ ұғымын қалай түсінесіңіздер?

5 слайд

6 слайд
Топырақ - , өсімдіктердің жануарлардың ( ), әсіресе микроорганизмдердің климат жағдайларының және адамдардың әсерімен өзгерген жер бетінің үстіңгі . борпылдақ қабаты Гумус, қара шірінді –  топырақ  құрамындағы шіріп ыдыраған қара қоңыр түсті органикалық заттар; гумус қышқылдарынан (гумин қышқылы және фульвоқышқылдар), гуминнен, т.б. заттардан тұрады.

6 слайд

7 слайд
Топырақ эрозиясы дегеніміз (латынша eros і o – желіну) – топырақтың беткі құнарлы қабатының жел күшімен немесе су ағынының шаюы нәтижесінде құнарының азаюы. эрозияның 2 түрі бар жел эрозиясы ( жел күші ) су эрозиясы ( су ағыны әрекеті )

7 слайд

8 слайд
Мелиорация (лат.  melioratio  – жақсарту)— жерді жақсартуға бағытталған техникалық және шаруашылық-ұйымдастырушылық шаралар жиынтығы

8 слайд

9 слайд
В.В.Докучаев. (1846-1903) Топырақтану ғылымының негізін салушы .

9 слайд

10 слайд
Топырақты қалыптастырушы факторлар

10 слайд

11 слайд
Классификация почв по структуре и составуҚұрылымды топырақ Топырақтың түрлері Құрылымсыз топырақ Түйіршіктері ұсақ, құнарлы болмайды. Қар суы сіңбей сай-салаға ағып кетеді .Түйіршіктерінің көлемі 10 мм-ге дейін болса, топыраққа ауа, су оңай өтіп, өсімдіктің өсуіне қолайлы жағдай туады

11 слайд

12 слайд
Тәжірибе №1 Бір кесек топырақты стакандағы суға салайық.  Көпіршіктер көрінді ме? Не байқадық? 1 Топ. Жетістік критерийі: 1. Оқушылар тәжірибе жасайды. Бір кесек топырақты стакандағы суға салып, не болғанын зерттейді. 2. 2. Топырақтың су эрозиясына ұшырайтынын анықтап қорғау шарасын ұсынады.

12 слайд

13 слайд
Тәжірибе №2. Бір уыс топырақты темір қалбырға салып отқа қойып қыздырайық. Оның үстіне шыны ұстайық. Шынының астыңғы бетіне су тамшылары пайда болды. Ол қайдан шықты? Топырақ бойында ауадан басқа тағы не бар? 2 Топ. Жетістік критерийі: 1. Бір уыс топырақты темір қалбырға салып қыздырып, қандай өзгеріс болғанын зерттейді. 2.Топырақ ауадағы жел эрозиясына ұшырайтынын анықтап, қорғау шараларын ұсынады.

13 слайд

14 слайд
Тәжірибе №3 Топырақты одан әрі қыздыра түсейік. Біраздан кейін көкшіл түтін шығады Бұл не? Топырақ ішінде жанатын не бар? 3 Топ. Жетістік критерийі: 1. Топырақты көбірек қыздырып, қандай құбылыс болғанын зерттейді. 2.Топырақтың құрамында қарашірік бар екенін анықтап, шаруашылықтағы маңызын түсіндіреді.

14 слайд

15 слайд
Тәжірибе №4 Шірінді жанып біткен топырақты суға салып араластырайық. Лайланған суды тұндыруға қояйық. 4 Топ. Жетістік критерийі:1. Шірінді жанып біткен топырақты суға араластырады, сәл тұндырады. Шыны стаканда болған өзгерісті зерттейді. 2. Топырақтың құрылымын анықтап түсіндіреді.

15 слайд

16 слайд
Сонымен, топырақ құрамында не бар екен?

16 слайд

17 слайд
Топырақ құрылымын анықтайық Қандай қабат? Қандай қабат? Қандай қабат? Қандай қабат

17 слайд

18 слайд
Топырақ эрозиясынан қорғау   1. Топырақ эрозиясына қарсы гидротехникалық құрылыстар салу:ирригациялық жүйелерден келетін сулардың ағып кетпеуіне қамқорлық жасау; 2. Ауыл шаруашылығында дақылдарды кезектестіріп отыруға көбірек көңіл бөлу (Бір дақылды жылма жыл себу топырақтың құнарлығын жояды) 3. Сайлар мен құмды жерлердің топырағын нығайту мақсатында бұларға тамыры тереңге кететін, жел эрозиясына бой бермейтін ағаштарды және дақылдарды отырғызу; 4. Құмды, тасты жерлерде, тау бөктерлерінде, мал жаюды реттеп отыру (Бұл жерлердегі өсімдіктердің тамырымен құрып кетуіне жол берілмеуі тиіс). 5 . Топырақты ауыл шаруашылығы химиясы қалдықтарынан сақтау және металлургия, химия, мұнай өнеркәсіптерінің зиянды әсерінен құтқару  6. Батпақты топырақты мелиорациялау.

18 слайд

19 слайд
Қалыптастырушы бағалау

19 слайд

20 слайд
“ Бағдаршам” Қызыл- түсінбедім. Сары - сұрақтарым бар. Жасыл -түсіндім

20 слайд

21 слайд
Үй тапсырмасы «Жергілікті жердің топырағын зерттеу» Хабарлама дайындау

21 слайд