"Тортай мінер ақ боз ат"




1 слайд
Сабақтың
тақырыбы
О. Бөкей «Тортай мінер ақбоз
ат» композициялық
құрылымы
Оқу
мақсаттары
6.1
.1.
1
әд
еб
и
ш
ығ
ар
ма
н
ы
ң
жа
нр
ы
н,
фа
бу
ла
сы
н,
сю
же
ті
н
ан
ы
қт
ау.
1 слайд
Сабақтың тақырыбы О. Бөкей «Тортай мінер ақбоз ат» композициялық құрылымы Оқу мақсаттары 6.1 .1. 1 әд еб и ш ығ ар ма н ы ң жа нр ы н, фа бу ла сы н, сю же ті н ан ы қт ау.

2 слайд
2 слайд

3 слайд
3 слайд

4 слайд
Оралхан Бөкей 1943 жылы 28 қыркүйекте Шығыс Қазақстан облысы Қатон-
Қарағай ауданына қарасты Шыңғыстай ауылында туған. 1963 жылы қазіргі әл-
Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетіне сырттай оқуға түседі де, оны 1969
жылы тамамдайды. 1970 жылы Алматы қаласындағы «Жазушы» баспасынан
шыққан «Қамшыгер» атты алғашқы жинағы қаламгер ретінде танытты. Осы
баспадан оның «Үркер» (1971), «Қайдасың, қасқа құлыным?» (1973), «Мұзтау»
(1975) әңгімелері мен повестері шығарылды. Оралхан Бөкейдің «Ән салады
шағылдар» (1978), «Үркер ауып барады» (1981), «Біздің жақта қыс ұзақ» (1984)
әңгімелері мен повестері «Жалын» баспасынан жарық көрді. 1986 жылы оның
«Құлыным менің» драмалық шығармасы «Өнер», ал 1987 жылы «Ұйқым
келмейді» деп аталатын әңгімелері «Жазушы» баспасынан шықты.
4 слайд
Оралхан Бөкей 1943 жылы 28 қыркүйекте Шығыс Қазақстан облысы Қатон- Қарағай ауданына қарасты Шыңғыстай ауылында туған. 1963 жылы қазіргі әл- Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетіне сырттай оқуға түседі де, оны 1969 жылы тамамдайды. 1970 жылы Алматы қаласындағы «Жазушы» баспасынан шыққан «Қамшыгер» атты алғашқы жинағы қаламгер ретінде танытты. Осы баспадан оның «Үркер» (1971), «Қайдасың, қасқа құлыным?» (1973), «Мұзтау» (1975) әңгімелері мен повестері шығарылды. Оралхан Бөкейдің «Ән салады шағылдар» (1978), «Үркер ауып барады» (1981), «Біздің жақта қыс ұзақ» (1984) әңгімелері мен повестері «Жалын» баспасынан жарық көрді. 1986 жылы оның «Құлыным менің» драмалық шығармасы «Өнер», ал 1987 жылы «Ұйқым келмейді» деп аталатын әңгімелері «Жазушы» баспасынан шықты.

5 слайд
Әңгіме дегеніміз - оқиғаны қарасөзбен баяндайтын шағын көркем шығарма
жанры.
Әңгімеге тән белгілер:
1) Көлемі жағынан шағын.
2) Кейіпкерлер саны аз.
3) Автордың шеберлігін талап етеді, онда адам, оның өмірі мен тағдыры, аса
маңызды деген оқиға жинақы беріледі. Мұнда бір айтылған жайларға қайта
оралуға, тәтпіштеп баяндауға, ұзақ суреттеуге орын жоқ. Әңгіме жанры аз
сурет арқылы көп жайды аңғарта білетін айрықша көркемдік шеберлікті талап
етеді.
4) Сюжет ұйытқысын құрайтын оқиғаның басталуы, шарықтау шегі мен
шешімі болады.
5) Оқиға көбіне бірінші жақтан баяндалып, әңгімешінің оқиғаға тікелей
қатыстылығын көрсетеді.
5 слайд
Әңгіме дегеніміз - оқиғаны қарасөзбен баяндайтын шағын көркем шығарма жанры. Әңгімеге тән белгілер: 1) Көлемі жағынан шағын. 2) Кейіпкерлер саны аз. 3) Автордың шеберлігін талап етеді, онда адам, оның өмірі мен тағдыры, аса маңызды деген оқиға жинақы беріледі. Мұнда бір айтылған жайларға қайта оралуға, тәтпіштеп баяндауға, ұзақ суреттеуге орын жоқ. Әңгіме жанры аз сурет арқылы көп жайды аңғарта білетін айрықша көркемдік шеберлікті талап етеді. 4) Сюжет ұйытқысын құрайтын оқиғаның басталуы, шарықтау шегі мен шешімі болады. 5) Оқиға көбіне бірінші жақтан баяндалып, әңгімешінің оқиғаға тікелей қатыстылығын көрсетеді.

6 слайд
“Тортай мінер ақ боз ат ”
Оқылым.
79 бет
6 слайд
“Тортай мінер ақ боз ат ” Оқылым. 79 бет

7 слайд
Оқылым.
Шығарманы оқушылармен бірлесе оқимыз. Әңгіменің
желісі бойынша жоспар құру.
Дескриптор: 1 балл
Білім алушы:
Әңгімені түсініп оқып, сұраққа жауап береді. 1 балл
7 слайд
Оқылым. Шығарманы оқушылармен бірлесе оқимыз. Әңгіменің желісі бойынша жоспар құру. Дескриптор: 1 балл Білім алушы: Әңгімені түсініп оқып, сұраққа жауап береді. 1 балл

8 слайд
Жоспар:
1. Салықсалған ауылы
2. Соғыстан кейінгі бейбіт өмір
3. Тортай
4. Ертегіші Тортай
5. Тортай мінер ақ боз ат...
8 слайд
Жоспар: 1. Салықсалған ауылы 2. Соғыстан кейінгі бейбіт өмір 3. Тортай 4. Ертегіші Тортай 5. Тортай мінер ақ боз ат...

9 слайд
1-тапсырма. Әңгіме мазмұнын талдау. Жеке жұмыс.
Дескриптор: 3 балл
Білім алушы:
Әңгіменің композициялық құрылысына талдай отырып,
жазады. 3 балл
9 слайд
1-тапсырма. Әңгіме мазмұнын талдау. Жеке жұмыс. Дескриптор: 3 балл Білім алушы: Әңгіменің композициялық құрылысына талдай отырып, жазады. 3 балл

10 слайд
Жауабы:
1. Авторы – Оралхан Бөкей
2. Тақырыбы – Соғыстан кейінгі жетімдік тауқыметін тартқан балалардың өмірі мен
тағдыры.
3. Жанры – Әңгіме
4.Идеясы-Автордың Тортайдың «ақ боз ат мінер» арман-мүддесінің символдық бейнесін
шынайы жеткізуі
5. Шығарманың композициялық құрылысы
Оқиғаның басталуы- Салықсалған ауылының көрінісі
Оқиғаның байланысы- Тортай мен Ораштың достығы
Оқиғаның шиеленісуі- Тортайдың үйінен кетуі
Оқиғаның шегі- Тортайдың түсі
Шешімі- Тортай мінер ақ боз ат... Менің тақымымда кеткендей еді.
Кейіпкерлері: Тортай, Ораш
10 слайд
Жауабы: 1. Авторы – Оралхан Бөкей 2. Тақырыбы – Соғыстан кейінгі жетімдік тауқыметін тартқан балалардың өмірі мен тағдыры. 3. Жанры – Әңгіме 4.Идеясы-Автордың Тортайдың «ақ боз ат мінер» арман-мүддесінің символдық бейнесін шынайы жеткізуі 5. Шығарманың композициялық құрылысы Оқиғаның басталуы- Салықсалған ауылының көрінісі Оқиғаның байланысы- Тортай мен Ораштың достығы Оқиғаның шиеленісуі- Тортайдың үйінен кетуі Оқиғаның шегі- Тортайдың түсі Шешімі- Тортай мінер ақ боз ат... Менің тақымымда кеткендей еді. Кейіпкерлері: Тортай, Ораш

11 слайд
Жаңа сабақты қорытындылау кезеңі:
Проблемалық сұрақтарға жауап беру арқылы, тақырып бойынша талдау жүргізу.
1. Салықсалғанда соғыстан кейінгі жағдай қандай?
2. Әңгімеші бала мен Тортайдың достығы қалай сипатталған?
3. Тортайдың жеке басының арманы не? Сол үзіндіні әңгімеден тауып оқы.
4. Тортайдың автор үйіне келудегі мақсаты не?
5. Автор неге орнынан тұрып амандаса алмады?
6. Тортай кітап туралы қандай пікірде ? Кітапты неге пір тұтты?
7. Кітаптың адам өмірі, мінез құлқы үшін қандай маңызы бар?
8. Ол таскүркеде қандай кітап оқыды ?
9. Әңгіменің соңында лирикалық кейіпкер қандай шындық айтады?
10.Тортай неге арманына жете алмады?
Дескриптор: 2 балл
Білім алушы:
Бекіту мақсатында қойылған толық, дұрыс сұрақтарға жауап береді. 2 балл
11 слайд
Жаңа сабақты қорытындылау кезеңі: Проблемалық сұрақтарға жауап беру арқылы, тақырып бойынша талдау жүргізу. 1. Салықсалғанда соғыстан кейінгі жағдай қандай? 2. Әңгімеші бала мен Тортайдың достығы қалай сипатталған? 3. Тортайдың жеке басының арманы не? Сол үзіндіні әңгімеден тауып оқы. 4. Тортайдың автор үйіне келудегі мақсаты не? 5. Автор неге орнынан тұрып амандаса алмады? 6. Тортай кітап туралы қандай пікірде ? Кітапты неге пір тұтты? 7. Кітаптың адам өмірі, мінез құлқы үшін қандай маңызы бар? 8. Ол таскүркеде қандай кітап оқыды ? 9. Әңгіменің соңында лирикалық кейіпкер қандай шындық айтады? 10.Тортай неге арманына жете алмады? Дескриптор: 2 балл Білім алушы: Бекіту мақсатында қойылған толық, дұрыс сұрақтарға жауап береді. 2 балл

12 слайд
ҮЙ ЖҰМЫСЫ
ӘҢГІМЕНІ ОҚУ. МАЗМҰНЫН АЙТУ.
Әңгімеден көркем ауыстыруларды тауып
жазып келу.
(Тұрақты тіркес, мақал-мәтел, эпитет, теңеу)
12 слайд
ҮЙ ЖҰМЫСЫ ӘҢГІМЕНІ ОҚУ. МАЗМҰНЫН АЙТУ. Әңгімеден көркем ауыстыруларды тауып жазып келу. (Тұрақты тіркес, мақал-мәтел, эпитет, теңеу)

13 слайд
Кері байланыс.
«Мен білген үш мәлімет». «Мені қызықтырған үш
ақпарат»
13 слайд
Кері байланыс. «Мен білген үш мәлімет». «Мені қызықтырған үш ақпарат»

14 слайд
Қорытынды сұрақтар
https://wordwall.net/resource/
29324609
Таймер
https://search.app/
XMjvmZ3ViHmLyYtP7
14 слайд
Қорытынды сұрақтар https://wordwall.net/resource/ 29324609 Таймер https://search.app/ XMjvmZ3ViHmLyYtP7