#1 слайд
Тұлға бағыттылығы

1 слайд

#2 слайд
Тұлға-адамның қоғамдық санасы мен мінез-құлықты, адамзаттың қоғамдық-тарихи тәжірибесін меңгеруде қалыптасқан адамның әлеуметтік-психологиялық мәні. Тұлға қоғамдық қатынасты обьектісі мен жемісі ғана емес, сонымен бірге іс-әрекет, қатынас, сана, өзіндік сананың белсенді субьектісі. Тұлға болып туылмайды, ол әлеуметтік, мәдени даму нәтижесінде туындайды.  Тұлға болу дегеніміз-белсенді түрде өмірлік позицясы бар және ішкі қажеттілікке байланысты таңдау жасай білу, келген шешімінің зардабын бағалау және өзі қоғамның алдында жауап беру, үнемі өзін-өзі және өзгелерді құруға түрлі әдіс, тәсілдерді меңгеріп өз мінез құлқын реттеуші.

2 слайд

#3 слайд
Тұлғаның имплицитті теориясы Тұлғаның имплицитті теориясы - белгілі бір адамның даралық өмір тәжірибесіндегі тұрақты қалыптасқан, типтік жағдайлардағы сыртқы белгілердің негізінде бір-бірімен адамдардың психологиясы мен қылығының үйлесімділігі ретінде түсінігін белгілейтін ғылыми, әлеуметтік- психологиялық ұғым. Тұлғаның имплицитті теориясы— адамдар туралы мағлұматтар жеткіліксіз болған жағдайда, олардың сыртқы пішіні, қылығы және тұлғалық қасиеттеріне байланысты өмірде қалыптасқан тұрақты пікірлер туралы теория. Тұлғаның өзін-өзі анықтауы Тұлғаның өзін-өзі анықтауы - адамның өз өмір жолын, мақсаттарын, құндылықтарын, әдептілік нормаларын, болашақ мамандығы мен өмір жағдайларын өзінше таңдауы. Тұлғаның үміттену деңгейі — адам үміттенетін мақсат деңгейі.

3 слайд

#4 слайд
Бағыттылық- бұл ең тұрақты тұлғаның өзіне қажетті идеалдар мен өз қалаулары және тұлғаның ең басты жүріс-тұрыс тенденциясынан тұрады.

4 слайд

#5 слайд
Тұлғаның бағыттылығы - тұлғаның іс-әрекетін бағдарлайтын және нақты бар жағдаяттан біршама тәуелсіз, орнықты түрткі-ниеттер жиынтығы. Тұлғаның бағыттылығы оның мүлделерімен, бейімдерімен, сенімдерімен, мұраттарымен сипатталады және бұлар арқылы адамның  дүниетанымы білінеді. Тұлғаның дамуы — білім беру міндеттері тұрғысынан екі мағынаға ие: 1) тұлғаны қоғамдық өмірдің әр түрлі саласына жауапкершілікпен қатысуға тәрбиелейді; 2) жеке адамның жан-жақты үйлесімді дамуы,  зияты, ақыл-ойы, еркі, сезімі мен оңтайлы логикалық- эмоциялық-психологиялық сапалары мен көзқарастары.

5 слайд

#6 слайд
Ғалымдардың тұлға туралы өз ойлары И.С.Кон:  И.С.Кон: Тұлға – нақты бір индивидті іс-әрекет субъектісі деп білдіреді, және қандай да бір әлеуметтік қасиеттердің, қарым-қатынастың еңбек арқылы дамыған қасиеті ретінде көрінеді.  Немов Немов – тұлға кто? (қасиеттер жиыны) ма, әлде что (индивид) ма?  А.Н.Леонтьев А.Н.Леонтьев: Тұлға индивидтің қарым-қатынас кезінде иеленген ерекше қасиеттері.   А.Орлов  А.Орлов: Тұлға – субъектінің мотивациялық қатынастарының жүйесі, әрбір адам белгілі бір тұлғалық құрылымдардан біртұтас қасиеттерді жинақтайды. 

6 слайд

#7 слайд
Алексей Николаевич Леонтьев Алексей Николаевич Леонтьев (1903-1979)- кеңес психологы, 20жж Выготский және Луриямен бірлесе отырып, психиканың қалыптасуның тарихи-мадени тұжырымдамасын жасаған. Кейіннен психикалық құбылыстарды іс-әрекет тұрғысынан қарастырған. Сананың пайда болуы мен психиканың дамуы саласындағы зерттеулерде көп үлес қосқан. Іс-әрекет құрылымы ретінде мақсат, мотив, іс-әрекет жағдайын сипаттаған. Өмірінің соңғы жылдары тұлғаны мотивациялы-мағыналық иерархия жүйесінде қарастырған.   А.Н.Леонтьев іс-әрекет психологиясының негізін қалаушы ретінде әйгілі. Ол жеке адам мен іс-әрекетті ажырамас симбиоз ретінде қарастыруды ұсынған.   Іс-әрекет иерархиясы (Леонтьев бойынша): қажеттілік, түрткі, эмоция, мағына, мәннен құралады.   Тек Леонтьев жеке адам блғанда ғана нәтиже болатынын, жеке адам іс-әрекетті, ал іс-әрекет жеке адамды дамытатынын тұжырымдаған.

7 слайд

#8 слайд
Рубинштейн  Рубинштейн тұлғаның психологиялық бейнесінің 3 қырын көрсетеді:   1. Тұлғаға не керек? Ол неге ұмтылады? – Бұл бағыттылық, ұстаным, қажеттіліктер, қызығушылықтар, идеалдар.   2. Тұлға не істей алады? Бұл – қабілеттіліктер, дарындылықтар, таланттар.   3. Тұлға дегеніміз не? Бұл – мінез.   Сонымен, Рубинштейн бойынша тұлға құрылымына енетіні – бағыттылық, мінез, қабілеттілік.   Мясищев, Мерлин, Ананьев  Мясищев, Мерлин, Ананьев бұл тізімге тұлғаның психофизиологиялық негізі ретінде темпераментті тіркейді.   Айзенк  Айзенк бойынша тұлға мінез, темперамент, интеллект, адамның дене бітімінен құралған.  Кеттел Кеттел тұлғаны факторлы талдауды ұсына отырып, өз тұжырымдамасында тұлға құрылымын – 3 қасиеттер тобымен сипаттайды, ол темпераментті қасиеттер – қабілеттіліктер, өзгермелі қасиеттер, бағыттылық пен қызығушылықтарды біріктірген мотивациялы мінез-құлық А.Г.Ковалев  А.Г.Ковалев – тұлға дамуы – жеке қасиеттерінің интеграциясы, ол темперамент, қабілет, бағыт-бағдар. 

8 слайд

#9 слайд
Тұлға сипатындағы маңызды нәрсе оның қоғамдық мәні. Адам тұлға ретінде қоғамның субъектісі болып табылады және де оның қасиеттерінде әлеуметтік маңызы бар тұрақты психологиялық жүйеден тұрады.

9 слайд

#10 слайд
Тұлғаның түрткілері мен бағыттылығы •Қажеттілік, мотив (түрткі) , мақсат – адамның мотивациялық ортасының негізін құраушылар. •Әрбір қажеттілік көптеген мотивтер арқылы жүзеге асады және әрбір мотив әртүрлі мақсаттар жиынтығы арқылы қанағаттандырылуы мүмкін.

10 слайд

#11 слайд
Заттық сипатына орай қажеттіліктер материалдық, әлеуметтік және рухани болып бөлінеді. қажеттілік әлеуметтік Материалдық рухани

11 слайд

#12 слайд
Мотив – бұл мұратқа жету жолы. Мұрат – адамның алдына қойған ең асыл, ең ардақты мақсаты. Адам осыған жетуі үшін қолдан келгеннің бәрін пайдаланады. •Мақсат әрқашан анық болады, ал мотив үнемі айқын бола бермейді. •Мотивтің мақсатқа айналу мүмкіндігі де жоқ емес. Яғни, қандайда бір мотивтің әсерінен пайда болған мақсаттың өзі мотивтке айналуы мүмкін.

12 слайд

#13 слайд
Сонымен бірге адам әрекетінің мотиві ретінде қарастырылады: қызығу, ниет, ұмтылыс, құмарлық, көзқарас, наным •Қызығу – шындықтағы заттар мен құбылыстарды белсенділікпен танып, білуге бағытталған адамның біршама тұрақты жеке ерекшеліктерінің көрнісі. Қызығусыз адамның рухани өмірі дамымайды. •Ниет- саналы қажетсіну, толық белгілі бір затқа құмарлық .

13 слайд

#14 слайд
•Ұмтылыс – ниетке ерік күш қосылғанда пайда болады. •Құмарлық- бағыт-бағдардың ең қарапайым биологиялық формасы. •Көзқарас- қоршаған дүние болмысын философиялық, эстетикалық, этикалық, жаратылыстану және басқа ғылымдар жүйесінде тану. •Наным- адамды әрекетке ықпалдаушы мотивтер жүйесі, бағыт-бағдардың ең жоғарғы формасы.

14 слайд

#15 слайд
Назарларыңызға рахмет!

15 слайд