Түрік қағанаты презентация

1 слайд
Түрік қағанаты Қазақстан жеріндегі орта ғасырлардағы алғашқы феодалдық мемлекет. •Қытай жылнамаларында 542 жылдан бастап кездеседі. •Қытайлар түркілерді ғұндардың ұрпақтары деп санаған •«берік, күшті» деген мағынаны білдіріп, билік етуші ашина әулетіне байланысты айтылады. «Түркі» этнонимі

1 слайд

2 слайд
Түрік қағанатының құрылуы 552 жылға дейін (6 ғ ортасына дейін) түріктер жужандарға (аварлар) бағынышты болды •Қазақстан мен Орталық Азияда құрылған мемлекет •Жер аумағы: Алтайдан Каспи теңізіне дейін •552-603 жылдары өмір сүрді. •Құрамы: 30-дан аса теле тайпалары. Оңтүстік-шығысында Қытаймен шектесті; Оңтүстік-батысында Парсы елімен шектесті. Көптеген түрік тайпаларының ортақ атауы: Теле

2 слайд

3 слайд
Бумын қаған •552ж жужандар (аварлар) әскерін талқандап, Түрік қағанатының негізін қалады; •552 ж «елхан» атағын алды

3 слайд

4 слайд
Мұқан қаған •Қара Ескеден кейін билікке келді. •553-572 жылдары билік етті. •Жужандарды талқандауды аяқтады. •Түрік қағанатын «Ұлы Даланың шығыстағы қожасына» айналдырды. •Түркілердің Орталық Азия мен Оңтүстік Сібірдегі үстемдігін бекітті. •Қытай жылнамаларында «шегара (Ұлы қорған) сыртындағы барлық иеліктердің зәресін ұшырды» деген жазба бар. •Қытай билеушілері Түрік қағанатына жібек матамен салық төлеп отырды.

4 слайд

5 слайд
Иштеми (Істеми) қаған •Бумын қағанның інісі; •Сауда жағдайына байланысты Иран мен Византияға елшіліктер жіберіп, келіссөздер жүргізді; •Қазіргі Қазақстан, Орталық Азия аумағын бағындырып, Еділ мен Солтүстік Кавказға шықты. •Түркілер әскери жағынан қуатты империяға айналды.

5 слайд

6 слайд
Түрік қағанатының нығаюы •VІ ғасырдың 60-жылдары ірі мемлекеттер – Византия, Иран, Қытаймен өзара қарым-қатынас жасады •VІ ғасырдың 70-жылдары Маньчжуриядан Босфорға дейінгі жерді алып жатты. •VІ ғасырдың 70-жылдары Түрік қағанатының үстемдігі Солтүстік Кавказ бен Қара теңіздің солтүстік жағалауына жетті. •VІ ғасырдың 80-жылдарының соңында Парсы елімен одақтасып, Оңтүстік Қазақстан мен Орталық Азиядағы қуатты эфталиттер мемлекетін талқандады. •Орталық Азияны жаулап алып, Қытайдан Жерорта теңізіне баратын Ұлы Жібек жолының едәуір бөлігіне ие болды. •VІ ғасырдың екінші жартысында Византиямен тұрақты сауда және дипломатиялық байланыстар орнады. Эфталиттердің өмір сүрген жері: Солтүстік Үндістан мен Шығыс Түркістан аралығы.

6 слайд

7 слайд
Византия империясы мен сасанидтік Иран мемлекеті арасындағы қарым-қатынасы шиеленісе түсті. Иранға қарсы бірнеше әскери әрекеті сәтсіз аяқталған соң Византия оған жыл сайын салық төлей бастады. Содан кейін Византия Иранды әлсірете алатын одақтас іздеуге кіріседі. Мұндай одақтас түріктер арасынан табылды. Түркілер Иранмен одақтасып, эфталиттерге қарсы соғысқан соң Согдиана қаласына ие бола бастайды. Ол кезде Согдиана ірі сауда орталығы саналатын әрі жоғары сапалы жібек өндірісіне қол жеткізген еді. Түркілерге Қытайдан салық түрінде алған тауарларын өткізетін сауда нарығы қажет болатын. Сондықтан Түрік қағаны Истеми Византиямен сауда орнатпақ болады. Неліктен Византия Түрік қағанатымен одақ жасасты? Түрік қағанаты үшін Византия дипломатиясы қаншалықты маңызды болды?

7 слайд

8 слайд
568 жылы Истеми қаған соғдылық көпес Манияхты Константинопольге елші етіп жібереді. Түрік қағанатының елшілігін Византия императоры II Юстин қабылдады. Сол кезден бастап екі ел арасында Иранға қарсы әскери және сауда-саттық одақ құрылды. Жаңа одақты бекіту үшін Византияның шығыс жерлер бойынша елшісі Земарх Түрік қағанатына барады. Византия мен Түрік қағанатының арасындағы әскери және сауда-саттық одақтың құрылуы Әскери әрі сауда-саттық келісімге қол жеткізген Византия империясы Иранға қарсы мықты одақтасқа ие болды. Ал Түрік қағанаты Византиямен тікелей сауда жасау мүмкіндігіне ие болды.

8 слайд

9 слайд
Түрік қағанатының Византиямен әскери және сауда- саттық одағын құрудағы мақсаты: •Ұлы Жібек Жолының бір тармағына бақылау орнату; •Жыл сайын түркілерге алым ретінде келетін қытай жібегін сату; •Түркілердің қоластындағы соғдылар үшін экономикалық пайда.

9 слайд

10 слайд
ҮІ ғасырдағы түркілердің Қытай және басқа мемлекеттерден басымдығы •Саяси бірлік •Жетілдірілген қару-жарақ •Көшпелі ұйым, жылдам қимылдау •Қарсыластардың әлсіздігіі және бытыраңқылығы

10 слайд

11 слайд
Түрік қағанатының ыдырауы •Түркі әулетінің өз ішінде қырқыстың басталуы; •Даладағы сұрапыл жұт; •Әскери күшпен жеңе алмаған Қытай 603 жылы (VІІ ғ І жартысы) дипломатиялық жолмен қағанаттың екіге ыдырауына қол жеткізді: •Батыс Түрік •Шығыс Түрік •Қағанат ыдырағанымен қуатты мемлекет болып қала берді.

11 слайд

12 слайд
Әкімшілік және әлеуметтік құрылымы: •Қаған – жоғарғы билеуші жәе әскербасы. •Қаған сайлаған ұлықтар: Ябғу, шад - қағаннан бір саты төмен тұратын лауазым. Елтебер - әскери-әкімшілік шен. •бұйрық, тархан - сот қызметін атқарушылар. •Бектер – қағанның негізгі тірегі. •Қара бұдундар - қарапайым халық •Таттар - вассалдық тәуелдікке түскен Орта Азияның жергілікті халқы.

12 слайд