видио сабақ Оғыз мемлекеті

1 слайд
ОҒЫЗ МЕМЛЕКЕТІ БҮГІНІГІ САБАҚТА СЕНІҢ БІЛЕТІНІҢ - Оғыз мемлекетінің құрылуы н - Оғыздардың саяси жағдайын - Кәсібі мен қолөнері - Қағанаттың ыдырауы СЕНІҢ МЕҢГЕРЕТІНІҢ - Мемлекеттің этникалық құрамы мен қоғамдық құрылысы жайлы мәлімет аласыңдар. - Оғыздардың сыртқы саясатын және ш аруашылығын білесіңдер - оғыз мемлекетінің ыдырау себептерін анықтайсыңдар. Қаражал қаласы №7 ЖББОМ Тарих пәнінің мұғалімі: Касимова Р.З. 6 СЫНЫП ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ

2 слайд
З ерттеу сұрағы: Қазақстанның орта ғасырлар тарихында Оғыз мемлекетінің алатын орны қандай ?

3 слайд
«Оғызнама» дастанында жырланған Оғызхан есімді тарихи тұлға ҮІ ғасырдан бастап белгілі. Ежелгі қытай жылнамаларында оғыздар «Угу» деген атпен белгілі болған. Оғыз мемлекетінің құрылуы Оңтүстік Қазақстанның жерінде, әсіресе Ыстықкөл мен Шудың орта бойында қырғыз, қыпшақ, оғыз, иағма, чігіл, имек сияқты түрік тілдес тайпалардың қатар өмір сүргендігі белгілі . ІХ-Х ғасырларда Оғыз тайпаларының ежелгі феодалдық мемлекеті қалыптасты. Х ғасырда Оғыз мемлекетінің астанасы – Янгикент немесе «Жаңа гузия» деп аталатын қаласы болған.

4 слайд
Оғыздардың этникалық құрамы Қытай деректері Махмуд Қашкари әл - Марвази деректері Араб деректері баяндур, язғыр, имур, қарабулақ, тутырка, т.б. 24 тайпа 12 тайпа Қимақ тайпаларының бір бөлігі қосылғанын айтады.

5 слайд
Оғыздардың Саяси жағдайы Сыртқы саясаты Оғыз мем ле кеті өзінің са яси және әле уметтік тұрмы сы жағынан көне фе одал дық мем ле кет. «Жабғы” атағы бар жоғарғы би ле уші Оғыз мем ле кетінің бас шы сы бо лып са нал ды. Оғыз билеушілерінің сыртқы саясатында басты екі мақсаты болды

6 слайд
Шаруашылығы Төрт түлік мал ұстаған. қаракөл қой, жылқы, өркешті ірі түйе тұқымын өсірген. Арық-тоғандар қазып, суармалы егін шаруашылығы мен айналысқан Мал өнімдерін өңдеп, құрал-жабдық, қару-жарақ, тұрмысқа қажетті бұйымдар жасаған. Қысқы жайылымдары Сырдың орта және төменгі ағысында, Арал теңізі жағалауында, ал жазда Каспий теңізінің даласында   Жаркент, Жент, Жуара, Қарнақ, Сүткент, Фараб, Сығанақ, Сауран қалаларында арық- тоғандардың іздері табылған   Малдың терісінен аяқ киім, ыдыс, ат әбзелдері, торсық, секілді бұйымдар жасалды. Ал малдың жүнінен киім, киіз, текемет, кілем, сияқты тағы басқа да шаруаға қажетті бұйымдар дайындалды .

7 слайд
Оғыз мемлекетінің әлсіреу себептері мен ыдырауы Қыпшақ тайпаларының шабуылдары Қыпшақ тайпалары оғыздарға ауық-ауық шабуыл жасады .Селжұқтармен соғыс Селжұқтармен соғыста Шахмәлік қаза табады.Бұл билікке таласқа алып келеді. Ыдырауы XI ғасырдың ортасында Оғыз мемлекеті біржола құлады. Оның орнына Қыпшақ мемлекеті құрылды Ішкі тартыс Билік үшін талас Оғыз мемлекетін әлсіретті.

8 слайд
Жағбу «Угу» «Оғызнам а » Т үркі халықтарының ежелгі шежіресін генеалогиялық аңыздар негізінде баяндайтын эпостық дастан.М емлекет басшысын жағбу атаған Ежелгі қытай жылнамаларында оғыздарды «Угу» деп атаған . 1 . тапсырма Берілген сөздерге анықтама беріңдер .

9 слайд
2.тапсырма Оғыз билеушілерінің сыртқы саясатындағы алдына қойған басты екі мақсатты жазыңдар. 1 .Мақсаты: 2 . Мақсаты: Оғыздарды Маңғыстау мен Үстірт, Еділ бойына өтіп, Еуропаны Азиямен байланыстыратын аса маңызды сауда жолдары қызықтырды.Қара теңіз және Дон өзенінің бойындағы жақсы жайылымды жерлерді қолға қарату болды.

10 слайд
1 . Алым салықтың көбеюі 2 . Салжұқтармен ұзаққа созылған соғыс 3 . Халық наразылығы 4 . Қыпшақтардың жиі шабуыл жасауы 3 .Тапсырма Оғыз мемлекетінің ыдырау себептерін ішкі және сыртқы факторға жіктеңіздер. І шкі фактор Сыртқы фактор Халық наразылығы Алым салық көбеюі Қыпшақтардың жиі шабуыл жасауы Салжұқтармен ұзаққа созылған соғыс

11 слайд
Қорытынды Оғыздар мемлекеті Еуразияның саяси және әскери тарихында маңызды рөл атқарды. Киев Русінің оғыздармен әскери-саяси одағы олардың саяси және сауда-экономикалық мүдделерінің бір болуынан туындады.

12 слайд
Үй тапсырмасы «Оғызнама» жырын оқу талдау Ей, ұлдарым менің Мен басымнан көп нәрсе өткіздім. Талай-талай шайқасты көрдім, Садақ тартып, оқ аттым, Дұшпандарымды жылаттым, Достарымды күлдірттім. Көк Тәңірі алдындағы парызымды өтедім. Ел – жұртымды сендерге табыс етем. Үзіндіні талдау критерилері 1. Үзіндінің авторы кім? 2. «Оғызнаманың» басты идеясы