#1 слайд
Өткен тақырыпты қайталау: Тест сұрақтарына жауап беріңіз 1."Қыз Жібек"жырының негізгі идеясын анықтаңыз? a)Елін жаудан қорғау b)Сұлулықты дәріптеу c)Әлеуметтік теңсіздік,бай мен кедейді сынау d)Шынайы сүйіспеншілік пен адалдық e)Батырлық 2.Руна жазуымен жазылған көне түрік ескерткішіне қайсысы жатпайды? a)Білгеқаған жыры b)Тоныкөк жыры c)Иолығтегін жыры d)Күлтегін жыры

1 слайд

#2 слайд
3."Қазтуғанның қонысымен қоштасу"жырында кездеспейтін жер-су атауы қайсысы? a)Ойыл b)Еділ c)Жайық d)Қособа 4.Есім ханның тұсында өмір сүріп "Еңсегей бойлы ер Есім "деген толғау шығарған жырау кім? a)Жиембет жырау b)Қазтуған жырау c)Бұхар жырау d)Асанқайғы жырау 5. Кімді жыршы дейміз? а)Жырды өзі шығаратын адам b)Ұзақ жырларды жатқа айтатын адам c)Домбыра тартып,ән айта алатын адам d)Қолбасшы,ханға кеңесші болатын адам.

2 слайд

#3 слайд
Ой шақыру. Суреттерге қарап қандай ой туындағанын айтыңыз? Хандық дәуір. Еркіндік. Көшпелі өмір. Патшаның қазақ жерін,қазақ елін отарлауы

3 слайд

#4 слайд
Сабақтың тақырыбы: Зарзаман поэзиясы

4 слайд

#5 слайд
Сабақ мақсаты: « Зарзаман» ұғымын түсіну,өкілдерін білу және зарзаман өкілдерінің тұлғалық болмысын гуманистік тұрғыдан талдау •7.3.4.1. Әдеби шығарманың эстетикалық құндылығы туралы шағын сыни шолу жазу •7.1.2.1. Әдеби шығармадағы тұлғалық болмысты гуманистік тұрғыдан талдау

5 слайд

#6 слайд
1-тапсырма. Сұрақ-жауап: •Зар сөзінің синонимі? Ел тағдырына алаңдап, халықтың мұң-мұқтажын, жырлаған кезең. Елдің еркіндігінен, ұлттық рухынан айырылуын, орыс империясына отар болуын «зарзаман» деген. «Зарзаман» ұғымын қалай түсінесіз? Зар деген сөз -мұң,қайғы,қасірет.

6 слайд

#7 слайд
2-тапсырма. ФБ-5 балл. Мәтінді оқып, зарзаманның негізгі белгілерін кластер түрінде жазыңыз. ХІХ ғ бірінші жартысында патшалы ресей өкіметі қазақ жерін отарлай бастады. Бірінші кезекте хандық билікті жойды, барлық қазақ жерін басқаруды старшын, майор, болыс, ояз, губернаторларға  бөліп берді. Қазақтың құнарлы жеріне орыс шаруаларын орналастыра бастады.Елге салық салды. Қазақ халқы жайылымынан ,билігінен айрылды. Салт-дәстүрі бұзылды.Рухани құндылықтары,қасиеттері жойыла бастады. Халық  қатты күйзелді.Ел тәуелсіздігінен айырылды. Сол заманды 19ғ 1-жартысын «зарзаман» деп атады.    

7 слайд

#8 слайд
ЗАРЗАМАН белгілері Патшалы ресей өкіметі қазақ жерін отарлай бастады. Хандық билікті жойды Қазақ жерін басқаруды старшын, майор, болыс, ояз, губернаторларға   бөліп берді. Орыс шаруаларын қазақ жеріне орналастырды Қазақ халқы жайылымынан , билігінен,тәуелсіздігінен айрылды. Салт-дәстүрі бұзылды.Рухани құндылықтары,қасиет- тері жойыла бастады.

8 слайд

#9 слайд
3. «Зарзаман» термині қалай пайда болды? Қазақ әдебиетіне оны кім енгізді? • "Зарзаман"деген атауды әдеби термин ретінде бірінші рет М.Әуезов енгізді. •Ол бұл атауды Шортанбай Қанайұлының "Зарзаман"деген өлеңінен алған.

9 слайд

#10 слайд
4. «Зар заман» өкілдеріне кімдер жатады? Дулат Бабатайұлы Шортанбай Қанайұлы Әбубәкір Кердері Мұрат Мөңкеұлы Нарманбет Орманбетұлы «Зарзаман» ақындары – елдің еркіндігі мен болашағына алаңдап, халық тағдырын күйзеліспен жырлаған, ел мүддесін қорғаған гуманист тұлғалар.

10 слайд

#11 слайд
3-тапсырма. Мәтінді оқып, «зар заман» өкілдерінің тұлғалық болмысын гуманистік тұрғыдан талдап, кестені толтырыңыз. ФБ-5 балл.

11 слайд

#12 слайд
Кестені толтырыңыз. «Зарзаман» өкілдерінің тұлғалық болмысын гуманистік тұрғыдан талдау «Зарзаман» ақындары жырлаған мәселелер Зарзаман ақындарының елге деген көзқарасы «Зарзаман» ақындары туралы менің пікірім Олар елдегі тұрмыстың нашарлауын, еркіндіктің жойылуын көрді. Қоғамдағы әділетсіздікті сынады. Олар халық тағдырына жанашырлықпен қарады. Елдің мұң-зарына бей-жай қарамай, шындықты ашық айтты.Халық қамын ойлады. Жер мен биліктен айырылу, отар болу, салт-дәстүрдің , халық ниетінің бұзылуы-үлкен қасірет екенін айтты. Ұлттық рухты, қазақ болмысын сақтауды мұрат етті. Халық мүддесін қорғады. Жердің, еркіндіктің, рухани құндылықтың жоғалуына күйінді.Әділетсіздікке қарсы шықты.Ұлт болашағын ойлады. Сондықтан оларды гуманист тұлғалар деп бағалаймын.

12 слайд

#13 слайд
Сабақ қорытылады: 1. «Зарзаман» поэзиясы ұғымы нені білдіреді? 2. «Зарзаман» поэзиясының өкілдері кімдер? 3. «Зарзаман» ақындары неліктен гуманист тұлғалар деп есептеледі? 4.Олар бүгінгі ұрпаққа не үйретеді? 5. Зарзаман ақындары……. . Бүгінгі тақырыптың қорытынды тезисін аяқтаңыз. қазақ хандығындағы жойылып, халықтың саяси, экономикалық және рухани езгіге ұшыраған, ауыр да қиын кезеңді сипаттаған тарихи тұлғалар.

13 слайд

#14 слайд
Үй жұмысы: • «Зарзаман» поэзиясы және оның өкілдері туралы оқу, мазмұндап, әңгімелеу. • «Зарзаман» өкілдері гуманист тұлғалар екеніне дәлел жазып келу.

14 слайд

#15 слайд
•Халық мүддесін қорғады •Жердің, еркіндіктің, рухани құндылықтың жоғалуына күйінді •Әділетсіздікке қарсы шықты •Ұлт болашағын ойлады •✨ Сондықтан оларды гуманист тұлғалар деп бағалаймыз.

15 слайд

#16 слайд
Кері байланыс: • Мен жаңадан не білдім? •Мен үшін не оңай болды? •Мен үшін не қиын болды? • Маған сабақ ұнады/ ұнамады, қызық болды/ қызық болмады.

16 слайд

#17 слайд
•Қазақ әдебиеті тарихындағы ірі тұлғалардың бірі Шортанбай Қанайұлы. Ол 1818 жылы Оңтүстік Қазақстан облысының Түркістан ауданында дүниеге келген. Ақын 63 жасында қазіргі Қарағанды облысының Шет ауданында қайтыс болған.

17 слайд