Химиялық элементтердің басым көпшілігі - металдар. Қазір белгілі болып отырған 110 элементтің 88-ы металдарға жатады. Химиялық элементтердің барлық топтарында металдар бар. Периодтық кестедегі металдар мен бейметалдарды өзара бөліп көрсету үшін II топтағы бериллийден VII топтағы астатқа қарай диагональ жүргізіледі. Сызықтың жоғары жағында қосымша топша металдарын есептемегенде, бейметалдар, ал төменгі жағында металдар орналасады. Олар I-III топтың негізгі топшасында жəне барлық қосымша топшаларында кездеседі. Металл атомдарының өзіне тəн ерекшелігі бар. Диагональ сызықтың дəл үстінде жатқан берилий, алюминий сияқты металдар екі жақты қасиеті бар екідайлы элементтерді құрайды.

Стыковое соединение – это сварное соединение двух деталей, расположенных в одной плоскости и примыкающих друг к другу торцовыми поверхностями. Оно наиболее распространено в сварных конструкциях, поскольку имеет ряд преимуществ перед другими видами соединений.

Тізбекте кем дегенде үш өткізгіш тоғысатын нүктелер түйіндер деп аталады. Токтардың үзіліссіздік заңы: түйінге кіріп жатқан ток күштерінің қосындысы түйіннен шығып жатқан ток күштерінің қосындысына тең: ∑Ii=∑Ii Кирхгофтың І ережесі. Кез келген тұйықталған контурда кедергілердегі кернеудің түсулерінің қосындысы осы контурдағы ЭҚК-тердің қосындысына тең болады. ∑εi=∑Ui Кирхгофтың ІІ ережесі.

І-топ 1. Өнеркәсіптің негізгі металы? (темір) 2. Металдардың кернеу қатарын кім жасады? (Н.Н Бекетов) 3. Ең сүйық элемент? /сынап/ 4. Металдардың тотығу дәрежесі қандай ион көрсетеді? (оң) 5. Ең қатты металл? (вольфрам) 6. Шаршамайтын металл? (берилий) 7. Адам алақанының қызуында балқитын металл (цезий) 8. Сілтілік металдар қай топта? (бірінші топта) 9. №27 орындағы металл (кобальт) 10. Периодтық жүйеде металдар қалай орналасқан. (Берилийден астатқа көлбеу сызғанда төменгі оң жақ бұрышы және кейбір қосымша топшаларда орналасқан)

В Казахстане по поручению Главы государства начался процесс модернизации системы технического и профессионального образования с тем, чтобы она давала нашей стране самых эффективных и конкурентоспособных специалистов. Сегодня перед системой образования стоит задача обеспечения страны высококвалифицированными кадрами, готовыми к глобальным вызовам

Материалтану - материалдардың қүрылымдарын олардың қүрамымен, физикалық, химиялық, технологиялық және ксплуатациялық қасиеттерін, электрондық қүрылымдарының өзара байланысын зерттейтін гылым. Материалтану дербес ғылыми пән ретінде XIX ғасырдың алғашқы жартысынан кейін дами бастады. Ғылымның бүл саласының дамуы металдар қүрылысын микроскоппен алғаш рет (1831) зерттеген үлы орыс ғалымы П.П. Аносовтың атымен байланысты. Ол қоспаланған болаттарды алудың алғашқысы деп есептелінеді. Жүздерді даярлауға арналған қүрыш болаттың теориясы мен технологиясын шығарды. Болат беттеріне қүрышты болаттық өрнектердің пайда болуы оның ішкі қүрылымына байланысты болатындығы оның жүмыстарының нәтижесінде анықталды.

Дәнекерлеуді және балқытып жапсыруды тәсілін, өндірістік жабдықтарды жөндеу жұмыстары кезінде кенінен қолданады. Дәнекерлеу арқылы шытынаған, сынған, өлшемі тозған және басқа да дефектілер кезіндегі бөлшектерді қалпына келтіреміз. Сол жөндеу жұмыстары кезінде дәнекерлеудін бірнеше түрлерін қолданамыз: 1. Доғалық дәнекерлеу 2. Газбен дәнекерлеу 3. Автоматты және жартылай автоматты. Балқытып жапсыру дегеніміз дәнекерлеудін бір түрі, балқытып жапсыру тәсілінде металл бөлшектерді бір бүтін қылып біріктірмейді, ол екінші материалды бөлшектін бетіне жапсырып өсіреді. Балқытып жапсыру арқылы бөлшектердің тозған беттерін қалпына келтіріп, содан кейін механикалық өңдеу арқылы бөлшектердің өлшемін келтіреді. Болаттардың дәнекерленуі, олардың химиялық құрамына байланысты, көбінесе құрамындағы көміртегіге байланысты

Изобретателем первого трансформатора является русский ученный Павел Николаевич Яблочков в 1876 году. Яблочков использовал индукционную катушку с двумя обмотками в качестве трансформатора для питания изобретенных им электрических свечей. Трансформатор Яблочкова имел незамкнутый сердечник. Трансформаторы с замкнутым сердечником, подобные применяемым в настоящее время, появились значительно позднее, в 1884г. Особенно широко трансформаторы стали применяться после того, как М.О. Доливо – Добровольским была предложена трехфазная система передачи электроэнергии и разработана конструкция первого трехфазного трансформатора в 1891 году.

II. Үш фазалы трансформаторлар. Үш фазалы трансформаторлар фазалық құрлымы жағынан екі немесе үш орамалы болады да, оларды екі немесе үш орамалы дейді. 1. Үш фазалы трансформаторлардың магнит өткізгіштігішінің құрылыс ерекшеліктері. Үш фазалы кернеуді (ЭҚК) трансформациялау үшін үшфазалы трансформатор қолданылады. Ең көп тарағандары өзекшелері бір жазықтықта орналасқан (1-сурет) үш фазалы үш өзекшелі трансформаторлар. Мұндай трансформаторлардың сипаттамалық ерекшелігі оның магнит жүйесінің симметриялы болмауы, ортадағы магнит өткізгіштің өзекшесі шеткілерінікінен қысқа. Бұл ең бастысы бос жүріс кезінде білінеді. 2-сурет. Тәуелсіз магнит жүйелі топтық үшфазалы кернеу трансформаторы.

Елбасы Н.Ә. Назарбаев: «Қазақстан – 2030 » жолдауында «Біздің балаларымызбен немерелеріміз бабалардың игі істерін, дәстүрін сақтай отырып, қазіргі заманғы,нарықтық экономика өркендеу үстіндегі, күллі әлемге, әйгілі әрі сыйлы, өз елімнің патриоттары болады» - деп нақты көрсетілген. Қазақстан Республикасы тәуелсіз мемлекет екендігін бүкіл әлемге паш етті. Енді басты міндет осы мемлекеттің өркендеп өсуі.

. СтуденттердіОтандысүюге, құрметтепқастерлеуге, өзелін, тегінтарихынбілугетәрбиелеу. 2. Студенттердітанымбелсенділіктерін, қызығушылықтарындамыту. 3. Студенттерді патриоттық, эстетикалық, адамгершіліктәрбие беру, өз ой-пікірінбілдіреалатыноқушыларды тәрбиелеу. Көрнекілігі: 1. Н.Ә. Назарбаев – 2030 бағдарламасы. 2. «МеніңҚазақстаным» слайд. 3. Мен – Отандысүйемін. Слайд. 4. «Мен – елімніңертеңі» слайд. 5. ХалыққаһарманыБауыржанМомышұлыағамыз (слайд). 6. Техникалыққұралдыр. 7. ҚазақстанРеспубликасыныңрәміздері.

Стыковое соединение – это сварное соединение двух деталей, расположенных в одной плоскости и примыкающих друг к другу торцовыми поверхностями.

Студенттерге металдардың атом құрылысына тән ерекшеліктерімен, олардың қасиеттеріне көңілін бөле отырып, дәнекерлеу өндірісіндегі металдардың пісірулуі туралы жаңа тақырыпты игерту. Студенттерге еліміздің қазба байлықтарымен Қазақстан металлургиясы және оның дамуына ғалым Қаныш Сатпаевтың қосқан үлесімен таныстыру.

Алтын(аурум) - жарқыраған таңғы арай түстес. Мыс(купрум) – Кипр аралы мысқа бай болғандықтан арал атымен аталған. Күміс (аргентум) – ақ түсті, жарық беруші. Темір (феррум) – латын тілінен аударғанда берік қамал дегенді білдіреді. Сынап (гидраргирум) – күмістей жылтыр сұйық, гидро деген су, аргентум деген күміс деп аударылады. Вольфрам (вольфрамум) – латын тілінен аударғанда қасқыр көбік. Платина (платинум) – латын тілінен аударғанда күміске ұқсас дегенді білдіреді. Бериллий (берилиум) – латын тілінен аударғанда тәтті. Конструкциялық бериллий ғарыш ісінде өте маңызды орын алады. Шойынға, болатқа қарағанда жеңіл, әрі мықты, әрі арзан.

1 Балға-Молоток-hammer 2 Балта-Топор-axe 3 Қалам-Ручка- door handle 4 Болат-Сталь-steel 5 Кілт-Ключь-key 6 Ара-Пила-saw 7 Шеге-Гвоздь-nail 8 Егеу-Пилка-nail file 9 Сызғыш-Ленейка-ruler 10 Алюминий- aluminum 11 Алтын-Золото-gold 12 Қысқыш-Кусачка-the pliers platform

лазер (ағылш. laser, ағылш. light amplification by stimulated emission of radiation - жарықты мәжбүрлі сәулелену арқылы күшейту қысқашасы) — лазер, оптикалық кванттық генератор — толтыру (жарық, электр, жылу, химиялық және т.б.) 

Электр энергетикасын деп атайды процесі өндіру, беру және өткізу, электр энергиясын тұтынушылар. - Электр энергетикасы жатады: Жылу электр энергиясы — жылу энергиясын түрлендіру, бөлінетін жағу кезіндегі отынды, электр энергиясын; Ядролық энергетика тәжірибеде жиі ретінде қарастырылады кіші жылу-электр энергетикасы. Онда жылу энергиясы, преобразуемая содан кейін электр бөлінеді емес органикалық отынды жағу кезінде, ал бөлу кезінде атом ядроларының реакторда; Су энергетикасы — түрлендіру кинетикалық энергиясы табиғи

Шығайбай от басында қалғып отыр Алдар көсе көз жұмып аңдып отыр. Қызуы шымтезектің екі жанға Қандай тәсіл түрімен жетіп отыр. Айлакер Алдаркөсе келіп қалды Айламен байдың тонын шешіп алды. Өз тонын шешіп беріп Алдаркөсе Неліктен байдың тонын киіп алды