Қара металлдардың құрлымы

1 слайд
Білім деген биік шың, Бақытқа сені жеткізер . Білім деген ақылшың, Қиындықтан өткізер. Жастықтың оты қайдасың, Жүректі түртіп қозғамай. Ғылымның біліп пайдасын, Дүниенің көркін болжамай,- Абай Құнанбаев

1 слайд

2 слайд
Аl салыстырмалы атомдық массасы?

2 слайд

3 слайд
27

3 слайд

4 слайд
Адамзат баласы қандай элементті алғаш өндірді?

4 слайд

5 слайд
Мыс

5 слайд

6 слайд
Ең жеңіл металл?

6 слайд

7 слайд
Литий

7 слайд

8 слайд
Темірдің атомдық салмағы?

8 слайд

9 слайд
56

9 слайд

10 слайд
Сұйық металл?

10 слайд

11 слайд
Сынап

11 слайд

12 слайд
Ең ауыр металл?

12 слайд

13 слайд
Осмий

13 слайд

14 слайд
Ең қатты металл?

14 слайд

15 слайд
Хром

15 слайд

16 слайд
Магниттік қасиеті бар металл?

16 слайд

17 слайд
Темір

17 слайд

18 слайд
Электр тоғын ең күшті өткізетін металдар?

18 слайд

19 слайд
күміс, мыс, алюминий

19 слайд

20 слайд
Адам бойының өсуіне әсер ететін химиялық элемент?

20 слайд

21 слайд
Мырыш

21 слайд

22 слайд
«Металдар, металдарды пісіруге дайындау»

22 слайд

23 слайд
Сабақтың мақсаты: Металдардың физикалық және химиялық қасиеттері Металдардың алынуы мен қолданылуы Қазақстан металлургиясы дәнекерлеу өндірісіндегі металдардың пісірулуі

23 слайд

24 слайд
Сабақтың жоспары: Металдардың физикалық қасиеттері. Қазақстан металлургиясында өндірілетін металдар Металдардың пісірілуге дайындығы.

24 слайд

25 слайд
Металдар - жалпы қасиеттері бірдей заттар тобы. Металдар дегеніміз не ?

25 слайд

26 слайд
«Туған жердің қара тасын мақтан ете білмеген адам, бөгде жердің алтын тасын да мақтап жарытпақ емес» (Қ. Сәтбаев)

26 слайд

27 слайд
Қ . Сәтбаев-Қазақстан металлургиясының дамуына баға жетпес үлес қосқан ғалым.Ол Үлкен Жезқазған,Ұлытау мыс минералды шикізат қорларын тұңғыш рет жан- жақты зерттеді.Ғалымның өлшеусіз еңбегінің құрметіне Қаратаудағы ванадий кенінен табылған бір минерал сатпаевит деп аталады.Қоғамның өндіруші күштерінің өркендеуі металл өндірумен тікелей байланысты. Ақыл- ой енбегі машина арқылы жүзеге асуда. Ғарыштық техника арқылы әлемдік денелер игерілуде. Қазіргі адам тіршілігі металдарды қолданумен тығыз байланысты.

27 слайд

28 слайд
Металдардың халықаралық атаулары туралы Алтын(аурум) - жарқыраған таңғы арай түстес. Мыс(купрум) – Кипр аралы мысқа бай болғандықтан арал атымен аталған. Күміс (аргентум) – ақ түсті, жарық беруші. Темір (феррум) – латын тілінен аударғанда берік қамал дегенді білдіреді. Сынап (гидраргирум) – күмістей жылтыр сұйық, гидро деген су, аргентум деген күміс деп аударылады. Вольфрам (вольфрамум) – латын тілінен аударғанда қасқыр көбік. Платина (платинум) – латын тілінен аударғанда күміске ұқсас дегенді білдіреді. Бериллий (берилиум) – латын тілінен аударғанда тәтті. Конструкциялық бериллий ғарыш ісінде өте маңызды орын алады. Шойынға, болатқа қарағанда жеңіл, әрі мықты, әрі арзан .

28 слайд

29 слайд
Сілтілік металдар: Литий Натрий Калий Рубидий Цезий Франций

29 слайд

30 слайд
Сілтілік-жер металдар: Магний Кальций Стронций Барий Радий

30 слайд

31 слайд
Бағалы металдар: Рутений Родий Палладий Осмий Иридий Платина

31 слайд

32 слайд
Физикалық қасиеттері Қаттылығы-сынаптан басқа, барлық металдар, қалыпты жағдайда, қатты заттар. Ең жұмсақ – натрий, калий. Оларды пышақпен кесуге болады; ең қатты-хром. Тығыздығы-Металдар жеңіл (тығыздығы 5 г/см) және ауыр (тығыздығы 5г/см-ден жоғары) болып бөлінеді. Балқуы-Оңай және қиын балқитын болып бөлінеді.

32 слайд

33 слайд
Металдық жылтыр- атомдар арасындағы кеңістіктікті толтыратын электрондар, жарық сәулелерін,шынылар сияқты өткізіп жібермейді,шағылыстырады. Иілгіштігі-механикалық әсер,металдық кристалдық тордағы байланысты үзбей , тек жеке атом қабаттарының еркін ауысуын қамтамасыз етеді, сондықтан металл иілгіш болады.

33 слайд

34 слайд
Металдар коррозиясы Жемірілуден қорғаудың негізгі әдістері: лактау, бояумен бояу Электрохимиялық қорғау Катодтық, анодтық қорғау Электр қорғау, т.б.

34 слайд

35 слайд
Металл беттерін пісіруге дайындау. Пісіруге арналған операцияларға кесу, түзеу, тазарту, белгілеу және жинақтау кіреді.

35 слайд

36 слайд
Кесу Механикалық станоктарда кесу өте өнімді және де кесу сапасы жоғары.Жайма металды механикалық түзу кесу үшін көлденең және бойлық кесуге арналған қыспақ қайшылар қолданылады.

36 слайд

37 слайд
Металды түзету Металдың түзетуін станоктарда немесе қолмен орындайды. Жазықтық және жолақты металды түрлі жазық- түзеткіштерде түзетеді. Металды қолмен түзетуде әдетте шойын немесе болатты түзеткіш плитада орнатып, зілбалға немесе қол бұранды баспақпен соққы жасап орындайды.

37 слайд

38 слайд
Иірім/Вальцы Иілгіш иірімдер жазық илемнен жасалған түрлі пішіндерді, дайындамалардың жиектерін, цилиндрлік бөлшектерді, доға типтес элементтерді сапалы майыстыру үшін қолданады.

38 слайд

39 слайд
Иірім/Вальцы Жаймалық илектің жайма-түзеткіш иірімдері

39 слайд

40 слайд
Металды тазарту Металдың тазартуын қалыптаудан /штамповка/ кейін бөлшектердің жиектерінде қалған кедір- бұдырғылардан, сонымен қатар жиектер беттерінен отқабыршықтар мен қождардан тазарту үшін қолданады. Ұсақ бөлшектерді тазарту үшін қайрақты шеңберлері бар стационарды құрылғыларды қолданады.

40 слайд

41 слайд
Тазарту Негізгі металл және қоспалы материалды пісіру алдында тоттан, отқабыршықтардан, майдан, ылғалдан және түрлі металды емес ластардан жақсылап тазартады. Тазартуды қолмен немесе механикаландырылған сайманның көмегімен орындайды.

41 слайд

42 слайд
Белгілеу Белгілеу деп сызбадан металға бөлшектердің өлшемдерін дәлме-дәл өлшемде түсіргенді айтады. Белгілеуді түрлі саймандар көмегімен орындайды: болатты метр, болатты ұзындық өлшеуіш, металды сызғыш, сызғыш, кернер, циркуль, штангенциркуль, рейсмус, бұрыштағыш және т.б.

42 слайд

43 слайд
Бөлшектерді майыстыру Бөлшектерді және дайындамаларды ию металды иілгіш иірімдерде орындайды, әдетте цилинтрлік пішінді түрлі сыйымдылықтарды жасау үшін.

43 слайд

44 слайд
Бөлшектерді пісіру үшін жинақтау. Бөлшектерді пісіру үшін жинақтаудың қиыншылығы жалпы дайындаудың 30% жетеді. Сондықтан, жинақтауды жеңілдету үшін (және де оның дәлдігін жоғарлату үшін) түрлі тетіктер, арнайы саймандар мен шаблондарды қолданады.

44 слайд

45 слайд
Жинақтау сапасын тексеру. Жинақтау сапасын тексеруді арнайы шаблондар мен сүңгіштермен орындау ыңғайлы.

45 слайд

46 слайд
Іліндірулер/прихватки Жинақталған бөлшектер мен түйістерді алдымен іліндірулермен қосады. Пісіру іліндірулер деп толық жапсарды көлденең қимасының бірден үшке дейін көлденең қимасы бар қысқа жапсарларды атайды. Пісірілетін беттердің қалындығына және жапсардың жалпы ұзындығына қарай іліндірулердің ұзындығы 20 –дан 100 мм-дейін болуы мүмкін. Жапсардың ұзындығына қарай іліндірулер арасындағы арақашықтық 500-ден 1000 мм- дейін. Пісірме іліндірулер бөлшектерді пісіретін электродтармен орындалады.

46 слайд

47 слайд
Сұрақтар??? 1. Пісіруге арналған дайындық операцияларды ата. 2.Белгілеу деп нені айтамыз? 3. Металдың кесуі мен тазалауы қалай орындалады? Жинақтау-пісіру тетіктерге қандай талаптар қойылады?

47 слайд

48 слайд

48 слайд

49 слайд
Кім тапқыр. Бұл кезеңде топ мүшелері “Т”, “Б”, “Қ”, “С” әріптерді алып, сол әріптерден басталатын құрал саймандарды атайды. *Мысалы: К-көсеу

49 слайд

50 слайд
Сергіту сәті:

50 слайд

51 слайд
Берілген тапсырмаларды үш тілге аудару

51 слайд

52 слайд

52 слайд

53 слайд

53 слайд

54 слайд

54 слайд

55 слайд
Капитандар сайысы Бұл кезеңде капитандарға бес сөз беріледі. Капитандар бұл сөздерді топтарына түсіндіру керек.

55 слайд

56 слайд
1 топ Трансформатор Пісіру орнының түрлері Амперметр Еңбек Өндіріс

56 слайд

57 слайд
2 топ Мыс Баластықи реастат Құрал-жабдық Жобалау Кескіш құрал

57 слайд

58 слайд
3 топ Электрод Балқыту Схема сұлба Металл Жұмысшының киімі

58 слайд

59 слайд
4 топ Диформация Егеу Нүктелік жапсар Маска Құбыр

59 слайд

60 слайд
Топтық жоба

60 слайд

61 слайд
Рефлексия: Алма ағашы көрсетілген түстер бойынша әшекейлеу. Қызыл алма – сабақ өте қызықты, маған барлығы ұнады; Сары алма – маған сабақ ұнады, бірақ мен барлығына үлгере алмадым; Жасыл алма – сабақ қызықсыз болды, сондықтан да мен ештеңе істеген жоқпын; Жолақты алма - мен барлығына үлгердім, бірақ сабақ онша қызықты болған жоқ;

61 слайд

62 слайд
Бағалау: 1 тапсырма-2 ұпай 2 тапсырма-3 ұпай 3 тапсырма-2 ұпай 4 тапсырма-5 ұпай 5 тапсырма-5 ұпай 6 тапсырма-3 ұпай 7 тапсырма-5 ұпай Барлық ұпай саны – 25 “5” - 22-25 “4”- 18-21 “3” - 14-17 “2”- 10-13

62 слайд

63 слайд
Үйге тапсырма: Металдар тақырыбын мазмұндау, 118 беттегі №1-3 тапсырманы жазбаша орындау. Конспект- В.А Чебан «Пісіру жұмыстары» 96 бет

63 слайд