11-сынып, ҮШІНШІ тоқсан толық тақырыптық тест

Жасушалардың негізгі компоненттерін анықтау.

1. Жасушаның ядросы қандай қызмет атқарады?

A) Энергия өндіреді
B) Ақуыз синтезін басқарады
C) Ақуыздарды қоршап, сыртқа шығарады
D) Клетка мембранасының қорғанысын қамтамасыз етеді

2. Цитоплазманың негізгі функциясы қандай?

A) Метаболикалық процестерді жүзеге асыру
B) Ақуыздардың синтезі
C) Энергияның өндірісі
D) ДНҚ синтезі

3. Митохондриялар қандай қызмет атқарады?

A) Рибосомалар жасау
B) Энергия өндіру
C) Белоктар синтезі
D) Қоректік заттарды сіңіру

4. Жасушалық мембрананың құрылымдық ерекшелігі неде?

A) Белоктар мен липидтерден тұрады
B) Тек липидтерден тұрады
C) Тек белоктардан тұрады
D) Ауыл шаруашылығынан алынған заттардан тұрады

5. Рибосомалардың функциясы қандай?

A) Энергия өндіру
B) Ақуыз синтезі
C) Жасуша бөлінуін басқару
D) Жасушаны қоршау

6. Лизосомалар қандай қызмет атқарады?

A) Қоректік заттарды сіңіреді
B) Қарапайым заттарды күрделіге айналдырады
C) Жасушаның ішінде қоқыстарды жояды
D) ДНҚ синтезін басқарады

7. Эндоплазмалық ретикулумның қызметі қандай?

A) Энергия өндіру
B) Ақуыздарды тасымалдау
C) Химиялық заттарды жою
D) ДНҚ синтезі

8. Гольджи аппаратының негізгі қызметі қандай?

A) Белоктарды өңдеу және тасымалдау
B) Митохондрияларда энергия өндіру
C) Жасушаны қорғау
D) Ақуыз синтезі

9. Жасуша қабырғасының құрылымы неден тұрады?

A) Липидтер
B) Жасуша целлюлозасы
C) Қанттар
D) Қоректік заттар

10. Пластидтер қандай қызмет атқарады?

A) Энергия өндіру
B) Ақуыз синтезі
C) Фотосинтезді жүзеге асыру
D) Қоректік заттарды жинау

11. Хлоропластар қандай қызмет атқарады?

A) Қоректік заттарды сіңіреді
B) Фотосинтез процессін жүзеге асырады
C) Молекулаларды тарататын каналдар
D) Энергия өндіреді

12. Жасуша митозы кезінде не болады?

A) Жасуша бөлінеді
B) Ақуыз синтезі күшейеді
C) ДНҚ репликациясы тоқтайды
D) Цитоплазма ұлғаяды

13. Лизосоманың құрылымында қандай компоненттер кездеседі?

A) Митохондрия мен хлоропласт
B) Қышқылдар мен ферменттер
C) Рибосомалар мен митохондрия
D) Эндоплазмалық ретикулум

14. Митохондрияның ішкі мембранасы қандай құрылымға ие?

A) Қарапайым және тегіс
B) Микрофиламенттермен жабдықталған
C) Ширектелген және қатпарлы
D) Цилиндрлі түрде құрылымдалған

15. Рибосомалар қай жерде орналасады?

A) Эндоплазмалық ретикулумда
B) Митохондрияларда
C) Цитоплазманың ішінде
D) Пластидтерде

16. Жасуша қабырғасының негізгі құрамдас бөлігі не?

A) Липидтер
B) Целлюлоза
C) Ақуыздар
D) Көмірсулар

17. Эндоплазмалық ретикулумның екі түрі қандай?

A) Қарапайым және қатпарлы
B) Жіңішке және кеңейтілген
C) Гладкосклеточный және гранулярный
D) Гладкосклеточный және филогенетикалық

18. Ядро мен цитоплазма арасында қандай құрылым бар?

A) Лизосома
B) Жасуша мембранасы
C) Ядро қабығы
D) Цитоскелет

19. Ядроның құрамында не бар?

A) Тек митохондрия
B) Тек рибосомалар
C) ДНҚ және ядрошық
D) Липидтер мен көмірсулар

20. Цитоскелет қандай қызмет атқарады?

A) Қоректік заттарды жинақтайды
B) Жасуша құрылымын қалыптастырады
C) ДНҚ репликациясын жүргізеді
D) Белок синтезін жүзеге асырады

21. Гольджи аппаратының құрылымында не бар?

A) Митохондриялар мен хлоропластар
B) Лизосомалар мен рибосомалар
C) Цистерналар мен везикулалар
D) Эндоплазмалық ретикулум мен пластидтер

22. Жасушаның энергия өндіруші компоненті қандай?

A) Лизосома
B) Митохондрия
C) Гольджи аппараты
D) Эндоплазмалық ретикулум

23. Цитоплазма қандай құрылымнан тұрады?

A) Митохондрия мен ядро
B) Белоктар мен ферменттер
C) Липидтер мен рибосомалар
D) Сұйықтықтан және құрылымдық компоненттерден

24. Қандай компонент тек өсімдік жасушаларында ғана болады?

A) Цитоплазма
B) Лизосома
C) Хлоропласт
D) Рибосома

25. Қандай компоненттер жасушаны қоршайды және сыртқы әсерлерден қорғайды?

A) Ядро қабығы
B) Жасуша мембранасы
C) Митохондриялар
D) Лизосомалар

Жауаптар

1. B) Ақуыз синтезін басқарады

2. A) Метаболикалық процестерді жүзеге асыру

3. B) Энергия өндіру

4. A) Белоктар мен липидтерден тұрады

5. B) Ақуыз синтезі

6. C) Жасушаның ішінде қоқыстарды жояды

7. B) Ақуыздарды тасымалдау

8. A) Белоктарды өңдеу және тасымалдау

9. B) Жасуша целлюлозасы

10. C) Фотосинтезді жүзеге асыру

11. B) Фотосинтез процессін жүзеге асырады

12. A) Жасуша бөлінеді

13. B) Қышқылдар мен ферменттер

14. C) Ширектелген және қатпарлы

15. C) Цитоплазманың ішінде

16. B) Целлюлоза

17. C) Гладкосклеточный және гранулярный

18. C) Ядро қабығы

19. C) ДНҚ және ядрошық

20. B) Жасуша құрылымын қалыптастырады

21. C) Цистерналар мен везикулалар

22. B) Митохондрия

23. D) Сұйықтықтан және құрылымдық компоненттерден

24. C) Хлоропласт

25. B) Жасуша мембранасы

Органелдердің сызықтық ұлғаюын есептеу. Оптикалық және электронды микроскоптардың үлкейту және айқындау мүмкіндіктері арасындағы айырмашылықтар. Окулярмикрометр мен объективмикрометрді жасушалардың мөлшерін есептеуде қолдану.

1. Оптикалық микроскоптың үлкейту мүмкіндігі қандай?

A) 1000x
B) 2000x
C) 3000x
D) 5000x

2. Электронды микроскоптың үлкейту мүмкіндігі қандай?

A) 1000x
B) 5000x
C) 100,000x
D) 1,000,000x

3. Окулярмикрометрдің қызметі қандай?

A) Объективтің фокустық қашықтығын анықтау
B) Жасуша мөлшерін өлшеу үшін масштабтық құрал
C) Ұлғайту коэффициентін есептеу
D) Микроскоптың жарықтығын реттеу

4. Объективмикрометрдің қызметі қандай?

A) Микроскоптың құрылымын жөндеу
B) Жасушаның бөліктерін көрсету
C) Жасуша құрылымдарының өлшемдерін есептеу
D) Үлкейту коэффициентін бақылау

5. Органелдердің сызықтық ұлғаюын есептеу үшін қандай құрал қажет?

A) Микроскоптың оптикалық жүйесі
B) Окулярмикрометр
C) Компьютер
D) Лупа

6. Электронды микроскоптың айқындау мүмкіндігі қандай?

A) 0.1 мм
B) 0.1 мкм
C) 0.1 нм
D) 10 мкм

7. Оптикалық микроскоптың айқындау мүмкіндігі қандай?

A) 0.1 мм
B) 0.2 мкм
C) 1 нм
D) 10 мкм

8. Органелдердің өлшемін есептегенде қандай ақпарат маңызды?

A) Жасушаның жалпы массасы
B) Ұлғайту коэффициенті мен микрометрдің масштабы
C) Микроскоптың жарық күші
D) Жасушаның пішіні

9. Микроскопта ұлғайту коэффициентін есептеу үшін қай құрал қолданылады?

A) Окулярмикрометр
B) Лупа
C) Платформа
D) Микропипеткалар

10. Электронды микроскоптың қолдану аясы қандай?

A) Өсімдіктер мен жануарлар жасушаларын зерттеу
B) Ұсақ құрылымдарды зерттеу, мысалы, вирус немесе молекулалар
C) Тек тірі жасушаларды көру
D) Фотосинтез процесін бақылау

11. Оптикалық микроскоптың негізгі артықшылығы қандай?

A) Жоғары ұлғайту мүмкіндігі
B) Нанометр деңгейінде айқындау
C) Тірі жасушаларды зерттеу мүмкіндігі
D) Молекулалық құрылымдарды көру

12. Электронды микроскоптың кемшілігі қандай?

A) Жоғары баға
B) Тек тірі жасушаларды зерттеу
C) Көп функциялылық
D) Құрылғының жеңілдігі

13. Окулярмикрометрді қолдану кезінде не есептеледі?

A) Микроскоптың жарық деңгейі
B) Жасушалардың жеке компоненттерінің өлшемі
C) Үлкейту коэффициенті
D) Микроскоптың фокустық қашықтығы

14. Объективмикрометр қандай жағдайда қолданылады?

A) Микроскоптың жарықтығын анықтағанда
B) Микроскоптың объективінің ұзындығын өлшеу кезінде
C) Микроскоптың үлкейту коэффициентін өлшеу кезінде
D) Жасушаның өлшемін анықтауда

15. Электронды микроскоп пен оптикалық микроскоптың айырмашылығы неде?

A) Электронды микроскоп тек қара және ақ түсте көрсетеді
B) Электронды микроскоптың үлкейту мүмкіндігі әлдеқайда жоғары
C) Электронды микроскоп тек тірі жасушаларды көреді
D) Оптикалық микроскоп тек микроорганизмдерді көрсетеді

16. Микроскопта бейненің айқындығын қалай арттыруға болады?

A) Микроскоптың жарық күшімен ойнау
B) Фокус көмегімен бейнені нақтылау
C) Микроскопты көшіру
D) Үлкейту коэффициентін төмендету

17. Жасушалардың мөлшерін есептеу үшін қандай құрал ең тиімді?

A) Лупа
B) Микроскоптың окуляры мен объективінің біріктірілген жүйесі
C) Телескоп
D) Платформа

18. Электронды микроскоптың қолданылуы неге негізделеді?

A) Тек белгілі бір органелдер мен молекулаларды зерттеуге
B) Тек тірі жасушаларды зерттеуге
C) Өсімдіктер мен жануарлар жасушаларын зерттеуге
D) Микробтарды тексеруге

19. Окулярмикрометр қандай құрылымдарды өлшеуге көмектеседі?

A) Жасушаның барлық бөліктерін
B) Тек органелдердің өлшемін
C) Тек жасушаның ядросын
D) Тек митохондрияларды

20. Микроскопиялық үлкейту кезінде айқындаудың маңызы неде?

A) Ұлғайтуға негізделген өлшемдерді дәл есептеу үшін
B) Тек жарық түсіру үшін
C) Микроскоптың мүмкіндігін тексеру үшін
D) Микроскоптың үлкейту коэффициентін өлшеу үшін

21. Микроскоптың фокустық қашықтығы қандай?

A) Окуляр мен объективтің арасындағы қашықтық
B) Микроскоптың көрінісін өзгерту қабілеті
C) Объективтің бақылаушы көзінен қашықтығы
D) Объективтің жарық түсу бағыты

22. Микроскопиялық бейнені реттеу үшін қай әдіс қолданылады?

A) Объективтің фокусын реттеу
B) Объективтің мөлшерін өзгерту
C) Микроскопты қозғау
D) Микроскоптың ішіне жарық орнату

23. Электронды микроскопта жарық көзі қандай?

A) Күшті жарық жолағы
B) Электронды ағындар
C) Жарық сәулелері
D) Оптикалық талшықтар

24. Қандай жағдайда оптикалық микроскоптың айқындау мүмкіндігі төмен болады?

A) Жоғары ұлғайту кезінде
B) Қарапайым үлкейту кезінде
C) Тек тірі жасушаларды зерттегенде
D) Көлеңкелі жарық кезінде

25. Микроскоптың қандай түрі биологиялық үлгілерді көру үшін тиімдірек?

A) Электронды микроскоп
B) Жергілікті микроскоп
C) Цифрлы микроскоп
D) Оптикалық микроскоп

Жауаптар

1. A) 1000x

2. C) 100,000x

3. B) Жасуша мөлшерін өлшеу үшін масштабтық құрал

4. C) Жасуша құрылымдарының өлшемдерін есептеу

5. B) Окулярмикрометр

6. C) 0.1 нм

7. B) 0.2 мкм

8. B) Ұлғайту коэффициенті мен микрометрдің масштабы

9. A) Окулярмикрометр

10. B) Ұсақ құрылымдарды зерттеу, мысалы, вирус немесе молекулалар

11. C) Тірі жасушаларды зерттеу мүмкіндігі

12. A) Жоғары баға

13. B) Жасушалардың жеке компоненттерінің өлшемі

14. D) Жасушаның өлшемін анықтауда

15. B) Электронды микроскоптың үлкейту мүмкіндігі әлдеқайда жоғары

16. B) Фокус көмегімен бейнені нақтылау

17. B) Микроскоптың окуляры мен объективінің біріктірілген жүйесі

18. A) Тек белгілі бір органелдер мен молекулаларды зерттеуге

19. A) Жасушаның барлық бөліктерін

20. A) Ұлғайтуға негізделген өлшемдерді дәл есептеу үшін

21. A) Окуляр мен объективтің арасындағы қашықтық

22. A) Объективтің фокусын реттеу

23. B) Электронды ағындар

24. A) Жоғары ұлғайту кезінде

25. A) Электронды микроскоп

Микробиологиялық зерттеулердің кезеңдері. Микроағзалармен жұмыс жасағандағы дезинфекциялау және стерильдеу әдістері. Қоректік орталардың түрлері және оларды әзірлеу. Қоректік орталарға себу тәсілдері мен техникасы. Инкубация

1. Микробиологиялық зерттеулердің бірінші кезеңі қандай?

A) Микроағзаларды таңдау
B) Жұқпалы ауруларды анықтау
C) Қоректік ортаны әзірлеу
D) Зерттеу мақсаттарын қою

2. Қандай әдіс микроағзалардың өсуін болдырмауға арналған?

A) Дезинфекциялау
B) Стерильдеу
C) Инкубация
D) Пастерлеу

3. Дезинфекция мен стерильдеудің айырмашылығы неде?

A) Дезинфекция барлық микроағзаларды жояды, стерильдеу тек кейбірін жояды
B) Стерильдеу барлық микроағзаларды жояды, дезинфекция тек патогендерді жояды
C) Дезинфекция тек сұйықтықтарға қолданылады
D) Стерильдеу тек сұйықтықтарға қолданылады

4. Қоректік орталарды әзірлеуде не маңызды?

A) Ортаның сары түсті болуы
B) Ортаның дұрыс құрамын таңдау
C) Ортаның жақсы иіс шығуы
D) Ортаның тез қатуы

5. Қандай қоректік орта бактериялардың өсуіне қолайлы?

A) Құрғақ орта
B) Жоғары қышқылды орта
C) Тұзды орта
D) Пептонды орта

6. Стерильдеудің қандай әдісі жоғары температураны қолданады?

A) Ультракүлгін сәулелер
B) Сүзгілер
C) Автоклавтау
D) Пастерлеу

7. Қоректік ортада микроағзаларды өсіру үшін қандай орта қажет?

A) Сабын мен сумен жуылған орта
B) Қатты немесе сұйық қоректік орта
C) Тек сұйық қоректік орта
D) Жоғары тұзды орта

8. Қоректік орталарға себу кезінде қандай техника қолданылады?

A) Тек сұйықтық себу
B) Механикалық тарату әдісі
C) Шариктермен тарату
D) Пипеткамен себу

9. Инкубация процесі қалай жүзеге асырылады?

A) Қоректік ортада микроағзалардың өсуін бақылау
B) Микроағзаларды төмен температурада сақтау
C) Қоректік ортаға микроағзаларды себу
D) Микроағзалардың өсуін қолайлы температурада қамтамасыз ету

10. Қоректік ортаны ауыстыру қай кезде қажет?

A) Инкубация аяқталғаннан кейін
B) Стерильдеу процесі басталғанда
C) Микроағзалардың өсуі басталған кезде
D) Қоректік ортаны әзірлеу кезінде

11. Микроағзаларды бөлу үшін қандай әдіс қолданылады?

A) Микроскоппен қарау
B) Қоректік ортаны ауыстыру
C) Таза дақыл алу әдісі
D) Пайдаланылған құралдарды стерильдеу

12. Микроағзаларды культуралы ортада өсіру үшін қандай құрал қолданылады?

A) Пипетка
B) Бейтарап орта
C) Петри табақшасы
D) Микроскоп

13. Дезинфекциялау барысында қандай құралдар қолданылуы мүмкін?

A) Стерильді шприцтер
B) Антисептикалық ерітінділер
C) Құралдарды кептіру
D) Суды сүзу

14. Қоректік ортада микробтарды қалай таратамыз?

A) Тұндыру әдісімен
B) Тарату әдісімен
C) Құрғақ пипеткамен
D) Микроскоппен зерттеу арқылы

15. Қоректік ортаның тұздығын қалай реттеуге болады?

A) Оның құрамындағы тұздардың мөлшерін өзгерту арқылы
B) Тұзды өзгерту арқылы
C) Температураны көтеру арқылы
D) Микроағзаларды сақтау арқылы

16. Стерильдеу кезінде қолданыла алатын тәсілдердің бірі қандай?

A) Ыстық ауа ағыны
B) Пастерлеу
C) Көтеріңкі қысымда бу
D) Үшінші деңгейлі стерильдеу

17. Дезинфекциялау әдісі қанша кезеңнен тұрады?

A) 1
B) 2
C) 3
D) 4

18. Қоректік ортаны инкубациялау үшін қандай температура қолайлы?

A) 4-8°C
B) 20-25°C
C) 30-37°C
D) 50-60°C

19. Микроағзаларды ауаның әсерінен қорғау үшін қандай әдіс қолданылуы мүмкін?

A) Автоклавтау
B) Сүзгі арқылы стерильдеу
C) Пастерлеу
D) Инкубация

20. Қандай қоректік орта микроағзаларды зерттеудің алғашқы кезеңінде қолданылады?

A) Құрғақ орта
B) Жұмсақ қоректік орта
C) Қатты қоректік орта
D) Сұйық қоректік орта

21. Стерильдеу үшін қандай температура мен уақыт қажет?

A) 70°C, 30 минут
B) 121°C, 15 минут
C) 100°C, 5 минут
D) 150°C, 20 минут

22. Микроағзаларды анықтау үшін қандай әдіс қолданылуы мүмкін?

A) Биохимиялық тесттер
B) Микроскоппен тексеру
C) Молекулалық биология әдістері
D) Барлық жоғарыда аталғандар

23. Қоректік ортаны әзірлеу кезінде қандай факторлар маңызды?

A) Ортаның pH деңгейі мен температурасы
B) Тек ортаның түсі мен иісі
C) Ортаның химиялық қоспасы
D) Ортаның жасалуы мен жиілігі

24. Қоректік ортаға микроағзалар себілгеннен кейін оларды не істейді?

A) Оларды жарыққа шығарады
B) Оларды белгілі температурада инкубациялайды
C) Оларды микроскоппен тексереді
D) Оларды химиялық реакцияларға ұшыратады

25. Микробиологиялық зерттеулерде инкубацияның мақсаты не?

A) Микроағзалардың өсуін бақылау
B) Қоректік ортаны сақтау
C) Құралдарды стерильдеу
D) Микроағзалардың өсуін қолайлы температурада қамтамасыз ету

Жауаптар

1. D) Зерттеу мақсаттарын қою

2. B) Стерильдеу

3. B) Стерильдеу барлық микроағзаларды жояды, дезинфекция тек патогендерді жояды

4. B) Ортаның дұрыс құрамын таңдау

5. D) Пептонды орта

6. C) Автоклавтау

7. B) Қатты немесе сұйық қоректік орта

8. B) Механикалық тарату әдісі

9. D) Микроағзалардың өсуін қолайлы температурада қамтамасыз ету

10. A) Инкубация аяқталғаннан кейін

11. C) Таза дақыл алу әдісі

12. C) Петри табақшасы

13. B) Антисептикалық ерітінділер

14. B) Тарату әдісімен

15. A) Оның құрамындағы тұздардың мөлшерін өзгерту арқылы

16. C) Көтеріңкі қысымда бу

17. C) 3

18. C) 30-37°C

19. B) Сүзгі арқылы стерильдеу

20. C) Қатты қоректік орта

21. B) 121°C, 15 минут

22. D) Барлық жоғарыда аталғандар

23. A) Ортаның pH деңгейі мен температурасы

24. B) Оларды белгілі температурада инкубациялайды

25. D) Микроағзалардың өсуін қолайлы температурада қамтамасыз ету

Грамм оң және грамм теріс бактериялар және олардың құрылыс ерекшеліктері. Өкілдері.

1. Грамм оң бактерияларды анықтау үшін қандай бояу қолданылады?
   A) Фуксин
   B) Кристаллды күлгін
   C) Сафранин
   D) Метилен көгі

2. Грамм теріс бактериялардың негізгі құрылымдық ерекшелігі қандай?
   A) Қалың пептидогликан қабаты
   B) Жіңішке пептидогликан қабаты және сыртқы мембрана
   C) Тек қана цитоплазмалық мембрана
   D) Липидтердің көп мөлшері

3. Грамм оң бактериялардың қабырғасында қандай зат көп кездеседі?
   A) Липидтер
   B) Пептидогликан
   C) ДНҚ
   D) Рибосомалар

4. Грамм теріс бактерияларға қай өкіл жатады?
   A) Staphylococcus aureus
   B) Escherichia coli
   C) Bacillus subtilis
   D) Clostridium tetani

5. Грамм оң бактериялардың жасуша қабырғасы қандай ерекшелікке ие?
   A) Жұқа және күрделі
   B) Қалың және қарапайым
   C) Екі қабатты құрылым
   D) Пластикалық және икемді

6. Грамм теріс бактерияларда қандай ерекше компонент бар?
   A) Тек пептидогликан
   B) Липополисахаридтер
   C) Теихой қышқылы
   D) Полисахаридтер

7. Грамм оң бактерияларға тән өкілді атаңыз.
   A) Neisseria meningitidis
   B) Bacillus anthracis
   C) Vibrio cholerae
   D) Salmonella typhi

8. Грамм оң бактериялардың қабырғасының негізгі қызметі:
   A) Бактерияның метаболизмін басқару
   B) Бактерияға механикалық беріктік беру
   C) Бактерияны қозғалту
   D) Бактерияның көбеюін басқару

9. Грамм теріс бактерияларда липополисахаридтердің рөлі қандай?
   A) Бактерияның көбеюіне көмектесу
   B) Бактерияны жоғары температурадан қорғау
   C) Иммундық жауапты ынталандыру және уыттылықты арттыру
   D) Қоректік заттарды сіңіру

10. Грамм теріс бактерияларға қайсысы жатады?
    A) Clostridium botulinum
    B) Escherichia coli
    C) Staphylococcus epidermidis
    D) Lactobacillus acidophilus

11. Грамм оң бактериялардың қабырғасында қандай қышқыл кездеседі?
    A) Сүт қышқылы
    B) Теихой қышқылы
    C) Липой қышқылы
    D) Құмырсқа қышқылы

12. Грамм теріс бактериялар көбінесе қандай инфекцияларды туғызады?
    A) Терінің инфекцияларын
    B) Асқазан-ішек жолдарының инфекцияларын
    C) Жүйке жүйесінің ауруларын
    D) Жүрек ауруларын

13. Грамм оң бактерияларды зерттеу үшін қандай әдіс қолданылады?
    A) Электронды микроскопия
    B) Грамм бояу әдісі
    C) Флуоресцентті микроскопия
    D) Стерильді себу

14. Грамм теріс бактерияларда қандай құрылым болмауы мүмкін?
    A) Жасушалық қабырғасы
    B) Теихой қышқылы
    C) Рибосомалар
    D) Цитоплазмалық мембрана

15. Грамм оң бактерияларға қайсысы жатады?
    A) Streptococcus pneumoniae
    B) Proteus vulgaris
    C) Pseudomonas aeruginosa
    D) Neisseria gonorrhoeae

16. Грамм теріс бактерияларда сыртқы мембрана қандай қызмет атқарады?
    A) Қоректік заттарды сіңіру
    B) Бактерияның қозғалуы
    C) Қорғаныс және уыттылықты қамтамасыз ету
    D) Генетикалық ақпаратты тасымалдау

17. Грамм оң бактериялардың қай түрі антибиотиктерге төзімділік көрсете алады?
    A) Lactobacillus species
    B) Methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA)
    C) Escherichia coli
    D) Vibrio cholerae

18. Грамм теріс бактериялар қай орталарда жақсы өседі?
    A) Құрғақ ортада
    B) Қышқыл ортада
    C) Қоректік сұйық орталарда
    D) Тұзды ортада

19. Грамм оң бактериялар қандай бояудан кейін күлгін түске боялады?
    A) Сафранин
    B) Кристаллды күлгін
    C) Метилен көгі
    D) Карбол фуксині

20. Грамм теріс бактериялар қандай бояудан кейін қызғылт түске боялады?
    A) Кристаллды күлгін
    B) Метилен көгі
    C) Сафранин
    D) Карбол фуксині

21. Грамм оң бактериялардың өкілі болып табылатын ауру тудырушы:
    A) Streptococcus pyogenes
    B) Klebsiella pneumoniae
    C) Proteus mirabilis
    D) Campylobacter jejuni

22. Грамм теріс бактерияларда қандай липидтер көп кездеседі?
    A) Фосфолипидтер
    B) Гликолипидтер
    C) Липополисахаридтер
    D) Стероидтар

23. Грамм теріс бактериялар көбінесе қандай ауруларды тудырады?
    A) Терінің жарасын
    B) Асқазан-ішек жолдарының инфекцияларын
    C) Сүйек ауруларын
    D) Қан айналымы ауруларын

24. Грамм оң бактериялардың мембранасына тән ерекше компонент:
    A) Липополисахаридтер
    B) Теихой қышқылы
    C) Гликопротеиндер
    D) Липидтер

25. Грамм теріс бактериялардың өкілі болып табылатын ауру қоздырғыш:
    A) Escherichia coli
    B) Bacillus subtilis
    C) Staphylococcus aureus
    D) Clostridium tetani

Жауаптар:

1. B) Кристаллды күлгін

2. B) Жіңішке пептидогликан қабаты және сыртқы мембрана

3. B) Пептидогликан

4. B) Escherichia coli

5. B) Қалың және қарапайым

6. B) Липополисахаридтер

7. B) Bacillus anthracis

8. B) Бактерияға механикалық беріктік беру

9. C) Иммундық жауапты ынталандыру және уыттылықты арттыру

10. B) Escherichia coli

11. B) Теихой қышқылы

12. B) Асқазан-ішек жолдарының инфекцияларын

13. B) Грамм бояу әдісі

14. B) Теихой қышқылы

15. A) Streptococcus pneumoniae

16. C) Қорғаныс және уыттылықты қамтамасыз ету

17. B) Methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA)

18. C) Қоректік сұйық орталарда

19. B) Кристаллды күлгін

20. C) Сафранин

21. A) Streptococcus pyogenes

22. C) Липополисахаридтер

23. B) Асқазан-ішек жолдарының инфекцияларын

24. B) Теихой қышқылы

25. A) Escherichia coli

"Рекомбинантты дезоксирибонуклеин қышқылы" ұғымы. Рекомбинантты дезоксирибонуклеин қышқылы алу тәсілдері. Рекомбинантты дезоксирибонуклеин қышқылының қолданылуы. Плазмиданың қасиеттері және олардың генетикалық клондауда қолданылуы. "Клондау" ұғымы

1. Рекомбинантты ДНҚ дегеніміз:
   A) Табиғи түрде кездесетін гендер
   B) Әртүрлі организмдерден алынған ДНҚ фрагменттерінен жасалған молекула
   C) Митохондрияның ДНҚ-сы
   D) Плазмиданың бір түрі

2. Рекомбинантты ДНҚ алу кезінде қандай фермент ДНҚ фрагменттерін қосуға қолданылады?
   A) ДНҚ полимераза
   B) ДНҚ лигаза
   C) Амилаза
   D) Липаза

3. Рекомбинантты ДНҚ-ны тасымалдау үшін қандай векторлар жиі қолданылады?
   A) Рибосомалар
   B) Хромосомалар
   C) Плазмидалар
   D) Митохондриялар

4. Плазмидалардың генетикалық клондауда қолданылуының басты себебі:
   A) Олардың тұрақтылығы
   B) Өздігінен репликациялану қабілеті
   C) Белок синтезін басқару қабілеті
   D) ДНҚ үзінділерін сақтау

5. "Клондау" ұғымы нені білдіреді?
   A) Жасушалардың бөліну процесі
   B) Организмдердің генетикалық көшірмесін жасау
   C) Белок молекулаларының көбеюі
   D) Хромосомалардың мутациясы

6. Рекомбинантты ДНҚ технологиясының медициналық қолданылуының мысалы:
   A) Вакциналарды синтездеу
   B) Өсімдіктердің өнімділігін арттыру
   C) Экологиялық мониторинг
   D) Топырақтың құнарлылығын жақсарту

7. Рекомбинантты ДНҚ жасау үшін қандай фермент ДНҚ-ны белгілі орындардан кеседі?
   A) Лигаза
   B) Рестриктаза
   C) Полимераза
   D) Транскриптаза

8. Плазмидалардың ерекше қасиеттерінің бірі:
   A) Генетикалық ақпаратты сақтайтын сақиналы ДНҚ болуы
   B) Белок синтезін басқаруы
   C) Жасуша қабырғасын қорғау
   D) Энергия өндіру

9. Рекомбинантты ДНҚ технологиясы қай салада қолданылмайды?
   A) Медицина
   B) Генетика
   C) Өнеркәсіп
   D) Геология

10. Рекомбинантты ДНҚ көмегімен өндірілетін гормон:
    A) Тироксин
    B) Инсулин
    C) Адреналин
    D) Өсу гормоны

11. Рекомбинантты ДНҚ алу үдерісінде рестриктазаның қызметі:
    A) ДНҚ синтездеу
    B) ДНҚ үзінділерін кесу
    C) Белок молекулаларын құрастыру
    D) РНҚ молекулаларын көбейту

12. Клондау кезінде қолданылатын тасымалдаушы векторлар:
    A) Рибосомалар
    B) Плазмидалар
    C) РНҚ молекулалары
    D) Белоктар

13. Рекомбинантты ДНҚ арқылы алынған вакцина мысалы:
    A) Гепатит B вакцинасы
    B) Грипп вакцинасы
    C) Күйдіргі вакцинасы
    D) Күлге қарсы вакцина

14. Плазмидалардың репликациялану қасиеті:
    A) Хромосомаға тәуелді
    B) Өздігінен репликациялану қабілеті бар
    C) Белок синтезіне негізделген
    D) Тек бір жасуша ішінде жүзеге асады

15. Рекомбинантты ДНҚ технологиясында қолданылатын негізгі әдіс:
    A) Центрифугалау
    B) Полимеразалық тізбекті реакция
    C) Хроматография
    D) Электрофорез

16. Рекомбинантты ДНҚ көмегімен алынатын өнімдер:
    A) Антибиотиктер
    B) Гормондар
    C) Вакциналар
    D) Барлығы дұрыс

17. Рекомбинантты ДНҚ енгізу үдерісі қалай аталады?
    A) Трансляция
    B) Трансформация
    C) Репликация
    D) Транскрипция

18. Клондау үдерісінде жиі қолданылатын микроағза:
    A) Ашытқы
    B) Бактериялар
    C) Саңырауқұлақтар
    D) Амебалар

19. Плазмидаларды генетикалық инженерияда қолдану себебі:
    A) Олардың азот айналымына қатысуы
    B) Олардың молекулалық салмағының жеңілдігі
    C) Олардың тұрақтылығы және тасымалдау қабілеті
    D) Энергия өндіру қабілеті

20. Рекомбинантты ДНҚ технологиясында трансформация не үшін қолданылады?
    A) Генетикалық ақпаратты тасымалдау
    B) ДНҚ синтезін жеделдету
    C) Рибосомалар белсенділігін арттыру
    D) Транскрипцияны тоқтату

21. Плазмидалардың тасымалдаушы ретінде қолданылуының негізгі артықшылығы:
    A) Энергия сақтау
    B) Сақиналы ДНҚ құрылымы
    C) Жылдам репликациялануы
    D) Барлығы дұрыс

22. Рекомбинантты ДНҚ жасайтын негізгі қадамдар саны:
    A) 2
    B) 3
    C) 5
    D) 4

23. Плазмидалар қандай типті ДНҚ молекулалары?
    A) Хромосомалық
    B) Экстрахромосомалық
    C) Геномдық
    D) Транспозондық

24. Рекомбинантты ДНҚ арқылы өндірілетін өнімдердің бірі:
    A) Биотиктер
    B) Антибиотиктер
    C) Органикалық тыңайтқыштар
    D) Минералдар

25. Клондау кезінде қандай технология жиі қолданылады?
    A) Бионика
    B) CRISPR-Cas9
    C) Центрифугалау
    D) Электрофорез

Жауаптар:

1. B

2. B

3. C

4. B

5. B

6. A

7. B

8. A

9. D

10. B

11. B

12. B

13. A

14. B

15. B

16. D

17. B

18. B

19. C

20. A

21. C

22. D

23. B

24. B

25. B

Ағзаларды клондау тәсілдері

1. "Клондау" ұғымы нені білдіреді?
   A) Жасушалардың бөліну процесі
   B) Генетикалық көшірмесін жасау
   C) Хромосомалардың мутациясы
   D) Белок молекулаларын құрастыру

2. Клондау әдістерінің ішіндегі ең көп қолданылатын тәсіл:
   A) Эмбрионды бөлу
   B) Сомалық жасушаларды ядролық ауыстыру
   C) Гендік инженерия
   D) Трансплантация

3. Сомалық жасушаны ядролық ауыстыру әдісінің негізгі кезеңі:
   A) ДНҚ-ны синтездеу
   B) Ядроны аналық жасушадан алу және донор жасушаның ядросымен ауыстыру
   C) Белок синтезін белсендіру
   D) Энергия өндірісі

4. Алғашқы клондалған жануардың атауы:
   A) Долли қойы
   B) Полли сиыры
   C) Бруно бұқасы
   D) Куки мысығы

5. Клондау әдістері қандай мақсатта қолданылады?
   A) Организмдердің популяциясын көбейту
   B) Генетикалық ауруларды зерттеу
   C) Фармацевтикалық белсенді заттарды өндіру
   D) Барлығы дұрыс

6. Эмбрионды бөлу тәсілінің негізгі ерекшелігі:
   A) Жасушаларды бөлу және бөлек өсіру
   B) Ядроны ауыстыру
   C) Тек жасуша қабырғасын қолдану
   D) Гендік инженерия қолдану

7. Сомалық жасушаны ядролық ауыстыру әдісінде ядро қайдан алынады?
   A) Донор эмбрионынан
   B) Донор сомалық жасушасынан
   C) Жануардың жыныстық жасушасынан
   D) Клондалатын организмнің РНҚ-нан

8. Адамдарды клондауға не себепті этикалық шектеу қойылады?
   A) Техникалық қиындықтар
   B) Қоғамдық пікір және моральдық мәселелер
   C) Экономикалық тиімсіздік
   D) Қажеттілік болмауы

9. Клондау әдістерінің бір артықшылығы:
   A) Популяцияның генетикалық әртүрлілігін арттыру
   B) Сирек кездесетін түрлерді көбейту
   C) Қоршаған ортаны қорғау
   D) Энергия шығынын азайту

10. Жануарларды клондау кезінде қандай жасушалар қолданылады?
    A) Тек эмбрионалды
    B) Тек сомалық
    C) Сомалық және эмбрионалды
    D) Тек жыныстық

11. Клондаудың медициналық қолданылуының мысалы:
    A) Тұқым қуалайтын ауруларды емдеу
    B) Сүйек кемігін трансплантациялау
    C) Донорлық орган дайындау
    D) Барлығы дұрыс

12. Долли қойын клондауда қолданылған ядро қай жасушадан алынған?
    A) Эмбрион жасушасынан
    B) Ересек сомалық жасушасынан
    C) Аналық жыныстық жасушасынан
    D) Сперматозоид жасушасынан

13. Клондаудың басты ғылыми шектеулері:
    A) Құрал-жабдықтардың болмауы
    B) Төмен табыстылық деңгейі
    C) Генетикалық мутациялардың ықтималдығы
    D) Биологиялық заңдылықтарды түсінбеу

14. Клондау технологиясында қандай жануар ең көп зерттелген?
    A) Мысық
    B) Тышқан
    C) Ит
    D) Қоян

15. Сомалық жасушаларды ядролық ауыстыру әдісінде қолданылатын негізгі құрал:
    A) Микроскоп
    B) Лазер
    C) Микроманипулятор
    D) Электрофорез

16. Эмбрионды бөлу кезінде эмбрион қай кезеңінде бөлінеді?
    A) Бластула
    B) Гаструла
    C) Зигота
    D) Морула

17. Клондау арқылы алынған организмдердің негізгі кемшілігі:
    A) Генетикалық әртүрліліктің азаюы
    B) Ұзақ өмір сүруі
    C) Белсенді метаболизм
    D) Қоршаған ортаға тәуелділігі

18. Генетикалық клондау қай ғылым саласында кеңінен қолданылады?
    A) Астрономия
    B) Молекулалық биология
    C) Геология
    D) Экология

19. Адам ағзаларын клондау мақсатында қандай жасуша түрі қолданылады?
    A) Стромаль жасушалар
    B) Жыныстық жасушалар
    C) Діңгек жасушалар
    D) Нейрон жасушалары

20. Клондалған жануарлардың тірі қалу көрсеткіші неге төмен?
    A) Қоршаған ортаның қолайсыз жағдайлары
    B) Генетикалық ақаулардың болуы
    C) Ұрықтану процесінің болмауы
    D) Репликацияның жылдамдығы

21. Клондаудың қаржылық қиындықтарының негізгі себебі:
    A) Құрал-жабдықтардың қымбаттығы
    B) Ғалымдардың жетіспеушілігі
    C) Техникалық күрделілік
    D) Тұрақты зерттеу нәтижелерінің болмауы

22. Клондау үдерісінде эмбрионның даму орны:
    A) Жасанды инкубатор
    B) Жатыр
    C) Қоректік орта
    D) Суық орта

23. Клондау технологиясындағы табыстың көрсеткіші неге тәуелді?
    A) Генетикалық материал сапасына
    B) Климаттық жағдайларға
    C) Электр энергиясына
    D) Зертхананың орналасуына

24. Клондау тәсілдері қандай маңызды биологиялық сұрақтарды шешуге мүмкіндік береді?
    A) Организмдердің қартаюы
    B) Генетикалық аурулардың пайда болуы
    C) Түрлердің эволюциясы
    D) Барлығы дұрыс

25. Клондау үдерісінің алғашқы қадамы қандай?
    A) Донор жасушасын таңдау
    B) Жасушаның ядросын алу
    C) Зертханалық орта дайындау
    D) Ұрықтың инкубациясы

Жауаптар:

1. B

2. B

3. B

4. A

5. D

6. A

7. B

8. B

9. B

10. C

11. D

12. B

13. C

14. B

15. C

16. D

17. A

18. B

19. C

20. B

21. A

22. B

23. A

24. D

25. B

"Микроклоналды көбею" ұғымы.

Өсімдіктерді микроклоналды көбейтудің кезеңдері мен әдістері. Маңызы

1. "Микроклоналды көбею" дегеніміз не?
   A) Организмдерді табиғи жолмен көбею әдісі
   B) Өсімдіктерді жасанды ортада, генетикалық көшірме алу арқылы көбейту
   C) Жануарларды ядролық көбею арқылы өсіру
   D) Эмбрионды бөлу арқылы көбею

2. Микроклоналды көбею қай ғылым саласына жатады?
   A) Молекулалық биология
   B) Ботаника және биотехнология
   C) Экология
   D) Зоология

3. Өсімдіктерді микроклоналды көбейту кезінде пайдаланылатын басты әдіс:
   A) Сомалық жасушаларды ядролық ауыстыру
   B) Өсімдіктердің меристемалық ұлпаларын пайдалану
   C) Генетикалық модификация
   D) Полиплоидияны қолдану

4. Микроклоналды көбеюдің бірінші кезеңі:
   A) Өсімдік клеткаларын өсіру
   B) Өсімдік үлгілерін (экспланттарды) алу
   C) Өркендердің дамуын бақылау
   D) ДНҚ секвенциялау

5. Эксплант дегеніміз не?
   A) Жасанды ортада өсірілген тұтас өсімдік
   B) Өсімдіктің стерильді түрде алынған кішігірім бөлігі
   C) Өсімдіктің табиғи көбею органдары
   D) Өсімдіктің фотосинтез өнімдері

6. Өсімдіктерді көбейту үшін пайдаланылатын ең танымал қоректік орта:
   A) Лурия-Бертани ортасы
   B) MS (Мурасиге-Скуг) ортасы
   C) Сабуро ортасы
   D) Аминоқышқылдық орта

7. Микроклоналды көбеюдің негізгі мақсаты қандай?
   A) Табиғи эволюцияны жеделдету
   B) Жоғары сапалы өсімдіктер алу
   C) Қоршаған ортаны қорғау
   D) Өсімдіктердің генетикалық әртүрлілігін азайту

8. Микроклоналды көбейтудің артықшылығы:
   A) Өсімдіктердің тез өсуі
   B) Сирек кездесетін өсімдіктерді сақтау
   C) Қоректік заттарды көбейту
   D) Табиғи мутацияны жеделдету

9. Микроклоналды көбейтудің соңғы кезеңі:
   A) Өсімдіктерді топыраққа отырғызу
   B) Генетикалық талдау жасау
   C) Стерильді ортада сақтау
   D) Ұлпаларды бөліп алу

10. Меристема қандай қасиетке ие?
    A) Қарқынды бөліну қабілеті
    B) Тұқым өндіру
    C) Генетикалық мутацияны белсендіру
    D) Организмнің көбеюін тоқтату

11. Микроклоналды көбейту кезінде қандай стерильді әдіс қолданылады?
    A) Автоклавтау
    B) Электрофорез
    C) Фильтрация
    D) Сығылған ауа

12. Қандай өсімдіктер микроклоналды көбейтуге ең жиі пайдаланылады?
    A) Астық тұқымдастар
    B) Дәрілік өсімдіктер
    C) Қылқан жапырақтылар
    D) Теңіз өсімдіктері

13. Микроклоналды көбейтудің маңыздылығы қандай?
    A) Синтетикалық азық-түліктер жасау
    B) Өсімдіктердің тұрақтылығын арттыру
    C) Жер асты суларын тазарту
    D) Бейорганикалық заттарды көбейту

14. Микроклоналды көбейту арқылы алынған өсімдіктер қалай аталады?
    A) Клондар
    B) Мутациялар
    C) Қосылыстар
    D) Дәрумендер

15. Өсімдіктерді көбейту кезінде қандай фактор маңызды?
    A) Жарық және температура
    B) Химиялық мутагендер
    C) Атмосфералық қысым
    D) Электромагниттік өріс

16. Микроклоналды көбейту әдісі қай салаларда қолданылады?
    A) Ауыл шаруашылығы және фармацевтика
    B) Астрономия және физика
    C) Химия және геология
    D) Зоология және гидрология

17. Экспланттарды көбейту кезеңі қалай аталады?
    A) Индукция
    B) Пролиферация
    C) Сегрегация
    D) Спорация

18. Микроклоналды көбейтуде өсімдіктердің ауруларға төзімділігін қалай арттырады?
    A) Генетикалық тұрақтылықты сақтау арқылы
    B) Стерильді ортада өсіру арқылы
    C) Өсімдіктерді вакцинациялау арқылы
    D) Қоректік ортаны өзгерту арқылы

19. Микроклоналды көбею нәтижесінде алынған өсімдіктердің кемшілігі:
    A) Генетикалық тұрақтылықтың төмендеуі
    B) Табиғи мутацияның жоғалуы
    C) Қоршаған ортаға бейімделудің қиындығы
    D) Өнімділіктің жоғары болуы

20. Қандай әдіс микроклоналды көбейтуге жатады?
    A) Тұқым себу
    B) Өркендерді микроқұрылым арқылы өсіру
    C) Органикалық тыңайтқыш қолдану
    D) Өсімдікті кесу

21. Стерильді жағдайды сақтау үшін қандай құрал қолданылады?
    A) Ламинарлы шкаф
    B) Центрифуга
    C) Генетикалық анализатор
    D) Фотометр

22. Микроклоналды көбейтуде жарықтың әсері:
    A) Өсімдіктің өсуін жеделдетеді
    B) Тыныштық күйін қамтамасыз етеді
    C) Қоректік ортадағы бактерияларды өлтіреді
    D) Өсімдікке ешқандай әсер етпейді

23. Микроклоналды көбейту әдісінің негізгі кезеңдері қандай?
    A) Экспланттарды алу, көбейту, акклиматизация
    B) Қоректік орта дайындау, жарық беру, тыныштық
    C) ДНҚ синтезі, фермент қолдану, талдау
    D) Трансплантация, суару, тыңайтқыш енгізу

24. Акклиматизация кезеңі не үшін қажет?
    A) Өсімдіктерді жаңа ортаға бейімдеу үшін
    B) Өсімдіктердің генетикалық материалын өзгерту үшін
    C) Өсімдіктің өнімділігін арттыру үшін
    D) Қоректік заттарды көбейту үшін

25. Микроклоналды көбейтуде қандай өсімдіктер ерекше маңызға ие?
    A) Қызыл кітапқа енген сирек өсімдіктер
    B) Жануарлар тектес өсімдіктер
    C) Минералды ортада өсетін өсімдіктер
    D) Фотосинтезге қабілетсіз өсімдіктер

Жауаптар:

1. B

2. B

3. B

4. B

5. B

6. B

7. B

8. B

9. A

10. A

11. A

12. B

13. B

14. A

15. A

16. A

17. B

18. B

19. C

20. B

21. A

22. A

23. A

24. A

25. A

Ферменттерді медицинада, химияда өнеркәсіпте қолдану

1. Ферменттер дегеніміз не?
   A) Белоктар мен нуклеин қышқылдарының қосындысы
   B) Химиялық реакцияларды жылдамдататын биологиялық катализаторлар
   C) Генетикалық ақпаратты тасымалдаушылар
   D) Энергия көздері

2. Медицинада ферменттер қандай мақсатта қолданылады?
   A) Тамақ өнімдерін сақтау үшін
   B) Диагностикалық және терапевтік құрал ретінде
   C) Металл өндірісінде
   D) Полимерлер жасау үшін

3. Өнеркәсіпте ферменттер қандай процесс үшін қолданылады?
   A) Химиялық тыңайтқыштар өндіру
   B) Биологиялық қалдықтарды қайта өңдеу
   C) Энергия өндіру
   D) Мұнай өңдеу

4. Протеаза ферменті қай салаларда қолданылады?
   A) Диагностика және медицинада
   B) Тамақ өнеркәсібінде, жуғыш заттарда
   C) Құрылыс материалдарын жасау үшін
   D) Электроника саласында

5. Лактоза ферментін қолдану қандай өнімге байланысты?
   A) Шоколад өндірісі
   B) Сүт өнімдері
   C) Дәнді дақылдар
   D) Майлы өнімдер

6. Ферменттер қандай жағдайларда белсенді болады?
   A) Өте жоғары температурада
   B) Оптималды температура мен рН деңгейінде
   C) Құрғақ ортада
   D) Механикалық қысымда

7. Медициналық диагностикада қолданылатын фермент:
   A) Амилаза
   B) Целлюлаза
   C) Липаза
   D) Полимераза

8. Қанның ұю процесін бақылауда қолданылатын фермент:
   A) Протеаза
   B) Тромбин
   C) Амилаза
   D) Каталаза

9. Ферменттер арқылы қандай өнеркәсіптік өнімдер жасалады?
   A) Пластмассалар
   B) Алкоголь және нан өнімдері
   C) Металл бұйымдары
   D) Бояғыш заттар

10. Ферменттердің өнеркәсіптегі артықшылығы қандай?
    A) Жоғары температура мен қысым қажет
    B) Экологиялық таза және тиімді
    C) Қымбат жабдықтарды қажет етеді
    D) Ұзақ уақыт жұмыс істемейді

11. Липаза ферменті қандай салаларда қолданылады?
    A) Медицина және косметология
    B) Мұнай және газ өңдеу
    C) Құрылыс саласы
    D) Электрондық техника

12. Ферменттердің белсенділігіне әсер ететін факторлар:
    A) рН, температура, субстрат концентрациясы
    B) Қысым және радиация
    C) Уақыт және жарық
    D) Судың болмауы

13. Биотехнологияда қандай ферменттер кеңінен қолданылады?
    A) Трансфераза және изомераза
    B) Протеаза және полимераза
    C) Фосфатаза және карбоксилаза
    D) Дегидрогеназа және каталаза

14. Тамақ өнеркәсібінде қолданылатын ферменттердің мысалы:
    A) Амилаза және протеаза
    B) Липаза және каталаза
    C) Полимераза және транскриптаза
    D) Целлюлаза және гексокиназа

15. Каталаза ферменті қандай қызмет атқарады?
    A) Молекулаларды синтездейді
    B) Сутегінің асқын тотығын ыдыратады
    C) Протеиндерді бұзады
    D) ДНҚ синтезін бақылайды

16. Ферменттерді гендік инженерияда қолдану мақсаты:
    A) Гендердің мутациясын жеделдету
    B) Жаңа генетикалық материал жасау
    C) Организмдерді клондау
    D) Қалдықтарды жою

17. Ферменттерді жуғыш заттарда қолданудың артықшылығы:
    A) Табиғи талшықтарды сақтау
    B) Заттарды тез кептіру
    C) Түстерді қанық ету
    D) Химиялық қосылыстарды азайту

18. Өнеркәсіптік ферменттердің көзі қандай?
    A) Өсімдіктер
    B) Микроағзалар
    C) Адамдар
    D) Металдар

19. Медицинада ДНҚ полимераза ферменті қандай мақсатта қолданылады?
    A) Антибиотиктер жасау
    B) ПТР (полимеразалық тізбекті реакция) үшін
    C) Тамақ өнімдерін өңдеу
    D) Қан топтарын анықтау

20. Трансфераза ферменті қандай процестерге қатысады?
    A) Субстраттарды тасымалдау
    B) РНҚ синтезі
    C) Май қышқылдарын ыдырату
    D) Жасушалық тыныс алу

21. Медициналық ферменттер қайда кеңінен қолданылады?
    A) Хирургияда
    B) Ауруларды диагностикалау және емдеу
    C) Органикалық тыңайтқыштар өндірісінде
    D) Жер қазу жұмыстарында

22. Целлюлаза ферменті қандай материалдарды өңдеу үшін қолданылады?
    A) Қағаз және тоқыма өнеркәсібінде
    B) Азық-түлік өнімдерінде
    C) Металл өңдеуде
    D) Пластмасса өндірісінде

23. Ферменттердің тұрақтылығын арттыру үшін не қолданылады?
    A) Ингибиторлар
    B) Стабилизаторлар
    C) Гендік модификация
    D) Судың азаюы

24. Өнеркәсіпте спирт өндірісіне қолданылатын фермент:
    A) Амилаза
    B) Зимаза
    C) Липаза
    D) Каталаза

25. Ферменттердің негізгі ерекшелігі:
    A) Бірнеше реакцияны катализдей алады
    B) Белгілі бір субстратқа бағытталған
    C) Температура өзгерісіне тәуелсіз
    D) Құрылымы қарапайым

Жауаптар:

1. B

2. B

3. B

4. B

5. B

6. B

7. A

8. B

9. B

10. B

11. A

12. A

13. B

14. A

15. B

16. B

17. A

18. B

19. B

20. A

21. B

22. A

23. B

24. B

25. B

Электромагниттік және дыбыс толқындарының адам ағзасына әсер ету ерекшеліктері

1. Электромагниттік толқындардың негізгі көзі:
   A) Радиоактивті заттар
   B) Электрлік құрылғылар
   C) Табиғи газдар
   D) Механикалық құралдар

2. Дыбыс толқындары қандай түрге жатады?
   A) Электромагниттік толқындар
   B) Механикалық толқындар
   C) Жылу энергиясы
   D) Кванттық толқындар

3. Радиожиіліктегі электромагниттік толқындардың адам ағзасына әсері:
   A) Генетикалық мутация тудырады
   B) Жылулық әсер береді
   C) Қан айналымын жақсартады
   D) Иммундық жүйені күшейтеді

4. Дыбыс толқындарының қандай диапазоны есту қабілетіне әсер етеді?
   A) 0-10 Гц
   B) 20-20000 Гц
   C) 100-1000 МГц
   D) 1-10 ТГц

5. Жоғары жиілікті ультрадыбыстың медицинада қолданылуы:
   A) Қан қысымын өлшеу
   B) УДЗ (ультрадыбыстық зерттеу)
   C) Иммунитетті арттыру
   D) Радиологиялық зерттеу

6. Электромагниттік толқындар қандай жиіліктерде зиянды болуы мүмкін?
   A) Төмен жиілікті толқындарда
   B) Иондаушы радиация диапазонында
   C) Ультракүлгін диапазонда
   D) Радиотолқындар диапазонында

7. Мобильді телефондардың электромагниттік сәулеленуі қай ағза жүйесіне әсер етеді?
   A) Иммундық жүйе
   B) Жүйке жүйесі
   C) Асқорыту жүйесі
   D) Бұлшық ет жүйесі

8. Иондаушы сәулеленудің әсері қандай?
   A) Терінің меланин деңгейін арттырады
   B) Жасушалық ДНҚ-ны зақымдайды
   C) Жасушаларды жаңартады
   D) Жүйке сигналдарын күшейтеді

9. Ультракүлгін сәуленің ұзақ әсері қандай қауіп тудырады?
   A) Жүйке аурулары
   B) Көздің катарактасы
   C) Асқазан жарасы
   D) Қан айналымының бұзылуы

10. Шуылдың адам ағзасына әсер етуі:
    A) Жүйке жүйесіне және есту қабілетіне теріс әсер етеді
    B) Зат алмасуды жылдамдатады
    C) Иммунитетті күшейтеді
    D) Қан қысымын төмендетеді

11. Инфрадыбыс толқындарының әсері қандай?
    A) Қан айналымын жақсартады
    B) Тыныштық сезімін тудырады
    C) Мазасыздық және бас ауруын шақырады
    D) Тыныс алуды жеңілдетеді

12. Радиоактивті сәулеленудің негізгі әсері:
    A) Тері қабаттарын тығыздайды
    B) Жасуша мутациясын тудырады
    C) Иммундық жүйені күшейтеді
    D) Метаболизмді арттырады

13. Ультрадыбыстың терапиялық қолданылуы:
    A) Жүйке ауруларын емдеу
    B) Қан айналымын жақсарту
    C) Терінің сезімталдығын арттыру
    D) Бұлшықеттерді сергіту

14. Шуылдың ұзақ мерзімді әсері қандай ауруға әкелуі мүмкін?
    A) Қатерлі ісіктер
    B) Созылмалы есту жоғалту
    C) Асқорыту бұзылыстары
    D) Бұлшық ет әлсіздігі

15. Электромагниттік өріс қай органға ең көп әсер етеді?
    A) Бауыр
    B) Ми
    C) Асқазан
    D) Бүйрек

16. Иондаушы сәулелердің ең жиі кездесетін қолдану саласы:
    A) Компьютерлік модельдеу
    B) Рентгендік диагностика
    C) Химиялық зерттеулер
    D) Электрондық құрылғыларды жобалау

17. Ультрадыбыс қандай жиілік диапазонына жатады?
    A) 0-10 Гц
    B) 20-20000 Гц
    C) 20000 Гц-тан жоғары
    D) 1-10 МГц

18. Инфрақызыл сәулеленудің пайдалы әсері:
    A) Иммунитетті төмендетеді
    B) Бұлшық еттердің жылуын арттырады
    C) Радиоактивті элементтерді жояды
    D) Метаболизмді бәсеңдетеді

19. Электромагниттік толқындардың зиянды әсерінен қорғану әдісі:
    A) Радиация деңгейін арттыру
    B) Қорғасын экрандарын қолдану
    C) Ұзақ уақыт электромагниттік сәуледе болу
    D) Тек күн сәулесін пайдалану

20. Адам ағзасына шу деңгейінің зиянды әсері қандай шектен басталады?
    A) 30 дБ
    B) 60 дБ
    C) 85 дБ
    D) 100 дБ

21. Дыбыс толқындарының энергиясы қандай физикалық шамамен өлшенеді?
    A) Децибел (дБ)
    B) Джоуль (Дж)
    C) Ватт (Вт)
    D) Паскаль (Па)

22. Электромагниттік толқындармен ұзақ уақыт жұмыс істеудің қауіпті салдары:
    A) Ағзаның метаболизмін арттырады
    B) Жасушалық зақымдану және қатерлі ісік
    C) Қан қысымының төмендеуі
    D) Терінің күюі

23. Инфрадыбыстың адам ағзасына теріс әсерін болдырмау үшін не қажет?
    A) Арнайы оқшаулағыш материалдарды қолдану
    B) Судың әсерін арттыру
    C) Жиілікті жоғарылату
    D) Температураны төмендету

24. Электромагниттік толқындарды өлшейтін құрал:
    A) Дозиметр
    B) Спектрофотометр
    C) Антенна
    D) Осциллограф

25. Құлақтың шуылдан қорғаныс құрылғылары:
    A) Қорғаныс көзілдірігі
    B) Құлақ тығындары немесе арнайы гарнитура
    C) Электромагниттік экрандар
    D) Радиацияға қарсы киім

Жауаптар:

1. B

2. B

3. B

4. B

5. B

6. B

7. B

8. B

9. B

10. A

11. C

12. B

13. B

14. B

15. B

16. B

17. C

18. B

19. B

20. C

21. A

22. B

23. A

24. A

25. B

"Эпигенетика" ұғымы. Эпигенетика туралы жалпы түсініктер. Эпигенетиканың молекулярлық негіздері. Адамдағы эпигенетикалық салдарлар. Эпигенетика және эпигеномика. дезоксирибонуклеин қышқылың метилденуі.

1. Эпигенетика дегеніміз не?
   A) ДНҚ мутацияларының зерттелуі
   B) Генетикалық ақпараттың өзгеруінсіз ген экспрессиясының реттелуі
   C) Белок синтезінің механизмдерін зерттеу
   D) Жасуша мембранасының құрылымын зерттеу

2. Эпигенетикалық өзгерістер қандай молекулалық механизмдер арқылы жүзеге асады?
   A) ДНҚ метилденуі және гистон модификациялары
   B) РНҚ транскрипциясы
   C) Генетикалық кодтың өзгеруі
   D) Митоз және мейоз

3. ДНҚ метилденуі қай азотты негізде жүзеге асады?
   A) Аденин
   B) Гуанин
   C) Цитозин
   D) Тимин

4. Гистондар қандай қызмет атқарады?
   A) ДНҚ молекуласын кодтау
   B) ДНҚ-ның тығыз оралуын қамтамасыз ету
   C) Белок синтезін жүзеге асыру
   D) РНҚ молекуласын тасымалдау

5. ДНҚ метилденуі қай ферменттің әсерінен жүзеге асады?
   A) ДНҚ-полимераза
   B) Метилтрансфераза
   C) Гираза
   D) Лигаза

6. Эпигенетикалық өзгерістердің негізгі ерекшелігі:
   A) Тұқым қуалайды және тұрақты болады
   B) Қысқа мерзімді және тұқым қуаламайды
   C) Генетикалық кодты өзгерту
   D) Организмнің өлуіне әкеледі

7. Эпигеномика қандай ұғымды зерттейді?
   A) Генетикалық кодтың өзгеруін
   B) Эпигенетикалық модификациялардың толық жиынтығын
   C) Гендер арасындағы байланыстарды
   D) Белоктардың құрылымдық өзгерістерін

8. Қандай факторлар эпигенетикалық өзгерістерді тудыруы мүмкін?
   A) Диета және қоршаған орта
   B) Радиоактивті сәулелену
   C) Электрлік импульстар
   D) Қан айналымы

9. ДНҚ метилденуінің негізгі қызметі:
   A) Гендер экспрессиясын реттеу
   B) РНҚ синтезін бәсеңдету
   C) Жасуша мембранасын тұрақтандыру
   D) Белок молекуласын тасымалдау

10. Эпигенетикалық зерттеулердің маңыздылығы неде?
    A) Генетикалық ауруларды емдеу жолдарын табуда
    B) ДНҚ құрылымын толықтай өзгерту
    C) Организмнің өсуін жылдамдату
    D) Жасуша метаболизмін бәсеңдету

11. ДНҚ метилденуі қандай гендерді басып тастауға әкеледі?
    A) Белсенді гендер
    B) Артық экспрессияланған гендер
    C) Онкогендер
    D) Жұмыс істемейтін гендер

12. Эпигенетиканың молекулярлық негіздерін зерттеуде қандай әдіс қолданылады?
    A) Геномдық секвенирлеу
    B) Иммунофлуоресценция
    C) Электрондық микроскопия
    D) Рентгенография

13. Гистондардың модификациясы қандай әсер береді?
    A) ДНҚ экспрессиясын жылдамдатады немесе тежейді
    B) Гендерді толығымен жояды
    C) ДНҚ-ның қайта жазылуын тоқтатады
    D) РНҚ синтезін арттырады

14. Эпигенетикалық өзгерістердің тұқым қуалаушылығы қалай жүзеге асады?
    A) ДНҚ тізбегіндегі өзгерістер арқылы
    B) ДНҚ метилденуі және гистон модификациялары арқылы
    C) Жасуша мембранасы арқылы
    D) РНҚ молекуласын көшіру арқылы

15. Адамдағы эпигенетикалық өзгерістер қандай ауруларды тудыруы мүмкін?
    A) Қатерлі ісіктер
    B) Диабет
    C) Альцгеймер ауруы
    D) Барлығы дұрыс

16. ДНҚ метилденуінің кері процесі қалай аталады?
    A) Деметилдену
    B) Трансляция
    C) Репликация
    D) Дефосфорлану

17. Эпигенетикадағы негізгі биологиялық процесс:
    A) ДНҚ транскрипциясы
    B) Ген экспрессиясын реттеу
    C) Жасушаның бөлінуі
    D) Белок синтезі

18. Эпигенетикалық зерттеулер қандай жаңа салаға негіз болды?
    A) Гендік терапия
    B) Жасушалық биология
    C) Биохимия
    D) Эволюциялық биология

19. Эпигенетиканың қоршаған ортамен байланысы неде?
    A) Қоршаған орта факторлары ген экспрессиясын өзгерте алады
    B) Қоршаған орта генетикалық кодты бұзады
    C) Адам геномын тұрақты етеді
    D) Организмді сәулеленуден қорғайды

20. Эпигеномика қандай биологиялық жүйелерде зерттеледі?
    A) Тек қана жануарларда
    B) Тек қана өсімдіктерде
    C) Барлық тірі организмдерде
    D) Тек қана бактерияларда

21. Эпигенетикалық дәрі-дәрмектер қандай мақсатта қолданылады?
    A) Генетикалық кодты өзгерту
    B) Қатерлі ісіктерді емдеу
    C) Вирустарды жою
    D) Қан қысымын төмендету

22. ДНҚ-ның гиперметилденуі қандай жағдайға әкеледі?
    A) Гендердің артық экспрессиясы
    B) Гендердің тежелуі
    C) Генетикалық мутациялар
    D) Белок синтезінің жылдамдауы

23. Эпигенетикалық процестердің қайсысы қайтымды?
    A) ДНҚ мутациясы
    B) Метилдену және деметилдену
    C) Хромосомалық ауытқулар
    D) Транслокация

24. Гистондарды ацетилдендіру нәтижесінде не болады?
    A) Ген экспрессиясы артады
    B) Ген экспрессиясы тежеледі
    C) ДНҚ құрылымы бұзылады
    D) Гендер жойылады

25. Эпигенетикалық өзгерістер қандай жасушаларда байқалады?
    A) Тек қана бағаналы жасушаларда
    B) Барлық тірі жасушаларда
    C) Генетикалық өзгеріске ұшыраған жасушаларда
    D) РНҚ синтезін жүзеге асыратын жасушаларда

Жауаптар:

1. B

2. A

3. C

4. B

5. B

6. A

7. B

8. A

9. A

10. A

11. C

12. A

13. A

14. B

15. D

16. A

17. B

18. A

19. A

20. C

21. B

22. B

23. B

24. A

25. B

"Биоинформатика" ұғымы. Биоинформатиканың құралдарын зерттеулерге қолдану

1. Биоинформатика дегеніміз не?
   A) Генетикалық ақпаратты есептеу әдістері арқылы талдау
   B) Белок синтезін зерттеу
   C) Жасуша метаболизмін зерттеу
   D) Экологиялық жүйелерді модельдеу

2. Биоинформатиканың негізгі мақсаты:
   A) Тірі ағзалардың санын есептеу
   B) Биологиялық деректерді сақтау, өңдеу және талдау
   C) Организмдердің таралуын бақылау
   D) Тіршілік циклін зерттеу

3. Геномдық деректерді талдауда қолданылатын негізгі құрал:
   A) Электрондық микроскоп
   B) ДНҚ секвенирлеу бағдарламалары
   C) Хроматография
   D) Электрофорез

4. Биоинформатикада жиі қолданылатын деректер базасы:
   A) NCBI
   B) Microsoft Excel
   C) ChemDraw
   D) AutoCAD

5. Биоинформатиканың маңызды салаларының бірі:
   A) Энергетика
   B) Геномика
   C) Геология
   D) Астрономия

6. ДНҚ тізбегін талдауға арналған биоинформатикалық құрал:
   A) BLAST
   B) Photoshop
   C) MATLAB
   D) SolidWorks

7. Протеомика дегеніміз не?
   A) Белоктардың құрылымы мен функцияларын зерттеу
   B) ДНҚ мутациясын анықтау
   C) Геномдардың өзгеруін бақылау
   D) Көмірсулардың құрамын анықтау

8. Биоинформатика қай ғылымдармен тығыз байланысты?
   A) Химия және физика
   B) Биология және информатика
   C) География және экология
   D) Астрономия және математика

9. Биоинформатикада қолданылатын алгоритм түрі:
   A) Транслокация
   B) Тізбектік сәйкестендіру
   C) Гистограмма
   D) Кестелік анализ

10. Биоинформатика қандай зерттеулерде қолданылады?
    A) Эксперименттік зерттеулерді модельдеуде
    B) Электрондық құрылғыларды құрастыруда
    C) Қоршаған ортаны тазалауда
    D) Өсімдік шаруашылығын бақылауда

11. ДНҚ секвенирлеудің негізгі мақсаты:
    A) Гендер арасындағы байланысты анықтау
    B) Белок синтезін модельдеу
    C) Генетикалық ақпаратты толық талдау
    D) Химиялық қосылыстарды анықтау

12. Қандай құрал геномдық зерттеулерде кеңінен қолданылады?
    A) Python
    B) SPSS
    C) R бағдарламасы
    D) Google Docs

13. Биоинформатикада қолданылатын негізгі деректер түрі:
    A) Экологиялық деректер
    B) Генетикалық және протеиндік деректер
    C) Геологиялық деректер
    D) Климаттық өзгерістер

14. Биоинформатика құралдары қалай бөлінеді?
    A) Биологиялық және экологиялық
    B) Геномдық және протеомдық
    C) Молекулярлық және макроэкологиялық
    D) Құрылымдық және генетикалық

15. Биоинформатикадағы модельдеу мақсаты:
    A) Биологиялық процестерді сандық түрде бейнелеу
    B) Физикалық процестерді бақылау
    C) Организмдердің жылдамдығын есептеу
    D) Деректерді архивтеу

16. Биоинформатиканың медицинадағы маңызы:
    A) Генетикалық ауруларды диагностикалау
    B) Экологиялық жүйелерді бақылау
    C) Климат өзгерістерін зерттеу
    D) Молекулалық қозғалысты зерттеу

17. Биоинформатикалық талдаудың негізгі кезеңі:
    A) Биологиялық деректерді жинау
    B) Белоктарды синтездеу
    C) Гендердің мутациясын тоқтату
    D) Жасушаларды көбейту

18. Қандай салада биоинформатика ерекше маңызды?
    A) Физика
    B) Фармацевтика
    C) Геология
    D) Астрономия

19. Гендік инженерияда биоинформатика қандай рөл атқарады?
    A) ДНҚ мутацияларын болжау
    B) Белоктардың құрылымын анықтау
    C) Гендерді тасымалдау жолдарын зерттеу
    D) Барлығы дұрыс

20. Биоинформатиканың құралдары геномды зерттеуде не үшін қолданылады?
    A) Тұқым қуалайтын ауруларды анықтау үшін
    B) Жасушаның құрылымын бұзу үшін
    C) Биологиялық ақпаратты бұғаттау үшін
    D) Гендерді жою үшін

21. ДНҚ молекуласының құрылымын визуализациялауға арналған бағдарлама:
    A) PyMOL
    B) Word
    C) AutoCAD
    D) Excel

22. Биоинформатикалық деректер базасын құрудың мақсаты:
    A) Биологиялық ақпаратты сақтау және оны қолдану
    B) Белоктардың синтезін зерттеу
    C) Экологиялық жүйелерді бақылау
    D) Климаттық өзгерістерді модельдеу

23. Биоинформатиканың болашақта дамуы қай салада ерекше маңызды?
    A) Энергетика
    B) Медицина және фармакология
    C) География
    D) Логистика

24. Протеиндердің үшөлшемді құрылымын анықтайтын әдіс:
    A) Рентгендік кристаллография
    B) Геномдық секвенирлеу
    C) Электрофорез
    D) Хроматография

25. Биоинформатиканың қолданбалы бағыты:
    A) Геномдық терапия
    B) Химиялық элементтерді зерттеу
    C) Электр энергиясын өндіру
    D) Климаттық бақылау

Жауаптар:

1. A

2. B

3. B

4. A

5. B

6. A

7. A

8. B

9. B

10. A

11. C

12. C

13. B

14. B

15. A

16. A

17. A

18. B

19. D

20. A

21. A

22. A

23. B

24. A

25. A

Экстракорпоральды ұрықтандыру әдісі және оның маңызы.

Экстракорпоральды ұрықтандырудың этикалық аспектілері

1. Экстракорпоральды ұрықтандыру дегеніміз не?
   A) Жасанды ұрықтандыру әдісі
   B) Табиғи ұрықтандыру процесі
   C) Генетикалық модификация
   D) Құнарлылықты арттыру

2. Экстракорпоральды ұрықтандырудың мақсаты:
   A) Ұрықтың дамуын бақылау
   B) Үйлесімді емес жұптарға көмек көрсету
   C) Жүктілікті жылдамдату
   D) Қоршаған ортаның әсерінен қорғау

3. Экстракорпоральды ұрықтандыру процесінің алғашқы кезеңі:
   A) Эмбрионды ұрыққа ауыстыру
   B) Жұмыртқаны ұрықтандыру
   C) Жұмыртқаны жинау
   D) Ұрықты бақылау

4. Экстракорпоральды ұрықтандыруда қандай жасушалар қолданылады?
   A) Сперматозоидтар мен жұмыртқалар
   B) Жасуша мембраналары
   C) Ауыр металдар мен токсиндер
   D) Эмбриондар мен эритроциттер

5. Экстракорпоральды ұрықтандырудың негізгі кезеңдері қандай?
   A) Ұрықтандыру және эмбрионды ауыстыру
   B) Диагностика және емдеу
   C) Гормонды терапия және сүт шығару
   D) Тек қана эмбрионды бақылау

6. Экстракорпоральды ұрықтандыру кезінде қандай әдіс қолданылады?
   A) Эмбрионды ерте кезеңде тоқтату
   B) Эмбрионды таңдау және көшіру
   C) Жасушаларға химиялық зат қосу
   D) Генетикалық модификациялау

7. Экстракорпоральды ұрықтандыру арқылы жүктілікке қол жеткізудің пайызы қанша?
   A) 10-15%
   B) 30-40%
   C) 50-60%
   D) 70-80%

8. Экстракорпоральды ұрықтандырудың этикалық мәселелерінің бірі:
   A) Эмбриондардың жансыздандырылуы
   B) Генетикалық модификацияның шектелуі
   C) Тек әйелдерге арналған процедура
   D) Тек жасуша алмасу

9. Экстракорпоральды ұрықтандырудың қандай қаупі бар?
   A) Генетикалық бұзылыстар мен эмбрионды ыдырату
   B) Артық жүктілік
   C) Тек әйелдерге арналған емдеу
   D) Қоршаған ортаға теріс әсер ету

10. Экстракорпоральды ұрықтандыру кезінде эмбрионның дамуы қай жерде бақыланады?
    A) Ерекше лабораториялық орталарда
    B) Көпшіліктің алдында
    C) Күнделікті ауруханаларда
    D) Әдеттегі үй жағдайында

11. Экстракорпоральды ұрықтандыру әдісінің бір артықшылығы:
    A) Биологиялық уақытына ықпал ету
    B) Табиғи ұрықтандыруды күшейту
    C) Тек генетикалық ауытқуларды зерттеу
    D) Қалыпты ұрықтандыруды тоқтату

12. Экстракорпоральды ұрықтандыруда қолданылатын гормонды терапияның мақсаты:
    A) Жұмыртқаны жинауды жеңілдету
    B) Қанның құрамын өзгерту
    C) Эмбрионды бақылауды қиындату
    D) Сперматозоидтардың көбеюін ынталандыру

13. Экстракорпоральды ұрықтандырудан кейін қандай кезең болады?
    A) Эмбрионды бақылай отырып инкубациялау
    B) Жүкті болу процесінің тоқтауы
    C) Құнарлылықтың төмендеуі
    D) Генетикалық тестілеу

14. Экстракорпоральды ұрықтандыру әдісінің мақсатына жету үшін қандай қосымша процедуралар қажет?
    A) Жұмыртқаны алмасу
    B) Қосымша емдеу және дайындық
    C) Биотехнологиялық әдістерді қолдану
    D) Үйлесімді жұптарды іздеу

15. Экстракорпоральды ұрықтандыру кезінде сперматозоидтар мен жұмыртқалар қалай алынады?
    A) Ұрықтың дамуы кезінде
    B) Қалыпты ұрықтандырудан кейін
    C) Еркек пен әйелден тікелей алынған
    D) Проблема жағдайында

16. Экстракорпоральды ұрықтандыруда эмбрионның алмасуы кезінде қандай қауіп туындауы мүмкін?
    A) Жүктіліктің болмауы
    B) Қан ұйығуы
    C) Эмбрионның толығымен дамуы
    D) Генетикалық ауытқулардың болуы

17. Экстракорпоральды ұрықтандыру әдісінің ұрықтандыру кезеңі мен эмбрионды ауыстыруға дейінгі уақыт қанша болуы мүмкін?
    A) 1-2 апта
    B) 1-2 күн
    C) 3-4 апта
    D) 3-4 күн

18. Экстракорпоральды ұрықтандыруда этикалық тұрғыдан қандай мәселе маңызды?
    A) Эмбриондардың тіршілігін сақтап қалу
    B) Қоршаған ортаға әсер ету
    C) Қаржы мәселелері
    D) Генетикалық манипуляцияларды шектеу

19. Экстракорпоральды ұрықтандыру әдісін кімдер пайдалана алады?
    A) Әйелдер мен еркектердің жыныс қабілетсіздігі
    B) Тек еркектердің ақаулары
    C) Тек әйелдерге арналған
    D) Ешкім қолдана алмайды

20. Экстракорпоральды ұрықтандыруда эмбрионның сәтті дамуы үшін қандай фактор маңызды?
    A) Қоршаған орта жағдайлары
    B) Эмбрионның жасуша құрылымы
    C) Сперматозоидтардың саны
    D) Эмбрионның көлемі

21. Экстракорпоральды ұрықтандырудың этикалық аспектілерінде неге назар аудару қажет?
    A) Эмбрионды жасанды жолмен өмірге келтіру
    B) Ұрықтың генетикалық манипуляциясы
    C) Қаржылық жағдайы
    D) Әлеуметтік әсерлер

22. Экстракорпоральды ұрықтандыру кезінде эмбрионды ауыстыру қай кезеңде жүргізіледі?
    A) Жүктілік аяқталған соң
    B) Эмбрион дамуының алғашқы кезеңдерінде
    C) Ұрықтың қалыптасуы аяқталғаннан кейін
    D) Үшінші аптада

23. Экстракорпоральды ұрықтандыру әдісі қандай жағдайда тиімді болуы мүмкін?
    A) Күйзеліс жағдайында
    B) Тұрақсыз экологиялық ортада
    C) Жұмыртқа мен сперматозоидтың үйлесімсіздігінен
    D) Белсенді спортпен айналысқанда

24. Экстракорпоральды ұрықтандырудың баламасы:
    A) Табиғи ұрықтандыру
    B) Генетикалық модификациялау
    C) Клондау
    D) Биотехнологиялық манипуляциялар

25. Экстракорпоральды ұрықтандырудың маңызы неде?
    A) Қолайсыз экологиялық ортада бала көтеруге мүмкіндік беру
    B) Биологиялық деректерді сақтау
    C) Белоктарды синтездеу
    D) Жасушалар мен генетикалық тестілеулерді жеңілдету

Жауаптар:

1. A

2. B

3. C

4. A

5. A

6. B

7. B

8. A

9. B

10. A

11. A

12. A

13. A

14. B

15. C

16. A

17. B

18. A

19. A

20. A

21. A

22. B

23. C

24. A

25. A

Моноклоналды антиденелердің маңызы. Моноклоналды антиденелердің өндірісі. Моноклоналды антиденелер көмегімен ауруларды диагностикалау және емдеу

1. Моноклоналды антиденелер дегеніміз не?
   A) Бір ғана антигенге қарсы өндірілген антиденелер
   B) Әр түрлі антигенге қарсы антиденелер
   C) Ағзадағы барлық антиденелер
   D) Тек вирустарға қарсы антиденелер

2. Моноклоналды антиденелерді өндіру үшін қандай жасуша түрлері қолданылады?
   A) Вирустар
   B) Қан клеткалары
   C) Сoma клеткалары
   D) Гибридомалар

3. Моноклоналды антиденелердің пайда болуы қай процестің нәтижесі?
   A) Генетикалық модификация
   B) Құрттар мен бактериялардан қорғану
   C) Тек табиғи иммундық жауап
   D) Гибридомаларды қолдану

4. Моноклоналды антиденелердің қандай ерекшелігі бар?
   A) Барлық ауруларға қарсы тиімді
   B) Антигенге арнайы әрекет етеді
   C) Ағзадағы барлық жасушаларға әсер етеді
   D) Тек вирустарға ғана әсер етеді

5. Моноклоналды антиденелерді қолдану қандай мақсатта пайдаланылады?
   A) Ағзадағы жаңа жасушаларды зерттеу
   B) Аурулардың алдын алу
   C) Антигендермен күресу
   D) ДНҚ-ны кодтау

6. Моноклоналды антиденелердің өндірісінің негізгі кезеңі қандай?
   A) Қоршаған орта жағдайларын өзгерту
   B) Гибридомаларды алу және қолдану
   C) Ағзада пайда болған антиденелерді іздеу
   D) Қанның құрамын өзгерту

7. Моноклоналды антиденелерді өндіру үшін қандай әдіс қолданылады?
   A) ДНҚ синтезі
   B) Гибридизация әдісі
   C) Протеин синтезі
   D) Жасуша трансплантациясы

8. Моноклоналды антиденелерді қолданудың негізгі артықшылығы:
   A) Барлық ауруларды емдеу мүмкіндігі
   B) Антигенге арнайы әрекет етуі
   C) Генетикалық бұзылыстарды емдеу
   D) Тек вирусқа қарсы әрекет етуі

9. Моноклоналды антиденелердің медициналық қолданылуы қандай жағдайда маңызды?
   A) Вирустар мен бактерияларға қарсы
   B) Тек қана иммундық жүйенің жұмысын жақсарту үшін
   C) Генетикалық бұзылыстарды емдеу үшін
   D) Қоршаған орта жағдайларымен күресу үшін

10. Моноклоналды антиденелерді диагностикалық мақсатта қолдану қалай жүзеге асырылады?
    A) Иммундық жауапты күшейту
    B) Аурудың себебін анықтау
    C) Генетикалық материалды өзгерту
    D) Вирустарды жою

11. Моноклоналды антиденелерді ауруларды диагностикалауда пайдалану қалай жұмыс істейді?
    A) Антигендермен байланысуы арқылы ауруды анықтайды
    B) Генетикалық ауруларды емдейді
    C) Қан айналымын жақсартады
    D) Қоршаған орта жағдайларына әсер етеді

12. Моноклоналды антиденелерді ауруларды емдеуде қолданғанда қандай нәтижеге қол жеткізуге болады?
    A) Тек симптомдарды жою
    B) Ағзаны толық емдеу
    C) Антигенге қарсы арнайы реакция
    D) Генетикалық түзетулер жасау

13. Моноклоналды антиденелердің бір артықшылығы:
    A) Бірнеше ауру түріне қарсы бір уақытта қолданылуы
    B) Тек бір ғана ауруды емдей алуы
    C) Қоршаған ортаны жақсартуы
    D) Ағзаны жасанды түрде емдеуі

14. Моноклоналды антиденелердің өндірісінде қандай технологиялар қолданады?
    A) Генетикалық модификациялау
    B) Құрттарды қолдану
    C) Бактерияларды тексеру
    D) Биотехнология мен молекулалық биология

15. Моноклоналды антиденелерді өндірген кезде қандай әдіс қолданылады?
    A) ДНҚ репликациясы
    B) Гибридомаларды тексеру
    C) Сұйық фазада зерттеу
    D) Құрттарды қолдану

16. Моноклоналды антиденелердің өндірісінде қандай жасуша түрлері қолданылады?
    A) Ішек жасушалары
    B) Гибридомалар
    C) Эритроциттер
    D) Тромбоциттер

17. Моноклоналды антиденелерді қолдану арқылы қандай ауруларды емдеуге болады?
    A) Әр түрлі инфекциялық аурулар
    B) Қанның жұқпалары
    C) Қатерлі ісіктер
    D) Барлық жоғарыда айтылғандар

18. Моноклоналды антиденелердің қолданылуы тек адам ағзасында ғана ма?
    A) Иә
    B) Жоқ, жануарлар мен өсімдіктерде де қолданылуы мүмкін
    C) Тек адамдарға арналған
    D) Тек өсімдіктерде қолданылуы мүмкін

19. Моноклоналды антиденелердің қолданылуын қандай факторлар шектейді?
    A) Генетикалық өзгерістер
    B) Экономикалық қиындықтар
    C) Сақтандыру талаптары
    D) Вирустардың әсері

20. Моноклоналды антиденелердің қолданылуында неге ерекше назар аударылады?
    A) Антигеннің дұрыс анықталуы
    B) Сақтандыру шаралары
    C) Қаржылық жағдайлар
    D) Тек генетикалық өзгерістер

21. Моноклоналды антиденелерді қолданудың маңызы неде?
    A) Ауруларды ерте анықтау және емдеу
    B) Генетикалық модификациялау
    C) Қоршаған ортаға әсер ету
    D) Ұрықтандыруды жақсарту

22. Моноклоналды антиденелердің адам ағзасына әсері қандай?
    A) Қорғаныс функциясын жақсартады
    B) Қан айналымын жақсартады
    C) Антигендермен байланысты арттырады
    D) Қоршаған ортаға әсер етеді

23. Моноклоналды антиденелердің қолданылуы кезінде пайда болатын басты қиындық:
    A) Генетикалық бұзылыстар
    B) Ағзадағы жаңа аурулардың пайда болуы
    C) Сақтандыру мәселелері
    D) Биотехнологиялық қиындықтар

24. Моноклоналды антиденелердің артықшылықтарының бірі:
    A) Тек бір ғана ауруға қарсы әрекет етуі
    B) Ауруларды ерте кезеңде анықтау
    C) Ұрықтандыруды жақсарту
    D) Қоршаған ортаға әсер ету

25. Моноклоналды антиденелердің басты мақсаты:
    A) Генетикалық өзгерістерді анықтау
    B) Ауруларды емдеу және диагноз қою
    C) Қоршаған ортаға әсер ету
    D) Ұрықтандыруды басқару

Жауаптар:

1. A

2. D

3. D

4. B

5. C

6. B

7. B

8. B

9. A

10. B

11. A

12. C

13. A

14. D

15. B

16. B

17. D

18. B

19. B

20. A

21. A

22. C

23. D

24. B

25. B