Бөлім:

«Биотехнология»

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы: 11 «а»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Ағзаларды клондау тәсілдері. §35.«Клондау» ұғымы.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

11.4.3.3 - ағзаларды клондау тәсілдерін түсіндіру;

Сабақтың мақсаты:

ағзаларды клондау тәсілдерін түсіндіреді;

Сабақ кезеңі

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Бұрынғы білімін еске түсіру

Оқушылармен амандасу, түгендеу, сынып тәртібін қадағалау.

"Қазіргі ғылыми жетістіктер" әдісі

Тапсырма: Қазіргі уақытта рекомбинантты ДНҚ мен клондау технологияларының қандай нақты жетістіктері бар? Бұл технологиялар қазіргі медицинада қалай қолданылады?

? Психологиялық ахуал: «Егер сіздің көшірмеңіз болса...»

? Тапсырма:

«Егер сіздің дәл өзіңізге ұқсайтын клоныңыз болса, оны не үшін қолданар едіңіз?»

Оқушылар амандасады, сынып тәртібін сақтайды.

Оқушылар үй жұмысы бойынша өткен білімдерін еске түсіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

Дұрыс жауап:

Жетістіктер: Инсулин, вакциналар, гормондар (мысалы, адам өсімдік гормоны) өндірісі үшін рекомбинантты ДНҚ қолдану. Сонымен қатар, клондалған жануарлар мен өсімдіктердің ауыл шаруашылығындағы маңызы. Клондау арқылы ауруларға қарсы вакцина әзірлеу мүмкіндігі де бар.

Оқушылар өз ойларын ортаға салады (мысалы, бір уақытта бірнеше іспен айналысу, спортта жетістікке жету, көп оқуға уақыт табу).

? Қорытынды:

Клондау – бірдей генетикалық ақпаратқа ие ағзаларды жасанды жолмен жасау әдісі.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель

Презентация

Биология 11-сынып, Автор: А.Ф.Ковшарь, Н.Г.Асанов, А.Р.Соловьева, Б.Т.Ибраимова, С.А.Куприй, Алматы «Атамұра» баспасы 2020 ж

Оқушылардың назарын аудару

«Клондау – шынайылық па?»

? Тапсырма:

Сұрақ: Төмендегі нұсқалардың қайсысы ғылыми тұрғыда мүмкін? Дұрыс жауапты таңдаңыз.

□ Толық адамды клондау

□ Жануарларды клондау

□ Клондау арқылы мәңгі өмір сүру

□ Сирек кездесетін өсімдіктерді клондау

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

✅ Дұрыс жауаптар:

Жануарларды клондау

Сирек кездесетін өсімдіктерді клондау

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель

Презентация

Сабақтың мақсатын таныстыру

11.4.3.3 - ағзаларды клондау тәсілдерін түсіндіру;

Кілт сөздер:

Жаңа сабақтың оқу мақсатын жазады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель

Презентация

Биология 11-сынып, Автор: А.Ф.Ковшарь, Н.Г.Асанов, А.Р.Соловьева, Б.Т.Ибраимова, С.А.Куприй, Алматы «Атамұра» баспасы 2020 ж

Құндылық:

«жасампаздық және жаңашылдық»

Теориялық білім: Клондау ұғымы мен ағзаларды клондау тәсілдерін түсіну.

Практикалық дағдылар: Ағзаларды клондау әдістерін қолдану.

Функционалдық сауаттылық: Клондау технологияларын биология мен медицинада пайдалану.

Сабақтың оқу мақсатымен байланысты басты құндылықтармен танысады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Сабақтың ортасы

Жаңа тақырыпты таныстыру

Мәтін:

Әлемдегі клондау технологиясының дамуы

? Статистика:

1996 жылы – алғашқы клондалған сүтқоректі Долли қойы дүниеге келді.

2018 жылы – ғалымдар макакаларды сәтті клондады.

Генетикалық клондау әдістері ауыл шаруашылығында жоғары өнімді жануарларды өсіру үшін қолданылады.

? Клондау биомедициналық зерттеулер, ауыл шаруашылығы және табиғатты қорғау саласында маңызды рөл атқарады!

Мәтінді оқиды – берілген өмірлік жағдайға немесе ғылыми контекстке талдау жасайды.Негізгі идеяны анықтайды – мәтіндегі басты мәселені немесе зерттелетін құбылысты табады.Ақпаратты талдайды – мәтіннен қажетті мәліметтерді бөліп алады.Қорытынды жасайды – алынған ақпаратты қолдана отырып, сұрақтарға жауап береді немесе шешім ұсынады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Оқушыларға бағыт бағдар беру

1-тапсырма: Клондаудың қолданылу салалары

Сұрақ:

Клондау қандай жағдайларда пайдалы болуы мүмкін? Дұрыс жауаптарды таңдаңыз.

□ Жануарлар селекциясында

□ Жойылып бара жатқан жануарларды сақтау үшін

□ Жеке адамның көшірмесін жасау үшін

□ Организмнің қартаюын тоқтату үшін

2-тапсырма: ДНҚ тұрақтылығын сақтау

Сұрақ:

Клондау кезінде қандай химиялық қосылыстар ДНҚ-ның тұрақтылығын қамтамасыз етеді? Дұрыс жауапты таңдаңыз.

□ Нуклеотидтер

□ Белоктар

□ Глюкоза

□ Сутегі

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды. Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

✅ Дұрыс жауаптар:

Жануарлар селекциясында

Жойылып бара жатқан жануарларды сақтау үшін

✅ Дұрыс жауап:

Нуклеотидтер

Дескриптор:

Клондаудың ғылыми қолданылу салаларын сипаттайды – 2 балл

Биотехнологияның артықшылықтарын түсіндіреді – 2 балл

Қате жауаптарды талдайды – 1 балл

Дескриптор:

ДНҚ құрамындағы нуклеотидтердің рөлін түсіндіреді – 2 балл

Генетикалық тұрақтылықтың химиялық негізін сипаттайды – 2 балл

Қате жауаптарды талдайды – 1 балл

Интерактивті панель

Презентация

Жұмыс дәптерлері

Үлестірме парақтар

Практикалық тапсырмалар беру.

3-тапсырма: Лазерлік технологиялар және генетикалық зерттеулер

Сұрақ:

Клондау кезінде жасушалар мен ДНҚ молекулаларын зерттеу үшін қандай физикалық әдістер қолданылады? Дұрыс жауапты таңдаңыз.

□ Электрондық микроскопия

□ Лазерлік сканерлеу

□ Ультракүлгін сәуле

□ Магниттік резонанстық томография (МРТ)

4-тапсырма: Клондалған жасушалардың өсу жылдамдығы

Сұрақ:

Клондалған жасуша әр 40 минут сайын екі еселенеді. Егер бастапқыда 1 жасуша болса, 4 сағаттан кейін қанша жасуша пайда болады?

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды. Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

✅ Дұрыс жауаптар:

Электрондық микроскопия

Лазерлік сканерлеу

✅ Дұрыс жауап:

1 → 2 → 4 → 8 → 16 → 32 → 64 → 128 → 256 → 512 → 1024 жасуша

Дескриптор:

Физикалық әдістердің ДНҚ зерттеу процесіндегі рөлін сипаттайды – 2 балл

Ғылыми зерттеулерде қолданылатын оптикалық технологияларды түсіндіреді – 2 балл

Қате жауаптарды талдайды – 1 балл

Дескриптор:

Жасушалардың көбею жылдамдығын есептейді – 2 балл

Логикалық ойлау қабілетін қолданады – 2 балл

Қате есептеулерді талдайды – 1 балл

Интерактивті панель

Презентация

Жұмыс дәптерлері

Үлестірме парақтар

Бағалау

5-тапсырма: Гендік өзгерістерді анықтау

Сұрақ:

Ғалымдар екі түрлі мутацияны зерттеді. Егер бірінші мутация әр 1200 ДНҚ нуклеотидінде кездессе, ал екіншісі әр 600 нуклеотидте кездессе, 12 000 нуклеотидті ДНҚ тізбегінде екі мутация неше рет кездеседі?

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды. Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

✅ Дұрыс жауап:

Бірінші мутация: 12 000 / 1200 = 10 рет

Екінші мутация: 12 000 / 600 = 20 рет

Барлығы: 10 + 20 = 30 мутация

Дескриптор:

ДНҚ мутация жиілігін есептейді – 2 балл

Логикалық ойлау қабілетін қолданады – 2 балл

Қате есептеулерді талдайды – 1 балл

Интерактивті панель

Презентация

Жұмыс дәптерлері

Үлестірме парақтар

Сабақтың соңы

Кері байланыс беру

"Клондау деген не?"

Мақсаты: Оқушылардың клондау ұғымын түсінуін бағалау.

Оқушылар клондаудың не екенін және оның қалай жүзеге асатынын түсініп, сипаттайды.

1 – Клондау ұғымын түсінбеймін.

2 – Клондау ұғымын білемін, бірақ толық түсінбеймін.

3 – Клондау ұғымын толық түсінемін және оның қалай жүзеге асатынын түсіндіре аламын.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель

Презентация

Білімді игеруді жақсарту және оны тәжірибеге көшіру

Шығармашылық жұмыс.

§36. Өсімдік ағзаларын клондау әдістері.

Білім алушылар келесі тақырыптың тақырыбымен және тірек сызба сызады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Биология 11-сынып, Автор: А.Ф.Ковшарь, Н.Г.Асанов, А.Р.Соловьева, Б.Т.Ибраимова, С.А.Куприй, Алматы «Атамұра» баспасы 2020 ж