§38.Көру мүшесінің құрылысы мен гигиенасы...............

Тақырып бойынша 27 материал табылды

§38.Көру мүшесінің құрылысы мен гигиенасы...............

Материал туралы қысқаша түсінік
§38. Көру мүшесінің құрылысы мен гигиенасы. 8.1.7.1- көруді қабылдаудың ерекшеліктерін зерттеу және көру гигиенасы ережесін сипаттау;
Материалдың қысқаша нұсқасы

8 сынып №44

ДӘІЖО___________

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
«» КММ
(білім беру ұйымының атауы)
Қысқа мерзімді (сабақ) жоспары

Көру мүшелерінің құрылысы. Көрудің маңызы. Көру қызметінің бұзылуы. Көру гигиенасы.

Зертханалық жұмыс№11. «Көру жітілігі мен көру аймағының шегін зерттеу» §38. Көру мүшесінің құрылысы мен гигиенасы.

(Сабақ тақырыбы)


Бөлім:

«Координация және реттелу»

Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сыныбы: 8 «а»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Көру мүшелерінің құрылысы. Көрудің маңызы. Көру қызметінің бұзылуы. Көру гигиенасы. Зертханалық жұмыс№11. «Көру жітілігі мен көру аймағының шегін зерттеу» §38. Көру мүшесінің құрылысы мен гигиенасы.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

8.1.7.1- көруді қабылдаудың ерекшеліктерін зерттеу және көру гигиенасы ережесін сипаттау;

Сабақтың мақсаты:

көруді қабылдаудың ерекшеліктерін зерттеу және көру гигиенасы ережесін сипаттайды;

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы









































Бұрынғы білімін еске түсіру


Оқушылармен амандасу, түгендеу, сынып тәртібін қадағалау.

? Психологиялық ахуал: «Сен не көрдің?»

? Мақсаты:

Оқушылардың көру қабілетіне назарын аудару, зейінін шоғырландыру және көрудің маңызын түсіндіру.


? Тапсырма:

1️.Мұғалім сыныптағы оқушыларға 10 секунд ішінде бөлмеге қарап, мүмкіндігінше көп затты есте сақтауды тапсырады.

2️.Оқушылар көздерін жұмып, мұғалім қандай да бір зат туралы сұрақ қояды (мысалы, «Мұғалім үстелінде қандай заттар тұр?», «Сынып тақтасында не жазылған?»).

3️.Оқушылар есте сақтағандарын айтып береді.

4️.Көру қабілетінің маңызын талқылайды.

? Сұрақтар:

Егер көзіміз нашар көрсе, күнделікті өмірде қандай қиындықтарға тап болар едік?

Көру қабілетін қалай жақсартуға және қорғауға болады?


"Құпия сөз" әдісі

Құпия сөздер:

Тік жүру: "Қозғалыс"

Қаңқа: "Тірек"

Бұлшықет: "Қимыл"

Ауырлық орталығы: "Тепе-теңдік"

Иіндер: "Қозғалыс тиімділігі"

Оқушылар амандасады, сынып тәртібін сақтайды.
































Оқушылар үй жұмысы бойынша өткен білімдерін еске түсіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

Жауап:

"Тік жүру адамның тірек-қимыл жүйесінің үйлесімді жұмысын талап етеді. Қаңқа денеге тірек беріп, бұлшықеттер қозғалысты жүзеге асырады. Ауырлық орталығы тепе-теңдікті сақтауға көмектеседі, ал иіндер қозғалыстың тиімділігін арттырады."

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация




Оқушылардың назарын аудару

«Көрмесең, сенесің бе?»

? Мақсаты:

Оқушыларға көру мүшесінің маңызын түсіндіру, көру жітілігі мен көру аймағының ерекшеліктерін сезіну арқылы қызығушылығын арттыру.


? Тапсырма:

Сіздер көру қабілетін зерттейтін ғалымдарсыздар. Екі сурет салыңыз:


Бірінші суретте көру қабілеті өте жақсы адамның көзі арқылы көріністі бейнелеңіз.

Екінші суретте көру қабілеті нашар адамның көріністі қалай қабылдайтынын бейнелеңіз.

Сұрақ:

Көру қабілетінің бұзылуы өмір сапасына қалай әсер етеді? Екі немесе одан да көп дұрыс жауапты таңдаңыз.


Көру қабілеті бұзылған адамдар әртүрлі мамандықтарды меңгере алмайды.

Көру қабілетінің төмендеуі қоршаған ортаны қабылдауды өзгертеді.

Көз бұлшықеттерінің дұрыс жұмыс істемеуі алыстан көруді қиындатады.

Көздің зақымдануы мүлде қалпына келмейді.

Көру жітілігі жарық деңгейіне және көз бұлшықеттерінің күйіне байланысты өзгеруі мүмкін.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.



Дұрыс жауаптар:

Көру қабілетінің төмендеуі қоршаған ортаны қабылдауды өзгертеді.

Көз бұлшықеттерінің дұрыс жұмыс істемеуі алыстан көруді қиындатады.

Көру жітілігі жарық деңгейіне және көз бұлшықеттерінің күйіне байланысты өзгеруі мүмкін.

? Жауабы:

Көру мүшесі сыртқы әлемді қабылдауда шешуші рөл атқарады. Көру қабілеті бұзылса, қоршаған ортадағы заттарды анық көру қиындайды, бұл адамның күнделікті өміріне әсер етеді.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация


Сабақтың мақсатын таныстыру

8.1.7.1- көруді қабылдаудың ерекшеліктерін зерттеу және көру гигиенасы ережесін сипаттау;


Дәйек сөз немесе цитата:

"Көздер — жүректің айнасы." — Джон Лаббок

"Әлемді көру үшін көзіңнің тек анық болуы жеткіліксіз, жүрегің де көруі керек." — Пауло Коэльо

"Көздер — адамзаттың ақыл-ойы мен сезімдерінің әлемге ашылған терезесі." — Леонардо да Винчи

"Көру әлемдегі ең маңызды сенсорлық қабілеттердің бірі, бірақ оның қадірін тек оны жоғалтқанда түсінеміз." — Антуан де Сент-Экзюпери


Кілт сөздер:


Жаңа сабақтың оқу мақсатын жазады.


Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация


Биология 8-сынып,Автор: А.Соловьева, Б.Ибраимова. Алматы «Атамұра» баспасы 2018ж

Құндылық:

«жасампаздық және жаңашылдық»

Теориялық білім: Көру мүшелерінің құрылысы, көрудің маңызы, көру қызметінің бұзылуы және көру гигиенасы туралы білу.


Практикалық дағдылар: Көру жітілігі мен көру аймағының шегін зерттеу әдістерін меңгеру.


Функционалдық сауаттылық: Көру гигиенасын сақтау және көру қызметінің бұзылуынан сақтану шараларын түсіну.

Сабақтың оқу мақсатымен байланысты басты құндылықтармен танысады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Сабақтың ортасы


Жаңа тақырыпты таныстыру

Мәтін:

Қазақстандағы көру мәселелері және көз гигиенасы

Қазақстанда көз аурулары жиі кездеседі, әсіресе жастар арасында жақыннан көрмеу (миопия) көрсеткіші артып келеді. Экран алдында көп уақыт өткізу, дұрыс жарықтандыруды сақтамау, көзге күш салу – бұның барлығы көздің нашарлауына әкелуі мүмкін.

Дәрігерлер көз жаттығуларын жасау, дұрыс тамақтану және жарықтандыруды реттеу арқылы көруді ұзақ уақыт сақтауға болатынын айтады.

Мәтінді оқиды – берілген өмірлік жағдайға немесе ғылыми контекстке талдау жасайды.Негізгі идеяны анықтайды – мәтіндегі басты мәселені немесе зерттелетін құбылысты табады.Ақпаратты талдайды – мәтіннен қажетті мәліметтерді бөліп алады.Қорытынды жасайды – алынған ақпаратты қолдана отырып, сұрақтарға жауап береді немесе шешім ұсынады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация


Оқушыларға бағыт бағдар беру

1-тапсырма: Көрудің механизмі

Сұрақ:

Көру процесінде қандай құрылымдар негізгі рөл атқарады? Екі немесе одан да көп дұрыс жауапты таңдаңыз.


Қасаң қабық (роговица) жарықты сындырады.

Көз бұршағы көздің түсін анықтайды.

Торлы қабық (сетчатка) жарық сигналдарын қабылдап, оларды жүйке импульстеріне айналдырады.

Көз бұлшықеттері көзді қозғалысқа келтіреді.

Қан тамырлары көздің түсін анықтайды.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.





Дұрыс жауаптар:

Қасаң қабық (роговица) жарықты сындырады.

Торлы қабық (сетчатка) жарық сигналдарын қабылдап, оларды жүйке импульстеріне айналдырады.

Көз бұлшықеттері көзді қозғалысқа келтіреді.

Дескриптор:

Көру мүшесінің құрылымын сипаттайды – 2 балл

Көру процесіндегі әр бөліктің рөлін түсіндіреді – 2 балл

Қате жауаптарды талдайды – 1 балл


Интерактивті панель, презентация

Үлестірме парақтар

Практикалық тапсырмалар беру.

2-тапсырма: Жарықтың сынуы және көру қабілеті

Сұрақ:

Көру процесінде жарық сәулесінің сынуы қандай әсер етеді? Екі немесе одан да көп дұрыс жауапты таңдаңыз.


Қасаң қабық (роговица) жарықты сындырып, оны көз бұршағына бағыттайды.

Жарық сәулесі көзге түскенде ешқандай өзгеріссіз тікелей миға барады.

Көз бұршағы өзінің пішінін өзгертіп, жарықтың дұрыс бағытталуын қамтамасыз етеді.

Егер жарық дұрыс сынбаса, алыстан немесе жақыннан көрмеу пайда болады.

Жарық көзге түспесе де, адам көру қабілетін сақтай алады.


3-тапсырма: Көру қабілетіне әсер ететін химиялық заттар

Сұрақ:

Көру қабілетін сақтау үшін қандай химиялық заттар маңызды? Екі немесе одан да көп дұрыс жауапты таңдаңыз.


А витамині көздің жарыққа сезімталдығын арттырады.

Витаминдер көру қабілетіне ешқандай әсер етпейді.

Омега-3 май қышқылдары көз торының қызметін жақсартады.

С дәрумені көру қабілетін әлсіретеді.

Лютеин антиоксидант ретінде көзді қорғайды.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.



Дұрыс жауаптар:

Қасаң қабық (роговица) жарықты сындырып, оны көз бұршағына бағыттайды.

Көз бұршағы өзінің пішінін өзгертіп, жарықтың дұрыс бағытталуын қамтамасыз етеді.

Егер жарық дұрыс сынбаса, алыстан немесе жақыннан көрмеу пайда болады.












Дұрыс жауаптар:

А витамині көздің жарыққа сезімталдығын арттырады.

Омега-3 май қышқылдары көз торының қызметін жақсартады.

Лютеин антиоксидант ретінде көзді қорғайды.

Дескриптор:

Жарықтың сынуының көру қабілетіне әсерін түсіндіреді – 2 балл

Көздің оптикалық ерекшеліктерін сипаттайды – 2 балл

Қате жауаптарды талдайды – 1 балл





















Дескриптор:

Көру қабілетін сақтайтын маңызды химиялық заттарды анықтайды – 2 балл

Витаминдер мен май қышқылдарының рөлін түсіндіреді – 2 балл

Қате жауаптарды талдайды – 1 балл


Интерактивті панель, презентация

Үлестірме парақтар

Бағалау

11 з е р т х а н а л ы қ

ж ұ м ы с

Көру қабілетін зерттеу

Жұмыс мақсаты: көру өткірлігі мен көру өрісін анықтауды үйрену.

Құрал-жабдықтар: көру өткірлігін анықтауға арналған кесте, ұзындығы 5 м-лік рулетка, нұсқар (указка (лазер), сантиметрлік таспа.

1️.Көру өткірлігін зерттеу:

Сивцев кестесін қарап, 5 м қашықтықта отырып, әріптерді оқиды.

Бір көзін жауып, әріптерді кезекпен айтады.

Нәтижені 10-шы қатармен салыстырады (көру жітілігі қалыпты ма, жоқ па?).

2️.Көру өрісін анықтау:

Тура қарап отырады, басын қозғалтпайды.

Бақылаушы заттарды көру аймағына жақындатады.

Зат көрінген сәтте айтады, көру өрісінің шекарасы анықталады.

3️.Қорытынды жасайды:

Алынған нәтижелерді талдайды (көру өткірлігі мен көру өрісі қалыпты ма?).

Көз гигиенасы туралы ойлайды, көруді сақтау жолдарын қарастырады.

Жазбаша қорытынды жасап, нәтижесін күнделікті өмірмен байланыстырады.

Дескриптор:

Көру өткірлігін анықтау әдісін дұрыс орындады – 2 балл

Көру өрісін зерттеу қадамдарын дұрыс орындады – 2 балл

Алынған нәтижелерді талдап, дұрыс қорытынды жасады – 2 балл

Көру гигиенасының маңызын сипаттады – 2 балл

Зерттеу нәтижелерін күнделікті өмірмен байланыстырып, өз көру қабілетіне баға берді – 2 балл

Интерактивті панель, презентация

Үлестірме парақтар

Сабақтың соңы



Кері байланыс беру

«Көру гигиенасы шкаласы»

Мақсаты: Оқушылардың көру гигиенасының маңызын түсіну деңгейін бағалау.

Оқушылар көру гигиенасының маңызын 1-ден 5-ке дейінгі шкала бойынша бағалайды:


1 — Мүлдем түсінбедім.

2 — Аздап түсіндім.

3 — Орташа түсіндім.

4 — Түсіндім, бірақ кейбір тұстары әлі түсініксіз.

5 — Толық түсіндім және маңызын білемін.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель

Презентация


Білімді игеруді жақсарту және оны тәжірибеге көшіру

Шығармашылық жұмыс.

§39. Есту мүшесінің құрылысы мен гигиенасы.




Білім алушылар келесі тақырыптың тақырыбымен және тірек сызба сызады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Жұмыс дәптері

Биология 8-сынып,Автор: А.Соловьева, Б.Ибраимова. Алматы «Атамұра» баспасы 2018ж


ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ ЖОСПАРҒА ҚОСЫМША


Жарыққа сезімтал рецепторлар көздің қай қабатында орналасқанын атаңыз


? №11 Зертханалық жұмыс: Көру қабілетін зерттеу

? Мақсаты:

Көру өткірлігі мен көру өрісін анықтауды үйрену.

Көздің көру мүмкіндігін зерттеу арқылы көру гигиенасының маңызын түсіну.

? Құрал-жабдықтар:

Көру өткірлігін анықтауға арналған Сивцев кестесі

Ұзындығы 5 м рулетка

Нұсқар (указка немесе лазер)

Сантиметрлік таспа

? Жұмыс барысы:

1-БӨЛІМ: Көру өткірлігін анықтау

1️.Кестені жарық жақсы түсетін жерге қабырғаға іліңіз. Егер жарық жеткіліксіз болса, қосымша жарықпен қамтамасыз етіңіз.

2️.Зерттелетін оқушыны кестеден 5 м қашықтықта орындыққа отырғызыңыз.

3️.Оқушы бір көзін алақанымен немесе арнайы қалқанмен жабады.

4️.Нұсқармен әріптерді көрсетіп, оқушыдан дауыстап айтуын сұраңыз. Жоғарғы қатардан бастап төменге қарай көрсетіңіз.

5️.Егер оқушы 10-шы қатардағы әріптерді дұрыс оқыса, көру қабілеті қалыпты деп есептеледі.

6️.Егер оқушы 10-шы қатардағы әріптерді ажырата алмаса, оған окулистке қаралу қажет.


2-БӨЛІМ: Көру өрісін анықтау

1️.Екі оқушы жұптасып жұмыс істейді: біреуі зерттелуші, екіншісі бақылаушы.

2️.Зерттелуші тура қарап отырады (басын қозғалтпайды).

3️.Бақылаушы қолына суреті бар картина немесе объект ұстап, оны зерттелушінің көру аймағына біртіндеп жақындатады.

4️.Зерттелуші зат көрінген сәтте оны атауы керек.

5️.Бақылаушы көру өрісінің шекарасын белгілейді (норма: 90°-100° әр бағытта).


? Қорытынды:

Егер көру өрісі қалыпты шектерде болса, көз көру функциясы жақсы жұмыс істейді.

Егер көру өрісі шектелген болса, дәрігерге қаралу ұсынылады.

? Қорытынды:

? Көру өткірлігі әртүрлі факторларға (жарық, бұлшықет жұмысы, генетика) байланысты.

? Көру өрісі адамның айналасын кеңінен бақылауына мүмкіндік береді.

? Көру гигиенасын сақтау (экран уақытының шектелуі, жарықтың дұрыс болуы, көз жаттығулары) көру қабілетін ұзақ уақыт сақтауға көмектеседі.






Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
18.02.2025
208
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі