§40.Адам қан топтарының тұқым қуалау заңдылықтары және резус-факторы.

Бөлім:

«Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары»

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы: 9 «а,ә,б»

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Адам қан топтарының тұқымқуалау заңдылықтары. Резус-фактор. §40.Адам қан топтарының тұқым қуалау заңдылықтары және резус-факторы.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.4.8 - адамның қан тобының тұқымқуалауын және қан топтарын анықтау механизмін түсіндіру;

Сабақтың мақсаты:

адамның қан тобының тұқымқуалауын және қан топтарын анықтау механизмін түсіндіреді;

Сабақ кезеңі

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Бұрынғы білімін еске түсіру

Оқушылармен амандасу, түгендеу, сынып тәртібін қадағалау.

? Психологиялық ахуал: «Қан топтары маңызды ма?»

«Қан тобыңыз қандай? Ол сіздің денсаулығыңызға қалай әсер етеді?»

"Құпия сөз" әдісі

Құпия сөздер:

Х хромосома: "Ген тасушы"

Гемофилия: "Қан ұю"

Дальтонизм: "Түс ажырату"

Тұқымқуалау: "Беріліс"

Рецессивті ген: "Басылыңқы"

Оқушылар амандасады, сынып тәртібін сақтайды.

Оқушылар өздерінің қан топтары туралы ойланып, қан топтарының айырмашылықтары қандай болуы мүмкін екенін болжайды.

Оқушылар үй жұмысы бойынша өткен білімдерін еске түсіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

Дұрыс жауабы:

"Гемофилия мен дальтонизм Х хромосомамен тіркесіп тұқым қуалайды. Рецессивті ген тек ер адамдарда көрінеді, өйткені оларда бір ғана Х хромосома бар. Әйелдер рецессивті ген тасушы болуы мүмкін, бірақ екі Х хромосоманың болуы оларды белгіден қорғайды."

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Биология 9-сынып,Автор: Н.Г.Асанов, А.Р.Соловьева,Б.Т.Ибрагимова . «Атамұра» баспасы 2019ж

Оқушылардың назарын аудару

«Ата-анаңнан қандай қан тобын аласың?»

? Тапсырма:

Сұрақ: Егер ата-ананың қан топтары белгілі болса, балада қандай қан топтары болуы мүмкін? Дұрыс жауаптарды таңдаңыз.

Анасы: I (O) топ

Әкесі: IV (AB) топ

□ Балада I (O) қан тобы болуы мүмкін.

□ Балада IV (AB) қан тобы болуы мүмкін.

□ Балада II (A) немесе III (B) қан топтары болуы мүмкін.

□ Бала тек анасының қан тобын алады.

□ Баланың қан тобы кездейсоқ анықталады.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

✅ Дұрыс жауаптар:

Балада II (A) немесе III (B) қан топтары болуы мүмкін.

Қан топтары тұқым қуалау заңдылықтарына бағынады және АВО жүйесі бойынша беріледі.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Сабақтың мақсатын таныстыру

9.2.4.8 - адамның қан тобының тұқымқуалауын және қан топтарын анықтау механизмін түсіндіру;

Кілт сөздер:

Жаңа сабақтың оқу мақсатын жазады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Биология 9-сынып,Автор: Н.Г.Асанов, А.Р.Соловьева,Б.Т.Ибрагимова . «Атамұра» баспасы 2019ж

Құндылық:

«жасампаздық және жаңашылдық»

Теориялық білім: Адам қан топтарының тұқымқуалау заңдылықтары және резус-фактор туралы білу.

Практикалық дағдылар: Адам қан тобының тұқымқуалауын түсініп, қан топтарын анықтау механизмін зерттеу.

Функционалдық сауаттылық: Қан тобының тұқымқуалау заңдылықтарын түсініп, резус-фактордың маңызын бағалау.

Сабақтың оқу мақсатымен байланысты басты құндылықтармен танысады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Сабақтың ортасы

Жаңа тақырыпты таныстыру

Мәтін:

Қазақстанда қан топтарының маңызы

Қазақстанда қан топтарының үйлесімділігі медициналық зерттеулерде маңызды рөл атқарады.

Қан құю кезінде тек сәйкес келетін қан топтары беріледі.

Резус-фактор (Rh) жүктілік кезінде маңызды, өйткені резус-шиеленіс (Rh+ немесе Rh-) ана мен баланың денсаулығына әсер етуі мүмкін.

? Медицинада қан топтарының дұрыс сәйкестігін анықтау өмірді сақтап қалуға көмектеседі!

Мәтінді оқиды – берілген өмірлік жағдайға немесе ғылыми контекстке талдау жасайды.Негізгі идеяны анықтайды – мәтіндегі басты мәселені немесе зерттелетін құбылысты табады.Ақпаратты талдайды – мәтіннен қажетті мәліметтерді бөліп алады.Қорытынды жасайды – алынған ақпаратты қолдана отырып, сұрақтарға жауап береді немесе шешім ұсынады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель, презентация

Оқушыларға бағыт бағдар беру

? 1-тапсырма: Қан топтарының тұқым қуалауы

Сұрақ:

Ата-ананың қан топтары қандай жағдайда балада IV (AB) қан тобы болуы мүмкін? Дұрыс жауапты таңдаңыз.

□ Егер екі ата-анада да I (O) қан тобы болса.

□ Егер ата-ананың біреуінде II (A), екіншісінде III (B) қан тобы болса.

□ Егер бір ата-ананың қан тобы I (O), екіншісінде IV (AB) болса.

□ Егер ата-ананың екеуінде де III (B) қан тобы болса.

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

✅ Дұрыс жауап:

Егер ата-ананың біреуінде II (A), екіншісінде III (B) қан тобы болса.

Дескриптор:

Қан топтарының тұқым қуалау механизмін түсіндіреді – 2 балл

Генетикалық заңдылықтарды дұрыс анықтайды – 2 балл

Қате жауаптарды талдайды – 1 балл

Интерактивті панель

Презентация

Жұмыс дәптерлері

Үлестірме парақтар

Практикалық тапсырмалар беру.

? 2-тапсырма: Қан топтарын анықтау үшін қолданылатын заттар

Сұрақ:

Қан топтарын анықтау үшін қандай химиялық заттар қолданылады? Дұрыс жауапты таңдаңыз.

□ Антигендер (A, B)

□ Гемоглобин

□ Натрий хлориді

□ Антиденелер (α, β)

□ Глюкоза

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

✅ Дұрыс жауаптар:

Антигендер (A, B)

Антиденелер (α, β)

Дескриптор:

Қан топтарын анықтайтын химиялық заттарды ажыратады – 2 балл

Антигендер мен антиденелердің рөлін түсіндіреді – 2 балл

Қате жауаптарды талдайды – 1 балл

Интерактивті панель

Презентация

Жұмыс дәптерлері

Үлестірме парақтар

Бағалау

? 3-тапсырма: Қан қысымы және қан айналымы

Сұрақ:

Қан қысымы мен қан айналымына қандай факторлар әсер етеді? Дұрыс жауапты таңдаңыз.

□ Қан тобы

□ Қан тығыздығы

□ Қан плазмасындағы минералды заттар

□ Гемоглобин мөлшері

□ Электромагниттік толқындар

Оқушының логикалық ойлау қабілеті дамиды.

Өз ойын, ой-пікірлерін білдіреді. Берілген тапсырманы орындайды.

✅ Дұрыс жауаптар:

Қан тығыздығы

Қан плазмасындағы минералды заттар

Гемоглобин мөлшері

Дескриптор:

Қан айналымына әсер ететін физикалық факторларды сипаттайды – 2 балл

Гемоглобин мен қан плазмасының рөлін түсіндіреді – 2 балл

Қате жауаптарды талдайды – 1 балл

Интерактивті панель

Презентация

Жұмыс дәптерлері

Үлестірме парақтар

Сабақтың соңы

Кері байланыс беру

«Қан топтарының тұқымқуалау шкаласы» әдісі

Мақсаты: Оқушылардың адам қан топтарының тұқымқуалау заңдылықтарын түсіну деңгейін бағалау.

Оқушылар адам қан топтарының тұқымқуалауын 1-ден 3-ке дейінгі шкала бойынша бағалайды:

1 — Мүлдем түсінбедім.

2 — Аздап түсіндім, бірақ толық емес.

3 — Толық түсіндім және маңызын білемін.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Интерактивті панель

Презентация

Білімді игеруді жақсарту және оны тәжірибеге көшіру

Шығармашылық жұмыс.

§41.Адам генетикасы және оның зерттеу әдістері.

Білім алушылар келесі тақырыптың тақырыбымен және тірек сызба сызады. Ой қозғау жүзеге асады.

Кері байланыс:

«Бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

«Керемет!» және т.б

Биология 9-сынып,Автор: Н.Г.Асанов, А.Р.Соловьева,Б.Т.Ибрагимова . «Атамұра» баспасы 2019ж