5 сынып 1 тоқсан

Тақырып бойынша 31 материал табылды

5 сынып 1 тоқсан

Материал туралы қысқаша түсінік

5 сынып 1 тоқсан сабақ жоспары

Материалдың қысқаша нұсқасы

Құрметті әріптес!

Қазақстан Республикасының «Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» заңына сәйкес авторлық құқық заңмен қорғаланатынын ескертеміз. Сатып алған ҚМЖ – ны тарату туралы факт анықталған жағдайда әкімшілік айыппұл салынады.

«USTAZ tilegi» ғылыми әдістемелік орталығының әкімшілігі

№472 бұйрығы бойынша жасалған ҚМЖ келесі бетте

Бұл ҚМЖ ust.kz сайтында жасалынған. «USTAZ tilegi» ғылыми-әдістемелік орталығының сайтынының ҚМЖ бөлімінде кез-келген пән, кез-келген сынып бойынша ҚМЖ және презентацияны жүктеп ала аласыз. Ол үшін сілтеме арқылы өтіңіз.

https://ust.kz/qmg

Қысқа мерзімді жоспар

1-бөлім. Ақпаратты ұсыну

Біздің айналамыздағы ақпарат

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Оқу мақсаттары

5.2.1.1 әртүрлі ақпараттың мысалдарын келтіру және ақпаратты әртүрлі объектілерде ұсыну.

Сабақтың мақсаттары

Барлық оқушылар:

ақпарат ұғымы мен түрлерін анықтайды.

Көптеген оқушылар:

ақпарат түрлерін салыстырады.

Кейбір оқушылар:

ақпарат түрлерін дұрыс қолданудың маңыздылығын сипаттайды.

Тілдік мақсаттар

Пәндік лексика және терминология:

Қазақ тілі	Орыс тілі	Ағылшын тілі
хабар	cообщение	message
таңба	знак	sign

Диалог/жазбаша жұмысқа қажетті пайдалы фразалар топтамасы

Талқылау.

«Ақпарат» сөзін қалай түсінесің?
Адам ақпаратты қайдан алады?
Ақпаратты қандай түрлерге бөлесің?
Адам қабылдаған ақпаратты қалай ұсынуы мүмкін? Ойлан!
Адамның ақпаратты қабылдауының қандай түрлерін айта аласың? Ойыңмен бөліс!
Адам, хайуанаттар және өсімдіктердің қоршаған ортадан ақпаратты қалай қабылдайтыны жайлы не айта аласың?

Жазу.

Қабылдау тәсілі бойынша ақпарат түрлерін жазу.

Ұсыну тәсілі бойынша ақпарат түрлерін жазу.

Алдыңғы алған білімі

Ақпарат іздеу, ақпарат алмасу (3- сынып).

Пәнаралық байланыс

Математика, Көркем еңбек.

Құндылықтарға баулу

«Мәңгілік ел» ұлттық идеология құндылықтарын іске асыру.

Жоспар

Сабақтың басы

5 мин

Ұйымдастыру кезеңі:

Сәлемдесу, түгендеу.

Сыныпта көңілді ахуал орнату.

Оқушылар сурет бойынша: «Адам естиді, көреді, дәм сезеді, иіс сезеді, сипап сезеді»,– деп жауап берулері керек.

Балалар осы процестерді орындай отырып, адам өзіне ақпарат алады деп, сабақтың тақырыбын жазады.

Оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігіне қарай 1-10 баллдық жүйе бойынша қалыптастырушы бағалау жүйесі бойынша бағаланады.

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

Сабақтың ортасы

35 мин

Жаңа тақырып туралы білім деңгейлерін анықтау үшін ынталандыру сұрақтарын қою

«Ақпарат» сөзін қалай түсінесің?
Адам ақпаратты қайдан алады?
Ақпаратты қандай түрлерге бөлесің?
Адам қабылдаған ақпаратты қалай ұсынуы мүмкін? Ойлан!
Адамның ақпаратты қабылдауының қандай түрлерін айта аласың? Ойыңмен бөліс!

Адам, хайуанаттар және өсімдіктердің қоршаған ортадан ақпаратты қалай қабылдайтыны жайлы не айта аласың?

Оқулықпен жұмыс: Оқушылар оқулықтағы мәліметтермен танысады. Мұғалім балаларды жаңа ақпаратпен таныстырады, бірге талдайды (бейнежазба, презентация, флипчарт қолдануға болады).

Топтық жұмыс:

Айналаларыңнан екі затты таңдап алыңдар. Қабылдаудың 5 түрі бойынша салыстырып, талдаңдар. Бұл заттар туралы ақпарат алу үшін қайсы сезім мүшелері көбірек қызмет етеді? Неліктен?
4-сурет қандай ақпарат түрлері арқылы ұсынылған? Түсінктеме беріңдер.

Жеке тапсырмалар орындау

1-тапсырма. Суреттегі кейіпкерлер қоршаған ортадан қандай ақпарат алады? Ол үшін ақпаратты қабылдаудың қандай түрлері көмектеседі?

Дескриптор:

қабылдау тәсілі бойынша ақпарат түрлерін анықтайды;
ұсыну тәсілі бойынша ақпарат түрлерін анықтайды.

2-тапсырма

5- суреттегі кез келген заттың атауын төмендегі кестеге жаз. Суреттегі кейіпкерлердің ол затты қабылдауына кестеде берілген сезім мүшелерінің қайсысы қатысады? Тиісті бағандарға (+) таңбасын қой.

Заттың атауы	Көру	Есту	Дәм сезу	Иіс сезу	Сипап сезу

Дескриптор:

ақпарат көзін анықтайды;
ақпарат түрлерін анықтайды.

Жұптық жұмыс

Ақпараттың ұсыну түріне қарай бөлінуі бойынша күнделікті өмірден 2 мысалдан келтіріңдер. Маңыздылығын бағалаңдар.

Дескриптор:

ақпарат түрлеріне өмірден мысал келтіреді;

ақпарат түрлерінің маңыздылығын анықтайды.

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

Сабақтың соңы

5 мин

Мәліметтерді сәйкестендіріңдер.

Қайсар өзенде шомылып жатыр. көру иіскеу

Лаура алма шырынын ішті. дәм сезу есту

Арман жаңа піскен тоқаш жеді. сипап сезу

Рефлексия:

- Сабақтағы көңіл күйім қандай болды?

- Бүгін қандай ақпарат алдым?

- Алған ақпаратты кімдермен бөлісемін?

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

1-бөлім. Ақпаратты ұсыну.

1.2. Ақпарат беру

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Оқу мақсаттары

5.2.1.2 байланыс арналары, ақпарат көздері және қабылдағыштарға мысал келтіру.

Сабақтың мақсаттары

Барлық оқушылар:

байланыс арналары, ақпарат көздері мен ақпарат қабылдаушыларды анықтайды.

Көптеген оқушылар:

байланыс арналары, ақпарат көздері мен ақпарат қабылдаушыларды салыстырады.

Кейбір оқушылар:

байланыс арналары, ақпарат қабылдаушылар мен ақпарат көздері қызметінің маңыздылығын бағалайды, тұжырымдайды.

Тілдік мақсаттар

Пәндік лексика және терминология

Қазақ тілі	Орыс тілі	Ағылшын тілі
ақпарат көзі	источник информации	information source
ақпарат қабылдаушы	приемник информации	information receiver

Диалог/жазбаша жұмысқа қажетті пайдалы фразалар топтамасы

Талқылау.

Ертеде адамдар бір-біріне ақпаратты қалай жеткізген? Әңгімеле.
Бүгінгі таңда адамдар ақпарат алмасу үшін қандай құралдарды қолданады?
«Ақпарат көзі» деген ұғымды қалай түсінесің?

Жазу.

Байланыс арналарын жазыңдар.

Ақпарат беру сұлбасын сызыңдар.

Алдыңғы алған білімі

Біздің айналамыздағы ақпарат.

Пәнаралық байланыс

Тарих, Жаратылыстану.

Құндылықтарға баулу

«Мәңгілік ел» ұлттық идеология құндылықтарын іске асыру.

Жоспар

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурс

Сабақтың бас

5 мин

Ұйымдастыру кезеңі

Сәлемдесу, түгендеу.

Сыныпта көңілді ахуал орнату.

Үй тапсырмасын тексеру

Өткен сабақты пысықтау мақсатында суреттер мен кестені пайдаланған ыңғайлы. Суреттер мен кестелерді оқушылар сәйкесінше жапсырулары керек.

Қабылдау түріне қарай ақпарат түрлері	Ұсыну түріне қарай

Ауызша мадақтау, қолдау көрсету.

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

Сабақтың ортасы

35 мин

Жаңа тақырып туралы білім деңгейлерін анықтау үшін ынталандыру сұрақтарын қою

Ертеде адамдар бір-біріне ақпаратты қалай жеткізген? Әңгімелеңдер.
Бүгінгі таңда адамдар ақпарат алмасу үшін қандай құралдарды қолданады?
«Ақпарат көзі» дегенді қалай түсінесің?

Оқулықпен жұмыс:

Оқушылар оқулықтағы мәліметтермен танысады. Мұғалім оқушыларды жаңа ақпаратпен таныстырып, оны бірге талдайды (бейнежазба, презентация, флипчарт қолдануға болады).

Топтық жұмыс

Төмендегі сұрақтарға талдау жасаңдар:

Қазіргі адам ақпаратты таратудың қандай тәсілдерін қолданады?
Сендер қандай ақпаратты беру құралын жиі қолданасындар? Неге?

Дескриптор:

байланыс арналарын анықтайды;
пікірін еркін жеткізеді.

Жұмыстарын ауызша мадақтау арқылы бағалайды.

Жеке тапсырмалар орындау

1-тапсырма. Мына төмендегі әрекеттердің қайсысы ақпарат көзіне, қайсысы ақпарат қабылдаушыға тиесілі? Жіктеңдер: тасымалдайды, сақтайды, қабылдайды, береді, өңдейді, таратады.

Ақпарат көзі: тасымалдайды, береді, таратады.

Ақпарат қабылдаушы: сақтайды, қабылдайды, өңдейді.

Дескриптор:

ақпарат көзін анықтайды;
ақпарат қабылдаушыны анықтайды.

2-тапсырма. Ақпаратты қабылдау түріне қарай ақпарат көзі болатын заттарды атаңдар. Мысалы, магнитофон – естуге арналған ақпарат көзі.

Дескриптор:

қабылдау түріне қарай ақпараттарды анықтайды;
ақпарат көздерін анықтайды.

3-тапсырма. Суреттен табиғи және жасанды ақпарат көзі болатын заттарды топтаңдар.

Жасанды ақпарат көздері: магнитофон, газет.

Табиғи ақпарат көздері: гүл, жеміс.

4-тапсырма. Төмендегі суреттерден ақпарат алмасудың қандай түрлерін көруге болады? Ойларыңды дәптерге жазыңдар.

1-сурет: бұқаралық;

2-сурет: биологиялық;

3-сурет: техникалық.

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

Сабақтың соңы

5 мин

«Ақпарат» сөзіне синквейн жасау.

Kahoot, plickers программаларында электронды тест жұмысын орындату.

Рефлексия

- Сабақтағы көңіл күйім қандай болды?

- Бүгін қандай ақпарат алдым?

- Алған ақпаратты кімдермен бөлісемін?

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

1-бөлім. Ақпаратты ұсыну

1.3. Ақпаратты шифрлау

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Оқу мақсаттары

5.2.1.3 мәтіндік ақпаратты кодтау және декодтау.

Сабақтың мақсаттары

Барлық оқушылар:

шифрлау, кодтау ұғымдарын анықтайды.

Көптеген оқушылар:

шифрлау түрлерін салыстырады.

Кейбір оқушылар:

мәтіндік ақпараттарды кодтай алады.

Тілдік мақсаттар

Пәндік лексика және терминология

Қазақ тілі	Орыс тілі	Ағылшын тілі
шифр	шифр	cipher
дешифр	дешифр	decipher

Диалог/жазбаша жұмысқа қажетті пайдалы фразалар топтамасы

Талқылау.

Шифрлауды қалай түсінесіңдер?
Ертеде адамдар ақпараттың құпиялығын сақтау үшін қандай құралдар қолданғанын білесіңдер ме?
Код, кодтау ұғымы сендерге таныс па? Ойларыңмен бөлісіңдер.

Жазу.

Шифрлау анықтамасын жазыңдар.

Криптология ұғымын жазыңдар.

Алдыңғы алған білімі

Ақпарат беру.

Пәнаралық байланыс

Қазақ тілі, Орыс тілі, Ағылшын тілі.

Құндылықтарға баулу

«Мәңгілік ел» ұлттық идеология құндылықтарын іске асыру.

Жоспар

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурс

Сабақтың басы

5 мин

Ұйымдастыру кезеңі.

Сәлемдесу, түгендеу.

Сыныпта көңілді ахуал орнату.

Өткен сабақты еске түсіру.

«Фишбоун» әдісі.

Оқушылар өткен тақырып бойынша негізгі мәселені, мәселенің шығу себептерін, фактілер мен аргументтер және қорытынды пікірлерін балық қаңқасына түсіреді

Оқушылар бір-бірін «Басбармақ» әдісі арқылы бағалайды.

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

Сабақтың ортасы

35 мин

Жасырынған сөзді табыңдар. Суреттердің бас әріптерінен сөз құрайды.

Жаңа тақырып туралы білім деңгейлерін анықтау үшін ынталандыру сұрақтарын қою.

«Шифрлау» ұғымын қалай түсінесіңдер?
Ертеде адамдар ақпараттың құпиялылығын сақтау үшін қандай құралдар қолданғанын білесіңдер ме?
Сендерге «код», «кодтау» ұғымдары таныс па? Ойыңмен бөліс.

Оқулықпен жұмыс

Оқушылар оқулықтағы мәліметтермен танысады. Мұғалім жаңа ақпаратпен таныстырады, бірге талдайды (бейнежазба, презентация, флипчарт қолдануға болады).

Топтық жұмыс

Шифрлау, кодтау қандай салаларда қолданылады? Талдау жасаңдар. Өз құпия ақпараттарыңды қалай қорғаған болар едіңдер? Ой бөлісіңдер.

Дескриптор:

шифрлау, кодтауды қолдану салаларын анықтайды;
құпия ақпаратты қорғау әдісін анықтайды.

Жұмыстарын бағалайды.

Жеке тапсырмалар орындау

1-тапсырма. Тақырыптың негізгі терминдерін (шифр, код, құпия, криптограф) қазақ алфавитіндегі орны арқылы алмастыру әдісімен шифрлауды ұсыныңдар.

Жауабы: Shape1

ШИФР: Ш-34, И-12, Ф-29, Р-23

КОД: К-14, О-20, Д-7

ҚҰПИЯ: Қ-15, Ұ-27, П-22, И-12, Я-42

КРИПТОГРАФ: К-14, Р-23, И-12, П-22, Т-25,

О-20, Г-5, Р-23, А-1, Ф-29

Дескриптор:

ақпараттың қазақ алфавитіндегі орнын анықтайды;
ақпаратты шифрлайды.

2-тапсырма

Морзе әліппесін пайдаланып «OTAN», «МEKTEP», «SYNҮP» сөздерін және өз атыңды кодта. Әрбір әріпке сәйкес келетін кодтан кейін бос орынмен ажырат.

Shape2

OTAN: О(- - -), Т(-), А(• -), N ( - •)

MEKTEP: M (- -), E ( •), K( - • -), T(-), E( •), P (•- -•)

SYNYP: S (•••), Y(- • - -), N ( - •), Y (- • - -), P ( •- -•)

Дескриптор:

Морзе әліппесінің кодын анықтайды;
ақпаратты Морзе әліппесінде кодтайды.

3-тапсырма

Төменде Морзе кодымен берілген сөздерді декодтаңдар.

а)▪– –▪ ▪– ; ә) ▪– ▪–▪ – – ▪– –▪; б) –▪▪▪ ▪– ▪–▪▪ ▪–

в) ---- ▪▪ ▪▪–▪ ▪–▪ г) –▪– – – – – ▪▪ д) – ▪▪ – – – ▪▪▪

a) ANA ә) ARMAN б) BALA в) SHIFR г) KOD д) DOS

Дескриптор:

кодталған ақпаратты анықтайды;
ақпаратты декодтайды.

4-тапсырма. Кодты шешу кілтін пайдаланып, санмен кодталған сөзді тап. Бұл сөз сен үшін қаншалықты маңызды? Өз ойыңмен бөліс.

Кодты шешу кілті: ДОСТЫҚ

Дескриптор:

ақпараттың сандық кодын анықтайды;
сандық ақпаратты декодтайды.

Жұптық жұмыс

Ақпаратты шифрлау, кодтау әдістерін пайдалануға күнделікті өмірден 3 мысалдан ұсыныңдар.

Оқушылардың пікірін тыңдау.

Шифрлаудың және ақпаратты кодтаудың адам өміріндегі маңызы қаншалықты? Бағалаңдар.

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

Сабақтың соңы

5 мин

«Шифрлау» сөзіне синквейн жасау.

Kahoot, plickers программаларында электронды тест жұмысын орындату.

Рефлексия:

- Сабақтағы көңіл күйім қандай болды?

- Бүгін қандай ақпарат алдым?

- Алған ақпаратты кімдермен бөлісемін?

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

1-бөлім. Ақпаратты ұсыну

1.4. Екілік ақпаратты ұсыну

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Оқу мақсаттары

5.2.1.4 компьютерге арналған барлық ақпарат екілік түрінде ұсынылғанын түсіндіру.

Сабақтың мақсаттары

Барлық оқушылар:

ақпаратты екілік кодта ұсыну кестесін анықтайды.

Көптеген оқушылар:

ASCII кодының бөліктерін салыстырады.

Кейбір оқушылар:

ASCII кодын қолданудың ерекшеліктерін сипаттайды.

Тілдік мақсаттар

Пәндік лексика және терминология

Қазақ тілі	Орыс тілі	Ағылшын тілі
екілік кодтау	двоичное кодирование	binary coding
сандық	числовой	numerical

Диалог/жазбаша жұмысқа қажетті пайдалы фразалар топтамасы

Талқылау.

Компьютер ақпаратты қалай таниды деп ойлайсың?
Біз математикада қандай санау жүйесін қолданамыз?

Жазу.

Ақпаратты кодтау түрлерін жазыңдар.

Алдыңғы алған білімі

Ақпаратты шифрлау.

Пәнаралық байланыс

Математика.

Құндылықтарға баулу

«Мәңгілік ел» ұлттық идеология құндылықтарын іске асыру.

Жоспар

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурс

Сабақтың басы

5 мин

Ұйымдастыру кезеңі

Сәлемдесу, түгендеу.

Сыныпта көңілді ахуал орнату.

Өткен сабақты пысықтау

«Дүкен» ойыны. Анықтамалар бірнеше бөлікке бөлініп, топтарға таратылады. Әр топ өткен тақырып бойынша бес сұрақтан дайындайды. Топтарға анықтамаларды құрастыру ұсынылады. Топтар өздеріне қажет сөзді алу үшін дүкендерге барады. Дүкен иелерінен қажет сөзді алу үшін сұрақтарына жауап берулері керек. Жауап берген соң алған қиындыларын өз топтарына алып келіп құрастырады.

1-топ: Шифрлау анықтамасын құрастыру.

Shape3

Шифрлау – бұл ақпаратты құпия ақпаратты бөтен адамдардың оқуына болмайтын етіп өзгертуді айтамыз.

2-топ: Криптология ұғымының анықтамасын құрастыру.

3-топ: Морзе кодын құрастыру Shape4

Криптология ғылымының мақсаты – ашық мəтінді басқа бөгде адам оқи алмайтын түрге келтіретін математикалық əдістерін іздеу болып саналады.

Ауызша мадақтау, қолдау көрсету.

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

Сабақтың ортасы

35 мин

Жаңа тақырып туралы білім деңгейлерін анықтау үшін ынталандыру сұрақтарын қою

Компьютер ақпаратты қалай таниды деп ойлайсыңдар?
Біз математикада қандай санау жүйесін қолданамыз?

Оқулықпен жұмыс.

Жеке тапсырмалар орындау

1-тапсырма: Тақырыпта кездесетін терминдердің ағылшын тіліндегі баламасы ASCІІ кестесінде (2-кесте) кодталған. Сол сөздерді декодтаңдар және қазақ және орыс тіліндегі аудармасын табыңдар.

1-сөз:

01000010

01111001

01110100

01100101

Жауабы: ASCII кодын қолданамыз.

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

ASCІІ кестесін пайдаланып оқушыларға сараланған тапсырмалар беріп, орындатады.

Byte

2-сөз:

01000010

01101001

01101110

01100001

01110010

01111001

Binаry

3-сөз:

01001110

01110101

01101101

01100010

01100101

01110010

Number

4-сөз:

01000011 01101111 01100100 01100101

Code

Дескриптор:

ақпаратты екілік кодтау әдісі анықтайды;
ақпаратты декодтайды.

2-тапсырма. Төменде латын әріптерінен тұратын сөздер берілген (мағынасы болмауы да мүмкін). abbas, algo, info, expo, demo, delta

а) ASCІІ кестесін пайдаланып, екілік кодпен кодтаңдар.

ә) Сөздердің неше байт және неше бит екенін табыңдар.

Жауабы:

abbas=> 01100001 01100010 01100010 01100001 01110011 =5 байт=40 бит

algo=>01100001 01101100 01100111 01101111=4 байт=32 бит

info=>01101000 01101110 01100110 01101111=4 байт=32 бит

expo=>01100101 01111000 01110000 0110111=4 байт=32 бит

demo=>01100100 01100101 01101101 01101111=4 байт=32 бит

delta=>01100100 01100101 01101100 01110100 01100001= 5 байт-40 бит

Дескриптор:

ақпаратты екілік кодта кодтайды;
ақпараттың өлшемін анықтайды.

3-тапсырма. Берілген графикалық суреттен «Информатика» пәніне қатысты терминнің ағылшын тіліндегі баламасы жасырылған. Жасырылған сөзді тап. Қазақ тілінде бұл сөз қалай айтылады?

Дескриптор:

графикалық ақпаратты анықтайды;
графикалық ақпаратты кодтайды;

ақпаратты басқа тілге аударады.

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

Сабақтың соңы

5 мин

«Зымыран сұрақтар» ойыны.

Оқушылар қағазға тақырыпқа байланысты сұрақтар жазып, қағазды умаждап қар пішінін жасайды және келесі топқа лақтырады. Келесі топ сұрақтарға жауап береді.

Kahoot, plickers программаларында электронды тест жұмысын орындату.

Рефлексия:

«Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі.

Оқушылар сабақ туралы жақсы түсінген екі және түсінбеген бір сұрақ қояды.

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

1-бөлім. Ақпаратты ұсыну

1.5. Графикалық ақпаратты екілік кодта

ұсыну

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Оқу мақсаттары

5.2.1.4 Екілік кодатау арқылы компьютерде графикалық ақапаратты ұсыну.

Сабақ мақсаттары

Барлық оқушылар:

графикалық ақпаратты ұсыну түрлері мен әдістерін анықтайды.

Көптеген оқушылар:

графикалық ақпаратты ұсыну әдістерін салыстырады.

Кейбір оқушылар:

графикалық ақпаратты екілік кодта қолданудың тиімділігін сипаттайды.

Тілдік мақсаттар

Пәндік лексика және терминология

Қазақ тілі	Орыс тілі	Ағылшын тілі
векторлық графика	векторная графика	vector graphics
растрлық графика	растровая графика	raster graphics

Диалог/жазбаша жұмысқа қажетті пайдалы фразалар топтамасы

Талқылау.

Компьютерде суреттер қалай бейнеленеді деп ойлайсың?
Графикалық ақпараттарды қай мамандық иелері қолданады?
Сандарды координаталық осьте сипаттау жолдарын білесің бе?

Жазу.

Графикалық ақпаратты ұсыну түрлерін жазыңдар.

Пиксель дегеніміз – ...

Алдыңғы алған білімі

Ақпаратты екілік кодта ұсыну.

Пәнаралық байланыс

Көркем еңбек, Математика.

Құндылықтарға баулу

«Мәңгілік ел» ұлттық идеология құндылықтарын іске асыру.

Жоспар

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурс

Сабақтың басы

5 мин

Сәлемдесу, түгендеу.

Сыныпта көңілді ахуал орнату.

Өткен сабақты пысықтау: «Кім жылдам?» ойыны.

Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларға ағылшын әріптерімен жазылған мақалдар беріледі. Оқушылар сол мақалдарды ASCII кодын қолданып, екілік кодпен жазулары керек.

Tilinmen jugirme, bilimmen jugir.

Okusiz bilim jok, bilimsiz kunin jok.

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

Сабақтың ортасы

35 мин

Жаңа тақырып туралы білім деңгейлерін анықтау үшін ынталандыру сұрақтарын қою

Компьютерде суреттер қалай бейнеленеді деп ойлайсың?
Графикалық ақпараттарды қай мамандық иелері қолданады?
Сандарды координаталық осьте сипаттау жолдарын білесің бе?

Оқулықпен жұмыс: Оқушылар оқулықтағы мәліметтермен танысады. Мұғалім жаңа ақпаратпен таныстырады, бірге талдайды (бейнежазба, презентация, флипчарт қолдануға болады).

Топтық жұмыс.

Суретте берілген екі суреттің қайсысы векторлық және қайсысы растрлық графика екенін табыңдар? Суреттің салынуына қарап, олардың бір-бірінен қандай айырмашылықтары бар екеніне талдау жасаңдар.

Жеке тапсырмалар орындау

Берілген қайықтың торкөз параққа векторлық және растрлық бейнесін түсір. Векторлық бейнесін салуда декарттық координаталар жүйесін қолдан. Растрлық суретті екілік код бойынша бейнелеуде 2-суретті басшылыққа алыңдар.

Дескриптор:

векторлық графиканы екілік кодта бейнелейді;
растрлық графиканы екілік кодта бейнелейді.

2-тапсырма.

Ақ-қара түсті растрлық суреттің екілік коды берілген. Осы екілік кестедегі 1 саны жазылған торкөздерді параққа түсіргенде қандай кескін алынады?

Дескриптор:

растрлық графиканы екілік кодта кодтайды.

Жұптық жұмыс

Торкөз параққа өздерің ұнататын және күзде пісетін бір жемістің векторлық және растрлық суретін қолмен салыңдар. Екі суретті салуда қайсысы оңай болды? Не үшін?

Пікірталас! Компьютерде графикалық ақпаратты бейнелеуде растрлық әдісті, әлде векторлық әдісті қолдану керек пе? Қайсысы тиімді?

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

Сабақтың соңы

5 мин

«Графика» сөзіне синквейн жасау.

Kahoot, plickers программаларында электронды тест жұмысын орындату.

Рефлексия:

«Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі.

Оқушылар сабақ туралы жақсы түсінген екі және түсінбеген бір сұрақ қояды.

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

1-бөлім. Ақпаратты ұсыну

1.6 -1.7. Шығармашылық-практикалық

тапсырмалар

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Оқу мақсаттары

5.2.1.1 әртүрлі ақпараттың мысалдарын келтіру және ақпаратты әртүрлі нысандарда ұсыну;

5.2.1.2 байланыс арналары, ақпарат көздері және қабылдағыштарының мысалын келтіру.

5.2.1.3 мәтіндік ақпаратты кодтау және декодтау.

5.2.1.4 компьютерге арналған барлық ақпарат екілік түрінде ұсынылғанын түсіндіру.

5.2.1.4 Екілік кодтау арқылы компьютерде графикалық ақпаратты ұсыну.

Сабақтың мақсаттары

Барлық оқушылар:

ақпаратты әртүрлі тәсілдермен ұсынуды анықтайды.

Көптеген оқушылар:

ақпаратты ұсыну тәсілдерін салыстырады.

Кейбір оқушылар:

ақпаратты ұсыну тәсілдерінің маңыздылығын сипаттайды, тұжырымдайды.

Тілдік мақсаттар

Пәндік лексика және терминология.

байланыс арнасы	канал связи	communication channel
мәтіндік	текстовой	textual
графикалық ақпарат	графическая информация	graphical information

Диалог/жазбаша жұмысқа қажетті пайдалы фразалар топтамасы

Талқылау.

Ақпаратты әртүрлі нысандарда қалай ұсынады?
Ақпарат көздері мен қабылдағыштарды қалай ажыратуға болады?
Мәтіндік ақпаратты кодтау және декодтау қалай орындалады?
Екілік кодтау арқылы компьютерде графикалық ақпаратты қалай ұсынуға болады?

Жазу.

Ақпаратты қабылдау түрлерін жазыңдар.

Ақпаратты кодтау түрлерін жазыңдар.

Алдыңғы алған білімі

Графикалық ақпаратты екілік кодта ұсыну.

Пәнаралық байланыс

Ағылшын тілі, Математика.

Құндылықтарға баулу

«Мәңгілік ел» ұлттық идеологиясының құндылықтарын іске асыру

Жоспар

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Бағалау

Ресурс

Сабақтың басы

5 мин

Ұйымдастыру кезеңі

Сәлемдесу, түгендеу.

Сыныпта көңілді ахуал орнату.

Өткен сабақты тексеру.

Өткен сабақты пысықтау: «Венн диаграммасы» бойынша векторлық және растрлық графика түрлерін салыстырады.

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

Сабақтың ортасы

35 мин

Жаңа тақырып туралы білім деңгейлерін анықтау үшін ынталандыру сұрақтарын қою

Ақпаратты әртүрлі нысандарда қалай ұсынады?
Ақпарат көздері мен қабылдағыштарды қалай ажыратуға болады?
Мәтіндік ақпаратты кодтау және декодтауды қалай орындалады?
Екілік кодатау арқылы компьютерде графикалық ақпаратты қалай ұсынуға болады?

«Желілік маркетинг» ойыны.

Оқушылар бірінші тапсырманы жұптасып орындайды, екінші тапсырманы үшеуден орындайды, төртінші тапсырманы бес адам болып орындайды, бесінші тапсырманы алтау болып, алтыншы тапсырманы жетеу болып, жетінші тапсырманы барлығы бірге орындайды.

1-тапсырма. Кестеде адамның ақпаратты қабылдау түрлеріне қарай көру, есту , дәм сезу, иіс сезу және тері арқылы сезу (тактильді) күнделікті өмірден мысалдар келтіре отырып, сәйкесінше толтырыңдар.

Ақпаратты қабылдау түрлері	Күнделікті өмірден келтірген мысалдар
Көру	Табиғат, кітап, теледидар.
Есту	Музыка, дыбыс, сөйлеу.
Дәм сезу	Тамақ ішу.
Иіс сезу
Сипап сезу	Ұстау

Дескриптор:

- қабылдау тәсілі бойынша ақпарат түрлерін анықтайды;

- ақпарат түрлеріне мысал келтіреді.

2-тапсырма.

Төменде берілген суреттердегі бейнеленген заттардан бір уақытта қандай ақпарат түрлерін қабылдайтынымызды анықта. Кестедегі тиісті бағандарға (+, –) таңбасын қой. Себебін түсіндір.

Дескриптор:

қабылдау бойынша ақпарат түрлерін анықтайды;
ақпарат түрлерін салыстырады

3-тапсырма. Берілген суреттер бойынша төмендегі тапсырмаларды орындаңдар:

Табиғи және жасанды ақпарат көздері болатын суреттерді нөмірлеріне қарай екі бағанға бөліп жаз.
Бір жақты және екі жақты ақпарат алмасу бойынша суреттерді нөмірлеріне қарай екіге бөліп жаз.
Биологиялық және техникалық байланыс арналарын көрсетіп тұрған суреттердің нөмірін жаз.

Дескриптор:

табиғи ақпарат көздерін анықтайды;
жасанды ақпарат көздерін анықтайды;
біржақты ақпарат алмасуды анықтайды;
екіжақты ақпарат алмасуды анықтайды;
биологиялық байланыс арнасын анықтайды;
техникалық байланыс арнасын анықтайды

4-тапсырма. Морзе кодын пайдаланып, сыныптағы ең жақын досыңның есімі мен жасын латын әріптерімен, цифрлармен құпия түрде кодта. Оны декодтауға ұсын.

Дескриптор:

Морзе кодын анықтайды;
Морзе кодымен ақпараттарды кодтайды;
кодталған ақпаратты декодтайды.

5-тапсырма. Суреттегі қазақ алфавиті әріптерінің тұрған қатар және баған нөмірлеріне қарай төмендегі терминдер шифрланған. Мысалы, И әрпі 25 санымен шифрланған. Себебі, И әрпі 2-қатар 5-бағанда орналасқан.

11 32 15 36 42 25 44 33
17 21 27 36 17 44 11 45
11 42 34 11
15 42 11 51 25 27 11
11 31 41 11 42 11 44

Алгоритм
Декодтау
Арна
Графика
Ақпарат

Дескриптор:

қазақ алфавитіндегі әріптердің орналасу санын анықтайды;
сандық кодта берілген ақпаратты декодтайды.

6-тапсырма. Жайлаудың суретінен төменде берілген сұрақтардың жауаптарын ақпаратты кодтаудың мәтіндік, сандық және графикалық түрлері бойынша екілік кодта кодтаңдар. Ақпаратты мәтіндік және сандық кодтауда ASCІІ кестесін (4-тақырып, 1-кесте) пайдалан.

Суретте неше адам бейнеленген? (Сандық код.)
Суретте бейнеленген адамдар қалай аталады? (Мәтіндік код.)
Суреттен неше үй жануарын көріп тұрсындар? (Сандық код.)
Киіз үйдің растрлық бейнесін торкөз параққа түсіріп, екілік кодта ұсыныз . (Графикалық кодтау.)

Дескриптор:

сандық кодты анықтайды;
мәтіндік кодты анықтайды;
графикалық кодты анықтайды.

7-тапсырма. Берілген екілік кодтағы сөзді ASCІІ кестесін (4-тақырып, 1-кесте) пайдаланып, декодтаңдар. Табылған сөздің мағынасы сен үшін қаншалықты маңызды деп ойлайсың? Ойларымен бөлісу.

Жауап: Отан.

Дескриптор:

екілік кодты анықтайды;
екілік кодтағы ақпаратты декодтайды.

Барлық тапсырмаларды орындаған оқушы миллионер атанады.

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

Сабақтың соңы

5 мин

Рефлексия

«Еркін микрофон» әдісі бойынша жүргізіледі.

Оқушылар өз ойын білдіреді.

Тапсырма орындауға қажетті құралдар.

Жүктеу

Бөлісу

ЖИ арқылы жасау

Файл форматы:

docx

Информатика Сабақ жоспары 5 сынып

04.02.2025

215

Жүктеу

ЖИ арқылы жасау

Жариялаған:

Айгуль

Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз

5 сынып 1 тоқсан

5 сынып 1 тоқсан

Химия пәні

Тарих пәні

Биология пәні

Ағылшын тілі пәні

География пәні

Информатика пәні

Мектепке дейінгі білім беру

«Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті»

Дене шынықтыру

Білім алушылардың білім сапасын арттыру

Инклюзивті білім беру