Жаңа сабақ

Тапсырма:Манометрдің жұмыс принципін қысқаша түсіндіріп,
төмендегі сұрақтарға жауап
беріңіз:
1. Манометр қандай физикалық принципке
негізделеді?
2. Манометрдің қандай түрлері бар? Әр түрінің қолданылуын
сипаттаңыз.
3. Егер манометр 0-ден 10 барға дейінгі қысымды өлшесе,
онда манометрдің қандай өлшем бірлігін қолданатынын
түсіндіріңіз.
Жауабы:
1. Манометр — сұйықтықтың немесе газдың қысымын өлшейтін
құрал. Ол сұйықтықтың деңгейін немесе серпімді мембрананың қозғалуы
арқылы қысымды анықтайды.
2. Манометрлердің негізгі
түрлері:
- Анероидты манометр:Газдың қысымын өлшеуге арналған,
мембранаға негізделген.
- Сұйықтық бағаны бар манометр:Сұйықтың деңгейін өлшеу
арқылы қысымды анықтайды (мысалы, су
бағанасы).
- Электронды манометр:Электронды датчиктер арқылы қысымды
өлшейді және сандық мәндер
көрсетеді.
3. Манометрдің өлшем бірлігі —1 бар = 100,000
паскаль.
Тапсырма: Берілген жағдайларды ескере отырып, қай манометр
мен сорғыны қолданатыныңызды
шешіңіз:
1. Қызмет көрсету стансасында автомобильдердің шина қысымын
өлшеу:
- Қандай манометрді таңдар
едіңіз?
- Қандай сорғы түрін пайдалану
тиімді?
2. Өнеркәсіптік зауытта сұйықтықтарды жоғары қысыммен
айдау:
- Қандай манометр түрін қолдану
керек?
- Қандай сорғы тиімді болар
еді?
**Жауабы:**
1. **Шина қысымын өлшеу үшін** механикалық немесе цифрлық
манометрді пайдалану тиімді. Сорғы ретінде **поршеньді сорғы**
қолданылады, себебі ол жоғары қысыммен жұмыс
істейді.
2. **Өнеркәсіптік зауытта** жоғары қысыммен сұйықтық айдау
үшін **цифрлық манометр** қолданған жөн, себебі ол дәл өлшеулерді
қамтамасыз етеді. Сорғы ретінде **плунжерлік сорғы** пайдаланылады,
себебі ол жоғары қысымды тиімді
айдайды.
Тапсырма:Сорғы жұмыс істегенде манометрдің көрсеткіштері
қалай өзгеретінін түсіндіріңіз. Мысал ретінде, сорғы жүйесіне
сұйықтық қосылғанда манометр қандай өзгерістерді
көрсетеді?
Жауабы:
Сорғы жүйесінде сұйықтық қозғалғанда, манометрдің
көрсеткіштері сұйықтықтың қысымын көрсетеді. Егер сорғы сұйықтықты
айдаса, манометрдің көрсеткіші көтеріледі, себебі сұйықтықтың
қысымы артады. Егер жүйеде ақау болса немесе сорғы жұмыс істемесе,
манометрдің көрсеткіші төмендейді, себебі қысым азаяды. Әр түрлі
жұмыс жағдайларында манометрдің көрсеткіштері өзгеріп
отырады.
Манометрдің көрсету мәнін
есептеу
Тапсырма:Егер манометрдің көрсеткіші 4 бар болса және
жүйедегі қосымша күштер әсерінен қысым 3 барға төмендесе,
манометрдегі көрсеткіш қалай өзгеретінін
есептеңіз.
Жауабы:
Манометр көрсеткіші 4 бар болса, ал қысым 3 барға
төмендегенде, жаңа көрсеткіш 1 бар болады. Қысымның төмендеуі
манометрдің көрсеткішін азайтады, себебі ол бастапқы 4 бардан 3
барға төмендеген.
|