8 сынып. Оқушының аты жөні________________________________________________________

1- тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар

№1. «Білім. Ғылым. Инновация» бөлімі

Сөйлеу әрекетінің түрлері	Тыңдалым Айтылым
Оқу мақсаты	8.1.5.1 -Тірек сөздер, автор көзқарасы мен көңіл күйі арқылы негізгі ойды анықтау 8.2.1.1-тұрақты тіркестер мен көркемдегіш қолданып, құралдары ауызша мәтіндер құрау
Бағалау критерийі	-Негізгі ойды тірек сөздер мен автор көзқарасы негізінде анықтайды - Ауызша мәтін құрауда тұрақты тіркестер мен көркемдеуіш құралдарды қолданады
Ойлау дағдыларының деңгейі	Қолдану Жоғары деңгей дағдылары
Орындылу уақыты	15-20 минут

Аудиомәтінді екі рет тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз

Астанадағы Еуразия Ұлттық Университетінің магистранты Серікбол Шаймардан электрондық бесік ойлап тапқан. Бұл «ақылды бесік» көпшіліктің қызығушылығын тудырды.

• Серікбол, бұл идея қалай пайда болды?

• Алғашында, бесіктің жалпы маңызы туралы зерттедім. Жапонияның медициналық зерттеулерінде сәби ана құрсағында жатқанда тербеліске түсіп, рефлекс қалыптасатындығы туралы айтылған. Сәби жарық дүниеге келгенде өмірге бірден үйрене алмайды. Сондықтан оны ана құрсағындағыдай тербетіп отыру керек. Екіншіден, сәби бесікте жатқанда миы дамиды екен. Мен осы ғылыми зерттеулерді негізге ала отырып, өз жобамды жасадым.

• «SmartBesikтің» басты ерекшелігі қандай?

• Бұл бесіктің негізгі ерекшелігі мынада: бала жыласа, бесік автоматты түрде тербеледі. Басқарғышпен (пульт) алыстан басқаруға болады. Бала дәретке отырып қойса, хабарлайды. Бала температурасында өзгерістер болса, автоматты түрде белгі береді. 12 вольттық кернеумен де, батареямен де жұмыс істейді. Аналар үшін таптырмас бұйым деп ойлаймын, өйткені үй шаруасындағы әйелдің уақытын үнемдейді.

• Рақмет! Еңбегіңіздің жемісін көріңіз!

1. Мәтіндегі ең маңызды 3 тірек сөзді жазыңыз.

...................................................... , ....................................................... , ................................................... .

2. Автор көзқарасы берілген сөйлемді белгілеңіз.

А) Сәбидің жарық дүниеге келуі.

В) Үй шаруасындағы әйелдің уақытын үнемдейді.

С) Бесіктің жалпы маңызы туралы зерттеу.

D) Өз жобамызды жасадық.

3. Берілген тұрақты тіркестерді қолданып, өнертабыстың адам өміріне пайдасы туралы ойыңызды білдіріңіз.

Тұрақты тіркестер: бесіктің маңызы, жарық дүние, ғылыми зерттеулер, бесіктің ерекшелігі, автоматты түрде, уақытын үнемдейді.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Бағалаукритерийі	№ тапсырма	Дескриптор	Балл
		Білім алушы
Негізгі ойды тірек сөздер мен автор көзқарасы негізінде анықтайды	1-2	мәтіннен 3 тірек сөзді табады;	1 1 1
		автор көзқарасы берілген сөйлемді белгілейді;	1
Ауызша мәтін құрауда тұрақты тіркестер мен көркемдегіш құралдарды қолданады	3	тұрақты тіркестердің мағынасын ажыратады;	1
		тұрақты тіркестерді қолданады;	1
		өнертабыстың пайдасы туралы айтады.	1
Барлығы			7

8 сынып. 1- тоқсан Оқушының аты-жөні ----------------------------------------------------------№2. Бөлім «Сауда жасай білесің бе?»

Сөйлеу әрекетінің түрлері	Оқылым Жазылым
Оқу мақсаты	8. 3.3.1 Прозалық және поэзиялық шығармалардың композициялық құрылымын анықтау, кейіпкердің іс- әрекетіне немесе лирикалық кейіпкердің образына баға беру
Бағалау критерийі	- Шығармалардың композициялық құрылымын ажыратады -Кейіпкерлерге, олардың іс-әрекетіне баға береді -Тақырыпқа қатысты эссе жазу жұмысында өз көзқарасын ұсынып, дәлелді аргументтер келтіреді.
Ойлау дағдыларының деңгейі	Қолдану Жоғары деңгей дағдылары
Орындылу уақыты	15-20 минут

Тапсырма

Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Қожанасыр бір мейрамхананың алдына тауарларын жайып қойып, сауда жасап жатқанында мейрамхананың иесі Қожанасырға:

• Қожеке, әр күні мейрамхананың алдында тамақтардың иісін пайдаланасыз, мұның ақшасын төлеуіңіз керек! - дейді.

• Тамақтың иісіне де ақша төлене ме?

• Иә, менің тек қана палау мен мантыларыма ғана емес, олардың иістеріне де ақша төлейсіз, әйтпесе қазыға барып сөйлесеміз.

Екеуі бірге қазыға барады. Қазы:

• Ал Қожеке, бұған не айтасыз? - дейді.

• Дұрыс, - депті Қожа. Тамақтардың иісінен аузымның суы құритыны рас, бірақ әр күні санаған ақшамның дауысын естіген бұл кісінің ойына ақша келетіні де рас. Ендеше тамақтың иісіне ақшаның дауысымен төлеп, бұл есепті жабайық...

1.Мәтіннің сюжетін сөз тіркестерімен жазыңыз

Басталуы

Дамуы

Шешімі

2. Кейіпкерлерге мінездеме беріңіз. Мінездемеге әңгіме негізінде дәлел келтіріңіз.

Кейіпкер	Қожанасыр	Мейрамхана иесі
Мінездеме

Бағалау критерийі	№ тапсырма	Дескриптор	Балл
		Білім алушы
Шығармалардың композициялық құрылымын ажыратады. Кейіпкерлерге, олардың іс-әрекетіне баға береді	1	мәтіннің сюжетін сөз тіркесімен жазады;	1 1 1
		кейіпкерді анықтап, адамгершілік қасиетіне баға береді;	1 1
Тақырыпқа қатысты эссе жазу жұмысында өз көзқарасын ұсынып, дәлелді аргументтер келтіреді	2	Кейіпкерлерге мінездеме береді	1
		Mінездемеге әңгіме негізінде дәлел келтіреді	1
Барлығы			7

1-тоқсанның жиынтық бағалауы

Ұзақтығы – 45 минут Тыңдалым – 10 минут Оқылым – 10 минут Жазылым – 25 минут

Айтылым сабақтан тыс тексеріледі (әр білім алушыға 2 минут беріледі).

Балл саны – 30

Тапсырмалар түрлер

Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар

Көп таңдауы бар сұрақта

Толық жауапты қажет ететін сұрақтар

Жиынтық бағалаудың құрылымы

Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 4 компоненттен тұрады.

Бірінші компонент тыңдалым, екінші компонент оқылым, үшінші компонент жазылым және тілдік бағдар, төртінші компонент айтылым дағдыларын тексеруге арналған.

Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы

*Тап сырма	Қамтыла тын мақсаттар	*Тапсырмаларға сипаттама	*Тапсырма лар түрлері	*Орын дау уақыты, мин	Балл
1	8.1.2.1 - тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну, детальді ақпараттарды анықтау 8.1.1.1 - мәтін тақырыбы, тірек сөздер, иллюстрация лар арқылы көтерілетін мәселені болжау	Тапсырма жеке орындалады. Оқушылартақырыпқа қатысты 140-170 сөзден тұратын тыңдалым мәтінін 2 реттыңдайды. Мәтінді тыңдау барысында мазмұнды түсінуге бағытталған төрт нұсқаның ішінен дұрыс бір жауапты белгілейді. Үшінші тапсырмада тірек сөздер мен иллюстрациялар арқылы мәселені болжайды. Мұғалім оқушының мәтін мазмұнын түсінгенін бағалайды. Төртінші тапсырмада тұжырымды сөйлемдегі бос орынға 2 сөзді қояды. Бесінші тапсырмада берілген сұраққа жауап береді.	Көп таңдауы бар сұрақтар Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар Толық жауапты қажет ететін сұрақтар	2	1
2				2	1
3				2	1
4				2	1
5				2	1
6	8.3.6.1 тақырып бойынша бірнеше мәтінде көтерілген	Тапсырма жеке орындалады. Оқушылар тақырыпқа қатысты 180-200 сөзден тұратын мәтінді оқиды. Бірінші тапсырмада мәтін бойынша шын, жалған ақпаратты анықтайды.	Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар Көптаңдауы бар сұрақтар Толық жауапты қажетететін	2	1
7				2	1
8				2	1
9				2	1
10				2	1
	мәселелерді	Екінші, үшінші тапсырмада мәтіннен берілген сөздердің синонимін, антонимін табады. Төртінші тапсырмада берілген сөйлемді өз сөзімен қайта жазады. Бесінші тапсырмада оқушы берілген сұраққа жауапбереді. Мұғалім оқушының мәтін мазмұнын түсінгенін, сөздік қорын орынды пайдалана алуын, өмірдегі жағдаяттарға өз көзқарасын білдіре алуынбағалайды.	сұрақтар
	салыстыра
	отырып,
	баға беру
	8.3.2.1-
	публицистика
	лық стильдің
	(мақала,
	интервью,
	қысқа очерк,
	жолдаулар)
	Тілдік
	ерекшеліктері
	Арқылы
	мәтіндердің
	Жанрын
	Анықтау
11	8.4.1.1 - Мәтіндердің жанрлық және стильдік ерекшелігін сақтап, шағын мақала, пікір, интервьюжазу	Тапсырма жеке орындалады. Оқушылар берілген екі тапсырманың бірін таңдап, жазба жұмысынорындайды. Мұғалім оқушының жазба жұмысында стильді сақтауын, қосымшаларды дұрыс жалғауын, сөйлем соңындағы тыныс белгілерді орынды қолдануын бағалайды.	Жазбаша толық жауапты қажет ететін сұрақтар	20	10
	8.5.1.1 - Болжалдық және бөлшектік сан есімдерді жазба, ауызша жұмыстарда орынды қолдану
12	8.2.1.1 - тұрақты тіркестер мен көркемдегіш құралдарды қолданып, ауызша мәтіндер құрау	Тапсырма жұпта орындалады. Екі оқушыға бөлімдерге қатысты ортақ тақырып беріледі (тақырып жазылған қағаздар теріс қаратылады). Жұптағы оқушылар берілген тақырып бойынша диалогке түседі (әр оқушы диалогте 8-10 сөйлем айтуы керек).	Ауызша толық жауапты қажет ететін сұрақтар	Айтылым сабақтан тыс тексеріле ді, әр білім алушыға 2 минут беріледі.	10
	8.5.1.2 - Еліктеу сөздерді ауызша және жазба жұмыстарда орынды қолдану	Мұғалім оқушының берілген тақырыпты түсініп, сұрақтарға лайық жауап беруін, талқылап, баға беруін бағалайды. Екі оқушының балы бір-біріне тәуелді емес.
Барлығы					30

Балл қою кестеcі

8-сынып 1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары

Оқушының аты – жөні________________________________________________________

Тыңдалым

«Кітап – әлемдегі құпиялы ұлы ғажайыптардың бірі», - деп Горький дүние жүзіндегі асыл қазынаның бірін атап көрсеткен. Кітап – адамзаттың қолынан жаратылған, оның әлемдегі ой санасының ең пайдалы әрі маңызды жемістерінің бірі болып табылады.

Кітап адам өмірінде ерекше, басқа адам қолынан жасалған нысандардан өзгеше болып келіп, маңызды рөл атқарады. Бала дүниеге келіп, есі кірген соң, қолына кітап алып, қоршаған айналасын танып білуге ұмтылады. Қазіргі кезде балалардың көркем әдебиетке деген талпынысы азайып бара жатыр. Себебі, қазіргі заман – технологияның дамуы, жаңаруы заманы. Сондықтан бала кітапты қоя сала, белгілі бір технологияны қолдану барысында, ғаламтор желісі арқылы да айналасындағы болып жатқан құбылыстарды біліп, тани алады. Адамның бүкіл өмірі кітаппен тығыз байланысты. Кітап арқылы адам баласы өзінің туған жерінің тарихын, өзінің ата – бабаларын, салт – дәстүрін, ең маңыздысы – әдебиетін таниды. Әр ұлттың әдебиеті мен тілі ең алдымен өзіне керек. Қазіргі қазақ қоғамының алдында жас ұрпақты кітапқа, оның ішінде қазақ тілінде жазылған кітапқа баулу.

«Артық білім кітапта, ерінбе оқып көруге», - деп ұлы ақынымыз Абай Құнанбайұлы айтқандай, кітап оқу, оны әдетке айналдыру – игілікті істің бірі болып табылады.

1. Кітап арқылы адам баласы нені таниды?

   1. тарихын;

   2. туыстарын;

   3. мектебін;

   4. отбасын. 1 балл

2. Горький атаған асыл қазына:

   1. мектеп

   2. отбасы

   3. кітап

   4. ата-ана 1 балл

1. Берілген ақпараттарды мәтін мазмұнына сай сәйкестендіріңіз. Тірек сөздер мен иллюстрациялар арқылыболжаңыз. 1 балл

р/с	Ақпараттар	р/с	Ақпараттар	Сәйкестендіру жауабы
А		1	Бала дүниеге келіп, есі кірген соң, қолына кітап алып, қоршаған айналасын танып білуге ұмтылады.
В		2	Қазіргі заман – технологияның дамуы, жаңаруы заманы
С		3	Адамның бүкіл өмірі кітаппен тығыз байланысты

1. Бос орынға қажетті сөзді қойыңыз.

2. 2 сөзден артық жазбаңыз.

Сондықтан бала кітапты қоя сала, белгілі бір технологияны қолдану барысында, ____________________________ арқылы да айналасындағы болып жатқан құбылыстарды біліп, тани алады. 1 балл

3. Берілген сұраққа жауап беріңіз.

«Адамның бүкіл өмірі кітаппен тығыз байланысты» деген пікірге өз көзқарасыңызды білдіріңіз.

__________________________________________________________________________________________________________________________---------------------- 1 балл

Оқылым

Робот

Робот – антропоморфтық (адам тәрізді) әрекеттер, қимылдар жасайтын машина. Робот қоршаған әлеммен әрекеттескен кезде адамның (жануарлардың) қызметтері мен іс-әрекеттерін ішінара немесе толық атқарады. Алғашқы роботтар алдамның қозғалысы мен сырт пішінін қайталады. Олар ойын-сауық мақсаттарында пайдаланылады. Қазіргі кезде тұрмыстағы көптеген қызметтерді атқаратын, қадағалайтын, мүгедектер мен сәбилерге көмекші, көңілін аулайтын роботтар жасалынды, интеллектуалдық роботтар да пайда бола бастады. Робот техниканың дамуы барысында адамдарды бір сарынды ауыр жұмыстардан, жоғары радиациялы, жоғары немесе төмен температура жағдайларындағы және адам қатынауы қиын жерлердегі (су астында, ғарышта) жұмыстардан босататын автоматтық құрылғылар мен механизмдер түрінде жасалып, олар үнемі жетілдіріле түсірілуде. Мұндай құрылғылар мен механизмдер өнеркәсіптік роботтар деп аталады.

Өнеркәсіптік роботтар - өндіріс үдерісінде адамның қозғалу және басқару сияқты іс-әрекеттерін (өндіріс заттарының орнын ауыстыру және т.б) және технологиялық құралдардың қызметтерін орындайтын автоматтық машина. Адамның қатысуынсыз бір немесе бірнеше технологиялық операцияны, өңделетін бұйымды тиеу мен түсіруді қоса алғанда автоматты түрде орындайтын технологиялық өңдеуші машиналардың, тасымалдау және көмекші жабдықтардың жиынтығын робот-техникалық кешен деп атайды. Робот-техникалық кешеннің, әдетте, компьютер немесе микроконтролер негізіндегі бағдарламалық басқару жүйесі болады.

Робот-техникалық кешен «адамсыз технологияны» енгізудің негізі болып табылатын икемді өндіріс жүйелерінің бастапқы буыны болып табылады. Робот-техникалық кешенді пайдалану жұмыс күшінің тапшылығы жағдайында өте маңызды.

1. Сөйлемдердің «шын, жалған» екенін белгілеңіз.

Тұжырымды сөйлемдер	Ш/Ж
Өнеркәсіптік роботтар технологиялық құралдардың қызметтерін орындайтын автоматтық машина.
Өнеркәсіптік роботтар адамдарды ауыр жұмыстардан босата алмайды.

1 балл

2. Мәтіннен мына сөздің синонимін табыңыз.

жұмыс- 1 балл

3. Мәтіннен мына сөздің антонимін табыңыз.

жеңіл- 1 балл

4. Берілген сөйлемді өз сөзіңізбен қайта жазыңыз (перифраза).

Робот-техникалық кешен «адамсыз технологияны» енгізудің негізі болып табылатын икемді өндіріс жүйелерінің бастапқы буыны болып табылады.

«Адамсыз технологияны»

1 балл

5. Берілген сұраққа өз ойыңызды білдіріп, жауап беріңіз.

Өнеркәсіптік роботтардың адам үшін пайдасы неде?______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________1 балл

Жазылым

Екі сұрақтың біреуін таңдап, жауап жазыңыз. Өз жауабыңызды тиісті стильге келтіріңіз. болжалдық және бөлшектік сан есімдерді дұрыс қолданыңыз.

• Қай сұраққа жауап беретініңізді көрсетіңіз. Тиісті шаршыға қанат белгісін ( ) қойыңыз.

1

2

1. Білім. Ғылым. Инновация

 Кез келген елдің экономикасының дамуы үшін ғылым мен техниканы дамыту негіз болып табылады. Көптеген өнертабыстар адамның бір нәрсені оңайлату немесе пайдалануға ыңғайлы етуге деген талпынысы бойынша жасалады. Бүкіл әлемде өнертапқыш адамдар мен олардың өнертабыстары жетерлік.  «Адамзаттың ұлы өнертабыстары» жайында мақала жазыңыз.

1. Ақшаны үнемдеу – табысты молайта ма?

Ақшаны үнемдей білу, пайдалы нәрселерге жұмсай білу де өнер. Осыған байланысты осы тақырыпта жергілікті газетке пікір жазыңыз.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

10 балл

Айтылым

Бір тақырыпқа таңдау жасап, сол тақырып бойынша жұбыңызбен диалогке түсіңіз (8- 10 сөйлем). Диалог құрауда тұрақты тіркестерді, көркемдеу құралдарын, еліктеу сөздерді орынды қолданып, сөз әдебі мен сөйлеу этикетін ескеріңіз.

Ұсынылатын тақырыптар:

• «ЭКСПО – 2017» көрмесінің ауқымдылығы мен ерекшелігі

• Интернет дүкендерден сапалы тауар алуға бола ма? Өз пікіріңізді дәлелдеңіз.

• Кітап оқуды ғаламтор алмастыра ала ма? Мысал келтіріңіз. Дәлел немесе факт ұсыныңыз. _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________10 балл

Балл қою кестесі

Тыңдалым

Сұрақ	Жауап	Балл	Жалпы балл
1	А	1	5
2	С	1
3	1-С. 2-А. 3-В	1
4	Ғаламтор желісі	1
5	Оқушының жауабы ескеріледі.	1

Оқылым

Әр дұрыс жауап үшін 1 балл қойылады.

Сұрақ	Жауап	Балл	Жалпы балл
1	1-сөйлем-шын, 2-сөйлем – жалған.	1	5
2	Қызмет	1
3	Ауыр	1
4	«Адамсыз технологияны» енгізудің негізі болып табылатын икемді өндіріс жүйелерінің бастапқы буыны робот-техникалық кешен болып табылады.	1
5	Оқушының жауабы ескеріледі.	1

Айтылым

Балл	Негізгі ойды ашуы (5 балл)	Сөз қолданысы (5 балл)
5	Күрделі идеялар мен тұжырымдамаларды өте жақсы түсіндіреді және ашады. Өз көзқарасын жүйелі және нақты дәлелдермен көрсетеді. Қажетті ақпаратқа дұрыс талдау жасайды және бағалайды.	Жауабы нақты және орынды. Кездейсоқ немесе кішігірім қателіктер кетіреді. Кішігірім қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді.
4	Қүрделі идеялар мен тұжырымдамаларды нақты тауып ашады және түсіндіреді. Өз көзқарасын көбіне жақсы дәлелдермен келтіреді. Қажетті ақпаратты жалпы алғанда талдайды және бағалайды	Жауабы көбіне нақты, тіл қолданысында кездейсоқ қателіктер кетіреді. Қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді.
3	Қарапайым идеяларды ашады және түсіндіреді.Өз көзқарасын дәлелдеуге негіз шамалы. Қажетті ақпаратты талдау мен бағалауы қанағатсыз.	Жауабы нақты, тілқолданысында қателіктеркетіреді.Жалпы қателіктертүсінуге кедергі келтірмейді.
2	Қарапайым ойларды түсіндіреді, негізгі ойды ашуышектеулі. Өз көзқарасын бірнеше дәлелмен немесе дәлелсіз жеткізеді. Қажетті ақпаратты талдауға және бағалауға тырысады, бірақ көбіне сәтсіз.	Қарапайым сөз қолданысында анық қателіктеркетіреді. Қателіктер түсінуге біршама кедергі келтіреді.
1	Өте аз ой жеткізеді, түсініксіз немесе негізгі ойлар ашылмаған. Тек негізгі ақпаратты береді. Көбіне ақпарат қажетсіз.	Жиі қате кетіреді. Қателіктер түсінуге кедергі келтіреді.
0	Идеясын, ойын жеткізе алмайды.	Сөз қолданысы сәйкес емес.

Жазылым

Балл	Мазмұны мен дұрыс жазылуы (5 балл)	Тілі (5 балл)
5	Өте жақсы Жауап толық, нақты негізделген және өте жақсы суреттелген, қарапайым және күрделі идеяларды тиімді ашады.Эссенің құрылымы мен жазылуы жоғары деңгейде, негізгі және қорытынды бөлімдері нақты жазылған, келтірілген аргументтері байланысқан және мазмұнын ашады.	Өте жақсы Сабақтас құрмалас сөйлемдерді дұрыс және сәйкес келтіріп жазған, сөздік қоры мол, стильдік қолданысы өтедұрыс. Нақты және жүйелі, елеусіз қателері бар.
4	Жақсы Көптеген түрлі мысалдар мен сілтемелерді қолданған жауап, қарапайым және кейбір күрделі идеяларды ашады.Жалпы эссенің идеясында логикалық дамуы жақсы жазылған, аргументтерді қолдануы мен қорытынды жасау қабілеті көрінеді.	Жақсы Грамматикалық формаларды көбіне сәйкесінше жақсықолданады. Түрлі лексикалық минимумды қолдануға тырысады, сөздік қоры жеткілікті, стильдік қолданысыдұрыс.Жалпы нақты, елеусіз қателері ақпарат беруге кедергікелтірмейді.
3	Қанағаттанарлық Жауапта бірнеше мысалдар келтірілген, бірақ барлықжағдайданегіздіемес,	Қанағаттанарлық Қарапайымграмматикалықформаларменкүнделіктілексикалықминимумды
	қарапайым идеяларды ашқанымен, суреттеуі аз. Эссе дұрыс жазылған, бірақ кей кезде аргументтері логикалық жағынан дамытылмаған.	қолданады,сөздік қорыжеткілікті, стильдік қолданысы көп жағдайда дұрыс. Көбіне нақты, қателері бар, бірақ ақпарат беруге кедергікелтірмейді.
2	Төмен Негізгі тақырыпты ашуға тырысады, бірақ көптеген қателіктер мен сәйкессіздіктер кетіреді, тек қарапайым идеяларды ашады. Эссенің құрылымы шектеулі, аргументтері дамымаған.	Төмен Сөздік қоры шектеулі, жай сөйлемдерді қолданады, қайталаулар көп, сөздік қоры мен стильдік қолданысы жеткіліксіз.Орфография мен негізгі грамматикалық формалар қате қолданылған, мағынасы кейде түсініксіз.
1	Өте төмен Жауап түсініксіз, тақырыпқа байланысты сілтемелер аз, сұраққа жауап бермеді. Эссенің құрылымы мен аргументтерді қолдануы төмен деңгейде, идеялары жүйесіз.	Өте төмен Тек қарапайым сөйлемдер мен шектеулі сөздік қорды қолданады, көп құрылымдары аяқталмаған жәнеқате.Көптеген қателіктер кетірген, түсінуге қиындық келтіреді.
0	Жауап жоқ	Жауап жоқ

8 сынып Оқушының аты-жөні------------------------------------------- --------------------------------

2-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар

№1. Бөлім «Достық пен татулық - таптырмас бақыт»

Сөйлеу әрекетінің түрлері	Тыңдалым Айтылым
Оқу мақсаты	8.1.6.1 тыңдалым материалдарының мазмұны негізінде деректерді келтіре отырып, дәлелді жауап беру 8.2.5.1 Пікірталасқа қатысушылар берілген тақырып бойынша өз пікірлерін сенімді дәлелдеу және қойылған сұрақтарға еркін жауап беру
Бағалау критерийі	-Мәтіндегі ақпараттарды сәйкестендіреді, сұрақтарға мәтін мазмұны бойынша нақты жауап береді - Өз ұстанымына қатысты дәлелдер ұсынып, сұрақтарға жауап береді
Ойлау дағдыларының деңгейі	Қолдану
Орындылу уақыты	15-20 минут

Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырманы орындаңыз.

Татулық пен достық – мағынасы тереңде жатқан асыл сөз. Қазақта «Жалғыздың үні шықпас, жаяудың шаңы шықпас» болмаса «Жалғыз жүріп жол тапқанша, көппен жүріп адас», немесе «Бөлінгенді бөрі жейді» деген аталы сөзі бар. Жалғыз адам айдалада өскен ағашпен тең. Сондықтан да «Жалғыздық құдайға ғана жарасқан, адамның күні адаммен» дейді. Ал көппен қарым-қатынаста болу, береке-бірліктің, татулықтың ізгі бастауы болмақ. Адам баласы әр атқан таңдағы күнін игілікті істермен бастап, берекелі тірлік етсе, айналасындағы жандарға шапағатын тигізсе нұр үстіне нұр болары сөзсіз. Ізгі ниетті, жаны таза адал жандар осылайша көптің «Алтын алма, алғыс ал, алтын деген жер сыйы, алғыс деген ел сыйына» ие болады.

1. Мәтін мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беріңіз.

• «Бөлінгенді бөрі жейді» деген тіркестің мағынасы ашыңыз. __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

• Автордың айналасындағы жандарға қандай тілегі көрінеді? __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

• «Жалғыз адам айдалада өскен ағашпен тең» деп неліктен айтқан? __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Төлеген Айбергеновтің «Бір тойым бар..» өлеңін мәнерлеп оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Бір тойым болатыны сөзсіз менің,

Дәл қай күні екенін айта алмаймын.

Бірақ… бірақ…

Ешкімді де билетпей қайтармаймын.

Онда ортаға тасталар ұран сондай:

Қайта алмайды қартың да бір ән салмай, Жиырма бестің бәрін де сабылдыртам, Мен өзім де ән салам түн ауғанша,

Менің жаным бұл күнге құмар қанша! Бәйге берем жығылған палуанға да,

Адалдығы сезіліп тұрар болса.

Қыз қуатын жігітке ат беремін, Жанам деген жүрекке от беремін. Мен әйтеуір бар жиған-тергенімді Бір тамаша той қылып өткеремін. Біздің үйді сол күні бетке ал, қауым, Нысанаға ап қуаныш тоқталмауын. Мен бұл тойдан тілеймін жылап тұрып, Қазанымда бір асым ет қалмауын...

Өлеңнен автордың көңіл күйіне қатысты 5 тірек сөзді анықтаңыз.

1. 2. 3. 4. 5

Бағалау критерийі	№ тапсырма	Дескриптор Білім алушы	Балл
Мәтін негізінде сұрақтарға нақты жауап береді.	1	Берілген сұрақтарға мәтін негізінде жауап береді.	1 1 1
Өз ұстанымына қатысты дәлелдер ұсынып, сұрақтарға жауап береді	2	Өлеңді мәнерлеп оқып айтуы Қазақ тіліне тән дыбыстарды дұрыс айтуы Қатесіз айтуы Дауыс ырғағы	2 1 1 1
Өлең автор көңіл күйіне қатысты 5 тірек сөзді анықтайды	3	Автор көңіл күйіне қатысты 5 тірек сөзді анықтайды;	2
Барлығы			10

«Досы көпті жау алмайды...» деген пікірмен келісесіз бе әлде келіспейсіз бе? Өз ойыңызды дәлелдеу үшін бірнеше аргумент ұсыныңыз.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Бағалау критерийі	№ тапсырма	Дескриптор Білім алушы	Балл
Мәтін негізінде сұрақтарға нақты жауап береді.	1	Берілген сұрақтарға мәтін негізінде жауап береді.	1 1 1
Өз ұстанымына қатысты дәлелдер ұсынып, сұрақтарға жауап береді	2	нақты ұстанымын көрсетеді; ойын аргументтер арқылы айтады.	1 1 1 1
Барлығы			7

8 сынып.ІІ-тоқсан №2.Бөлім «Кәсіп - бақыттың шырағы, еңбек – ырыстың бұлағы»

Сөйлеу әрекетінің түрлері	Оқылым Жазылым
Оқу мақсаты	8.3.2.1 публицистикалық стильдің (мақала, интервью, қысқа очерк, жолдаулар) тілдік ерекшеліңктері арқылы мәтіндердің жанрын анықтау 8.4.2.1 Эссе құрылымы мен дамуын сақтап, тақырыпқа байланысты берілген мәселенің оңтайлы шешілу жолдарын ұсыну
Бағалау критерийі	- мәтіндегі жанрға қатысты ерекшеліктерді анықтайды - эссе құрылымын сақтайды, мәселенің шешу жолдарын ұсынады
Ойлау дағдыларының деңгейі	Жоғары деңгей дағдылары
Орындылу уақыты	15-20 минут

Оқушының аты – жөні________________________________________________________

Сыныбы_____________________________________________________________________

Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырманы орындаңыз.

Автоматты индустрия саласында адамсыз жүретін көліктер соңғы жаңалық болды. Өзі жүретін машиналар уақыт пен отынды үнемдеп, апаттардың алдын алып, автоматтандырылған тұрмыс-тіршілікте үлкен жетістік болып саналады. Осы көлікті ойлап тапқан жетекші компаниялардың бірі - Google. Компания директоры Ларри Пейдж: «Өзі жүретін автомобильдің біздің тұрмыс-тіршілік пен қоршаған ортаны қалай өзгертетінін елестетіп көріңіздер. Жасыл желек көбейеді, көлік қоятын орындар кемиді, жүріп-тұру оңайлайды, апат азаяды, бос уақыт та көбейеді. Бұрынғыдай кептелісте көп уақыт жоғалтпайсың. Орташа есеппен бір америкалық шамамен жұмысына жету үшін күн сайын 50 минутын шығын қылады. Енді осы уақыттың бәрін басқа іске арнауға болады. Мамандар автомат көліктердің алғашқы нұсқаларын қазірдің өзінде сынақтан өткізіп жатыр. Бірақ олар бұл көліктер жалпы жұртқа жеткенше 10 жылдай уақыт керек», - дейді.

115-сөз

«Әлемнің ғажайып сырлары» энциклопедиясы, 2017ж. 25-бет

1. Мәтіннің жанрын анықтаңыз.

А) мақала В) әңгіме С) сұхбат D) очерк

2. Жанрға тән екі ерекшелікті жазыңыз.

3. «Неліктен адамдар мамандығына сәйкес келмейтін жұмыстармен айналысады?» деген тақырыпта пікір білдіріп, 2 аргумент келтіріп, эссенің негізгі бөлімін жазыңыз.

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Бағалау критерийі	№ тапсырма	Дескриптор Білім алушы	Балл
Мәтіндегі жанрға қатысты ерекшелікті анықтайды	1	Мәтіннің жанрын анықтайды; Жанрға тән екі ерекшелікті жазады;	1 1 1
Эссе құрылымын сақтайды, мәселенің шешу жолдарын ұсынады	2	тақырыпқа қатысты пікір білдіреді; пікірін аргументтермен дәлелдейді.	4
Барлығы			7

8 сынып. ІІ-тоқсанның жиынтық бағалауы

Ұзақтығы – 40 минут

Тыңдалым – 10 минут

Оқылым – 10 минут

Жазылым – 20 минут

Айтылым сабақтан тыс тексеріледі (әр білім алушыға 2 минут беріледі)

Балл саны – 30

Тапсырмалар түрлері

Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар

Көп таңдауы бар сұрақтар

Толық жауапты қажет ететін сұрақтар

Жиынтық бағалаудың құрылымы

Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 4 компоненттен тұрады. Бірінші компонент тыңдалым, екінші компонент оқылым, үшінші компонент жазылым және тілдік бағдар, төртінші компонент айтылым дағдыларын тексеруге арналған.

Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы

Тап сырма	Қамтыла тын мақсаттар	Тапсырмаларға сипаттама	Тапсырма лар түрлері	Орын дау уақыты, мин	Балл
1	8.1.5.1 - тірек сөздер, автор көзқарасы мен көңіл күйі арқылы негізгі ойды анықтау 8.1.3.1 - оқу-еңбек тақырыптарына байланысты күрделі сөздердің мағынасын түсіну	Тапсырмажекеорындалады. Оқушылартақырыпқақатысты 140-170 сөздентұратынтыңдалыммәтінін 2 реттыңдайды. Біріншітапсырмададұрысмәліметтіанықтайды, екіншітапсырмадатестсұрағынажауапбереді. Үшіншітапсырмадабосорынғақажеттісөздіқояды. Төртіншітапсырмадамақалдыңмағынасынашыпжазады. Бесіншітапсырмадаавтордыңойынанықтайды. Мұғалім оқушының мәтін мазмұнын түсінгенін бағалайды.	Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар	2	1
2				2	1
3
4
5
			Көп таңдауы бар сұрақтар	2	1
			Толық жауапты қажет ететін сұрақтар	2	1
				2	1
6	8.3.3.1 прозалық және поэзиялық шығармалардың композициялық құрылымын анықтау, кейіпкердің іс-әрекетіне немесе лирикалық кейіпкердің образына баға беру 8.3.3.1 - прозалық және поэзиялық шығармалардың композициялық құрылымын анықтау, кейіпкердің іс-әрекетіне немесе лирикалық кейіпкердің образына баға беру	Тапсырма жеке орындалады. Оқушылар тақырыпқа қатысты 180-200 сөзден тұратын мәтінді оқиды. Бірінші тапсырмада тест сұрағына жауап береді. Екінші тапсырмада мәтін бойынша шын, жалған ақпаратты анықтайды. Үшінші тапсырмада сөздердің мағынасын анықтайды.Төртінші тапсырмада сұраққа жауап береді. Соңғы тапсырмада кейіпкерлердің іс-әрекеттеріне баға береді. Мұғалім оқушының мәтін мазмұнын түсінгенін, сөздік қорын орынды пайдалана алуын, өмірдегі жағдаяттарға өз көзқарасын білдіре алуын бағалайды.	Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар Көп таңдауы бар сұрақтар Толық жауапты қажет ететін сұрақтар	2 2 2 2 2	1 1 1 1 1
7
8
9
10
10	8.4.2.1 эссе құрылымы мен дамуын сақтап, тақырыпқа байланысты берілген мәселенің оңтайлы шешілу жолдарын ұсыну; 8.4.3.1 - жазба жұмыстарында символ мен кейіптеу түрлерін қолданып жазу 8.5.1.3 - етістіктің шартты рай және бұйрық рай қызметін білу, ауызша және жазба жұмыстарда орынды қолдану	Тапсырма жеке орындалады. Оқушылар берілген екі тапсырманың бірін таңдап, жазба жұмысын орындайды. Мұғалім оқушының жазба жұмысында стильді сақтауын, қосымшаларды дұрыс жалғауын, сөйлем соңындағы тыныс белгілерді орынды қолдануын, етістіктің шартты және бұйрық рай қызметін білетіндігін, орынды қолданатынын бағалайды.	Жазбашатолықжауаптықажетететінсұрақтар	20	10
11	8.2.4.1 - идеялықжағынанұқсасмәтіндердегіоқиғаларжелісінебақылаужасайотырып, мазмұнныңдамуынсалыстыружәнеталдау 8.2.3.1 - ауызша мәтіндер құрауда сөз ішіндегі және сөз аралығындағы ілгерінді, кейінді және тоғыспалы ықпал заңдылықтарын ескеріп айту	Тапсырма жеке орындалады. Оқушыға бөлімдерге қатысты тақырып беріледі (тақырып жазылған қағаздар теріс қаратылады). Оқушы берілген тақырып бойынша 1 минут дайындалып, 2 минут сөйлейді. Монолог 8-10 сөйлемнен тұруы керек. 3 минут мұғаліммен талқылайды. Мұғалім оқушының берілген тақырыпты түсініп, тақырыпқа, сұрақтарға лайық жауап беруі, сөз ішіндегі және сөз аралығындағы ілгерінді, кейінді және тоғыспалы ықпал заңдылықтарын ескеруі бағаланады.	Ауызша толық жауапты қажет ететін сұрақтар	Айтылым сабақтан тыс тексеріле ді.	10

2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары

Оқушының аты – жөні________________________________________________________

Сыныбы_____________________________________________________________________

Тыңдалым

Достық – адамдардың бір-біріне адал, қалтқысыз сеніп, бір мүдделі, ортақ көзқараста болатын қасиеті. Достық өзара жауапкершілік пен қамқорлықтың, рухани жақындықтың белгісі. Нағыз достық кісіге шабыт беріп, өмірде кездесетін түрлі сәтсіздіктерге мойымауға, басқа түскен қайғы мен қиыншылықты бірге көтеруге жәрдемдеседі. Дос-жарандардың мінездері әр түрлі болып келуі мүмкін. Мысалы, біреуінде қызбалық не шабандық, екіншісінде тұйықтық не жігерсіздік байқалса да, бұлар достыққа кедергі бола алмайды, қайта нағыз достық осындай кемшіліктерден арылуға көмектеседі. Сатқындық, екі жүзділік, өтірікшілік, өзімшілдік достықпен сыйыспайды. Қазақтың дәстүрлі әдеп жүйесінде достыққа үлкен көңіл бөлінеді. Халық арасында достық туралы мақал-мәтелдер жеткілікті: “Дос жылатып, дұшпан күлдіріп айтады”, “Досы жақсының, өзі де жақсы”, “Дүниеде адамның жалғыз қалғаны — өлгені, қайғының бәрі соның басында”. Достыққа қарама-қарсы ұғым — қастық пен күншілдік. Мұндай сезімге ерік алдырғандар басқаның қуаныш-қызығын, ырыс-бағын көтере алмайды, дос дегеннің не екендігін білмейді. Дұрыс дос таңдай білу — өмірлік мақсаттардың бірі; Саясаттанудағы Достық ұғымы мемлекеттер арасындағы саяси, экономикалық, мәдени мүдде тұрғысынан ынтымақтастық орнату шараларын бейнелеу үшін қолданылып жүр. (152сөз)

1. Мәтінді айтылған 1 дұрыс мәліметті анықтап, [√] сөйлемді жазыңыз. 1 балл

Достық өзара жауапкершілік пен қамқорлықтың белгісі.

Достық өркөкіректік қасиеттерді жоймайды.

Данышпан: «Ағайын жақсы», - деп жауап береді

2. Достықтың ең үлкен қасиетті қандай болу қажет? 1 балл

А) Қиыншылықта, қуанышта қасында табылу қажет

В) Қиын сәттерде қолұшын бермеу қажет

С) Мұң-шерін тарқатып, мал-дүние, ақша алу үшін

Д) Өзімшілдік, еріншектік қасиеттерді жою үшін

3. Бос орындарға қажетті сөзді қойыңыз. 2 сөзден артық жазбаңыз. 1 балл

Достық – адамдардың бір-біріне___________ , қалтқысыз сеніп, бір мүдделі, ортақ көзқараста болатын ___________

4.«Дүниеде адамның жалғыз қалғаны — өлгені...» мақалды қалай түсінесіз?

Автордың достық туралы негізгі ойын түйіндеп жазыңыз.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________2 балл

Оқылым

Ертеде Балқаш деген бай болған екен. Оның көркіне ақылы сай Іле деген қызы болыпты. Іленің көріктілігі мен ақылдылығы жан-жаққа аңыз болып тарайды. Ілеге құда түсушілер келе бастайды, бірақ Іле олардың бірде-біреуіне өз сезімін алдырмайды. Сол елде Қаратал деген батыр, кедей жігіт болады. Ол үнемі жарлы-жақыбайлардың сөзін сөйлеп, оларға көмек беріп жүреді. Бірде Балқаш бай үлкен ас береді. Бұл аста ақындар айтысып, жауырыны жерге тимеген палуандар белдеседі. Осы аста Іле мен Қаратал кездеседі. Бір көргеннен бір-біріне тәнті болған екі жас тек іштей ұғысады. Сегіз қырлы, бір сырлы Қаратал бұл аста ерекше көзге түседі. Балқаш бай қызы Іленің Қараталға ерекше ілтипат көрсетуінен қатты шошынады. Қараталды қызына тең көрмейді. Балқаш бай бақыт тек байлықта деп ұғады. Қаратал Ілеге қанша ынтызар болғанымен, арада алынбас қамал барын ұғады. Ол – өзінің кедейлігі еді. Іле Қараталды шын сүйетіндігін айтып, әкесінен рұқсат сұрайды. Балқаш бай рұқсат бермек түгілі жігіттің атын атауға тыйым салады. Ақыры ебін тауып, Іле мен Қаратал ауылдан қашып шығады. Қызының кедей жігітпен қашып кеткенін білген Балқаш бай өзі бас болып арттарынан қуады. Іле мен Қаратал қуғыншылардан құтылмасын біледі де, әкесін тосып алады. Әкесімен бір ауыз сөзге келеді. Іле: «Әке, мен тек Қараталды сүйемін. Өмірде байлықтан жоғары күш бар. Ол – махаббат. Өзіңнен соңғы өтінер жалғыз тілегім: тіршілікте бірге болмаған тәніміз о дүниеде бірге болсын, Қаратал екеумізді бірге жерле», – дейді де, биік құздан етекке құлайды.

1.Қаратал кімге ғашық болады? 1 балл

А) Балқашқа

В) Ілеге

С) Каспиге

Д) Аралға

2. Сөйлемдердің «шын, жалған» екенін анықтаңыз. 1 балл

Сөйлемдер Ш/Ж

Іле мен Қаратал бірге қосылып, ұзақ өмір сүреді

Іле Қараталды шын сүйетіндігін білдіреді

3. Төмендегі сөздердің мағынасын түсіндіріп жазыңыз.

Сегіз қырлы, бір сырлы _______________

4. Мәтіннің 1-абзацында қандай мәселе көтеріледі? 1 сөйлеммен жазыңыз. 1 балл

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5. Әңгімедегі кейіпкерге мінездеме беріңіз. 1балл

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Жазылым

2. Достық пен татулық - таптырмас бақыт

Арада аз күн өтсе де сыйлас, сырлас бола біліп, жазғы демалысты бірге өткізген досыңыз есіңізге түсті. Жылы лебіздеріңізді білдіре отырып, «Дос және достық мақсаты» тақырыбында мәтін жазыңыз. Жазба жұмысында етістіктің бұйрық рай қызметін және шартты рай жұрнақтарын орынды қолданыңыз. 10 балл

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

Айтылым

Бір тақырыпқа таңдау жасап, сол тақырып бойынша монолог дайындаңыз (8-10 сөйлем). Монолог барысында сөз ішінде және сөз аралығындағы ілгерінді, кейінді және тоғыспалы ықпал заңдылықтарын ескеріңіз.

Ұсынылатын тақырыптар: 10балл

1.Досыңа әзілді асырып айтсаң да, басынып айтпа. 2балл

2.Дос пен досты есеп бұзады не өсек бұзады. 2балл

3.Нағыз дос уақыт өте келе айқындалады. 2балл

4. Кәсібін таңдауда қателескен адам жетістікке жете ала ма? Пікір білдіріңіз. 2балл

5. Адамның атын еңбек шығарады. 2балл

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Балл қою кестесі

Тыңдалым

Сұрақ	Жауап	Балл	Жалпы балл
1	Достық өзара жауапкершілік пен қамқорлықтың белгісі	1	5
2	А	1
3	Адал, қасиеті	1
4	Оқушы жауабы бағаланады	1
	Ой жүйелігі бағаланады	1

Оқылым

Әр дұрыс жауап үшін 1 балл қойылады.

Сұрақ	Жауап	Балл	Жалпы балл
1	В	1	5
2	1-Ж,2-Ш	1
3	Жан- жақты, өнерлі (оқушының жауабы бағаланы	1
4	Оқушы жауабы бағаланады	1
5	Ой жүйелігі бағаланады	1

Жазылым

Балл	Мазмұны мен дұрыс жазылуы 5 балл	Тілі 5 балл
5	Өте жақсы Жауап толық, нақты негізделген және өте жақсы суреттелген, қарапайым және күрделі идеяларды тиімді ашады. Эссенің құрылымы мен жазылуы жоғары деңгейде, негізгі және қорытынды бөлімдері нақты жазылған, келтірілген аргументтері байланысқан және мазмұнын ашады.	Өте жақсы Сабақтас құрмалас сөйлемдерді дұрыс және сәйкес келтіріп жазған, сөздік қоры мол, стильдік қолданысы өте дұрыс. Нақты және жүйелі, елеусіз қателері бар.
4	Жақсы Көптеген түрлі мысалдар мен сілтемелерді қолданған жауап, қарапайым және кейбір күрделі идеяларды ашады. Жалпы эссенің идеясында логикалық дамуы жақсы жазылған, аргументтерді қолдануы мен қорытынды жасау қабілеті көрінеді.	Жақсы Грамматикалық формаларды көбіне сәйкесінше жақсы қолданады. Түрлі лексикалық минимумды қолдануға тырысады, сөздік қоры жеткілікті, стильдік қолданысы дұрыс. Жалпы нақты, елеусіз қателері ақпарат беруге кедергі келтірмейді.
3	Қанағаттанарлық Жауапта бірнеше мысалдар келтірілген, бірақ барлық жағдайда негізді емес, қарапайым идеяларды ашқанымен, суреттеуі аз. Эссе дұрыс жазылған, бірақ кей кезде аргументтері логикалық жағынан дамытылмаған.	Қанағаттанарлық Қарапайым грамматикалық формалар мен күнделікті лексикалық минимумды қолданады, сөздік қоры жеткілікті, стильдік қолданысы көп жағдайда дұрыс. Көбіне нақты, қателері бар, бірақ ақпарат беруге кедергі келтірмейді.
2	Төмен Негізгі тақырыпты ашуға тырысады, бірақ көптеген қателіктер мен сәйкессіздіктер кетіреді, тек қарапайым идеяларды ашады. Эссенің құрылымы шектеулі, аргументтері дамымаған.	Төмен Сөздік қоры шектеулі, жай сөйлемдерді қолданады, қайталаулар көп, сөздік қоры мен стильдік қолданысы жеткіліксіз. Орфография мен негізгі грамматикалық формалар қате қолданылған, мағынасы кейде түсініксіз.
1	Өте төмен Жауап түсініксіз, тақырыпқа байланысты сілтемелер аз, сұраққа жауап бермеді. Эссенің құрылымы мен аргументтерді қолдануы төмен деңгейде, идеялары жүйесіз.	Өте төмен Тек қарапайым сөйлемдер мен шектеулі сөздік қорды қолданады, көп құрылымдары аяқталмаған және қате. Көптеген қателіктер кетірген, түсінуге қиындық келтіреді.

Айтылым

Балл	Негізгі ойды ашуы 5 балл		Сөз қолданысы 5 балл
5	Күрделі идеялар мен тұжырымдамаларды өте жақсы түсіндіреді және ашады. Өз көзқарасын жүйелі және нақты дәлелдермен көрсетеді. Қажетті ақпаратқа дұрыс талдау жасайды және бағалайды.	Жауабы нақты және орынды. Кездейсоқ немесе кішігірім қателіктер кетіреді. Кішігірім қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді
4	Қүрделі идеялар мен тұжырымдамаларды нақты тауып ашады және түсіндіреді. Өз көзқарасын көбіне жақсы дәлелдермен келтіреді. Қажетті ақпаратты жалпы алғанда талдайды және бағалайды	Жауабы көбіне нақты, тіл қолданысында кездейсоқ қателіктер кетіреді. Қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді.
3	Қарапайым идеяларды ашады және түсіндіреді. Өз көзқарасын дәлелдеуге негіз шамалы. Қажетті ақпаратты талдау мен бағалауы қанағатсыз.	Жауабы нақты, тіл қолданысында қателіктер кетіреді. Жалпы қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді.
2	Қарапайым ойларды түсіндіреді, негізгі ойды ашуы шектеулі. Өз көзқарасын бірнеше дәлелмен немесе дәлелсіз жеткізеді. Қажетті ақпаратты талдауға және бағалауға тырысады, бірақ көбіне сәтсіз.	Қарапайым сөз қолданысында анық қателіктер кетіреді. Қателіктер түсінуге біршама кедергі келтіреді.
1	Өте аз ой жеткізеді, түсініксіз немесе негізгі ойлар ашылмаған. Тек негізгі ақпаратты береді. Көбіне ақпарат қажетсіз.	Жиі қате кетіреді. Қателіктер түсінуге кедергі келтіреді.
0	Идеясын, ойын жеткізе алмайды.	Сөз қолданысы сәйкес емес.

8 сынып. 3-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар

№1.Бөлім «Тарихи түлғалар тағылымы», «Қызым – жағадағы құндызым, ұлым-аспандағы жұлдызым»

Сөйлеу әрекетінің түрлері	Тыңдалым Айтылым
Оқу мақсаты	8.1.3.1 Оқу-еңбек тақырыптарына байланысты күрделі сөздер мен тұрақты тіркестердің мағынасын түсіну. 8.2.3.1 Ауызша мәтіндер құрауда сөз ішіндегі және сөз аралығындағы ілгерінді, кейінді және тоғыспалы ықпал заңдылықтарын ескеріп айту.
Бағалау критерийі	-Мәтіндегі күрделі сөздер мен тұрақты тіркестердің мағынасын ажыратады. Тақырыпқа қатысты ауызша мәтін құрауда үндестік заңын ескеріп айтады.
Ойлау дағдыларының деңгейі	Қолдану
Орындылу уақыты	15-20 минут

Оқушының аты – жөні________________________________________________________

Сыныбы_____________________________________________________________________

Тыңдалым

Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Махамбет Өтемісұлы — қазақтың әйгілі ақыны, күйші композиторы, отаршылдыққа қарсы Исатай Тайманов бастаған көтерілісті (1836-1837) ұйымдастырушылардың бірі, осы көтерілістің жалынды жыршысы. Махамбет — халықты патшалық, хандық өкіметке қарсы қарулы кетеріліске шақырған алғашқы қазақ ақыны. Махамбет өзінің барша болмыс қасиеттерімен көшпелілер арасындағы көсем тұлғалардың бірі. Ол өзі туып өскен өңірдің Қамбар батыр, Ер Тарғын, Сыпыра жырау, Асан қайғы, Қазтуған, Шалкиіз, Жиембет, Доспамбет сияқты біртуар тұлғаларының өлмес мұраларын көкірегіне тоқып өсті. Өзі өмір сүрген заманның ағымына жүйрік, қыр сырын жетік меңгерген, көзі ашық, көкірегі ояу, білімді адам болған. Орыс, татар, араб тілдерін тәуір меңгерген. Мұны ол жазған хаттардан айқын аңғаруға болады.

Ақын өлеңдерінің басты қаһарманы — Исатай Тайманұлы. «Исатай деген ағам бар», «Исатай сөзі», «Арғымаққа оқ тиді», «Тарланым», т.б. өлеңдерінде Исатай батырдың көркем тұлғасы, адамгершілік, қайсарлық, тапқырлық қасиеттері жан-жақты сипатталды. Махамбет шығармалары - бұқара өмірінің рухани-поэтикалық шежіресі, шаруалар қозғалысының шынайы бейнесі. Ол жыраулық поэзияның көркемдік әлемін байытып, шығармаларында ұлт-азаттық идеяларын көтерді, елдікті сақтап қалуға шақырды.  Махамбет жырлары дәуір шындығын бейнелеп, көтеріліс айнасы болып қана қойған жоқ, асқақ рух пен болашаққа деген сенімнің ерекше үлгісін көрсетті. Махамбет жыраулық поэзия дәстүрін шебер дамыта отырып, қазақ өлеңінің табиғатын жаңартты. Махамбет шебер күйші де болған, оның 11 күйі «Шашақты найза, шалқар күй» деген атпен жарық көрді (1982). Ақын өлеңдерінің халық арасына тарауына Ш.Жарылғапұлының атқарған рөлі зор. 1939 ж. Қ.Жұмалиев Махамбет өлеңдерінің жинағын шығарды.

Ақынның 200 жылдық мерейтойы аталып өтіп (2003), 4 томдық жинағы жарық көрді.

1-тапсырма. Махамбеттің 2 түрлі суреті беріледі. Сол сурет бойынша авторды суреттеу.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2-тапсырма. Сөз тіркестердің мағынасын өз сөзіңмен жазыңыз.

а. Жүрегінің түгі бар – _________________________ ; ә. Жібі түзу - ______________________

3-тапсырма. Ұсынылған сурет бойынша ауызша мәтін құраңыз. Мәтінде сөз аралығындағы, сөз ішіндегі үндестік заңын ескеріп айтыңыз.

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Бағалау критерийі	№ тапсырма	Дескриптор	Балл
		Білім алушы
Мәтіндегі күрделі сөздер мен тұрақты тіркестердің мағынасын ажыратады	1	сөз тіркестері мен тұрақты тіркестердің мағынасын түсініп жазады;	1 1 1
Тақырыпқа қатысты ауызша мәтін құрауда үндестік заңын ескеріп айтады	2	таңдалған суреттегі іс-әрекеттерді түсіндіреді;	2
		суреттің сюжетін анықтайды;	1
		мәтін құрауда үндестік заңын ескеріп айтады.	1
Барлығы			7

8 сынып. 3-тоқсан Оқушының аты – жөні_________________________________________ №2.Бөлім «Биоалуантүрлілік. Жойылып бара жатқан жануарлар мен өсімдіктер»

Сөйлеу әрекетінің түрлері	Оқылым Жазылым
Оқу мақсаты	8.3.1.1 Перифраз түрінде берілген сұрақ арқылы қажетті ақпаратты анықтау 8.4.5.1 - тақырып бойынша сөздердің маңызды бөліктерін дұрыс жазу (жеке сөздер, бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздер); сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілерді орынды қолдану.
Бағалау критерийі	*Перифраз сұрақтар негізінде ақпараттарды ажыратады; Мәтінде сөйлем ішіне қойылатын белгілерді тыныс қолданады.
Ойлау дағдыларының деңгейі	Қолдану Жоғары деңгей дағдылары
Орындылу уақыты	15-20 минут

Оқылым

Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Көксерек ешкімге өзі ізденіп тиіспейді. Ит баласына заты қастай жібімейді. Әлі күнге бір рет жадырап ойнап көрген емес. Татулық жоқ, суық. Жалғыз-ақ атын біледі. Құрмаш пен әжесі шақырса келеді. Өскен сайын сызданып, суықтанып келеді. Сол мінезін байқаған үлкендер:

• Енді мұны өлтіріп, терісін алу керек; осы кәпір түбінде ел болмайды, - дейтін де болып еді. Бірақ Құрмаш көнбеді.

Қара ала төбеттің иесі Жұмаш бала жаз бойы Құрмашқа:

• Қасқарың болса қайтейін, менің қара ала төбетім бір-ақ бұрап соғады. Арашаламасаң, әлдеқашан өлтіріп тастар еді,- дейтін.

Бір күні түсте Құрмаш Көксерекке ас құйып тұрғанда, үйдің көлеңкесінен қара ала төбет шыға келді. Ол бірден Көксеректің бүйір жағынан келіп арс етіп, қауып түсті.

Көксерек «гүрр» етіп, қара ала төбетті алқымынан ала түсті. Төбеттің мойнын бұрғызбастан тістеп, жұлқып-жұлқып жібергенде, төбет жерге сұлап түсті.

1. Мәтіннің үзіндісін мұқият оқып, берілген сұрақтарға мәтін мазмұны бойынша жауап беріңіз.

Сұрақ	Жауаптың басы....	Дұрыс жалғасын табыңыз
Көксерек иттерге неге жібімеді?	Ит баласына заты қастай жібімейді... Өскен сайын сызданып,	... дейтін де болып еді. Бірақ Құрмаш көнбеді.
Үкендер Көксерек туралы не дейді?	- Енді мұны өлтіріп, терісін алу керек; осы кәпір түбінде ел болмайды,	шыға келді.
Көксерек пен қара ала төбет қалай кездесті?	Бір күні түсте Құрмаш Көксерекке ас құйып тұрғанда, үйдің көлеңкесінен қара ала төбет... .	.... суықтанып келеді.

2. Берілген сөздерді дұрыс нұсқада жөндеп, сәйкес бағандарға жазыңыз.

Күрделі сөздер
Алғаш-рет, жап жасыл, ас құйғыш, ҚӘ, жап-жасыл, ит аяқ, ҚР, био алуантүрлілік, өмір – сүреді, күнде күнде, халықтарының, сүт-қоректілер, жолбарыс, тұрып тұрып, Қызыл-кітап, әсер ету, Мұхтар Әуезов, жұлқыпжұлқып.	Біріккен сөз	Қос сөз	Тіркескен сөз	Қысқарған сөздер
	асқұйғыш	жап-жасыл	Алғаш рет	ҚӘ

Бағалау критерийі	№ тапсырма	Дескриптор	Балл
		Білім алушы
Перифраз сұрақтар негізінде ақпараттарды ажыратады	1	Перифраз түрінде сұрақтарға жауап береді;	1 1 1
Мәтінде сөйлем ішіне қойылатын тыныс белгілерді қолданады	2	Сөздерді бағандарға сәйкес дұрыс жіктейді;	1 1 1 1
		Қате жазылған сөздерді ережеге сай жазады.	1 1
Барлығы			8

8 сынып. 3-тоқсанның жиынтық бағалауы

Ұзақтығы – 40 минут

Тыңдалым – 10 минут

Оқылым – 10 минут

Жазылым – 20 минут

Айтылым сабақтан тыс тексеріледі (әр білім алушыға 2 минут беріледі)

Балл саны - 30

Тапсырмалар түрлері

Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар

Көп таңдауы бар сұрақтар

Толық жауапты қажет ететін сұрақтар

Жиынтық бағалаудың құрылымы

Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 4 компоненттен тұрады. Бірінші компонент

тыңдалым, екінші компонент - оқылым, үшінші компонент - жазылым және тілдік бағдар, төртінші компонент - айтылым дағдыларын тексеруге арналған.

Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы

Тап сыр ма	Қамтылатын мақсаттар	Тапсырмаларға сипаттама	Тапсырма лар түрлері	Орындау уақыты, мин	Балл
1	8.1.4.1орта көлемді прозалық,драмалық және поэзиялықшығармалардан үзіндітыңдау,тақырыбы менидеясын талдау 8.1.6.1 – тыңдалым материалдарының мазмұны негізінде деректерді келтіре отырып, дәлелді жауап беру 8.3.4.1- мәтіндердің түрлерін, тілдік ерекшеліктерін салыстырып, талдау жасау 8.3.5.1- қосымша ақпарат көздерінен алынған мәліметтерді қолдана отырып, мәтінге өзгеріс енгізу, ерекшеліктерді бақылау 8.4.2.1 - эссе құрылымы мен дамуын сақтап, тақырыпқа байланысты берілген мәселенің оңтайлы шешілу жолдарын ұсыну 8.4.5.1 - тақырып бойынша сөздердің маңызды бөліктерін дұрыс жазу (жеке сөздер, бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздер); сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілерді орынды қолдану 8.5.1.5 демеулік шылаулардың (сұраулық, күшейткіш) қызметін білу, ауызша және жазба жұмыстарда орынды қолдану 8.2.5.1 - пікірталасқа қатысушылар берілген тақырып бойынша өз пікірлерін сенімді дәлелдеу және қойылған сұрақтарға еркін жауап беру 8.2.2.1 - түрлі жанрдағы көркем мәтіндерге сүйене отырып, көңіл күйді білдіруде ұлттық сөз әдебі мен сөйлеу этикеті формаларын қолдана білу 8.5.1.5. - демеулік шылаулардың қызметін білу, ауызша және жазба жұмыстарда орынды қолдану	Тапсырма жеке орындалады. Оқушылар тақырыпқа қатысты140-170 сөзден тұратынтыңдалым мәтінін 2 реттыңдайды.Мәтінді тыңдау барысындамазмұнды түсінуге бағытталғанбірінштапсырмада үш дұрысжауапты анықтайды. Екінші тапсырмада шын, жалғанақпаратты анықтайды. Үшіншітапсырмада бос орындарға тиістісөздерді жазады. Төртінші тапсырмада мәтіннің тақырыбы мен идеясын анықтайды. Мұғалім оқушының мәтін мазмұнын түсінгенін бағалайды. Тапсырма жеке орындалады. Оқушылар тақырыпқа қатысты 200-230 сөзден тұратын әңгіме оқиды. Бірінші тапсырмада мәтін бойынша 1-ден 4-ке дейінгі сөйлемдердіА-данG-гедейінгі сөйлемсоңымен байланыстырып, тиістінұсқаны қояды. Екіншітапсырмадатөртжауабы барбіржабықсұраққажауап береді. Үшіншітапсырмада мәтінненберілгенсөздердің синонимінтабады. Төртіншітапсырмадаблум сұрақтарынажауапбереді. Мұғалімоқушыныңмәтін мазмұнынтүсінгенін, сөздік қорынорындыпайдаланаалуын, өмірдегіжағдаяттарғаөз көзқарасынбілдіреалуын бағалайды. Тапсырмажекеорындалады. Оқушыларберілгенекі тапсырманыңбірінтаңдап, жазбажұмысынорындайды. Мұғалімоқушыныңжазба жұмысындастильдісақтауын, күшейткіш, себеп-салдар үстеулерін, қосымшаларды дұрысжалғауын, сөйлем ішіндегі, соңындағытыныс белгілердіорындықолдануын бағалайды. Тапсырмажұптаорындалады. Екіоқушығабөлімдерге қатыстыортақтақырыпберіледі (тақырыпжазылғанқағаздар терісқаратылады). Жұптағы оқушыларберілгентақырып бойыншадиалогкетүседі (әр оқушы диалогте 8-10 сөйлем айту керек). Мұғалім оқушының берілген тақырыпты түсініп, соған қатысты жұбына сұрақтар қоюын, сұрақтарға лайық жауап беруін бағалайды. Екі оқушының балы бір-біріне тәуелді емес.	Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар Көп таңдауы бар сұрақтар Толық жауапты қажет ететін сұрақтар Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар Көп таңдауы бар сұрақтар Толық жауапты қажет ететін сұрақтар Жазбаша толық жауапты қажет ететін сұрақтар Ауызша толық жауапты қажет ететін сұрақтар	2	1
2				2	1
3
4
5				2	1
6
				2	1
				2	1
				2	1
7
				2	1
				2	1
				2	1
				2	1
8
9
10
11				20	10
12				Айтылым сабақтан тыстексеріледі, әр білім алушыға 2минут беріледі.	10
Барлығы				40 минут	30

Оқылым. Мәтінді мұқият оқыңыз.

1-мәтін

Қарадырдың қарағанды сайы елсіз. Айналада қабат-қабат шұбар адырлар. Жақын төбелерді тобылғы басқан.

Сай бойында май айының салқын лебі еседі. Маңайдан жуалардың, жас шөптердің иісі келеді.

Ұзын кең өлкені қаптай басқан қарағаннаң ортасында терең құр жар бар. Соның бас жағында итмұрынды қалың жыныстың арасында қасқыр іні бар. Жақын елге мәлім, ескі ін. Жазға салымнан бері соны екі қасқыр келіп мекен етті.

... Күшіктерді жоталарынан тістелеп, індерге тығып-тығып тастап, ақ қасқыр қараған ішіне кірді.

Ін аузына екі аяқтылар жыбырлады. Көргіш көздер ін түбіне қадалды. Жеті күшіктің бесеуін көздеріне қарап отырып өлтірді де, екі кішкенесін тірі қалдырды. Кетерде бұның біреуінің тірсегін қиып қалдырды да, екінші біреуін – ең кенжесін алып жүріп кетті. Қалған жалғыз күшікті тістелеп алып, екі қасқыр жоқ болды. Ін қаңырап қалды... .

Осыдан соң бір жұма бойы маңайдағы ел күндіз-түні у-шу болып жатты. Қой жараланды. Қозы алып қашылды. Бұзаулар өлтірілді. Далада құлындаған биелердің бірнеше құлындары желінді.

Тұтқын болып кеткен көк күшік ауыл тұрғыны болды.

2-мәтін

Көзін ауылға келгесін екі күннен соң ашты. Жұрт асырауға көнеді десті. Кішкене Құрмаш «Көксерек» деп ат қойып алды. Ертеңді-кеш айналасынан шықпайды. Өзіне жеке асқұйғыш-итаяқ әзір болды. Баурын көтеріп, тырбанып, жүруге айналған соң, мойнына жіп тағылды.

Үй ішінен шықпайды.Түн баласында Құрмаш қасына алып жатады.Сол үшін кәрі әжесінің қойнынан да шығып кетті. Бөлек жатады. Қасында не аяқ жағында, көрпенің астында Көксерек жатады.

Жаз ортасында жақындаған кез болды. Көксерек үлкейді. Семіріп, жонданғандай да болды. Бірақ үлкейісі даладағындай емес, бәсеңдеу. Ауылдағы өзіғұрпы күшіктерден сонша үлкен емес.

Бұл уақытқа шейін Көксерек ауыл итінен көресіні көрді. Бірде-бір ит мұны дос көрмейді, маңына жақындатпайды. Қасқырға шабатын батыл төбеттер бұны талап та тастайды.

Құрмаш қасында болғанда таяқ жемейді.

1. Сұрақтарға жауап беріп, кестені толықтырыңыз. 2 балл

Оқиға қай жерде болады?
Тұтқыншы болып кеткен не?
Тазыны кім асырап алды?
ААрадыр еліндегі мазасыздық ? (ауыл адамдарының зардабы)

2. Шығарманың тақырыбы мен идеясын анықтаңыз. 2 балл

«Көксерек»

Тақырыбы: Идеясы

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Екі мәтіннен мына сөздердің синонимін және антонимін табыңыз. 1 балл

а. тұтқын -___________________________________________________________________

ә. семіру -___________________________________________________________________

4. Мәтіндерді салыстырып, ұқсастығы мен айырмашылығын анықтап, кестені толтырыңыз. 2 балл

Екі мәтіннің ұқсастығы
Айырмашылығы
Әдеби жанры
Авторы

Жазылым

1.Берілген екі мәтінге ортақ тақырыпқа эссе жазыңыз. «Қоршаған орта – тіршілік көзі» 3балл

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Айтылым

Бір тақырыпты таңдап, жұбыңызбен диалог құрастырыңыз (8-10 сөйлем)

Ұсынылатын тақырыптар:

• Төмендегі мақалдарды талқылаңыз. «Ақылды қыз білімге жүгірер,ақылсыз қыз сөзге ілігер», «Жақсы қыз - жағадағы құндыз, жақсы жігіт – аспандағы жұлдыз».

• «Қазақстанның Қызыл кітабына» енген бір құс немесе бір жануар туралы диалог.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________5 балл

Балл қою кестесі

Тыңдалым

Сұрақ	Жауап	Балл	Жалпы балл
1.	В,С, Д	2	10
2.	1-В, 2-С, 3-А	3
3.	үлкенге қызмет көрсету, үлкеннің алдын кесе-көлденең кесіп өтпеу, жаны ашу	2
4.	Оқушы жауабы бағаланады	1
5.	Оқушы жауабы бағаланады	2

Оқылым

Сұрақ	Жауап	Балл	Жалпы балл
1.	Оқушы жауабы бағаланады	2	7
2.	Тақырыбы: Қасқырдың мінез-құлқы, өзіне тән табиғи қасиеттері Идеясы: Табиғат пен адам арасындағы байланыс, түсіністік	2
3.	тұтқындау - қамау семіру – арықтау	1
4.	Оқушы жауабы бағаланады	2

Жазылым

Балл	Мазмұны мен дұрыс жазылуы (3 балл)	Тілі (3 балл)
3	Өте жақсы Жауап толық, нақты негізделген және өте жақсы суреттелген, қарапайым және күрделі идеяларды тиімді ашады. Эссенің құрылымы мен жазылуы жоғары деңгейде, негізгі және қорытынды бөлімдері нақты жазылған, келтірілген аргументтері байланысқан және мазмұнын ашады.	Өте жақсы Сабақтас құрмалас сөйлемдерді дұрыс және сәйкес келтіріп жазған, сөздік қоры мол, стильдік қолданысы өте дұрыс. Нақты және жүйелі, елеусіз қателері бар.
2	Жақсы Көптеген түрлі мысалдар мен сілтемелерді қолданған жауап, қарапайым және кейбір күрделі идеяларды ашады. Жалпы эссенің идеясында логикалық дамуы жақсы жазылған, аргументтерді қолдануы мен қорытынды жасау қабілеті көрінеді.	Жақсы Грамматикалық формаларды көбіне сәйкесінше жақсы қолданады. Түрлі лексикалық минимумды қолдануға тырысады, сөздік қоры жеткілікті, стильдік қолданысы дұрыс. Жалпы нақты, елеусіз қателері ақпарат беруге кедергі келтірмейді.
1	Қанағаттанарлық Жауапта бірнеше мысалдар келтірілген, бірақ барлық жағдайда негізді емес, қарапайым идеяларды ашқанымен, суреттеуі аз. Эссе дұрыс жазылған, бірақ кей кезде аргументтері логикалық жағынан дамытылмаған.	Қанағаттанарлық Қарапайым грамматикалық формалар мен күнделікті лексикалық минимумды қолданады, сөздік қоры жеткілікті, стильдік қолданысы көп жағдайда дұрыс. көбіне нақты, қателері бар, бірақ ақпарат беруге кедергі келтірмейді.

Айтылым

Балл	Негізгі ойды ашуы (5 балл)		Сөз қолданысы (5 балл)
5		Күрделі идеялар мен тұжырымдамаларды өте жақсы түсіндіреді және ашады. Өз көзқарасын жүйелі және нақты дәлелдермен көрсетеді. Қажетті ақпаратқа дұрыс талдау жасайды және бағалайды.		Жауабы нақты және орынды. Кездейсоқ немесе кішігірім қателіктер кетіреді. Кішігірім қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді.
4		Қүрделі идеялар мен тұжырымдамаларды нақты тауып ашады және түсіндіреді. Өз көзқарасын көбіне жақсы дәлелдермен келтіреді. Қажетті ақпаратты жалпы алғанда талдайды және бағалайды		Жауабы көбіне нақты, тіл қолданысында кездейсоқ қателіктер кетіреді. Қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді.
3		Қарапайым идеяларды ашады және түсіндіреді. Өз көзқарасын дәлелдеуге негіз шамалы. Қажетті ақпаратты талдау мен бағалауы қанағатсыз.		Жауабы нақты, тіл қолданысында қателіктер кетіреді. Жалпы қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді.
2		Қарапайым ойларды түсіндіреді, негізгі ойды ашуы шектеулі. Өз көзқарасын бірнеше дәлелмен немесе дәлелсіз жеткізеді. Қажетті ақпаратты талдауға және бағалауға тырысады, бірақ көбіне сәтсіз.		Қарапайым сөз қолданысында анық қателіктер кетіреді. Қателіктер түсінуге біршама кедергі келтіреді.
1		Өте аз ой жеткізеді, түсініксіз немесе негізгі ойлар ашылмаған. Тек негізгі ақпаратты береді. Көбіне ақпарат қажетсіз.		Жиі қате кетіреді. Қателіктер түсінуге кедергі келтіреді.
0		Идеясын, ойын жеткізе алмайды.		Сөз қолданысы сәйкес емес.

Оқушының аты-жөні -------------------------------------------------------------------------------------

8-сынып. 4-тоқсан. №1.Бөлім «Мәңгілік елдің нұрлы жолы!»

Сөйлеу әрекетінің түрлері	Тыңдалым Айтылым
Оқу мақсаты	8.1.4.1 Орта көлемді прозалық, драмалық және поэзиялық шығармалардан үзінді тыңдау, тақырыбы мен идеясын талдау 8.2.2.1 Түрлі жанрдағы көркем мәтіндерге сүйене отырып, көңіл күйді білдіруде ұлттық сөз әдебі мен сөйлеу этикеті формаларын қолдана білу
Бағалау критерийі	- Шығарманың тақырыбы мен идеясын анықтайды -мәтіндердегі ақпараттар мен ұлттық сөз әдебі және сөйлеу этикеті формаларын ауызша мәтін құрауда қолданады
Ойлау дағдыларының деңгейі	Қолдану
Орындылу уақыты	15-20 минут

Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Бауыржан Қарағызұлы

Диалог

– Көңіл пердесін аштым ба түріп,

Көкжиек көрінді нұрлы?..

– Көгілдір аспанның астында тұрып,

Көтердім көгілдір Туды!

– Кезген бір тылсым Даланы мәңгі,

Кие боп кеудеме енді ме?

– Көгілдір туға оранып алды,

Күн күліп сәулеленді де!

– Керуен жолдан мың адасыпты,

Көнерген жылдар аңсар боп...

– Көзұшындағы Қыран да асықты,

Көгілдір туға қонсам деп! –

Көңіл пердесін аштым ба түріп,

Көкжиек көрінді нұрлы?..

– Көгілдір аспанның астында тұрып,

Көтердім көгілдір Туды!

– Көгілдір туды көтерген... кімсіз?

– ТӘУЕЛСІЗДІКПІН!!!

1.Мазмұны негізінде өлеңге тақырып қойыңыз.

_____________________________________________________________________________

2.Өлеңнің идеясын 1 сөйлеммен жазыңыз.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2 б

2. Сөздерді сәйкестендіріп, сөз тіркестерін құра

Ұлттық	а	Болашағы
Мәңгілік	б	Жастар
Еліміздің	в	Идея
Тәуелсіз	г	ел
Бұгінгі	д	Қазақстан

3 б

3.Өлеңдегі ақпараттарды және адамның түрлі көңіл күйін білдіретін сөздерді қолдана отырып, «Тәуелсіз елдің ұланымын!» тақырыбында өз ойыңызды білдіріңіз.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

5 б

Бағалау критерийі	№ тапсырма	Дескриптор	Балл
		Білім алушы
Шығарманың тақырыбы мен идеясын анықтайды	1	өлеңге тақырып қояды;	1
		өлеңнің идеясын бір сөйлеммен береді;	1
		Сөздерді сәйкестендіріп, сөз тіркестерін құра	3
Мәтіндердегі ақпараттар мен ұлттық сөз әдебі және сөйлеу этикеті формаларын ауызша мәтін құрауда қолданады	2	адамның қуану, шаттану секілді көңіл күйлеріне қатысты сөздерді қолданады;	1
		айтылымда өлең мәтініндегі ақпараттарды қолданады;	1
		тақырыпқа қатысты өз ойын білдіреді.	3
Барлығы			10

8-сынып. 4-тоқсан. Оқушының аты-жөні --------------------------------------------------------№2. Бөлім «Қазақстанның айтыс өнері мен сөз мәдениеті»,

«Қазақстан – Байқоңыр - Ғарыш»

Сөйлеу әрекетінің түрлері	Оқылым Жазылым
Оқу мақсаты	8.3.2.1 Публицистикалық стильдің (мақала, интервью, қысқа очерк,жолдаулар) тілдік ерекшеліктері арқылы мәтіндердің жанрын анықтау 8.4.1.1 Мәтіндердің жанрлық және стильдік ерекшелігін сақтап, шағын мақала, пікір, интервью жазу
Бағалау критерийі	Мәтіндегі (мақала, интервью, қысқа очерк, жолдаулар) жанрға қатысты ерекшелікті анықтайды Шағын мақала, пікір, интервью жазуда жанрлық және стильдік ерекшелігін сақтайды
Ойлау дағдыларының деңгейі	Қолдану
Орындылу уақыты	15-20 минут

Мәтінді оқып, жанрлық ерекшеліктеріне талдау жасаңыз.

Байқоңыр төңірегінің ғарыштан көрінісі

Байқоңыр — Қазақстан Республикалық маңызы бар қаласы. Байқоңыр қаласы «Байқоңыр космодромы» мен бірге 2050 жылға дейін Ресейге жалға берілуде.

Байқоңыр (1996 жылға дейін Ленинск қаласы) — Қызылорда облысының Қармақшы ауданындағы қала. Бірнеше мың га жерді алып жатқан қала ұзақ жылдар бойына “аса құпия” нысан болып саналды. Жергілікті тұрғындар да, әскери мамандар да қаланы “10-алаң” деп атап келген. Ал қалаға іргелес жатқан “Крайний” әуежайы мен көптеген шаруашылық мекемелері және Төретам темір жол стансасы “9-алаңға” кіреді. Байқоңыр қаласы мен ғарыш алаңына қажетті құрал-жабдық, техника, құрылыс материалдары, т.б. заттар Төретам темір жол стансасы арқылы жеткізіледі. Қалада Мәскеу авиация институтының филиалы, электр техникалық колледжі, ірі есептеу орталығы, әскери аурухана, емхана, әуежай, электр стансасы, сыра зауыттары, түрлі мәдениет ошақтары, көптеген сауда, тұрмыс қажетін өтейтін кәсіпорындар жұмыс істейді.

Байқоңыр ғарыш айлағынан ұшырылған мыңдаған зымырандардың ұлы даламыздың табиғатына келтіретін зияны аз емес. Ұлытау жері уланып жатыр. Бұрынғы шүйгін шабындықтар, жазира жайлаулар қу тақырға айналып, өсімдіктердің көптеген түрлері мүлдем жойылды.

1. Мәтіннің жанры ____________________________________________________________

2. Мәтіннің жанрына тән 2 ерекшелікті белгілеңіз.

А) кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдер қамтылады

В) өзекті мәселе талқыланып, автор көзқарасы жазылады

С) көтерілген мәселе диалог түрінде жазылады

D) шығарманың тіл ерекшелігі, көркем тәсілдері жазылады

Е) оқиғаларды, талдап-бағалайды, оқырмандарға түсіндіреді

3. Өзіңіз таңдаған айтыскер ақынның бірімен сұхбат мәтінін жазыңыз.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Бағалау критерийі	№ тапсырма	Дескриптор	Балл
		Білім алушы
Мәтіндегі (мақала, интервью, қысқа очерк, жолдаулар) жанрға қатысты ерекшелікті анықтайды		мәтін жанрын жазады;	1
		анықталған жанрға сай 2 ерекшелікті белгілейді;	2
		сұхбат құрастыруда тақырыпты ашады;	1
		сұхбаттың жанрлық ерекшелігін ескереді.	3
Барлығы			7

4-тоқсанның жиынтық бағалауына шолу

Ұзақтығы – 40 минут

Тыңдалым – 10 минут

Оқылым – 10 минут

Жазылым – 20 минут

Айтылым сабақтан тыс тексеріледі (әр білім алушыға 2 минут беріледі)

Балл саны – 30

Тапсырмалар түрлері

Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар

Көп таңдауы бар сұрақтар

Толық жауапты қажет ететін сұрақтар

Жиынтық бағалаудың құрылымы

Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 4 компоненттен тұрады. Бірінші компонент - тыңдалым, екінші компонент - оқылым, үшінші компонент - жазылым және тілдік бағдар, төртінші компонент - айтылым дағдыларын тексеруге арналған.

Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы

Тапс ырма	Қамтылатын мақсаттар	Тапсырмаларға сипаттама	Тапсырма лар түрлері	Орындау уақыты, мин	Балл
1	8.1.2.1 -тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну, детальді ақпараттарды анықтау 8.1.6.1 - тыңдалым материалдарының мазмұны негізінде деректерді келтіре отырып, дәлелді жауап беру 8.3.1.1- перифраз түрінде берілген сұрақ арқылы қажетті ақпаратты анықтау 8.3.6.1 тақырып бойынша бірнеше мәтінде көтерілген мәселелердісалыстыра отырып, бағаберу 8.4.1.1 -мәтіндердің жанрлықжәнестильдік ерекшелігінсақтап, шағын мақала, пікір,интервьюжазу 8.5.2.1 – жазба жұмыстарындасебеп-салдар, талғаулы, кезектессалаласқұрмалассөйлемдерді құрастыру 8.2.1.1 – тұрақтытіркестерменкөркемдегішқұралдарды қолданып, ауызшамәтіндерқұрау 8.2.6.1 - кесте, диаграмма,нұсқаулық шартты белгілермен сызбалардаберілген ақпаратты талдау,баға беру	Тапсырма жеке орындалады. Оқушылар тақырыпқа қатысты140-170 сөзден тұратынтыңдалым мәтінін 2 рет тыңдайды.Мәтінді тыңдау барысында оқушы бірінші тапсырмадатест, екінші тапсырмада сәйкестендіру, үшіншітапсырмада ақпараттарды ретімен орналастыру, төртіншітапсырмада бос орынға қажеттісөзді қою, бесінші тапсырмада сұраққа жауап беру сұрақтарынорындайды. Мұғалімоқушының мәтін мазмұнынтүсінгенін бағалайды.Тапсырма жеке орындалады.Оқушылар тақырыпқа қатысты180-200 сөзден тұратын мәтінді оқиды.Бірінші тапсырмада дұрыс жауапты анықтайды.Екінші тапсырмада сөздердің мағынасын анықтап жазады.Үшінші тапсырмада біршумақты қара сөзбен қайтажазады. Төртінші тапсырмада ақындардың сөз қолданысын бағалайды. Соңғы тапсырмада сұраққа жауап береді. Мұғалім оқушының мәтін мазмұнын түсінгенін, сөздікқорын орынды пайдалана алуын, өмірдегі жағдаяттарға өз көзқарасын білдіре алуынбағалайды. Тапсырма жеке орындалады.Оқушылар берілген екітапсырманың бірін таңдап, жазба жұмысын орындайды. Мұғалім оқушының жазба жұмысында стильді сақтауын,қосымшаларды дұрысжалғауын, сөйлем соңындағы тыныс белгілерді, салалас құрмалас сөйлемдерді орындықолдануын бағалайды. Тапсырма жеке орындалады.Оқушыға бөлімдерге қатысты тақырып беріледіМонолог 8-10 сөйлемнен тұруы керек.Мұғалім оқушының берілген тақырыпты түсініп, тақырыпқа, сұрақтарға лайық жауап беруі,сыни ойлауы, сөздік қор, грамматикалық құрылымдарды ескеруі бағаланады.	Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар Көп таңдауы бар сұрақтар Толық жауапты қажет ететін сұрақтар Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар Көп таңдауы бар сұрақтар Толық жауапты қажет ететін сұрақтар Жазбаша толық жауапты қажет ететін сұрақтар Ауызша толық жауапты қажет ететін сұрақтар	2	1
2				2	1
3
4
5
				2	1
				2	1
				2	1
6				2	1
7
8				2	1
9
10				2	1
				2	1
				2	1
11				20	10
12				Айтылым сабақтан тыс тексеріледі. 40 минут	10
					30

4-тоқсан бойынша жиынтық бағалау

тапсырмалары

Оқушының аты – жөні________________________________________________________

Сыныбы_____________________________________________________________________

Тыңдалым

ХХІ ғасырдың Қазақстаны – талантты, еңбекқор, толерантты халықтың небәрі екі онжылдықта «нөлден» бастап құрған елі. Бұл – біздің бәріміз мақтан тұтатын ортақ жемісіміз! Бұл – біздің шексіз сүйетін ұлы туындымыз!

Біз қазақстандықтардың ел болашағының тұтқасын нық ұстауы үшін «Қазақстан-2050» Стратегиясын қабылдадық. Бүгінде көптеген табысты елдер – Қытай, Малайзия, Түркия ұзақмерзімді жоспар бойынша жұмыс істеуде. ХХІ ғасырда стратегиялық жоспарлау ең өзекті қағида болып саналады. Егер ел өз бағыты мен баратын айлағын білмесе, ешқандай жел оңынан соқпайды. 2050 Стратегиясы айқын шамшырақ секілді басты мақсатымыздан көз жазбай, азаматтарымыздың күнделікті тіршілігінің мәселелерін шешуге мүмкіндік береді. Бұл біздің 30-50 жылда емес, жыл сайын халық тұрмысын жақсартатынымызды білдіреді.

Стратегия – күннен күнге, жылдан жылға елімізді, қазақстандықтардың өмірін жарқын ете түсетін нақты практикалық істер бағдарламасы. Бірақ нарықтық жағдайда аспаннан нәпақа күтпей, тиімді еңбектену керектігін әркім-ақ түсінуі тиіс. Мемлекеттің міндеті – осыған барлық жағдайды жасау. Мен әлемнің озық елдері арасындағы Отанымыздың лайықты Болашағы ғана қазақстандықтарды мәңгілікке біріктіретініне сенімдімін.

1. «Қазақстан-2050» Стратегиясы нені білдіреді?

А) Еліміздің күштілігін

В) Жыл сайын халық тұрмысын жақсартатынымызды

С) Президенттің күштілігін

Д) Қоғамның өмірін 1 балл

2. Берілген ақпараттарды мәтін мазмұнына сай сәйкестендіріңіз

р/с	Ақпараттар	р/с	Ақпараттар	Сәйкестендіру жауабы
А	ХХІ ғасырдың Қазақстаны	1	тиімді еңбектенуге барлық жағдайды жасау
В	Мемлекеттің міндеті	2	нақты практикалық істер бағдарламасы
С	«Қазақстан-2050» Стратегиясы	3	еңбекқор халықтың құрған елі

1 балл

3. Мәтіндегі ақпараттарды ретімен орналастырыңыз.

Мәтіндегі ақпараттар		Реті
1	нақты практикалық істер бағдарламасы.
2	біздің бәріміз мақтан тұтатын ортақ жемісіміз
3	тиімді еңбектену керектігін әркім-ақ түсінуі тиіс.
4	стратегиялық жоспарлау ең өзекті қағида

1 балл

4. Бос орындарға тыңдалған мәтін мағынасына қарай қажетті сөздермен толықтырыңыз.

ХХІ ғасырда стратегиялық жоспарлау қағида болып саналады.

5. Берілген сұрақтарға тыңдалым мәтіні бойынша жауап беріңіз.

«Қазақстан жолы - 2050» стратегиясының басты мақсаты қандай?

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________1 балл

Оқылым

Кейде ғұмыр кірпік ұшында тұрады.

Көзіңді ашып-жұмғанша... Мәселені сағаттар емес, минуттар емес, секундтар шешетін уақыт болады.

Бала Тоқтар Теміртауға келгенде, Қарағандыдағы аэроклубқа жазылып, кеудесіне ұшқыш болсам деген үкілі үмітті қондырғанда мұндай жағдайлар болады дегенді қаперіне әсте алмаған да шығар-ау! Алғаш жасы жетпегендіктен парашютшілер секциясына жазғанда, аэродинамика дегеннің не екенін ең алғаш білгенде, парашюттің қалай қалықтайтынын тұңғыш сезінгенде адам өмірінің кірпік ұшына байланған нәрсе екенін аңғарып үлгермеген де болар.

Адамның жаны мұрнының ұшына келетін кез. Ойпыр-ай, әлгі МИГ-29 ұшағын шторм уақытында крейсер палубасына қондырған ерлігі ерен болған екен. Қара теңіз – теңіз біткеннің ішіндегі қанқұйлысы. Алапат теңіз дауылы тұрғанда корабльдер желге қаңбақтай ұйытқып кетер еді. Шторм кезінде жал-жал толқын пайда болады. Бұл, әрине, мұхит толқынынан шағындау болғанымен, зардабы зіл-батпан. Бірінің артынан бірі келіп ұрғанда корабльдің пәрша-пәршасын шығаруға шамасы жетер-ді.

Тоқтар Әубәкіров сондай сұрапыл теңіз дауылы ышқынып тұрған шақта дыбыстан жылдам ұшатын ұшақты кеме үстіне қондырып үлгерген ғаламат ерлік жасаған. Әдеттегі сынақ ұшуы деп есептелгенімен осындай күрделі жағдайда ұшақты кеме үстіне қондыру таза жүрек жұтқандық қой!

Судың жал-жал толқындарының салмағына ұшақтың салмағы келіп қосылғанда 80 мың тоннаға тең келерлік жойқын жүктен кеме шайқалғаны сондай: қауырсын секілді шырқ айнала жөнелген ғой. Тоқтардың бойына сонда да үрей ұя салып үлгермеген. Қорқыныш, үрейлену сезімі ұшақ қонған соң барып келсе керек. Япыр-ау, мен мұнда қалай тап болдым, бұған қонып нем бар? – деген ой ең соңынан келгенде қыр арқасын қара тер басқан...

Гиннесстің рекордтар кітабына кірген ерлігін де осы ұшақпен жасады.

1. Мәтінде Т. Әубәкіровтың қандай ерлігі сипатталады?

А. әскер бастаған

В. манаптарды бағындырған

С. ұшақты кеме үстіне қондыру

Д. бәйгеден озып шыққан 1 балл

2. Төмендегі сөздердің синонимдерін жазыңыз.

а. Ғұмыр - _______________

б. Үрейлену - ____________ 1 балл

3. Мәтіннен тұрақты сөз тіркестерін теріп жазыңыз.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________1 балл

4. Ұшқыштың ерлігіне баға беріңіз. 2-3 сөйлем жазыңыз.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________2 балл

Жазылым

Берілген сұрақтардың біреуіне жауап беріңіз. Жауапты тиісті стильге келтіріп жазыңыз.

1. Қазақстан - Байқоңыр - Ғарыш

Сіз жақында ҚР Халық қаһарманы Т.Әубәкіровпен кездестіңіз. Сізбен болған

сұхбатта ғарышкер сіздің, жас жеткіншектердің көкейіндегі сауалдарына жауап берді.

Жалпы, нақты, альтернативті, жабық сұрақ түрлерін көрсете отырып, сұхбатты жазыңыз.

Жазылымда орфографиялық, пунктуациялық норманы, салалас құрмалас сөйлемдерді

орынды қолданыңыз.

Нұсқаулық:

Кіріспе жазу: журналистің алдына қойған мақсаты;

Сұхбатты жөнге келтіру, таза қағазға барлық сұрақтар мен жауаптарды жазу;

Редакциялау: сұрақтар мен жауаптардың барлығы қаншалықты қызықты, маңызды

екендігін қарап шығу, мәтінді тексеру.

2. «Мәңгілік елдің нұрлы жолы!»

Елбасының кітабы Қазақстанның қазіргі жарқын сәттерін баяндайды. Кітап Президенттің ел жастарына арнаған үндеуі түрінде ойластырылған. «Мәңгілік ел» идеясы бізді ұлы

мақсаттарға жетелейді. Мақсатқа жетудің жолында ойыңызды дамыта отырып, «Мәңгілік ел – менің елім» тақырыбында мақала жазыңыз.

Жазылымда орфографиялық, пунктуациялық норманы, салалас құрмалас сөйлемдерді орынды қолданыңыз.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________10 балл

Айтылым

Бір тақырыпқа таңдау жасап, сол тақырып бойынша монолог дайындаңыз (8-10 сөйлем).

Тұрақты тіркестер мен көркемдегіш құралдарды қолданыңыз. Төмендегі ақпаратты

пайдаланыңыз.

Ұсынылатын тақырыптар:

1.Айтыс өнері туралы не білеміз? Түрлері, ерекшелігі жайында айтып беріңіз.

2.Тәуелсіз Қазақстанның ғарыш қызметіндегі жетістіктері және «Байқоңыр» ғарыш айлағы жайында не ойлайсыз?

3. «Қазақстан-2050» Стратегиясы - нақты практикалық істер бағдарламасы.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________10балл

Балл қою кестесі

Тыңдалым

Сұрақ	Жауап	Балл
1	В	1
2	А3, В1, С2	1
3	2,4,1,3	1
4	ең өзекті	1
5	Қазақстанның ең дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылуы	1
Барлығы		5

Оқылым

Сұрақ	Жауап	Балл
1	С	1
2	Өмір, қорқу	1
3	Көзіңді ашып-жұмғанша жүрек жұтқандық	1
4	1 сөйлем 2-3сөйлем	1
		1
Барлығы		5

Жазылым

Балл	Мазмұны мен дұрыс жазылуы (5 балл)	Тілі (5 балл)
5	Өте жақсы Жауап толық, нақты негізделген және өте жақсы суреттелген, қарапайым және күрделі идеяларды тиімді ашады.Эссенің құрылымы мен жазылуы жоғары деңгейде, негізгі және қорытынды бөлімдері нақты жазылған, келтірілген аргументтері байланысқан және мазмұнын ашады.	Өте жақсы Сабақтас құрмалас сөйлемдерді дұрыс және сәйкес келтіріп жазған, сөздік қоры мол, стильдік қолданысы өте дұрыс. Нақты және жүйелі, елеусіз қателері бар.
4	Жақсы Көптеген түрлі мысалдар мен сілтемелерді қолданған жауап, қарапайым және кейбір күрделі идеяларды ашады. Жалпы эссенің идеясында логикалық дамуы жақсы жазылған, аргументтерді қолдануы мен қорытынды жасау қабілеті көрінеді.	Жақсы Грамматикалық формаларды көбіне сәйкесінше жақсы қолданады. Түрлі лексикалық минимумды қолдануға тырысады, сөздік қоры жеткілікті, стильдік қолданысы дұрыс. Жалпы нақты, елеусіз қателері ақпарат беруге кедергі келтірмейді.
3	Қанағаттанарлық Жауапта бірнеше мысалдар келтірілген, бірақ барлық жағдайда негізді емес, қарапайым идеяларды ашқанымен, суреттеуі аз. Эссе дұрыс жазылған, бірақ кей кезде аргументтері логикалық жағынан дамытылмаған.	Қанағаттанарлық күнделікті лексикалық минимумды қолданады, сөздік қоры жеткілікті, стильдік қолданысы көп жағдайда дұрыс. Көбіне нақты, қателері бар, бірақ ақпарат беруге кедергі келтірмейді.
2	Төмен Негізгі тақырыпты ашуға тырысады, бірақ көптеген қателіктер мен сәйкессіздіктер кетіреді, тек қарапайым идеяларды ашады. Эссенің құрылымы шектеулі, аргументтері дамымаған.	Төмен Сөздік қоры шектеулі, жай сөйлемдерді қолданады, қайталаулар көп, сөздік қоры мен стильдік қолданысы жеткіліксіз. Орфография мен негізгі грамматикалық формалар қате қолданылған, мағынасы кейде түсініксіз.
1	Өте төмен Жауап түсініксіз, тақырыпқа байланысты сілтемелер аз, сұраққа жауап бермеді. Эссенің құрылымы мен аргументтерді қолдануы төмен деңгейде, идеялары жүйесіз.	Өте төмен Тек қарапайым сөйлемдер мен шектеулі сөздік қорды қолданады, көп құрылымдары аяқталмаған және қате. Көптеген қателіктер кетірген, түсінуге қиындық келтіреді.
0	Жауабы жоқ	Жауабы жоқ

Айтылым.

Балл	Мазмұны мен дұрыс жазылуы (5 балл)	Тілі (5 балл)
5	Өте жақсы Күрделі идеялар мен тұжырымдамаларды өте жақсы түсіндіреді және ашады. Өз көзқарасын жүйелі және нақты дәлелдермен көрсетеді. Қажетті ақпаратқа дұрыс талдау жасайды және бағалайды.	Өте жақсы Жауабы нақты және орынды. Кездейсоқ немесе кішігірім қателіктер кетіреді. Кішігірім қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді.
4	Жақсы Қүрделі идеялар мен тұжырымдамаларды нақты тауып ашады және түсіндіреді. Өз көзқарасын көбіне жақсы дәлелдермен келтіреді. Қажетті ақпаратты жалпы алғанда талдайды және бағалайды	Жақсы Жауабы көбіне нақты, тіл қолданысында кездейсоқ қателіктер кетіреді. Қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді.
3	Қанағаттанарлық Қарапайым идеяларды ашады және түсіндіреді. Өз көзқарасын дәлелдеуге негіз шамалы. Қажетті ақпаратты талдау мен бағалауы қанағатсыз.	Қанағаттанарлық Жауабы нақты, тіл қолданысында қателіктер кетіреді. Жалпы қателіктер түсінуге кедергі келтірмейді
2	Төмен Қарапайым ойларды түсіндіреді, негізгі ойды ашуы шектеулі. Өз көзқарасын бірнеше дәлелмен немесе дәлелсіз жеткізеді. Қажетті ақпаратты талдауға және бағалауға тырысады, бірақ көбіне сәтсіз.	Төмен Қарапайым сөз қолданысында анық қателіктер кетіреді. Қателіктер түсінуге біршама кедергі келтіреді.
1	Өте төмен Өте аз ой жеткізеді, түсініксіз немесе негізгі ойлар ашылмаған. Тек негізгі ақпаратты береді. Көбіне ақпарат қажетсіз.	Өте төмен Жиі қате кетіреді. Қателіктер түсінуге кедергі келтіреді
0	Идеясын, ойын жеткізе алмайды.	Сөз қолданысы сәйкес емес.