9 сынып Тербелістер кезіндегі энергияның түрленуі. Тербелмелі қозғалыстың теңдеуі ҚМЖ

Педагогтың аты-жөні:

Күні :

Сынып: 9

Сабақтың тақырыбы

Тербелістер кезіндегі энергияның түрленуі. Тербелмелі қозғалыстың теңдеуі

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

9.2.5.4 – тербелмелі процесте энергияның сақталу заңын сипаттау;

9.2.5.5 – гармониялық тербелістердің графиктері бойынша координатаның, жылдамдықтың және үдеудің теңдеулерін жаза білу

Сабақтың мақсаты

• Тербелістер кезіндегі энергияның түрленуін біледі;

• Тербелмелі процесте энергияның сақталу заңын сипаттайды;

• Тербелістер кезіндегі энергияның түрленуіне есептер шығарады;

Құндылықтарға баулу

• Бірлік және ынтымақ –командамен топтық тапсырмаларды орындап ,басқалармен біолескен жұмыстың нәтижесін қорғай алады;

• Жасампаздық және жаңашылдық-қарапайым өлшеулер жүргізу,практикалық есептерді шешуге арналған құралдармен жұмыс жасай алады;

• Білімнің жаратылыстану салаларындағы тәжірибиені бақылаудың ,жжүйелеудің ,түсінудің қарапайым дағдыларынығ болуы

• Еңбекқорлық құндылығы:түрлі мамандықтарға қызығушшылық таныту,өзіне өзі қызмет көрсетуге дағдылану.

Сабақтың кезеңі/уақыты

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

7 минут

Сәлемдесу

Оқушыларды түгелдеу.

«Физминутка»

https://wordwall.net/resource/51636932

Оқушылар сәлемдеседі .

Атмосфералық ахуал арқылы көңіл күйде жаңа тақырыпты ашып , үй тапсырмасына берәлген тапсырманы орындайды .

Өзін-өзі бағалау

Дескриптор:

Үй тапсырмасына берілген тапсырмаға дұрыс жауап береді;

Бастапқы физикалық білімін білімін көрсет алады;

2 балл

Презентация

Жұмыс парағы

Көрнекіліктер

Сабақтың ортасы

30 минут

Жаңа сабақ

Тербелістер кезіндегі энергияның түрленуін стимулляциялық программа көмегімен бақылап,Энергия түрленуін сипаттайды.

https://phet.colorado.edu/sims/html/masses-and-springs/latest/masses-and-springs_all.html

Видео сабақ бойынша сұрақ жауап тапсырмасы.

1.Тербелмелі қозғалыс кезінде дененің кинетикалық энергисы қай жағдайда ең үлкен мәнге ие болады?Неліктен?

2.Серіппеге бекітілген дененің полтенциалдық энергиясы қай жағдайда ең үлкен мәнге ие болады?Неліктен?

3.Тербеліп тұрған дене траекториясының кез келген нүктесіндегі толық энергия неге тең?

4.Тербеліс периоды деп нені айтамыз?

Сұрақ:Механикалық тербелістер кезінде дененің қозғалыс энергиясы мен потенциалдық энергиясының арасындағы байланыс қандай?

Сұрақ: Қарапайым гармоникалық тербеліс кезінде энергияның түрленуі қалай жүреді?

Сұрақ: Тербеліс жүйесінде энергияның сақталу заңы қалай жұмыс істейді?

Тапсырма

https://wordwall.net/resource/51994863

Тапсырма «Физминутка»

Есептер шығару

24-жаттығу

1.Дененің x координатпасының уақытқа тәуелдік графигі бойынша тербеліс периодын табыңдар.

2.График бойынша тербеліс жиілігін анықтаңдар(29.4,а-сурет).

3.29.4,ә-суретте механикалық тербелістер кезіндегі дененің x ығысуының t уақытқа тәуелділік граыигі кескінделген.График бойынша тербеліс периодын,жиілігін және амплитудасын анықтаңдар.

4.Торғай қанатының тербеліс жиілігі 10 Гц, шыбындікі 300 Гц,масанікі 400 Гц.Олардың қанаттары 1 минутта қанша тербеліс жасайтынын есептеңдер.

Оқушылар тапсырманы топтасы .жұппен және жеке орындайды.

Өзара пікір алмасып ,бір- біріне тапсырма орындауда көмектеседі.

Дескриптор:

Тербелістер кезіндегі энергияның түрленуін біледі;

Тербелмелі процесте энергияның сақталу заңын сипаттай алады;

Тербелістер кезіндегі энергияның түрленуіне есептер шығара алады;

Теориясын меңгереді;

Топпен бірлесе жұмыс жасап жаңа сабақты меңгереді;

Дескриптор:

Есептің шартын түзеді;

ХБЖ ға келтіре алады;

Негізгі формуланы т.рлендіріп ,белгісіз физикалық шаманы таба алады;

Есептің жауабын дұрыс табады;

6 балл

Жұмыс парағы

Тапсырмалар

Сабақтың соңы

8 минут

Рефлексия

Бағалау

Үй тапсырмасы

Тест тапсырмасы

1. Механикалық тербелістер кезінде энергияның түрленуі қалай жүреді?

A) Потенциалдық энергия тек қозғалыс энергиясына айналады

B) Қозғалыс энергиясы мен потенциалдық энергия өзара ауысып отырады

C) Энергия тек потенциалдық энергияға айналады

D) Механикалық энергия үнемі сыртқы күштермен артады

Жауап B

2. Қарапайым гармоникалық тербелістер кезінде ең жоғары қозғалыс энергиясы қай уақытта болады?

A) Серіппе ең қысқа күйде болғанда

B) Дене ортаңғы нүктеден өткенде

C) Серіппе максималды созылғанда

D) Дене максималды ауытқуға жеткенде

Жауап: B

3. Серіппелі маятник үшін ең үлкен потенциалдық энергия қай кезде болады?

A) Дене максималды жылдамдыққа жеткенде

B) Серіппе ең қысқа күйде болғанда

C) Серіппе максималды созылғанда

D) Дене ортаңғы нүктеден өткенде

Жауап: C

4. Тербелістер кезіндегі жалпы механикалық энергия қалай өзгереді?

A) Жалпы энергия үнемі артады

B) Жалпы энергия үнемі азаяды

C) Жалпы энергия үнемі сақталады

D) Жалпы энергия тек кинетикалық энергияға айналады

Жауап: C

5. Маятник қозғалған кезде оның энергияларының түрленуі қандай?

A) Барлық энергия потенциалдық энергияға айналады

B) Барлық энергия қозғалыс энергиясына айналады

C) Потенциалдық және қозғалыс энергиялары бір-біріне ауысады

D) Энергия үнемі жоғалады

Жауап: C

6. Қарапайым гармоникалық тербеліс кезінде потенциалдық энергияның максимумы қай кезде болады?

A) Маятник орталық нүктеден өткенде

B) Маятник тоқтаған кезде

C) Маятник ең жоғары немесе ең төменгі нүктеге жеткенде

D) Маятник максималды жылдамдыққа жеткенде

Жауап: C

7. Егер тербелістер кезінде энергия үнемі сақталатын болса, онда не болады?

A) Энергия белгілі бір сәтте тек бір түрге айналады

B) Энергия сыртқы күштердің әсерінен артады

C) Энергияның жалпы саны өзгермейді

D) Энергия тек потенциалдық энергияға айналады

Жауап: C

8. Серіппелі маятниктегі тербелістер кезінде ең үлкен кинетикалық энергия қай уақытта болады?

A) Серіппе ең қысқа күйде болғанда

B) Серіппе максималды созылғанда

C) Маятник орталық нүктеден өткенде

D) Маятник ең жоғарғы нүктеге жеткенде

Жауап: C

9. Маятник тербелісінің энергиясы қалай өзгереді?

A) Энергия тек қозғалыс энергиясына айналады

B) Энергия тек потенциалдық энергияға айналады

C) Қозғалыс энергиясы мен потенциалдық энергия үнемі бір-біріне ауысады

D) Энергия үнемі сыртқы күштермен өзгереді

Жауап: C

10.Қарапайым гармоникалық тербеліс кезінде энергияның сақталу заңы қалай іске асады?

A) Энергия үнемі үнемделеді

B) Потенциалдық және кинетикалық энергия өзара толық ауысып отырады, бірақ олардың қосындысы тұрақты қалады

C) Энергия уақыт өткен сайын артады

D) Энергия уақыт өткен сайын азаяды

Жауап: B

Оқушылар сабақты қорытындылау тапсырмасын орындап ,бүгінгі сабақтан алған білімдерін бекітеді.

Дескриптор:

Сабақты бекіту тест сұрақтарына дұрыс жауап бере алады;

2 балл

Жұмыс парағы

Тапсырмалар

Рефлексия

«Күн сәулесі» әдісі бойынша

Өзін -өзі бағалау

«Білім клас» әдісі бойынша

Үйге тапсырма: Тақырыпты оқу .Жаттығу есептерін аяқтау

Сабаққа кері байланыс қалдырады.

Өзін өзі бағалау парағында бағалап сабақтың соңында хабарлайды.

Өзін-өзі бағалау парағы

Кері байланыс стиккерлері

Бағалау парағы

Физика

Оқыту мақсаттары:

9.2.5.4 – тербелмелі процесте энергияның сақталу заңын сипаттау;

Жаңа сабақ

«Физминутка»

https://wordwall.net/resource/51636932

Тербелістер кезіндегі энергияның түрленуін стимулляциялық программа көмегімен бақылап,Энергия түрленуін сипаттаңыз.

https://phet.colorado.edu/sims/html/masses-and-springs/latest/masses-and-springs_all.html

Видео сабақ бойынша сұрақ жауап тапсырмасы.

1.Тербелмелі қозғалыс кезінде дененің кинетикалық энергисы қай жағдайда ең үлкен мәнге ие -__________________________________________________________________________________

2.Серіппеге бекітілген дененің полтенциалдық энергиясы қай жағдайда ең үлкен мәнге ие -_____

3.Тербеліп тұрған дене траекториясының кез келген нүктесіндегі толық энергия- _________

4.Тербеліс периоды деп -_________________________________

Сұрақ:Механикалық тербелістер кезінде дененің қозғалыс энергиясы мен потенциалдық энергиясының арасындағы байланыс қандай?

Сұрақ: Қарапайым гармоникалық тербеліс кезінде энергияның түрленуі қалай жүреді?

Сұрақ: Тербеліс жүйесінде энергияның сақталу заңы қалай жұмыс істейді?

Тапсырма

https://wordwall.net/resource/51994863

Тапсырма «Физминутка»

Есептер шығару

24-жаттығу

1.Дененің x координатпасының уақытқа тәуелдік графигі бойынша тербеліс периодын табыңдар.

2.График бойынша тербеліс жиілігін анықтаңдар(29.4,а-сурет).

3.29.4,ә-суретте механикалық тербелістер кезіндегі дененің x ығысуының t уақытқа тәуелділік граыигі кескінделген.График бойынша тербеліс периодын,жиілігін және амплитудасын анықтаңдар.

4.Торғай қанатының тербеліс жиілігі 10 Гц, шыбындікі 300 Гц,масанікі 400 Гц.Олардың қанаттары 1 минутта қанша тербеліс жасайтынын есептеңдер.

Тест тапсырмасы

1. Механикалық тербелістер кезінде энергияның түрленуі қалай жүреді?

A) Потенциалдық энергия тек қозғалыс энергиясына айналады

B) Қозғалыс энергиясы мен потенциалдық энергия өзара ауысып отырады

C) Энергия тек потенциалдық энергияға айналады

D) Механикалық энергия үнемі сыртқы күштермен артады

Жауап B

2. Қарапайым гармоникалық тербелістер кезінде ең жоғары қозғалыс энергиясы қай уақытта болады?

A) Серіппе ең қысқа күйде болғанда

B) Дене ортаңғы нүктеден өткенде

C) Серіппе максималды созылғанда

D) Дене максималды ауытқуға жеткенде

Жауап: B

3. Серіппелі маятник үшін ең үлкен потенциалдық энергия қай кезде болады?

A) Дене максималды жылдамдыққа жеткенде

B) Серіппе ең қысқа күйде болғанда

C) Серіппе максималды созылғанда

D) Дене ортаңғы нүктеден өткенде

Жауап: C

4. Тербелістер кезіндегі жалпы механикалық энергия қалай өзгереді?

A) Жалпы энергия үнемі артады

B) Жалпы энергия үнемі азаяды

C) Жалпы энергия үнемі сақталады

D) Жалпы энергия тек кинетикалық энергияға айналады

Жауап: C

5. Маятник қозғалған кезде оның энергияларының түрленуі қандай?

A) Барлық энергия потенциалдық энергияға айналады

B) Барлық энергия қозғалыс энергиясына айналады

C) Потенциалдық және қозғалыс энергиялары бір-біріне ауысады

D) Энергия үнемі жоғалады

Жауап: C

6. Қарапайым гармоникалық тербеліс кезінде потенциалдық энергияның максимумы қай кезде болады?

A) Маятник орталық нүктеден өткенде

B) Маятник тоқтаған кезде

C) Маятник ең жоғары немесе ең төменгі нүктеге жеткенде

D) Маятник максималды жылдамдыққа жеткенде

Жауап: C

7. Егер тербелістер кезінде энергия үнемі сақталатын болса, онда не болады?

A) Энергия белгілі бір сәтте тек бір түрге айналады

B) Энергия сыртқы күштердің әсерінен артады

C) Энергияның жалпы саны өзгермейді

D) Энергия тек потенциалдық энергияға айналады

Жауап: C

8. Серіппелі маятниктегі тербелістер кезінде ең үлкен кинетикалық энергия қай уақытта болады?

A) Серіппе ең қысқа күйде болғанда

B) Серіппе максималды созылғанда

C) Маятник орталық нүктеден өткенде

D) Маятник ең жоғарғы нүктеге жеткенде

Жауап: C

9. Маятник тербелісінің энергиясы қалай өзгереді?

A) Энергия тек қозғалыс энергиясына айналады

B) Энергия тек потенциалдық энергияға айналады

C) Қозғалыс энергиясы мен потенциалдық энергия үнемі бір-біріне ауысады

D) Энергия үнемі сыртқы күштермен өзгереді

Жауап: C

10.Қарапайым гармоникалық тербеліс кезінде энергияның сақталу заңы қалай іске асады?

A) Энергия үнемі үнемделеді

B) Потенциалдық және кинетикалық энергия өзара толық ауысып отырады, бірақ олардың қосындысы тұрақты қалады

C) Энергия уақыт өткен сайын артады

D) Энергия уақыт өткен сайын азаяды

Жауап: B

Рефексия Бағалау

Сабаққа кері байланыс :___________________ Менің алған балым:_____________________