9 сынып.Толқындық қозғалыс. ҚМЖ Ашық сабақ

Білім беру ұйымының атауы

Бөлім

Педагогтың аты-жөні:

Күні :

Сынып: 9

Сабақтың тақырыбы

Толқындық қозғалыс

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

9.2.5.12 – толқын жылдамдығы, жиілігі және толқын ұзындығы формулаларын есеп шығаруда қолдану;

9.2.5.13 – көлденең және бойлық толқындарды салыстыру

Сабақтың мақсаты

• Толқындық қозғалыстың теориясын біледі;

• Толқын жылдамдығы, жиілігі және толқын ұзындығы формулаларын есеп шығаруда қолданады;

• Көлденең және бойлық толқындарды салыстырады;

Құндылықтарға баулу

• Бірлік және ынтымақ –командамен топтық тапсырмаларды орындап ,басқалармен біолескен жұмыстың нәтижесін қорғай алады;

• Жасампаздық және жаңашылдық-қарапайым өлшеулер жүргізу,практикалық есептерді шешуге арналған құралдармен жұмыс жасай алады;

• Білімнің жаратылыстану салаларындағы тәжірибиені бақылаудың ,жжүйелеудің ,түсінудің қарапайым дағдыларынығ болуы

• Еңбекқорлық құндылығы:түрлі мамандықтарға қызығушшылық таныту,өзіне өзі қызмет көрсетуге дағдылану.

Сабақтың кезеңі/уақыты

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

7 минут

Сәлемдесу

Оқушыларды түгелдеу.

«Біртұтас тәрбие бағдарламасындағы құндылықтарды процесіне ұйымдастыру кезеңінен бастап,сабақтың әрбір кезеңінде жүргіземін»

«Бірлік және ынтымақ ,Еңбекқорлық » құндылығы

Сұрақ жауап

https://wordwall.net/resource/28149880

1. Тербелмелі контур дегеніміз не?

2.   Идеал тербелмелі контурды қалай түсінесің?

3.   Тербелмелі контурдағы электромагниттік тербелістерді сипаттап бер?

4.   Еркін тербелістер дегенді қалай түсінесіңдер?

5.   Гормоникалық тербелістер жайлы не білеміз?

6.   Тербеліс амплитудасы, периоды, жиілігі жайлы не білеміз?

Оқушылар сәлемдеседі .

Атмосфералық ахуал арқылы көңіл күйде жаңа тақырыпты ашып , үй тапсырмасына берәлген тапсырманы орындайды .

Өзін-өзі бағалау

Дескриптор:

Үй тапсырмасына берілген тапсырмаға дұрыс жауап береді;

Бастапқы физикалық білімін білімін көрсет алады;

2 балл

Презентация

Жұмыс парағы

Көрнекіліктер

Сабақтың ортасы

30 минут

Жаңа сабақ

Стимуляциялық бағдарлама көмегімен көлденең және бойлық толқындарды салыстыру тапсырмасын орындайды.

https://phet.colorado.edu/sims/html/wave-on-a-string/latest/wave-on-a-string_all.html

https://phet.colorado.edu/sims/html/waves-intro/latest/waves-intro_all.html

https://phet.colorado.edu/sims/html/fourier-making-waves/latest/fourier-making-waves_all.html

Айырмашылық кестесін толтырады.

Сәйкестендіру тапсырмасы

https://wordwall.net/resource/52859408

Есептер шығару

28-жаттығу

1.Толқын 6 м/c жылдамдықпен таралады, тербеліс жиілігі 2 Гц.Толқын ұзындығын анықтаңдар.

2.Көлденең толқынның ұзындығы 0,5 м тең.Үшінші және жетінші өренштердің арақашықтығын табыңдар.

3.Теңіздегі толқынның ең жақын екі өркешінің арасы 15 м.Егер толқынның таралу жылдамдығы 6 м/c болса,толқындар қайықтың корпусын қандай жиілікпен соғады?

4.Толқын көзінің тербеліс периоды 3 с тең.Бірінші және үшінші толқын өркештерінің арақашықтығы12 м тең.Толқынның таралу жылдамдығын табыңдар.

5.Толқынның бірінші ортада таралу жылдамдығы 6 м/c ал екінші ортада ол 1,5 м/c артты.Осы кезде толқын ұзындығы қалай өзгереді.

Сәйкестендіру тапсырмасы

https://wordwall.net/resource/52859408

Оқушылар тапсырманы топтасы .жұппен және жеке орындайды.

Өзара пікір алмасып ,бір- біріне тапсырма орындауда көмектеседі.

Дескриптор:

Толқындық қозғалыстың теориясын біледі;

Толқын жылдамдығы, жиілігі және толқын ұзындығы формулаларын есеп шығаруда қолдана алады;

Көлденең және бойлық толқындарды салыстыра алады;

Теориясын меңгереді;

Топпен бірлесе жұмыс жасап жаңа сабақты меңгереді;

З балл

Дескриптор:

Есептің шартын түзеді;

ХБЖ ға келтіре алады;

Негізгі формуланы т.рлендіріп ,белгісіз физикалық шаманы таба алады;

Есептің жауабын дұрыс табады;

3 балл

Жұмыс парағы

Тапсырмалар

Сабақтың соңы

8 минут

Рефлексия

Бағалау

Үй тапсырмасы

Сабақты бекіту тапсырмасы

Функционалдық сауаттылық тапсырмасы:

Каспий теңізі

Каспий теңізі – әлемдегі ең үлкен тұйық су айдыны болып табылады. Ол Азия мен Еуропа континенттерінің шекарасында орналасқан және бес елдің: Қазақстан, Ресей, Түркменстан, Иран және Әзербайжанның шекараларын қамтиды. Каспий теңізінің жалпы ауданы шамамен 371,000 шаршы километрді құрайды, ал оның тереңдігі орта есеппен 200 метрден аспайды.

Теңізде түрлі климаттық жағдайларға байланысты толқындар жиі пайда болады. Толқындардың ұзындығы, жиілігі және амплитудасы су айдынының тереңдігі, ауа райы жағдайлары және су ағыстарының жылдамдығына байланысты өзгеріп отырады. Толқын ұзындығын білу теңізде жүру қауіпсіздігін қамтамасыз ету, жағалауды қорғау және басқа да зерттеулер үшін маңызды.

Каспий теңізінде толқын ұзындығын есептеу үшін бірнеше физикалық факторлар ескеріледі. Толқын ұзындығы (λ) толқынның жылдамдығына (v) және оның жиілігіне ( ) байланысты.

Каспий теңізінде толқын ұзындығын есептеуге арналған тапсырма , Каспий теңізінің жағалауында, орташа тереңдігі 20 метр болатын аймақта толқынның таралу жылдамдығы 10 м/с және оның жиілігі 0.2 Гц. Осы мәліметтерді пайдаланып, толқынның ұзындығын табыңыз.

1. Егер Каспий теңізінің басқа бөлігінде толқынның таралу жылдамдығы 12 м/с болса, сол аймақта толқынның ұзындығын есептеңіз.

2. Каспий теңізінің толқындары қандай климаттық жағдайларда және жыл мезгілдерінде жиі артады? Мұның толқын ұзындығына әсері қандай?

3. Каспий теңізіндегі пайда болған толқын толқындық қозғалыстың қай түріне жатады?

Сабақты бекіту тест тапсырмасы

1. Толқынның жылдамдығы мен ұзындығы арасындағы байланыс қандай?

A) = \

B) =

C) = \

D) = \

2. Толқынның ұзындығы = 0,5 м жиілігі = 2 Гц. Толқынның жылдамдығын табыңыз.

A) 1 м/с

B) 0,25 м/с

C) 1,5 м/с

D) 2 м/с

3. Толқын ұзындығы 4 м және жиілігі 3 Гц болса, толқынның жылдамдығы қандай болады?

A) 12 м/с

B) 7 м/с

C) 3 м/с

D) 1 м/с

4. Егер тұрғылықты толқынның ұзындығы 5 м, ал резонатор ұзындығы 10 м болса, онда тұрғылықты толқынның бірінші гармоникасының ұзындығын табыңыз.

A) 5 м

B) 10 м

C) 2 м

D) 20 м

5. Электромагниттік толқынның жиілігі = 5 *10¹⁴Гц, ал оның жылдамдығы v = 3 *10 ⁸ м/с. Толқынның ұзындығы қандай болады?

A) 6 * 10^-7 м

B) 5 *10 ^-7 м

C) 5 * 10 ^-6 м

D) 2 * 10^-7 м

6. Қандай толқындар қаттасу құбылысына ұшырай алады?

A) Тек механикалық толқындар

B) Тек жарық толқындары

C) Тек ұзын толқындар

D) Барлық толқындар

7. Егер екі толқын бір-біріне қарама-қарсы фазада болса, олар қалай әрекет етеді?

A) Қосылып, амплитудасы артады

B) Қосылып, амплитудасы кемиді

C) Олар бір-бірін бұзады

D) Олар бір-бірін күшейтеді

8. Дифракция құбылысы кедергіні орағытып өту құбылысы кезінде алғашқы толқындардың максимумның орны анықталады. Бұл құбылыс қандай жағдайда байқалады?

A) Тек қатты денелерде

B) Қатаң шекараларда ғана

C) Толқындардың кедергілерден өткенде

D) Тек ауада ғана

Оқушылар сабақты қорытындылау тапсырмасын орындап ,бүгінгі сабақтан алған білімдерін бекітеді.

Дескриптор:

Толқындық қозғалыс тақырыбына берілген тест сұрақтарына дұрыс жауап бере алады;

2 балл

Жұмыс парағы

Тапсырмалар

,?

Рефексия

«Тамшы » әдісі бойынша

Өзін -өзі бағалау

«Білім клас» әдісі бойынша

Үйге тапсырма: Тақырыпты оқу .Жаттығу есептерін аяқтау

Сабаққа кері байланыс қалдырады.

Өзін өзі бағалау парағында бағалап сабақтың соңында хабарлайды.

Өзін-өзі бағалау парағы

Кері байланыс стиккерлері

Бағалау парағы

Физика

Оқыту мақсаттары: 11.8.1.1 – сәулеленудің көздері мен түрлерін топтастыру;

Жаңа сабақ

Жаңа сабақ

Стимуляциялық бағдарлама көмегімен көлденең және бойлық толқындарды салыстыру тапсырмасын орындайды.

https://phet.colorado.edu/sims/html/wave-on-a-string/latest/wave-on-a-string_all.html

https://phet.colorado.edu/sims/html/waves-intro/latest/waves-intro_all.html

https://phet.colorado.edu/sims/html/fourier-making-waves/latest/fourier-making-waves_all.html

Айырмашылық кестесін толтырады.

Сәйкестендіру тапсырмасы

https://wordwall.net/resource/52859408

Есептер шығару

28-жаттығу

1.Толқын 6 м/c жылдамдықпен таралады, тербеліс жиілігі 2 Гц.Толқын ұзындығын анықтаңдар.

2.Көлденең толқынның ұзындығы 0,5 м тең.Үшінші және жетінші өренштердің арақашықтығын табыңдар.

3.Теңіздегі толқынның ең жақын екі өркешінің арасы 15 м.Егер толқынның таралу жылдамдығы 6 м/c болса,толқындар қайықтың корпусын қандай жиілікпен соғады?

4.Толқын көзінің тербеліс периоды 3 с тең.Бірінші және үшінші толқын өркештерінің арақашықтығы12 м тең.Толқынның таралу жылдамдығын табыңдар.

5.Толқынның бірінші ортада таралу жылдамдығы 6 м/c ал екінші ортада ол 1,5 м/c артты.Осы кезде толқын ұзындығы қалай өзгереді.

Сабақты бекіту тест тапсырмасы

1. Толқынның жылдамдығы мен ұзындығы арасындағы байланыс қандай?

A) = \

B) =

C) = \

D) = \

2. Толқынның ұзындығы = 0,5 м жиілігі = 2 Гц. Толқынның жылдамдығын табыңыз.

A) 1 м/с

B) 0,25 м/с

C) 1,5 м/с

D) 2 м/с

3. Толқын ұзындығы 4 м және жиілігі 3 Гц болса, толқынның жылдамдығы қандай болады?

A) 12 м/с

B) 7 м/с

C) 3 м/с

D) 1 м/с

4. Егер тұрғылықты толқынның ұзындығы 5 м, ал резонатор ұзындығы 10 м болса, онда тұрғылықты толқынның бірінші гармоникасының ұзындығын табыңыз.

A) 5 м

B) 10 м

C) 2 м

D) 20 м

5. Электромагниттік толқынның жиілігі = 5 *10¹⁴Гц, ал оның жылдамдығы v = 3 *10 ⁸ м/с. Толқынның ұзындығы қандай болады?

A) 6 * 10^-7 м

B) 5 *10 ^-7 м

C) 5 * 10 ^-6 м

D) 2 * 10^-7 м

6. Қандай толқындар қаттасу құбылысына ұшырай алады?

A) Тек механикалық толқындар

B) Тек жарық толқындары

C) Тек ұзын толқындар

D) Барлық толқындар

7. Егер екі толқын бір-біріне қарама-қарсы фазада болса, олар қалай әрекет етеді?

A) Қосылып, амплитудасы артады

B) Қосылып, амплитудасы кемиді

C) Олар бір-бірін бұзады

D) Олар бір-бірін күшейтеді

8. Дифракция құбылысы кедергіні орағытып өту құбылысы кезінде алғашқы толқындардың максимумның орны анықталады. Бұл құбылыс қандай жағдайда байқалады?

A) Тек қатты денелерде

B) Қатаң шекараларда ғана

C) Толқындардың кедергілерден өткенде

D) Тек ауада ғана

Рефексия Бағалау

Сабаққа кері байланыс :___________________ Менің алған балым:_____________________