Бөлім:«Мен балаң жарық күнде сәуле қуған»

Мектеп: Пәні: қазақ әдебиеті

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 6

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтыңтақырыбы

Қ.Әбдіқадыровтің"Қажымұқан" хикаятының фабуласы мен сюжеті.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

6.1.1.1. әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау.

Сабақтыңмақсаты

Барлық оқушылар: Қалқаман Әбдіқадіров "Қажымұқан" повесінің жанрын, сюжеттік дамуын сипаттау;

Көпшілігі: шығарманың жанрына қарай фабуласы мен сюжеттік дамуын сипаттау;

Кейбір оқушылар: шығарманың жанрына қарай фабуласы мен сюжеттік дамуын сипаттау.

Сабақ барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

І. Ұйымдастыру кезеңі. Жағымды психологиялық ахуал қалыптастыру.

Қызығушылықты ояту.(Профессор Ә.Қоңыратбаевтың дерегі бойынша)

1.Салмағы–174 кг.
2. Бойы–195 см.
3. Кеудесінің аумағы–146 см.
4. Балтырының аумағы–49 см.
5. Мойнының жуандығы–56 см.
6. Бас аумағы–65 см.
7. Ортаңғы саусағының ұзындығы–14 см.
8. Ортаңғы саусағының жуандығы – 10 см.
9. Үстіңгі және астыңғы еріндері – 12 см.
10. Аяқ киімі–54 размер.

Оқушылар төмендегі деректер бойынша елестетіп, қандай адамның өлшемдері екеніне болжам жасайды. Жауаптар алып адам, ауыр атлет, балуан деуі мүмкін.

Сабақтың тақырыбы мен мақсаты айқындалады.

Оқушылар назарын сабаққа аудару. Оқушылар өздері білетін адамгершілік туралы мақал-мәтелдерді айтады.

ҚБ

6-сынып

Қазақ әдебиеті оқулығы

Сабақтың ортасы

Мағынаны тану.

Әдебиет теориясы. Оқушылар жанр, фабула, сюжет деген терминдер бойынша талдау жұмысын жүргізеді.

Жанр дегеніміз не?

Фабула дегеніміз не?

Фабула (лат. Fabula — аңыз, әңгіме, ертегі, мысал) — көркемшығармадасуреттелгенокиғанырет-ретіменжүйелеу. Фабула сюжетпенкөптегенөзіндікерекшеліктеріменөзгешеленеді:

*Оқиғанымазмұндау, баяндаутәсілімен, яғни оны өмірдеболыпжатқанрет-ретіменемес, авторлықшегіністер, орынауыстыруларарқылы беру (Ш.Айтматов, "Борандыбекет'").

*Айтушыныңболыпжатқанокиғағақатыстылығымен. Мұныңбірнешежолы бар: алғашқысындаавтордыңоқиғағақатыстылығысезілмейді (М.Әуезов, "Қилызаман"), ендібірдеайтушыоқиғаныңортасындажүреді (Ғ.Мүсірепов, "Қазақ солдаты").

Сюжет дегеніміз не?

Сюжет (фр. sujet - зат) - өзаражалғасқан оқиғалардың тізбегі, біртұтасжелісі. Сюжеттіңнегізі - өмірліктартыс, конфликт, кейіпкерлердіңқарым-қатынасындағықақтығыс.

1-тапсырма

• Үзіндіні оқы

• Үзіндіге дейін, үзіндіден кейін қандай оқиғалар болды?

– Көрсе немене... – деп қар күреген бала есiк алдында тұрғандарды қаңбақтай қақтырып, сеңдей соқтырып, қаға-маға сарайға кiрiп келдi. Басқаны бүрлiк-тiрген аяз, оған шыбынсыз жаз сияқты. Үстiнде мақталы жыртық шапан, биялайын белiне қыстырып, бас киiмiн қолына ұстап, қимылдап жүрген кiсiлерге аңы-рая қарады. Тұрған орнынан жарты кездей ғана жерге әрең жылжыған кеспектiң қасына жақындап, иығымен қағып, астындағы қалың тақтайды сықыр еткiздi.

2-тапсырма

• Үзіндіні оқы

• Үзіндіге дейін, үзіндіден кейін қандай оқиғалар болды?

– Орлий, сен маған мырзасынған былшылыңды айтпай,
мына қазақты қолыңа түсiрiп ал. Кiрекешiңе мұндай адам керек қой. Ол ретi келгенде жиырма кiсiнiң жұмысын iстейдi. Жотасына қарашы, буыны қатпаған бала, шойыннан құйған алыптардың ескерткiшi сияқты...

3-тапсырма

• Үзіндіні оқы

• Үзіндіге дейін, үзіндіден кейін қандай оқиғалар болды?

– Менен басқа кiсi саған сексен тиыннан артық
бермейдi. Мен сенi аяп үлкен жiгiттерге беретiн айлық берiп тұрмын. Оның үстiне
мына алпамсадай денеңе, оны киiммен жабдықтауға, iшетiн тамағыңа екi-үш жiгiтке беретiн қаржым артық шығатынын бiлесiң бе!

4-тапсырма

• Үзіндіні оқы

• Үзіндіге дейін, үзіндіден кейін қандай оқиғалар болды?

– Бұл қалай отыз пұт көтередi? Бойы 1жарым кез, салмағы 200 қадақ2 ,  Рас,
мойны, қол-аяғы жуандау. Бiрақ отыз пұт жүктi көтеруi мүмкiн емес, – деп есепшiсi
өзiнiң өгiз өлшейтiн есебiн айтты. Өз сөзiн қостамағанына Масликов та ренжiп:

– Жарайды, ендеше Мұңайтпасовтың кереметiн кейiн
көрерсiңдер, – дедi.

5-тапсырмасы

• Үзіндіні оқы

• Үзіндіге дейін, үзіндіден кейін қандай оқиғалар болды?

– Ой, тәйiрi, қасқыр, аю, қабан дегендер – ит емес пе, иттен кiсi қорқа ма? Тек мына, адам жататын жерде тышқанның шиқылдағаны жаман... Мұқанды ас үйiнiң ауыз бөлмесiне жататын еттi де, өзiне екi ат, бiр шана берiп, шөп, отын әкелiп тұру жұмысын тапсырды.

Дескриптор:

• Үзінділермен танысады;

• Үзінді жалғасына болжам жасайды.

ҚБ

2-тапсырма.Тапсырманы топта жұпта талдап, ой бөліскеннен кейін осы бөлім бойынша кесте толтырады:

Шығарманы композициялық құрылымына талдау.

Дескриптор:

• Тақырыптың мәнін аша алады;

• Тақырыпты сипаттай алады;

• Әдеби шығарманың жанрын біледі;

• Шығарманың фабуласын анықтайды;

• Шығармаға сюжеттік талдау жасайды.

ҚБ. Жұлдызша тарату арқылы бағалау.

Әдебиет теориясы. Оқушылар жанр, фабула, сюжет деген терминдер бойынша талдау жұмысын жүргізеді.

Оқушылар шығарма мазмұнымен үзінділермен жұмыс жүргізу арқылы талдайды.

Үзінділермен танысып, болжам жасайды.

Тапсырманы топта жұпта талдап, ой бөліскеннен кейін осы бөлім бойынша кесте толтырады:

Шығарманы композициялық құрылымына талдайды.

ҚБ

ҚБ

ҚБ

ҚБ

ҚБ

https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%BB%D0%BC%D0%B0%D2%9B%D0%B0%D0%BD_%D3%98%D0%B1%D0%B4%D1%96%D2%9B%D0%B0%D0%B4%D1%8B%D1%80%D0%BE%D0%B2

https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B1%D1%83%D0%BB%D0%B0

Сабақтың соңы

Кері байланыс.

Бүгінгі тақырып бойынша қандай ой түйдім?

Үй жұмысы

Шығарманы оқу