Абай – әлемдік мәдениеттің тұлғасы

Абай – әлемдік мәдениеттің тұлғасы

Абай – уақыттан озған ойшыл. Оның даналығы тек бір халықтың аясында шектелмей, бүкіл әлемдік өркениетке үлес қосқан құбылыс. Абайды танып, оның мұрасына үңілген адам нағыз рухани революцияны бастан кешіреді. Ол тек ақын ғана емес, философ, реформатор, ұлттық сананың сәулеткері. Оның ойлары қазақ қоғамының шеңберінен шығып, адамзаттың мәңгілік сұрақтарына жауап береді.

Абайдың ең үлкен ерлігі – ұйқыдағы сананы ояту. Ол халықтың бойындағы жалқаулықты, надандықты, өсек пен күншілдікті өткір сынады. Бұл – тек қазаққа ғана тән мін емес, бұл – бүкіл адамзатқа ортақ дерт. Ол «біз кімбіз?», «қайда барамыз?», «қалай өзгереміз?» деген сұрақтарды ең алғаш батыл көтерген тұлға. Оның әрбір жолы – ойдың сәулесі, әрбір қара сөзі – жүрекке түскен найзағай.

Абайдың шығармалары тек өз заманында ғана емес, қазір де жаңғырып келеді. Ол – уақытқа бағынбайтын, әр дәуірде жаңа қырынан ашылатын ғұлама. Бүгінгі цифрлық дәуірдегі адасқан жандар үшін де оның “Толық адам” концепциясы – жол көрсетуші шамшырақ. Өмірдің мәні тек материалдық игіліктерде емес, ақыл, жүрек, қайраттың үндесуінде екенін ұғындырады.

Абай – қазақтың төлқұжаты. Ол бізді әлемге танытқан, ұлтымыздың ой деңгейін айқындаған тұлға. Оның мұрасы арқылы қазақ мәдениеті әлемдік өркениетпен терезесі тең деңгейде. Ол бір ұлттың ғана емес, күллі адамзаттың ақыл-ой кеңістігіне енген феномен.

Абайдың поэзиясы – жанды тербететін сырлы әуен. Оның өлеңдерінен тек сөз емес, өмірдің мәнін іздеген адамның жүрек үні естіледі. «Қараңғы түнде тау қалғып», «Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы», «Сегіз аяқ» сынды шығармалары адамзаттық құндылықтарды дәріптейді. Ол білімге, ғылымға шақырып, надандық пен жалқаулықты өткір сынға алды.

Абайдың қара сөздері – нағыз рухани қазына. Оларды оқу – терең теңізге сүңгігенмен бірдей. Әрбір қара сөзінде өмірдің ащы шындығы, адамзатқа арналған ұлағат жатыр. Ол махаббат пен адалдық, әділдік пен еңбек, рухани тазалық туралы ойларын келер ұрпаққа өсиет етті.

Абайды оқу – өзіңді оқу. Оны түсіну – шын мәнінде өмірді түсіну. Ол – ғасырлардың үнін жеткізуші, уақыттар тоғысындағы мәңгілік тұлға. Уақыт алға жылжыған сайын Абайдың мұрасы да жаңа қырынан ашылып, өзектілігін жоғалтпайды. Оның ойлары әрбір ұрпаққа бағыт-бағдар сілтейтін мәңгілік шамшырақ іспетті.

Абай – қазақ халқының жүрегі, оның рухани айнасы. Бүгінгі заманда бізге ең керегі – Абайдың рухы, оның ойлары мен ұстанымы. Егер әр қазақ Абайды оқып, оның өсиеттерін жүрегіне тоқыса, біз шын мәнінде рухани жаңғырудың жолына түсеміз. Абай – тек өткеннің данасы емес, бүгінгі күннің де темірқазығы.

Зинекен Диана