Материалдар / Абай жолы 1 том

Абай жолы 1 том

Материал туралы қысқаша түсінік
М. Әуезовтің "Абай жолы" роман-эпопеясының бірінгі томын талдау арқылы қазақ әдебиетінің ұлы туындысындағы тарихи, мәдени және тәрбиелік мәнін түсіну, Абай бейнесінің қалыптасу жолын зерттеу. Шығармадағы негізгі оқиғаларды анықтап, туындыдағы басты кейіпкерлердің бейнесіне сипаттама беру. Әдеби шығарманың жанрына қарай композициялық ерекшеліктерін айқындау *Шығармадағы негізгі кейіпкерлерге сипаттама береді.
ЖИ арқылы жасау
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

СМАҒҰЛ ЫСҚАҚОВ АТЫНДАҒЫ ҚЫЗЫЛОРДА ҚҰРЫЛЫС ЖӘНЕ БИЗНЕС КОЛЛЕДЖІ


БЕКІТЕМІН

Директордың оқу жұмысы

жөніндегі орынбасары

_________________Г.Е. Ибраева

«_____» __________2025жыл



(Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 6 сәуірдегі

130 бұйрығына 8 -қосымша)



Оқу сабағының жоспары №30


Тақырыбы: М. Әуезов "Абай жолы" роман-эпопеясы 2-том

Модуль/пән атауы: Қазақ әдебиеті

Педагог: Амангелді Шұғыла Ерланқызы дайындады

Күні

26.02.2025

28.02.2025

Тобы

24-11

24-10

Сабақ өту күні:



1.Жалпы мәліметтер

Курс:  1  

Сабақ түрі: Тәжірибелік

2. Мақсаты, міндеттері: М. Әуезовтің "Абай жолы" роман-эпопеясының екінші томын талдау арқылы қазақ әдебиетінің ұлы туындысындағы тарихи, мәдени және тәрбиелік мәнін түсіну, Абай бейнесінің қалыптасу жолын зерттеу. Шығармадағы негізгі оқиғаларды анықтап, туындыдағы басты кейіпкерлердің бейнесіне сипаттама беру. Әдеби шығарманың жанрына қарай композициялық ерекшеліктерін айқындау

*Шығармадағы негізгі кейіпкерлерге сипаттама береді.


3. Күтілетін нәтижелер:

  • Шығарманы оқи отырып, ХІХ ғасырдағы қазақ қоғамының өмірін, сал-дәстүрін, әдет-ғұрпын анықтау;

  • Жас Абайдың рухани тұрғыдан дамуына әсер еткен тұлғаларды зерттеу;

  • Шығармаға тарихи және көркемдік ерекшелігі тұрғысынан баға беру.

4. Қажетті ресурстар: А.С.Ақтанова, А.Қ.Жүндібаева – Алматы, Атамұра, 2020ж

Жаратылыстану математикалық бағыт.



Сабақ барысы:

Сабақ кезеңі / уақыты

Іс-әрекетер

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

15минут

І. Ұйымдастыру кезеңі

(Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру, сабаққа дайындығын пысықтау, топқа бөлу).

Алдыңғы тақырыпқа шолу жасау -

«Абай жолы» роман-эпопеясының «Қайтқанда», тарауы бойынша басты оқиғаларды атап көрсетіңіз. (Кемінде 5-6 оқиға болу керек)

Басты оқиғалар

1

Бала шәкірт Абайдың қаладағы оқудан елге оралуы.

2

Әкелер арасындағы алғашқы мәжіліс.

3

Қодар мен Қамқа өлімі.

4

Абайдың ауырып қалуы.

5

Ақын Барлас пен Байкөкшенің Ұлжан мен Зереде қонақта болуы, Абайдың айығуы.

6

Абайдың өнерге қызығушылығы. Ұлжан ананың ақын қонақтарды сый-сияпатпен аттандыруы.









Бейнема териал

Сабақ

тың ортасы


65 минут

















  • 1-тапсырма

Шығармадағы кейіпкер іс-әрекеті мен сөйлеген сөзі


Қай кейіпкер сөзі мен әрекеті және сипаты?

Күнұзын аттан да түспей, өзге жүргіншілерден оқ бойы алда отырған.



  • Енді бізден ұзап кетпе! Анау Есембайдың жырасын білесің ғой!.. Ұры жатады... - деді.


- Қап, мынаның баласы!.. «Мен бөрінің бөлтірігімін» деп келеді-ау! Қой, не де болса қалмайық енді.


- Мас көзіңді, мас! – деп, әзірейілдей төніп келе жатқан бірдеме. Әдейі танытпайын деп, бет-аузын таңып алыпты. ... тақымындағы шоқпарына жабысты. Шоқпарды да тартып алды.


«Әй, анау да көк желкеден ұрады-ау!»


- Өй , балам, мына жер жау жатағы. Бұл ұрының ойнағына кеп алып, жаман ырым бастағаның не қылғаның? - деді.


- Жол ұзақ. Ұйқы ашар болсын деп ойнап ем, ғайыпқа бұйырмаңыз, Жұмеке! - деді.


-Әй, шырағым балам, әуелі ар жағыңда әкең тұр... Сәлем бер! –деді.


Балам, бойың өсіп, ер жетіп қалыпсың-ау! Молда болдың ба? Бойыңдай боп білімің де өсті ме? - деді.


-Шүкір әке, - деп біраз тұрды да: ат барған соң, дәріс тамам болмаса да, қазіреттің рұқсатын, фатиқасын алып қайттым.


-Өзі тіпті көшелі кісі боп қапты! – дей беріп еді...



-Телғара! Айналайын Телғара! Соқталдай азамат боп кетіпсің-ау!-деп мойнынан құшақтай алып, бетінен сүйді.


- Пай, жаман қатындар сілекейлеп, баламыздың бетінен сүйер жер де қалдырмады-ау, - деп паңдана күлді де, Абайды көзінен сүйді.


-Жазыла ма өзі? Емдесе қайтеді? – деді.



-Балам-ау, қаладан молдалық әкеледі ме десем, нағашыңа тартып қайтқанбысың немене?- деді.



-Одан да , не күтсеңдер де осы жаман қарадан күтсеңдерші! - деді.



-«Құдай ау , бұл қорлықты көрсеткенше, қыз ғып неге жаратпадың!..» ...


- Бақа, бақа салып жібердім көйлегіңе, - деп....



Жалғыз көз шүңет емес, томпақша . Тесіле, сыздана қарайды. Кірпігін де сирек қағады. Иығына бота ішігін жамылып, шалқия отырып сөйлеген ............ осы үйде әркімге қарамайды. Қарсысына таман отырған Сүйіндікке ғана қадалып сөйлейді.


  • Қодар сұмның қылығы сырт елдің алдында менің бетіме салық болса, осы елге, өз келеңе келгенде, осы отырған бәрімізге салық.


Ендеше, өлімнен ұят күшті. Ел көрмеген сұмдыққа, ел көрмеген жаза керек! – деп .................. байлауын айтты.


Иә, мен көк ит болсам, сендер көп итсің! Жабыларсың, таларсың да жерсің!





* Шығармадағы негізгі кейіпкерлерге сипаттама беру:

24-10 оқу тобы:

Майрам Бейбарыс

Тасболат Салауат


Негізгі кейіпкерлер

Кейіпкерге сипаттама

Абай


Құнанбай


Зере


Ұлжан


Байтас


Жұмабай



2-тапсырма:

«Қат-қабатта» бөліміндегі жер дауына қатысты оқиғаны шиеленістірген 2-3 кейіпкерді және олардың әрекеттерін іріктеп алып, оның заман шындығын бейнелеуін, кейіпкерді типтендіру мен даралаудағы жазушы қолданған тәсілді анықтап, маңыздылығын талдап, кейіпкер шешімінің шығарманың жанрлық ерекшелігі мен композициялық құрылымында алатын орнына баға беріңіз. Жауабыңызды төмендегі «Кесте» сызбасы түрінде ұсыныңыз.


Жер дауына қатысты оқиғаны шиеленістірген 2-3 кейіпкерді және олардың әрекеттерін іріктеп

алыңыз

Оқиғалардың қандай заман шындығын бейнелейтінін анықтаңыз

Кейіпкерді типтендіру мен даралау үшін қолданған тәсілдерді (диалог, монолог, портреттеу, тура және жанама мінездеулер) талдаңыз және оның маңызын талқылаңыз

Оқиғаның шығарманың жанрлық ерекшелігіне қарай композициялық құрылымында алатын орнын анықтап, баға беріңіз























3-тапсырма:

«Төрт сөйлем» тәсілі арқылы мәліметтер жинақтай отырып, тақырып бойынша сызба-кесте толтырады.

1.Пікір

Оқыған үзінді бойынша өзіндік пікірін бір сөйлеммен жазады.

2.Дәлел

Өз пікірін бір сөйлеммен дәлелдейді.

3.Мысал

Пікірін өмірмен байланыстырып, мысал келтіреді.

4.Қорытынды

Тақырып бойынша қорытынды шығарады.





Ойтолғаныс

Шығарманың тарихи және көркемдік құндылығына «ПОПС» формуласы арқылы баға береді.

П – (ұстаным) позиция;

Т – түсіндіру (дәлелдеу);

Ф – мысал (факті);






















11-сынып оқулық

















Сабақтың соңы

10 минут





Кері байланыс «3-2-1»

Сабақта алған 3 маңызды ақпарат

Қиындық келтірген 2 мәселе

Сабақта ұнаған 1 аспект

Үйге тапсырма:

Үйге: Роман-эпопеяның «Шытырманда», «Бел-белесте», «Өрде» бөлімдерін оқу.

Шығармада кездесетін құндылықтарды анықтау.










ЖИ арқылы жасау
13 Мамыр 2025
183
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі