Бөлім:

7.1XVIII ғасырдағы Қазақ хандығы

Педагогтің Т.А.Ә. (болған жағдайда)

Паизова Жулдыз Пернехановна

Күні:

Сынып: 7

Қатысушылар саны: 20

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Абылай ханның ішкі және сыртқы саясаты.

Зерттеу сұрағы:Дербес Қазақ мемлекетін сақтап қалудағы Абылай ханның рөлі қандай?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары

7.3.1.2 Қазақ хандығының ішкі саяси жағдайын талдау;

7.3.2.3. Абылай ханның ішкі және сыртқы саясатына баға беру;

*Тарихи ойлау дағдысы

*Тарихи концепт

Тарихи дерекөздерді түсіндіру

Дәлел

Сабақтың мақсаты

Барлық қатысушылар: бір тұтас ел болып қалыптасундағы Абылай ханның ерен еңбегін түсінеді;

Қатысушылардың көпшілігі: Абылай ханның ішкі және сыртқы саясатын бағалай алады;

Қатысушылардың кейбірі: Қазақ хандыңының іішкі саясатын анализ жасай алады;

Бағалау критерийі

Анализ жасайды: Қазақ хандығындағы Абылай ханның саяси ықпалы. Абылай ханның саяси тұлға ретінде қалыптасуы;

Салыстырады: Қазақ-жоңғар-қытай дипломатиялық қарым-қатынасындағы Абылай ханның рөлі;

Аргументтейді: Қазақ-жоңғар-қытай қарым-қатынасындағы болып өткен өмірлік өзгерістер;

Тілдік мақсаты

Термин сөздер: хан, сұлтан, би, жоңғар, басқыншылық, күрес.

Сабақ барысында пайдаланатынтілдік диалог/сабақ барысындағы жазба жұмысы: «Шаңды жорық» тарихи оқиғалық сюжетін пайдалана отырып, Абылай хан-ресейлік дипломат-қалмақтар арасындағы диалогты түсінеді.

Қазақ хандығының Ресей бодандығын қабылдау барысында өз тәуелсіздігінен айрылды және оның салдары...

Абылай ханнның сыртқы саясаттағы мақсаты.

Талқылауға арналған сұрақтар: Абылай ханның мемлекететің тәуелсіздігін сақтаудағы рөлі қандай болды?

Алдыңғы білім:

Қазақ хандығының Ресей империясына қосыла бастаудағы алғы шарттары. XVIII ғасырдың 30-50 жылдарындағы кіші және орта жүздегі хал жағдайы. Кіші жүздегі Әбілқайыр ханның Ресей империясымен қарым-қатынасындағы ықпалы.

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдас-тыру кезеңі

3 минут

Өткен білімді еске түсіру

7 минут

Жаңа тақырыпқа қадам

7 минут

Ұйымдастыру сәті. Оқушылармен сәлемдесіп, түрлі-түсті стикерлерді таратады. 1 мен 5 аралығындағы стикерлерді таратады.

Мұғалім үстел үстінде түрлі-түсті қағаздарда тұрған топтық жұмыстың ержелерін тағыда бір таныстырып өтеді:

1. Достарыңа сыпайы қарым-қатынаста бол. Есіңде болсын сендер бір мақсатты негіздеп жұмыс жасап отырсыңдар;

2. Жұмыстың нақты шешімін көрсет;

3. Өзгелердің пікірн тыңдауды үйрен;

4. Жұмыс барысында басқалардың пікірімен келіспесең-Айғайламай сабыр сақтап, сыпайы тілмен өзіңнің келіспейтіндігіңді айт;

5. Егерде сенің пікірің дұрыс емес екенін түсінсең, сыпай түрде кешірім сұра;

6. Өзгелердің қатесін көріп күлме. Есіңде болсын сен де сол жағдайға түсуің мүмкін.

Тапсырма №1. Өткен материалды еске түсіру. Ой шақыру.Тақырыпқа шығу. Суретті пайдалана отырып 3 топқа бөлу.

«Ойдың дыбысталуы» әдісі арқылы әр топ суретте не бейнеленгенін түсіндіре бастайды.

-Суреттің мазмұнына қарай мұның алдында не болуы мүмкін?

-Бұл суреттен нені көріп тұрсыз?

-Қандай қорытындыға келдіңіз?

Қандай сұрақтар туындады?

Мақсат: сабақтың тақырыбын айқындау.

Модуль: «Критикалық ойлауға үйрету».

ҚБ:/ (қалыптастырушы бағалау) «Екі жұлдыз, бір тілек»

Оқушыларды мозайка әдісі арқылы білім мен білігін тең дәрежеде топқа бөлу арқылы тапсырманың жеңілден қиынға қарай шешім табуға жол ашу. Топтар арасында дифференциация пайда болады. Тапсырма барысында индивидуалды, жұптық және тылдық қарым-қатыс жұмысы болады.

Оқушылардың болжам жауаптары арқылы сабақ тақырыбы анықталады.Оқушылар жауаптарынан кейін бүгінгі өтетін тақырып алдыңғы сабақтағы тақырыптың жалғасы екендігі хабарланады.

№2 тапсырма.

Т/Ж:/ жеке жұмыс.

«Миға шабуыл» стратегиясы арқылы оқушыларға жылдам түрде Абылай хан мен оның билік құрғандағы жылдарына байланысты бірнеше сұрақтар қойылады.

1. Абылай хан кімнің ұрпағы?

2. Абылай ханның өмір сүрген жылдары?

3. Абылай ханың билік құрған жылдары?

Сабақ тақырыбы мен оқу мақсаттары, бағалау критерийлері таныстырылып, тарихи концепт пен зерттеу сұрағына назар аударылады.

Зерттеу сұрағы:Дербес Қазақ мемлекетін сақтап қалудағы Абылай ханның рөлі қандай?

Мақсат: оқушылардың алдығы білімін айқындап алу.

Модуль: «Талантты, дарынды оқушыларды оқуыту» , «Оқытудығы көшбасшылық».

ҚБ:/ (қалыптастырушы бағалау) «Плюс-минус-қызықты»

Тапсырма № 1. Оқушылар берліген түрлі түсті сурет мазайканы құрастыра отырып өз пікірлерін ортаға салады. Өзінің де өзгерніңде пікірін ескереді. Осының барысында жаңа тақырыпты ашады.

Оқушылар өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді. Сұрақ туындаған жағдайда мұғаліммен бірлесе отырып шешімін шығарады.

Тапсырма №2. «Миға шабуыл» стратегиясы арқылы оқушы жаңа тақырыпты өзі айқындайды.

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек», «Плюс-минус-қызықты»

http://go.mail.ru/redir?via_page=1&type=sr&redir=eJzLKCkpKLbS1y8q1SvPzM4sSE3JTNTLL0rXB_H0VV0MVC0NQKSToaqLoaqFE5gNISHilrpgCVMkIRcGBkNTY3NLS0NDA3MGrf6lHznjDD88Kbx29JtinBoAPNIglg

Тақырыптық суреттер

Сабақтың ортасы

Жаңа білім

12 минут

11 минут

Т/Ж:/ жұптық жұмысарқылы топтар «Стоп кадр» әдісі арқылы дифференциалдық тапсырмаларды орындайды.

Модуль: «Критикалық ойлауға үйрету», «Оқытудығы көшбасшылық».

Оқушыларда «Абылай ханның ішкі және сыртқы саясатына» байланысты видеомаретриал көрсетіліп сұрақтар қойылады:

1. Абылай ханның қоғамдық қайраткер ретінде қалыптасуында қандай факторлар ықпал жасады?

2. Қай жылы Абылай хан жоңғар тұтқынына түсті?

3. Ресей империясы және қазақ елшілерінің ықпалымен жоңғар тұтықынынан қай жылы босатылды?

4. Қай жылы Орта жүздің ханы Әбілмәмбет пен Абылай султан Ресей бодандығын қабылдады?

5. Абылай ханның Қытай еліне қарым-қатынасы қандай болды?

6. Абылай Ресей империясына қатысты қандай саясатты ұстанды?

ҚБ:/ (қалыптастырушы бағалау) «Саусақтар»

Мақсат: видео материалды пайдалана отырып оқушының қандай дәрежеде тұрғандығын ұғыну және соған орай келесі әрекетті айқындау. Әр бір оқушы «Саусақтарды» толытра отырып, өзін бағалайды. Әрбір саусақ 1 балл ретінде бағаланады.

№4 тапсырма.

И/Ж/Т: (Топтық жұмыс) Абылай ханның портретін пайдалана отырып,«Қисық айна» әдісі арқылы топтар Абылай ханды түрлі бағыттармен қарастыра бастайды. Дипломат, саясаткер, тұлға ретінде Абылай ханның жағымды жіне жағымсыз жақтарын айқындайды.

Мақсат: топтардың жаңа тақырыпты қандай деңгейде игергенін білу. Одан әрі топтар таратпа материалдарын пайдалана отырып «Абылай ханның ішкі және сыртқы саясатына баға беруі».

Модуль: «Оқытудағы жаңа әдіс-тәсілдер», «Критикалық ойлауға үйрету», «Оқытудығы көшбасшылық», «Талантты, дарынды оқушыларды оқуыту».

Дескриптор:

-оқушылар Қазақ хандығының ішкі саясатының жағдайын айқындайды;

-Оқушылар «Абылай ханның саяси тұлға ретінде қалыптасуы» тақырыбына қысқа баяндайды;

-Абылай хан тұсындағы территориялық және саяси өзгерітерді айқындайды;

-тарихи деректерді пайдалана отырып Қазақ хандығының ішкі саясатының маңыздылығын айқындайды;

ҚБ:/ (қалыптастырушы бағалау) «Екі жұлдыз, бір тілек»

Оқушылар ақпараттық видеоматериалмен жұмыс жасайды.

Жұптар келсімді түрде сұраққа жауап береді.

Күтілетін нәтиже:

-оқушылар Абылай ханның қоғамдық қайраткер ретінде қалыптасуда бірнеше факторларды айқындайды;

-оқушылар Абылай ханның қай жылы тұтқынға түскенін анықтайды;

-оқушылар Абылай ханды қандай жолмен тұтқынан босатқанын анықтайды;

-оқушылар факттарды пайдалана отырып Абылай ханнның Ресей мен Қытай бодандығын қабылдағанын айтады;

Мұғалімінің сұрағына жауап бере отырып, жеке көз қарас қалыптастырады. Өзін-өзі бағалауға дағдыланы.

Оқушылар өз жұмыстарының қорытындыларын сынып алдында қорғайды. Оқушылар бір-біріне қосымша сұрақтар, қойып, бір-бірін толықтырады.

Дескриптор:

-оқушылар Қазақ хандығының ішкі саясатының жағдайын айқындайды;

-Оқушылар «Абылай ханның саяси тұлға ретінде қалыптасуы» тақырыбына қысқа баяндайды;

-Абылай хан тұсындағы территориялық және саяси өзгерітерді айқындайды;

-тарихи деректерді пайдалана отырып Қазақ хандығының ішкі саясатының маңыздылығын айқындайды;

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады. Оқушы «Саусақтар» ҚБ пайданып өз-өзін бағалайды.

«Екі жұлдыз, бір тілек»

http://go.mail.ru/redir?via_page=1&type=sr&redir=eJzLKCkpKLbS1y8q1SvPzM4sSE3JTNTLL0rXB_H0VV0MVC0NQKSToaqLoaqFE5gNISHilrpgCVMkIRcGBkNTY3NLS0NDA3MGrf6lHznjDD88Kbx29JtinBoAPNIglg

Үлестірмелі қағаздар

Суреттер

Карта

ҚБ парағы

Сабақтың соңы

5 минут

И/Ж/Т: (Топтық жұмыс)

Модуль: «Критикалық ойлауға үйрету», «Талантты, дарынды оқушыларды оқуыту».

Мақсаты: жаңа сөздер мен териминдерге түсінік беру.

Стартегия: «Сөз-жұмбақ».

Бір оқушыны таңдап аламын. Ол негізі сөздерді жасырып отырады. Ал оқушылар жасырынған сөзді тауып отырулары қажет.

ҚБ:/ (қалыптастырушы бағалау) «Сәттілік ағашы»

Тақырып бойынша өтілген термин сөздерді табады және оған түсінік береді.

«Сәттілік ағашы»

Сандықша, қағаз

Рефлексия

Каллабартивты орта арқылы оқушылар Абылай ханды күшті саясаткер, дипломат ретінде қалыптастырады.

-оқушыларға регламент уақытын ұстану өте қиынға соғады. Сонымен қатар топтар өз жұмыстарын қорғау барысында оның эстетикалық талғамға сай көркемделуін ескермейді. Тақырып жаңа тақырып ретінде өтілуіне байланысты оқушылар оған рацианалды баға бере алмайды.

-оқушылар өздерінің кластерлерін қорғау барысында Абылай хан туралы фактілерді қолдана отырып сөйлеу мәдениетін қалыптастырады. Оқушылар «Сөз-жұмбақ» стратегиясын қолдана отырып тақырыпқа одан әрмен ене түседі. Оған қарамастан әр бір оқушы жеке дара ойлау дағдысын қалыптастырады.

-сабақтың басында сынып жаңа әдіске дайын бола қоймайды. Соған қарамастан оларға бағыт бағдар бере отырып жаңа әдіс-тәсілдерді игеруге көмектесемін. Сабақтың орта белінде оқушылар бірін-бірі мақсатқа жетуге итермелей бастайды. Соның арқасында қойылған мақсатқа қол жеткізеді.

Оқушылар сабақтың барсында мозайка әдісі арқылы жаңа тақырыпты анықтайды. «Қисық айна» әдісі арқылы Абылай ханды барлық ракурстардан көрсетеді. Оның жағымды, жағымсыз жақтарын айқындайды,сонымен қатар Абылай ханды күшті дипломат, саясаткер, тұлға ретінде анықтайды. Әр 3 топта әлсіз, орта, мықты оқушылар болады. Бірақ олар сабақ барысында бір-бірін жетелеу арқылы ой-өрістерін теңестіре, толықтырып отырады. Әр бір оқушы сабақ барысында алған білімінің деңгейін, тапсырмалардың орындалау дәрежесіне баға бере алады.

Үй тапсырмасы

Абылай ханның ішкі және сыртқы саясаты.