Тобы: Тігінші 11-941

Уақыты: 02.09.2024ж.

Топ жетекшісі: Абдикаримова Наргиза

Топ сағатының

тақырыбы:

«Адал адам. Адал еңбек. Адал табыс!».

Топ сағатының

Оқушыларға тек еңбек арқылы барлық жетістікке жетуге болатынды-ғын түсіндіру. Оқушыларға адал еңбек жөнінде айта отырып,оның маңызын тү-сіндіріп, адал еңбек етуге баулу. Адам еңбегін бағалай білуге, еңбек адамдарын сыйлай білуге тәрбиелеу.

мақсаты:

Топ сағатының міндеті

Студенттердің ой-өрісін дамыту, сөздік қорларын молайту, шығармашылық танымдық қабілеттерін арттыру

Бағалау критерийлері:

Елін,жерін сүюге,туған тарихын білуге,құрмет көрсетуге деген саналы көзқарас қалыптасады;

Топ сағатының түрі:

-танымдық сабақ

Игерілетін дағды:

Тыңдалым және айтылым

Ресурстар:

Интербелсенді тақта, шарлар, түрлі жайма қағаздар.

Жүру барысын алдын ала үйлестіру

Топ жетекші–

Студенттердің назарларын шараға аударып, қызығушылықтарын ояту.(Жай әуен тыңдап,соның ырғағында бір-біріне сәттілік тілейді)

Құрметті студенттер! Баршаңызды бүгінгі 1-қыркүйек – Білім күнімен құттықтаймын.

Бүгінгі тәрбие сабағымыз «Адал адам. Адал еңбек. Адал табыс!» тұралы.

— Міне, Қазақстанды Орта Азия барысына айналдыру үшін жасалған Елбасымыздың «Қазақстан — 2030» стратегиялық бағдарламасы бұл күнде ұшса құс қанаты талатын кең байтақ өлкемізді шарлап кетті. Бұл құжат – еліміздің болшақтағы айнасы, құнды бағдарлама, келешекке деген үмітті нығайтады. Елбасының жолдауы – егеменділіктің кілтін ұстар жастардың жарқын болашағына апарар алтын сүрлеу.
Бұл – көкірегіне, болашққа деген іңкәр сезім оятар жүйелі жолдау, бағалы байлық. XXI ғасырдың білімді, ойлы ұрпақтары, осы жоспарды болашақта іске асырушы, еліміздің экономикасына үлес қосушы сендерсіңдер! Біздің мемлекетіміз өседі және өсіп орнығып нығаяды, онымен бірге балаларымыз да өсіп жетіледі. Балалар Отанымыздың болашағы, ал біздің болашақ азаматтарымыздың денсаулығы мық-ты, сапалы білімді, еңбекқор болып өсуге тиісті – деп айтылған. Сонда ғана біз өр-кениетті елдердің қатарына қосыламыз, Қазақстан Орта Азия барысына айналады. Сендер, болашаққа бүгін де үлестеріңді қосып, еңбек өткелі отырсыздар. Сол еңбектеріңіз осы уақытқа дейін пәндер бойынша алған білімдерін ән – күймен, ма-қал – мәтелмен, ұшқыр ойларың арқылы өрнектеп ортаға салыңдар. Еңбек дегені-міздің өзі – күнделікті өмірден алынады.Үйде ата – ана, мектепте мұғалім: -Балам, не істесең де адал істе, ісіңді тындырымды, ұятқа қалмайтындай атқар, – дейді.
Қаншалықты қиын, қызықсыз болғанымен істі аяғына жеткізіп бітіру керек.

Бұл – еңбек тәртібі.
Еңбекпен өмір өркенді,

Еңбекпен келер бағың да.

Білім терең теңіз бе,

Білім, еңбек егіз бе? – деп,бүгінгі тәрбиелік шарамызды адал еңбек тақырыбына байланысты түрлі тапсырмалар орындап білімдерімізді сынаймыз.

Ол үшін біз «Адал жастар» еліне сапар шекпекпіз.

Алғашқы сөз (кезең)

Ортаңғы кезең Тапсырмалар легі

Соңы (бекіту)

«Ой ашар» сұрақ – жауап әдісі.
Олай болса, «Алтын қақпа» ойынын басатайық!

1.«Тас қақпа»

Мақалдарды жалғастыр:

1.Еңбек түбі — ……. . (зейнет)

2.Жақсы жұмыс — …….. ……… . (жанға тыныс)

3.Еңбек мұратқа ………. . (жеткізер)

4.Жалқаулық аздырады, ………. ………. . (еңбек оздырады)

5.Еңбек етсең ерінбей,

……… ……… ………… . (Тояды қарның тіленбей)

6.Еңбек ердің – көркі,

……. …….. ……. . (Ер елдің көркі)

7.Еңбексіз өмір — ……. ……. . (сөнген көмір)

Еңбектін көзін тапқан,
……… …….. ………. . (Байлықтың өзін табады)

 Еңбек мұратқа жеткізер,
…….. …….. …….. . (Жалқаулық абыройды кеткізер)

10.Еңбегің қатты болса, ….. …… …… . (татқаның тәтті болар)

2. «Қола қақпа»

— Бұл сөздерді кім айтқан?
1. Талап, еңбек, терең ой

Қанағат, рақым, ойлап қой –

Бес асыл іс көнсеңіз.

(Абай)

Елге сіңірген еңбек жақсы,

Еңбекті елеген ел жақсы.

(Спандияр Көбеев)

Адамды адам еткен – еңбек. (Фрейдрих Энгельс)

 Еңбек қылмай тапқан мал дәулет болмас,

Қардың суы секілді тез суалар.

(Абай)

Еңбексіз өмір кешуге жол жоқ.

Күшіңе сенбе, адал ісіңе сен. (М.Әуезов)

—Бұл қандай мамандық? (жұмбақ шешу)

Ала таяқ ұстаған,

Жол тәртібін нұсқаған.

Өміріңді күзеткен,

Ысқырығы күшті адам.

/милиционер/

Бал тамған мәзір,

Ол бар жерде әзір.

/аспазшы/

Оқу-білім бағдары,

Заманының бағбаны.

/мұғалім/

Өскен шашты жаратпайды,

Қайшысы бар жалақтайтын

/шаштараз/

Келіп баған қасына,

Өрмеледі басына.

/монтер/

Еңбек орны-танабы,

Сүйікті ән- дала әні.

Егін салып, мәпелеп,

Асырайды қаланы.

/дихан/

Өңкей сығай екі топта

Таласып жүр бір допқа.

Бұл кім ?

/футболшы/

Күміс қанат сұңқары,

Көкке еркін сүңгиді.

Бұлттан да тым әрі

Кеткен жанды кім дейді?

/ұшқыш/

3. «Күміс қақпа»

«Суреттер сөйлейді»

(Суреттер бойынша не айтамыз?)

Осы суреттерді бір-бірімен байланыстырып,оқушылар өз ойларын баяндайды. 2.«Слепи сам своё счастье» видеоролигін қарап,оқушылар

өз ойларын ортаға салып,бір-бірінің пікірлерін толықтырады.

4. «Алтын қақпа

1. Венн диаграммасы бойынша «Еңбектің пайдасын» топтастырады.

Топ жетекшінің сөзі: Итальяндық ғалым, суретші Леонардо да Винчидің «Көп еңбек еткенге бақыт басын иеді» деген екен. Олай болса, еңбектің пайдасын жекелеп айта отырып, мына диаграмманы толықтырып көрелік.

Мысалы:

Еңбектің пайдасы – тәрбиелейді, жігерлендіреді, күш береді, қуантады, бақыт-ты етеді, өмір сүруге үйретеді, үнемшіл болуға үйретеді, ширатады, шынықтыра-ды.

2. «Біз –еңбекқор жастармыз» бір шумақ өлең шығару.

«Ортадағы қаламсап» стратегиясы бойынша бір шумақ өлең шығарады.

Бекіту.

Сонымен, оқушылар, біз бүгінгі тәрбиелік шарамызда еңбектің мәні,мағынасын жан-жақты түсінуге тырыстық. Адамды адам еткен – еңбек» — деп Фрейдрих Энгельс айтқандай, адамның адам болып қалыптасуында еңбек шешу-ші роль атқарғандығын, адамзат еңбекті, еңбектің құралдарын жетілдіре отырып, өзі де жетіліп кемелдене бергенін,сөйтіп талмай, қажымай еңбек етудің арқасында адамзат қоғамы жан-жақты дамып,жетіліп осынау жоғары өркениетке жетіп отыр-ғандығын бүгінгі шарада айтып жеткіздік. Олай болса, «Адал еңбектің нәтижесі адамды қуанышқа бөлейді. Адам өз мақсатына ерінбей еңбек еткенде ғана қол жеткізе алады» — дей келе, жақсы әуен тыңдай отырып,қолымыздан ұстай отырып бір-бірімізге игі тілектер айтып шарамызды аяқтаймыз.Кері байланыс.

Не білдім? Не үйрендім?

«Жақсы тілек» оқушылар тілектерін білдіреді.

Тобы: Тігінші 11-941

Уақыты: 12.09.2024ж.

Топ жетекшісі: Абдикаримова Наргиза

Топ сағатының

тақырыбы:

«Ана тілім – арым бұл!»

Топ сағатының

- Студенттердің «тіл», «Отан» құндылықтары туралы түсініктерді кеңейту.

- Жас ұрпақты ата-бабаларымыздың ғасырлар бойы   қалыптасқан ана тілінің өресін әлемнің бай тілдер сатысына  көтеру арқылы білімдерін шыңдау және тіліне, халқына деген сүйіспеншілігін арттыру.

мақсаты:

Топ сағатының міндеті

- ана тілінің адам өміріндегі маңыздылығын түсіндіру;
- ана тіліне деген құштарлықты арттыру;
- ана тілін сүюге, құрметтеуге тәрбиелеу;

Бағалау критерийлері:

Туған тіліміздің тұғырының мықты болуына негіз қалаған аға ұрпақ өкілдерінің еңбектерін оқып үйрену, қазақ тілінің мәртебесін көтеру, оқушылардың тез ойланып, жауаптарын тиянақты, жүйені айта алатын, еркін сөйлейтін тұлға қалыптастыру

Топ сағатының түрі:

-эссе

Игерілетін дағды:

Тыңдалым және айтылым

Ресурстар:

Тіл туралы жазылған нақыл сөздер, кітап көрмесі, Төле би, Әйтеке би, Қазыбек би суреттері.

Жүру барысын алдын ала үйлестіру

Топ жетекші:     Бүгін біздің осылай  мерекелі  кешке жиналып отырғанымыз-Алланың бізге берген ұлы бақытының арқасы. Ол бақыт-бейбітшілік, ол бақыт-тәуелсіздік. Тәуелсіздігімізді, еркіндігімізді баянды етер басты қаруымыз-туған тіл. Ананың бал сүті мен бойға сіңіріп, асыл әлдиімен жанға дарыған тілімізді қадірлейік, мәртебесін асырайық,- деп өткізгелі отырған «Ана тілім – арым бұл!»  атты эссе жазу күні.

Шаттық шеңбері
Студенттер шеңбер құрып тұрады, бір - бірімен, мұғаліммен сәлемдеседі. Мұғалім сабақ тақырыбымен таныстырады және мына өлеңді бірге айтуды ұсынады:
Ана тілім - ұраным,
Ана тілім - құралым.
Ана тілім болмаса,
Болмас еді жыр - әнім.
Ана тілім - елдігім,
Ана тілім - ерлігім.
Ана тілім болмаса,
Бүтінделмес кемдігім...

    1989ж. Алғаш рет Тіл туралы заң қабылданғаннан кейін халқымыздың арасында және өзге ұлт өкілдері арасында ана тілімізге деген құрмет артты. Иә, қазақ тілі-мемлекеттік тіл. Оны мойындап, мәртебесін көтеру-бізге міндет, ұрпаққа парыз!

Елімізде 130-дан астам ұлт өкілдері тұрады.Олар өз тілдерінде сөйлеп, өз мәдениеттері мен салт-дәстүрлерін сақтай білген. 

1. Тіл тас жарады, тас жармаса... (бас жарады)
2. Жақсы сөз -... (жарым ырыс)
3. Тіл қылыштан... (өткір)
4. Басқа пәле... (тілден)
5. Бас кеспек болса да,... (тіл кеспек жоқ)
6. Жақсы байқап сөйлер, жаман.. (шайқап сөйлер)
7. Тауды, тасты жел бұзар, адамзатты... (сөз бұзар)

Алғашқы сөз (кезең)

Ортаңғы кезең Тапсырмалар легі

Соңы (бекіту)

ЭССЕ
Тілім менің
Тілім менің - таусылмайтын байлығым. Ең құдіретті де қастерлі өз ана тілім. Шыр етіп дүниеге келгеннен бері ана тіліммен өсіп келемін. Ана тілі арқылы алғашқы әліппені таныдым. Содан бері міне, өз ана тіліммен сусындап келемін. Өз тарихымды танып білдім. Туған тіліміздің абыройын асқақтату – әрбір азаматтың борышы. Себебі, біздің болмысымыз, салт - дәстүріміз, дініміз, мәдениетіміз осы тілімізде жатыр. Тәуелсіз елдің жас ұрпағын парасатты, білімді, іскер, қабілетті, ұлтжанды етіп қалыптастыруда мемлекеттік тіліміздің атқаратын қызметі өте жоғары. Сондықтан да туған еліміздің мемлекеттік тілін білуге міндеттіміз. Өйткені, тіл - ата - бабамыздан бізге қалған аманаты. Ата - баба мұрасын жалғастыру, оның мәртебесін көтеру мына баршамыздың міндетіміз, парызымыз. Тіл арқылы ақындарымыз бен жазушыларымыздың. даналардың сөздерін, өлең - жырларын оқып білеміз, олардан ғибрат аламыз. “Өнер алды – қызыл тіл” деген осыдан шыққан болар. Елінің болашағын ойлаған,. құрметпен қараған әрбір азамат ана тілін сақтап қалуы үшін қолынан келген көмегін аямауы тиіс.

Асыл қазынамызға айналған қазақ тілінің құндылығының арта беруіне әрдайым өз үлесімді қосамын. Тәуелсіз Қазақстанның көгінде көк байрағымыз желбіреді, әр қазақтың жүрегінде Әнұранымыз айтылды, өзіміздің қазақ тілімізбен қайтадан қауыштық. Қазақстан Республикасының тіл туралы Заңы қабылданды. Бұның бәрі Елбасының көреген саясатының арқасында деп білемін. Ендігі біздің міндетіміз тілімізді сақтап, сол тілде сауатты жазып, ойымызды қазақ тілінде таза жеткізу, ардақтап құрметтеу.

Кері байланыс.

Тобы: Тгн.11-241

Уақыты: 19.09.2024ж.

Топ жетекшісі: Абдикаримова Н.

Топ сағатының

тақырыбы:

«Бақытың да – байлығың да – денсаулық»

Топ сағатының

- темекі мен ішімдіктің зиянын оқушыларға түсіндіру;

- қазіргі қоғам талабына сай салауатты,білімді ұрпақ тәрбиелеу

мақсаты:

Топ сағатының міндеті

- осы зиянды заттардың салдары туралы білімін кеңейту,студенттердің ой-пікірін ортаға салу.

Бағалау критерийлері:

Студенттерді колледж партасынан-ақ жаман әдеттерден аулақ болып, өскен ортадан тек қана жақсы әдеттерді  бойына сіңіруге баулу.

Топ сағатының түрі:

-пікіралмасу

Игерілетін дағды:

Тыңдалым және айтылым

Ресурстар:

 қажетті әдебиеттер, буклет, оқушылардың өз шығармашылығынан салынған суреттері, ұлағатты сөздер.

Жүру барысын алдын ала үйлестіру

Шаттық шеңбері.
Топ жетекші: Балалар, бәріміз шаттық шеңберіне жиналдық. Енді бір-бірімізге денсаулық туралы жақсы тілектер айтайық.
(Студенттер бір-біріне бүгінгі күннің көңілді өтуіне және денсаулық туралы тілектер айтады) 

Сұрақ қою.
“Денсаулығың өз қолыңда” дегенді қалай түсінесіңдер?
Салауатты өмір салты не үшін керек?
“Сатып алған ауруға дауа жоқ” дегенді мысалдармен түсіндіріңдер.
/Студенттер сұрақтарға жауап беру арқылы өз ойларын ортаға салып, өзгелердің де пікірлерін, көзқарастарын тыңдады./
Студенттердің жауап, пікірлерін негізге ала отырып,мұғалімнің қорытынды сөзі: 

Денсаулық әркімнің өз қолында. Денсаулықты адам баласына табиғат сыйлаған басты байлық. Денсаулықты жоғалту оңай, қалпына келтіру қиын. Сондықтан адамның денсаулығының мықты болуы адамның өзіне байланысты. Жағымды, жағымсыз заттарды дұрыс таңдау арқылы салауатты өмір сүруге болады.

Бәйге ойыны

1.Жастар темекіні тартпау үшін не істеу керек? 2.Темекіні тастауға болама?

1.Ішімдік суықта тондырмайды дейді.Оның қаншалықты шындығы бар? 2.Ішімдік тамаққа тәбетті ашып,асқазанның қорытылуына көмектеседі ме?

1.Есірткінің алдында адам сонша дәрменсіз бе?Неге тез беріледі? 2.Адамның нашақор екенін сыртқы белгісіне қарап қалай ажыратуға болады?

Денсаулыққа дұрыс әсерін тигізетін факторлар:
Дұрыс тамақтану.
Қоршаған орта тазалығы.
Дене шынықтыру.
Денсаулық сақтау, медициналық көмектің сапасының жоғары болуы.
Зиянды заттарды қабылдамау.
Жеке бастың тазалығын сақтау.
Қоршаған ортаға, табиғатқа, қоғамға, адамдарға деген дұрыс көзқараспен қарау.
Эмоциялардың оң болуы.

Алғашқы сөз (кезең)

Ортаңғы кезең Тапсырмалар легі

Соңы (бекіту)

Мен сендерге сенемін ! Кей адамдар көңіл көтеріп, демалу үшін , ренжігенін басу үшін шылым шегіп , ішімдік ішеді. Ал оның адам өміріне соншалықты зиянды екендігін өздерің де атап өттіңдер. Бұндай сезімнен арылу үшін жанға жайлы музыка тыңдау керек.

Кері байланыс.

- Ендеше, балалар бүгін не туралы білдік?
Жүректен – жүрекке
группаластарыңа жақсы тілектерді сыйға тартайық.
-Деніңіз сау болсын!
-Күн сізбен бірге болсын!
-Жаныңыз сұлу болсын!
-Таза су сізге күш қуат берсін!

Тобы: Тгн.11-241

Уақыты: 26.09.2024ж.

Топ жетекшісі: Абдикаримова Н.

Топ сағатының

тақырыбы:

«Тәртіптің ең тамаша мектебі - отбасы».

Топ сағатының мақсаты:

Отбасы мүшелерінің арасындағы бауырмалдық, қайырымдылық, достық қарым - қатынасты қалыптастыру.
Үлкенді сыйлауға, кішіге қамқорлық жасауға, сыпайы, ілтипатты болуға тәрбиелеу.

Топ сағатының міндеті:

Баланың жан - жақты өз елінің, халқының қамын ойлайтын, ата - анасын, жора - жолдасын сыйлай білетін, азамат тәрбиелеумен қатар, ұлттық тәрбиені насихаттау.

Бағалау критерийлері:

Тәрбиенің ең тамаша жері - отбасы екенін, олардың бала тәрбиесіндегі алатын орнын, жеке тұлғаның оқу - тәрбиеге жауапкершілігін арттыра отырып, колледж бен ата-ана арасындағы байланысты арттыру.

Топ сағатының

түрі:

Тәрбие сағаты

Игерілетін дағды:

Айтылым, жазылым

Ресурстар:

Үлестірмелі кестелер, даналық сөздер, компьютер,
баяндамалар, плакаттар.

Жүру барысын алдын ала үйлестіру

Алғашқы сөз (кезең)

Ортаңғы кезең Тапсырмалар легі

Соңы (бекіту)

Топқа бөліну: «Әке», «Ана», «Бала», сөздері арқылы топқа бөлу

Біз бүгін керемет бір ғажайып әлемге саяхатқа барамыз. Қалай ойлайсыздар, ол қандай әлем болуы мүмкін? Қане, ойланып көріңдерші. Ол бір өзі кішкентай ғана шағын мемлекет. Ал олай болса, ол мемлекеттің аты «Жанұя» екен. Бүгінгі тақырыпта осы мемлекет жөнінде өрбімек. Бұл мемлекет қандай болуы керек?
Бақытты, тату, өнерлі, үлгілі.

ІІ. Миға шабуыл (сұрақ - жауап)

Студенттерге:

1. Отбасы құрамына кімдер кіреді?

2. Отбасының әдет – ғұрпы туралы түсініктеме беур?

3. Ұл мен қыздар жасына қарай қалай аталады?

4. Отбасының негізгі міндетін атқаратын кімдер?

5. «Үлкенге құрмет» дегенді қалай түсінесіңдер?

6. Отбасының ұйытқысы кім?

7. Отбасының басшысы кім?

ІІ. Ассоцация құру: ( Әке, Ана, Бала )

Оқушыларға сұрақ: 3 топқа кеспе қағаз беріледі.

1. Отбасы бақыты деген ол?

2. Білім алуға сендерге жауапты кім деп ойлайсыңдар?

3. Бақыт дегеніміз не?

Міне, осындай біз көңіл аудара бермейтін қарапайым нәрсенің өзі немесе ойланбай айтылған ұрыс сөзі де баланың жанын ауыртуы мүмкін, өмір сүру ағынын өзгертуі де ғажап емес. Бала жат қылықтарға бой алдыруы мүмкін.

ҮІ. Бейне ролик көрсетіледі.

Оз ойларын айтады.

V. Постармен жұмыс:

 Ата-ана мен баланың қарым-қатынас ережелерін құрастыру.

Сүйіспеншілік сипаты. Отбасының бақыты үшін не керек? деген сұраққа байланысты ойларыңызды көк алмаға жазып, ал отбасы жағдайын бұзатын ойларыңызды сары алмаға жазып ілулі тұрған алма ағашына апарып жапсырыңыз.

Әрбір отбасы – өркен жайған ағаш діңгегі.

Тобы: Тгн.11-241

Уақыты: 03.10.2024ж.

Топ жетекшісі: Абдикаримова Н.

Топ сағатының

тақырыбы:

«Ұстазыңды атаңнан да әзіз тұт!».

Топ сағатының

Оқушыларды ұстазды құрметтеуге, сыйлауға үйрету, ұстаз мамандығының қыры мен сырларын түсіндіру. Ұстаз еңбегін әрқашан бағалай білуге үйрету.

мақсаты:

Топ сағатының міндеті

• Студенттердің ой-өрісін дамыту, сөздік қорларын молайту, шығармашылық танымдық қабілеттерін арттыру

Бағалау критерийлері:

• Ғылым иесі ғалым да, ел қорғаған батыр да, тілінен бал тамған ақын да, тегеуріні темір балқытқан жұмысшы да, егін салған диқан да, мал бағып тер төккен шопан да бәрі – бәрі ұстаздан тәлім алған, сондықтан барлық құрмет ұстаздарға арналады. Ұстазды сүюге, құрмет көрсетуге деген саналы көзқарас қалыптасады;

Топ сағатының түрі:

-танымдық сабақ

Игерілетін дағды:

Тыңдалым және айтылым

Ресурстар:

Интербелсенді тақта, шарлар, түрлі жайма қағаздар.

Жүру барысын алдын ала үйлестіру

Топ жетекшісі –

Құрметті студенттер! Баршаңызды бүгінгі 1-қазан – Ұстаздар күнімен құттықтаймын.

Бүгінгі топ сағатымыз «Ұстазыңды атаңнан да әзіз тұт!» деп аталатын ұстаздар мерекесіне арналады.

Ұстаз... Қандай қасиетті сөз! Әр адамның жүрегіне ерекше жылулық нұрын себетін аяулы тұлға бейнесімен өзектес ұғым. Адам баласының жүрегіндегі қадір тұтып, құрметтейтін екі ұғым болса, оның бірі – Ұстаз.
«Ұстаз» деген сөз қазақ баласы үшін қашанда қасиетті, қадірлі болған.«Ұстаздан тәрбие алған» немесе «Ұстаз алдын көрген» деген сөздер « ана тәрбиесін алған» деген сөздермен ұштасып жатады.Шәкірттерге білім беруде ұстаздардың еңбегі ұшан теңіз. Сондықтанда ұстаз әрдайым қасиетті тұлға ретінде ерекшеленеді.

«Ұстазыңды атаңнан да әзіз тұт» деген халық даналығы бар. Ұстаздың еңбегі ең ұлы еңбек болып табылады. Бүкіл әлем білікті ұстазға зәру. Өйткені олардың басты міндеті жаңа ұрпаққа білім мен тәлім-тәрбие беру керек. Шәкіртке өткеннің еншсіндегі ерлік пен даңқты жеткізетін, бүгінгі қоғамның келбетін айқындап беретін, келешекке қандай қадам басу керектігін нұсқайтын нұсқаушы солар.

Әлемнің дамыған елдерінде жалпы ұстаздар қауымына деген көзқарас өте дұрыс бағытта қалыптасқан. Мысалға «Адамзаттың ұстазы-түріктер» дейтін де сөз бар. Сол түріктер бүгінде ұстаздарға деген ұғымдары тым бөлек. Оларға құрметпен әрі мақтанышпен қарайды. Хан болсын қара болсын ұстаздың алдынан өтері хақ. Осы дәстүрді берік ұстанған Қытай елінде де ұстаздарға «ата-аналық» мәртебе берілген. Яғни, балаңызды мектепке апарған соң, сіз өзіңіздің ата-аналық жартылай борышыңыздың мұғалімге өткенін сезіне білуіңіз керек. Ал кейбір елдер осы ұстаздарға зәру. Олар өздеріне шетелден шақыртып, лекцияларын тыңдап, тіпті ақыларын төлеуге дейін бар.

Бізде ше...

Аристотелден кейін әлемнің екінші ұстазы атанған Әл-Фараби бабамыздың ұрпағы бола тұрып, біз ұстазға деген құрметті ұмытып кеткенбіз. Таң қалатын ештеңесі жоқ. Совет үкіметі кезінде білімділер мен ғалымдардың, зиялылардың әсіресе қазақ қоғамында осындай жандардың пайда болуы, отарлаушы ел үшін қауіп болғандықтан, оларды ату жазасына кескен әлде түрменің түбінде шірітуге тырысқан. Осының салдарынан бүгінде аса «демократиялы» ел болып кеткеніміз сонша, ұстаздардың деңгейі шәкірттен төмен. Оларға ұрысуға, қол көтеруге (әрине басын жарып, мұрнынан қан ағызуды айтып жатқан жоқпын) тіптен зекіп сөйлеуге болмайды. Заңның қаталдығы сонша, ұстаздың үстінен арыз түсті деген сөз, мектеп үшін үлкен стресс. Стресті көтере алмаған басшылық олардың жалақысын қияды не жұмыстан шығарып жібереді. Себепкер шәкірт келесі құрбандығын күтіп,  партасында мыңқиып, басқа ештеңе білмей, қаннен-қаперсіз отыра бермек.  Ұстаздың бәрі ақ деп те айта алмаймын. Пенде болғаннан кейін әртүрлі жағдай болуы мүмкін. Дегенмен, әл-Фарабидың «тәрбиесіз берілген білім адамның қасы жауы» деген ұстанымды берік ұстанған ұстаздар үшін, біздің елде білім беру қиынның қиыны.

Соңғы кездері әлеуметтік желіде бетімен кеткен жастардың ойына келгенін істеп жатқан дүниелеріне куә болып жатырмыз. Соның бірі әрі бірегейі осы біз қозғап отырған тақырыптың төңірегінде. Тайыншадай екі баланың ұстазымен арпалысып, қалжыңдасып жатқанын көрдік, ертең түлек атанып, бір мамандықтың етегін ұстайын деп жүрген шәкірттің екіні екіге көбейте алмай тұрған сәтін де көрдік, тіпті ұстаздың  көзінше сүйісіп тұратын да жағдайға жеттік. Есіріп кеткен жастар емес, оларды  есіртіп жіберген біз өзіміз кінәліміз.

Үкіметтің басында отырғандар да, президент, хан да ұстаздан тәлім алады. Биікке жету үшін мектеп берген білім мен тәрбиеден қаланады. Өзіңнің білгеніңді біреуге үйрете білудің өзі өнер. Ал ол екінің бірінің  қолынан келе бермесі анық. Қазақстанда білім беріп жүрген ұстаздардың жалақысы шынымен өте төмен. Заманның талабы ақша екенін ескерсек, бүгінде біреуді жігерлендіру үшін, еңбек еткізу үшін жақсы төлеу керек. Жақсы төленген дүниенің сұрауы да оңай болмасы белгілі.

Бүгінде ұрпақ іштен біліп туған. Абайдың «ақырзаман жастары» дегені біз. Көргенімізді істеуге ұмтыламыз. Көріп жатқан дүниеміз атыс-шабыс, ата-ананың бетінен алу, ұстазын бопсалау, онымен ойнау. Көзайым болған баланың істеп көргісі келеді. Нәтижелі шықса әлеуметтік желіге салып мәз болады.  Ішіп-жегенімізді де, адамдықтан безген әркеттерімізді де көрсетіп жарысып жатырмыз. Қайда барамыз...?!

Қорыта айтқанда

Аспаннан салбырап түскен ешкім жоқ.  Пайғамбардың өзі ұстаздан тәлім алған. Оның тікелей ұстазы «Құран», Жаратқанның өзі.  Ұстаздан асып сөйлеу, оның бетінен алып төске шабу мәдениеттің ең төменгі деңгейі. «Танысы бардың табысы бар» қоғамда басында судан басқа ештеңе жоқ ұстаздар да толып жүр. Олардың алдын алу үшін талап болу керек. Білім деңгейлері жоғары әрі сапалы білім бере алатын ұстаздарды қалада ғана ұстап қалмай, ауылға жіберу керек. Жағдай жасау керек. Ертең ұрпақ саналы әрі сапалы болсын десек бүгін қозғалуымыз керек.

Кезінде бір дана «қайыршысы жоқ ел бай ел» дегені бар еді. Сол секілді ұстазын сақтай алмаған елдің келешегінен үміт күту не ғайбыл. Білікті ұстазы бар елдің ертеңі жарқын. Конфуцийдің даналығының арқасында бүгінгі күнге жеткен Қытайдың жұлдызы жанып тұрғанын ескерсек етті.

Шәкірттің толыққанды білім ала алмауына тікелей әсер етуші ұстаз екен, ал ұстаздың толыққанды білім бере алмауына тікелей әсер етуші фактор не әлде кім? Мәселе осында.

Жауап іздейік.

Кері байланыс.

Не білдім? Не үйрендім?

«Жалғасын тап» оқушылар өз ойларын жеткізеді тірек сызба арқылы

Алғашқы сөз (кезең)

Ортаңғы кезең

Тапсырмалар легі

Соңы (бекіту)

Тобы: Тгн.11-241

Уақыты: 10.10.2024ж.

Топ жетекшісі: Абдикаримова Н.

Топ сағатының

тақырыбы:

«Ұлылар ізімен». Сәкен Сейфуллиннің – 130 жылдығы Туған күніне.

Топ сағатының

-Ақынның сыршыл лирикасының табиғатын таныту, оқушылардың мәнерлеп оқу дағдыларын жетілдіру, жас ұрпақты еліміздің тәуелсіздігі мен егемендігі үшін күрескен, Алаштың ардақтысы Сәкен Сейфуллиннің өмірі мен шығармаларын оқып білуге баулу, ақынның өз заманындағы саяси-қоғамдық көзқарасын таныту, ұлтжанды ұрпақ тәрбиелеу.  

Ақын өмірімен таныстыру және шығармашылық жұмыстарымен танысу

мақсаты:

Топ сағатының міндеті

- Сәкен Сейфуллиннің өлең жырларын түсінуге оны мәнерлеп оқи білуге, сүюге тәрбиелеу.

Бағалау критерийлері:

Өлеңдерді мәнерлеп айтқыза отырып, олардың тіл мәдениетін, сөз байлығын, сөздік қорын, шығармашылық қабілеттерін дамыту, есте сақтау қабілетін дамыту.

Топ сағатының түрі:

- сұрақ - жауап түсіндіру
Венн диаграммасы, ИНСЕРТ әдісі, сын тұрғысынан ойлау стратегиясы

Игерілетін дағды:

Тыңдалым және айтылым

Ресурстар:

 а) Сәкен Сейфуллиннің портреті
ә) Сәкен Сейфуллиннің өмірі мен шығармашылығына
байланысты кезеңдерге арналған көркем суреттер
б) «Сәкен Сейфуллин» тірек – сызбасы

Жүру барысын алдын ала үйлестіру

- Құрметті студенттер! Қазақстанның қоғамдық тарихында абыройлы орын алатын, революционер - коммунист, қазақтың белгілі жазушысы, ақын, көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері, қазақ әдебиетінің негізін салушылардың бірі Сәкен Сейфуллиннің 130 жыл толуына орай «Ұлылар ізімен» атты топ сағатымызға қош келдіңіздер.

-Балалар барлығымыз топ сағатымызды бастамас бұрын шаттық шеңберіне тұрып көңіл күйімізді көтеріп алайықшы.

Тарихта қалған тарландар өмірі біз үшін үлгі. Қазақтың қазыналы тілінің бір пұшпағын илеген талай ақын - жазушыларымыз сөз маржанының қандай болатынын қарға тамырлы қазаққа дәлелдеп айтып кетті. Өмір атты теңізде қолдарына қалам алып дүние сырына тоймай тамсана жазған талай дана адамдар болды. Өмірге жұлдыз болып келетін, халықтың еркесі, халық жүгін көтеретін дара адамдар, дарынды жандар аз - ақ. Бірақ қазақ әдебиеті поэзия әлемінде әлемдік деңгеймен салыстырғанда 20 - сыншы ғасырда кенже қалған емес. Керісінше өзінше жаңа қырымен дами бастады. Қандай марғасқа, жаны жайсаң адамдар өмір сүрді сол кезеңде. Әр адамның өз келбеті, өз жан - дүниесі болады.

Егер ақынға сезім мен сұлулықты, қосып берген жағдайда одан нағыз шедевр дүниелерді күтуге болады. Қазақтың маңдайына біткен Сәкен Сейфуллин дәл сондай сері адам болатын. Қазақ халқы келбетті ер адамдарды көргенде сері деген. Дәл сол сері Сәкен ақынның сұлу жанынан өріліп, талай дүниелер дүниеге келді. Соғыстың да ащы дәмін татып, бала оқытуды да меңгерген ірі ұстаз өмірінің соңғы кезіне дейін құдіретті ақындық өнердің жүректе жатқан шырағын сөндірген емес. Жаңалыққа толы қым - қуыт жиырмасыншы ғасыр өмір майданына, өмір жағалауына таңдаулыларды өзі шығарып тастап отырды. Жазушы туралы қанша айтса да жарасады. Дәл осы уақытта біздің арамызда жүрмесе де, мектебіміздің Сәкен есімімен аталуының өзі, шығармалары, өлеңдері бізбен бірге.
Сәкен – қазақ кеңес әдебиетінің қарыштап дамуында үлкен роль атқарған жаңашыл ақын. Өзінің бар өнерін халық мақсатына, туған елінің жарқын болашағына арнап, жаңа заманның дауылпазы болды. Абайдан кейін қазақ поэзиясына жаңалық қосқандардың ішінде оның орны бөлек.
Атыңнан айналайын қайран Сәкен,
Ұмытпан демім бар да тұлғаңды әсем.
Ту ұстап, тұлпар мініп, қол бастаған,
«Тар жолда, тайғақ кешіп болдың көсем»- деп Сәбит Мұқанұлы жырлағандай,

С. Сейфуллин ұрпақтарға ұлан - ғайыр мұра қалдырып кеткені баршамызға аян.
Сәкен Сейфуллин 1894 жылы қазан айының 15 - інде Ақмола уезіне қарасты Нілді болысында (қазіргі Жезқазған облысы Ағадыр ауданы) көшпелі кедей шаруасының семьясында туған. Сәкен Сейфуллин – қазақ Кеңес әдебиетінің негізін салушы, көрнекті ақын, қоғам қайраткері. Оның есімі халық арасына революция жылдары және одан кейінгі кезеңде кеңінен тарады. Ол қазақ ақындарының ішінде бірінші болып революцияны жырлады, Совет өкіметі үшін күреске белсене қатысты.
Табиғаттың дарынды жаратылған мөлдір қара көз, толқынды шашты, қыр мұрынды, қайратты ұлдарын Сейфолла мен Жамал азан айтып қойған Сәдуақас деген есімінің орнына, еркелетіп Сәкен атап кеткен.
1937 - 1938 жылдарда қара дауылдай соғып тұрған сталиндік репрессия қазақ халқының ең білімді, ең саналы зиялыларын баудай түсірді: қазақ әдебиетінің негізін қалауға ат салысқан С. Сейфуллин нақақ жаланың құрбаны болды. Жалған айып тағылып, өлім жазасына ұшыраған көрнекті ақын, жазушылардың қырқылып кетуі қазақ мәдениетін орны толмас шығынға душар етті.
Дәл осы кезде де өз басына қауіп - қатер төніп тұрғанына қарамастан, азаматтық келбетін жоғалтпай, адал бағытынан таймағандардың бірі - осы Сәкен Сейфуллин еді. Сейфуллинді НКВД 1937 жылғы қыркүйектің 24 - інде тұтқынға алып, 1938 жылғы ақпанның 25 - інде атып тастады.

Көк орман, көркем тоғай маужыраған,

Сұлудың көзіндей көл жаудыраған.

Малта тас, маржан, ақық, меруерт тас

Төгіліп көк жиекке саудыраған, - деп Сәкен жырлағандай, келесі кезекте табиғат, туған жер жайлы

жазылған өлеңдерінен жыр шумақтарын тыңдайық.

(Оқушылар сахнаға шығып, жыр шумақтарын оқиды.)

Сәкен лирикасының өзіндік сыр - сипаты алуан түрлі. Туған жерге сүйіспеншілік, табиғат көріністері мен құбылыстары, махаббат сырлары, сағыныш сазы, мезгіл суреттері, аң -кұсты аялау, ана - бала сүйіспеншілігі — ақын лирикасының басты тақырыптары.

Ол, әсіресе, табиғатты жан - жүрегімен нәзік сезініп, сүйіне жырлады. Ақынның әйгілі «Көкшетау» поэмасы қазақ жерінің ең бір көркем, сәулетті өңірінің естен кетпес мынандай керемет сұлу суреттерінен басталады.

С. Сейфуллин өмірде де, әдебиетте де белсенді күрескер болды. «Көкшетау», «Қызыл ат» дастандарында заманалық мәселелер көрсетілген. «Қызыл атта» 30 жылдардың бас кезінде Қазақстанның ауыл шаруашылығында орын алған асыра сілтеу оқиғалары сыналады.

«Ақсақ киік», «Аққудың айрылуы» шығармаларында туған даланың табиғатын, адамның ішкі сезім күйлерін суреттейді.

(Оқушылар өлеңдерін жатқа оқиды)

Өмір, достық туралы терең толғанған ақынның жаны таза, ешкімге қиянаты жоқ.

Адалдық пен арамдық, мансап пен ар - ұждан, достық пен қастықтың ара жігін аша жазып, адам

үшін құнды байлық - достықты жырлайды. Дос көңілін шыңдағы қоймаға, алтын сарайға балайды.

Алтын сарай - шын достыққа нағыз дос ие болады дегенді айтады.

Балалар ендеше атамыз жайлы бейнероликке назар аударайықшы.

Бейнеролик:« Сәкен Сейфуллин өмірбаяны.»

«Анаға хат», «Анаға жауап» өлеңдерінде аналық - балалық махаббаттың, сағыныш - мұңның, өкпе - наздың, жүрек қылын шертер, көзге жас үйірілтіп, ет жүректі елжіретер нәзік лирикалық сезім аса сәтті бейнеленеді.

Анаға арналған өлеңдері

Ақбоз атты құлатқан – жала - керме,

Магаданға мола іздеп бара берме.

Сәкен деген – халқымның рухы ғой,

Рухтарды көмбейді қара жерге! - деп Алаштың ақберен ақыны Ғалым Жайлыбай айтпақшы, Сәкен – қазақ халқының көгінде мәңгі жарқырап тұра беретін жарық жұлдыздарымыздың бірі.

Сәкен Сейфуллин – айтулы ақын, қарымды қаламгерлігімен қатар, көрнекті қоғам қайраткері.

Қызылдардың жыршысы болып жүріп - ақ Қазақ үкіметін басқарған тұста «қырғыз» атауын

«қазақ» деп түзеуді именбей көтеріп, «Қазақты қазақ дейік» деп мақала жазып, атымызды

қайтарып бергенінің өзі ұлының ұлы ісі деп білеміз. Сол секілді Қазақ тілі туралы декрет қабылдауға ұйытқы болғаны және бар.

Сол аласапыранда: «Қазақ тілі мемлекеттік тіл болсын, іс - қағаз қазақ тілінде жүрсін, ол қазақ ауылдары мен болыстарында 1924 жылдың 1 қаңтарынан шілдеге дейін жүзеге ассын. Ал 1 шілдеден әрі қарай қазақ пен орыс аралас отырған жердің барлығында да іс – қағазы қазақ тілінде жүргізілсін» деп шешім шығарған еді. Міне, осының өзінен - ақ оның өз заманының ұлы болуымен қатар, үрей туғызып тұрған орталық биліктен жасқанбай ұлты үшін басын бәйгеге тіккенін көруге болады. Осыны сол кезде тереңнен аңғарған болу керек, өлең сөздің құлагері Ілияс Жансүгіров «Жырламасқа теңіздей, қуаныштың шегі жоқ. Ардақталған өзіңдей, қазақта ақын тегі жоқ», деп ақиқат сөзді тап басып айтыпты.

Әнін тыңдау: « Қазақ тілі - ғажап тілім»

Сәкен Сейфуллин теңдікті аңсады. Бай мен кедей арасындағы тартысты,

әділетсіздікті жырлады. Болашағымыздың бостандығы үшін күресіп, арттарында өшпестей із

қалдырды.

С. Сейфуллин 1920 - 1924 жылдары Қазақ Автономиясының өркендеп, нығаюы үшін зор үлес қосқан үкімет басшысы;

Ол – Қазақстандағы ағарту ісін ұйымдастырып, дамытуға ерекше күш салған

қайраткер;

С. Сейфуллин – қазақ әдебиеттану ғылымына өзіндік үлес қосқан ғалым.

С. Сейфуллин есімімен көптеген ауыл, елді мекендер, театр, мектеп, кітапхана, көшелер аталады.

1985 жылдан Целиноград қаласында (қазіргі Астана қаласы) С. Сейфуллин мұражайы жұмыс істеді. Мұражай жанында ақынның ескерткіші орналасқан.

«Ақын жыры алыстарды жақындатты, биіктерге көзімізді жеткізді. Біздің сана -сезімімізге жырдан жаңа таныс, жаңа көз тапты. Бұл ұстаз болатын ағаға лайық қасиет еді. Мен бүгін де сол үшін ақын шабытының алдында бас иемін», - деген болатын Әбділда Тәжібаев

Мектебіміздің кішкентай Сәкендерін ортаға шақырып, Сәкен аталарына арнаған

арнау өлеңдеріне кезек берейік.

Сәкен ақынға хат

Сәкен аға!

Біз, кейінгі ұрпақ, сіздерді ешқашан ұмытпаймыз. Сіздердің өмірлік жолдарыңызды, халық үшін

жасаған игіліктеріңіз жайлы енді кітаптардан оқып, көзімізге елестетеміз...

... Ел үшін, туған халқы үшін құрбан болған, сіз мәңгі есте қалмақсыз. Арман еткен тәуелсіздіктің таңы атты. Біз, сол таңның куәгері, еліміздің бейбіт өмір сүруіне бар күш - жігерімізді саламыз.

Сондықтан жақсы оқып, елжанды азамат болуға тырысамыз.

(Барлық оқушылар шығады.)

Жалынды күрескер - патриот, сегіз қырлы, бір сырлы: ақын, жазушы, драматург, публицист, сыншы, әдебиеттанушы, композитор, педагог, қоғам және мемлекет қайраткері – Сәкен Сейфуллин есімі халық есінде мәңгі сақталады.

Асуы жоқ асулардан асайық,

Ашылмаған тас қақпаны ашайық.

Болмағанды болдырайық дүниеге,

Жаңа тұрмыс жаңа жерге жасайық!- деп ақынның ой мен сезім астасқан жырларын жаттаған жас қауым да ақын өлендерін ешқашан естен шығармайды деп сенеміз дей келе, бүгінгі «Қазақ әдебиетінің ақсұңқары» атты кешіміз аяқталды. Көңіл қойып таңдағандарыңызға көп рахмет.

  «Өмірі – аңыз, өзі – абыз» 

Сәкен Сейфуллин атамыздың өмірінен алынған тағылымды деректер, суреттер, фотосуреттер бойынша зерттеу жұмыстарын жасайды, өлеңдерінің шығу тарихы жайлы баяндайды (ақынның танымал адамдармен қандай қарым-қатынаста болғандығын  әңгімелейді).

Алғашқы сөз (кезең)

Ортаңғы кезең Тапсырмалар легі

Тобы: Тгн.11-241

Уақыты: 17. 10.2024ж.

Топ жетекшісі: Абдикаримова Н.

Топ сағатының

тақырыбы:

«Тәртіпке бағынған құл болмайды".

Топ сағатының

- Студенттерге адалдық, шындық туралы түсінік
 Студенттердің бойына рухани адамгершілік қасиеттерді ұялату үшін мейірбан, ақылды, шыншыл, қайырымды т. б адамдық асыл қасиеттерді игеруге ықпал ету. Бірін - бірі сыйлап, мейіріммен қарауға тәрбиелеу

мақсаты:

Топ сағатының міндеті

- 1. Студенттерге дос, достық туралы әңгімелей отырып, олардың достық қарым - қатынасын нығайту.
 2. Студенттерді адалдыққа, шыншылдыққа тәрбиелеу, өзімшілдіктен, менмендіктен тағы басқа жаман әдеттерден аулақ жүруге үйрету.
 3. Студенттердің адамгершілік қасиетін, бір - біріне деген достық сезімдерін нығайту.

Бағалау критерийлері:

• Студенттердің бойына рухани адамгершілік қасиеттерді ұялату үшін мейірбан, ақылды, шыншыл, қайырымды т. б адамдық асыл қасиеттерді игеруге ықпал ету. Бірін - бірі сыйлап, мейіріммен қарауға қалыптасады.

Топ сағатының түрі:

-Жүйелеу және білімді жалпылау сабағы.

Игерілетін дағды:

Тыңдалым және айтылым

Ресурстар:

Ұлы адамдардың ойлары, нақыл ұлағатты сөздері, дос туралы мақал - мәтелдер, суреттер. Интерактивті тақта, сабақ презентациясы, кестелер, тесттер, 

Жүру барысын алдын ала үйлестіру

Топ жетекшісі –

Сәлеметсіздер ме құрметті студенттер! Бүгінгі жиналысымызды ашық деп жариялаймын.
 Бүгін біз әдептілік, адалдық, адамгершіліктің асыл қасиет екені туралы пікірлесіп, өз ойларымызды ортаға саламыз.
 Адам баласының бойында жақсы да, жаман да қасиеттер болады. Бізге ақылдылықты, адалдықты, қарапайым - кішіпейілділікті, инабаттылықты, шыншылдықты үлкендер үйретеді. Ол - біздің ата - анамыз, ақсүтін бере отырып, ана тілімен үйретеді. Біз оны түсініп, ата - баба салт, әдеттерін үйренеміз. Адам болатын адамгершілігі бар бала - барлық жақсы қасиеттерді үйреніп, жаман мінез әдеттерден, ұнамсыз қылықтардан аулақ болуға тырысуы керек. Адамның адамгершілік, адалдық, саналылық дәрежесі – оның тәртібі мен іс - әрекетін анықтайтыны әлдеқашан дәлелденген.
 Адамның бойынан адамгершілік қасиеттер табылса, әрине сымбатты, парасатты көрінеді.
 Адамгершілік – адамның асыл қасиеті. Жүсіп Баласағұн адамгершілік пен инабаттылықтың төрт қасиетін 6600 тармақтан 72 тараудан тұратын “Құтты білік” дастанында көрсетіп берді.
 Шығыстың ұлы ғалымы әл - Фараби: Жас жеткіншектеріңізді көрсетіңіз, мен сіздердің болашақтарыңызды айтып берейін деген екен.
 Бүгінгі адамгершілікті, адалдықты сендер қалай түсінесіңдер, әдеп - нормаларын білесіңдерме, озара пікірлесіп ой бөлісеміз.
 Мұғалім сөзі: Балалар, сіздер дос болу, адалдықтың деген не екенін білесіздер ме? Әрине, білесіздер, дос болмайтын ешбір адам болмайды, иә?! Ендеше осы жиында дос бар ма екенін дәлелдейік, ол үшін қазір біз 2 - топқа бөліп, дос туралы пікір таластырамыз және өз күшімізді тексерелік.
 1 - Топ.«Татулық»
 2 - топ. «Сыйластық»
 Сұрақтар:
 Адал достық дегенде нені түсінесіңдер?
 Сендердің де адал достарың бар ма?
 Сенің адалдыққа деген сенімін қандай?
 «Адалдық – адамшылық бастауы» дегенді қалай түсінесіңдер?
 «Адалдық, кеңпейілділік, ақкөңілділік, шыншылдық» ұғымдарымен қатар жүре ме? Неліктен?
 Топ жетекшісі
 Адалдық – адам бойындағы асыл қасиеттердің бірі.
 "Адалдық” деген сөз шыншылдық, айнымастық, шын берілгендік сияқты игі қасиеттерді еске салады. Қазақ пайымында адам бойында адалдық - пәктік, ар - ұждан, жан тазалығы. Адал дос дегеніміз - өтірік айтпайтын, шындықты жақтайтын, досын ешқашанда ұятқа қалдырмайтын, барлық уақытта қандай жағдай болмасын қол ұшын беріп көқмектесетін, қашан да қасынан табылатын, барын бөлісетін нағыз жолдас.
 Сұрақтар:
 – 1. Мектептен үйге қарай жүгіріп келе жатқанда, алдыңнан бір үлкен кісі шықты. Сен не істер едің?
 – Үлкен кісімен амандасып жол беремін.
 – 2. Өзіңнен үлкен кісілер әңгімелесіп отырған кезде сен не істеуің керек?
 – Үлкендердің әңгімесін бөліп, сөзге араласуға болмайды.
 – Егер тығыз шаруам болса, «кешіріңдер» деп айтар едім.
 – 3. Көшеде біреу жөн немесе жол сұраса не істер едің?
 – Асықпай түсіндіріп беремін.
 – 4. Автобуста, қоғамдық орындарда егде адамдарды көрсең не істеген жөн?
 – Үлкен кісілерге әрдайым орын беру керек.
 – 5. Үлкен кісілермен қалай сөйлесу керек?
 – Үлкен кісімен «Сіз» деп сөйлесу керек.
 – 6. Әдептілік деген не?
 – Адамдардың жүріс - тұрысы мен өзара қарым - қатынасының ережелері.
 - 7. Ата - ананның теледидардан қарайтын бағдарламасы сенің қарайтын бағдарламаңмен бір уақытта келіп қалды делік, сен оны үзбей қарайсың. Бірақ өкінішке орай екеуі екі арнадан беріледі. Сен қандай шешімге келер едің?
 - 8. Құрметті досым! Партада менімен бірге бір бала отырады. Ойнап - ойнап тапсырмасын орындамай, жазбай келеді. Мұғалім сұрағанда қысылады. Сабақты менің дәптерімнен көшіріп алады.
 Мен бермесем, «Сен сараңсың»- дейді. Мен не істеуім керек?
 9. «Жалғастыр»
 «Не істеуге болмайды?».
 - Үлкендердің алдынан...... (кесіп өтуге болмайды.)
 - Кішкене баланы................(жылатуға болмайды.)
 - Құстарды...........................(атуға болмайды.)
 - Қыз баланы........................(ренжітуге болмайды.)
 - Сабақтан.............................(кешігуге болмайды.)
 - Сыныпта.............................(айғайлауға болмайды.)
 
 10. «Не істеу керек?»
 - Үлкен кісіні.......................(сыйлау керек.)
 - Үлкеннің тілін...................(алу керек..)
 - Үлкендерге..........................(сәлем беру керек.)
 - Кішілерді..............................(қамқорлау керек.)
 - Оқу құралдарын.................. (күтіп ұстау керек.)

Кері байланыс.

Не білдім? Не үйрендім?

«Жалғасын тап» оқушылар өз ойларын жеткізеді тірек сызба арқылы

Алғашқы сөз (кезең)

Ортаңғы кезең Тапсырмалар легі

Соңы (бекіту)

Тобы: Тгн.11-241

Уақыты: 24.10.2024ж.

Топ жетекшісі: Абдикаримова Н.

Сынып сағатының

тақырыбы:

«Менің елім - Қазақстаным!».

Топ сағатының

Оқушыларға қазақ халқының өзіндік тарихы, мәдениеті, рәміздері бар тәуелсіз ел екенін түсіндіріп, ұлттық патриотизм рухында тәрбиелеу.

мақсаты:

Топсағатының міндеті

-Отанын сүюге,ел тарихын білуге,еліміздің мемлекеттік рәміздерін қастерлеуге,отанымыздың байлығын қорғауға,елімізді өркендетуге білімді ұрпақ болуға тәрбиелеу.

Бағалау критерийлері:

• Елін,жерін сүюге,туғантарихын білуге,құрмет көрсетуге деген саналы көзқарас қалыптасады;

Топсағатының түрі:

-Жүйелеу және білімді жалпылау сабағы.

Игерілетін дағды:

Тыңдалым және айтылым

Ресурстар:

Қазақстан Республикасының картасы, рәміздер, нақыл сөздер, суреттер т.б.

Интерактивті тақта, сабақ презентациясы, кестелер, тесттер, 

Жүру барысын алдын ала үйлестіру

Топ жетекшісі :

Құрметті студенттер, бүгін сіздердің назарларыңызға «Менің елім - Қазақстаным!» атты ауызша журнал өткізгелі отырмыз. Ауызша журнал деп - аты айтып тұрғандай, төрт беттен тұратын күні бұрын тақырып бойынша берілген тапсырмаларды көпшілікке жария ету.
Бүгінгі топ сағатымыз 25 - қазан Республика күніне арналады.
Адам шыр етіп дүниеге келгенде, кіндік қаны тамған жерін – Отан дейді. Әрбір адамда Отанға, туған жерге деген ыстық сезім, үлкен махаббат болады. Алысқа жолаушылап кетіп, туған жеріне оралған сәтте тауы да, тасы да саған ыстық болып тұрады. Адамзаттың парызы - туған Отанын гүлдендіріп, сақтап, ұрпақтан ұрпаққа жеткізу.
Ұлы ағартушы, халқымыздың рухани көсемі А. Байтұрсынов: «Балам деген жұрт болмаса, жұртым дейтін бала қайдан өссін»деген екен. Біз сіздерге тек перзентіміз емес, еліміздің ертеңі, нұрлы болашағы деп қараймыз. Мұхаммед Пайғамбарымыз «Жастық шақта алған білім - тасқа ойылған нақыш» деген екен. Ендеше сендер бала кезден бастап терең білім меңгеруге тиіссіңдер. Туған еліміздің биікке ұшар сұңқары, бәйгенің алдын бермес тұлпары болыңдар дегім келеді.
Қазақ поэзиясының хас шебері Қ. Аманжолов «Не деген бақытты едің, келер ұрпақ» деп жырлағандай, сендер тәуелсіз елдің азаматысыңдар, сендерді мемлекеттік мереке Республика күнімен шын жүректен құттықтаймын.
ӘНҰРАН
Елін, туған жерін сүйетін, елінің өткені мен бүгінін, тарихын тебірене де тереңдей оқып, тарихтың зерделі де шежірелі беттеріне үңілген ұландарымыз өздерінің жүректерінен шыққан ойларын ақ қағаз бетіне түсірген екен. Кезекті осы ұландарға берейік.
Егеменді еліміз жер бетіндегі басқа мемлекеттермен терезесі тең, өркениетті ел ретінде танылып өзінің Елтаңбасын, Туын, Әнұранын белгіледі.
Осы бір қасиетті белгілердің мәнін әрбір ұрпақ терең түсініп, оны қастерлей білу керек.
Мақтансаң мақтан елім деп,
Тани біл, елдік таңбаңды.
Елтаңба, Туың, Әнұран -
Шырқатты биік арманды.
Тәуелсіздікке тән белгі -
Қасиетті осы рәміздер -
Еліме рух, мән берді,
Иесі оның – мына біздер.
Мемлекеттік ту - алтын күн алаулаған зеңгір көк аспан түстес. Сол зеңгір аспанның аясында баяу қалықтаған дала бүркіті. Арман арқалаған алтын бүркіт қазақтың қыран көңілін шырқау биікке алып шыққандай көрініс береді. Мемлекеттік туды даралайтын тағы да бір белгісі - оның сабына таяу тік тартылған ұлттық өрнекті қошқар мүйіз жолақ. Ол - көшпелі әлемнің, дарқан дал рухының тынысы. Ту ортасындағы алтын күн - халқымызға нұр болып шапағатын шашып тұр. Алтын күнді қанатымен жебеп, өрге көтеріп, ұшып бара жатқан ақиық қыран құс - ерліктің белгісі.
Туымызды қастерлеу - халқымызды қастерлеу.
Елтаңба - әлемде сирек кездесетін Елтаңба. Қазақ өмірінің ұлы белгісі шаңырақтан тараған. Таң шапағындай уықтар арасындағы ай мүйізді, алтын қанатты ғажайып пырақтар халқымыздың болашаққа ұмтылған асқақ арманының бейнесіндей болып көрінеді. Қос пырақ ортақ шаңырақты қанатымен қорғап тұр. Қанат - асқақ арман нышаны. Ел белгісінде көк аспан, шаңырақ, жарық жұлдыз, қанатты тұлпар, бидай сабақтары бейнеленген. Аспан көк - кеңшілік, тыныштық, биіктік белгісі.
Мемлекеттік Әнұран - еліміздің музыкалық поэтикалық эмблемасы, әдеби сазды төл құжаты. Ол халық жүрегінің лүпілін тұмар ғып түйген музыкалық сәлем хат сынды.
1. 1992 жылы маусым айының 4 - інде қабылданған Қазақстан Республикасының нышандары - мемлекеттік туының авторы кім?
(Суретші - Шәкен Ниязбеков)
2. «Қазақстан» дейтін Отан - Анамыздың Елтаңбасының авторы кім?
(Сәулетші Жандарбек Мәлібеков және әйгілі суретші Шота - Аман Уәлиханов)
3. Әнұран авторын білесің бе?
(Әнін жазған Шәмші Қалдаяқов. Сөзін жазған Жұмекен Нәжімеденов және қосымша түзетілген нұсқау авторы Президентіміз Н. Ә. Назарбаев)
Қазақстан тұңғыш Президенті Н. Ә. Назарбаев - достықтың, бірліктің, бауырмалдықтың туын берік ұстап, Қазақстанды әлемге паш етіп отырған, ғасыр куәсі болған тұлға. Қазақ топырағы киелі. Сонау зеңгір көкпен таласып, Алатау баурайында Үшқоңыр биіктері мен мұндалап қол бұлғайды. Қаскелең тауынан бастау алып, қар суымен толысып, сай - салаға бөліне еркелей Шамалған өзені ағып жатыр. Осындай табиғаты тамылжыған өлкеде, жер жаннаты Жетісудың төскейінде, Шамалған ауылында болашақ тәуелсіз мемлекетіміздің тұңғыш Елбасы дүниеге келген. 1991 жылғы1 желтоқсаннан Қазақстан Республикасының Президенті болып келеді.
Талай тағдыр тауқыметіне ұшырап, қазақ халқы бүгінгідей бақытқа қол жеткізу үшін қаншама қиын бұралаң жолдардан өтті десеңізші?! Қазақ елін, қазақ жерін білектің күшімен, алмас қылыш ұшымен, өткір тілімен, қасиетті қанымен қорғаған ұлы тұлғаларымыз тарихта аз емес.
1. Ахмет Яссауи - ақын, ойшыл, ұстаз, түркі жұртына имандылық нұрын шашқан діни ағартушы. «Диуани Хикмет» кітабының авторы, дүние жинамай адамдарды азғындық жолынан сақтауда қызмет еткен адам, жаны таза болған.
2. Әз Жәнібек хан - қазақ халқының хандығын құрып, халықтың өз алдына еркін өмір сүруіне ат салысқан, жау қолында қалған қазақ жерін азат еткен.
3. Мұхаммед Хайдар Дулати - тарихшы, «Тарихи рашиди» атты еңбек жазған, қоғам қайраткері.
4. Төле, Қазыбек, Әйтеке - билеріміз, халықтың ұлттық бірлігін нығайтып, халықтығын сақтауға басшылық жасаған данышпан ақын, шешен, ойшыл гуманист көсемдер.
5. Абылай хан - халық мақтанышы, ХVІІІ ғасырдағы бүкіл қазақ елін еркін билеген, елдің тұтастығын қамтамасыз еткен қайраткер, елші, мәмлегер.

6. Құрманғазы Сағырбайұлы - қазақтың күйші, сазгері, домбырашы, халықтың аспаптық күй өнерінің классигі.
7. Шоқан Уәлиханов - терең ойлы, асқан зейінді, ғылымның әр тарапынан білімі бар, саяхатшы, зерттеуші, тарихшы, географ, этнограф, суретші, Шығысты зерттеуші, халқымыздың тұңғыш ғұлама ғалымы.
8. Абай Құнанбаев - ұлы ағартушы, ойшыл, ғұлама. «Абайды тану арқылы біз Қазақстанды әлемге танытамыз. Абай әрқашан біздің ұлттық ұранымыз болуға тиіс»,- деп Елбасымыз Н. Назарбаев айтқандай, Абай - жаңа реалистік жазбаша әдебиетінің негізін салушы, қазақ халқының бас ақыны.
Қазақ елі - көп ұлтты мемлекет. Қазақстан Республикасында 130-дан астам ұлттар мен ұлыстар тату тәтті өмір сүріп жатыр. Бүгінде қазақ елі тек өз жерінде өмір сүріп жатқан қазақстандықтардың ғана емес, шет елдегі бірнеше мыңдаған қандастарымыздың да сағынып жетер туған елі, құшақ жайып қарсы алар туған Отан - анасы.
(Үй тапсырмасы бойынша Қазақстан туралы өлең жолдарын оқу)
Мерейлі қазақ елінің Елбасы ел - жұртын, жұдырықтай жүрегіне сыйғызып, қыран қанатының астына алып, барша жұрттың теңдігін, татулық пен тыныштықты сақтауды мақсат етіп, бүгінгі қазақ елін, осы дәрежеге жеткізді. Осындай халық қамын ойлаған азаматы бар қазақ елін бүгінде әлем таниды. Елімізде мәңгі тыныштық болсын! Сүйікті Отанымыз Азат Қазақстан мәңгі жайнай берсін, жарқырай берсін! Баршаңызға бақыт, шаңырақтарыңызға шаттық тілей отырып, бүгінгі топ сағатымызды жабамыз.

Алғашқы сөз (кезең)

Ортаңғы кезең Тапсырмалар легі

Соңы (бекіту)

Тобы: Тгн.11-241

Уақыты: 31.10.2024ж.

Топ жетекшісі: Абдикаримова Н.

Топ сағатының

тақырыбы:

Қыздарға қырық өнерде аз

«Әдептілік – әдемілік белгісі: адамгершілік негіздері».

Топ сағатының мақсаты:

қыз балаларға адамгершілік, адалдық, іс-қимыл, жүріс-тұрыс дағдысы, қыз намысы, сымбаты туралы жан-жақты мағлұмат беру арқылы қыз балалардың бойына рухани -адамгершілік, әдептілік, сыпайылық, тиянақтылық, имандылық, тазалық қасиеттерді дамыту. Жеке бас гигиенасын сақтауға, әдепсіз болмауға тәрбиелеу.

Топ сағатының міндеті:

Бұрынғы салт - дәстүрді жаңғырта отырып, қазіргі таңдағы қыздарға қазақ халқының тәрбие маңызын, ақыл кеңесін түсіндіру.

Бағалау критерийлері:

қазақ халқының әдет-ғұрпы арқылы қыз бала тәрбиесіне тән қасиеттерді бойына сіңіру.

Топ сағатының

түрі:

Тәрбие сағаты

Игерілетін дағды:

Айтылым, жазылым

Ресурстар:

«Қыз - елдің көркі» газеті, суреттер көрмесі, нақыл сөздер, мақал-мәтелдер. Проектор.

Жүру барысын алдын ала үйлестіру

Алғашқы сөз (кезең)

Ортаңғы кезең Тапсырмалар легі

Соңы (бекіту)

Қазақ халқы «Қыз» деген сөздің өзін әдеміліктің, инабаттылықтың, сұлулықтың белгісі деп таныған. Халқымыздың халық ауыз әдебиетінде көптеген ақындарымыз қызға көптеген керемет суреттемелер берген. Сондай-ақ қыз баланың ұқыптылығын, шеберлігін, сүйкімділігін, жанының нәзіктігін, өнер, білімге бейім тұратынын жоғары бағалап, оның ол қасиеттерін бейнелі сөздер арқылы ерекше көрсеткен. Мысалы: «Қыздың жиған жүгіндей», «Қыздың тіккен кестесіндей», «Қыз –елдің көркі, гүл - жердің көркі», «Жақсы қыз – жағадағы құндыз», «Қызы бар үйдің қызығы бар», т.б.

Халқымыз «қыз – қонақ» деп, төрінен орын беріп, қыздарды алтынның сынығына балап өсірген. Жалпы бала тәрбиесіне, соның ішінде қыз бала тәрбиесіне өте көп көңіл бөлген. Ата-бабаларымыз «Қызға қырық үйден тыю, қала берсе қара күңнен тыю» деген мақалға қанша ой сыйғызған. Яғни қыз бала тәрбиесіне тек ата-анасы жауапты емес, бүкіл ауыл, ел жауапты болып отыр.

Оқушыларға тапсырмалар беріледі.

1. Бүйіріңді таянба
2. Үлкеннің алдын кеспе
3. Табалдырықта тұрма
4. Өзің су ішкен құдыққа түкірме
5. Жағыңды таянба

1. Қайта кірер есігіңді қатты жаппа
2. Қайын жұртыңның атын айтпа
3. Келін болсаң, орамалды басыңнан тастама
4. Табалдырықта отырма
5. Тізеңді құшақтама
6. Екі елі аузыңа төрт елі қақпақ

Тәрбие отбасынан басталады. Қазақ отбасындағы қыз бала тәрбиесі оң жолға қойылуы керек. Келешекте ұлттық салт-дәстүрлермен тәрбиеленген қыздар ел қорғайтын ұлтжанды жас ұрпақты тәрбиелей алатынына біз сенімдіміз.

Тобы: Тгн.11-241

Уақыты: 07.11.2024ж.

Топ жетекшісі: Абдикаримова Н.

Топ сағатының

тақырыбы:

«Өңірдің экологиялық мәселелері және оларды шешу жолдары».

Топ сағатының

- Жердің ластануына әсер ететін факторларды анықтау арқылы табиғатқа қамқорлық көрсетуге деген саналы көзқарас қалыптастыру арқылы қоғамдық орындарда өзін ұстай білу мәдениетіне баулу.

мақсаты:

Топ сағатының міндеті

• Табиғатқа қамқорлық жасауға дайын болуға үйрету;

• Қоғамдық орындарда өзін ұстай білу мәдениетіне баулу.

Бағалау критерийлері:

• Жердің ластануына әсер ететін факторларды анықтау арқылы табиғатқа қамқорлық көрсетуге деген саналы көзқарас қалыптасады;

• Қоғамдық орындарда өзін ұстай білу мәдениетін меңгереді.

Топ сағатының түрі:

Балалар антикафесі (anticafe)

Антикафе (сонымен қатар бос кеңістік, тайм-клуб, тайм-кафе) — әлеуметтік бағыттағы қоғамдық мекемелердің бір түрі, негізгі сипаттамасы-ең алдымен уақытты төлеу, оның құнына ойын-сауық және іс-шаралар кіреді.

Игерілетін дағды:

Тыңдалым және айтылым

Ресурстар:

Кесте, бейнематериал, флипчарт т.б.

Функциональдық

сауаттылық:

Тұрмыстық сауаттылық

(оқушылардың әлеуметтік дағдыларын дамытудың негізі)

Жүру барысын алдын ала үйстіру

Топ жетекшісі алдын ала топ бөлмесін кафе үлгісінде (парталардың топтың үлгісі) дайындап қояды. Бұл жерде «үстел» үстін әдемі гүл салынған құмырамен немесе интерьерлік заттармен әсемдеу ұсынылады.

Топ белсенділері даяшы ретінде қызмет атқаруын үйлестіру сынып сағатының әсерлі өтуіне жағдай туғызады. «Даяшылар» қонақтардың кафеге өтіп, орналасуына ілтипат көрсетеді.

Топ жетекші (бұл жерде кафе иесі):

• Антикафе (сонымен қатар бос кеңістік, тайм-клуб, тайм-кафе)

— әлеуметтік бағыттағы қоғамдық мекемелердің бір түрі, негізгі сипаттамасы-ең алдымен уақытты төлеу, оның құнына ойын-сауық және іс-шаралар кіреді. Құрметтілерім, бүгінгі біздің анти-кафемізде «Табиғат - біздің ортақ үйіміз» тақырыбында әңгімелесіп, табиғаттың ғажайып суреттеріне марқаятын боламыз.

Тапсырма №1

«Табиғатты аялайық адамзат!» ертегісінің бейнематериалын тамашала.Бейнематериал желісіне сәйкес сұрақтарға жауап бер.

Сұрақтар:

• Ортақ үйіміздің ластануына не әсер етті?

• Бейнематериалда табиғатқа қамқорлықтың қандай түрлері көрсетілген?

Бейнематериал сілтемесі: https://youtu.be/Br6NbzxTi6g Дискриптор:

• Бейнематериалды түсініп қарайды;

• Бейнематериал мазмұнына сәйкес берілген сұрақтарға жауап береді.

Тапсырма №2

Бейнематериал мазмұнына сәйкес мақал-мәтелдер айт. Өзіңе ұнаған мақалдың мазмұнын өз ойыңмен түсіндір.

Көмекке келер жеделхат

Жер - таусылмайтын қазына. Жер-ырыстың кіндігі,

Еңбек - ырыстың қазығы. Жер тағдыры - ел тағдыры. Жер бауыры - жазық.

Сұлулық жерден өніп, көктен жауады. Жері байдың елі бай.

Дискриптор:

• Бейнематериал мазмұнына сәйкес мақал-мәтелдер айтады;

Мақал-мәтелдерден ұнаған біреуінің мазмұнына түсінік береді. Кері байланыс: «Есептесу рәсімі» әдісімен кері байланыс орнату. Бұл әдіс арқылы оқушылар кафенің ақысына төлеген алтын уақытының пайдалы жағы мен пайдасыз болғандығын айтып өтеді.

Алғашқы сөз (кезең)

Ортаңғы кезең Тапсырмалар легі

Соңы (бекіту)

Тобы: Тгн.11-241

Уақыты: 14.11.2024ж.

Топ жетекшісі: Абдикаримова Н.

Топ сағатының

тақырыбы:

« Ұлағатты отбасы - ұлт құндылығы».

Топ сағатының

«Отбасы» құндылығы туралы түсініктерді отбасы туралы ұғымдарды кеңейту, оны сүйе білуге үйрету.
Ата - ана және бала қарым - қатынасын өзара байланысын қалыптастыру, отбасының негізі өмірдің ұйытқысы, киелі қасиетке ие болу сыры, отбасы тәлімінің мәні туралы түсініктерді кеңейту;

мақсаты:

Топ сағатының міндеті

Отбасы тәрбиесінің мән - маңызын ашып көрсете отырып, ұлттық салтты, дәстүрді түсініп, құрметтеуге баулу, алдағы өмірге даярлау.

Бағалау критерийлері:

«Отбасы» құндылығы туралы түсініктерді отбасы туралы ұғымдарды кеңейту, оны сүйе біледі.
Ата - ана және бала қарым - қатынасын өзара байланысын қалыптастыру, отбасының негізі өмірдің ұйытқысы, киелі қасиетке ие болу сыры, отбасы тәлімінің мәні туралы түсініктерді қалыптастырады.

Топ сағатының түрі:

Пікір алмасу, психологиялық жаттығулар, психологиялық минут, анкета, сұрақ – жауап, тыныштық сәті.

Игерілетін дағды:

Тыңдалым және айтылым

Ресурстар:

Тіл туралы жазылған нақыл сөздер, кітап көрмесі, Төле би, Әйтеке би, Қазыбек би суреттері.

Жүру барысын алдын ала үйлестіру

1. Ұйымдастыру кезеңі.
Сәлеметсіздер ме, студенттер! Бүгінгі тренинг сабаққа келгендеріңізге алғысымды білдіремін. Сіздердің көмектеріңізбен бүгінгі сабағымыз жетістікке жеткізеді деп ойлаймын.
Қазір мына жерде тұрған үш түрлі стикерлер бойынша топқа бөлінейік.
« Жылы сөз» жаттығуы: Сын есім дегеніміз не? Қандай сұрақтарға жауап береді? Олай болса әрқайсымыз өзіңіздің есіміңізге сын есім қосып өз бойыңыздағы үш қасиетті кезекпен айтып шығыңыз.
Психологиялық минут. Бүгінгі сабаққа қандай көңіл күймен келдіңдер? Табиғаттағы ауа - райын сипаттай отырып өз көңіл күйімізді айтамыз. Қалғандарымыздың көңіл күйіміз жақсы болса, бір - бірімізге қарап жымиямыз.
Ой жинақтау
1-тапсырма
Отбасы дегеніміз не?
Отбасының іргетасы ер азамат пен әйел адамның заңды неке қиып, отау тігуінен құралады. Отбасының басты қазығы, алтын діңгегі – бала. Баланың тәрбиелі жан - жақты болып өсуіне берекелі, өнегелі, ынтымақты отбасының ықпалы мол. Отбасын құрғанда Адам өмірге ұрпақ әкеліп қана қоймай, сонымен бірге оған жалпы адамзаттық және ұлттық құндылықтарды, ата - бабасының салт - дәстүрін, жас ұрпақтың бойына сіңіртеді. Балаларын өздерін қоршаған ортаға және қоғамға пайдалы азамат етіп өсіру – ата - ананың ең маңызды міндеті.
Енді осы тақырыптағы мақал - мәтелдерге кезек берейік.
1 - оқушы: Бала тәрбиесі бесіктен.
2 - оқушы: Баланың жақсысы – қызық, Жаманы күйік.
3 - оқушы: Әке көрген оқ жонар, Шеше көрген тон пішер.
4 - оқушы: Бала - көңілдің гүлі, көздің нұры.
5 - оқушы: Құс балапаны үшін тозаққа түседі, Адам баласы үшін азапқа түседі.
6 - оқушы: Ата - бәйтерек, бала – жапырақ.
7 - оқушы: Атадан жақсы ұл туса,
Елінің қамын жейді.
Атадан жаман ұл туса,
Елінің малын жейді.
8 - оқушы: Жақсы әке – жаман балаға қырық жылдық ризық.
9 - оқушы: Әкең өлсе де, әкеңді көрген өлмесін.
10 - оқушы: Әкесін сыйламаған кісіні баласы сыйламайды.
11 - оқушы: Ананың көңілі балада, Баланың көңілі далада.
12 - оқушы: Ағайын – алтау, ана – біреу.
13 - оқушы: Ағайынның алтын сарайынан, Ананың жыртық лашығы артық.
14 - оқушы: Анаңды Меккеге үш арқалап барсаң да қарызынан құтыла алмайсың.
Отбасы тәрбиесі туралы түркі ойшылы Жүсіп Баласұғын былай дейді:
«Қатты тәртіп көрсе бала күнінде,
Өнерімен қуантады түбінде.
Бала нені білсе жастан ұядан –
Өле - өлгенше соны таныр қиядан.
Өнер - білім берем десең басынан,
Бер оқуға балаларды жасынан.
Ата - анадан өсіп ұрпақ тараған,
Жақсы, жаман болса, бала - солардан».
«Қымбат машина» әңгімесі
«Бірде әкесі Аманға жаңа ойыншық сатып әкеліп берді де: «Сындырушы болма, қымбатқа сатып алдым»- дейді. Қандай ойыншық десейші. Қара бояуы жалтылдаған әдемі машина. Келесі күні Аман жаңа ойыншығын құшақтап аулаға шықты. Сыртта оны Рахат, Қанат, Мұса қоршап алды.
- Қараңдаршы, папам әперді. Аман машинасын құшағынан шығармай мақтана сөйледі.
- Келші көрейік...
Бере тұршы жүре ме екен?
- Қандай әдемі, кел. ойнайық.
Аман ойыншығын құшақтап оларға бермей қойды. Әрі - беріден соң Рахат та, Қанат та, Мұса да өз беттерімен ойнап кетті. Аман ойыншықты үйге әкеліп, төсегінің астына қойды да сыртқа шықты. Қараса, балалар өздерінше арық қазып ойнап жүр екен. Аман қызығып, жүгіріп қастарына келді.
- Мен де ойнайыншы.
- Ал, балалар болса үндемей, ойындарын жалғастыра берді.»

Сұрақтар:
1. Әңгімеден не түсіндіңіздер?
2. Кім қателік жіберді деп ойлайсыздар?
3. Аман кінәлі ме?
4. Аманның әкесінің орнында сіздер қайтер едіңіздер?
Келіңдер, пікір алысайық
1 Отбасы – тәрбие бастауы
2 Қазақ халқының қай салт - дәстүрлері сіздің отбасыңызда сақталған
3 Ұят - адам қасиетін бағалайтын сезім
4 Ұл - ол әке мұрагері ғана емес, ол ұлт болашағы. Отбасындағы ер адамға көзқарас
5 Шешесін көріп - қызын ал, Ыдысын көріп – асын іш.
6 Отбасындағы кітап, газет – журнал оқу. Білімді сатып алуға бола ма?

Қорытынды
Барлық өнеге отбасынан басталады. Балаларымыздың бойына сіңген ізеттілік - дөрекілікке, қайрымдылық – қатігездікке, адалдық – арамдыққа ауыспасын деген тілегімізді орындау - ұрпақ алдындағы ұлы міндет деп түсінейік.

Ортаңғы кезең Тапсырмалар легі

Соңы (бекіту)

Педагогтің аты-жөні

Абдикаримова Наргиза Муминжановна

Күні:

21.11.2024 ж.

Тобы: 11-241

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Тлоп сағатының тақырыбы

Буллингтен қорған! «ЖЕДЕЛ ҚЫЗМЕТ НӨМІРЛЕРІ»

Өмірге салауатты қадам.

Сабақтың мақсаты

-Буллинг және оның түрлері туралы ақпарат беру,

буллингтен қорғану жолдарын үйреу;

- оқушыларды шұғыл қызмет желілеріне дұрыс және тиімді қоңырау шалуға үйрету және жылдам әрекет ету үшін оларға қажетті ақпаратты беру.

ҚАРАША – ӘДІЛДІК ЖӘНЕ ЖАУАПКЕРШІЛІК АЙЫ

3-апта дәйексөзі:

Жауапкершілік – адамгершілік қасиеттің көрінісі

Құндылық

әділдік және жауапкершілік

заң және тәртіп

Индикаторлар

• Адамның қоғамдағы құқықтары мен жауапкершілігі туралы алғашқы көзқарастың болуы

• Өзінің және басқалардың іс-әрекеттерін олардың моральдық нормаларға сәйкестігі тұрғысынан талдай білу

Топ сағат кезеңі

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Рес

урс

тар

Басы

10 мин

Психологиялық дайындық

Мұғалімнің кіріспе сөзі:

-Балалар, сендер мектепке келген күннен бастап қоғам деген не екенін, әрбір адам сол қоғамның мүшесі екенін білесіңдер. Қоғамда өмір сүретін әрбір адамның пайда-ланатын құқықтары мен орындай-тын міндеттері бар. Сонымен бірге біз өмір сүретін ортада белгілі бір тәртіп ережелерін сақтау керегін де білесіңдер. Мысалы: көшеде жүру ережесі , қоғамдық орындарда өзіңді дұрыс ұстау, мектеп ережесі, отба-сындағы сыйластық, айналаңдағы адамдармен дұрыс қарым-қатынас жасау керектігі туралы үнемі айтамыз. Ендеше өзіміз білетін ақпараттарды ортаға салайықшы:

Топтық жұмыс Постер жаса

Суреттер мен сызбаларды пайдала-нып постер жаса және сұрақтарға жауап бер.(әр топқа дайын суреттер мен сызбаларды және сұрақтарды таратып беру керек)

1-топ. Қоғам деген не? Қоғамдағы тәртіп ережелерін сақтау не үшін қажет?

(көшеде жүру ережесі, қоғамдық орында өзін дұрыс ұстау)

2-топ.Құқықтарың мен міндеттеріңе мысал келтір.(Қандай құқықтарыңды пайдаланып, қандай міндеттеріңді орындап жүрсіңдер?)

3-топ. Айналаңдағы адамдармен (достарыңмен) дұрыс қарым-қатынас жасау не үшін қажет?

(отбасындағы сыйластық, мектеп ережесін сақтау)

Күздің күні терезеден

Бізге күле қарапты.

Сондай жақсы көңіл-күймен

Бастайық бұл сабақты.

Балалар шаттық шеңберіне тұрып бір-біріне жақсы тілектер айтады.

Топтық жұмыс

Балалар топқа бірігіп суреттер мен сызбаларды пайдаланып постер жасайды, сұрақтарға жауап береді. Өз жұмыстарын қорғайды.

1-топ.Қоғам дегеніміз бізді қоршаған ортадағы бізбен бірге өмір сүретін адамдар.

Барлық адамдар белгілі бір тәртіпке бағынып өмір сүру керек. Мысалы көшеде жүргенде жолда жүру ережесін сақтау керек, қоғамдық орындарда әдептілік пен мәдениеттілікті сақтау керек. Ондай болмаған жағдайда адамдардың өмір сүруі қиындайды. Адамдардың арасында ұрыс-керіс болады, дау- жанжал туындайды.

2-топ.

Менің құқықтарым

Менің міндеттерім

Біз мектепте тегін білім аламыз және отбасында ата-анамыздың қамқорлығында өсіп келеміз. Ал ауырып қалсақ дәрігерге тегін қаралып, емделеміз. Сонымен қатар, еліміздің рәміздерін құрметтеп, табиғатты аялау керектігін білеміз,ал үлкен болып өскенде елімізді қорғаймыз.

3-топ.

Айналаңдағы адамдармен (достарымызбен) дұрыс қарым –қатынас жасау адамдардың өмір сүруін жеңілдетеді. Мысалы, біз отбасында сыйластықты сақтасақ, ал мектепке келгенде мектеп ережелерін сақтасақ барлық адамның көңіл-күйі жақсы болар еді. Ал керісінше айналамыздағы адамдардың дұрыс емес іс-әрекеті біздің көңіл-күйімізді түсіріп, ренішті жағдайларға әкеледі.

Сурет

Тер

Сызба

Лар

Суреттер

Сызбалар

Ортасы

25 мин

Мұғалім:

-Балалар, жаңа ғана өздерің айтқандай айналамыздағы адамдардың дұрыс емес іс-әрекеті біздің көңіл- күйімізді түсіріп, ренішті жағдайға әкеледі екен. Ендеше бүгінгі сабақта буллинг туралы білетін боламыз және буллингті болдырмау жолдарын қарастырамыз.

Буллинг - бұл жаман әрекеттер, олар басқа адамдардың эмоциялық және физикалық жағдайына зиян тигізеді. Өзіңді қорғау үшін буллинг туралы біліп, оны тоқтатуға тырыс.

Буллинг дегеніміз не?

Зорлық-зомбылық көрсету

Физикалық немесе сөзбен қорлау, қауіп төндіру.

Қысым көрсету

Басқа адамдардың пікірлерін, әрекеттерін бақылауға тырысу.

Қорқыту

Қорқу сезімін тудыру, қауіп төндіру арқылы бағындыру.

Кибербуллинг дегеніміз – біреуді цифрлық технологиялардың көмегіменқудалау. Кибербуллинг әлеуметтік желілерде, мессенджерлерде, ойын платформалары мен ұялы телефондарда орын ала алады. Бұл – қудалау нысанына айналған адамды қорқыту, ашуландыру немесе масқаралауды көздейтін мақсатты мінез-құлық үлгісі.

Буллинг жасаушы мұны күшпен де, сөзбен кемсіту арқылы да жасайды әрі бұл әрекетін жиі қайталауы мүмкін

Сұрақ-жауап

(Суреттердегі балалардың іс-әрекеттерін талқылау, қорытынды жасау)

-Суретте кімдерді көріп тұрсыңдар?

-Балалардың қандай дұрыс емес-әрекетін байқадыңдар?

- Буллингке, кибербуллингке ұшыраған баланың көңіл-күйі қалай өзгерді?

- Бұл балалардың әрекетіне қандай баға берер едіңдер?

-Ал жәбірленген балаға қандай ақыл-кеңес бересіңдер?

- Ол кімнен көмек сұраса болады?

Жұптық жұмыс

Буллингтің немесе кибербуллингтің салдары қандай болады? Деген сұрақты жұп болып талқылайды.

Буллинг немесе кибербуллинг күнделікті өмірде

Сұрақ:

-Балалар, сендер күнделікті өмірде буллингке (қорлау, жаман сөздер айту, итеріп жіберу, мазақтау, кемсіту, шеттету, ауыр соққы жасау) немесе кибербуллингке ұшыраған сәттерің болды ма?

1.Отбасында 2.Көшеде 3.Мектепте

-Сендер бұл туралы кімге айттыңдар? Кімдерден көмек сұрадыңдар?

-Осындай сәттерде сендерге кім көмекке келді?

-Кімнен көмек сұрауға болады деп ойлайсыңдар?

-Кейін ол жағдай қайталанды ма?

Есте сақта!

Буллинг, кибербуллинг - бұл жаман әрекеттер, олар басқа адамдардың эмоциялық және физикалық жағдайына зиян тигізеді. Өзіңді қорғау үшін буллинг туралы біліп, оны тоқтатуға тырыс.

№ 1 САБАҚ.

«ТӨТЕНШЕ ҚЫЗМЕТ НӨМІРЛЕРІ»

Сабақтың мақсаты: қауіпсіздік ережелерін түсіндіру, шұғыл көмек қызметтерін және олармен хабарласу жағдайын білу.

Сабақ барысы 1. Ұйымдастыру кезеңі Жағымды мотивациялық көзқарасты қалыптастыру (1-2 мин).

2. Мақсат қою. Тақырыптың анықтамасы. -Бүгінгі сабақта қауіпсіздік ережелерін және төтенше қызметтердің телефон нөмірлерін білетін боламыз. Қауіпті іс-әрекеттерді атауымен сәйкестендір және не үшін екенін өз ойыңмен бөліс.

Отпен ойнауға болмайды! Бейтанысқа есікті ашуға болмайды! Сумен ойнама! Телефонмен сөйлескенде алдымен айналаңа назар аудар! Үшкір заттармен ойнама! Дәрі-дәрмекті ұстама! Тоқты ұстама! Ашық тұрған терезеге жақындама! 3. Білімді өзектендіру. Өткенді қайталау Қауіпті жағдайға тап болмас үшін абайлап, тапқыр болу керек. Егер бұл орын алса, тез және батыл түрде дұрыс жолды тауып, әрекет етіңіз. Бұл қауіпті жағдайдан шығудың бір жолы – көмекке жүгіну. Қауіпті жағдайға тап болған адамдарға көмек көрсету үшін қауіпсіздік жүйесі жұмыс істейді, оның құрамына арнайы шұғыл қызметтер: өрт сөндіру қызметі, полиция, жедел жәрдем, апаттық газ қызметі кіреді. Қауіпсіздік жүйесінің телефон нөмірлерін жатқа білу керек. Көмек шақыру түскен кезде әрбір қоғамдық қауіпсіздік қызметінің өз міндеттері бар.

• ӨРТ ҚЫЗМЕТІ. Оның негізгі міндеттері: өрттің алдын алуды ұйымдастыру, өрт кезінде адамдар мен мүлікті құтқару, өртті сөндіру, авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу.

• ПОЛИЦИЯ (құқық қорғау жүйесі). Оның негізгі міндеттері: қала көшелері мен қоғамдық орындардағы тәртіпті қамтамасыз ету, қылмыстардың алдын алу және жедел ашу, құқықбұзушылыққа кінәлі тұлғаларды ұстап, бөлімге жеткізу.

• ЖЕДЕЛ ЖӘРДЕМ (денсаулық сақтау жүйесі). Оның негізгі мақсаттары: науқас немесе жарақат алған адамдарға медициналық көмек көрсету және оларды мүмкіндігінше жақын жердегі медициналық мекемеге жеткізу.

• ГАЗ. тұрғын үйлердегі газдың қауіпсіз пайдаланылуын бақылауды, тұрақты түрде әртүрлі тексерулерді жүргізуді және газ жабдықтарының ақауларын жоюды міндеттейді. • Төтенше жағдай кезінде жедел көмек көрсету үшін арнайы қызмет ұйымдастырылады. Кезекшілік-диспетчерлік қызметі, оның құрамына: өрттен қорғау, полиция, жедел жәрдем, апаттық газ қызметі, төтенше жағдайларды жою қызметі кіреді.

БІРЫҢҒАЙ төтенше жағдайға қоңырау шалу нөмірі – «112». «112» қызметінің негізгі міндеті: оператордың оқиға туралы хабарламасын алу, бұл ақпаратты әрекет ету үшін тиісті төтенше жағдайлар қызметтеріне беру, қауіп төнген адамдарға консультация және психологиялық көмек көрсету және тиімді қамтамасыз ету.

Балалар буллинг туралы түсінік алады және оның түрлерімен танысады.

Осы әрекеттер қай жерлерде, қандай жағдайларда орын алатынын айтады.

Буллингтің түрлері

Психологиялық

шабуыл:

қорлау, жаман сөздер айту, мазақтау, кемсіту, шеттету.

физикалық шабуыл

итеріп жіберу ,

ауыр соққы жасау

Сұрақ-жауап

Суреттердегі балалардың іс-әрекеттерін талқылайды, қорытынды жасайды.

-Балалар, екінші баланы мазақтады, кемсітті, жаман сөздер айтты, шеттетті, ойынға, ортаға қоспай қойды.

-Ол баланың көңіл-күйі түсті, жылады, өзін жалғыз сезінді. -Бұл балалардың әрекеті дұрыс емес.

-Жәбірленуші балаға осындай жаман іс-әрекеттер болып жатқаны туралы ұстазыңа, ата-анаңа, достарыңа айтып көмек сұра. Өзіңді қорға! Қорқып үндемей қалма деп кеңес берер едім.

Жұптық жұмыс

Буллингтің немесе кибербуллингтің салдарын жұп болып талқылайды

Балалар мұғалімнің қойған сұрақтары бойынша отбасында, көшеде, мектепте болған өзіне қатысты жағдайларды , ол жағдайларды шешуге кімнен көмек сұрағанын, кім көмекке келгенін , кімнен көмек сұрауға болатынын айтады.

Оқушылар бейнебаянды мұқият тыңдайды және әңгімелейді, төтенше қызмет нөмірлерімен танысады.

«ТӨТЕНШЕ ҚЫЗМЕТ НӨМІРЛЕРІ»

Өздік жұмыс

Суреттің астына төтенше қызмет нөмірін жазыңыз.

Сызба

Лар

Сурет

Тер

.