№

Іс шара

Мерзімі

Сыныптар

Қыркүйек

1

№1 «Адал ұрпақ» мектеп клубының отырысы

Күн тәртібінде:

1.Ерікті «Адал ұрпақ» мектеп клубының жұмыс жоспарын бекіту

2. «Адалдық аумағы» мектеп бұрышын құру

3. «Адал ұрпақ» мектеп клубының қатарына өз еркімен кіруге ниет білдірген үміткерлерді қарастыру

4. «Парасатты азамат» бұрышын ұйымдастыру

қыркүйек

Клуб мүшелері

2

«Адалдық аумағы» мектеп бұрышының жұмысы

қыркүйек

Клуб мүшелері

3

Жемқорлыққа қарсы тақырыпта буклеттер тарату

Айына бір рет

Клуб мүшелері

4

«Адал болу-әр адамның міндеті» сынып сағаты

қыркүйек

Клуб мүшелері

Сынып жет.

Қазан

1

«Сыбайлас жемқорлықсыз болашақтың кілті-жастарда!» көңілді тапқырлар клубы ойындары

қазан

Сынып жет.

Клуб мүшелері

2

«Жемқорлықсыз әлем» суреттер көрмесі

қазан

Клуб мүшелері

Қараша

1

«Адалдық: ар намыс пен адамгершілік жолы» дөңгелек үстел

қараша

Клуб мүшелері

2

Жемқорлыққа қарсы жадынамалар тарату

қараша

Клуб мүшелері

3

«Сыбайлас жемқорлық қоғам дерті» тақырыбында пікірталас

қараша

Дебат жетекшісі

Желтоқсан

1

№2«Адал ұрпақ» мектеп клубының отырысы

Күн тәртібінде:

1. Қабылданған оқушылар туралы хабарлама

2.Жарты жылдық есеп беру (клуб жетекшісі)

желтоқсан

Клуб мүшелері

2

«Сыбайлас жемқорлыққа –жол жоқ!» челлендж

желтоқсан

Клуб мүшелері

3

«Жастар сыбайлас жемқорлыққа қарсы» пікірталас

желтоқсан

Клуб мүшелері

Қаңтар

1

«Біз-сыбайлас жемқорлыққа қарсымыз!» сынып сағаты

қаңтар

Клуб мүшелері

2

«Ар мен намыс пен өмір сүр» дөңгелек үстел

қаңтар

Клуб мүшелері

3

«Пара беру екі қылмыс» жадынамалар тарату

қаңтар

Клуб мүшелері

Ақпан

1

«Өзекті мәселе-жемқорлық»» атты сынып сағаты

ақпан

Клуб мүшелері

Наурыз

1

№3 «Адал ұрпақ» мектеп клубының отырысы

Күн тәртібінде:

1. «Адал ұрпақ» ерікті мектепішілік клубы қызметін ұйымдастыру

Наурыз

Клуб мүшелері

Сәуір

1

«Жемқорлық індет,жою міндет» сынып сағаты

Сәуір

Клуб мүшелері

2

«Дені сау ұрпақ елдің болашағы» сынып сағаты

Сәуір

Клуб мүшелері

Мамыр

1

№4 «Адал ұрпақ» мектеп клубының отырысы

Күн тәртібінде:

1.Біз жемқорлыққа қарсымыз»

Мамыр

Клуб мүшелері

2

Қорытынды есеп

Мамыр

Сынып жетекшінің аты-жөні

Күні:

Сынып

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сынып сағатының тақырыбы

Адалдық ардың ісі

Тәрбие жұмысының бағыты

Мақсаты

Адалдық пен шындықтың адами қарым-қатынастағы мәнін  түсіндіру.

Бағалау критерийлері:

Барысы

Тәрбие сағатындағы орындалуы тиіс іс-әрекеттер

Ресурстар

Кіріспе

10 мин

Негізгі бөлім

25 мин

Шаттық   шеңбері        Оқушылардың сабаққа  қызығушылығы мен көңіл күйлерін  көтеру және олардың мақсат-міндеттерін ұғындыру мақсатында С.Сейітовтің «Шындық шырайы» өлеңін бірге оқып түсіндіру.

Мәтінмен жұмыс       Сабақты  З.Шашкиннің  «Темірқазық» әңгімесімен жалғастыру.

Әңгімелесу  

• Сіздің адалдыққа деген сеніміңіз қандай?

• «Адалдық-адамдық белгісі» дегенді қалай түсінесіздер?

• Неліктен адалдық «кеңпейілділік,ақкөңілділік,шыншылдық»ұғымдарымен қатар жүреді?

• Адалдық қандай әрекеттен қандай жағдайда көрінеді?

Тапсырма                Оқулықта берілген  мәтінді оқу және жүйелеп айтып беру.

Тыныштық сәті        Баланың  жүрек  соғу ырғағы мен тыныс алуын реттеу үшін «Тыныштық сәті» әдіс-тәсілін  қолдану.

Дәйексөз       «Адалдық-ардың ісі» деген халық мақалын түсіндіру арқылы оқушылар жаңа ақпараттан пайымдаған ой пікірлерін жалғастырып,ары таза адал адам мәнді өмір сүретінін тусіндіру мақсатын жүзеге асырады.

Жаңа ақпарат        Ары таза адал адам мінді өмір сүреді.Оның ішінде Отанына,отбасына,қоғамға адалдық адамның өзіне,өзгеге,болашаққа деген сенімен арттыра түседі.

Адалдық әр адамның өзін  де,өзгені де сыйлауын көрсетеді.

Адалдық  бар жерде адам өзіне де,өзгеге де шындықты айтады,оны айту ауыр болғанда да ол тартынбайды.Адал болу тек қана өтірік айтпау емес,шындыққа ешбір қалтықсыз сену.

Адалдық  біздің жан дүниемізден басталады.Ол адами қарым-қатынастан және іс-әрекетімізден көрінеді.Адал адамға сенім артуға болады,оның қандай жағдайда да күмән келтіруге болмайды.Адалдығы бар адамның рақымы мол болады.

Жағдаятты талдау      Берілген жағдаят бойынша оқушылардың көзқарастары мен пайымдауларын талдау кезінде,олардың пікірлерін  дәйектеуде,оқушылардың бойында жақсы қасиеттердің қалыптасуына көмектеседі.Оқушы ойын түйіндеп,бір арнаға тоғыстыру мақсатында мұғалім жағдаят бойынша адал болу,өтірік айтпау,алдамау т.б.  ұғымдардың мағынасын ашу.

Дәйексөз.   «Адалдық  деген ашық , шыншыл  қарым-қатынас»   деген  А.Макаренконың  сөзін   түсіндіру  арқылы  оқушылар жағдаяттан  пайымдаған ой пікірлерін түйіндеу.

Жағдаяттарды  талдау. Бұл тапсырма жоғарыда айтылған ойларды тереңдете түседі. Оның ерекшелігі – өзгенің сенімін ақтау,адамның жауапкершілікті сезінуін қалыптастыру болып табылады. Осыған байланысты тапсырманы орындау оқушылардың тұлға ретінде қалыптасуына ықпал етеді.  Төмендегі жағдаяттарды  шешіп,әдептілік тұрғысынан  баға  беру.

Тапсырма     берілген ой тұжырымдамамен танысу. Адалдық туралы өз ойымен толықтырып, түйгендерін ортаға салу.

Адалдық:

• Қоғам әділеттілігінің негізі болады;

• Адамдардың ізгілікті қарым-қатынас жасауына ықпал етеді;

• Жеке тұлға мінез –құлқының жағымды қалыптасуына әсер етеді.

Жаңа ақпарат

Адам  өзінің ішкі жан дүниесіне үңілуі, өзін-өзі тануы, ар-ұятты,алдында жауапкершілікті сезінуі үшін адалдық қажет. Адам өзгелермен қарым-қатынаста, іс-әрекетте  адалдық танытуына байланысты оның сенімді достары да көп болады. Адалдық болғанда ғана адамдар шындықпен өмір сүре алады.

Адал болудың, өтірік айтпаудың да өзіндік қиындықтары бар. Өйткені өмірде шындықты айту барысында қайырымдылық, төзімділік, басқаның басындағыны түсіне білуі т.с.с. қасиеттерді бойға сіңіруге ұмтылған жөн.

Шындықты айтуым қажет деп, тұрпайылық танытқан дұрыс емес.

Адалдық – адам бойындағы асыл қасиеттердің бірі. Адам бағасының бір өлшемі де іспетті. "Адалдық” деген сөз шыншылдық, айнымастық, шын берілгендік сияқты игі қасиеттерді еске салады. Қазақ пайымында адам бойында адалдық - пәктік, ар-ұждан, жан тазалығы тәрізді т.б. асыл қасиеттердің жиынтығынан тұрады. Көшпелі қазақтардың адамгершілік, адалдық қасиеттері тұрғысынан кіршіксіз таза, мәрт болатындығы туралы шетелдік саяхатшылардың қолжазбалары мен күнделіктерінен де кездестіруге болады. Осы тұста ұлы тұлғалардың осы тақырып төңірегінде айтқан ой толғамдарын назарларыңызға ұсынғанды жөн санап отырмыз.

• Адамның өз ұжданы алдында адал, шыншыл болу – өзіне-өзі қасиетті болуынан, жүріс-тұрысы ізгі болуынан ғана туады. Әл-Фараби Шешен кісі сөз бастар,

• Адал кісі  - ел бастар. Жамбыл Жабаев

• Күшіңе сенбе, адал ісіңе сен. Мұхтар Әуезов

• Ойың адал болғанмен, орындағаның олақ болса, ұнатпадың деп өкпелей алмайсың. Ғабит Мүсірепов

• Асыл қасиет – адалдық, асысл міндет – адалдық. Максим Горький

• Адалдық қайда болса, тіршілік сонда. Қаюм Насыри

• Жақын болудың бірінші шарты – адалдық. Михаил Пришвин

• Адалдық танытатын адамға да адал бол. Плавт Тит Макций

• Адал болғың келсе, жаныңда адал достар болсын. Менандр

• Адалдық ұмытылса, ақыл мен ерлік – бос дыбыс. Вишакхадатта

• Сүйіспеншілік пен құрмет адалдыққа әкеледі. Габриэль Оноре Марсель

• Адалдық – өмірден қымбат. Ф. Шиллер

Ғұмыр бойы бақытты болғың келсе – адал адам бол. Т. Фуллер

Қоры

тынды

10 мин

• Әңгімелесу

Сабақтың тақырыбын ашу үшін оқулықта «Ойланайық, пікірлесейік» атты айдармен берілген мына сұрақтар төңірегінде әңгіме жүргізіледі:

• Адалдықтың адами қарым-қатынастағы маңызы қандай?

• Өзіңе –өзің адал болу деген не? Өзін-өзі алдау деген не?

• Адал болуға ұмтылу неге керек?

Тапсырма        Оқушыларға  оқулықтағы  мәтін тапсырма ретінде беріледі.

Жүректен жүрекке          Оқушылар бір-бірінің қолынан ұстап,шеңбер құрып, «Аман болсын адамдар» әнімен сабақты аяқтаймыз.

Тәрбие сағаты

«Сыбайлас жемқорлық деген не?»

Күні

Класс жетекші:

Класс:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы: Эпиграфтар (тақырып мазмұнын ашатын)

Жемқорлыққа жол жоқ

Сабақтың мақсаты:

“Сыбайлас-жемқорлық” деген ұғымды түсіндіріп, пайда болу    жағдайлары жайлы түсінік  қалыптастыру.

Өз көзқарастарын білдіріп, дүниетанымдарын кеңейту. Өз ойларын еркін жеткізе білу қабілеттерін дамыту

Құндылықтарды дарыту

Өз мемлекетіне жауапкершілікпен қарау және әділдікке тәрбиелеу. Патриоттық тәрбие қалыптасады

Ресімдеу

Слайд,презентация

Музыкалық және бейне көркемдеу

интерактивті тақта, слайд

Үлестірмелі материалдар

мақал – мәтелдер жазылған плакаттар

Тақырыптық көрмелер мен ақпараттық стендтер

Презентация

Дайындыққа арналған әдебиет

Интернет материалдары

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Ресурстар

Сабақтың техникалық құрал-жабдықтары

Ұйымдастыру кезеңі (7 мин)

«Сыбайлас жемқорлық» - деген түсінік мағынасына этимологиялық тұрғысында қарау, мұны «параға сатып алу», «пара» ретінде, «соrruptio» деген латын сөзін алып, анықтауға, пара сатып алу» -деген түсінік бергенде, құқыққа қарсы іс – әрекетті білдірген. Орыс тілінің түсіндірме сөздігі сыбайлас – жемқорлықты пара беріп сатып алу, лауазымды адамдардың, саяси қайраткерлердің сатқындығы ретінде сипатталады.

Қоғамдағы лауазымдық өкілеттілікті асыра пайдалануды, билік етуді немесе лауазымдық өкілеттілікті арттыру, қызметтік жалғандық, сеніп тапсырылған мүліктерді ұрлау және иелену, біле тұра өтірік айғақ көрсетуді, куәларды, жәбірленушілерді немесе сарапшыларды сатып алу, сот шешімдерін, үкімдерін және басқаларды лауазымдық тұлғалардың орындамауы, сыбайласқан байланыстарды қолдау жиі кездесетінін көрсетіп отыр.

Оқушылар мұғаліммен амандасады,түгенделеді, мектеп партасындағы қатарлары бойынша  орындарына отырады.

Компьютер

Сабақ басы (13 мин)

Қазақстанда сондай – ақ сыбайлас жемқорлық үшін қылмыстық, тәртіп, әкімшілік жауапкершілікті реттейтін арнайы нормативтік – құқықтық актілер де қабылданды. Оларға «Мемлекет қызмет туралы» (1995) және «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» (1998) ҚР заңдары жатады.

ҚР Қылмыстық кодексінің өкілеттіктерді теріс пайдалану (228 - бап),

Коммерциялық сатып алу (231 – бап),

Қызмет өкілеттілігін теріс пайдалану (307 - бап),

Билікті немесе қызметтік өкілеттілікті асыра пайдалану (308 - бап),

Пара алу (311 -бап),

Қылмыстық жалғандық жасау (314 - бап)

Компьютер

Ортасы (20 мин)

«Жемқорлықтың зардабы»

бейнематериал

Оқушылар бейнематриалды көріп болған соң талқылайды

Соңы

Құрметті оқушылар әрқашанда адамдық жақсы қасиеттерді сақтап, мақсатты нәтижелерге жету үшін, өз мүмкіншіліктеріңмен жетуге тырысыңдар. Адамға өмір бір-ақ рет беріледі. Сол өмірді әр жылын жарық күнде, бейбіт өмірде өткізу бәріміздің міндетіміз!

Ойларын қағазға түсіреді

Маркерлер

А4 формат қағаз

Сынып жетекшінің аты-жөні

Күні:

Сынып

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сынып сағатының тақырыбы

Тәрбие құндылығы

Мақсаты

1. «сыбайлас жемқорлық» ұғымы туралы түсінік беру;

2. сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл дағдыларын және азаматтықты тәрбиелеуге ықпал ету;

3. оқушылардың ақпаратты табу, өңдеу және талдау дағдыларын дамыту.

Бағалау критерийлері:

Сабақтың кезені/ уақыт

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Сабақтың ортасы

Сабақтың соңы

• Ақпараттық бюллетень

«Біз сыбайлас жемқорлыққа қарсымыз!» презентациясымен жұмыс.

1. Слайд проблемалық сұрақ

– «Сыбайлас жемқорлық» деген сөзді естідіңіз бе?

– «Сыбайлас жемқорлық» сөзі нені білдіреді?

2 Слайд Топтағы дайындық жұмыстары:

Сұрақ-жауап әдісі

1 топ студенттері. Ожеговтың сөздігімен жұмыс.

Орыс тілінің түсіндірме сөздігінде Ожегова С.И. берілген Бұл «сыбайлас жемқорлық» терминінің анықтамасы:

баю, пара алу, ұрлық жасау арқылы көрінетін шенеуніктер мен саясаткерлердің моральдық жемқорлық ...»

3 Слайд 2-ші топ студенттері. Интернетте жұмыс істеу. Википедия/Энциклопедия

« Сыбайлас жемқорлық (лат. corrumpere – сыбайлас, лат. corruptio – пара алу, зиян келтіру, сыбайлас жемқорлық, сыбайлас жемқорлық) – әдетте лауазымды тұлғаның өз өкілеттіктері мен өзіне сеніп тапсырылған құқықтарын, сондай-ақ өкілеттіктерді, құқықтарды пайдалануын білдіретін термин. құқық пен моральдық принциптерге қайшы келетін жеке пайда үшін осы ресми мәртебеге байланысты мүмкіндіктер мен байланыстар ».

4 Слайд 3-ші топ студенттері. Ата-аналарға көмек «Ассоциация»

«Сыбайлас жемқорлық» ұғымы мемлекеттік қызмет, билік, ұрлық, алаяқтық, парақорлық, бопсалау, алдын ала ойлану, жемқор шенеунік, сыбайлас қоғам ұғымдарымен байланысты.

5 -6 слайд Интернет беттерінде.

Оқушыларға және олардың ата-аналарына арналған ақпараттық

Сыбайлас жемқорлық – қоғамымыздың өткір мәселелерінің бірі. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес республикамыздың мемлекеттік саясатының негізгі басымдықтарының бірі болып табылады. Қазақстан ТМД елдерінің ішінде бірінші болып «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» (1998 ж.) және «Мемлекеттік қызмет туралы» (1999) заңдарын қабылдады , сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі арнайы мемлекеттік орган құрылды.

Қазақстан Республикасы Президентінің 2014 жылғы 26 желтоқсандағы Жарлығымен № 986 «Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясы 2015-2025».

бастамасымен 9 желтоқсан халықаралық қарсы күрес күні ретінде аталып өтіледі сыбайлас жемқорлық.

Сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілік әрбір қазақстандықтың азаматтық ұстанымына, ал адалдық пен адалдық мінез-құлық нормасына айналуы тиіс.

Демек, қандай мемлекетте өмір сүретініміз сізге және маған байланысты: адал немесе жемқор.

• «Рефлексия» әдісі

- Қорытындылайық...

– Сыбайлас жемқорлық жақсы ма, жаман ба?

– Сыбайлас жемқорлық неліктен орын алады? (билік, жеңіл ақша, ақша)

-Ол сені қалай қорқытады?

– Пара деп нені айтуға болады деп ойлайсыз?

– Жемқор шенеуніктерді кім деп ойлайсыз?

( жемқор шенеунік – билігін және қызметтік жағдайын асыра пайдаланатын адам...)

– Сыбайлас жемқорлықты қалай болдырмауға болады?

(халықтың, шенеуніктердің, қызметкерлердің әл-ауқатын көтеру, сыбайлас жемқорлық әрекеттері үшін жазаны күшейту)

• «Сыбайлас жемқорлыққа жол жоқ!» тақырыбындағы бейнероликті көріңіз.

• Ақпаратты шолу

Тарих пәнінің мұғалімі, « Адал ұрпақ» клубының жетекшісі Бисенова У.Н. мектеп оқушыларына:

«Сіз «Адал ұрпақ» клубына жазылдыңыз ба?

2024-2025 оқу жылында мектепте «Адал ұрпақ» ерікті клубы құрылды.

«Адал ұрпақ» клубының міндеттері:

1. мектеп ортасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру;

2. сыбайлас жемқорлыққа мүлдем төзбеушілік көзқарасын нығайту бойынша бастамаларды ынталандыру;

3. сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-шараларды ұйымдастыруға қатысу.

«Адал ұрпақ» клубының құрылымы:

1. бөлім – сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім;

2. бөлім – сыбайлас жемқорлыққа қарсы ақпараттық-шығармашылық;

3. бөлімі – мәдени іс-шаралар.

Үйірме мүшелері 6 сыныпта сынып сағаты түрінде тәрбиелік іс-шаралар өткізсе, 7-8 сынып оқушылары арасында сурет байқауын ұйымдастырды.

• «Жағдаяттар» әдісі

• «Үш кішкентай шошқа» мультфильмін көру

• Мультфильмді көргеннен кейін талқылауға арналған сұрақтар:

– Сыбайлас жемқорлықтың қандай сәттерін байқадыңыз?

– Жемқорлар деген кімдер?

- «Үш кішкентай шошқа» мультфильміндегі қай кейіпкерлер жемқор шенеуніктерге ұқсайды?

-Неге екі торай үшін үйде тұруға жарамсыз болып шықты ?

(Үй салуға бөлінген бюджет қаражатын ұрлау. Торайлардың бірінің кірпіш үйі – бекініс сияқты, басқаларының сенімсіз, іске аспайтын үйлері бар).

• Мен сыбайлас жемқорлыққа қарсымын» флешмобы

– Сыбайлас жемқорлық қоғамға, жалпы мемлекетке зиянды әсер етеді. Осы әлеуметтік зұлымдыққа қарсы тұруда қажетті білім мен дағдыларды меңгеріп , белсенді азаматтық ұстанымды дамыту қажет .« Мен сыбайлас жемқорлыққа қарсымын!»

презентация

Интербелсенді тақта/ компьютер

презентация

Сынып жетекшінің аты-жөні

Күні:

Сынып

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сынып сағатының тақырыбы

Сыбайлас Жемқорлық қоғам дерті

Тәрбие құндылығы

Мақсаты

сыбайлас жемқорлыққа қарсы мінез-құлық дағдыларын дамыту, сыбайлас жемқорлыққа қарсы дүниетанымын дамыту.

Бағалау критерийлері:

Сабақтың кезені/ уақыт

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Сабақтың ортасы

Сабақтың соңы

• Сыбайлас жемқорлық ұғымына анықтама беріңіз;

• Сыбайлас жемқорлық жағдайына тән белгілерді анықтау;

• Топтық жұмыс дағдыларын дамыту;

• Өз пікірін айта білуге және өз көзқарасын қорғауға үйрету;

Жауапкершіліктің түрлерімен танысыңыз

1. Ұйымдастырушылық. Сынып топтарға бөлінеді. Сыбайлас жемқорлық туралы дәйексөздерді қайталау, оқушылардың назарын мәлімдемелерге аудару (1-қосымша). Олар мәлімдемелерді оқып, оларды талдап, барлық мәлімдемелер пара алу, пара алу, сыбайлас жемқорлыққа қатысты деп болжайды.

2. Миға шабуыл. Сабақ не туралы болмақ? Оқушылардың сабақ тақырыбы бойынша не білетінін анықтайды. Әр оқушыны белсендіреді.

3. Ойын формасы. Оқушыларды топта ұсынылған өзгертілген ертегілерді сахналауға шақырады (2-қосымша). Олар ертегілерді сахналайды. Кейіпкерлердің мінез-құлқын талқылаңыз. Олар қорытынды жасайды.

4. Берілген мәтіндерді оқыңыз, белгілеу кестесіне сәйкес ескертпе жасаңыз (3-қосымша). Олар сыбайлас жемқорлық деген не, сыбайлас жемқорлықтың түрлері және сыбайлас жемқорлық қылмыс жасағаны үшін заңда қандай жауапкершілік көзделгені туралы қорытынды жасайды. (Әр топ мәтіннің өз бөлігін айтады).

5. Талқылау. Ұсынылған жағдаймен танысып, кестені толтырады (4-қосымша), талдайды, қорытынды жасайды. Әр топ өз жағдайын, талдауын сыныпқа ұсынады. (Қаласаңыз, әр топты өз жағдайын одан әрі талдауға шақыра аласыз).

6. Сахналау. Әр топқа жағдаяттар береді (5-қосымша) және оны талдауға көмектеседі. Талқылау: пара беруге тырысқанда қандай сезімдер болды? Пара алған адам қандай таңдау жасады?

Нақыл сөздер мен мақал-мәтелдер:

1. «Көп адамдар сатып алынғаннан гөрі көп ақшаға сатылады» (Фрэнсис Бэкон)

2. «Ештеңеге тұрарлық адамды сатып алу өте қиын» (Э. Севрус)

3. «Заңсыз жолмен алынған пайда болашақта пайдаға жарамайды» (шығыс даналығы)

4. «Жеке ұрылар өз өмірлерін қорлар мен шынжырларда, қоғамдық ұрылар алтын мен күлгін киімде» (Катон ақсақал)

5. «Егер сатып алу-сату процесі заңнамамен реттелсе, бірінші сатып алынатын және сатылатын нәрсе - заң шығарушылардың өздері» (Патрик О'Рурк)

6. «Мемлекеттік шенеунік: пара тарату үшін халық таңдаған адам» (Марк Твен)

7. «Ресейдің мемлекеттік жүйесі - парамен шектелген самодержавие» (максимум 19 ғ.)

8. «Орыс қызметіндегі ең қорқынышты нәрсе - риясыз адамдар» (Александр Герцен)

9. «Осы дүниеде пара алған судья қабырғасынан асылады»

10. «Оны орамға апарыңыз - оны сүйреп алмаңыз»

11. «Пара беру оңай, қайтару қиын»

12. «Пара үшін олар сіздің басыңыздан сипайды, бірақ сізді болуы керек жерде түрмеге отырғызады»

2-қосымша.

«Доктор Айболит»

Шақал: Міне бегемоттың телеграммасы. Біздің балалар ауырады: оларда тонзиллит, скарлатина, дефтит, аппендицит, безгек және бронхит бар.

Айболит: Иә, сізде тұтас індет бар. Біз бір нәрсені анықтаймыз.

Шақал: Ауруларды емдеуге сенің көмегің керек.

Айболит: Иә, иә, біз сенің Африкаңа барамыз. Бірақ менде көлік жоқ, ал қоғамдық көлік өте ұзақ және қымбат.

Шақал: Сенің жануарлар достарың көп, олар саған Африкаға жетуге көмектеседі.

Айболит: Жоқ, жоқ. Маған өз көлігім керек: көлік, тікұшақ және яхта. Осының бәрімен қамтамасыз ете алсаң, балаларыңды емдеймін.

Шақал: Бірақ сен жақсы дәрігерсің, малдың бәрін тегін емдейсің.

Айболит: Мені қатты кешіріңіз, не сұрағанымның бәрін бересіз, не мен ешқайда кетпеймін!

«Ряба тауық еті»

Тауық алтын жұмыртқа салды, ал тышқан оны сындырды. Атасы мен әйелі жылайды, Тауық қыңқылдайды.

Тауық: жылама, ата, жылама, әйел. Маған тауық үйлерін салып, тек іріктелген дәнді ғана тамақтандырсаң, мен саған қанша алтын жұмыртқа саламын.

«Теремок»

Кішкентай тышқан мұнараның жанында отырады. Бақа-бақа жүгіріп келеді.

Бақа: Терем-теремок, мұнарада кім тұрады?

Тышқан: Мен, Тышқан, кішкентай қызбын, ал сен кімсің?

Бақа: Ал мен айқайлаған бақамын, сенімен бірге тұруға рұқсат ет.

Тышқан: Ақшаң бар ма, 500 рубль?

Бақа: Тышқан, сен не істеп жатырсың? Ертегіде біз мұнда тегін өмір сүреміз!

Тышқан: Біз бұрын өмір сүрдік, бірақ қазір өмір сүрмейміз! Не төлеңіз, не кетіңіз!

Бақа жылап, кетіп қалады. Аю кіреді.

Аю : Кішкентай тышқан, сен маған Теремоктың осында болуы үшін ақша төледің бе?

Тышқан: Мишенька, мен салықты төледім!

Аю: Сонымен не. Егер сіз тыныш ұйықтағыңыз келсе, №маған төлеңіз, әйтпесе Теремокты жыртып аламын!

Тышқан: Енді, қазір... (ақшаны алып, төлейді)

презентация

Интербелсенді тақта/ компьютер

презентация

Сұрақтар

Дұрыс жауаптар

Пара деген не?

Қызмет бабын пайдаланып, кез келген қызмет үшін заңсыз алынған ақша.

Пара мен сыйлықтың айырмашылығы неде?

Пара, сыйлыққа қарағанда, қызмет бабын пайдаланып, қызмет үшін беріледі.

Сыйлық ешнәрсе сұрамай, шын жүректен беріледі.

Сыйлық пара ретінде жасырылуы мүмкін

Сіздің түсінігіңізде сыбайлас жемқорлық деген не?

Сыбайлас жемқорлық – қызметтік жағдайды жеке бас пайдасына пайдалану.

Сыбайлас жемқорлық туралы қандай ақпарат көздерінен білесіз?

БАҚ, достар, таныстар, туыстар.

Сыбайлас жемқорлыққа тап болдыңыз ба?

Сынып жетекшінің аты-жөні

Күні:

Сынып

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сынып сағатының тақырыбы

Жастар сыбайлас жемқорлыққа қарсы

Тәрбие құндылығы

Мақсаты

Сыбайлас жемқорлық құбылысы, оның пайда болу себептері, оның дамуына ықпал ететін факторлар туралы студенттердің білімдерін тереңдету.

Бағалау критерийлері:

Сабақтың кезені/ уақыт

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Сабақтың ортасы

Сабақтың соңы

Мұғалімнің кіріспе сөзі

– БҰҰ-ның мәліметі бойынша 9 желтоқсан – халықаралық сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес күні.

Сыбайлас жемқорлық – бұл мемлекет, бизнес, бұқаралық ақпарат құралдары, халықаралық және шетелдік ұйымдар қарсы тұра алатын және қарсы тұруға тиіс қоғамдық әрекет. Бірақ сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұру – бүкіл қоғамның, демек, әрқайсымыздың ісіміз екенін түсіну маңызды. Біз сіз алдын ала жасаған топтарда жұмыс істейміз.

3. «Бірлестіктер» сыбайлас жемқорлық түсінігі.

Мұғалім тақтаға сыбайлас жемқорлық сөзін жазып, оқушылардан бұл сөзді естігенде ең бірінші ойларына не келетінін сұрайды. Бұл сөзбен ассоциациялар тақтаның екі жартысына жазылады. Содан кейін мұғалім көрсетілген ассоциацияларға негізделген сыбайлас жемқорлық анықтамасын тұжырымдауды ұсынады.

Түсіндірме сөздікте КОРРУПЦИЯ деген сөздің мынадай ұғымы бар:

-Сыбайлас жемқорлық (латын тілінен corruptio – парақорлық), лауазымды адамның өз лауазымына байланысты құқықтарын жеке басын баю мақсатында тікелей пайдалануымен байланысты процесс (лауазымды тұлғалар мен қоғам және саяси қайраткерлерге пара беру, пара беру және т.б.)

а) жеке тұлғаның қызмет бабын асыра пайдалануы, пара беруі, пара алуы, өкілеттігін асыра пайдалануы, коммерциялық пара алуы немесе жеке тұлғаның өзінің қызметтік жағдайын қоғам мен мемлекеттің заңды мүдделеріне қайшы келетін өзге де заңсыз нысанда пайда алуы. ақшаны, құндылықтарды, өзге де мүлікті немесе мүліктік сипаттағы қызметтерді және т.б. өзіне немесе үшінші тұлғаларға мүліктік құқықтарды немесе басқа тұлғалардың көрсетілген адамға заңсыз осындай игіліктерді беруі.

4. Тарихи сәт.

-Иван Грозный тұсында пара алу ресми түрде ауыр қылмыс деп танылды. Әшкереленгендер дене жазасына тартылды: кінәлі сыйлық ретінде алынған заттың мойнына байланған, мысалы, әмиян, күміс, інжу, тұздалған балық. Алғаш рет өлім жазасы жаза ретінде қолданылды: теңгеге толтырылған қуырылған қазды пара ретінде қабылдаған кеңсе қызметкерін базар алаңына апарып, төртке бөлді.

5. Миға шабуыл

– Көптеген адамдар сыбайлас жемқорлықты аурумен салыстырады. Әрбір аурудың емдеуді қажет ететін өзіндік себептері бар. Сыбайлас жемқорлықтың себептері қандай?

-Бірнеше минут ішінде параққа сыбайлас жемқорлықтың себептерін жазыңыз. Бір себеп – 1 ұпай. Кімнің командасы көбірек себеп жазса, сол топ көп ұпай жинайды.

Сыбайлас жемқорлықтың себептері:

- Мемлекеттік қызметкерлердің жалақысының төмендігі

- Заңдарды білмеу

- Жеңіл ақшаға ұмтылу

- Әртүрлі лауазымдардағы адамдардың жиі ауысуы

- Елдегі тұрақсыздық

- Сыбайлас жемқорлық әдет ретінде

- халықтың өмір сүру деңгейінің төмендігі

- мемлекеттік институттардың нашар дамуы

- Жұмыссыздық

- азаматтық қоғам институттарының дамымауы

-Сыбайлас жемқорлықпен қалай күресуге болатынын ойлаңыз. Әр топ өзін-өзі емдеудің және қоғамымызды бұл дерттен сауықтырудың өзіндік жолдарын ойлап табуы керек, бірақ қайталанбауға тырысыңыз!

Мүмкін студент жауаптары:

1. Пара бергені және алғаны үшін жауапкершілік туралы заңнаманы қатайту 2. Лауазымды тұлғалардың жалақысының деңгейін көтеру.

3. Лауазымды тұлғалардың өз міндеттерін орындауы үшін олардың жұмысын бақылауды күшейту

4. Шенеуніктерге пара ұсынбау үшін адамдардың психологиясы мен дүниетанымына әсер ету

5. Бұқаралық ақпарат құралдарында сыбайлас жемқорлыққа қарсы насихатты ұйымдастыру

6. Халықтың құқықтық сауаттылық деңгейін арттыру.

– Пара шенеунік болсын, өтініш беруші болсын, әркімнің жанын айырады. Пара мен заңның үстемдігі бір-біріне сәйкес келмейтін дүниелер. Тек бір күні параны ойламайтын, барша халық адал өмір сүретін заман келеді деп үміттенеміз.

7 «Рефлексия»

Студенттер, егер қаласа, «ЖЕМҚОРЛЫҚ ЖОҚ» деген жазуы бар ватман қағазына өз пікірлерін жазады, сабақта алған білімдері бойынша өз ойларын жеткізеді.

-Алдарыңызда ватманның бос парағы бар. Сыбайлас жемқорлық мәселесіне өз көзқарасыңызды білдіріңіз, сурет салуға немесе жазуға болады.

Бірінші топ адамдар неге пара береді деген сұраққа жауап береді.

Екінші топ: «Адамдар неге пара алады?» деген сұраққа жауап береді.

презентация

Интербелсенді тақта/ компьютер

презентация

Сабақтың кезені/ уақыт

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Сабақтың ортасы

Сабақтың соңы

«Ең қатал судья – біздің ар-ұжданымыз» (тақтада жазылған).

Іс-шараның барысы:

Сынып жетекшісі: Сәлеметсіздер ме, құрметті оқушылар. Жыл сайын тақырыптық сабақтар өткізіп, адамгершілік ұстанымдар, әдептілік, толеранттылық туралы тақырыптардан қалыс қалмаймыз. 8-сыныпта сіз ересексіз, әр адамның жеке қасиеттері іс жүзінде қалыптасады. Өмірге, адамға деген көзқарасты бала кезінен ата-ана, мектептегі тәрбие береді. Ал адам өмірінде қандай таңдау жасайтыны тек өзіне байланысты. Шарамыздың ұраны ретінде «Ең қатал судья – біздің ар-ұжданымыз» деген сөздерді таңдадық. Солай ма? Оны бірге анықтайық.

Жетекші. Бізді жеке тұлға ретінде қалыптастыратын ең маңызды сөздер бала кезімізден естіген сөздер: «Сен міндеттісің!» Баланың алғашқы міндеттері отбасында туындайды. Бірақ адам өседі. Ал әлеуметтену процесі оның міндеттерінің ауқымын барған сайын кеңейтеді. Бала бақшада жүргенде-ақ ата-анасы, ұстаздары мен достары алдындағы жауапкершілігін сезінеді.

Адам есейген сайын оның әлемі де, міндеттері де күрделене түседі. Адам есейіп, әрі қарай әлеуметтенген сайын қандай жаңа міндеттер жүктелетінін ойланайық.

Сенікі дұрыс. Өйткені, мұндай адамның қоғам алдындағы міндеті оның қалауына да байланысты емес. Ол объективті түрде анықталады. Қоғам мүшелері субъективті ұмтылыстары мен бейімділіктеріне қарамастан, өз міндеттерін міндетті түрде орындаған жағдайда ғана өмір сүріп, дами алады. Мұндай жауапкершіліктердің белгілі бір жиынтығы бар. Бірақ ол адамның қоғамдық өмірдегі орнымен анықталады. Демек, адам үнемі керек екен. Бұл не, қарыз?

Барлығы қарапайым күннің өзекті мәселелері туралы айтады, жағдайларды талқылайды:

1. 24 эссенің жартысы ғана мұғалімге уақытында тапсырылған. Кейбір жігіттер ынтымақтаса отырып, эсселерін қайтарып алып, оларды да бермейді. Екі оқушы сұрақтың бұл тұжырымымен келіспейді. Олар эсселерін уақытында тапсырады.

2. Екі сынып оқушылары сенбілікке шығады. Жаңбыр жауа бастады. Бір сынып бәрін тастап кетіп қалады. Басқа сыныптың жігіттері жұмыстарын бітіріп болған соң ғана кетеді.

3. Досына қонаққа демалыста болған адам жарақат алған, оның жанында медициналық анықтамасы болмағандықтан және осы қалада тіркелмеген;

Жетекші. Мен А.И.-нің сөздерін айтқым келеді. Герцен: «...Ешкім бал жасауды араның қасиетті міндеті деп айтпайды, ол бал арасы болғандықтан жасайды».

Жер бетіндегі адамдар әр түрлі, әркімнің өмірге деген көзқарасы, өмірлік борышын өтеуге деген көзқарасы бар, әркімнің де ар-ұждан, патриоттық ұғымы бар. Бірақ «таза», әрқашан ар-ұжданмен өмір сүрген дұрыс. Кейін өкінішпен қиналып қалмас үшін. Міндет пен ар-ожданның байланысы анық.

Оқушылар:

- Менің ойымша, адам мектеп өмірінің алғашқы жылдарынан бастап өте кең ауқымды міндеттерге (оны әркімнің қолынан келе бермейді). Ең бірінші - оқуға деген жауапкершілік. Содан кейін - белгілі бір мектеп ережелерімен өмір сүріңіз. Бұған мұғалімдермен, достармен, басқа ақсақалдармен және сізді қоршап тұрған және сіз араласатын барлық адамдармен қарым-қатынас кіреді. Одан кейін үйірмелер, секциялар, клубтар, ұйымдар бар. Бұл жерде адамның да белгілі бір міндеттері бар.

– Өсіп келе жатқан адамға парыздың бірі, яғни табиғатты, айналамызды қорғау парызын бала кезінен үйрету керек екеніне сенімдімін.

– Адам есейген сайын еңбек ету міндеттеледі. Әйтпесе, қоғам қалай өмір сүрер еді?

– Ал, әр адамның мақсаты – берекелі отбасын құру, дені сау балаларды дүниеге әкелу, оларды ақылды, тәрбиелі адам етіп өсіру керек деп есептеймін. Әйтпесе, адамзат баласы, қоғамымыз қалай жалғасады?

- Этикалық тұрғыдан алғанда борыш моральдық талаптарда көрініс тапқан әлеуметтік қажеттілік. Басқаша айтқанда, имандылық талабы барлық адамдарға бірдей қолданылады. Бұл жағдайда бұл талап әр адамның жеке міндетіне айналады және ол белгілі бір жағдайда шешім қабылдайды, содан кейін оның адамгершілік мінез-құлқы көрінеді.

презентация

Интербелсенді тақта/ компьютер

презентация

Сабақтың кезені/ уақыт

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Сабақтың ортасы

Сабақтың соңы

Мұғалімнің кіріспе сөзі. 

Қазіргі әлемнің ең үлкен проблемаларының бірі сыбайлас жемқорлыққа айналды. Ол қоғамдық өмірдің барлық салаларын, халықтың барлық топтарын қамтиды. Әрбір адам өмірінде бір рет болса да бопсалау мен парақорлыққа тап болады. Жемқорлық үлкен сегізаяқ сияқты бүкіл әлемді қамтиды. Оған қарсы тұру шынымен мүмкін емес пе? Ал егер мүмкін болса, оны қалай және кім жасау керек?

Сыбайлас жемқорлық деген не?

№1 тапсырма

мұны есте сақтау ұсынылады олар жемқорлық туралы біледі және кластерлік схема жасайды. Бұл осы тақырыптың студенттер үшін қаншалықты өзекті екенін бағалауға мүмкіндік береді .­

Бұл тапсырманы сәтті орындау және студенттердің бұрыннан бар білімін жаңарту үшін «сыбайлас жемқорлық» ұғымының кейбір анықтамаларымен танысу ұсынылады. лат. corruptio - парақорлық, зиян, құлдырау), олар әртүрлі анықтамалықтар мен құжаттарда келтірілген ­. 

No1 тапсырманы орындауға арналған үлестірме .

1.Қызмет бабын жеке басын баю мақсатында пайдаланатын лауазымды тұлғалардың қылмыстық сыбайлас жемқорлық әрекеттері .

Дүниежүзінде шенеуніктер, саясаткерлер, жоғары лауазымды адамдар арасында кездесетін парақорлық, жемқорлық, парақорлық . Сыбайлас жемқорлық көптеген капиталистік ­елдердің ­заңнамасымен қылмыстық құқық бұзушылық болып саналғанымен , іс жүзінде ол әрқашан және толық жазаланбайды . 

3. Шенеуніктердің және қоғам ­қайраткерлерінің сыбайлас жемқорлық.

4. БҰҰ-ның құжаттарында сыбайлас жемқорлық жеке пайда үшін пайда алу үшін мемлекеттік билікті асыра пайдалану ретінде анықталады. БҰҰ-ның «Сыбайлас жемқорлықпен күресудің практикалық шаралары» (1990) оқу нұсқаулығында ­сыбайлас жемқорлыққа мыналар жатады: лауазымды тұлғалардың мемлекеттік мүлікті ұрлау, ысырап ету және иемдену; негізсіз жеке пайда (жеңілдіктер, артықшылықтар) алу үшін қызмет бабын асыра пайдалану; қоғамдық міндет пен жеке мүдде арасындағы мүдделер қақтығысы. 

5. «Сыбайлас жемқорлықтың қылмыстық құқығы туралы Еуропа Кеңесінің конвенциясы» (1998 ж.) ­сыбайлас жемқорлықты ұлттық және шетелдік қоғамдық жиналыстар мүшелерінің, судьялардың, халықаралық ұйымдардың лауазымды тұлғаларының және халықаралық парламенттік ассамблеялардың мүшелерінің белсенді және пассивті пара алуы, ықпал етуді асыра пайдалану деп түсінеді. жеке пайда үшін, жеке секторға пара беру. 

№2 тапсырма

«Сыбайлас жемқорлық» сөзі бар бірлестіктерді көрсету (плакаттар, сызбалар, сөздік ассоциациялар).

(тапсырманы үй тапсырмасы ретінде алдын ала хабарлауға болады).
№3 тапсырма.

Қазақстанда сыбайлас жемқорлыққа және заңға деген көзқарас әр түрлі мақал-мәтелдер мен нақыл сөздерден, белгілі фильмдердегі сөз тіркестерінен көрінеді. Сіздің міндетіңіз - айтылған сөздерді айналдыру, осылайша сіз ұтымды фраза немесе әйгілі сөзді аласыз:

• аяқ аяқты тырнады (Қол қолды жуады);

• бір долларға ие болыңыз және бір жауыңыз болмаңыз (Жүз рубль емес, жүз досыңыз);

• жұмысшының еркін тұруға құқығы бар (ұры түрмеде болуы керек);

• олар чемоданмен немесе өсиетпен байланған (Сөмкеңізден немесе түрмеңізден бас тартпаңыз);

• Сіз сыйлыққа риза болмайсыз (мен параға жақсымын);

• басқа біреудің мафиясы сізді бағаламайды (менің полициям маған қамқорлық жасайды);

• кел және ұмыт (Ал және есте сақта).

адамзат өркениетінің тарихынан кем түспейді . ­Бұл жағымсыз әлеуметтік құбылыстың тамыры тереңде жатыр. Бұған қазіргі уақытта сыбайлас жемқорлықтың көрінісі ретінде қарастырылатын фактілер туралы библиялық сөздер дәлел болады. Міне, осы кітаптан үзінділер: «Сіздің ханзадаларыңыз заң бұзушылар және ұрылардың сыбайластары; олардың бәрі сыйлықты жақсы көреді және параның артынан қуады..., «Соларға қасірет; Сыйлық үшін кінәлілерді ақтап, адалдың құқығынан айыратындар! Парақорлық туралы 13 ғасырдағы орыс жылнамаларында айтылады. Сыбайлас жемқорлық әрекеттерін бірінші заңнамалық шектеу Иван III-ге тиесілі. Оның немересі Иван Грозный 1561 жылы сот жарғысын енгізді, онда жергілікті земство әкімшілігінің сот қызметкерлері пара алғаны үшін өлім жазасы түріндегі санкциялар белгіленді. Онда былай деп жазылған: «Бірақ сіздің сүйікті судьяларыңыз уәде бойынша тікелей үкім шығармайды, бірақ оларды оларға қарсы шығарады және бұл жағдайда сіз өзіңіздің сүйікті судьяларыңызды өлім жазасына кесіп, олардың қарындарын қозғалтпай, оларға беруге бұйрық бересіз. олар туралы хабардар ететін адамдар».

презентация

Интербелсенді тақта/ компьютер

презентация