ББҰА

Пәні:

Биология

Бөлім:

X.бөлім. Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сынып:

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Адамда белгілердің тұқым қуалауында гендер мен ДНҚ рөлі. Жүре пайда болған және тұқымқуалайтын белгілер.. Хромосоманың құрылымы. Генетикалық материалды сақтаушы және тасымалдаушы ДНҚ жайлы түсінік.

Модельдеу «Адам ағзасындағы тұқым қуалайтын және тұқым қуаламайтын белгілерді зерттеу»

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

7.2.4.1 адам ағзасындағы тұқымқуалайтын және тұқым қуаламайтын белгілерді зерттеу;

7.2.4.2 үздік және үздіксіз өзгергіштікті атау

Сабақтың мақсаты:

- Адам ағзасындағы ДНҚ рөлін сипаттау;

- ДНҚ құрылысын анықтау;

- Адам ағзасындағы тұқымқуалайтын және тұқым қуаламайтын белгілерді зерттеу.

Сабақ кезеңі/

уақыты

Педагогтің

іс-әрекеті

Білім алушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

5 минут

І.Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу. Түгендеу

Психологиялық ахуал қалыптастыру.

«Жүректен жүрекке» тренингі арқылы ынтымақтастық орта қалыптастыру.

Санамақ арқылы топқа бөлу

Мұғаліммен амандасады, оқушылар бір-біріне бүгінгі сабаққа сәттілік тіліп,тілек айтады.

Оқушылар топқа бөлінеді.

«Басбармақ» әдісі

ИБТ

Жаңа сабаққа кіріспе

10 мин

Сабақтың ортасы

25 минут

«Ой қозғау» әдісі.

Әрбір организмнің сипаттамалары код түрінде болатын ақпарат болып табылады. Бұл код қалай көрінеді?

Жауап: ДНҚ

Тұқымқуалаушылық дегеніміз не?

Суреттің тақырыпқа қандай қатысы бар?

Жаңа тақырып бойынша ақпарат беріледі.

Жұптық жұмыс) Тапсырма 1

Билет әдісі.

Кубиктің көмегімен әр топқа талқылауға тақырып беріледі:

1. Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік

2. ДНҚ – нуклеин қышқылы

3. ДНҚ-ға қатысты қағидалар

4. Тұқымқуалау ақпараты

5. Ген мен хромосома

6. ДНҚ құрылысы

(Жұптық жұмыс ) Тапсырма 2. «Биологиялық диктант» әдісі.

Берілген бос орындарға қажетті терминдерді енгізіңіз.

1).............-ағзалардың өз ататегіне ұқсау қабілеті. 2).......... – ағзалардың өз ататегінен ерекшелену қабілеті. 3)Бұл қасиет бүкіл ........... формасына тән. 4)........-тұқымқуалаушылық заты. 5)1953ж Дж.Уотсон мен Ф.Крик ДНҚ молекуласының..............ашты. 6)ДНҚ өздігінен ............... 7)Ген...................бөлігі.

Қажетті терминдер: ген, хромосома, өзгергіштік, тұқымқуалаушылық, тіршілік, ДНҚ, құрылысы, екі еселенеді.

2.1. «Сәйкестік тесті» әдісі.

Тұжырымдардың «шындық» немесе «жалған» екендігін анықтаңыз.

• ДНҚ- химиялық зат. +

• ДНҚ-сыз көбею мүмкін емес. +

• Ағзалар неғұрлым жақын туыс

• болса, олардың ДНҚ молекуласының

• құрамы соғұрлым ерекше болады. -

• ДНК (және саған ұқсас зат —

• РНК)тіршіліктің жасушасыз формасы - вирустарда да бар. +

• Көмірсулар мен майлар - едәуір күрделі қосылыстар. -

• Адамда 24 жұп хромосома бар. -

(ФС) (Жеке жұмыс ). Модельдеу

«Адам ағзасының тұқымқуалайтын және тұқымқуаламайтын белгілерін зерттеу»

Оқушылар өз ойларын айтады. Дәлелдер арқылы өз пікірлерін жүйелейді.

Оқушылардың жауаптары арқылы жаңа сабақтың тақырыбы тұжырымдалады.

Әр топ билет бойынша өздеріне берілген тапсырмалармен жұмыс жасайды.

Жазған мәліметтерін жұпта талқылайды, топтың атынан ортақ жауап дайындайды.

Оқушылар берілген бос орындарға қажетті терминдерді енгізеді.

Тапсырма орындау барысында жылдамдық, белсенділік танытады.

Оқушылар тапсырманы жұптасып орындайды.

Оқушылар тұжырымдардың «шындық» немесе «жалған» екендігін анықтайды.

Оқушылар адам ағзасының тұқымқуалайтын және тұқымқуаламайтын белгілерін ажыратады.

Оқушылар кестені толтырады.

Тапсырманы жеке түрде орындайды.

Тапсырма дәптерге орындалады.

Мадақтау сөздер арқылы бағалау.

«Басбармақ» әдісі

Дескриптор:

1. Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштікті сипаттайды

2. ДНҚ – нуклеин қышқылын сипаттайды

3. ДНҚ-ға қатысты қағидаларды анықтайды

4. Тұқымқуалау ақпаратын анықтайды

5. Ген мен хромосома ұғымын сипаттайды

6. ДНҚ құрылысын сипаттайды

Дескриптор

Білім алушылар:

-қажетті терминдерді енгізеді.

Мадақтау

Дескриптор

Білім алушылар:

-тұжырымдардың «шындық» екендігін анықтайды;

- тұжырымдардың «жалған» екендігін анықтайды.

Дескриптор негізінде формативті бағалау

Дескриптор

Білім алушылар:

-тұқымқуалайтын белгілерді анықтайды;

-тұқымқуаламайтын белгілерді анықтайды.

Дескриптор негізінде формативті бағалау

Интерактивті тақта, презентация

Бейнематериал:

Оқулық, интернет көзі

АКТ

АКТ

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

5 мин.

«Бір ауыз сөз» әдісі

Сабақты бекіту мақсатында қолданылады. Бүгінгі сабақтан алған білімдерін бір сөйлем арқылы білдіреді.

Қорытындылай келе, оқушыларға кері байланыс беріледі.

Рефлексия

Инстаграм

Оқушылар олардың тақырып бойынша білімдерін түйіндейтін бір сөйлем жазады.

Оқушылар сабақта алынған мәліметтердің өмірмен байланысын анықтай отырып, сабақ кезіндегі тапсырмалар бойынша кері байланыс қалдырады.

Оқушылардың жауаптары «бас бармақ» әдісі арқылы бағаланады.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

Бағалау парақшасы

Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз?

Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

«Диалог және қолдау көрсету», «Тапсырма», «Жіктеу», «Қорытынды».

Саралау тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау көрсетуде, оқу материалы мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып әзірлеуді қамтиды.

«Лайк,дизлайк» әдісі

«Мадақтау сөзі» әдісі

«Үш шапалақ» әдісі

«Бас бармақ» әдісі

Дескриптор арқылы

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын.

Осы сабақта қолданылатын

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады.