Материалдар / Ахмет Байтұрсынұлына арнау
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Ахмет Байтұрсынұлына арнау

Материал туралы қысқаша түсінік
Оқушыға керек
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
28 Қаңтар 2020
573
0 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі
770 тг 578 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2018 жылғы 10 мамырдағы
№ 199 бұйрығына
8-қосымша
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2013 жылғы 3 сәуірдегі
№ 115 бұйрығына
182-қосымша
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Дүниетану"
пәнінен үлгілік оқу бағдарламасы
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23
тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш,
негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына
сәйкес әзірленген.
2. "Дүниетану" пәнін оқытудың мақсаты: ұлттық және жалпыадамзаттық
құндылықтар тұрғысынан білім алушылардың бойында адам, қоғам және
табиғаттың өзара байланысуы және өзара тәуелділігі туралы білім жүйесін
қалыптастыру.
3. Оқыту міндеттері:
1) білім алушыларда қоғам және табиғат құбылыстары мен нысандарының
өзара байланысы мен өзара тәуелділігі туралы түсініктер қалыптастыру;
2) білім алушыларда табиғи, әлеуметтік және технологиялық ортадағы
мінез-құлық нормаларын және қауіпсіздік ережелерін қалыптастыру;
3) білім алушыларда табиғи және әлеуметтік шынайылықты тану әдістерін:
бақылау, эксперимент, сауалнама тәжірибелерінің қалыптасуын қамтамасыз
ету;
4) білім алушылардың танымдық әрекетін дамытуды қамтамасыз ету;
5) білім алушыларды қазіргі қазақстандық қоғамға тән ұлттық және
жалпыадамзаттық құндылықтар жүйесіне дағдыландыру;
6) білім алушылардың өзін қоршаған ортаға, қоғамның табиғи және мәдени
құндылықтарына дұрыс қатынастарын қалыптастыру.
4. Оқу бағдарламасында үш тілде білім беруді жүзеге асыру
қарастырылған, онда үш тілді меңгертіп қана қоймай, сол сияқты білім
алушылардың сыныптан тыс жұмыстарын да үш (қазақ, орыс және ағылшын)
тілде ұйымдастыру қарастырылған.
5. Жеке тұлғалық қасиеттердің кең ауқымды дағдылармен бірлесе
дамытылуы білім берудің "қазақстандық патриотизм мен азаматтық
жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек пен шығармашылық",
"ашықтық", "өмір бойы білім алу" сияқты білім берудің басты құндылықтарын
1

білім алушыларға дарытудың негізі болып табылады. Бұл құндылықтар білім
алушының тәртібі мен күнделікті іс-әрекеттерін ынталандыратын тұрақты
тұлғалық бағдары болады.
2-тарау. "Дүниетану" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру
6. "Дүниетану" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 1-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында – 33 сағат;
2) 2-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында – 34 сағат;
3) 3-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында – 34 сағат;
4) 4-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында – 34 сағатты құрайды.
7. "Дүниетану" оқу пәнінің 1-сыныпқа арналған базалық мазмұны келесі
бөлімдерден тұрады:
1) "Мен және қоғам" бөлімі: отбасы; отбасы мүшелеріне қатысты туыстық
байланыстар жүйесіндегі өз орнын анықтау; "шежіре" ұғымы; отбасындағы
қамқорлық; тауар-ақша қатынасының қарапайым түрлері; тұтыну заттарына
деген өз қажеттіліктерінің құрылымы; мектеп және мектеп қауымдастығы;
мектептің адам өміріндегі маңызы; мектептегі функционалдық аймақтардың
орналасқан жері; күн тәртібі; тәулік уақыты мен апта күндерінің атаулары; өзін
мектеп оқушысы және сынып ұжымының мүшесі ретінде сипаттау; менің
атамекенім; мекенжай атауы және елді мекенінің географиялық орналасқан
жері; өзі тұратын елді мекеннің басты көшесі, ғимараттары және көрнекі
жерлері; денсаулық пен қауіпсіздік; жеке бас гигиенасын сақтаудың
маңыздылығы; тамақтану режимі; үйдегі қауіпсіздік ережелері; жолда жүру
тәртібі; жаяу жүргіншілердің қозғалысын реттейтін жол белігілерінің мәні;
мерекелер; отбасылық мерекелер;
2) "Еліміздің табиғаты" бөлімі: жергілікті жерде бағдарлану; жергілікті
белгілер бойынша көкжиек тұстарын анықтау; табиғатта өзін-өзі ұстау
ережелері; климат және ауа райы; ауа райының адам өміріне және оның ісәрекетіне әсері; табиғи жағдайлар және олардың адам өмірі мен қызметіне
әсері; жыл мезгілдеріне орай табиғатта бос уақытты өткізу мүмкіндіктері;
туризм; туризмнің мәні; туристердің негізгі мақсаттары;
3) "Тарих беттерінен" бөлімі: ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер: ежелгі
адамдар, сақтар, Томирис патшайымы, ежелгі заманның танымал тарихи
ескерткіштері және жәдігерлері туралы алғашқы мәліметтер; Қазақстан
аумағындағы көне жазулар туралы түсінік; Қазақстан Республикасының
Мемлекеттік рәміздермен танысу, оларды сипаттау; Қазақстан елордасы –
Астана қаласы.
8. "Дүниетану" оқу пәнінің 2-сыныпқа арналған базалық мазмұны келесі
бөлімдерден тұрады:
1) "Мен және қоғам" бөлімі: отбасы; отбасы мүшелерінің ауызша портретін
жасау; отбасындағы әдеп нормаларын түсіндіру; отбасы қажеттіліктерінің
құрылымы; мектеп және мектеп қауымдастығы; мектептегі оқу және оқудан
тыс әрекет түрлері; мектеп қауымдастығының құрылымы; ұжымдық, топтық
және тұлғааралық мінез-құлық нормалары; сынып ұжымын сипаттау; менің
2

атамекенім; көрікті жерлерін сипаттау; Қазақстан картасындағы ірі өзенкөлдер, қалалар, жолдар, өз облысы; денсаулық пен қауіпсіздік; пайдалы және
зиянды
тағамдардың
арасындағы
айырмашылықтары;
күнделікті
жағдаяттардағы (үйде және қоғамдық орындарда) қауіпсіздік ережелері; көлік
түрлері, олардың қажеттілігі; қоғамдық көліктегі өзін-өзі ұстау ережелері;
құқық және міндет; құқық, міндет және жауапкершілік; қоғамға қызмет етудің
әлеуметтік маңызы; Қазақстан Республикасының ұлттық және мемлекеттік
мерекелері;
2) "Елімнің табиғаты" бөлімі: жергілікті жерде бағдарлану; тұсбағдардың
көмегімен көкжиек бағыттарын анықтау; ауа райының адам өмірі мен
шаруашылық іс-әрекетіне оң және кері әсері; ірі табиғи нысандардың (тау,
жазық, көлдер мен өзендер) шаруашылық маңызы; өз өңіріндегі табиғи
жағдайлардың (жер бедері, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су
нысандары) оң және кері тұстары; табиғаттың қолайсыз және қауіпті
құбылыстарын жіктеу; туризм; туризмнің негізгі түрлері; туризмнің түрлерін
дамытуға қолайлы нысандар; туристік нысандардың ерекшеліктері;
3) "Тарих беттерінен" бөлімі: "мал шаруашылығы" және "егін
шаруашылығы" туралы алғашқы түсінік алу; көне қалалар мен ескерткіштер;
ғұндардың өмір салты туралы алғашқы түсінік; Ботай мәдениетінің
ерекшеліктері; қазақ халқының жылқыны қолға үйретуі; көрнекті тарихи
тұлғалар және мәдениет қайраткерлері; Әл-Фарабидің ғылымның дамуына
қосқан үлесі; Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің мәні;
Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің қолданылу саласын
анықтау; Қазақстан халықтары достығының маңыздылығы.
9. "Дүниетану" оқу пәнінің 3-сыныпқа арналған базалық мазмұны келесі
бөлімдерден тұрады:
1) "Мен және қоғам" бөлімі: отбасы; отбасы мүшелерінің арасындағы
туыстық қатынастар; әулет шежіресін құрастыру; өз әулетінің құндылықтарын
анықтау; өз шығындарын жоспарлау; өз шығындарын оңтайландыру жолдарын
ұсыну; мектеп және мектеп қауымдастығы; сыныптың өзін-өзі басқару
ережелері; түрлі көзқарастар жағдайында сыныпта ұжымдық шешімді қабылдау
жолдары; қоғамда өзін өзі ұстау әдеп нормалары; адамдар арасындағы
достықтың маңыздылығы; менің атамекенім; елді мекендердің түрлі белгілері;
қала мен ауылдың байланысы; денсаулық пен қауіпсіздік; тұрмыстық
құралдарды пайдалану ережелері; спорт түрлерін топтастыру, спорттың қандай
да бір түрімен айналысу үшін қажетті негізгі және өзінің қабілеттерін анықтау;
табиғи ортадағы қауіп-қатерлер; өзінің табиғи ортадағы қауіпсіздігін
жоспарлау; құқық және міндет; Қазақстан Республикасы Конституциясының
маңызы; мерекелер; Қазақстан халықтарының ұлттық мерекелерінің маңызы;
2) "Елімнің табиғаты" бөлімі: жергілікті жерде бағдарлану; астрономиялық
белгілер бойынша көкжиек бағыттарын анықтау; масштаб пен шартты
белгілерді пайдалана отырып, жергілікті жердің жоспарын құру; климат және
ауа райы; жер климатының негізгі түрлері; ауа райы мен климаттың қолайсыз
3

жағдайларында өзін-өзі ұстау ережелері; табиғи жағдайлардың адам өміріне
және оның іс-әрекетіне әсері; адамдардың табиғи жағдайларға байланысты
орналасуын талдау (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су
нысандары); геологиялық және табиғи-климаттық апаттар туындаған
жағдайдағы өзін-өзі ұстау ережелері; туризм; Қазақстанның барынша тартымды
туристік нысандарының рейтингісі;
3) "Тарих беттерінен" бөлімі: көшпелі және отырықшы өмір салтының
ерекшеліктері; тарих және мәдениет ескерткіштерін сақтау маңыздылығын
түсіндіру; Қазақстанның тарихи тамыры; Түркілердің өмір салтымен танысу;
Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар; Қазақ хандығының құрылу
себептері; көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері; хандар,
батырлар мен билердің рөлі; Абылай хан; Керей хан; Жәнібек хан; Қазақстан
тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм; Қазақстанның бейресми
рәміздерінің мәнін түсіндіру ("Алтын адам", "Бәйтерек" монументі, "Мәңгілік
Ел" қақпасы); тұлғаның, отбасының, қоғам мен мемлекеттің дамуындағы
еңбектің рөлі.
10. "Дүниетану" оқу пәнінің 4-сыныпқа арналған базалық мазмұны келесі
бөлімдерден тұрады:
1) "Мен және қоғам" бөлімі: отбасы; отбасының қоғам өміріндегі маңызы;
отбасы мүшелерінің функционалдық рөлі; отбасы бюджетінің негізгі кірісшығыстары; отбасы бюджетін оңтайландыру жолдары; мектеп және мектеп
қауымдастығы; мектептің өзін-өзі басқару ұйымына мүше болу жолдары;
көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттер; менің атамекенім; түрлі дәрежедегі
әкімшілік-аумақтық бірліктерді (аймақ, аудан, облыс); өз аймағының
экономикалық қызмет атқаратын субъектілері; денсаулық пен қауіпсіздік;
спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану себептері; спорттың әр түрлеріндегі
жарақаттану қауіптері; жасанды ортадағы қауіп-қатерлер; жасанды ортадағы өз
қауіпсіздігін жоспарлау; құқық және міндет; Конституцияның қоғам өміріндегі
маңызы; демократиялық құқықтар мен бостандықтар, міндеттер; мерекелер.
кәсіби мерекелердің тарихы;
2) "Елімнің табиғаты" бөлімі: жергілікті жерде бағдарлану; нысанның басқа
нысандарға қатысты орны; глобус пен карталардың қолданылуы; параллельдер,
меридиандар, экватор; климат және ауа райы; адамзат дамуына климаттың
әсері; табиғи жағдайлардың адам өміріне және оның іс-әрекетіне әсері; өз
өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға
(рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты
шаруашылық іс-әрекеттері; өз өңірінде табиғи апаттар туындау
ықтималдылығы; туризм. Қазақстан мен Астана бойынша туристік маршрут
құру;
3) "Тарих беттерінен" бөлімі: "технологиялық прогресс" ұғымы
анықтамасымен танысу; тарихи мұражайлардың қызметі; мұражайдың өзіндік
жобасы; қазақ халқының шығу тарихы; сақтар, ғұндар, түркілер және қазақтар
арасындағы байланысты графикалық түрде бейнелеу; Қазақстан тарихындағы
4

маңызды оқиғалар; Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерінен
мысалдар;
шығармашылық
және
еңбек
салаларындағы
көрнекті
қайраткерлердің өмірбаяны; Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және
патриотизм; "Қазақстан" атауымен байланысты ұлттық бренд; Қазақстанның
әлемдік сахнадағы рөлі.
3-тарау. Оқу мақсаттарының жүйесі
11. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық
белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім және бөлімшенің
ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 1.2.1.1 кодында:
"1" – сынып,"2.1" – бөлім мен бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік нөмірі.
12. Оқу мақсаттарының жүйесі:
Бөлімше 1-сынып
2-сынып
3-сынып
4-сынып
1) "Мен және қоғам"
1.1.1.1 түрлі
дереккөздерді
зерттеу
негізінде
2.1.1.1
Отбасы"
отбасылық
ұғымын түсіну мұрағат
және
мәнін негізінде отбасы
түсіндіру;
мүшелерінің
1.1.1.2 отбасы ауызша
мүшелеріне
портретін жасау;
3.1.1.1
отбасы
қатысты
2.1.1.2 мысалдар
4.1.1.1
отбасының
мүшелерінің
туыстық
келтіре отырып,
қоғам
өміріндегі
арасындағы
туыстық
байланыстар өз отбасындағы
маңызын
дәлелдеу;
қатынастарды
жүйесіндегі өз әдеп
4.1.1.2
отбасы
түсіндіру;
орнын
нормаларын
мүшелерінің
3.1.1.2 әулет шежіресін
анықтау;
түсіндіру;
функционалдық рөлін
1.1
Мен
құрастыру;
1.1.1.3 отбасы 2.1.1.3 түрлі
талдау;
және
3.1.1.3 өз әулетінің
мүшелерінің дереккөздерді
4.1.1.3
отбасы
менің
құндылықтарын
арасындағы
зерттеу арқылы
бюджетінің
негізгі
отбасым
анықтау;
өзара
жалпыға ортақ
кіріс-шығыстарын
3.1.1.4 өз шығындарын
қамқорлықтың әдеп
талдау;
жоспарлау
және
маңызын
нормаларын
4.1.1.4
отбасы
негіздеу;
түсіндіріп,
анықтау;
бюджетін
3.1.1.5 өз шығындарын
мысал келтіру; 2.1.1.4 бақылау
оңтайландыру
оңтайландыру
1.1.1.4 тауар- мен сауалнама
жолдарын ұсыну
жолдарын ұсыну
ақша
негізінде тұтыну
қатынасының заттарына деген
қарапайым
отбасы
түрлерін
қажеттіліктеріні
түсіндіру;
ң құрылымын,
1.1.1.5 тұтыну олардың
түсу
заттарына
көзін анықтау
деген
өз
қажеттіліктері
нің
5

құрылымын,
олардың
қайдан
келетінін
анықтау
1.1.2.1
мектептің
адам
өміріндегі
маңызын
түсіндіру;
1.1.2.2
мектептегі
функционалды 2.1.2.1
қ аймақтардың мектептегі оқу
орналасқан
және оқудан тыс
3.1.2.1 сыныптың өзінжерін
әрекет түрлерін
өзі басқару ережелерін
анықтау;
түсіндіру;
түсіндіру
және
өз
1.1.2.3
2.1.2.2
мектеп
нұсқасын
ұсыну;
мектептегі
қауымдастығын
3.1.2.2
түрлі
тәртіп
ың құрылымын
көзқарастар
4.1.2.1
мектептің
ережелерін
және
жағдайында сыныпта өзін-өзі
басқару
сақтау
мүшелерінің
1.2 Мектеп
ұжымдық
шешімді ұйымына мүше болу
маңыздылығы қызметін
және
қабылдау
жолдарын жолдарын түсіндіру;
н
түсіндіру; анықтау;
мектеп
түсіндіру;
4.1.2.2
оқушылар
1.1.2.4
күн 2.1.2.3
мектеп
қауымдаст
3.1.2.3 қоғамда өзін-өзі арасындағы
тәртібін
қауымдастығынд
ы ғы
ұстау әдеп нормаларын көшбасшыға
тән
сақтаудың
ағы ұжымдық,
түсіндіру;
тұлғалық қасиеттерді
маңызын
топтық
және
3.1.2.4 өз тәжірибесінен анықтау
түсіндіру және тұлғааралық
мысал келтіре отырып,
күн
тәртібін мінез-құлық
адамдар
арасындағы
құрастыру;
нормаларын
достықтың
1.1.2.5 тәулік түсіндіру;
маңыздылығын
уақыты
мен 2.1.2.4
өз
дәлелдеу
апта
сыныбының
күндерінің
ұжымын
атауларын
сипаттау
қолдану;
1.1.2.6
өзін
мектеп
оқушысы және
сынып
ұжымының
мүшесі ретінде
сипаттау
1.1.3.1
өз 2.1.3.1
өз 3.1.3.1 елді мекендерді 4.1.3.1
түрлі
мекенжайын зерттеулеріне
түрлі
белгілері дәрежедегі әкімшілік1.3 Менің
атау және елді сүйене отырып, бойынша
ажырату аумақтық бірліктерді
атамекенім
мекенінің
өлкесінің көрікті (типі, көлемі, қызметі); (аймақ, аудан, облыс)
географиялық жерлерін
3.1.3.2
қала
мен ажырату;
6

орналасқан
сипаттау және ауылдың байланысын 4.1.3.2
түрлі
жерін
бейнелеу;
зерттеу,
мысалдар дереккөздерге
сипаттау;
2.1.3.2 Қазақстан келтіру
негізделе отырып, өз
1.1.3.2
өзі картасынан ірі
аймағының
тұратын елді өзен-көлдерді,
экономикалық
мекеннің
қалаларды,
қызмет
атқаратын
басты көшесін, жолдарды,
өз
субъектілеріне
ғимараттарын облысын
сипаттама беру
және көрнекі көрсету
жерлерін
сипаттау
1.1.4.1
жеке
бас
гигиенасын
сақтаудың
маңыздылығы
н
түсіндіру;
1.1.4.2
2.1.4.1
түрлі
тамақтану
дереккөздер
режимін
негізінде
сақтаудың
пайдалы
және
қажеттілігін зиянды
4.1.4.1 спорттың әр
3.1.4.1
тұрмыстық
түсіндіру;
тағамдардың
түрлеріндегі
құралдарды пайдалану
1.1.4.3 үйдегі арасындағы
жарақаттану
ережелерін графикалық
қауіпсіздік
айырмашылықта
себептерін
зерттеу;
түрде
көрсету;
ережелерін
рды
анықтау;
4.1.4.2 спорттың әр
3.1.4.2 спорт түрлерін
түсіндіру;
2.1.4.2
түрлеріндегі
топтастыру, спорт тың
1.1.4.4 жолда күнделікті
жарақаттану қаупін
қандай да бір түрімен
жүру тәртібін, жағдаяттардағы
азайту және алдын
1.4
айналысу үшін қажетті
жаяу
(үйде
және
алу әдістерін ұсыну;
Денсаулық
негізгі
және
өзінің
жүргіншілерді қоғамдық орын
4.1.4.3
түрлі
пен
қабілеттерін анықтау;
ң қозғалысын дарда)
дереккөздер негізінде
қауіпсіздік
3.1.4.3
түрлі
реттейтін жол қауіпсіздік
жасанды
ортадағы
дереккөздер негізінде
белгілерінің ережелерін
қауіп-қатерлерді
табиғи ортадағы қауіпмәнін
түсіндіру;
анықтау
және
қатерлерді
анықтау
түсіндіру;
2.1.4.3
көлік
бағалау;
және
бағалау;
1.1.4.5 үй мен түрлерін,
4.1.4.4
жасанды
3.1.4.4 табиғи ортадағы
мектеп
олардың
ортадағы
өз
өзінің
қауіпсіздігін
арасындағы
қажеттілігін
қауіпсіздігін
жоспарлау
қауіпсіз
ажырату;
жоспарлау
маршрут
2.1.4.4 қоғамдық
жоспарын
көліктегі өзін-өзі
құрастыру;
ұстау ережелерін
1.1.4.6 шұғыл түсіндіру
көмек
қызметтерін
білу
және
олармен
хабарласу
жағдайларын
7

анықтау
2.1.5.1
өз
4.1.5.1
өмірінен
Конституцияның
мысалдар
қоғам
өміріндегі
келтіру негізінде
маңызы
туралы
құқықты,
қорытындылар жасау;
3.1.5.1
Қазақстан
1.5 Құқық
міндетті
және
4.1.5.2
Қазақстан
Республикасы
және
жауапкершілікті
Республикасының
Конституциясының маң
міндет
ажырату;
азаматы
ретінде
ызын түсіндіру
2.1.5.2 қоғамға
демократиялық
қызмет
етудің
құқықтары,
әлеуметтік
бостандықтары,
маңызын
міндеттерінен
түсіндіру
мысалдар келтіру
2.1.6.1 таңдауы
бойынша
3.1.6.1
зерттеулер 4.1.6.1
зерттеулер
1.1.6.1
Қазақстан
негізінде
Қазақстан негізінде
кәсіби
1.6
отбасылық
Республикасыны халықтарының ұлттық мерекелердің
Мерекелер мерекелердің ң ұлттық және мерекелерін
тарихын
бірін сипаттау мемлекеттік
шығармашылық түрде шығармашылық
мерекелерінің
ұсыну
түрде таныстыру
мәнін түсіндіру
2) "Елімнің табиғаты"
1.2.1.1
4.2.1.1
нысанның
жергілікті
басқа
нысандарға
белгілер
қатысты
орнын
3.2.1.1 астрономиялық
бойынша
анықтау;
белгілер
бойынша
көкжиек
2.2.1.1
4.2.1.2 глобус пен
көкжиек
бағыттарын
2.1
тұстарын
тұсбағдардың
карталардың қолдану
анықтау;
Жергілікті анықтау;
көмегімен
аясын, олардан негізгі
3.2.1.2 масштаб пен
жерде
1.2.1.2
көкжиек
нысандарды көрсете
шартты
белгілерді
бағдарлау табиғатта өзін- бағыттарын
білу;
пайдалана
отырып,
өзі
ұстау анықтау
4.2.1.3 глобус пен
жергілікті
жердің
ережелерін
картадан
жоспарын құру
сақтаудың
параллельдерді,
қажеттілігін
меридиандарды,экват
түсіндіру
орды көрсете білу
3.2.2.1
Жер
климатының
негізгі
2.2.2.1
ауа
1.2.2.1
ауа
түрлерінің
райының адам
райының
сипаттамаларын
2.2 Климат
өмірі
мен
4.2.2.1
адамзат
адамға және
анықтау;
және ауа
шаруашылық ісдамуына климаттың
оның
іс3.2.2.2 ауа райы мен
райы
әрекетіне
оң
әсерін талдау
әрекетіне
климаттың
қолайсыз
және кері әсерін
әсерін анықтау
жағдайларында өзін-өзі
талдау
ұстау
ережелерін
құрастыру
2.3 Табиғи 1.2.3.1
жыл 2.2.3.1 ірі табиғи 3.2.3.1
адамдардың 4.2.3.1 өз өңіріндегі
жағдайлар мезгілдеріне нысандардың
табиғи
жағдайларға және
Қазақстан
және
орай табиғатта (тау,
жазық, байланысты
орна аймақтарындағы
8

олардың
әсері

бос уақытты көлдер
мен ласуын талдау (рельеф, адамдардың табиғи
өткізу
өзендер)
климат, өсімдік және жағдайларға (рельеф,
мүмкіндіктері шаруашылық
жануарлар әлемі, су климат, өсімдік және
н анықтау
маңызын
нысандары);
жануарлар әлемі, су
анықтау;
3.2.3.2
геологиялық нысандары)
2.2.3.2 өз
және табиғи-климаттық байланысты
өңіріндегі
апаттар
туындаған шаруашылық
істабиғи
жағдайдағы
өзін- әрекетін
талдау;
жағдайлардың өзі ұстау
ережелерін 4.2.3.2
зерттеу
(жер
бедері, құрастыру
негізінде өз өңірінде
климат, өсімдік
табиғи
апаттар
және жануарлар
туындауы
әлемі,
су
ықтималдылығын
нысандары) оң
болжау
және
кері
тұстарын талдау;
2.2.3.3
табиғаттың
қолайсыз және
қауіпті
құбылыстарын
жіктеу
2.2.4.1 туризмнің
негізгі түрлерін
ажырату;
2.2.4.2 зерттеу
1.2.4.1
негізінде
4.2.4.1
ақпараттың
туризмнің
Қазақстанда
қолжетімді көздерін
мәнін
туризмнің
3.2.4.1
Қазақстанның (интернет, кітаптар,
түсіндіру;
түрлерін
барынша
тартымды БАҚ)
пайдалана
2.4 Туризм 1.2.4.2
дамытуға
туристік нысандарының отырып,
Қазақстан
туристердің
қолайлы
рейтингін жасау
мен Астана бойынша
негізгі
нысандарды
туристік
маршрут
мақсаттарын
анықтау;
құру
анықтау
2.2.4.3 туристік
нысандардың
ерекшеліктерін
сипаттау
3) "Тарих беттерінен"
1.3.1.1 көрнекі 2.3.1.1 көрнекі
4.3.1.1
түрлі
3.3.1.1 көшпелі және
материалдард материалдар
дереккөздер негізінде
отырықшы
өмір
ы
зерделеу негізінде
тарихи кезеңдердегі
салтының
3.1 Ежелгі арқылы ежелгі иемденуші және
технологиялық
ерекшеліктерін
мәдениетте адамдардың өндіруші
прогресті
анықтау;
түсіндіру;
р
мен өмірі туралы шаруашылық
4.3.1.2
тарихи
3.3.1.2
тарих
және
өркениетте әңгімелеу;
арасындағы
мұражайлардың
мәдениет
р
1.3.1.2 ежелгі айырмашылықт
қызметін түсіндіру;
ескерткіштерін сақтау
заманның
ы
анықтау;
4.3.1.3 мұражайдың
маңыздылығын
танымал
2.3.1.2
түрлі
өзіндік
жобасын
түсіндіру
тарихи
дереккөздерді
ұсыну
9

ескерткіштері/
жәдігерлері
туралы
әңгімелеу

зерделеу арқылы
көне
қалалар
мен
ескерткіштерді
сипаттау

4.3.2.1
түрлі
дереккөздер негізінде
1.3.2.1 көрнекі
қазақ халқының шығу
2.3.2.1 көрнекі 3.3.2.1
түрлі
3.2
материалдар
тарихын
түсіндіру;
материалдарды материалдарды
Қазақстан негізінде
4.3.2.2 сақтар, ғұндар,
зерделеу арқылы зерделеу
арқылы
ның тарихи сақтардың
түркілер
және
ғұндардың өмір түркілердің өмір салтын
тамыры
өмір
салтын
қазақтар арасындағы
салтын сипаттау анықтау
сипаттау
байланысты
графикалық
түрде
бейнелеу
1.3.3.1
Қазақстан
аумағындағы
көне жазулар
4.3.3.1 Қазақстанның
3.3
туралы
ХХ-ХХІ
Қазақстан баяндау;
2.3.3.1
Ботай
3.3.3.1
Қазақ ғасырлардағы
тарихында 1.3.3.2
түрлі мәдениетінің
хандығының
құрылу жетістіктерін
ғы
материалдард ерекшеліктерін
себептерін түсіндіру
(мәдениет,
ғылым,
маңызды ы, әдістермен сипаттау
білім,
экономика)
оқиғалар құралдарды
түсіндіру
пайдалана
отырып, көне
жазуларды
бейнелеу
3.3.4.1 тарихи мысалдар 4.3.4.1
негізінде
хандар, шығармашылық және
3.4
1.3.4.1
батырлар мен билердің еңбек салаларындағы
Көрнекті
2.3.4.1
әлдереккөздерді
рөлін
түсіндіру; көрнекті
тарихи
Фарабидің
зерделеу
3.3.4.2 тарихи мысалдар қайраткерлердің
тұлғалар
ғылымның
арқылы
негізінде
қазақ өмірбаяндық
және
дамуына қосқан
Томирис
халқының
азаттығы мәліметтеріне сүйене
мәдениет
үлесі
туралы
туралы
үшін
күрескен отырып,
елімізге
қайраткерл
әңгімелеу
әңгімелеу
тұлғалардың
рөлін сіңірген
еңбегі
ері
шығармашылық түрде туралы қорытынды
көрсету
жасау
1.3.5.1
2.3.5.1 Қазақстан 3.3.5.1
Қазақстанның 4.3.5.1
зерттеулер
Қазақстан
Республикасыны бейресми рәміздерінің негізінде "Қазақстан"
3.5
Республикасы ң
мемлекеттік мәнін
түсіндіру атауымен
Қазақстан
ның
рәміздерінің
("Алтын
адам", байланысты
тарихы:
рәміздерін
мәнін түсіндіру; "Бәйтерек" монументі, мағыналық
тәуелсіздік,
өзге елдердің 2.3.5.2
"Мәңгілік Ел" қақпасы); ассоциациялар
мемлекетті
рәміздерінен бақылаулар
3.3.5.2
тұлғаның, қатарын
(ұлттық
лік
және
ажырату;
негізінде
отбасының, қоғам мен бренд)
ұсыну;
патриотизм
1.3.5.2 тәуелсіз Қазақстан
мемлекеттің
4.3.5.2 Қазақстанның
мемлекеттің Республикасыны дамуындағы еңбектің әлемдік
сахнадағы
10

негізгі
белгілері
туралы
әңгімелеу;
1.3.5.3
Қазақстан
астанасы
туралы
шығармашыл
ық
жұмыстарын
таныстыру

ң
мемлекеттік рөлін түсіндіру
рәміздерінің
қолданылу
саласын
анықтау;
2.3.5.3 Қазақстан
халықтары
достығының
маңыздылығын
түсіндіру

рөлін анықтау

13. Осы оқу бағдарламасы қосымшада келтірілген бастауыш білім беру
деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Дүниетану" пәнінен үлгілік оқу
бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспарына сәйкес жүзеге
асырылады.
Бастауыш білім беру деңгейінің
1-4-сыныптарына арналған
"Дүниетану" пәнінен үлгілік
оқу
бағдарламасына
қосымша
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-4-сыныптарына арналған "Дүниетану"
пәнінен үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді
жоспар
1) 1-сынып:
Ортақ тақырып Бөлімшелер
Оқу мақсаттары
1-тоқсан
1.2 Мектеп және мектеп 1.1.2.6 өзін мектеп оқушысы және сынып
қауымдастығы
ұжымының мүшесі ретінде сипаттау
1.1.1.5
тұтыну
заттарына
деген
өз
қажеттіліктерінің құрылымын, олардың түсу
көзін анықтау
1.1.2.4 күн тәртібін сақтау маңызын түсіндіру
1 Өзім туралы
1.1 Мен және менің және күн тәртібін құру
отбасым
1.1.2.5 тәулік уақыты мен апта күндерінің
атауларын қолдану
1.1.1.3 отбасы мүшелерінің арасындағы өзара
қамқорлықтың маңызын түсіндіріп, мысал
келтіру
1.1.2.1
мектептің
адам
өміріндегі
2
Менің 1.2 Мектеп және мектеп маңыздылығын түсіндіру
мектебім
қауымдастығы
1.1.2.6 өзін мектеп оқушысы және сынып
ұжымының мүшесі ретінде сипаттау
11

1.1.4.4
жолда
жүру
тәртібін,
жаяу
жүргіншілердің қозғалысын реттейтін жол
белгілерінің мәнін түсіндіру
1.1.4.5 үй мен мектеп арасындағы қауіпсіз
маршрут жоспарын құрастыру
1.1.2.2 мектептегі функционалдық аймақтардың
орналасқан жерін анықтау
1.1.2.3 мектептегі тәртіп ережелерін сақтау
маңыздылығын түсіндіру
2-тоқсан
1.1.1.1 түрлі дереккөздерді зерттей отырып,
"отбасы" ұғымын түсіну және мәнін түсіндіру
1.1.1.2 отбасындағы өзге мүшелерге қатысты
өзінің туыстық байланыстар жүйесіндегі орнын
1.1 Мен және менің анықтау
отбасым
1.1.6.1 отбасылық мерекелердің бірін сипаттау
3
Менің
1.1.1.3 отбасы мүшелерінің арасындағы қамқор
отбасым және
қарым-қатынастың
маңызын
түсіндіріп,
достарым
мысалдар келтіру
1.1.4.3 үйдегі қауіпсіздік ережелерін түсіндіру
1.1.3.1 өз мекенжайын атау және елді мекенінің
1.3 Менің атамекенім
географиялық орналасқан жерін сипаттау
1.1.1.5 тұтыну заттарына деген өз қажеттілік
1.1 Мен және менің
терінің құрылымын, олардың өндіру көзін
отбасым
анықтау
2.1
Жергілікті
жерде 1.2.1.1 жергілікті белгілер бойынша көкжиек
бағдарлау
тұстарын анықтау
1.1.3.1 өз мекенжайын атау және елді мекенінің
географиялық орналасқан жерін сипаттау
1.3 Менің атамекенім
4
Бізді
1.1.3.2 өзі тұратын елді мекеннің басты көшесін,
қоршаған әлем
ғимараттарын және көрнекі жерлерін сипаттау
1.2.2.1 ауа-райының адамға және оның ісәрекетіне әсерін анықтау
2.2 Климат және ауа-райы
1.2.3.1 жыл мезгілдеріне орай табиғатта бос
уақытты өткізу мүмкіндіктерін анықтау
3-тоқсан
3.1 Ежелгі мәдениеттер 1.3.1.1 көрнекі материалдарды зерделеу арқылы
мен өркениеттер
ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеу
1.3.2.1 көрнекі материалдар негізінде сақтардың
3.2 Қазақстанның тарихи өмір салтын сипаттау
тамырлары
1.3.4.1 дереккөздерді зерделеу арқылы Томирис
туралы әңгімелеу
5 Саяхат
1.2.4.1 туризмнің мәнін түсіндіру
2.4 Туризм
1.2.4.2 туристердің негізгі мақсаттарын анықтау
3.5 Қазақстан тарихы:
1.3.5.3
Қазақстан
астанасы
туралы
тәуелсіздік, мемлекеттілік
шығармашылық жұмыстарын таныстыру
және патриотизм
12

3.2 Қазақстанның тарихи 1.3.2.1 көрнекі материалдар негізінде сақтардың
тамыры
өмір салтын сипаттау
1.3.5.2 тәуелсіз мемлекеттің негізгі белгілері
3.5 Қазақстан тарихы: туралы әңгімелеу
тәуелсіздік, мемлекеттілік
1.3.5.1 Қазақстан Республикасының рәміздерін
және патриотизм
өзге елдердің рәміздерінен ажырату
1.3.3.1 Қазақстан аумағындағы көне жазулар
6 Салт-дәстүр
Қазақстан туралы білу
және
ауыз 3.3
тарихындағы
маңызды 1.3.3.2 түрлі материалдарды, әдістер мен
әдебиеті
оқиғалар
құралдарды пайдалана отырып, көне жазуларды
бейнелеу
3.1 Ежелгі мәдениеттер 1.3.1.2 ежелгі заманның танымал тарихи
мен өркениеттер
ескерткіштері/жәдігерлері туралы әңгімелеу
3.5 Қазақстан тарихы:
1.3.5.3
Қазақстан
астанасы
туралы
тәуелсіздік, мемлекеттілік
шығармашылық жұмыстарын таныстыру
және патриотизм
4-тоқсан
1.4
Денсаулық
пен 1.1.4.2
тамақтану
режимін
сақтаудың
қауіпсіздік
қажеттілігін түсіндіру
3.1 Ежелгі мәдениеттер 1.3.1.1 көрнекі материалдарды зерделеу арқылы
мен өркениеттер
ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеу
1.1.4.1 жеке бас гигиенасын сақтаудың
1.4
Денсаулық
пен маңыздылығын түсіндіру
7 Тағам мен
қауіпсіздік
1.1.4.2
тамақтану
режимін
сақтаудың
сусын
қажеттілігін түсіндіру
1.1.1.4 тауар-ақша қатынасының қарапайым
түрлерін түсіндіру
1.1 Мен және менің
1.1.1.5
тұтыну
заттарына
деген
өз
отбасым
қажеттіліктерінің құрылымын, олардың өндіру
көзін анықтау
1.1.4.1 жеке бас гигиенасын сақтаудың
маңыздылығын түсіндіру
1.4
Денсаулық
пен
1.1.4.3 үйдегі қауіпсіздік ережелерін түсіндіру
8 Дені саудың қауіпсіздік
1.1.4.6 шұғыл көмек қызметтерін білу және
жаны сау
олармен хабарласу жағдайларын анықтау
2.1
Жергілікті
жерде 1.2.1.2 табиғатта өзін-өзі ұстау ережелерін
бағдарлау
сақтаудың қажеттілігін түсіндіру

2) 2-сынып:
Ортақ
тақырып
1-тоқсан

Бағдарлама
бөлімшелері

Оқу мақсаттары

2.1.1.1 отбасылық мұрағат негізінде отбасы
мүшелерінің ауызша портретін жасау
1.1 Мен және менің 2.1.1.2 мысалдар келтіре отырып, өз отбасындағы
1 Өзім туралы
отбасым
әдеп нормаларын түсіндіру
2.1.1.3 түрлі дереккөздерді зерттеу арқылы жалпыға
ортақ әдеп нормаларын анықтау
13

2.1.1.4 бақылау мен сауалнама негізінде тұтыну
заттарына
деген
отбасы
қажеттіліктерінің
құрылымын, олардың түсу көзін анықтау
2.1.5.1 өз өмірінен мысалдар келтіру негізінде
құқықты, міндетті және жауапкершілікті ажырату
1.5 Құқық және міндет
2.1.5.2
қоғамға
қызмет
етудің
әлеуметтік
2
Менің
маңыздылығын түсіндіру
отбасым және
3.5 Қазақстан тарихы:
достарым
тәуелсіздік,
2.3.5.3
Қазақстан
халықтары
достығының
мемлекеттілік
және маңыздылығын түсіндіру
патриотизм
2-тоқсан
2.1.2.1 мектептегі оқу және оқудан тыс әрекет
түрлерін түсіндіру
2.1.2.2 мектеп қауымдастығының құрылымын және
3
Менің 1.2
Мектеп
және мүшелерінің қызметін анықтау
мектебім
мектеп қауымдастығы 2.1.2.3 мектеп қауымдастығындағы ұжымдық,
топтық және тұлғааралық мінез-құлық нормаларын
түсіндіру
2.1.2.4 өз сыныбының ұжымын сипаттау
2.1.3.1 өз зерттеулеріне сүйене отырып, өлкесінің
көрікті жерлерін сипаттау және бейнелеу
1.3 Менің атамекенім
2.1.3.2 Қазақстан картасынан ірі өзен-көлдерді,
қалаларды, жолдарды, өз облысын көрсету
2.1.4.3 көлік түрлерін, олардың қажеттілігін ажырату
1.4 Денсаулық және
4 Менің туған
2.1.4.4 қоғамдық көліктегі өзін өзі ұстау ережелерін
қауіпсіздік
елім
түсіндіру
2.3.5.1
Қазақстан
Республикасы
мемлекеттік
3.5 Қазақстан тарихы: рәміздерінің маңызын түсіндіру
тәуелсіздік,
бақылаулар
негізінде
Қазақстан
мемлекеттілік
және 2.3.5.2
Республикасының
мемлекеттік
рәміздерінің
патриотизм
қолданылу саласын анықтау
3-тоқсан
1.2
Мектеп
және 2.1.2.1 мектептегі оқу және оқудан тыс әрекет
мектеп қауымдастығы түрлерін түсіндіру
2.1.4.1 түрлі дереккөздер негізінде пайдалы және
5 Дені саудың
зиянды
тағамдардың
арасындағы
жаны сау
1.4 Денсаулық пен айырмашылықтарды анықтау
қауіпсіздік
2.1.4.2 күнделікті жағдаяттардағы (үйде және
қоғамдық
орындарда)
қауіпсіздік
ережелерін
түсіндіру
2.1.6.1
таңдауы
бойынша
Қазақстан
Республикасының
ұлттық
және
мемлекеттік
мерекелерінің мәнін түсіндіру
6 Салт-дәстүр 1.6 Мерекелер
және
ауыз
2.3.1.2 түрлі дереккөздерді зерделеу арқылы көне
әдебиеті
қалалар мен ескерткіштерді сипаттау
3.2
Қазақстанның 2.3.2.1 көрнекі материалдарды зерделеу арқылы
тарихи тамыры
ғұндардың өмір салтын сипаттау
14

2.3.1.1 көрнекі материалдар негізінде иемденуші
3.1 Ежелгі мәдениеттер
және
өндіруші
шаруашылық
арасындағы
мен өркениеттер
айырмашылықты анықтау
3.4 Көрнекті тарихи
2.3.4.1 әл-Фарабидің ғылымның дамуына қосқан
тұлғалар
және
үлесі туралы әңгімелеу
мәдениет қайраткерлері
3.3
Қазақстан
тарихындағы маңызды 2.3.3.1 Ботай мәдениетінің ерекшеліктерін сипаттау
оқиғалар
4-тоқсан
2.1 Жергілікті жерде 2.2.1.1 тұсбағдар көмегімен көкжиек бағыттарын
бағдарлау
анықтау
2.2 Климат және ауа- 2.2.2.1 ауа-райының адам өмірі мен шаруашылық ісрайы
әрекетіне оң және кері әсерін талдау
2.2.3.1 ірі табиғи нысандардың (тау, жазық, көлдер
7
Қоршаған
мен өзендер) шаруашылық маңызын анықтау
орта
2.2.3.2 өз өңіріндегі табиғи жағдайлардың (жер
2.3 Табиғи жағдайлар
бедері, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су
және олардың әсері
нысандары) оң және кері тұстарын талдау
2.2.3.3
табиғаттың
қолайсыз
және
қауіпті
құбылыстарын жіктеу
2.1.3.1 өз зерттеулеріне сүйене отырып, өлкесінің
1.3 Менің атамекенім
көрікті жерлерін сипаттау және бейнелеу
2.2.4.1 туризмнің негізгі түрлерін ажырату
2.2.4.2 зерттеу негізінде Қазақстанда туризмнің
8 Саяхат
2.4 Туризм
түрлерін дамытуға қолайлы нысандарды анықтау
2.2.4.3 туристік нысандардың ерекшеліктерін
сипаттау
3.1 Ежелгі мәдениеттер 2.3.1.2 түрлі дереккөздерді зерделеу арқылы көне
мен өркениеттер
қалалар мен ескерткіштерді сипаттау

3) 3-сынып:
Ортақ
тақырып
1-тоқсан

Бағдарлама
бөлімшелері

Оқу мақсаттары

2.2 Климат және ауа- 3.2.2.1 Жер климатының негізгі түрлерінің
райы
сипаттамаларын анықтау
3.2.3.1 адамдардың табиғи жағдайларға байланысты
2.3 Табиғи жағдайлар
орналасуын талдау (рельеф, климат, өсімдік және
және олардың әсері
жануарлар әлемі, су нысандары)
2.2 Климат және ауа- 3.2.2.2 ауа-райы қолайсыз жағдайларда өзін-өзі ұстау
1
Жанды райы
ережелерін құрастыру
табиғат
3.2.3.2 геологиялық және табиғи-климаттық апаттар
2.3 Табиғи жағдайлар
туындаған жағдайдағы өзін-өзі ұстау ережелерін
және олардың әсері
құрастыру
3.1.4.3 түрлі дереккөздер негізінде табиғи ортадағы
1.4 Денсаулық пен қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау
қауіпсіздік
3.1.4.4 табиғи ортадағы өзінің қауіпсіздігін жоспарла
Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!