Ақпарат апокалипсисі: Білмей тұрып,
бөлісетін болдық
Нурда, болашақ журналистің
ойтолғауы
Қолымызда – смартфон. Бас
бармақ жүгіре салып, әлемнің түкпір-түкпірінен жаңалықтар алып
жатырмыз. Бірақ… Сол жаңалықтың рас-өтірігін кім тексеріп
жатыр?
Бүгінде бір адамның аузынан
шыққан жалған сөз, бір ғана фотошоппен жасалған жалған кадр –
миллиондаған адамның сенімін бұзады, үрейін қозғайды. Бұрын бір
ақпарат тарамас бұрын журналистер жеті рет өлшеп, бір рет кесетін.
Қазір кім бірінші жарияласа – соныкі дұрыс. Ал шындық екінші орында
қалып қойды.
Интернетте отырмыз, бір пост
көзімізге түсті. “Бөліс, бұл шындық!” дейді. Адамдар ойланбайды. Ол
ақпаратты кім жазған? Қайдан алды? Қандай дерекке сүйенді? – деген
сұрақтар жоқ. Бастысы – сенсация. Бастысы – лайк.
Мен мұны не үшін айтып отырмын?
Себебі мен өзім де кезінде “фейк” контентке алданып қалдым. 2022
жылы бір танымал TikTok блогердің «шок» деген жазуы бар видеосын
бөлісіп жіберіп, артынша оның сценариймен қойылғаны белгілі болды.
Ұялдым. Өзіме ренжідім. Сол күннен бастап мен шындықтың ізін қууды
шештім. Журналистикаға келуімнің бір себебі де – осы.
Қазір мен үшін бір ақпарат –
бір жауапкершілік. Себебі миллиондаған адам сол дерекке қарап шешім
қабылдайды. Ал егер сен жалғанды жарияласаң – бір адамның емес,
тұтас қоғамның ойына сызат түсіруің мүмкін.
Ақпарат – қару. Бірақ ол кімнің
қолында? Соған назар аударайық.