САБАҚ №22

LESSON №

Күні:22.11

Date:

СЫНЫП:9 «А»

CLASS:

Мектеп: №28жом

School:

Сабақтың тақырыбы: Азот қышқылы және оның тұздары.

The theme of the lesson: Nitric acid and nitrates.

Мұғалім: Алтынбекова Р.М.

Teacher:

Қатысқандар

саны:

Number presents :

Қатыспағандар

Саны:

Absents:

Сабақ негізделген оқу мақсаты (мақсаттары)

Азот қышқылы, нитраттардың физикалық, химиялық қасиеттері ,алыну әдістері туралы түсіндіру.

Сабақтың мақсаттары

Lesson objectives

Барлық оқушылар: Азот қышқылының молекулулық құрамын ,физикалық қасиетін біледі.

Оқушылардың басым бөлігі: Азот қышқылының тотықтырғыш қасиеттерін реакция теңдеулерін жаза алады Азот қышқылының металдармен қалай әрекеттесетінін біледі.

Кейбір оқушылар: Азот қышқылының сапалық құрамын тәжірибе арқылы анықтайды. .

Нитраттардың температура әсерінен айырылғанда қандай заттар түзілетінін біледі.

Тілдік мақсат

Language objectives

Негізгі сөздер мен тіркестер: nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

Сыныптағы диалог/ жазылым үшін тілдік бірліктер:

Талқылауға арналған тармақтар: Азот қышқылының басқа қышқылдармен ортақ қасиеті және өзіне тән қасиеті.

Жазылым бойынша: Тірексызбаларды дәптерге түсіру, берілген тапсырмаларды орындау

Тәрбиелік құндылықтар

Достық қарым-қатынас.

Өзге тілдің бәрін біл-өз тіліңді құрметте.

Пәнаралық байланыс

Ағылшын тілі

Алдыңғы тақырып

Азот.Азоттың маңызды қосылыстары.

Сабақ барысы

Сабаққа жоспарланған жаттығулар түрлері:

Ресурстар

Ұйымдастыру кезеңі

Organizational moment

3минут

Сәлемдесу.

Оқушыларға мотивация беру арқылы жағымды атмосфера қалыптастыру.

-Білекті бірді жығады, білімді мыңды жығады!

-Знание есть сила, сила есть знание!

-Knowledge is power, power is knowledge!

Оқушыларды геометриялық фигуралар арқылы топқа бөлу.

Үш тілде қанатты сөздер

Сабақтың басы

7-минут

Өткен материал бойынша жұмыс. 

«Домино» ойыны арқылы термин сөздерді қайталау

Сәйкестендіру тест. 

Жауабы: 1.и, 2.е,3.ж,4.а,5.з,6.ә,7.г,8.д,9.б,10в. 
Жұптық жұмыс: Азот ,аммиак, азот (ІҮ) оксиді, азот (ІІ) оксиді сөзіне сквейн құру.Мысалы: 
Не? Азот (ІІ) оксиді
Қандай? Суда аз еритін,түссіз.
Не істейді? Қышқыл және тұз түзбейді
Не үшін? Ауадағы оттегі әсерінен тез тотығады. 
Синоним:Азот монооксиді 

Оқулық

Ортасы

20 минут

Жаңа материалды меңгерту. Класстер түзу.Постер қорғау.Топтық жұмыс.

1-топқа тапсырма
Азот қышқылының молекулалық, құрылымдық, электронды құрылысы. Азоттың тотығу дәрежесі HNO₃ 
Алынуы

Зертханада: NaNO₃+H₂SO₄→NaHSO₄+HNO₃. 
Өнеркәсіпте: NH₃→NO→NO₂→HNO₃ 
Физикалық қасиеті: өткір иісті, түссіз сұйықтық,ылғал тартқыш.

Бағалау дескрипторлары:

• Азот қышқылының молекулалық, құрылымдық, электронды құрылысын біледі;

• Азотың тотығу дәрежесін анықтай алады;

• Зертханада және өндірісте алыну жолдарын біледі;

• Физикалық қасиеттерін айтып бере алады;

2-топқа тапсырма
Химиялық қасиеті:

а)HNO₃ күшті тотықтырғыш  Жарық пен жылу әсерінен ыдырайды. 4HNO₃→4NO₂+2H₂O+O₂
ә) Басқа қышқылдармен ортақ қасиеттері 
CuO+2HNO₃→Cu(NO₃)₂+H₂O 
Cu(OH)₂+2HNO₃→Cu(NO3)₂+H₂O 
NaOH+HNO₃→NaNО₃+H2O

Бағалау дескрипторлары:

• Азот қышқылының жарық пен жылу әсерінен ыдырау реакциясын жаза алады;

• Негіздік оксидтермен әрекеттесу реакцияларын жазады;

• Негіздермен әрекеттесу реакцияларын жазады;

3-топқа тапсырма

а) Өзіне тән қасиеттері 
Cu+4HNO₃(конц.)→Cu(NO₃)₂+2NO₂↑+2H₂O 
3Cu+8 HNO₃(сұй.)→3CU(NO₃)₂+2NO₂↑+4H₂O 
ә ) 1:3 қатынаста алынған концентрленген азот қышқылы мен тұз қышқылында алтын ериді. Бұл қоспаны «Патша шарабы» деп атайды. Ағылшын тілінде «King water» деп аталады

Нәтижесінде жүретін реакция:

Au+3HCl+HNO₃→AuCl₃+NO+2H₂O 
Pt,Pd,Ir,Au әрекеттеспейді Al, Fe – пассивтенеді 

Бағалау дескрипторлары:

• Азот қышқылының металдармен әрекеттесу ерекшелігін а айтып бере алады;

• Азот қышқылының сапалық реакциясын түсіндіре алады;

• «Патша шарабының» сапалық құрамын және реакциясын жаза алады;

• Концентрленген азот қышқылында пассивтенетін металдарды атайды

4-топқа тапсырма

а)Қолданылуы 
Бояулар; дәрі дәрмектер, қопарылғыш заттар, металдарды өндіру, нитраттар талшықтар, пластмассалар 
ә)Азот қышқылының тұздары- нитраттар NaNO3,KNO3,Ca(NO3)2,NH4NO3 - селитралар 
Азот қышқылының тұздары қыздырғанда ыдырайды 
Li-Mg Al-Pb Cu-Au 
Me(NO₂)x+O₂; MexOy+NO₂+O₂; Me+ NO₂+O₂ 
Мысалы:

2KNO₃→2KNO₂+O₂↑ 
2Pb(NO₃₎₂→2Pb+4NO₂↑+3O₂↑ 
2AgNO₃→2Ag+2NO₂↑+O₂ 

Бағалау дескрипторлары:

• Қолдану аясын біледі;

• Нитраттардың ыдырау ерекшелігін ажырата алады;

Әр топтан екі оқушы есеп шығарады.

Жұптық жұмыс: Сандық есептер шығару.

№1

How many moles of NO₂ can be produced from the decomposition 0.7 mole of iron ( II)nitrate?

2Fe(NO₃₎₂→2FeO +4NO₂↑+3O₂↑

№2 

Calculate the mass of oxygen that can be obtained from decomposition

62 g of potassium nitrate .

2KNO₃→2KNO₂+O₂↑ 

№3

How many litres of oxygen gas at S.T.P.can be produced from the decomposition of 10 g of silver ( I)nitrate?

2AgNO₃→2Ag+2NO₂↑+O₂↑

№4 

Calculate the mass of oxygen that can be obtained from decomposition

240 g. of plumbous (II) nitrate .

2Pb(NO₃₎₂→2PbO + 4NO₂↑+3O₂↑ 

Презентация,

оқулық

Соңы

7 минут

Білімді бекіту. «Тrue/ False» әдісі
1.Азот қышқылы күшті тотықтырғыш( T) 
2.Азот қышқылы тек еритін негіздермен әрекеттеседі (F) 
3.Азот қышқылы жарықта ыдырайды.(T  )
4.Азот қышқылы тұздары нитриттер деп аталады(F)
5.Азот қышқылы металдардың активтілік қатарындағы металдармен әрекеттесіп, сутегі газы бөлінеді .(F)
6.Азот қышқылы алюминиді пассивтейді (T) 
7.Азот қышқылын өндірісте аммиактан алады( T )
8.Азот қышқылы металдармен әрекеттескенде сутегі бөлінбейді(T ) 

Үйге тапсырма:

§19 
«Нитраттардың ағзаға әсері» реферат жазу

Рефлексия

Социометрия жүргізу

3 минут

nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

nitric acid-азот қышқылы, nitrate ion- нитрат ионы, sodium nitrate –натрий нитраты, potassium nitrate - калий нитраты, ammonium nitrate- аммоний нитраты, magnesium nitrate-магний нитраты,,.

1. Азоттың сутекті қосылысы

а) N2 

2. Азоттың (IV) оксиді қандай газ

ә) NO 

3. Азоттың тұз түзбейтін оксиді қандай газ

б)N2O;,NO;N2O3;

NO2;N2O5 

4. Ауада таралуы 78%

в) NH4OH 

5. Атмосферада найзағай ойнағанда түзілетін оксид

г) Mg3N 

6. Ауада тотығатын оксид

д)HNO3 

7. Магний азотпен әрекеттесіп түзіледі

е) қоңыр улы газ 

8. Азот (ІҮ)оксиді сумен әрекеттесіп,не түзеді

ж) түссіз газ 

9.Азоттың бірнеше оксидтері бар:

з) азот (ІІ) оксиді 

10. Әлсіз негіздік қасиет көрсетеді.

и) NH3 

1. Азоттың сутекті қосылысы

а) N2 

2. Азоттың (IV) оксиді қандай газ

ә) NO 

3. Азоттың тұз түзбейтін оксиді қандай газ

б)N2O;,NO;N2O3;

NO2;N2O5 

4. Ауада таралуы 78%

в) NH4OH 

5. Атмосферада найзағай ойнағанда түзілетін оксид

г) Mg3N 

6. Ауада тотығатын оксид

д)HNO3 

7. Магний азотпен әрекеттесіп түзіледі

е) қоңыр улы газ 

8. Азот (ІҮ)оксиді сумен әрекеттесіп,не түзеді

ж) түссіз газ 

9.Азоттың бірнеше оксидтері бар:

з) азот (ІІ) оксиді 

10. Әлсіз негіздік қасиет көрсетеді.

и) NH3 

1. Азоттың сутекті қосылысы

а) N2 

2. Азоттың (IV) оксиді қандай газ

ә) NO 

3. Азоттың тұз түзбейтін оксиді қандай газ

б)N2O;,NO;N2O3;

NO2;N2O5 

4. Ауада таралуы 78%

в) NH4OH 

5. Атмосферада найзағай ойнағанда түзілетін оксид

г) Mg3N 

6. Ауада тотығатын оксид

д)HNO3 

7. Магний азотпен әрекеттесіп түзіледі

е) қоңыр улы газ 

8. Азот (ІҮ)оксиді сумен әрекеттесіп,не түзеді

ж) түссіз газ 

9.Азоттың бірнеше оксидтері бар:

з) азот (ІІ) оксиді 

10. Әлсіз негіздік қасиет көрсетеді.

и) NH3 

ДЕЙІН-КЕЙІН парақшасы

Азот және оның қосылыстары жайлы не білеміз?

№

Д Е Й І Н

К Е Й І Н

1

2

3

ДЕЙІН-КЕЙІН парақшасы

Азот және оның қосылыстары жайлы не білеміз?

№

Д Е Й І Н

К Е Й І Н

1

2

3

ДЕЙІН-КЕЙІН парақшасы

Азот және оның қосылыстары жайлы не білеміз?

№

Д Е Й І Н

К Е Й І Н

1

2

3

ДЕЙІН-КЕЙІН парақшасы

Азот және оның қосылыстары жайлы не білеміз?

№

Д Е Й І Н

К Е Й І Н

1

2

3

ДЕЙІН-КЕЙІН парақшасы

Азот және оның қосылыстары жайлы не білеміз?

№

Д Е Й І Н

К Е Й І Н

1

2

3

ДЕЙІН-КЕЙІН парақшасы

Азот және оның қосылыстары жайлы не білеміз?

№

Д Е Й І Н

К Е Й І Н

1

2

3