Ашық сабақ. "Бақытсыз Жамал" романының кұрылымы мен кұндылығы

Бөлім:

3-бөлім. «Махаббат және абырой»

Педагогтің аты-жөні:

Муханбетова А.О. А.Тайманов атындағы №34 мектеп-гимназиясы.

Сыныбы:

8Г

Сабақтың тақырыбы:

Міржақып Дулатұлы. «Бақытсыз Жамал» романының құрылымы мен құндылығы.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

А/И. 8.2.1.1 композицияны тұтастан бөлшекке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау;

8.3.1.1 шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тектес басқа шығармалармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау;

Сабақтың мақсаты:

композицияны тұтастан бөлшекке, бөлшектен тұтасқа қарай талдайды;

шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тектес басқа шығармалармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға береді;

Бағалау критерийі

Шығарманың композицилық құрылымына талдау жасайды;

Тақырыбы мен идеясы ұқсас шығармаларды салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға береді.

ОДД

Жоғары деңгей

Сабақ кезеңі/ Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

(7 минут)

Ұйымдастыру кезеңі:

1.Оқушылармен танысады және жағымды ахуал орнатады.

2.Оқу мақсатымен таныстырады.

3.Сабақ мақсаты таныстырады.

4.Оқушыларға жаңа сабақты өткен сабақпен байланыстыру мақсатында тапсырма береді.

Оқушылар назарын сабаққа аударады.

1.Оқу мақсатымен танысады.

2.Сабақ мақсатын талқылайды.

3.Оқушылар алдыңғы сабақта алған білімдеріне сүйене отырып «3 минутта бір кітап» әдісі арқылы шығармаға шолу жасайды.

Қалыптастырушы бағалау:

оқушыларды «Жарайсың!», «Керемет!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Дескриптор:

-сұрақпен танысады;

-дұрыс жауапты белгілейді;

-тестті 3 минутта орындайды.

Оқулық, жұмыс дәптерлері

ДК экраны, сабақ презентациясы, қима қағаздар.

Сабақтың ортасы

(7 минут)

Мұғалім жаңа сабақты түсінуге бағытталған тапсырма ұсынады.

1-тапсырма – жеке жұмыс «Білім жаршысы»

Шығарманың композициялық құрылымын сәйкестендіріңіз

Қалыптастырушы бағалау:

«Бас бармақ»

Дескриптор

Шығарманың композициялық жоспарын рет-ретімен орналастырады.

Lum.io

7 минут

Мұғалім шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тектес басқа шығармалармен салыстыруға арналған тапсырма береді.

2-тапсырма – жеке жұмыс.

Оқушылар «Бақытсыз Жамал» романы мен «Еңлік-Кебек» поэмасын «Венн диаграммасы» арқылы салыстыра талдайды.

Дескриптор:

-шығармалардың өзіндік ерекшеліктерін көрсетеді;

-екі шығарманың айырмашылығын анықтайды;

-өзіндік қорытынды шығарады.

Қалыптастырушы бағалау:

«Дескриптор бойынша бағалау»

шығармалардың өзіндік ерекшеліктерін көрсетеді;

-екі шығарманың айырмашылығын анықтайды;

-өзіндік қорытынды шығарады.

15 минут

Мұғалім ұқсас шығармалардың тарихи және көркемдік құндылығына баға беруге арналған тапсырма береді.

3-тапсырма. Оқушылар берілген тірек сөздер арқылы шығарманың тарихи және көркемдік құндылықтарын ажыратыд.

Дескриптор:

-шығарманың тарихи құндылығын анықтайды;

-көркемдік құндылығына баға береді.

Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

https://learningapps.org/watch?v=pmy5uf61a25

Сабақтың соңы

Мұғалім бүгінгі сабақ бойынша бекіту тапсырмасын ұсынады

Оқушылар бекіту тапсырмасын орындайды

Educaplay платформасымен жұмыс жасайды.

Қалыптастырушы бағалау: «Отшашу»

https://www.educaplay.com/learning-resources/13906788-learning_resource.html

Мұғалім бүгінгі сабақ бойынша үй тапсырмасын береді.

11-тапсырма. 108-бет. Романның оқиғасына байланысты өз ойыңды шағын эссе үрінде жазыңыз. Эсседе шығарманың көркемдік құндылығына баға беріңіз. Жамалдың тағдырының не себепті қайғылы аяқталғанына назар аударыңыз.

бүгінгі сабақтағы ақпарттар, энциклопедия және АКТ материалдары

8-сынып «Қазақ әдебиеті» оқулығы

Мұғалім бүгінгі сабақ бойынша оқушыларды бағалауды ұсынады.

«Тамаша»

«Керемет»

«Жарайсың»

Кері байланыс

Оқушылар сабақтағы іс-әрекеттерінерефлексия жасайды

Өзін-өзі бағалау

Шығарманың  басталуы

Жамалдың дүниеге келуі

Жамал сағынып көрген баланың алды болған соң бетінен қақпай, ұл балаша тәрбие береді. Бірде Сәрсенбайдың үйіне молда келеді. Жамалжан деп әкесі жұмсап жібереді. Сонда молда мырзаңызға қыздың есімін қойғансыз ба? – деп таңданады. Сонда ұл баладан кем екендігін айтқанында, молда қыз балаға тұлым қойып, оқыту керектігін ескертіп кетеді.

Шығарманың байланысы

Жамалдың бой жетуі, зеректі қыз болып өсуі.

Содан кейін Сәрсенбай Ғазиз деген татар оқытушысын ұстап, Жамалды оқытады, қызша киіндіреді. Қалампыр: «Жамал әлі кішкентай, өссін, сосын тұлым қойып, оқытамыз» - дейді. Сыртқа жаны ашып тұрғандай болғанымен ішінен тоқалдың қызын жақтырмайды. Ғазиз Жамалдың зеректігін байқап, сабақ соңынан алып қалып, әріп таныта бастайды. Жамал қазақтың қисса-жырларын жатқа білетін болады.

Шығарманың дамуы

Жамал мен Ғалидің танысуы

Сәрсенбай болыстыққа сайлауға түседі де жеңіліп қалады. Кеткен шығынын ойласа намысына тиетін болады. Сөйтіп жүргенде болыспен құда Байжан таз Жұман баласына қыз іздеп, Сәрсенбаймен құда болады. Жамал өсе келе атастырылған жарының жаман, таз, ақылсыз екенін біледі. Өз көңілін көтеру үшін үнемі жиын-тойларға барып жүреді. Сондай тойлардың бірінде Ғалимен танысады.

Шығарманың шиеленісі

Жамал мен Ғалидің қашуы

Ғали мен Жамал арасында махаббат оты орнап, үнемі хат жазысып жүріп, бір күні екеуі қашып кетеді. Қаладағы саудадас досы Фатихолла байдың  үйін паналайды.

Шығарманың шарықтау шегі

Ғали қайтыс болып, Жамал айттырылып қойған, сүймеген адамына баруы

Бұларды іздеп маза бермегендіктен Ғалидың нағашылары жаққа кетеді. Онда Ғали бара сала 13 күн ауырып, бейсенбі күні түс кезінде көз жұмады. Жамалды шешесі келіп алып кетеді. Ғалидің өлімі Жамалдың Байжан босағасына баруына себеп болады.

Шығарманың шешімі

Бақытсыз Жамалдың боранда қаза табуы

Байжанның үйінде Жамал еш бақыт таба алмайды. Боранды түнде қалаға барып, Фатихолланың үйінде самауыр қайнатсам да, Байжанның таяғынан құтылайын деп боранды түнде адасып көз жұмады.