Авторлық бағдарлама "Шешендік жырлар арқылы оқушылардың шешендік қабілетін арттыру"

Тақырып бойынша 11 материал табылды

Авторлық бағдарлама "Шешендік жырлар арқылы оқушылардың шешендік қабілетін арттыру"

Материал туралы қысқаша түсінік
Авторлық бағдарлама орта білім беретін мектептің 9-сынып оқушыларына арналған. Бағдарлама шешендік жырлар арқылы оқушылардың шешендік қабілетін, тіл мәдениетін, сөздік қорын, логикалық ойлау мен дәлелдеп сөйлеу дағдысын, оқу сауаттылғын дамытуға бағытталған.
Материалдың қысқаша нұсқасы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ОҚУ- АҒАРТУ МИНИСТРЛІГІ

ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫ ӘКІМДІГІНІҢ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫ

ШУ АУДАНДЫҚ БІЛІМ БӨЛІМІ

« СӘКЕН СЕЙФУЛЛИН АТЫНДАҒЫ ОРТА МЕКТЕБІ » КММ









«Шешендік жырлар арқылы оқушылардың

шешендік қабілетін арттыру»

(Авторлық бағдарлама)




Ильясова Рахила Имангалиевна

Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі














2024 жыл




































Түсініктеме хат

Авторлық бағдарлама орта білім беретін мектептің 9-сынып оқушыларына арналған. Бағдарлама шешендік жырлар арқылы оқушылардың шешендің қабілетін, тіл мәдениетін, сөздік қорын, логикалық ойлау мен дәлелдеп сөйлеу дағдысын дамытуға бағытталған.

Қазақ халқының ғасырлар бойы қалыптасқан шешендік өнері- ұлттық сөз мәдениетінің асыл арнасы. Шешендік сөздер мен жырлар-халқымыздың даналық ойы мен рухани байлығының көрінісі. Бұл мұралар оқушының тек тілдік дағдысын емес, рухани-адамгершілік, патриоттық, эстетикалық тәрбиесін де қалыптастырады.

Өз тәжірибемді оқыту барысында алдымен мақсатым  – баланы субъект ретінде оқу ісіне өзінше қызықтыратын оған қабілетін арттыратын жағдай туғызу. Оның бастысы оқу үрдісін жаңаша ұйымдастыру, оқушылардың оқудағы іс - әрекеті арқылы ойлау дағдыларын жетілдіру, өз бетінше білім алу үрдісінде бірлесе әрекет ету.

Бағдарламада Майқы би, Жиренше шешен, Төле би, Қаз дауысты Қазыбек би, Әйтеке би, Бұқар жырау, Доспамбет жырау т.б. секілді шешен, жыраулардың шешендік үлгілері қарастырылып, олардың мазмұнын саралау, тілдік ерекшелігін тану, композициялық құрылымына талдау жасау арқылы оқушының шығармашылық және сыни ойлау қабілеттері дамытылады. Сабақ барысында дебат, сахналық қойылым, эссе жазу, диалог құрастыру, көркем оқу, мәтінге стилистикалық талдау сияқты әдістер қолданылады.

Бағдарлама ҚР Білім және ғылым министрлігінің жаңартылған мазмұндағы оқу бағдарламасына негізделіп құрастырылды.

Бағдарламаның бағыты:

  • Коммуникативтік-оқушының еркін, дәлелді, сауатты сөйлеу дағдысын қалыптастыру;

  • Рухани-адамгершілік тәрбие-ұлттық құндылықтарды меңгерту, сөйлеу дағдысын қалыптастыру;

  • Шығармашылық бағыт- оқушыны ой қорытуға, өз пікірін көркем жеткізуге баулу;

  • Сыни ойлау мен зерттеушілік бағыт –шешендік жырларға талдау жасау арқылы ой саралауға үйрету.

Мақсатты аудиториясы: 9-сыныптар

Бағдарламаның жаңашылдығы:

  • Шешендік жырлар ауызекі сөйлеу мен көркем сөйлеу қабілеттерін бір мезгілде дамытады;

  • Бағдарламада дебат, сахналық көрініс, шығармашылық жобалар кеңінен қолданылады;

  • Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамытуға, яғни ақпаратты қабылдау, өңдеу, бағалау және қолдануға бейімдеуге бағытталған.

  • Бағдарламада қазақ тілі, әдебиет, тарих, құқық пәндерімен байланыс жасалып, оқушының логикалық, сыни, креативті ойлауы дамиды.

Бағдарламаның өзектілігі:

  • Шешендік өнердің шығу тарихымен танысу.

  • Көркем шығарма арқылы оқушылар   көркем сөз құдiретiн, эстетикалық, танымдық тәрбиенi сiңiру;

  • Оқушылардың көркем шығарма оқу әрекеттерін, образбен ойлау қабілеттерін өзіндік ізденіс шығармаларымен жетілдіріп, олардың сөз өнерін рухани құндылығын тануын талап етіледі.   Ойын еркін, шешен жеткізе алу, әдеби-теориялық білімін жазба жұмыстарда сауатты қолдана алу біліктілігін қалыптастыру .

Бағдарламаның мақсаты:

  • Шешендік жырлар негізінде оқушылардың шешен сөйлеу қабілетін, көркем ойлау дағдысын дамыту;

  • Тілдік қорын молайту, сөзді орынды, дәл қолдана бәлуге дағдыландыру;

  • Ұлттық шешендік мұралар арқылы оқушылардың шығармашылық қабілетін арттыру және рухани мәдени дүниетанымын кеңейту.

  • Оқушыларды сыни ойлауға, өзіндік пікір айтуға, дәлелмен сөйлеуге, тыңдаушыны сендіруге бейімдеу.

Бағдарламаның міндеттері:

  • Шешендік жырлардың түрлерін меңгерту;

  • Дебат, пікірталас, рөлдік ойындар арқылы оқушылардың өзін еркін, сенімді ұстауына ықпал ету;

  • Көркем мәтінмен жұмыс жасау арқылы ауызша және жазбаша сөйлеу дағдыларын қалыптастыру.

  • Оқушыларды ел бірлігі, әділет, намыс, парасат сынды адамгершілік құндылықтармен тәрбиелеу.

Бағдарламаның ерекшелігі:

Бағдарламада шешендік өнер мен жырлар тек әдебиет туындысы ретінде ғана емес,оқушының сөйлеу мәдениетін қалыптастыру құралы ретінде қолданылады. Шешендік үлгілерді оқып, талдап қана қоймай, оқушылар шешендікке баулитын тапсырмалар орындап, өз сөзін құрап үйренеді. Бұл оқушыны тыңдаушы емес, сөйлеуші деңгейіне көтереді. Сабақтарда пікірсайыс, сахналау, рөлдік ойындар, эссе сияқты белсенді оқыту тәсілдері қолданылады, бұл оқушының шығармашылық пен дербес ойлауын арттырады.

Күтілетін нәтижелер:

  • Өз ойын көркем жүйелі, дәлелді жеткізе алады;

  • Сыни ойлау мен талдау дағдыларын меңгереді, тыңдаған немесе оқыған мәтінге пікір білдіре алады;

  • Қазақ шешендерінің шығармаларын әдеби тілдік тұрғыда талдай алады;

  • Ұлттық мәдениет пен сөз өнеріне құрметпен қарайды, рухани құндылықтарды бағалайды.




Тұрақтылау- мазмұндық бөлім


  1. «Шешендік сөздер дегеніміз не?» /1 сағат/

Шешендік сөздің түрлерін ажырату. Шешендік сөздердің түрлерін ажыратып, өз сөзімен дәйексөз келтіру.

2. Шешендік жырлардың жанрлық ерекшеліктері. /1 сағат/

Жырлардың құрылымы, стилі мен тілі туралы ақпарат беру. Жырлардан үзінділерді талдау.

3. Қазақ тарихындағы белгілі шешендер мен билер соты . /1 сағат/

Қазақ қоғамындағы билер сотының  рөлі мен маңызын ашу, патша үкіметінің өзіне бағынышты аумақтағы билер сотына деген көзқарасын түсіндіру, сөз өнеріне баулу.

4. Майқы би /1 сағат/

Майқы би сөздерінің мазмұнын біледі, сұрақтарға жауап береді, өзіндік пікір айта алады.

5. Жиренше шешеннің нақыл сөздері /1 сағат/

6.«Үш би ұлысы-Төле би Әлібекұлы» /1 сағат/

үш би ұлысы-Төле би Әлібекұлы өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру.

7.Төле бидің тағылымы /1 сағат/

Төле бидің нақыл сөздерінің тағылымын білдіру.

8.Төле би «Ердің бақыты әйел» /1 сағат/

Көркем шығарманың идеясына сай кейіпкерлер жүйесін анықтайды, автор стиліне сүйене отырып, шығармашылық жұмыс жасайды.

9.«Үш би:Қазыбек би Келдібекұлы» /1 сағат/

үш би:Қазыбек би Келдібекұлы өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру.

10. «Үш би:Әйтеке би Байбекұлы» /1 сағат/

Әйтеке би Байбекұлы өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру.

11. Қазыбек пен Әйтеке би /1 сағат/

Оқушыларға қазақтың аса айбынды билерінің бірі-қаз дауысты Қазыбек би мен Әйтеке бидің тарихтағы орны мен шешендік сөздерінің шығу тарихын, жан-жақты талдау жұмыстарын ұйымдастыру.

12.Үш биге арналған сабақ /1 сағат/

Шешендердің сөйлеу өнерінен үлгі ала отырып, бос сөзден аулақтатып, тауып сөйлеуге төселдіре отырып, тіл тазалығы сақтауға дағдыландыру.

13. Бұқар жырау /1 сағат/

Бұқар жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру.

14. Бұқар жырау «Тілек толғауы» /1 сағат/

Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру.

15. Доспамбет жырау /1 сағат/

Доспамбет жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру.

16. Жиембет жырау /1 сағат/

Жиембет жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру.

17. Нысанбай жырау /1 сағат/

Нысанбай жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру.

18. Үмбетей жырау /1 сағат/

Үмбетей жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

19. Ақтамберді жырау /1 сағат/

Ақтамберді жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру.

20. Қазтуған жырау /1 сағат/

Қазтуған жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру.

21. Мұрат Мөңке бидің шешендік сөздері /1 сағат/

Мұрат Мөңкеұлының өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру.

22. Мұрат Мөңкеұлы « Сарыарқа» өлеңі /1 сағат/

Мұрат Мөңкеұлы туралы мағлұмат алу. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру.

23. Майқы би мен Мөңке бидің шешендік сөздері /1 сағат/

Майқы би мен Мөңке бидің шешендік сөздеріндегі психологизмді анықтап, талдау жасау.

24. Эссе . Шешендік сөз- өнер падишасы /1 сағат/

Шешендік сөздер туралы білімдерін кеңейту.

25. Шешендік жырларды сахналау /1 сағат/

Сахналау сабағы – оқушылар шығармашылығын дамыту. Сахналау сабағы – оқушылар шығармашылығын дамыту. Балалардың шығармашылық қабілеттерін, сөйлеу мәдениеті мен ой-өрісін, дүниетанымын жетілдіруде сахналау тиімді нәтиже береді.

26. Шортанбай Қанайұлы /1 сағат/

Шортанбай Қанайұлы өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру.

27. Шортанбай Қанайұлы «Зар заман» өлеңі » /1 сағат/

Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру.

28. Дулат Бабатайұлы шығармашылығы /1 сағат/

Дулат Бабатайұлы шығармашылығы жайлы білім беру.

29. «Сүйінбай Аронұлы – айтыскер ақын» /1 сағат/

Сүйінбай Аронұлы – айтыскер ақын өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру.

30. Сүйінбай Аронұлының «Датқаларға » өлеңі /1 сағат/

31. С.Торайғыровтың «Алаш ұраны» өлеңі / 1 сағат/

С.Торайғыровтың «Алаш ұраны» өлеңі өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру.

32. Тест жұмыстары /1 сағат/

33. Шешендік жырларды жаттау /1 сағат/

34. Қорытынды сабақ /1 сағат/





























Ақпараттық–әдістемелік бөлім


Авторлық бағдарлама түсінік хатта көрсетілгендей мақсат, міндеттерді жүзеге асыруға бағытталған. Бағдарламадағы тарауларға орай алынған тақырыптар білім беру стандартына сай игеруге тиіс материалдарды қамтиды. Ал осы тақырыпты игеруде қашықтан оқу барысында қолданылатын инновациялық тәсілдері тақырыптарды толық меңгеруге көмектеседі. Инновациялық әдіс-тәсілдер арқылы берілген тапсырмалар, шығармашылық жұмыстар формативті бағаланады. Шығармашылығын дамытатын, тақырыпқа сай берілген тапсырмалар оқушылардың даму рейтингін бақылап, мониторинг жасауға көмектеседі. Оқушы жұмысын бағалауда төмендегідей ерекшеліктерге:

  • оқушының шығарманы түсіне отырып, мәнерлеп оқуына;

  • талапқа сай, нақышына келтіріп, қашықтан айта білу шеберлігіне;

  • ақын шығармашылығын толығымен игеруіне;

  • қаламгерлер мұрасын дәріптеуге бағытталған түрлі шығармалар, көркемсөз оқу байқауларына қатысуына;

  • шығармашылық, ізденіс жұмыстарымен айналысуына баса назар аударған жөн.

Мәтінмен жұмысты бағалау критерийі

«9-10» - оқушы шығарма мазмұнын түсінудегі тыңдалым, айтылым, жазылым, сөйлесім дағдыларын еркін орындай алса, мазмұны мен идеясын еркін түсініп, тапсырмаларын орындай отырып, жұмысты мұқият орындаса қойылады.

«7-8» - оқушы тапсырманы шығарма мазмұнын түсіну барысында тыңдалым, айтылым, жазылым, сөйлесім дағдыларына байланысты қателер жіберсе, ойын жеткізуде немесе талдауда сәл қателіктер болғанда қойылады.

«5-6» - мәтінді оқығанмен, талдауда белсенділік танытпай, тыңдалым, айтылым, жазылым, сөйлесім дағдыларын орындауда қателері болса.

«3-4» - мәтінді оқуда қиналып, талдауда белсенділік танытпай, тыңдалым, айтылым, жазылым, сөйлесім дағдыларын орындауда жіберілген қателері көп болса, тақырыптан ауытқушылық орын алғанда қойылады.

«1-2» - шығарманы оқымай, мазмұнын мүлде игермегенде қойылады.

Мәтінмен жұмысты бағалау критерийі:

Критерийлер

Дескриптор

балл

Мәтін мазмұнының меңгерілуі

Мәтінді оқиды, түсінеді.

1

көтерілген басты мәселені анықтайды, тірек сөздерді таба біледі.

1

Негізгі мәселеге байланысты өз ойын толық жеткізіп айта алады.

1

Барлығы:


3 балл

Шығарманы талдау


әдеби туындыны тұтастай қабылдау мәдениеті,

1

көркемдік бейнелеу құралдарын таба білуі

1

Шығарманың түйінін тауып, құнды, әрі еркін жауап беруі

1


Барлығы


3 балл

Шығарма, эссе түрлері, ойтолғау, т.б жұмыс түрлерінің жүзеге асырылуы


Ой реті сақталады;

1

Дәйек сөздерді, мысалдарды, фактілерді дұрыс қолдана біледі;

1

Тілдік нормаларға сай орындап жазады;

1


Құрылымын сақтап жазады;

1



4 балл

Барлығы


10 балл




















Нормативтік бөлім

«Шешендік жырлар арқылы оқушылардың шешендік қабілетін арттыру» тақырыбындағы дайындалған таңдау курсының

күнтізбелік- тақырыптық жоспары

(Аптасына-1 сағат, жылға 34 сағат)


р/с

Тақырып

Оқу мақсаты

Барлығы

Сағат саны

Теория

Практика

1

Шешендік сөздер дегеніміз не?

Шешендік сөздің түрлерін ажырату. Шешендік сөздердің түрлерін ажыратып, өз сөзімен дәйек сөз келтіру.

1

1


2

Шешендік жырлар

дың жанрлық ерекшеліктері.

Жырлардың құрылымы, стилі мен тілі туралы ақпарат беру. Жырлардан үзінділерді талдау.


1

1


3

Қазақ тарихындағы белгілі шешендер мен билер соты

Қазақ қоғамындағы билер сотының  рөлі мен маңызын ашу, патша үкіметінің өзіне бағынышты аумақтағы билер сотына деген көзқарасын түсіндіру, сөз өнеріне баулу.

1

1


4

Майқы би

Елге ұйытқы, ер-азаматқа

ақылгөй   бидің шығармашылығы туралы

оқығандарын ортаға

 сыни   тұрғысынан

талқылауға  үйрету.

1

1


5

Жиренше шешеннің нақыл сөздері

Көне заманға  үңілдіру, оқушылардың  жыраулық

поэзия  туралы  дүниетанымын кеңейту.

1

1


6


Үш би ұлысы-Төле би Әлібекұлы

Үш би ұлысы-Төле би Әлібекұлы өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру.Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

1

1


7.

Төле бидің тағылы

мы

Төле бидің нақыл сөздерінің тағылымын білдіру. Төле бидің шешендік сөздері, оның өз тұсындағы хандар мен билердің ұстазы, ақылшысы болғаны жайлы түсінік беру.

1

1



8.

Төле би «Ердің бақыты әйел»

Көркем шығарманың идеясына сай кейіпкерлер жүйесін анықтайды, автор стиліне сүйене отырып, шығармашылық жұмыс жасайды.

1


1

9.

Үш би: Қазыбек би Келдібекұлы

Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру.

1

1


10.

Үш би: Әйтеке би Байбекұлы

Әдебиет, өнер  тарихында таза болмысымен, турашылдығымен даналығымен, күйлі қуатты

сөздерімен  аты  аңызға  айналған  алыптарының  бірі –Әйтеке  би.

1

1


11.

Қазыбек пен Әйтеке би

Оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыру

1

1


12.

Үш биге арналған сабақ

Шешендік өнер өкілдері туралы білімдерін тереңдету

1

1


13

Бұқар жырау

Бұқар жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

1

1


14

Бұқар жырау

« Тілек толғауы»

Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

1

1


15

Доспамбет жырау

Доспамбет жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру .

1

1


16

Жиембет жырау

Жиембет жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру.

1

1


17

Нысанбай жырау

Нысанбай жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру.

1

1


18

Үмбетей жырау

Өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру.Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

1

1


19

Ақтамберді жырау

Ақтамберді жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Функционалдық сауаттылығын арттыру.

1

1


20

Қазтуған жырау

Қазтуған жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру.

1

1


21

Майқы би мен Мөңке бидің шешендік сөздері

Майқы би мен Мөңке бидің шешендік сөздерінің мазмұнын біледі, сұрақтарға жауап береді, өзіндік пікір айта алады.

1


1

22

Мұрат Мөңкеұлы

«Сарыарқа» өлеңі




Тапсырмалар бойынша атқарушы ұғымын меңгерте отырып тапсырмаларды орындауда машықтандыру және тақырып ұғымын, түрлерін ажыратуға дағдыландыру

1

1


23

Майқы би мен Мөңке бидің шешендік сөздері

Майқы би мен Мөңке бидің шешендік сөздеріндегі психологизмді анықтап, талдау жасау

1


1

24

Эссе

Тақырып бойынша өзіндік көзқарасын қалыптастыру

1


1

25

Шешендік жырларды сахналау

Сахналау сабағы – оқушылар шығармашылығын дамыту. Балалардың шығармашылық қабілеттерін, сөйлеу мәдениеті мен ой-өрісін, дүниетанымын жетілдіруде сахналау тиімді нәтиже береді.

1


1

26

Шортанбай Қанайұлы

Шортанбай Қанайұлы өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру.

1

1


27

Шортанбай Қанайұлы

«Зар заман» өлеңі

Шортанбай Қанайұлы өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру.Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

1



28

Дулат Бабатайұлы шығармашылығы

Дулат Бабатайұлы шығармашылығы жайлы білім беру

1

1


29

Сүйінбай Аронұлы- айтыскер ақын

Сүйінбай Аронұлы – айтыскер ақынның өмірі мен шығармашылығы

жайлы білім беру.

1

1


30

Сүйінбай Аронұлы

ның «Датқаларға» өлеңі

Өлеңнің үзінділері арқылы қазіргі өмірмен байланыстыру

1



1


31

С.Торайғыровтың

«Алаш ұраны» өлеңі

С.Торайғыровтың «Алаш ұраны» өлеңі функционалдық сауаттылығын арттыру

1

1


32

Тест жұмыстары

Үлгерім дәрежесін бақылау

1


1

33

Шешендік жырларды жаттау

Оқушылардың шешендік қабілеттерін дамыту.

1


1

34

Қорытынды сабақ

Жазба жұмыс

1


1

Әдістемелік бөлім

Сабақ №1

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Шешендік сөздер

Сабақтың мақсаты

Шешендік сөздің түрлерін ажыратады.

Шешендік сөздердің түрлерін ажыратып, өз сөзімен баяндайды.

Шешендік сөздердің түрлерін ажыратып, дәйексөз келтіреді.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру. Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.

Оқушылар «Атомдар мен молекулалар» әдісі

арқылы топқа бөлінеді.

Оқушылар амандасады
сабаққа назар аударады.

Оқушылар топқа бөлініп өз топбасшыларын сайлайды



«Отшашу» әдісі

Тілектер айтылады.


Сабақтың ортасы

 «Миға шабуыл» әдісі арқылы , топқа ынтымақтастық қарым-қатынас орнатуға ықпал ету арқылы оқушыларды мозайка арқылы «Төле би», «Әйтеке би», «Қазыбек би» атты топқа біріктіремін.

1 - тапсырма. Қазақтың үш биінің суретін көрсете отырып, «Ара» тәсілі арқылы алдыңғы алған білімдерін еске түсіріп, жаңа сабақтың тақырыбын ашамыз.

2- тапсырма. Шешен мен шешендік сөз туралы түсініктерін тірек сызба арқылы көрсету


Shape1



3-тапсырма. «Шешендік сөздер» тақырыбына «Джигсо» әдісімен үш топ «Шешендік дау», «Шешендік арнау», «Шешендік толғау» шешендік сөздердің түрлерін түсіндіреді, шешендік сөздің түрлерін ажыратады.


Shape2


Shape3

Shape4 Shape5

4-тапсырма. «Шешендік сөздердің, риторика ілімінің қалыптасуына үлес қосқан қандай ұлы тұлғаларды білесіңдер?»
Мына зерттеушінің сөзіне назар аударайық. (тақтада Ш.Уалиханов пен А.Байтұрсыновтың пікірлері берілген.)

Енді осы екі ұлы ғұлама ғалымдардың пікірімен танысып болғаннан кейін «Би» деген атаққа әр топ өз бағыты бойынша жан-жақты сипаттама береді.
5- тапсырма. «Қазақтар шешен келеді,олар мақам-

дап сөйлейді, жай сөзінің өзі өлең боп құйылып жатады», деген ұлы ғалым В.В.Радловтың ұлағатты сөзінің мәнін ашыңдар.


Тапсырманы орындайды

Үш биді ажыратып тауып, тақырыппен танысады





































Тапсырмалар

ды орындайды.

Сызба арқылы шешендік сөздерді көрсетеді











Тапсырмаларды орындайды















Оқушылар топта серіктестік орта құра отырып сыни тұрғыдан ойлай келе талқылап, зерттеушілікпен айналысу барысында, шағын жоба жұмыстарын жүргізеді.

Сұрақтарға жауап береді







«Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі






















«Отшашу» әдісі





















«Смайлик

тер» арқылы








Интерактивті тақта,

стикер , смайликтер, көрнекіліктер














































Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп , айтып береді.

Кері байланыс: «Рефлексиялық пирамида»

Shape6


Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді


Сабақ № 2

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Шешендік сөздердің жанрлық ерекшелігі

Сабақтың мақсаты

 Шешендік сөздің мазмұндылығы,сөз дәлдігі, тіл тазалығы, тіл көрнекілігі жөнінде білім беру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Ширату. «Тілектер тізбегі»

Психологиялық ахуал орнату мақсатында топтағы оқушыларға жанында тұрған оқушының бас әрпінен басталатын тілектер айтады.

«Ой қозғау» әдісі арқылы оқушыларды жаңа тақырыпты меңгеруге ынталандыру

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады


«Басбар

мақ» әдісі


Суреттері бар қағаз қиындылар

Сабақтың ортасы

Шешенге қандай талаптар қойылады?

2) Шешендіктің отаны қай елдер болып табылады?

3) Шешендік сөздің сапаларына не жатады                 1-тапсырма. «Көкпар» ойынын ойнайық,  бұл ойынды қай топ ең жылдам, ең тапқыр сол топ жеңеді.

1. Кеше деген сөздің екінші буынын алыңдар.

2. Пішен деген сөздің екінші буынын алыңдар.

3. Мүмкіндік деген сөздің жұрнағын алыңдар.

    Қандай сөз шықты, кім айтады?

Жауабы: «Шешен»

Төл әдебиетіміз ХУ ғасырдан басталады.

2-тапсырма.   Ой толғаныс.

Жігіттер:Ассалаумалейкум,биаға!       Шешен:Уалейкумассалам!Жол болсын,жігіттер!


«Синквейн» (5 жолды өлең) әдісі

1 жолы - зат есім

2 жолы - етістік

3 жолы - сын есім

4 жолы - соған қатысты сөйлем

5 жолы бірінші жолдағы сөзге синоним


Оқушылардың мақсаты берілген сұраққа жауап беру

























Оқушылар тапсырманы орындайды


Өз ой пікірлерін айту











Оқушылар әр гүл шоғырына жауптарын айтып, тапсырманы орындайды

Оқушыларға тапсырған сұрақтарға жауап береді


Оқушылар мақал-мәтел жазады тапсырманы орындайды


Шешен сөзіне жазып шығады



«Бас бармақ» әдісі

























«Шапа

лақ» әдісі



















«Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі арқылы


Интерактивті тақта, стикер , смайликтер, көрнекіліктер



























Сабақтың соңы

5 мин



Кері байланыс: «Табыс ағашы» әдісі


Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді


Сабақ № 3

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні:


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Қазақ тарихындағы белгілі шешендер мен билер соты

Сабақтың мақсаты

Қазақ тарихындағы белгілі шешендер мен билер сотының рөлі мен маңызын түсіну, олардың әділдік, шешендік өнері мен халықтың әлеуметтік-экономикалық өміріндегі орнын зерттеу.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Баға

лау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Слайдтан көрсету арқылы

сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады





Сабақтың ортасы

(Ұ) «Миға шабуыл» әдісі арқылы өткен тақырыппен жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой қозғау сұрақтарын ұжымдық талқылау. Бір-біріне сұрақтар қояды. Сыныптастырының пікірін толықтырады.

Сабақтың тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.

1-тапсырма:

1.Шәкәрім Құдайбердіұлы туралы айтып бер.

2.Ол қай кезеңде өмір сүрген?

3. Шәкәрімнің әкесі туралы не білесіңдер?

4.Абай Шәкәрімге ақындық жолында, адамдық жолында қандай жөн сілтеді? Шәкәрім өмір сүрген кезең қандай саяси жағдайларға сәйкес келеді? Видео силтемеден қараңдар.

2 -тапсырма: Шәкәрім Құдайбердіұлы өмірбаянын негізге ала отырып оқиғалар хронологиясын құрастырыңдар

3-тапсырма:

Тарихтағы Құнанбай, Абай, Құдайберді, Шәкәрім бейнелеріне мінездеме беріңдер. Олар қазақ елінің дамуына қазақ елінің дауына қандай үлес қосты жауап беру.

Түрлі –түсті қағаз қималары арқылы топқа бөлінеді.

4-тапсырма:

ТЖ. «ДЖИГСО» әдісі. Постер қорғау.

1-топ «Шәкәрім және әдебиет»

2-топ «Шәкәрім және Алаш»

3-топ «Шәкәрім және Абай»

4-топ «Шәкәрім және ғылым»

Топпен жұмыс жасалып жатқанда Шәкәрімнің «Бұл ән бұрынғы әннен өзгерек» әні орындалып тұрады.

«Болмасаң да ұқсап бақ» әдісі арқылы білім, ғылым, бостандық, тәуелсіздік тақырыбына өлең жолдарын құрастыр

....................................... сақтайды,

......................................... ..ақтайды.

.........................................

........................................ жаттайды.

Ақпарат

Дұрыс

Бұр

ыс

Стамбул, Париж кітапханаларынан туған халқының тарихына байланысты кітаптармен танысады.

+


Өз бетімен іздену нәтижесін

де ең білімді адамдар санатына қосылады.

+


Шыңғыс еліне екі рет болыстыққа сайланған



Шыңғыстау көтерілісін ұйымдас

тырды деген айып тағылады.

+


Шәкәрім 17 ғасырдың көрнекті ақыны


+




Жаңа тақырыппен танысады. Өз ой пікірлерін айтады.












Берілген тапсырма

ларды орындайды








Сабақ барысында айтылған мәліметтер бойынша берілген тапсырма

ны орындайды.

Дұрыс, бұрыс» кестесін толтырады.






сұрақтарға жауап береді


Оқушылар мұғалімге сабақта алған әсерін хат түрінде жазады.

«Бағ

дар

шам»

әдісі


















«Бағдар

шам»

әдісі





























«Бағдар

шам»

әдісі






«Мұғал

імге хат» әдісі.






















































Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

Бәрін түсіндім

Әлі де көп білгім келеді

Көмек қажет етемін


Сабаққа кері байланыс береді береді


Сабақ № 4

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Майқы бидің шешендің сөздері

Сабақтың мақсаты

Майқы би сөздерінің мазмұнын біледі, сұрақтарға жауап береді, өзіндік пікір айта алады


Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушы

ның

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі:

1. Оқушылармен амандасу, түгендеу.

2. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру


Оқушылар амандасады
сабаққа назар аударады





«Басбар

мақ» әдісі

Сабақтың ортасы

(Ұ) «Миға шабуыл» әдісі арқылы өткен тақырыппен жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой қозғау сұрақтарын ұжымдық талқылау

Ой шақыру. Жаңа тақырыпқа  кіріспе .

"ТҮГЕЛ СӨЗДІҢ ТҮБІ БІР, ТҮП АТАСЫ -МАЙҚЫ БИ" деген мақалдың мағынасын қалай түсінесіз?

 Жаңа сабақ.

Мағынаны тану.

1. Майқы би өмірі мен шығармашылығы жайлы оқушыларға түсінік беру.

Таныстырылым көрсету, әңгімелеу, сұрақ-жауап жүргізу.

Майқы би туралы

5 дерек:

1. ХІ -ХІІІ ғ Қазақ шешендік сөзі  Майқы би мен Аяз биден басталады.

2.Майқы би -11-12 ғғ өмір сүрген. Ел билеген көсем, сөз бастаған шешен,жыру - Майқы Мәнұлы. Тарихта болған адам.

3.Шыңғыс ханға кеңесші болған.

4.Бытыраңқы қазақ руларының басын біріктіріп,әр рудың таңбасы мен ұрандарын белгілеп берген қоғам  қайраткері.

5.Халық,ел бірлігін бәрінен жоғары қойған. "Бірліксіз тірлік жоқ" деген нақыл сөз айтқан.

6."Хан ақылды,әділ болса, қарашасы ынтымақты,батыл болса, қара жерден су ағызып, кеме жүргізеді..." деген нақыл сөзі бар. (қараша деген сөз мағынасы-қарапайым халық).

1-тапсырма.

 Кластер толтыру.

2-тапсырма. Майқы бидің нақыл сөздерін оқып,мағынасын

тақырыбына қарай топтаңыз.

     .

Билік айту,басқару туралы: Ханның биі ақылды болса,Қара жерден кеме жүргізеді.

Би екеу болса, дау төртеу болады.

4-тапсырма. Майқы бидің нақыл сөздерінен оның  сүйініш-қуанышын,реніш-өкінішін,күйзеліс-толғанысын анықтап, мінезін,жан дүниесін қалай танығаныңызды жазыңыз. Құндылығы туралы пікіріңізді білдіріңіз

Дескриптор:

1. Майқы бидің толғанысын анықтайды-1балл

2.Майқы бидің не үшін ренішті болып, неге күйзелетіні анықтайды-1 балл

3.Майқы бидің мінезін,жан дүниесі қандай адам ретінде танығанын жазады-1 балл

4.Майқы би нақыл сөздерінің құндылығы туралы өз пікірін білдіреді.-1 балл.

Жаңа тақырыппен танысады.























Берілген тапсырма

ларды орындайды


Талқылау сұрақтары

на жауап береді.

Майқы би шамамен қай ғасырларда өмір сүрген?

 Майқы бидің  есімі қай тарихи тұлғамен қатар аталады?




















Мәнін ашып көрсетеді.



Ой-пікірін білдіру

Сұрақтарға жауап береді




Берілген сұрақтарға нақты, толық жауап береді.

Оқулықтан Майқы бидің

нақыл  сөз

дерін оқиды. Сұрақтарға жауап береді.

 Майқы бидің нақыл сөздері неге қатысты айтыл

«Басбар

мақ» әдісі













«Басбар

мақ» әдісі




«2 жұлдыз,

1 тілек»






















Сабақ

тың соңы

5 мин



Қорытындылау.

«Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі


Сабаққа кері байланыс береді


Сабақ № 5


Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Жиренше шешеннің нақыл сөздері

Сабақтың мақсаты

  Жиренше шешеннің тапқыр, ұтымды сөздерімен таныстыру, оқушылардың тіл байлығын жетілдіру, сезімтал, шешен болуға ұмтылдыру.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушыныңәрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

«Ой қозғау» әдісі арқылы оқушыларды жаңа тақырыпты меңгеруге ынталандыру

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады



Суреттері бар қағаз қиындылары

Сабақтың ортасы

Сұрақ – жауап

1.Шешендік дегеніміз не?

2.Шешендік сөздердің ерекшелегі.

3.Шешендік сөздерге тән нәрсе

4.Шешендік сөздердің бізге жетуі.

5.Шешендік сөздерді жинаған адамдар.

Тыңдалым.



1-тапсырма:

түсінгедерін қағаз бетіне түсіріп, сыныпқа қорғайды, яғни постер жасайды /

2-тапсырма.

Жиренше шешеннің "Дүниеде не өлмейді" деген сұраққа жауабын мәнерлеп оқып беру.

-Жиреншенің жауабымен келісесіңдер ме?


Оқушылар

дың мақсаты берілген сұраққа жауап беру






Оқушылар постер жасайды

Қарашаш" тобына "Шешендік сөздер туралы", ал "Жиренше шешен" тобына "Шешен сөзді қалай түсінесің?



Оқушылар тапсырманы орындайды


Өз ой пікірлерін айту



Жиреншенің жауабын жан-жақты талдайды,


Оқушылар мақал-мәтел жазады тапсырманы орындайды


Басбармақ әдісі






























«Шапалақ» әдісі










Интерактивті тақта,

стикер , смайликтер, көрнекі

лік

тер



























Сабақтың соңы

5 мин



Рефлексия : «Менің сөзім»


Кері байланыс



Сабақ № 6

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Төле би Әлібекұлы

Сабақтың мақсаты

Үш би ұлысы-Төле би Әлібекұлы өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру.Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Ширату. «Тілектер тізбегі»

Психологиялық ахуал орнату мақсатында топтағы оқушыларға жанында тұрған оқушының бас әрпінен басталатын тілектер айтады.

«Ой қозғау» әдісі арқылы оқушыларды жаңа тақырыпты меңгеруге ынталандыру

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады


«Басбар

мақ» әдісі


Суреттері бар қағаз қиындылары

Сабақтың ортасы

1- тапсырма : Қай шешендік сөзден алынған ? Мазмұнын толықтыр.

—    Бай болсаң халқыңа пайдаң тисін, батыр болсаң дұшпанға найзаң тисін. Бай болып пайдаң тимесе, батыр болып найзаң тимесе жұрттан ала бөтен үйің күйсін деген, бізге кейінгілер осыны айта ма деп ойлаймын,-дейді.Сонда Ормамбет:

—    Екі би, айтқан сөзің жарасады, еншіге әр кімдер-ақ таласады, бұл Қасқа көл орта жүздің көлі еді, айтқандарың қиянатқа жанасады. Қанағатсыз билерді қабан деген, қамшылатқан жүйрікті шабан деген, біреудің ақысына зорлық қылса, ақыретте мұндай істер жаман деген,— дейді.

2 –тапсырма.

Берілген үзінді қай толғаудан алынған. Көркемдегіш құралдарды анықта.

3 –тапсырма.

Қазақ халқының жоңғар шапқыншылығын жеңуде Төле би шешуші рөл атқарғаны тарихтан белгілі. Төле би өз дәуірінде белгілі батырлар мен билердің, тіпті хандардың бір сыпырасына акылшы болған. Сол би мен батыр, хандарды атаңдар .

4 –тапсырма.

  Шешендік сөздің мазмұнын толықтыр. Мәні неде ?

- О, би ата, он үште отау иесі демес пе, Кінәлімін бе, келіп қалсам он беске? Сөз сөйледім, бұйыра көрмеңіз айыпқа, Алакөз болу ағайын адамға лайық па? - деп, бір тоқталады да, төрде отырған биге былай деп сауал қояды:

- О, игі асқар тауымыз, Әділ ме осы дауымыз? Жар астында тұрғанда, Жасырынып жауымыз?

5 –тапсырма.

Үзінді мазмұны

на қарай ел бірлігі туралы

2-3 мақал-мәтел жаз.


6 –тапсырма.

Үзіндіде қандай дәстүр көрініс тапқан.

 - Сол қызыңды бері шақыршы? Ошақ басында самаурын қайнатып, шешесіне қолқабыс тигізіп жүрген Данагүл үйге енеді. Төле би бастың құйқасын қасқалап кеседі де, бір кұлағын, тіліп, таңдайын алып қызға береді де, мынадай тілек айтады:

- Шырағым,

құлақ    бергенім - бас ием бол дегенім. Тіл мен таңдай бергенім - іштегі құпиямды айттырмай тауып, шешіп отыратын шешен бол дегенім, - депті

Оқушылар

дың мақсаты берілген сұраққа жауап беру






Оқушылар тапсырманы орындайды


Өз ой пікірлерін айту











Оқушылар әр гүл шоғырына жауптарын айтып, тапсырманы орындайды










Оқушыларға тапсырған сұрақтарға жауап береді








Оқушылар мақал-мәтел жазады тапсырманы орындайды















Оқушылар мақал-мәтел жазады тапсырманы орындайды


Басбармақ

әдісі
































«Шапалақ» әдісі

















«Шапалақ» әдісі
















































«Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі арқылы


Интерактивті тақта,

стикер , смайликтер, көрнекілік

тер




















































Сабақтың соңы

5 мин



Кері байланыс: «Табыс ағашы» әдісі


Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді


Сабақ № 7


Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Төле бидің тағылымы

Сабақтың мақсаты

Төле бидің даналығы,шешендік тапқыр сөздері жайлы түсіндіру,мәлімет беру;


Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.


Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады

Смайлик

арқылы бағалау

Интерак

тивті тақта, стикер , смайлик

тер, көрнекі

ліктер


Визуальді әдіс: «Төле би» өмірінен үзінді көрсетіледі. (2мин)

Ой-толғау сұрақтары (2мин)

1. Төле би кім?

2. Кемеңгер би нешінші жылы,қай жерде дүниеге келді?

Топтық жұмыс.

Жаңа тақырыпты оқып түсіну үшін оқушылар берілген сұрақтар бойынша мәтіннен материалдарды іздеп табады.

-Біздің анақтағанымыз...

-Біздің тобымыздың ойынша...

-... мен үшін маңызды себебі...

Тапсырма:

І топ. Төле бидің тағылымдары туралы айтыңдар

ІІ топ. Берілген ұйқас бойынша өлең құрастырыңдар.

«Интервью» әдісі. Жұптық жұмыс.

Сұрақ-жауап. Оқушыларға бөліп берген тақырыпша бойынша бір-біріне қарама-қарсы отырып сұрақ қояды және жауап береді.

қызметіне баға береді.

Қалыптастыру

шы бағалау: «Геометриялық фигуралар» арқылы бағалайды.

«Цифрлы диктант»әдісі. (3 мин).

Жеке тапсырма.

Төле бидің шешендік сөзіне сүйеніп, бір шумақ өлең жазып көріңдер.






Ы.Алтынсариннің ағартушы ретінде қалыптасуын анықтайды, cебебін түсіндіреді.

Ы.Алтынсар-ин ашқан мектептерді біледі.









Мәтінді оқиды












Берілген тапсырма-

ларды орындайды


Shape7



Shape8


Shape9













Смайлик

арқылы бағалау


























Стикерлер арқылы бағалау.











Смайлик

арқылы бағалау



















































Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

*НЕ білдім?

*НЕ маңызды?

*НЕ түсініксіз?


Сабаққа кері байланыс береді



Сабақ № 8


Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы


Төле би «Ердің бақыты әйел»

Сабақтың мақсаты

Кейіпкер бейнесін анықтау

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушы

ның

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

(Ұ). Ұйымдастыру кезеңі:

1. Оқушылармен амандасу, түгендеу.

2. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.


Оқушылар амандасады
сабаққа назар аударады

«Басбар

мақ» әдісі

Сабақтың ортасы

(Ұ) «Миға шабуыл» әдісі арқылы өткен тақырыппен жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой қозғау сұрақтарын ұжымдық талқылау. Бір-біріне сұрақтар қояды.

Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, өзара ұжымдық талқылау жасағаннан кейін мұғалім оқушыларға сабақтың тақырыбы, мақсатымен таныстырады.

1-тапсырма:

«Мозайка» әдісі арқылы оқушылар шығарманы оқиды.

І топқа әңгімені бөліп беремін.

«4 неліктен» стратегиясын қолданамын.

1.Неліктен Төле биге Түрікмен елінен елші келді?

2. Неліктен Төле би «Ердің бақыты -әйел» деп есептейді?

3. Неліктен Төле би Данагүлге құлақ пен таңдай береді?

4. Неліктен Төле би келіні Данагүлге өзі жоқта атқарар бар билігін береді?

Дескриптор:

- мәтінді түсініп оқиды;

- Сұрақтарға жауап береді.

2-тапсырма

Берілген тапсырмаларды орындай отырып, шығармаға жан-жақты талдау жасаңыз.

ДЖИГСО әдісі арқылы жүзеге асады.


«Ауадағы сұрақтар» әдісі арқылы жүзеге асалды.



Жаңа тақырыпен танысады.


















Топ мүшелері шығарманы талдайды.




Берілген тапсырма

ларды орындайды





Шығармадағы жер-су атауларын жазады.

Шығармадағы тарихи тұлғаларды атап, олар туралы мәлімет береді.

Автор көзқарасындағы құндылық

тарды атап көрсетеді.


Рухани құдылық-

тарды дұрыс топтастыра-ды.

Берілген сұрақтарға нақты, толық жауап береді


«Басбар

мақ» әдісі







«2 жұлдыз,

1 тілек»







«Басбар

мақ» әдісі




























Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

«Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі


Сабаққа кері байланыс береді


Сабақ № 9


Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Қазыбек би Келдібекұлы

Сабақтың мақсаты

Үш би:Қазыбек би Келдібекұлы өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.

Шаттық шеңбері

Психологиялық ахуал орнату мақсатында тақпақты қайталаймыз:

Қуанамын мен де

Қуанасың сен де

Қуанайық достарым Арайлап атқан күнге

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады


Тақпақты қайталайды

Смайликтер арқылы бағалау

Интерактивті тақта,

стикер, смайликтер, көрнекі

ліктер

Сабақтың ортасы

1-тапсырма.

Презентация: Қаз дауысты Қазыбек би»

«Ассосация» әдісі арқылы оқушылар Қазыбек би туралы білгендерін сызбаға түсіреді. «Кім жақын?

Не қиын?

Не қымбат? шешендік сөз мәтінін мәнерлеп оқиды.

2-тапсырма.

Топтық жұмыс: Шешендік сөздерді Сүзгіден өткізу әдісі: 1-топ:Не қымбат?

2-топ: Не қиын?

3-топ:Не жақын?

3-тапсырма.

«Шешендік сөзді жалғастыр...»

Тату болса ағайын жақын, ................жақын.............. жақын, Адал.......жақын, ................жақын.

Алтын ұяң Отан қымбат, ..............қымбат, ..............қымбат, ..............қымбат, Асқар.....қымбат.

Арадан шыққан жау қиын, ..............қиын, ...............қиын, Шанышқылаған......қиын,

..................қиын.


Шешендік сөздің мағынасын түсінеді.

Негізгі мәлімет алады.






Шешендік сөздегі негізгі ойды анықтайды.







Берілген шешендік сөз арқылы шығармашы-

лық жұмыс жасайды.





Автор стиліне сүйенеді,өзі шығармашы-

лық танытады


Смайликтер арқылы бағалау






















Әр дұрыс жауап үшін 1 жұлдызша ұсынамын


Әр дұрыс жауап үшін 1 жұлдызша ұсынамын




















Рисунок 23



Picture 2



Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау
«Аяқталмаған сөйлем» әдісі


Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді

«Смайлик» арқылы

Стикер


Сабақ №10

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Әйтеке би Байбекұлы

Сабақтың мақсаты

Үш би:Әйтеке би Байбекұлы өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру бөлімі.

Психологиялық ахуал

Шаттық шеңбері «Ыстық алақан» әдісі

«Кофе араластырғыш таяқша» әдісі арқылы үй тапсырмасын пысықтау

Шешендік сөздің қандай түрлерін білесің?

Әйтеке би Кіші жүздің бас биі болып неше жасында атанды?

«Қасқакөл дауына» қандай оқиғалар арқау болған?

Шығармадағы кейіпкерлер кімдер?

Шығарманың тақырыбы мен идеясы андай?

Қысқаша мазмұнын айтыңыз?

  • Санату арқылы төрт топқа бөлемін

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады

«Отшашу» әдісі


Сабақтың ортасы

1-тапсырма «Хикая картасы» әдісі

Шығарманы талдаңыз.

Көркем шығарманы қолданыңыз


2- тапсырма.

«Балық қаңқасы» әдісі.

Шығарманың композициялық –сюжеттік құрылымына талдау жасаңыз.

Көркем шығармадан үзінділерді қолданыңыз

Балықтың басы: Оқиғаның басталуы

Балықтың жоғарғы бөлігі: Оқиғалардың байланысы

Оқиғалардың дамуы

Балықтың төменгі бөлігі: Оқиғаның шарықтау шегі

Балықтың құйрығы: Оқиғаның шешімі



3-тапсырма «Рафт» әдісі.

Көркем шығармалардан алған үзінділерді қолданып,

хат, өтініш жазыңыз

Рөл - Автор (оқушы)

Аудитория - Әйтеке би

Формат - Хат, өтініш

Тақырып - Жер дауына шешім

Шығарманы талдайды

Көркем шығарманы қолданады

«Маржан тастар»




Сюжеттік- композиция-лық құрылымын талдайды

Көркем шығармадан үзінділерді қолданады










Көркем шығармадан алған үзінділерді қолданады

Хат,өтініш жазады




Смайликтер арқылы бағалау













Смайликтер арқылы бағалау






Мадақтау сөздері арқылы бағалау



























Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

Кері байланыс: «Аяқталмаған сөйлем»

Бүгін мен ...... білдім

Мен үшін ....... қызық болды

Маған..... тапсырмаларды орындау оңай болды

Сабаққа кері байланыс береді



Сабақ №11


Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Қазыбек пен Әйтеке би

Сабақтың мақсаты

 Қазақтың аса айбынды билерінің бірі-қаз дауысты Қазыбек бидің тарихтағы орны мен шешендік сөздерінің шығу тарихын,жанрлық түрлеріне Қ.Бітібаева технологиясын пайдалана отырып,жан-жақты талдау жұмыстарын ұйымдастырылады;

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақ

тың басы

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

«Жариялау» әдісі арқылы сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады

Сабақ тақырыбы және мақсатымен таныс болады

Смайлик

тер арқылы бағалау

Сабақ

тың ортасы

Ұйымдастыру кезеңі. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

1-тапсырма.

Оқушылар интерактивті тақтада берілген тест тапсырмаларына жауап береді.

1.Төле биді халық арасында кім деп атаған?

А) Парасатты шешен

В) Қарлығаш әулие

С) Әулие би

2. «Бай болсаң,халқыңа пайдаң тисін,батыр болсаң,жауға найзаң тисін...» деген сөздерін кімге арнаған?

А) Әнет бабаға

В) Қазыбек би

С) Орманбет би

3. Төле би алғашқы төрелігін қанша жасында айтқан?

А) Он бес

В) Он үш

С) Он төрт

4. Бейне сұрақ (Сұрақ оқылады. Жауабы айтылады)

А) Әз-Тәуке ханға

В) Төле биге

С) Шақшақұлы Жәнібекке

2-тапсырма.

 «Іздену –зерделеу кілті»



Тарихшылар: Қазыбек бидің «Қаз дауысты атануы» ( тың дерек)

Әдебиетшілер: «Қазыбек бидің шешендік сөздеріндегі афоризмдер» (шағын жоба)

3-тапсырма.

«Вордволл» программасы бойынша тест жұмысы.

1. Қазыбек бидің Төле биге қойған сауалындағы «алыс», «тәтті», «несие» деген сөздері не мағына білдіреді?

А) құлағының естуі, немере,дау-дамай мәселесі

В) көз, ұйқы, балалары

С) қадірі, кәрілік, беделі

2. «...Жауға сілтер қаруыңды еш уақытта жақыныңа сілтеме!» деген сөздерін Қазыбек кімге айтқан?

А) Хан Қоңтәжіге

В) Ағайындары Бертіс би мен Тілеуке биге

С) Інісі Бөдене батырға

3.Қазыбек бидің балаларының ішінде әке жолын жалғастырып, атақты би болған қай баласы?

А) Бекболат

В) Қазымбет

С) Сырымбет

4.Қазыбек бидің қалмақ еліне барған елшілігінде айтқан сөздерін шешендік сөздің қай жанрына жатқызамыз?

А) шешендік арнау

В) шешендік толғау

С) шешендік дау

5. Атадан жақсы ұл туса,

Елінің оңы болады.

Атадан жаман ұл туса,

Көшінің соңы болады,- деген жолдарда фигураның қандай түрлері қолданылған?

А) Анафора, эпифора

В) метафора, теңеу

С) Ассонанс, аллитерация

Мәтінді оқиды





Берілген тапсырмаларды орындайды






дұрыс жауабымен тексеріледі.





Тапсырманы орындайды. Сұрақтарға жауап береді























«Вордволл»

программасымен орындайды.












Топ мүшелері өзара ақылдасып, берілетін мәліметтің маңызы мен сапасына қарай бір топ мүшесін ортаға шығарады.










Оқушылар жұмыртқаны пайдалана отырып,

жауап береді)



Смайлик

тер арқылы бағалау































Смайлик

тер арқылы бағалау












Шапалақ-

тау арқылы бағалау

Смайлик-

тер арқылы бағалау














































































ҚБ «Одағай

лар» әдісі

Оооооо! – тамаша

Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау

«БҮҮ» кестесі

Біле

мін

Үйрен

дім

Үйренгім келеді


Сабаққа кері байланыс береді

Кесте арқылы


БҮҮ кестесі

Сабақ № 12

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Үш биге арналған сабақ

Сабақтың мақсаты

Шешендік өнер өкілдері туралы білімдерін тереңдету

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушы

ның

әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақ

тың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, сабақтың мақсатын айтамын.


Қызығушылығын ояту

https://bilimland.kz /аудиожазба/

Аудиожазбадан үзінді тыңдай отырып,



Оқушылар амандасып
сабаққа назар аударады

«Суреттер сөйлейді» әдісі бойынша суреттерді бүгінгі сабақпен байланыстырып, ойларын айтады



«Бағдар

шам»

әдісі







https://bilimland.kz

Сабақтың ортасы

Топқа бөлу:

1-топ: Төле би ауылы

2-топ: Қазыбек ауылы

3-топ. Әйтеке би ауылы

Әр топ өз билері бойынша презентация жасайды

2-тапсырма. Кластер әдісі бойынша жұмыс

Ассоциация

3-тапсырма. Вен диаграммасы ( Үш биге ортақ қасиет)

4-тапсырма. « Синкуэйн» әдісі

Зат есім

Сын есім

Етістік

Сөйлем

Синоним


Жаңа тақырып

пен танысады. Өз ой пікірлерін айтады.



Берілген тапсырма

ларды орындай

ды






«Бағдар

шам»

әдісі










«Бағдар

шам»

әдісі













Сабақ

тың соңы

5 мин



Қорытындылау.

Бәрін түсіндім

Әлі де көп білгім келеді

Көмек қажет етемін


Сабаққа кері байланыс береді


Сабақ № 13

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Бұқар жырау.

Сабақтың мақсаты

Бұқар жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақ

тың басы

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.


.


Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады


«Сәлем дос» оқушылар бір-бірімен құшақтасу арқылы сәлемдеседі.

.


«Отшашу» әдісі


Сабақ

тың ортасы

Сабақтың тақырыбымен,

мақсатымен, бағалау критерийлерімен оқушыларды таныстырады

1-тапсырма.

Топтық жұмыс: «Екі жақты күнделік» әдісі арқылы

І топ: Ықылас тобына: Өлеңдегі қаза болу, тілекке еру, олжа болу, тақтан таю, бір Аллаға жазу тіркестерінің мағынасын ашу.


ІІ топ: Ниет тобына: «Екінші тілек тілеңіз,

Ер, шұғыл, пасық, залымның

Тіліне еріп азбасқа»-деген өлең жолдарындағы ер, шұғыл, пасық, залым сөздерінің мағынасын ашу

Үзінді

Мағынасы

Ер пенде


Залым


Шұғыл


Пасық



ІІІ топ: Бата тобына: «Сегізінші тілек тілеңіз, сегіз қиыр шартарап, жер тұлданып тұрмасқа...» деген өлең жолдарындағы сегіз қиыр, шартарап, жер тұлданып сөздерінің мағынасын ашу.

Үзінді

Мағынасы

Сегіз қиыр


Шартарап


Жер тұлданып



Тапсырма «Күннің нұры түседі» әдісі арқылы сұралады.

2-тапсырма

Жұптық жұмыс: «ПОПС» формуласы әдісі арқылы егер Бұқар жырау бүгінгі ХХІ ғасырда өмір сүрсе, қандай тілек айтар еді деп ойлайсыңдар? Өз болжамдарымызды ұсынайық.

  1. Біздің ойымызша…

  2. Себебі біз оны былай түсіндіреміз...

  3. Біз оны мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламыз...

  4. Осыған байланысты біз мынадай қорытынды шешімге келдік...

3-тапсырма

Жеке жұмыс: «Ойды жалғастыр» әдісі

арқылы қазіргі өмірмен байланыстыра отырып, «Тілек» толғауын өз сөздеріңмен аяқтау.

Бірінші тілек тілеңіз:

Бір Аллаға Жазбасқа,

Екінші тілек тілеңіз:

Ер шұғыл, пасық залымның

Тіліне еріп азбасқа ,

Үшінші тілек тілеңіз:

Үшкілсіз көйлек кимеске,

Төртінші тілек тілеңіз:

Төрде төсек тартып жатпасқа.

Бесінші тілек тілеңіз:

----------------------Алтыншы тілек тілеңіз:

---------------------

Жетінші тілек тілеңіз:

---------------------

Сегізінші тілек тілеңіз:

____


Тоғызыншы тілек тілеңіз:

______________

Оныншы тілек тілеңіз:

_____________


Жаңа сабақ бойынша Сабақтың тақырыбы

мен,

мақсатымен, бағалау критерийлерімен оқушылар танысады

Өз ой -пікірлерін білдіреді.


Үзінді Мағынасы

Қаза болу

Тілекке еру

Олжа болу

Тақтан таю

Бір Аллаға сену




















Оқып түсінеді



Сұрақ-жауап арқылы жүргізіледі










Тапсырманы орындайды, сөздерді аяқтайды







Бұқардың ізімен өз тілегін жазады.

Ойларын жүйелі жеткізеді.

Шынайы өмірмен байланыстырады






«Отшашу» әдісі












































«Отшашу» әдісі












































































































Сабақ

тың соңы

5 мин



Қорытындылау

«Бес қадам» әдісі

*Бүгінгі сабақта не үйрендің?

*Не ұнады?

*Не түсініксіз болды?

*Бүгінгі сабақта саған кім көмектесті?.

Сабаққа кері байланыс береді



Сабақ № 14

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Бұқар жырау. «Тілек» толғауы

Сабақтың мақсаты

Бұқар жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру.Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақ

тың басы

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.


Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады


«Отшашу» әдісі



Сабақ

тың ортасы

Сабақтың тақырыбымен,

мақсатымен, бағалау критерийлерімен оқушыларды таныстырады

1-тапсырма.

Топтық жұмыс: «Екі жақты күнделік» әдісі

І топ: Ықылас тобына: Өлеңдегі қаза болу, тілекке еру, олжа болу, тақтан таю, бір Аллаға жазу тіркестерінің мағынасын ашу.


ІІ топ: Ниет тобына: «Екінші тілек тілеңіз,

Ер, шұғыл, пасық, залымның

Тіліне еріп азбасқа»-деген өлең жолдарындағы ер, шұғыл, пасық, залым сөздерінің мағынасын ашу

Үзінді

Мағынасы

Ер пенде


Залым


Шұғыл


Пасық



ІІІ топ: Бата тобына: «Сегізінші тілек тілеңіз, сегіз қиыр шартарап, жер тұлданып тұрмасқа...» деген өлең жолдарындағы сегіз қиыр, шартарап, жер тұлданып сөздерінің мағынасын ашу.

Үзінді

Мағынасы

Сегіз қиыр


Шартарап


Жер тұлданып



Тапсырма «Күннің нұры түседі» әдісі арқылы сұралады.


2-тапсырма

Жұптық жұмыс: «ПОПС» формуласы әдісі арқылы егер Бұқар жырау бүгінгі ХХІ ғасырда өмір сүрсе, қандай тілек айтар еді деп ойлайсыңдар? Өз болжамдарымыз

ды ұсынайық.

  1. Біздің ойымызша…

  2. Себебі біз оны былай түсіндіреміз...

  3. Біз оны мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламыз...

  4. Осыған байланысты біз мынадай қорытынды шешімге келдік...

3-тапсырма

Жеке жұмыс: «Ойды жалғастыр» әдісі



Жаңа сабақ бойынша Сабақтың тақырыбы

мен,

мақсатымен, бағалау критерийлерімен оқушылар танысады

Өз ой -пікірлерін білдіреді.




































Оқып түсінеді



Сұрақ-жауап арқылы жүргізіледі










Тапсырманы орындайды, сөздерді аяқтайды







Бұқардың ізімен өз тілегін жазады.

Ойларын жүйелі жеткізеді.

Шынайы өмірмен байланыстырады



Қазіргі өмірмен байланысты

ра отырып, «Тілек» толғауын өз сөздеріңмен аяқтайды



«Отшашу» әдісі


























«Отшашу» әдісі


























«Отшашу» әдісі














































































Сабақ

тың соңы

5 мин



Қорытындылау.

«Бес қадам» әдісі

*Бүгінгі сабақта не үйрендің?

*Не ұнады?

*Не түсініксіз болды?

*Бүгінгі сабақта саған кім көмектесті?.

Сабаққа кері байланыс береді



Сабақ №15

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Доспамбет жырау

Сабақтың мақсаты

Доспамбет жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру .Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушыныңәрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

«Жариялау» әдісі арқылы сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады

Сабақ тақырыбы және мақсатымен таныс болады

Смайлик

тер арқылы бағалау

Сабақтың ортасы

Ұйымдастыру кезеңі. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру «Жылы жүрек лебізі» «Кофе таяқшалары» сұрақ-жауап 1.Доспамбет кім?

2.Жырау қай жылы дүниеге келген?

3.Қай жерде туылған?

4.Қай жерлерде болған?

5.Қай ғасырдың дауылпаз жырауы?

6.Қай орданың қолбасшысы болған?

7.Қай жылы дүниеден өтті?

8.Қай жерде дүниеден өтті?

«Айналайын Ақжайық» толғауды мәнерлеп оқыту.

1. Толғаудың негізгі идеясы не?

2.Ақынның арманы қандай болды?

3.Ақынның арманы қазіргі таңда орындалды ма? Жеке жұмыс.

1-тапсырма. Доспамбеттің батырлық бейнесін анықта. Қара бұлан терісін етік қылған. Күдеріден бау таққан. Кіреуке киген. Күреңді мінген. Ақ балта ұстаған. Кетбұға биден үйренген. Кетбұға биден кеңес сұраған. Топтық жұмыс. Топқа бөлу «Кофе таяқшалары»

2-тапсырма. Толғаудағы

1-аллитерация,

2-ассонансты табыңыз.

3-тапсырма. «Доспамбет» сөзіне бес жолды өлең құрастыр. Сергіту сәті. «Атомдар мен малекулалар»

4-тапсырма. «Доспамбет» жырауға АКРОНИМ жаса.

Д –дауылпаз ақын

О-отаншылдық рухты биік қойған

С-Стамбулда болған

П-парасатты

А-Азу қаласында дүниеге келген

М –махабатын еліне,жеріне білдірген

Б –батыр

Е-ержүрек

Т-тайпааралық ұрысқа қатысқан Доспамбет жырау суреті

Сабақтың соңы Бекіту. Жұптық жұмыс. «Айналайын Ақжайық» толғауының негізгі идеясын ашатын сөздерді теріп жаз.

Мәтінді оқиды











Берілген тапсырмаларды орындайды



























Тапсырманы орындайды. Сұрақтарға жауап береді


Смайлик

тер арқылы бағалау



















Смайлик

тер арқылы бағалау






Шапалақ-

тау арқылы бағалау

Смайлик

тер арқылы бағалау





















Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

БҮҮ кестесі

Біле

мін

Үйрен

дім

Үіренгім келеді


Сабаққа кері байланыс береді

Кесте арқылы


БҮҮ кестесі

Сабақ №16

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Жиембет жырау

Сабақтың мақсаты

Көркем шығармадағы кейіпкерлердің типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан анықтау. Әдеби эссе жазу

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады. Оқушыларды топқа бөлу.

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады

Оқушылар топқа бөлініп өз топбасшыларын сайлайды

әр оқушы өз затын тауып белгіленген орынға отырады.

«Басбар

мақ»әдісі


Сабақтың ортасы

«Ой шақыру»

1-тапсырма. /жеке жұмыс\


Осы екі сурет арқылы бір адамды қандай қырынан қарастыруға болады?


2-тапсырма.

«Еңсегей бойлы ер Есім» толғауы 3 бөлікке

бөлініп таратылады.Топ

қа бір бөлігін ғана оқу тапсырылады, түсінгендерін алдымен жұппен, кейін топпен талқылайды.

«Мозайка» әдісі бойынша топ мүшелері өзге топтарға бөлініп барып, оқыған бөліктері туралы түсіндіреді, үй топтарына қайта оралып, түсінгендерін топта айтады.

3-тапсырма /топта/

«Интеллект карта құрастыру» әдісі





Сипаты: күрделі мәтінді талдауда маңызды әдістердің бірі болып табылады. Топтағы әр оқушының пікірлері ескеріледі.


4-тапсырма.

«Қазына іздеу» /топпен/


1- топ Жиембеттің жиынтық бейнесі

2-топ Есім ханның жиынтық бейнесі

3-топ Тарихқа тоқталады

Дескриптор:

5-тапсырма

«Кейіпкер портреті»

/тапсырма жұптарға беріледі /


Кейіпкер

Тура мінездеу

Жанама

мінез

деу

Есім хан



Жием

бет жырау



6-тапсырма.

«FILA толтыру» әдісі

/топтық жұмыс/

F/ Дерек/ – шығармадан кейіпкер бейнесін ашатын деректер жинау;

I /Пікір/– кейіпкер туралы өзінің ой- пікірі;

L /Сұрақ/– кейіпкердің образдық тұлғасын ашатын сұрақтар;

A /Іс-әрекет/– автордың кейіпкерді суреттеудегі қолданған тәсілі .

Деректер

Ойлар

Сұрақ

Тар

Іс-әрекет







7-тапсырма.

«Синквэйн» тәсілі

«Мен ақынша толғаймын»

Суреттерді салыстыра

ды, 1 адамды

2 қырынан қарастырады.

Тақырыпты анықтайды.







Берілген тапсырмаларды орындайды


1.Берілген бөліктерді мұқият оқиды;

2.Жұппен, топпен талқылайды;

3.Топтарға барып оқыған бөліктерін түсіндіреді;

4. Толық мазмұнды түсінгендер-

ін топта айтады.






Мәтіндегі ең негізгі ұғымдарды,

тірек сөздерді интеллект картаға түсіреді.

Топтағы әр оқушының пікірі, ортақ ойлары ескеріледі






Сипаттама

ларды мұқият оқиды;

Түйінді сөздер мен сөйлемдер

дің кімге, неге қатысты екенін анықтайды.

Кейіпкерлердің жиынтық бейнесін құрастырады тарихты бағамдайды






Жұптар кейіпкерлер

ге портреттік мінездеме береді.

Мәтіннен тура мінездеу мен жанама мінездеуді оқиды

Тапсырма түрлерін бөліп алады.

Кестені толтырады.

Қорытындыны топ спикері оқиды

1. Түйінді сөзді анықтайды;

2. Ойды тиянақтайды;

3.Түсінікті нақты сөздермен береді;

«FILA толтыру» әдісі бойынша тапсырма түрлерін бөліп алады, қорытындысында жұмыстарын біріктіріп, кестені толтырады.






«Басбар

мақ»

әдісі









































«Басбар

мақ»

әдісі












Смайлик-

тер арқылы бағалау







































































Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

«Рефлексия пирамидасы»

Мен үйренген төрт мәлімет

Мен білген үш мәлімет

Менің көбірек білгім келетін екі мәлімет

Есте сақтау керек маңызды бір мәлімет

Сабаққа кері байланыс береді


Сабақ №17

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Нысанбай жырау

Сабақтың мақсаты

Нысанбай жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

.

«Сәлем дос». Оқушылар бір-бірімен құшақтасу арқылы сәлемдеседі.

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады




Сабақтың ортасы

1-тапсырма. Шығарманың компазициялық құрылысы. (Үзінді бойынша)

І топ. Шығарма дастан, себебі . . .

ІІ топ. Батырлар жырына ұқсастығын табу

ІІІ топ. Наурызбай кім?

ІҮ топ. Кенесары кім?

2-тапсырма:

2- топқа Венн диаграммасы.

«Топтастыру» -ақын өлеңдерінен қандай тәрбие аламыз?

Оқушылар тақырыппен танысады.









Сұрақтарға жауап береді


Венн диаграмма

сын орындайды


Сұрақтарға жауап береді.



Тапсырманы орындайды

«Шапалақ» әдісі





































Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

«Жетістік баспалдағы»


Сабаққа кері байланыс береді



Сабақ №18

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Үмбетей жыраудың өмірі мен шығармалары

Сабақтың мақсаты

Үмбетей жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.

Оқушыларды топқа бөлу «Серігіңді ізде» әдісі арқылы

2 адамнан топқа бөлінеміз.

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады.

Топқа бөлінеді.

Топ басшыларын сайлайды

Смайлик арқылы бағалау


Сабақтың ортасы

Жаңа сабақ.

Конспекті жазу” Мәтін оқылады. Тыңдап отырған оқушылар керегін жазып алады.

1-тапсырма.

Үмбетей Тілеуұлы туралы

2-тапсырма. Кестені толтыру.

Бөгенбайды жоқтау”

Бөгенбай өлімін Абылай ханға естірту”






Жаңа тақырыппен танысады. Түсінігі бойынша тапсырмалар

ды орындайды




Берілген тапсырмалар

ды орындайды


Кестені толтырады






«Смайлик»

арқылы бағалау












«Смайлик» арқылы бағалау












Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

«Жетістік баспалдағы»

.

Сабаққа кері байланыс береді


Сабақ №19

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Ақтамберді жырау

Сабақтың мақсаты

Ақтамберді жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Оқушыларды топқа қағаз қиындылары

нан фигуралар құрастыру арқылы бөлу.

Оқушылар топқа бөлініп топ басшыларын сайлайды


«Басбар

мақ» әдісі

Интерактивті тақта,

стикер , смайликтер, көрнекілік

тер

Сабақтың ортасы

Мағынаны тану

1-тапсырма

I-топ. «Тұлғаны таны» оқушылар тыңдалған мәліметпен оқулықты пайдалана отырып жыраудың өміріне шолу жасайды.-

II топ. Жыраудың шығармашылығы.

IIIтоп. «Даналық ойдан дән ізде» Ақтамберді жырау жайлы айтылған пікірлерді талдайды.

IV топ. Ақтамберді – тарихи тұлға.

2-тапсырма «Керемет пікірталас»

Топ оқушыларына «Күлдір-күлдір кісінетіп» толғауының нұсқасы таратылады, оқушылар нұсқаны оқып шығады.

3-тапсырма «Сюжеттік кесте»

бейнебаянды мұқият тыңдайды;

- Тұлғаның кім екенін анықтайды;

- өмір жолынан мәлімет береді.


бейнебаянды мұқият тыңдайды;

- жыраудың шығармалары

на тоқталып, толғауларының идеясын анықтайды;

бейнебаянды мұқият тыңдайды;

- Ақтамберді жырау жайлы айтылған пікірлерге өзіндік көзқарастарын білдіреді;


бейнебаянды мұқият тыңдайды;

- Ақтамберді жыраудың батырлығы, ерлігі жайлы айтады;

Толғауды мәнерлеп оқиды;

Мазмұнын жұппен талдайды;

Топ ішінде бір-бірімен пікір алмасады.






«Басбар-

мақ» әдісі




















«Басбар

мақ» әдісі










«Басбар

мақ» әдісі






































Сабақтың соңы

5 мин



Қорытынды

лау.

«Рефлексия»


Сабаққа кері байланыс береді


Сабақ №20

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Қазтуған жыры

Сабақтың мақсаты

Қазтуған жырау өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің

әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Презентация арқылы сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады. Оқушыларды топқа «Сандар» арқылы бөлеміз.

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады

Топқа бөлінеді, топ басшыларын сайлайды





«Бағдар

шам»

әдісі


Интерактивті тақта, стикер , смайликтер, көрнекі

ліктер

Сабақтың ортасы

Оқылым. Қазтуған жырау туралы қысқаша ақпаратпен танысады.

«Қазтуғанның қонысымен қоштасуы» өлеңін мәнерлеп оқу.

1-тапсырма

Жырдың негізгі идеясы мен тақырыбына сипаттама беріңіз. (ауызша)

2-тапсырма

Жырда кездесетін жер-су атауларын теріп жазыңыз.

(Еділ, Аштархан, Жайық, Ойыл, Қиыл, Жем,Сағыз)

3-тапсырма.

Жеке жұмыс.Берілген үзіндідегі кейіпкер бейнесіне талдау жасау үшін жырдағы кейіпкер образын (Қазтуғанның өзі) анықтау үшін «Төрт сөйлем» тәсілі бойынша төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

1.Пікір. «Қазтуғанның қонысымен қоштасуы» толғауы бойынша өзіндік пікіріңізді бір сөйлеммен жазыңыз.

2.Дәлел. Толғаудағы кейіпкер /ақын/ мінезін ерекшелеп тұрған сөз бен суреттемелерге

2-3 мысал тауып, бір сөйлеммен дәлелдеңіз.

3.мысал.

Толғауды өмірмен байланыстырып, ақын қозғаған жер мәселесіне байланысты мысал келтіріңіз

4-тапсырма.

Сұрақтарға жауап беру Қазтуған жырау кім? «Туған жермен қоштасу» толғауының тақырыбы мен идеясына түсінік бер.











Жаңа тақырыппен танысады





Мәтінді оқиды


«Төрт сөйлем» тәсілі бойынша төмендегі тапсырмаларды орындайды


Қазтуған жырау туралы мәлімет біледі.


Толғаудың тақырыбы мен идеясын анықтайды. Толғау мазмұны бойынша топ оқушылары постер қорғайды



Толғау мазмұнын анықтайды. Қазтуғанның «Туған жермен қоштасу» толғауына сатылай кешенді талдау жасау Толғауға сатылай кешенді талдау жасайды Троп, фигура түрлерін табады.


Өз ой – пікірін білдіру



«Бағдар

шам»

әдісі























































«Бағдар

шам»

әдісі

















































































Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

«Бағдаршам» әдісі


Сабаққа кері байланыс береді



Сабақ №21

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Мұрат Мөңкеұлы

Сабақтың мақсаты

Мұрат Мөңкеұлының өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Мұрат Мөңкеұлы туралы мағлұмат алу. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады. Оқушыларды топқа бөлу«Ән шумақтары» әдісін қолдану. Танымал әуендердің жалғасын табуы керек.

Әр қағазда өлеңнің басы жазылған таңдап алған адам оны жалғастыруы керек.

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады. Топқа бөлінеді топ басшыларын сайлайды

«Екі жұлдыз бір тілек»әдіс

Интерактивті тақта, стикер , смайликтер, көрнекі

ліктер


Сабақтың ортасы

«ЖИГСО-2» әдісі Мұрат Мөңкеұлының өмірі туралы түсінік. Ақын өмір сүрген кезең.

Мұраттың арнау өлеңдері, олардың тақырыптары.

Ақынның сұлулық тақырыбына арналған өлеңдері, мәнерлеп оқу, мазмұнын түсіндіру.

1 -тапсырма. Мұрат Мөңкеұлы қай жерде дүниеге келген? Кімнің ұстазы?

2-тапсырма. Мұрат Мөңкеұлы шығармаларының тақырыбы мен идеясы неде?

3-тапсырма. Мұрат Мөңкеұлы шығармаларында не туралы айтылады? Қай заманның ерекшелігі суреттеледі?

4-тапсырма. Шалкиіз жырау мен Қазтуған толғауларын жеткізуге Мұрат Мөңкеұлының еңбегі туралы не білесіңдер?

Позиция: «Менің ойымша,...» немесе «Мен ________ деп санаймын» деген құрылымдарды қолданып, мәселеге қатысты өз пікірін айтып, көзқарасын түсіндіреді.

Негіздеу: «Өйткені..»

Мысал келтіру:

Қорытынды.

Рефлексия

Оқушылар сабақ соңында рефлекция парағын толтырады.



Сурет бойынша ойыңыз







Берілген тапсырманы топпен оқып, танысады. Келесі топтарға барып түсіндіреді.





Мәтінді оқиды















Берілген тапсырмаларды орындайды



Қосымша мәлімет ізденеді














Мәтін бойынша сұрақтарға топ болып жауап беру, постер қорғау


Сұрақтарына жауап береді


Сұрақтарға жауап береді. тапсырманы орындайды.


«Екі жұлдыз бір тілек»әдісі





































«Екі жұлдыз бір тілек»әдісі






















«Екі жұлдыз бір тілек»әдісі

















































домбыра» әдісі





Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

«Ауа райы» әдісі

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп , айтып береді

Сабаққа кері байланыс береді



Сабақ № 22

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Мұрат Мөңкеұлы « Сарыарқа» өлеңі

Сабақтың мақсаты

Тапсырмалар бойынша атқарушы ұғымын меңгерте отырып, тапсырмаларды орындауда машықтандыру және тақырып ұғымын, түрлерін ажыратуға дағдыландыру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушы

ның

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі:

1.Оқушылармен амандасу, түгендеу.

2.Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру


Оқушылар амандасады
сабаққа назар аударады

«Басбар

мақ» әдісі

Сабақтың ортасы

Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, өзара ұжымдық талқылау жасағаннан кейін мұғалім оқушыларға сабақтың тақырыбы, мақсатымен таныстырады.

1-тапсырма:

Мұрат Мөңкеұлы қай жерде дүниеге келген?Кімнің ұстазы?

2-тапсырма:

Мұрат Мөңкеұлы шығармашылығының тақырыбы мен идеясы неде.

3-тапсырма:

 Мұрат Мөңкеұлы шығармашылығында не туралы айтылады. Қай заманың ерекшелігі суреттеледі.

4- Тапсырма

Берілген тапсырмаларды орындай отырып, шығармаға жан-жақты талдау жасаңыз.

Оқу деңгейі: Білу, түсіну, жинақтау

«ДЖИГСО» әдісі арқылы жүзеге асады.

1-қадам. М.Мөңкеұлының «Сарыарқа» өлеңінің мазмұнымен танысады.

«Сарыарқа тобы»

1 бөлімі

«Қыран» тобы

2 бөлімі

«Рухани» тобы

3 бөлімі

«Тәуелсіздік»

4,5 бөлімі

2-қадам. Топтағы төрт оқушының әрқайсысының қабілетіне қарай мына тапсырмалар бөлініп беріледі.

1.Өлең жолдарындағы жер-су атауларын «Т» кестесіне салып жазыңыздар.

Тарихи атаулар

Қазіргі кездегі атаулар



2. Өлең жолдарындағы автор көзқарасындағы құндылықтар не екенін атап беріңіз.

3. Өлеңдегі тарихи тұлғалардың есімдерін тауып жазыңыз? Олар туралы білетін қысқаша мәлімет беріңіз?

4. Өлеңнің басты идеясын ашатын мақал-мәтелдер жазыңыз.

5. Өлең жолдарында кездесетін көркемдеуіш құралдарды тауып жазыңыз.

3-қадам. Бірдей тапсырма алған оқушылар бір топқа жиналады. Өздерінің тапсырмалары туралы ізденеді, бірігіп талқылайды.

4-қадам. Оқушылар бастапқы топтарына қайта жиналады. Топтағы әр оқушы өздеріне түскен тапсырманы топ ішінде түсіндіреді, талдап

5-Тапсырма

«Гауһарлар иерархиясы» әдісі арқылы жүзеге асады.

6-тапсырма .

Жаңа тақырып бойынша мәліметтерді жинақтай отырып, сұрақтарға жауап беріңіз.

«Ауадағы сұрақтар» әдісі арқылы жүзеге асалды.

Жаңа тақырыппен танысады.






Сұрақтарға жауап береді













Берілген тапсырма

ларды орындайды





Шығармадағы жер-су атауларын жазады.

Шығармадағы тарихи тұлғаларды атап, олар туралы мәлімет береді.

Автор көзқарасындағы құндылық

тарды атап көрсетеді.

Өлеңдегі көркемде

гіш құралдарды табады.









Рухани құдылықтарды дұрыс топтастырады.


Басымдық

тарын дұрыс анықтайды



Мәнін ашып көрсетеді.



Ой-пікірін білдіру

Сұрақтарға жауап береді


Тапсырма

ларға топ ішінде отырып дайындала

ды.



Жаңа сабақта алған мәліметте

рін жинақтайды


Берілген сұрақтарға нақты, толық жауап береді



Қазіргі заман құндылықтарымен салыстырыңыз. (Отан, ел-жұртым, адамгершілік, рухани, жақсылық, материалдық, ақыл-білім, денсаулық, отбасым)



«Басбар

мақ» әдісі














2 жұлдыз, 1 тілек







«Басбар

мақ» әдісі














«Басбар

мақ» әдісі



































Сабақ

тың соңы

5 мин



Қорытындылау.

«Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі арқылы сабақтың ұнаған жеріне екі жұлдызшамен баға бер, бір тілегіңді арна.


Сабаққа кері байланыс береді


Сабақ № 23

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Шешендік өнер: Майқы би мен Мөңке бидің шешендік сөздері

Сабақтың мақсаты

Майқы би мен Мөңке бидің шешендік сөздеріндегі психологизмді анықтап, талдау жасау

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушы

ның әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Слайдтан көрсету арқылы

сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.

Оқушылар амандасып
сабаққа назар аударады





Сабақтың ортасы

1-тапсырма.

1.Майқы би мен Мөңке би шамамен қай ғасырларда өмір сүрген?

2.Майқы бидің есімі қай тарихи тұлғамен қатар аталады?

3.Майқы бидің нақыл сөздері неге қатысты айтылған?

4.Мөңке би демеңіз, ақылы жақса атадай» деген мұрасының зерттелуіне қандай ғалымдар үлес қосқан?

5.«Қой асығы демеңіз, қолыңа жақса сақадай, жасы кіші мақалды қалай түсінесіңдер?

Сыныпты топқа бөлу .

Әр түрлі жұлдыздардың түсі арқылы топқа бөлемін.

1-топ –«Шешендер»

2-топ -«Билер»

3-топ - «Жыраулар»

1 - тапсырма.

Майқы бидің нақыл сөздерін, Мөңке бидің шешендік сөзін оқу, сұрақтарға жауап беру, өзіндік пікірлерін айту.

2- тапсырма.

Топтық жұмыс.

Графикалық органайзерлердің көмегімен жүзеге асырылады.

1-топ. Кестені пайдаланып, Майқыға тән қасиеттерді санамалап айту.


М айқы би







2-топ:

Төмендегі кестені пайдаланып, Мөңке кім? деген сұраққа жауап беру.

Мөңке би

3-топ. «Қос диаграмма» кестесі арқылы

Майқы би мен Мөңке бидің ұқсастығы мен айырмашылығын ажырату.

ҚБ «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі арқылы бағалауды жүзеге асырамын.







Мәтінді оқиды

Жаңа тақырып

пен танысады. Өз ой пікірлерін айтады.








Берілген тапсырма

ларды орындай

ды















Дескрип

тор:

-Майқыға тән қасиеттер

ді санамалап айта алады.

-Мөңке кім? деген сұраққа жауап бере алады.

- Майқы мен Мөңке бидің ұқсастығы мен айырмашылығын ажыратып жаза алады.

«Бағдаршам»

әдісі
















«Бағдар

шам»

әдісі
































Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

Бәрін түсіндім

Әлі де көп білгім келеді

Көмек қажет етемін


Сабаққа кері байланыс береді



Сабақ №24

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Эссе. Шешендік сөз- өнер падишасы

Сабақтың мақсаты

Шешендік сөздер туралы білімдерін кеңейту

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

«Шаттық шеңбері»


Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады



Интерак

тивті тақта

Сабақтың ортасы

 Әдеби эссе жазуды меңгеру үшін, ең алдымен, әдеби эссе құрылымын білу
маңызды. Эссе құрылымы қандай болады? Нені ескеру керек?

1. Кіріспе. Бұл бөлімді үш не төрт сөйлеммен ашуға болады

2. Негізгі бөлім. Бұл бөлім кемінде үш азат жолдан тұрып, үш пікірмен  ашылғаны дұрыс.

3. Қорытынды.

Басты ескеретін мәселе – жаңа ой жазудан аулақ болу. Мұнда
бастапқы көзқарасыңа қайта оралып, оны басқа сөйлеммен жеткізуге тырысу керек. Сонымен қатар негізгі бөлімнің әр азат жолының түйінін  топтап жазып барып, жалпы қорытынды сөйлеммен аяқтаған дұрыс.

Эссе жазу барысында сақталуы тиіс талаптар:

жеке көзқарастың көрінісі;

фактілі дәлелдер (аргументтер);

теориялық негіздеме;

терминдерді қолдану;

дәйексөздерді келтіру;

әртүрлі көзқарастарды мысалға алу;














«Басбар

мақ» әдісі










«Басбар

мақ» әдісі







































«Домбы

ра» әдісі





Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.



Сабаққа кері байланыс береді



Сабақ № 25

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Шешендік жырларды сахналау

Сабақтың мақсаты

Сахналау сабағы – оқушылар шығармашылығын дамыту. Сахналау сабағы – оқушылар шығармашылығын дамыту. Балалардың шығармашылық қабілеттерін, сөйлеу мәдениеті мен ой-өрісін, дүниетанымын жетілдіруде сахналау тиімді нәтиже береді.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.


Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады


Интерактивті тақта, стикер , смайликтер, көрнекіліктер


Драмалық шығарманы сахналау: рөлдерді бөлу; кейіпкерлер сұхбаты мен монологтарды жаттау; образдарды сомдау; декорациялық материалдарды сұрыптау мен жасақтау; сахнаға лайықтау секілді бірнеше іс әрекеттер кезеңінен құралады.



Мәтінді оқиды











Берілген тапсырмаларды орындайды







«смайлик»

арқылы бағалау










Стикерлер арқылы бағалау
















Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

*НЕ білдім?

*НЕ маңызды?

*НЕ түсініксіз?


Сабаққа кері байланыс береді


Сабақ №25

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Шешендік жырларды сахналау

Сабақтың мақсаты

Сахналау сабағы – оқушылар шығармашылығын дамыту. Балалардың шығармашылық қабілеттерін, сөйлеу мәдениеті мен ой-өрісін, дүниетанымын жетілдіруде сахналау тиімді нәтиже береді.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.


Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады

«Басбар

мақ» әдісі

Интерактивті тақта, стикер,

Сабақтың ортасы

Оқушыларды топтарға бөлу («Төле би», «Әйтеке би», «Қазыбек би» топтары).

Балаларға 3 би-шешен туралы мәліметтер беріледі. Үлестірме қағаздарда олардың өміріне қатысты деректер және шешендік сөздерінен үзінділер жазылады. Балалар берілген мәліметтерді топтастырады, сахналап көрсетеді.








Берілген тапсырмаларды орындайды



шығарманы сахналау: рөлдерді бөлу;










«Басбар

мақ» әдісі






















Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

«Ауа райы» рефлексия


Сабаққа кері байланыс береді


Сабақ №26-27

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Шортанбай Қанайұлы «Зар заман» өлеңі

Сабақтың мақсаты

Шортанбай Қанайұлы өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады

Смайлик арқылы бағалау


Сабақтың ортасы

1-тапсырма

Үзіндіні мәнерлеп , образға еніп, сахналап, жатқа айт. Шығармадағы заман бейнесіне өз пікіріңді білдір

1-топ: Ақынның айтпақ ойын үзіндіден тауып, өз пікіріңді білдір

2-топ: Заманның тарлығының белгісін көрсететін үзіндіні тауып, өз пікіріңді білдір

3- топ: Патша өкіметінің озбырлығын көрсететін жолдарды тауып, өз пікіріңді білді

2-тапсырма

Өлеңнен көркемдегіш құралдарды табыңдар

  1. 1-топ эпитет

  2. 2-топ метафора

  3. 3-топ теңеу

3-тапсырма

«Зар заман» толғауының даму барысын талда

«FILA» кестесі

4-тапсырма

Қоржындағы талқылауға арналған сұрақтарға жауап беріңіз.

1 ) Шортанбайдың зар заман ақындары қатарына қосылу себебі неде деп ойлайсың ?

2 ) Шортанбай шығармаларының басты тақырыбын анықта.

3) Бүгінгі заманның Шортанбайларына кімдерді жатқызасыз?


Үзінді арқылы заман бейнесін ашады

үзіндідегі ойға сыни тұрғыдан баға береді

өлеңді мәнерлеп оқып, образға еніп, сахналайды.




бір заттың не құбылыстың ерекше белгілерін анықтайды

бір заттың не құбылыстың ұқсастық белгілері негізінде астарлы мағынада қолданылатын сөздерді табады

-бір заттың не құбылыстың белгісін, қасиетін, сапасын көрсететін ұғымды табады

көркемдегіш құралдардың қолданысын талдайды.



Әдеби жанр түрлерінің даму барысын талдайды

-Мәліметтер келтіре отырып, проблеманың толық сюжетін анықтайды

-проблеманы зерттеуге ізденіске түседі

-болған ситуация жайлы өз пікірлерін білдіреді

осы ситуацияның туындауы мүмкін себептерін айқындайды

Смайлик арқылы бағалау











Смайлик арқылы бағалау




























Смайлик арқылы бағалау











қоржын арқылы»















































Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

«Жетістік баспалдағы»


Сабаққа кері байланыс береді


Сабақ №28

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Дулат Бабатайұлы

Сабақтың мақсаты

Дулат Бабатайұлы шығармашылығы жайлы білім беру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Слайдтан көрсету арқылы

сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады



«Бағдар

шам»

әдісі


Сабақтың ортасы

1-тапсырма

1-топ Мәтінмен танысып шығып, ақын тарихтың қай кезеңдерінде өмір сүрді? деген сауалға дәйек келтіре отырып, жауап беріңіздер. Ойларыңызды «О, Ақтан жас, Ақтан жас» өлеңіндегі негізгі идеямен ұштастырыңыздар. Берілген сұрақтарға жауап беріңіздер.

1.«Еспембет» поэмасы қай жанрға жатады?

2.Дулаттың шығармаларын не себепті оқуға қажетсіз санады?

3.Ол өмір сүрген кезең;

4.Дулат қай шығармада Барлас атанды?

2 топ: Мәтінмен танысып шығып, ақын тарихтың қай кезеңдерінде өмір сүрді? деген сауалға дәйек келтіре отырып, жауап беріңіздер. Ойларыңызды«О, Ақтан жас, Ақтан жас» өлеңіндегі негізгі идеямен ұштастырыңыздар. Берілген сұрақтарға жауап беріңіздер.

1.Дулат шығармаларында көрініс тапқан өмір шыңдығы?

2.Дулат уытты, шыншыл сөздерін кімдерге арнаған?

3.Ол Қазақ Еліне деген сүйіспеншілігін қалай көрсетті?

3-топ: Мәтінмен танысып шығып, ақын тарихтың қай кезеңдерінде өмір сүрді? деген сауалға дәйек келтіре отырып, жауап беріңіздер. Ойларыңызды «О, Ақтан жас, Ақтан жас» өлеңіндегі негізгі идеямен ұштастырыңыздар. Берілген сұрақтарға жауап беріңіздер. Дулат Бабатайұлы (1802, Шығыс Қазақстан облысы Аягөз ауданы Сандықтас қонысы — 1874, сонда) — көрнекті ақын. 1880 жылы Қазанда жарық керген «Өсиетнама» деген жинағына ақынның замана туралы толғаулары енген. Орта жүз құрамындағы найман тайпасынан шыққан. Өмірі туралы деректер толық зерттелмеген. Өлеңдері ел ішіне ауызша ҚБ «Басбармақ»

және қолжазба түрінде таралған. Ақынның кейбір өлеңдері кеңес дәуірінде әр

1.Дулат кім, ол туралы не білеміз? 2.Қай жылдары өмір сүрген? 3.Дулаттың қандай жинағы жарық көрді?

4.Ақын арнау өлеңдерін кімдерге арнаған?





Мәтінді оқиды

Жаңа тақырыппен танысады. Өз ой пікірлерін айтады.











































Берілген тапсырмаларды орындайды













Дескриптор:

- шығарма мазмұнын біледі;

-шығарма

ның тақырыбы мен идеясын анық

-мәтін бойынша сұрақтарға жауап береді

«Бағдар

шам»

әдісі












































































«Бағдар

шам»

әдісі












































































«Домбыра» әдісі


Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

Бәрін түсіндім

Әлі де көп білгім келеді

Көмек қажет етемін


Сабаққа кері байланыс береді береді


Сабақ №29

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Сүйінбай Аронұлы, өмірі мен шығармашылығы

Сабақтың мақсаты

Сүйінбай Аронұлы – айтыскер ақын өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Слайдтан көрсету арқылы

сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады





Сабақтың ортасы

(Ұ) «Миға шабуыл» әдісі

Сабақтың тақырыбы, мақсатымен таныстырады.

1-тапсырма.

«Венн диаграммасы» арқылы қазақ ақыны Сүйінбай мен қырғыз ақыны Қатағанды салыстырыңдар

2-тапсырма.

Өлең жолдарындағы автор бейнесіне сипаттама беріңіз. Мысалдармен ойыңызды дәлелдеңіз. Кейіпкер бейнесін гуманистік тұрғыдан талдаңыз.

3-тапсырма:

Көркем шығармадағы кейіпкерлердің типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан анықтаңыз.

Сүйінбай


Тезис

Дәлелдер

1-дәлел

2-дәлел

3 -дәлел











1-тапсырма

«Сүйінбай мен Қатаған» айтысын РАФТ әдісі арқылы талдайды

Р – рөл (шығарманың қоғамдағы рөлі)

А – шығарма кімдерге арналған

Ф – шығарманың түрі

Т – шығарманың тақырыбы

2-тапсырма


« Пирамидалық талқылау» арқылы шығарманың ішінен тарих беттерінде есімі қалған батырларды теріп жазып, олар туралы не білетіндіктерін айтады.

3-тапсырма

3 түрлі стикер бойынша деңгейлік тапсырмалар

«Зерттеу» әдісі

Талқылау сұрақтары:

Қызыл: Осы шығармадан қандай тарихи кезеңді көруге болады?

Сары: Қатаған Сүйінбайдың сөзінен неге жеңілді, жеңілу себептерін тарқатып айт?

Жасыл: Сүйінбайдың сөз қолданысы қандай болды?

4-тапсырма

«Төрт сөйлем» тәсілі арқылы жұмыс жүргізеді

«Төрт сөйлем» тәсілі

1. Пікір

Оқыған шығарма бойынша өзіндік пікіріңізді бір сөйлеммен жазыңыз

2. Дәлел

Өз пікіріңізді бір сөйлеммен дәлелдеңіз

3. Мысал

Пікіріңізді өмірмен байланыстырып, мысал келтіріңіз

4.Қорытынды

Өз пікіріңізді пысықтап, қорытынды шешім жазыңыз

5-тапсырма.

Құндылықтарға қатысты шығармадан бірнеше эпизодтарды анықтаңыз, бүгінгі күнмен салыстырыңыз.

1-топ.

Құндылық

Эпизодтар



2-топ.

Құндылық

Эпизодтар



3-топ.

Құндылық

Эпизодтар




Жаңа тақырыппен танысады. өз ой пікірлерін айтады.




Берілген тапсырмаларды орындайды


Шығарманы РАФТ әдісіне салып талдайды



Шығармадан батырларды теріп жазады

Батырлар туралы ойларын тарқатады


Мәтін бойынша сұрақтарға жауап береді

Өз пікірін жазады

Бір сөйлеммен дәлелдейді

Пікірді өз ойымен байланыстырады

Пікірін пысықтап, қорытынды жасайды




Оқиға орын алған тарихи кезеңді анықтайды

Қатаған мен Сүйінбайдың сөз қолданыстарын талдайды







Шығармадан құндылықтарды анықтайды

Бүгінгі күнмен байланысты

рады


«Бағдар

шам» әдісі

























































































«Бағдар

шам»

әдісі



























ҚБ «Ода

ғай

лар» әдісі

Оооооо! – тама

ша





















































Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

Бәрін түсіндім

Әлі де көп білгім келеді

Көмек қажет етемін

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп , айтып береді.

Сабаққа кері байланыс береді береді



Сабақ №30


Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Сүйінбай Аронұлының «Датқаларға » өлеңі

Сабақтың мақсаты

Сүйінбай Аронұлы – айтыскер ақын өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Слайдтан көрсету арқылы

сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады





Сабақтың ортасы

1-тапсырма.

Өлеңге сатылай кешенді талдау

І,ІІІ топтарға “Үмбетәліге” өлеңі.

ІІ,І V топтарға “Датқаларға” өлеңі

1. Авторы:

2. Тақырып:

3. Жанр:

4. Идеясы:

5. Шумақ:

6. Тармақ:

7. Ұйқас:

8. Әдеби теориялық ұғымдар:

9. Өлеңнің негізгі түйіні, тәрбиелік мәні:

2-тапсырма.

«ВЕНН»диаграммасын анализ барысында анықтау. Күшті жақтары, Әлсіз жақтары, Төнетін қауіп, Шешу жолдары

3-тапсырма.

«ПОПС формуласы» арқылы сабаққа тұжырым жасау “



Жаңа тақырыппен танысады.










Дескриптор:

-шешендік сөздің мағынасын түсінеді;

-сұрақтарға жауап бере алады;

-өзіндік пікірін дәлелдеп айта алады.





«Бағдар

шам»

әдісі





















«Бағдар

шам»

әдісі



























Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

Бәрін түсіндім

Әлі де көп білгім келеді

Көмек қажет етемін


Сабаққа кері байланыс береді береді


Сабақ №31

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

С.Торайғыров «Алаш ұраны» өлеңі

Сабақтың мақсаты

С.Торайғыровтың «Алаш ұраны» өлеңі өмірі мен шығармашылығы жайлы білім беру. Туындылары арқылы тәрбиелеу, функционалдық сауаттылығын арттыру

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушы

ның

әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Слайдтан көрсету арқылы

сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады




Сабақтың ортасы

(Ұ) «Миға шабуыл» әдісі арқылы өткен тақырыппен жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой қозғау сұрақтарын ұжымдық талқылау. Бір-біріне сұрақтар қояды.Сыныптастырының пікірін толықтырады.

Өз ойымен бөліседі.

Сабақтың тақырыбы, мақсатымен таныстырады.

1-тапсырма. Айтылым.

Сұлтанмахмұт Торайғыров кім?

Ол қайда білім алды?

2-тапсырма:

«Алаш ұраны» шығармасынан алынған үзіндіні мәнерлеп, жатқа айтып беріңдер.

3-тапсырма.

Сұлтанмахмұт Торайғыровтың «Алаш ұраны» өлеңін тыңдату.

Әр топқа «Алаш ұраны» өлеңінен үзінді беріледі. Сол үзіндіден ақынның айтпақ ойы мен идеясын постерге жазып қорғау.

1 - топ.

Өлеңнің негізгі тақырыбы не, ақын қалың көпшілікті неге шақырады?
Өлеңнен тірек сөздерді теріп жазып, ақынның айтпақ ойын түсіндіріңдер.
Тақырыбы не, ақын қалың көпшілікті неге шақырады?
2 - топ.
«Алаш ұраны» өлеңінің жазылу тарихы мен идеясы қалай?
Өлең құрылысына талдау жасау.
Жанр түрі:
Шумақ:
Тармақ:
Бунақ:
Буын:
Ұйқас:
Өлең идеясы сендерге не берді?
3 - топ. «Түйінді сөз» Бес жолды өлең

1.Зат есім кім? Не? 1 сөз

2. Сын есім 2 сөз

3. Етістік 3сөз

Сөйлем 4 сөз

Синоним


Жаңа тақырыппен танысады. Өз ой пікірлерін айтады.













Берілген тапсырма

лар

ды орындайды




сұрақтарға жауап береді


Өлеңде кездесетін әдеби - теориялық ұғымдар:

Өз елінің келешегіне деген ақын сенімі мен үмітінің өміршеңді

гін дәлелдеп көріңдер.

Ақын өлеңіндегі ойды бүгінгі күнмен қалай үндестіруге болады?

«Бағдар

шам»

әдісі



























«Бағдар

шам»

әдісі

















































Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

Бәрін түсіндім

Әлі де көп білгім келеді

Көмек қажет етемін


Сабаққа кері байланыс береді.


Сабақ №32

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Тест жұмыстары

Сабақтың мақсаты

Оқушылардың шешендік қабілеттерін арттыру, тілдік дағдыларын жетілдіру, сондай-ақ ұлттық мәдениетті түсінуі мен бағалауы

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Баға

лау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушыларды түгендеу, сабақтың мақсатын айтамын.

Қызығушылығын ояту

https://bilimland.kz/kk/

Тест сұрақтары:

1.Шешендік өнер дегеніміз не?

А) Тек сөз өнері

Б) Тек поэзия

В) Сөзді күшті пайдалану

Г) Саяси ойын

2.Шешендік жырлардың негізгі мақсаты?

А) Ақпарат беру

Б) Эмоцияны жеткізу

В) Көрерменге әсер ету

Г) Барлық жауаптар дұрыс

3.Шешендік өнерде маңызды рөл атқаратын элемент:

А) Көркем тіл

Б) Тек білім

В) Ортақ тақырып

Г) Секреттер

4.Шешендік жырларды оқытуда қандай әдіс тиімді?

А) Тек тыңдау

Б) Диалог жүргізу

В) Сынау жүргізу

Г) Кітап оқу

5. жырлардың әдеби ерекшеліктерін бақылаушы кім?

А) Мұғалім

Б) Оқушы

В) Қоғам

Г) Ата-ана

6.Шешендік жырларда қандай әдістер жиі қолданылады?

А) Ритм мен рифма

Б) Метафора және эпитет

В) Әдеби дәстүрлер

Г) Барлық жауаптар дұрыс

7. Өнердегі жаңашылдық негізгі фокус қандай?

А) Дәстүрлі стиль

Б) Бүгінгі қоғамның мәселелері

В) Тарихи оқиғалар

Г) Тек фольклор

8.Шешендік жырларды бағалауда қандай критерийлер қамтылады?

А) Сөздің мәні

Б) Сөйлеу мәнері

В) Аудиториямен байланыс

Г) Барлық жауаптар дұрыс

9. Шешендік өнерде эмоционалдық әсерді қандай құралдармен жеткізуге болады?

А) Дыбыстық әсерлер

Б) Шығармашылық

В) Көрнекілік

Г) Барлық жауаптар дұрыс

10.Оқушылардың шешендік қабілеттерін дамыту үшін не қажет?

А) Практикалық жаттығулар

Б) Теоретикалық білім

В) Үздіксіз тәжірибе

Г) Барлық жауаптар дұрыс

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады















Тесттің жауаптары:

В

Г

А

Б

А

Г

Б

Г

Г

Г



«Бағ

дар

шам»

әдісі


https://bilimland.kz/kk/


Сабақтың ортасы

3-тапсырма. .

«Оқу және жазу сауаттылығына қатысты сұрақтар әдісі

Берілген тәсілді оқып, қарамен берілген сөз тіркестері мен сөйлемнің мағынасын ашады, бүгінгі сабақпен байланысын анықтайды, түйін жасайды

Екі дос (Ел аузынан) әңгімесімен таныстыру.



Жаңа тақырыппен танысады. Өз ой пікірлерін айтады.

Дескриптор:

-Шығармада

ғы лирикалық кейіпкерге мінездеме береді

- Өлеңдегі достық түрлерін анықтайды

- Өз көзқарасын жазады

«Бағ

дар

шам»

әдісі











«Бағ

дар

шам»

әдісі














Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

Бәрін түсіндім

Әлі де көп білгім келеді

Көмек қажет етемін


Сабаққа кері байланыс береді береді



Сабақ № 33

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Шешендік жырларды жаттау

Сабақтың мақсаты

Жырларды жаттаудың түрлі әдіс-тәсілдерін үйрету.Оқушылардың шешендік дағдыларын дамыту.


Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Баға

лау

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Слайдтан көрсету арқылы

сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады




Сабақтың ортасы

Шешендік жырлардың маңызы:

Шешендік өнердің тарихы мен мәні.

Көрнекті шешендердің үлгілерімен таныстыру (мысалы, Бұқар жырау, Абай, т.б.).

Күнделікті жаттау: кішкене бөліктерге бөліп рекурсиялық жаттау.

Әр топқа қысқа шешендік жыр беру.

Топтардың жұмыстары (10 мин)

Әр топ өздері жаттаған жырды сыныпта айту.

Өзара сын және пікір алмасу.

Қорытынды (5 мин)

Сабақтан түйген ойларды қорытындылау.

Оқушыларға жырлардың қазақ мәдениетіндегі орны туралы сұрақтар қою.

«Түйінді сөз» Бес жолды өлең жыр

1.Зат есім кім? Не? 1 сөз

2. Сын есім 2 сөз

3. Етістік 3сөз

Сөйлем 4 сөз

Синоним


Жаңа тақырыппен танысады. Өз ой пікірлерін айтады.



Топтар жырды жаттайды, дайындалу үшін 10 минут уақыт беріледі.










Берілген тапсырмаларды орындайды









«Бағ

дар

шам»

әдісі












«Бағ

дар

шам»

әдісі























Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

Бәрін түсіндім

Әлі де көп білгім келеді

Көмек қажет етемін


Сабаққа кері байланыс береді береді


Сабақ № 34

Бөлім:


Педагогтің аты-жөні


Күні:


Сабақ


Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Қорытынды сабақ

Сабақтың мақсаты

Оқушылардың шешендік жырларды терең түсінуіне, олардың тарихы мен мәдениеттегі орнын сезінуіне көмектесу.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының

әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру. Сабақ тақырыбы, мақсатымен таныстырылады.

Оқушылар «Атомдар мен молекулалар» әдісі

арқылы топқа бөлінеді.

Оқушылар амандасады
сабаққа назар аударады.

Оқушылар топқа бөлініп өз топбасшыларын сайлайды



«Отшашу» әдісі

Тілектер айтылады.


Сабақтың ортасы

 «Миға шабуыл» әдісі арқылы , топқа ынтымақтастық қарым-қатынас орнатуға ықпал ету арқылы оқушыларды мозайка арқылы топқа біріктіремін.

1 - тапсырма. «Ара» тәсілі арқылы алдыңғы алған білімдерін еске түсіреміз.

Шешендік жырлар - сөз өнерінің бір түрі, оның мақсаты тыңдаушыларға әсер ету, ойларын жеткізу және эмоциялар тудыру болып табылады.

Практикалық тапсырмалар:

Оқушыларға өз шешендік жырларын жазу немесе белгілі бір тақырыпта импровизация жасап көру.

Тапсырмалар:

1.Өз шешендік жырыңызды жазыңыз, тақырыбын таңдаңыз.

2.Белгілі шешендердің жырларының біреуін таңдап, оның мазмұнын талдаңыз.

3.Топтық дискуссияға қатысып, шешендік өнердің қазіргі қоғамдағы рөлі туралы ой бөлісіңіз.

Интервью» әдісі. Жұптық жұмыс.

Сұрақ-жауап.

ҚShape10 орытындылау: «Ақпаратты сүзу» әдісі










Тапсырманы орындайды







Тапсырмаларды орындайды

Сызба арқылы шешендік сөздерді көрсетеді


Сұрақтарға жауап береді





Мәтін бойынша сұрақтарға жауап береді












«Ақпаратты сүзу» әдісі







«Отшашу» әдісі






«Екі жұлдыз»

арқылы






«Смайлик

тер» арқылы







Интерактивті тақта,

стикер , смайликтер, көрнекілік

тер

















«Басбармақ» смайлик арқылы бағалау.


Сабақтың соңы

5 мин



Қорытындылау.

Бүгінгі сабақтан үйренген жақсы қасиеттерін еске түсіріп , айтып береді.

Кері байланыс: «Рефлексиялық пирамида»

Shape11


Пікір жазылған парақтарға өз ойларын жазып, сабаққа кері байланыс береді
















Оқушыларға арналған әдебиеттер тізімі


1.Адамбаев Б. «Алтын сандық». Алматы -1989
2. А.Байтұрсынов «Шығармалары»(ІІІ бөлім, «Әдебиет танытқыш»,

137-298 б.), Алматы, «Жазушы»,1989
3. «Ел аузынан: Шешендік сөздер, ақындық толғамдар, аңыз  әңгімелер».
4. Құраст.Б.Адамбаев, Т.Жарқынбеков. Алматы. «Жазушы»-1985     
5. Төреқұлұлы Н. «Қазақтың жүз би-шешені». Алматы.  «Қазақстан»- 1995
6. М.Әуезов «Әдебиет тарихы» Алматы. «Ана тілі»-1991
7. Қазақ мақал-мәтелдері. Алматы, «Ана тілі»- 1993
8. А.Сейдімбек «Қазақ әлемі. Этномәдени пайымдау» Оқу құралыАлматы, «Санат»-1997
9. «Ұлттық дүниетаным» Аюбай Құралұлы «Өнер»2002ж. Алматы.


Мұғалімге арналған  оқу-әдістемелік кешеннің тізбесі:


1.Балақаев М. «Қазақ тілі мәдениетінің мәселелері». Алматы-1965
2. «Билер сөзі». Құраст. Т.Кәкішев, Қазақ Университеті Алматы-1992
3. Әміров Р. «Ауызекі сөйлеу тілінің синтаксистік ерекшеліктері»

Алматы, 1977
4. М.Дүйсенбаева «Қазақ әдеби тілі орфоэпиясының кейбір мәселелері». Алматы, «Мектеп»-1973
5. «Шешендік өнер курсының  бағдарламасы». Құраст.Ф.Оразбаева, А.Қыдыршаев. Алматы, «Арыс-2000»
6. Шканова Б. «Шешендік өнер негіздері» . Орал,1999.
7. М.Балақаев «Тіл мәдениетіжәне қазақ тілін оқыту»  Алматы,1989

8. Р.Сыздықова «Сөздер сөйлейді», Алматы, 1994.

9.Билер сөзі. Құрастырған - Т.Кәкішев Алматы 2011 жыл

Қосымша


Тест тапсырмалары


1-нұсқа
1. Шешендік дегеніміз -
А) қорытынды В) мәнерлеп сөйлеу С) ақыл айту Д) көркем тілмен айтылған үлгі тұжырымдар Е) жатқа оқу
2. «Би»деген кім?
А) сөзге шебер, ел мүддесін қорғайтын адам
В) өз ойынан жыр шығаратын адам С) әнші, өнерлі адам
Д) айтысқа түсетін адам Е) сурет салатын адам
3. Төле, Әйтеке, Қазыбек билер жасаған заң жобасы:
А) «Заңдар жинағы» В) «Жетпіс жарғы»
С)«Жеті жарғы» Д) «Жарғы» Е) Он жеті жарғы
4. Жыраулар поэзиясының қалыптасу кезеңі:
А) XV ғасыр В) XIX ғасыр С) XIII ғасыр Д) XVI ғасыр Е) XIV ғасыр
5. Жыраулық өнер кімнен бастау алған?
А) Бұқар жырау В) Асан қайғы С) Жиренше шешен Д) Сүйінбай Аронұлынан Е) Дулат Бабатайұлынан
6. Жыраулар поэзиясының тақырыбы:
А) жастардың бас бостандығы В) табиғатты қорғау С) ел бірлігі, ел бүтіндігі
Д) Отанды қорғау Е) хандарды дәріптеу
7) Жыр деген не?
А) поэзиялық шығарма атауы В) прозалық шығарма атауы С) драмалық шығарма атауы
Д) ерекше екпінмен айтылатын шығарма Е) өлең жолдары
8) Жырау деген кім?
А) жырды таратушы В) айтысқа түсетін адам С) прозалық туындыларды таратушы
Д) поэзиялық туындыларды таратушы Е) өз жанынан шығарып жыр айтушы
9. Жыршы деген кім?
А) жырды айтушы, таратушы В) жырды өзі шығарушы С) поэзиялық жырды таратушы
Д) драмалық туындыларды таратушы Е) прозалық туындыларды таратушы
10. Дулат Бабатайұлы кім?
А) ақын В) жыршы С) жыр кейіпкері Д) жырау Е) күйші
11.
Дулат Бабатайұлы өмір сүрген жылдар:
А) 1802 - 1871 В) 1802 - 1874 С) 1802 - 1876 Д) 1802 - 1877 Е) 1802 - 1872
12. Риторикалық сұраулы сөйлем:
А) жауапты қажет етеді В) жауапты қажет етпейді
С) сұрау белгісі қойылмайды Д) леп белгісі қойылады Е) нүкте қойылады



2-нұсқа

1. «Алаң да алаң, алаң жұрт» деп басталатын толғау қай жыраудың мұрасы? 

A) Жиембет B) Бұқар C) Ақтамберді D) Қазтуған E) Сыпыра

2. Жыраулар поэзиясынан нәр алып, ақындық поэзияның тууына жол салған ізашар тұлғалардың бірі қайсы?

A) Үмбетей B) Марғасқа C) Тәтіқара D) Бұқар E) Ақтамберді

3. Ноғайлы билеушісі Би Темірмен етене араласқан жырау қайсы?

A) Жиембет B) Шалкиіз C) Доспамбет D) Қазтуған E) Көтеш

4. Жыраулар поэзиясының кемелдене өркендеу дәуірі қай ғасырлар еншісінде?

A) ХV-XVIII ғ.ғ. B) ХV-XVII ғ.ғ. C) ХІV-XV ғ.ғ. D)  ХІІІ-XV ғ.ғ.

E)  ХІV-XVI ғ.ғ.

 5. XVII ғасырда жасаған қазақ поэзиясы өкілдері қатарынан шығармалары бізге дейін жеткен жырауларды белгілеңіз?

A) Көтеш пен Шал B) Доспамбет пен Ақтамберді

C) Бұқар мен Үмбетей D) Қазтуған мен Шалкиіз

E) Жиембет пен Марғасқа

6.   Есім ханның Кіші жүздегі ел сөзін ұстаған биі, қол бастаған батырына айналған жырау?

A) Доспамбет B) Ақтамберді C) Үмбетей D) Жиембет E) Шалкиіз

7.  1598 жылы хандық билік қай ханға көшті? 

A)  Жәнібек хан B)  Тәуке хан C)  Есім хан D)  Қасым хан E)  Болат хан

8.  «Бәкеге» деген арнаудың авторы кім?

A) Бұқар жырау B) Үмбетей жырау C) Жиембет жырау  D) Доспамбет жырау

E) Марғасқа жырау

9.  Бөгембай батырды толғауларына арқау еткен жырау қайсы? 

A) Шалкиіз жырау B) Жиембет жырау C) Марғасқа жырау

D) Қазтуған жырау E) Үмбетей жырау

10.   «Қырында киік жайлаған...» толғауының авторы кім?

A) Марғасқа B) Бұқар C) Шалкиіз

D) Асан қайғы E) Тәтіқара

11.   Доспамбет жыраудың туындылары алғаш рет қай жылы жарық көрді?

A) 1909 ж. B) 1907 ж. C) 1908 ж. D) 1910 ж. E) 1911 ж.

12.    1668-1781 ж.ж. аралығында өмір сүрген жырауды белгілеңіз?

A) Тәтіқара B) Бұқар C) Шалкиіз  D) Доспамбет E) Қазтуған











Жауаптар:




1-нұсқа 2- нұсқа

  1. Д Д

  2. А С

  3. С В

  4. В А

  5. А Е

  6. С Д

  7. В Е

  8. Е В

  9. В Е

  10. В Д

  11. В С

  12. Д В











23


Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
docx
06.05.2025
250
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі