Оқу сабағының жоспары

Сабақтың тақырыбы: Ауылшаруашылығы  дақылдарын агро-климаттық аудандастыру.

Агроклиматическое районирование сельскохозяйственных культур.

Модуль /пән атауы: КМ 6. -ОН 6.2. Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру технологиясын қолдану

Педагог: Дюсенов Б.К дайындады

1. Жалпы мәліметтер:

Курс, топ: 3 курс, 31 Агро

Сабақтың түрі: Құрастырылған

2. Мақсаты, міндеттері:

Білімділік: Ауылшаруашылығы  дақылдарын агро-климаттық аудандастыру туралы білімдерін шыңдау.

Дамытушылық: Студенттердің ойлау қабілеттерін, байқампаздық пен білімге құштарлығын, тапқырлық, ізденімпаздық қасиеттерін, шығармашылыққа баулу, ой-өрісін, тіл байлығын, есте сақтау қабілеттерін дамыту, салыстыру және қорытындылау біліктілігін дамыту.

Тәрбиелік: Ауылшаруашылығы  дақылдарын агро-климаттық аудандастыруын меңгеру. Қоршаған ортаны сүюге баулу.

3.Күтілетін нәтижелер: Студенттердің ауылшаруашылығы  дақылдарын агро-климаттық аудандастыруын жүзеге асыруы.

4.Қажетті ресурстар: Ақпарат тақтасы, баспаға шығарылған және үлестірме материалдар .

5. Сабақтың барысы:

1. Оқушыларды ұйымдастыру.

2. Үй тапсырмасын тексеру

3. Жаңа тақырыпты түсіндіру.

4. Тапсырмаларды орындау

5. Сабақты бекіту.

6. Үйге тапсырма беру.

Үй тапсырмасын тексеру: Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру технологиясының түрлері жайлы жалпы сипаттама алу.

Жаңа тақырыпты түсіндіру.

Агро-климаттық аудандастыру – ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру үшін табиғи-климаттық жағдайларды зерттеп, әр аймаққа қолайлы дақылдарды дұрыс орналастыруға бағытталған процесс. Бұл әдіс ауыл шаруашылығының өнімділігін арттыру мен табиғи ресурстарды ұтымды пайдалануға мүмкіндік береді.

Агро-климаттық аудандастырудың негізгі принциптері:

Климаттық жағдайларды ескеру:

1. Температуралық режим (орташа жылдық температура, ең төменгі және ең жоғары температура).

2. Жауын-шашын мөлшері (жылдық және маусымдық).

3. Желдің бағыты мен жылдамдығы.

Топырақ құрамын зерттеу:

1. Топырақтың құнарлылығы (қара топырақ, сұр топырақ және т.б.).

2. Ылғалдылық деңгейі мен судың сіңірілу қасиеті.

Дақылдардың биологиялық ерекшеліктері:

1. Белгілі бір климаттық жағдайларға бейімделуі.

2. Өсу кезеңінің ұзақтығы.

3. Суыққа, құрғақшылыққа төзімділігі.

Қазақстандағы агро-климаттық аймақтар және дақылдарды орналастыру:

Солтүстік аймақ (құрғақ дала, орманды-дала аймағы)

1. Климат: Құрғақ, жауын-шашын жылына 250–350 мм, орташа температура +2°С–+4°С.

2. Дақылдар:

1. Дәнді дақылдар: бидай, арпа, сұлы.

2. Майлы дақылдар: күнбағыс.

Орталық аймақ (шөлейт аймақ)

1. Климат: Жылдық жауын-шашын 200–250 мм, жазғы температура +20°С–+25°С.

2. Дақылдар:

1. Құрғақшылыққа төзімді дәнді дақылдар: тары, жүгері.

2. Бұршақ тұқымдас: ноқат, жасымық.

Оңтүстік аймақ (шөлді аймақ)

1. Климат: Құрғақ, жауын-шашын жылына 100–200 мм, жазда температура +30°С–+35°С.

2. Дақылдар:

1. Техникалық дақылдар: мақта, қант қызылшасы.

2. Жеміс-жидек және көкөністер: қауын, қарбыз, жүзім.

Таулы аймақтар (Алматы, Тянь-Шань маңы)

1. Климат: Қоңыржай, жауын-шашын жылына 400–600 мм, температура +5°С–+10°С.

2. Дақылдар:

1. Жеміс-жидек: алма, өрік, жаңғақ.

2. Картоп, көкөністер.

Батыс аймақ (Каспий маңы, шөлейт аймақ)

1. Климат: Ыстық, құрғақ, жазғы температура +30°С-қа дейін.

2. Дақылдар:

1. Майлы және дәнді дақылдар: күнбағыс, арпа.

2. Құрғақшылыққа бейім: сорго, жүгері.

Агро-климаттық аудандастырудың маңыздылығы:

1. Өнімділікті арттыру:

1. Әр дақыл үшін қолайлы климаттық және топырақ жағдайларын қамтамасыз ету.

2. Ресурстарды тиімді пайдалану:

1. Су, тыңайтқыштар мен агротехникалық шараларды оңтайлы қолдану.

3. Экологиялық тұрақтылық:

1. Табиғи ортаға зиян келтірмей, егіншілікті дамыту.

4. Шығындарды азайту:

1. Дұрыс таңдалған дақылдар өнімді жоғалтпай, еңбек және қаржы ресурстарын үнемдейді.

Агро-климаттық аудандастыру ауыл шаруашылығының тұрақты дамуын қамтамасыз етіп, Қазақстанның әртүрлі аймақтарында жоғары сапалы өнім алуға мүмкіндік береді.

Агроклиматическое районирование – это процесс распределения сельскохозяйственных культур по регионам с учетом климатических условий, почвенных характеристик и биологических особенностей растений. Его цель – добиться максимальной продуктивности и устойчивости сельскохозяйственного производства.

Основные факторы агроклиматического районирования:

Климатические условия:

1. Среднегодовая температура и её сезонные колебания.

2. Количество осадков и их распределение в течение года.

3. Продолжительность безморозного периода.

4. Влажность воздуха и частота засух.

Почвенные характеристики:

1. Тип почвы (чернозем, серозем, песчаная и т.д.).

2. Содержание органических веществ и питательных элементов.

3. Уровень кислотности (pH).

Биологические особенности растений:

1. Требования к теплу, влаге и свету.

2. Устойчивость к засухам, морозам и болезням.

3. Продолжительность вегетационного периода.

Агроклиматические зоны и их особенности в России и Казахстане:

Северная зона (лесостепь, умеренно-континентальный климат):

1. Климат: Умеренная влажность, среднегодовая температура +1°С – +4°С.

2. Культуры:

1. Зерновые: пшеница, овёс, рожь.

2. Масличные: лен, рапс.

3. Бобовые: горох.

Центральная зона (степь):

1. Климат: Засушливый, осадков 200–300 мм в год, температура +5°С – +7°С.

2. Культуры:

1. Зерновые: ячмень, твердозерновая пшеница.

2. Кормовые: кукуруза, люцерна.

3. Технические: подсолнечник.

Южная зона (полупустыня, пустыня):

1. Климат: Засушливый, температура летом до +35°С, осадков менее 200 мм.

2. Культуры:

1. Технические: хлопок, сахарная свёкла.

2. Плодовые: виноград, гранат, инжир.

3. Овощные: лук, томаты.

Горные районы (умеренно-континентальный климат):

1. Климат: Большое количество осадков (400–600 мм), прохладное лето.

2. Культуры:

1. Плодовые: яблоки, груши, орехи.

2. Кормовые: клевер, картофель.

Прибрежные зоны (морской климат):

1. Климат: Умеренно влажный, мягкий, осадки 500–700 мм в год.

2. Культуры:

1. Рис.

2. Овощи: салат, капуста.

3. Фрукты: цитрусовые.

Преимущества агроклиматического районирования:

1. Оптимизация урожайности:

1. Выращивание культур в наиболее подходящих условиях.

2. Рациональное использование ресурсов:

1. Экономия воды, удобрений и средств защиты растений.

3. Снижение рисков:

1. Уменьшение потерь от засух, морозов и других неблагоприятных факторов.

4. Сохранение экосистем:

1. Предотвращение эрозии почвы и истощения природных ресурсов.

Значение для сельского хозяйства: Агроклиматическое районирование помогает эффективно использовать природные ресурсы, повышает устойчивость сельскохозяйственного производства к климатическим изменениям и способствует адаптации к различным условиям окружающей среды.

Задачи:

1. Как агроклиматическое районирование помогает снизить риски потери урожая?

2. Какие особенности агроклиматических зон существуют в Казахстане?

Рефлексия. Берілген сөз тіркесін, пікірмен аяқтау.

Ең қызықты болғаны----

Маған ой салғаны----

Маған ұнағаны----

Жаңа сабақты пысықтау:

• Қандай ақпарат білдім. (жаңа тақырып бойынша жаңаша ақпараттарды тізіп жазады.)

• Қалай екенін түсіндім. (анықталған ақпараттың немесе тақырыптың осы уақытқа дейін түсінбеген сәттерін жазады.)

Қорытынды. Қосымша сұрақтарына жауап беріп, сабақта белсенділік танытқан студенттерді бағалау.

VІІІ. Үйге тапсырма

Ауылшаруашылығы  дақылдарын агро-климаттық аудандастыру жайлы сипаттама жазу.

VІІІ. Задание

Напишите описание агроклиматического районирования сельскохозяйственных культур.