Сабақтың тақырыбы: Азимут бойынша қозғалыс

Мұғалім:

Күні :

Сынып:

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспағандар:

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары:

Оқушыларға азимут бойынша жылжуды үйрету.

Құндылықтарды игерту:

«Мәңгілік ел» жалпықоғамдық құндылығы:

- Өмір бойы білім алу;

- Топ мүшесі ретінде жүктелген жауапкершілікті сезіну;

- Топтық және жұптық жұмыста ынтымақтастықпен жұмыс жасау

Пәнаралық байланыс:

Тарих пәнінен алған білімдерін еркін қолданады

Бағалау критерийлері:

дәйексөз бен тірек сөздерді анықтау

Дифференциация

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Азимут бойынша жылжуды үйренеді.

Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Азимут бойынша жылжуды біледі.

Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады: Азимут бойынша жылжуды үйренеді, киномен, тарихпен байланыстыра алады.

Сабақ барысы

Жоспарланатын уақыт

Жоспар бойынша орындалуы тиіс іс-әрекеттер

Ресурс

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі 2 минут

Топтарға бөлу. «Қағаз қиындылары» Бірнеше құттықтау қағаздарын топ құрамындағы оқушылар саны бойынша беске, алтыға жыртып, оларды араластырып, оқушыларға таратып беру керек. Оқушылар қиықтарды құрастырып бүтін сурет шығарады. Сол арқылы топтарға бөлінеді.

Мағынаны тану

«Түртіп алу» әдісі.

Оқушылар бейнеролик көреді. (Мұғалім қажет деген тұстарын көрсетеді). Оқушылар қажетті ақпаратты дәптерлеріне түртіп жазып алады. Жазып алған ақпараттарын сабақ барысында қолданады.

С абақтың ортасы

Тапсырма 1

«ДЖИГСО» әдісі.

Оқушылар тапсырманы топта орындайды. Әр топқа тақырыптық мәтіннен үзінді беріледі. Оқушылар үзіндіні топта оқып, мазмұнын талқылайды.Топтан бір спикер таңдалады. Спикер өз топтарына берілген үзіндінің мазмұнын басқа топтарға барып түсіндіред.

Бағалау. «Дауыс беру» әдісі

Оқушылар спикерлерді дауыс беру арқылы бағалайды. Әр оқушы бір спикерге ғана дауыс бере алады. Шығарма мазмұнын жақсы түсіндіре білген әрі әсерлі етіп жеткізген спикерге дауыс береді.

І топқа: Азимут бойынша жылжудың мәні – құлабыз көмегімен жергілікті жерде берілген азимут бойынша керекті бағыт таба білуден, жылжуда осы бағытты ұстап белгіленген пунктке шығудан тұрады.

Азимут бойынша қозғалыс мәліметтері

Азимут бойынша жылжу кезінде бір нүктеден келесі нүктеге жүйелі түрде ауысады, қосалқы немесе аралықтағы бағдар бағытын ұстай отырып, жұп адымды есеп жүргізіледі.

Бастапқы және басқа да келесі бұрылыс нүктелерінде құлабыз көмегімен берілген азимут бойынша жергілікті жерде қозғалыс бағытын табады. Бұл бағытта нақты жағдайларға сәйкес аса қашықтау (қосалқы) бағдар немесе қозғалыс маршруты бұрылыс нүктелеріне жақын орналасқан бағдар есте сақталады және таңдап алынады. Егер аралық бағдарда бұрылыс нүктесі көрінбейтін болса, онда келесі бағдарды анықтайды.

ІІ топқа: Жалаң бағдарлы ашық жерлерде жылжу бағыты тұстама бойынша ұсталынады. Қозғалыс бағыты бастапқы нүктеде құлабыз бойынша келесі нүктеге анықталады. Осы бағытпен жылжи отырып, кейбір қашықтықтарда бірінен соң бірін, қандай болмасын, белгілер қалдырады. Сосын мезгілімен оларға бұрылып қарап, алдағы қозғалыс бағыты түзу сызықпен сәйкес келуін қадағалайды. Қарлы жерлерде тұстама ретінде өз қозғалысының іздері пайдаланылады. Бақылау үшін кері азимут және аспан шырақтары бойынша қозғалыс бағыты мезгілімен тексеріліп отырады, берілген бағдарлар қол жеткізілген бағдарлармен үнемі салыстырылады, ал карта бар болғанда, онымен жергілікті жер мен қозғалыс маршрутын беттестіреді. Сол жолмен кері қайту қажет болғанда маршруттың бұрынғы сызбасы пайдаланылады, бірақ алдын ала тура азимуттар кері азимуттарға ауыстырылады.

Түнде аралық (қосалқы) бағдарлар ретінде жергілікті заттардың нұсқасы және жарық жұлдыздар пайдаланылады; егер мұндай мүмкіндік болмаса, онда құлабызбен бағыт ұсталынады, яғни құлабызды еркін түсірілген меңзермен барлық уақытта бағытталған жағдайда өзінің алдында ұстайды, ал бағыт үшін түзу, ойық және қарауыл арқылы өтетін қозғалысты қабылдайды.

ІІІ топқа: Қыс мезгілінде бағдарлар ретінде маршруттың бұрылыс нүктелеріндегі қар жамылғыларының үстінде немесе алыстан жақсы көзге түсетін жергілікті заттарды таңдап алады.

Бөгетті айналып өту керек болған жағдайда, мынадай сипат жасалынады: бөгеттен қарама-қарсы жағына қозғалыс бағыты бойынша бағдар белгіленеді, оған дейінгі қашықтық анықталады және оны осы көлемде жүріп өткен жолдың ұзындығына қосады; бөгетті айналып өтеді және үзілген жол бағытын құлабыз бойынша алдын ала анықтап, таңдалып алынған бағыттан қозғалысты жалғастырады.

Азимут бойынша қозғалыстың нақтылығы жолдың, шамамен 1/10 бөлігін құрайды. Сондықтан, егер тиісті қашықтықты жүріп өткенде сілтемелі бағдарды кездестірмесе, онда шығу нүктесіне белгі қойылады, ал жүріп өткен бұрынғы бағдардан осы нүкте айналасындағы радиусы 1/10-ге тең жол ұзындығын айналып өтіп, бағдар іздестіріледі.

Тапсырма 2 «Бетпе – бет» әдісі ( ауызша )

• Азимут деген не?

• Магниттік азимуттың ақиқат азимуттан айырмашылығы қандай?

• Түзу және кері азимутқа анықтама беріңдер.

• Азимут бойынша қозғалыс үшін қандай мәліметтер керек?

• Берілген азимут бойынша затқа бағыт қалай анықталады?

• Азимут бойынша қозғалу ретін айтып беріңдер.

8-сынып Қазақ әдебиеті оқулығы

Сабақтың соңы

Стикерлер, мамандық атаулары жазылған парақшалар