Сафи Өтебаев атындағы

Жылыой мұнай және газ

технологиялық колледжінің

10130300 «Тамақтандыруды ұйымдастыру»

мамандығының арнайы

пән оқытушысы

Жумашева Сақыпжамал Бисембайқызы

Азық түліктерді өңдеудің заманауи тәсілдері

Азық түліктерді өңдеудің заманауи тәсілдері - бұл азық өнімдерінің сапасын сақтап, олардың сақтау мерзімін ұлғайтуға және тұтынушыларға жоғары сапалы өнімдер ұсынуға бағытталған озық технологиялар мен әдістер. Заманауи әдістер адам денсаулығына зиян келтірмей, азық түліктің бағасын тиімді түрде төмендетіп, өнімділік пен экологиялық тұрақтылықты арттыруға мүмкіндік береді.

1. Азық түліктерді өңдеудің жаңа технологиялары

Азық түлікті өңдеудің заманауи әдістері негізінен бірнеше бағытқа бөлінеді: биотехнологиялар, нанотехнологиялар, озық механикалық және термиялық өңдеу әдістері. Бұл технологиялар өнімнің дәмін, құрылымын және қауіпсіздігін жақсартуға көмектеседі.

1.1. Биотехнологиялар

Биотехнологиялар азық өнімдерін өңдеуде микроорганизмдерді қолдану арқылы өнімді ферментациялау, пайдалы бактериялармен байыту, ашыту процестерін жүргізу сияқты әдістерді қамтиды. Бұл тәсілдер өнімнің сақталуын ұзартуға, қоректік құндылығын арттыруға және оның дәмін жақсартуға мүмкіндік береді. Мысалы, йогурт, сірке суы, шарап сияқты өнімдерде осы технология кеңінен қолданылады.

1.2. Нанотехнологиялар

Нанотехнологиялар азық түліктердің құрылымын өзгертіп, олардың тағамдық қасиеттерін арттыруға мүмкіндік береді. Наноқосымшалар арқылы азық өнімдерінің пайдалы қасиеттері (мысалы, антиоксиданттық немесе бактерияға қарсы әсерлер) күшейтіліп, оның сақтау мерзімі ұлғайтылады.

1.3. Термиялық өңдеу

Жоғары температуралық өңдеу әдістері, мысалы, пастеризация, стерилизация, булау сияқты тәсілдер арқылы азық түліктің микробиологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Заманауи зерттеулерде бұл әдістердің тиімділігі арттырылып, азық түліктердің витаминдері мен минералдарының жоғалуы минимизацияланған.

2. Озық механикалық өңдеу әдістері

2.1. Қысыммен өңдеу

Суық қысым (гидростатикалық қысым) әдісі азық түліктің құрылымын өзгертпей, оның микробиологиялық қауіпсіздігін сақтайды. Бұл әдіс өнімнің дәмі мен тағамдық құндылығын жоғалтпай, оны ұзақ уақыт сақтауға мүмкіндік береді.

2.2. Плазмалық өңдеу

Плазмалық технология азық түліктердің бетінде зиянды микроорганизмдерді жоюға және олардың сақталуын жақсартуға мүмкіндік береді. Плазманың әсері арқылы азықтың құндылығын сақтай отырып, химиялық қоспалардың қолданылуын азайтуға болады.

3. Азық түліктерді өңдеудегі экологиялық тәсілдер

Қазіргі уақытта азық түліктерді өңдеуде экологиялық тұрғыдан таза әдістерге ерекше назар аударылуда. Бұл тәсілдер экологияға зиян келтірмей, азық өнімдерін өндіруді жүзеге асырады.

3.1. Органикалық ауыл шаруашылығы

Органикалық ауыл шаруашылығы әдістері химиялық пестицидтер мен тыңайтқыштарды қолданбай, табиғи жолмен өсіруді қамтиды. Бұл әдіс өнімдерде химиялық қалдықтардың болмауын қамтамасыз етеді және экологиялық таза азық түліктердің өндірілуін ынталандырады.

3.2. Тұрақты өндіріс

Тұрақты өндіріс тәсілдері азық түліктердің өндірілуі мен өңделуі кезінде табиғи ресурстарды тиімді пайдалануға бағытталған. Мұндай тәсілдер суды үнемдеу, энергия шығынын азайту, қалдықтарды қайта өңдеу сияқты шараларды қамтиды.

Қорытынды

Азық түліктерді өңдеудің заманауи тәсілдері азық өнімдерінің сапасын жақсартуға, олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, экологиялық әсерді төмендетуге және тұтынушыларға жоғары сапалы өнімдер ұсынуға мүмкіндік береді. Бұл технологиялар мен әдістер азық өнеркәсібінің болашақтағы дамуын айқындайды және әлемдік азық түлік дағдарысымен күресуде маңызды рөл атқарады.