Бөлім:

5.3 Дүниежүзілік шаруашылықтың салалық және аумақтық құрылымы

Педагогтің аты-жөні:

Р.С Смагулова

Күні:

24.04.2025

Сыныбы: 8А 8Б

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Ауылшаруашылық, өнеркәсіп және қызмет салаларын орналастыру факторлары

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

8.5.3.3 - қазақстандық компонентті қосымша қамту негізінде ауылшаруашылық және өнеркәсіп өндірісін, қызмет саласын орналастыру факторларын талдайды

Сабақтың мақсаты:

Барлық оқушылар үшін:

Білім алушылар ауылшаруашылық саласын орналастыру факторларымен танысып, талдайды

Көпшілік оқушылар үшін:

Білім алушылар өнеркәсіп саласын орналастыру факторларымен танысып, талдайды.

Кейбір оқушылар үшін:

Білім алушылар қызмет көрсету саласын орналастыру факторларымен танысып, талдайды.

Құндылықтарға баулу:

Еңбекқорлық пен кәсіби біліктілік айы.

«Білікті білім жинап кәсіп етер, білімнің дәмін татып өсіп өнер»

«Мәңгілік ел» жалпыұлттық идеясы бойынша «Жалпыға бірдей еңбек қоғамы» құндылығына баулу. Бұл арқылы оқушыларда шығармашылық және сын тұрғысынан ойлауы, функционалдық сауаттылығы, қарым-қатынас жасау қабілеті мен жауапкершілігі артады. Сонымен қатар өмір бойы оқуға, еңбеу етуге, Қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілікке деген дағдысы қалыптасады.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту.

8 мин.

(Ұ). Ұйымдастыру кезеңі:

1. Оқушылармен амандасу, түгендеу.

2. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл-күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі көрінеді. Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

Оқулық, жұмыс дәптері

Кітап, дәптер, қалам суреттері бейнеленген қима қағаздар топтамасы

ДК экраны

Жаңа сабаққа кіріспе

(Ұ) «Миға шабуыл» әдісі арқылы өткен тақырыппен жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой қозғау сұрақтарын ұжымдық талқылау. Оқушыларға жалпылама төмендегі сұрақтар және жаттығу түрлері беріледі. Әр оқушы өз оймен бөліседі.

Өзгенің пікірін толықтырады.

Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, өзара ұжымдық талқылау жасағаннан кейін мұғалім оқушыларға сабақтың тақырыбы, мақсатымен таныстырады.

Үй тапсырмасы: «Кім жылдам» әдісі арқылы сұрау. Flippity.net

1. Дүниежүзілік шаруашылықтың салалық құрамын ата?

2. Марикультура дегеніміз не?

3. Өңдеуші өнеркәсіп дегеніміз не?

4. Өңдеуші өнеркәсіп салаларын ата?

5. Қызмет көрсету саласын білесің бе?

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Сабақтың ортасы

Мағынаны ашу.

30 мин.

Оқулықтағы жаңа сабақтың мәтінін оқуға тапсырма береді

Бейнеролик арқылы тақырыппен танысады. Оқулықты оқып танысып шығады. Тірек сөздермен танысып, өз дәптерлеріне жазып алады.

Оқушыларды ынталандыру мақсатында мадақтау арқылы бағалау

Тақырыпқа байланысты интернет көздерін пайдаланып қосымша ақпаратпентанысады.

Тапсырмалар айдарындағы 1- тапсырманы орындатады, бақылайды, мысал, үлгі көрсетеді.

1-тапсырма: Топпен жұмыс. Джигсо әдісі.

1-топ-Ауылшаруашылық салаларын жіктеп, сызбаға салыңдар

2-топ-Өнеркәсіптік-өндірістің салаларын жіктеп сызбаға салыңдар

3-топ-Қызмет көрсету салаларын жіктеп сызбаға салыңдар

Топтар бір бірін бағалайды.

2-тапсырма І-топ. Жұппен жұмыс

Оқулық мәтінін және қосымша ақпарат көздерін пайдаланып, төмендегі кестені толтырыңдар.

Дескриптор: Жалпы - 3 балл

1.Кестені толтырады.

ІІ-топ Жұппен жұмыс

Дискриптор

• Дақылдардың орналасу факторларын, ірі орталықтарын кестеге толтырады.

• Өңдеуші өнеркәсіп және өндіруші өнеркәсіп салаларына тоқталады.

ІІІ-топ Жұппен жұмыс. Сәйкестендіру тапсырмасы

Әр салаға қатысты орналастыру факторларын сәйкестендір:

Нұсқаулық: Әр фактор қай салаға маңызды екенін көрсетіңіз. Бір фактор бірнеше салаға қатысты болуы мүмкін.

ДК экраны

8-сынып оқулығы.

Жұмыс дәптерлері.

Слайд.

Тапсырмалар айдарындағы 2- тапсырманы орындатады, бақылайды, мысал, үлгі көрсетеді.

3-тапсырма. І-топ Жеке жұмыс

Жағдаяттық тапсырма. Жағдай: Сен кәсіпкерсің. Қазақстанның бір өңірінен бизнес ашпақсың. Қай саланы таңдайсың (ауылшаруашылық, өнеркәсіп, қызмет көрсету)? Қай аймақты таңдайсың?

Сенің жоспарыңда мына сұрақтарға жауап болуы тиіс:

• Неліктен осы саланы таңдадың?

• Қай факторларды есепке алдың?

• Қандай қиындықтар болуы мүмкін?

ІІ-топ Дұрыс/бұрыс тұжырымдарды анықта. Төмендегі тұжырымдардың қайсысы дұрыс, қайсысы бұрыс екенін анықтап, жауабын түсіндір:

1. Ауылшаруашылықтың дамуы үшін жердің құнарлылығы басты фактор емес.

2. Өнеркәсіп орындары тұтынушыдан алыс аймақтарға жиі орналасады.

3. Қызмет көрсету саласының орналасуы халықтың тығыздығына байланысты.

4. Мұнай өңдеу зауыттары көбіне шикізаттан алыс аймақтарға салынады.

5. Туризм саласы тек өндіріс орындарына жақын орналасуы қажет.

ІІІ-топ Картамен жұмыс тапсырмасы. Тапсырма: Қазақстанның физикалық немесе экономикалық картасын пайдалана отырып, келесі салаларға тиімді орналасу аймақтарын анықтаңыз:

• Егіншілік (астық шаруашылығы)

• Мұнай өңдеу өнеркәсібі

• Туризм (қызмет көрсету саласы).

Сұрақ: Таңдаған аймақтарыңызды түсіндіріңіз. Қандай факторларды ескердіңіз?

ДК экраны

8-сынып оқулығы.

Жұмыс дәптерлері.

Слайд.

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

«Бағдаршам» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, рефлексиясын тыңдайды.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың «Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

Мұғалім оқушыларды «Жапондық бағалау» әдісі арқылы бағалайды. Яғни «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар». Сонымен қатар 1-10 баллдық жүйе бойынша оқушылардың сабаққа қатысу белсенділігі бойынша бағаланады.

Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырмалар қоясыз?

Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

«Диалог және қолдау көрсету», «Тапсырма», «Жіктеу».

Саралау тапсырмаларды іріктеуді, белгілі бір оқушыдан күтілетін нәтижені, оқушыға жеке қолдау көрсетуде, оқу материалы мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып әзірлеуді қамтиды.

«Мадақтау сөзі» әдісі

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын.

Осы сабақта қолданылатын

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады.

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақ кезінде, сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы мен нені анықтадым? Келесі сабақтарда неге назар аудару керек?

1:

2:

Дақылдар

Орналасу факторлары

Ірі орталықтары

бидай

қарақұмық

күріш

картоп

күнбағыс

қант қызылшасы

Өндіруші өнеркәсіп

Өңдеуші өнеркәсіп

Климат және табиғи жағдайлар

?

?

?

Еңбек ресурстарының саны мен сапасы

?

?

?

Шикізат көзіне жақын орналасу

?

?

?

Тұтынушыға жақын болу

?

?

?

Көлік және инфрақұрылым дамуы

?

?

?