Бала құқықтарының қорғалуы

Мектеп

«Талдықорған қаласының облыстық есту қабілеті бұзылған балаларға арнайы мектеп-интернаты» КММ

Мұғалім

Трусбекова Салтанат Кабидулдановна

Пән

Қазақ тілі (Т1)

Бөлім

Адам құқығы мен бостандығы. Синтаксис

Сынып

9

Сабақ тақырыбы

Бала құқықтарының қорғалуы

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

9.2.5.1 мәтінде көтерілген мәселеге оқырманның қарым-қатынасын анықтауға арналған талқылау сұрақтарын құрастыру

9.4.4.2 салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата білу, түрлендіру

Сабақ мақсаттары

мәтінде көтерілген мәселеге оқырманның қарым-қатынасын анықтауға арналған талқылау сұрақтарын құрастырады;

салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата біледі, түрлендіреді

Жетістік критерийлері

• Мәтінді зерделеп оқып, көтерілген мәселені анықтайды.

• Оқырманның қарым-қатынасын анықтауға арналған талқылау сұрақтарын құрастырып, сұрақтарға жауап береді

• Салалас құрмалас сөйлемдердің мағыналық түрлерін ажырата біледі, түрлендіреді

Тілдік мақсаттар

Пәннің лексикасы мен терминологиясы: Бала құқығы, «Балалар құқығы туралы Конвенция», бала, жас өсіпірім, кәмелет жасы, салалас құрмалас сөйлем, жалғаулықты, жалғаулықсыз т.б.

Тілдік қолданыстар:

Неге? Неліктен? Қалай ойлайсыз? т.б.

Талқылауға арналған сұрақтар

Бала құқығы туралы не білесіздер?

Темірланның құқығының бұзылу себебін қарастырыңыз. Темірланның басындағы оқиғаға қандай ақыл-кеңес бере едіңіз?

Құндылықтарды дарыту

Бала құқығының сақталуы қаншалықты маңызды екенін түсіндіру, ақпаратты шынайы өмірмен байланыстыру

Пәнаралық байланыстар

«Адам. Қоғам. Құқық» пәні

АКТ қолдану дағдылары

Слайд

Алдыңғы оқу

Бала құқығы. Салалас құрмалас сөйлем

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі. Сыныпта жағымды психологиялық ахуал қалыптасады.

Оқушыларға мұғалім үстелінен бірдей қима қағаздар алу ұсынылады. Қима қағаздардың артында жылы сөздер берілген. Оқушылар өздеріне арналған жылы сөздерді оқып, жүрекшелердің түстеріне қарай топқа бөлініп отырады

Оқушыларға сабақ тақырыбы, сабақ мақсаты мен бағалау критерийлері таныстырылады.

Қима қағаздар

Сабақтың ортасы

Оқылым алды жұмыс. Ой қозғау.

• Балалар, сіздер бала құқығы туралы не білесіздер?

Суретті пайдаланып, өз ойларыңызды айтыңыздыр.

Оқылым.

(Қабілеті ұқсас балаларды топтау арқылы саралау)

Тапсырма. Мәтінді зерделеп оқып, көтерілген мәселені анықтаңыз. Көтерілген мәселеген қатысты оқырманның қарым-қатынасын анықтау үшін, «СПИН» әдісімен талқылау сұрақтарын құрастырыңыз.

1-топ. (С) Ситуациялық 1 сұрақ

2-топ. (П) Проблемалық 1 сұрақ

3-топ. (И) Ұғындырушы (ақпараттық) 1 сұрақ

4-топ. (Н) Бағыттаушы (нұсқаушы) 1 сұрақ

«Темірланның хаты»
«Сәлеметсіз бе, құрметті редакция!
Сізге хат жазып отырған Ақтау қаласында тұратын, 6 - сыныпта оқитын Асанбаев Темірлан деген баламын. Жасым 12-де. Өмірдің басыма түскен ауыр жағдайлары қолыма қалам алғызды, әрі сіздерге хат жазуға мәжбүр етті. Осыдан 3-4 жыл бұрын мен де өз отбасыммен бақытты өмір сүрдім, бақытты балалық шағымда бастан кешіріп жаттым. Бірақ өмірім бір мезетте алай-дүлей боран соққандай өзгеріп сала берді. Бірнеше жыл бұрын Ақтау қаласында өзіміздің тұрып жатқан үйіміз де болды. Сол үйде әке, шешем және өзімнен басқа 2 інім, 2 қарындасыммен бірлесіп, өмір сүрген бақытты отбасы едік. Өкінішке орай, әкем үйімізді банкке қойып, несиеге 40 мың доллар ақша алып, қарызға кірдік. Ол несиені жаба алмадық, себебі әкеміз жұмыстан шығып қалды. Кейіннен әкем бізді тастап кетті: қиындыққа төзе алмады. Анамыз бес баламен қалып, екі жерде жұмыс жасап, аянбай еңбек етті. Әрине оның тапқан азғантай ақшасы бізге әзер жетті. Уақытында төлеуге тиіс несиеміз де төленбей, ақыры ақпан айында үйімізден айырылдық. Қыстың қақаған күні жылап - сықтаған балалардың көз жасына қарамай, сот орындаушылары үйімізден қуып шықты. Амалсыз қала сыртындағы дачадағы бір бөлмелі сарайды паналауға мәжбүр болдық. Күнделікті асқа жарымағандықтан, өзімнен екі жас кіші інімді ертіп, көшедегі машиналардың терезелерін сүртіп ақша таптым. Әр терезеге 100 теңгеден алып, күніне 500 теңге, кейде 1000 теңге тапсақ, мәз болып үйге жүгіреміз. Үйде екі көзі төрт болып күтіп отырған інім мен қарындастарымызға нан, жейтін тамағын аламыз.
«Аш бала тоқ баламен ойнамайды» дегендей, мен де сабаққа баруды осылай қойдым. Менің қазіргі уақыттағы басты мақсатым: «Оқу, білім алу емес, балалары үшін еңбек етіп жүрген анама көмектесу. Туған бауырларыма күнделікті тамағын тауып беру». Әкемнен ешқандай көмек жоқ, тіпті хабар да жоқ. Мен тек өзіме сенемін. Анама сенемін. Аш болсам да, тоқ болсам да, өз отбасыммен бірге болғым келеді. Осы хатымды жолдай отырып, жағдайымды айта отырып, сіздерден ақыл - кеңес сұраймын.
Сәлеммен Темірлан

Дескриптор:

1) Мәтінді зерделеп оқып, көтерілген мәселені анықтайды;

2) көтерілген мәселеге қатысты оқырманның қарым-қатынасын анықтауда сұрақтар құрап жазады;

3) сұрақтарға оқырман тарапынан жауап береді.

ҚБ. Әр топ жұмысы дұрыс жауап пен сұрақ үлгілері негізінде талданып, дескриптор бойынша бағаланады.

Оқылымнан кейінгі тапсырма.

Оқушылар қайта үш топқа бөлініп отырады.

Топтық жұмыс. (Тапсырма арқылы саралау)

1-топ. Берілген мәтіннен салалас құрмалас сөйлемдерді анықтап, түрлерін ажыратыңыз.

Дескриптор:

-Салалас құрмалас сөйлемдерді анықтайды;

-Салалас құрмалас сөйлем түрлерін ажыратады.

ҚБ. Дұрыс жауаппен салыстыру арқылы бағалау

2-топ. Берілген жай сөйлемдерді ыңғайлас, себеп-салдар салалас құрмаластың жалғаулықты және жалғаулықсыз түрлеріне түрлендіріп жазыңыз, жасалу жолын түсіндіріңіз.

А) Темірланның өмірі бір мезетте алай-дүлей боран соққандай өзгеріп сала берді.

Ә) Бірнеше жыл бұрын Ақтау қаласында өзіміздің тұрып жатқан үйіміз де болды.

Б) Амалсыз қала сыртындағы дачадағы бір бөлмелі сарайды паналауға мәжбүр болдық.

В) Мен тек өзіме сенемін.

ҚБ мұғалімнің бағалауы

3-топ. Темірланның құқығының қорғалуы мәселесін қарастырыңыз. Себебі мен салдарын анықтауда себеп-салдар салалас құрмалас сөйлемдерді қолданыңыз.

Дескриптор:

- Темірланның құқығының қорғалуы мәселесін қарастырады;

- Себеп-салдар құрмалас сөйлемдерді қолданады;

- Себебі мен салдарын анықтайды;

Дескриптор арқылы бағалау

Жеке жұмыс ( қабілеті жоғары оқушыға бағытталған саралау тапсырмасы)

• Темірланға қандай ақыл-кеңес бере едіңіз?

Салалас құрмалас сөйлемдерді қолдана отырып, хат жазыңыз. Хат жазу алгоритмін сақтаңыз.

Дескриптор:

-сұрақты басшылыққа алады;

-хат жазу алгоритмін сақтайды;

-себеп-салдар салалас құрмалас, сөйлемдерді қолданады.

ҚБ. Хат жазу алгоритмі арқылы бағалау

Слайд

Кесте

https://infourok.ru/bala-ii-trbie-saati-750055.html

ғаламтордан алынған мәтін

Кесте

Сабақтың соңы

Рефлексия

Саралау.

Қабілеті ұқсас балаларды топтау арқылы саралау бойынша: Мәтіндегі көтерілген мәселені анықтап, ситуациялық, проблемалық, ұғындырушы, бағыттаушы сұрақтар құрап жазу. Тапсырма арқылы саралау бойынша: І топ.Мәтіннен салалас құрмалас сөйлемдерді анықтау, түрін ажырату. ІІ топ. Жай сөйлемдерді салалас құрмалас сөйлемдерге түрлендіріп, түрін анықтау. ІІІ топ Темірланның құқығының қорғалуы мәселесін қарастыруда, салалас құрмалас сөйлемдерді қолдану. Қабілеті жоғары оқушыға бағытталған саралау бойынша: Салалас құрмалас сөйлемдерді қолдана отырып, Темірланға хат жазу.

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Дескриптор арқылы өзін-өзі бағалау.

Дұрыс жауап арқылы бағалау. Мұғалімнің бағалауы.

Хат жазу алгоритмі арқылы бағалау.

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары /оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Сабақ мақсаттары оқу мақсаттары негізінде қойылды. Оқушылардың барлығын оқу мақсаттарына қол жеткізуде жұмыс істеді. Саралау тапсырмаларының әр түрі алынды. Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды. Жоспардан ауытқу болған жоқ.

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы даойланыңыз)?

1. «СПИН» әдісі арқылы талқылау сұрақтарын құрастыру.

2: «Фишбоун» арқылы себеп-салдар салалас сөйлемдер құрау.

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1: Тапсырманың нақты берілуі

2: Тапсырманың оқушының қабілетіне сай алынуы

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

Қабілеті төмен оқушыларға тапсырмалар алу