БАЛАБАҚШАДА ОЙЫН АРҚЫЛЫ БАЛАЛАРДЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ҚАБІЛЕТІН ДАМЫТУДЫҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ

Сатан Айнагул, тәрбиеші

Ақмола облысы, Степногорск қаласы

Қазіргі заман – шығармашыл, ойлай алатын, жаңашыл тұлғаларды қажет ететін кезең. Осы талаптарға сай болашақ ұрпақты тәрбиелеу мектепке дейінгі жастан басталады. Өйткені дәл осы кезеңде баланың танымдық, зияткерлік және шығармашылық әлеуеті белсенді түрде қалыптасады.Балалар үшін ең тиімді, табиғи, еркін әрекет – ойын. Ойын барысында бала қоршаған ортаны таниды, қиялдайды, жаңа бейнелер жасайды, өз ойларын еркін жеткізеді. Сондықтан мектеп жасына дейінгі балалардың шығармашылық қабілеттерін дамытудың ең тиімді жолы – ойын арқылы тәрбиелеу.Сонымен қатар ойын барысында бала өзін еркін сезінеді, шешім қабылдауға, жаңашыл әрекет жасауға үйренеді. Бұл қабілеттер оның тек балалық шағында ғана емес, болашақ кәсіби және тұлғалық дамуына да тікелей әсер етеді. Осы тұрғыдан алғанда, балалардың шығармашылығын ойын арқылы дамыту мәселесі бүгінгі білім беру үдерісінде өзекті болып табылады Баланың жеке тұлға ретінде
қалыптасуы сәби кезінен басталады. Ол үшін балаға барлық жағдай жасалуы керек. Мектеп жасына дейінгі балалардың шығармашылық қабілеттерін дамыту. бала психикасының қалыптасуы мен дамуы оның есейген шағымен салыстырғанда шапшаң жүреді. Балалық шақтың осы таңғажайып мүмкіншіліктері мидың, белгілі бір жүйке құрылымдарының толысып, пісіп - жетілуіне және олардың функционалдық қасиеттеріне байланысты. Бұдан шығатыны мектепке дейінгі кезеңдегі баланың жас ерекшеліктеріне байланысты қасиеттер оның шығармашылық қабілеті дамуының негізін қалайтын жағдайларды тудырады.

Балалардың шығармашылық қиялы мен қабілеттерін дамыту, олардың практикалық дағдыларды именденуі сәбилік кезеңнен бастау алатындығы өте маңызды. Баланың ақыл-ой ерекшеліктері жаратылыстан шығармашылық, ізденгіштік сипаттарға ие, алайда оны дұрыс бағытта дамыту жағдайлары әрқилы, сондықтан баланың ақыл-ой қабілетін дамыту, оның нақты дара ерекшеліктерін ескеріп тәрбиелеуге байланысты балалардың толыққанды ақыл-ой тәрбиесін сенсорлық процестерді қалыптастырудан бастау қажет.

Алайда шығармашылықты тежейтін бірнеше кедергілер болатындығын баса назарға алуымыз керек.: біреулер «жасай алмаймын, қолымнан келмейді» деп өздерін үрейге, қорқынышқа билетсе, екінші бала өз жұмысына өзі қанағаттанбайды; ал үшінші біреу – жасқаншақтық немесе ұяңдықтың кесірінен өз талантын танытуға енжар болады; төртіншісі – жалқаулыққа жеңдіреді. Сондықтан да педагогтың психологиялық әсері шығармашылық кезеңде баланың шабытын оятып, құлшындырып еліктіріп отыру басты өзекті болу керек.