Балабақшадағы денсаулықты сақтау технологиясы.

Балабақшадағы денсаулықты сақтау технологиясы.

Денсаулық-бұл аурудың немесе физикалық ақаулардың болмауы ғана емес, баланың толық физикалық, психикалық және әлеуметтік әл-ауқат жағдайы .

Денсаулық сақтау педагогикалық процесі -мектеп жасына дейінгі балаларды денсаулық сақтау мен денсаулықты нығайту режимінде тәрбиелеу және оқыту процесі; баланың физикалық, психикалық және әлеуметтік әл-ауқатын қамтамасыз етуге бағытталған процесс.

Денсаулық сақтау және денсаулықты нығайту — мектепке дейінгі білім беру мекемесінде педагогикалық процесті ұйымдастырудың маңызды шарттары. Бұл білім беру, тәрбиелеу және оқыту барысында денсаулық сақтау және денсаулықты нығайту мақсаттарына қол жеткізуге бағытталған балалар мен педагогтердің арнайы ұйымдастырылған уақыт бойынша және белгілі бір білім беру жүйесі аясында дамитын өзара әрекеті.

Технология-бұл педагогтың кәсіби қызметінің құралы, сәйкесінше сапалы педагогикалық іс- әрекетте көрінеді. Педагогикалық технологияның мәні оның айқын кезеңділігі бар, әр кезеңде белгілі бір кәсіби іс-әрекеттер жиынтығын қамтиды, бұл педагогтың ұйымдастырылған іс -әрекет процесінде өзінің кәсіби-педагогикалық қызметінің аралық және қорытынды нәтижелерін болжауға мүмкіндік береді. Кез-келген педагогикалық технология денсаулықты сақтауы керек.

Денсаулық сақтау принциптері: қолданылатын барлық әдістер, тәсілдер, қолданылатын құралдар негізі тәжірибеде дәлелденген, денсаулыққа зиян келтірмейтін болуы тиіс. Оқыту мен тәрбиелеудің мазмұны мен ұйымдастырылуы баланың жас ерекшеліктеріне және қызығушылықтарына сәйкес жүргізіледі.

Мектепке дейінгі білім берудегі денсаулық сақтау технологиялары — қазіргі мектепке дейінгі білім берудің басым міндеттерін шешуге бағытталған технологиялар – балабақшадағы педагогикалық процесс субъектілерінің: балалардың, педагогтердің және ата-аналардың денсаулығын сақтау, қолдау және нығайту .

Мектепке дейінгі білім берудегі балаға қатысты денсаулық сақтау технологияларының мақсаты – балабақша тәрбиеленушісіне нақты денсаулықтың жоғары деңгейін қамтамасыз ету және баланың адам денсаулығы мен өміріне саналы көзқарасының жиынтығы ретінде валеологиялық мәдениетті, денсаулық туралы білім мен оны қорғау, қолдау және қорғау қабілеттерін, мектеп жасына дейінгі балаға салауатты өмір салты мен қауіпсіз өмір салты мәселелерін дербес және тиімді шешуге мүмкіндік беретін валеологиялық құзыреттілікті тәрбиелеу,

Мектепке дейінгі білім берудегі денсаулық сақтау технологияларының түрлері – мақсаттар мен шешілетін міндеттердің үстемдігі бойынша денсаулық сақтау технологияларының жіктелуі, сондай-ақ балабақшадағы педагогикалық процесс субъектілерінің денсаулығын сақтау мен денсаулықты нығайтудың жетекші құралдары.

Осыған байланысты мектепке дейінгі білім беруде денсаулық сақтау технологияларының келесі түрлерін ажыратуға болады.

- медициналық-профилактикалық,

- дене шынықтыру-сауықтыру;

- балабақшадағы денсаулық сақтау технологиялары;

- баланың әлеуметтік-психологиялық әл-ауқатын қамтамасыз ету технологиялары;

— мектепке дейінгі білім беру педагогтарының денсаулығын сақтау және нығайту;

- ата-аналарға бала денсаулығын сақтау және нығайту жөнінде кеңес беру.

Мектепке дейінгі білім берудегі медициналық-профилактикалық технологиялар – медициналық құралдарды пайдалана отырып, медициналық талаптар мен нормаларға сәйкес мектепке дейінгі білім беру мекемесінің медициналық персоналының басшылығымен балалардың денсаулығын сақтауды және нығайтуды қамтамасыз ететін технологияларды ұсыну.

Оларға келесі технологиялар кіреді:

- мектеп жасына дейінгі балалардың денсаулығын бақылауды ұйымдастыру және балалардың денсаулығын оңтайландыру бойынша ұсыныстар әзірлеу;

- ерте және мектеп жасына дейінгі балалардың тамақтануын ұйымдастыру және бақылау;

- мектеп жасына дейінгі балалардың физикалық дамуын, қатаюын ұйымдастыру және бақылау;

- балабақшада профилактикалық іс-шараларды ұйымдастыру;

- СанПиН талаптарын қамтамасыз етуде бақылауды ұйымдастыру және көмек көрсету;

- мектепке дейінгі білім беру мекемесінде денсаулық сақтау ортасын ұйымдастыру.

Мектепке дейінгі білім берудегі дене шынықтыру-сауықтыру технологиялары-баланың физикалық дамуы мен денсаулығын нығайтуға бағытталған технологиялар: дене қасиеттерін, дене белсенділігін дамыту және мектеп жасына дейінгі балалардың дене шынықтыруын қалыптастыру, шынықтыру, тыныс алу гимнастикасы, массаж және өзін-өзі массаж жасау, жалпақ табанның алдын алу және дұрыс қалыпта қалыптастыру, күнделікті физикалық белсенділік пен денсаулыққа күтім жасау әдеттері және т. б. Бұл технологияларды іске асыруды, әдетте, дене шынықтыру мамандары мен мектепке дейінгі білім беру ұйымдарының тәрбиешілері сауықтыру жұмыстарының арнайы ұйымдастырылған түрлері жағдайында жүзеге асырады. Бұл технологиялардың жекелеген әдістерін мектепке дейінгі білім беру педагогтері педагогикалық процесті ұйымдастырудың әртүрлі формаларында кеңінен қолданады: ұйымдастырылған іс әрекеттер мен серуендерде, режимдік сәттерде және балалардың еркін іс-әрекетінде, ересек адамның баламен педагогикалық өзара әрекеттесуі кезінде және т. б.

Балабақшадағы денсаулық сақтау технологиялары-бұл ең алдымен мектеп жасына дейінгі балалардың денсаулық мәдениетін тәрбиелеу технологиялары. Бұл технологиялардың мақсаты-баланың адам денсаулығы мен өміріне саналы көзқарасын қалыптастыру, денсаулық туралы білімді жинақтау және оны қорғау, қолдау және сақтау қабілетін дамыту, мектеп жасына дейінгі балаға салауатты өмір салты мен қауіпсіз мінез-құлық міндеттерін, қарапайым медициналық, психологиялық өзін-өзі күту мен көмек көрсетуге байланысты міндеттерді дербес және тиімді шешуге мүмкіндік беретін валеологиялық құзыреттілікке ие болу. Мектепке дейінгі педагогикада технологияның ең маңызды түрлеріне мектеп жасына дейінгі балаларды тұлғаға бағытталған тәрбиелеу және оқыту технологиялары жатады. Мұндай технологиялардың жетекші принципі-баланың жеке ерекшеліктерін, оның дамуының жеке логикасын есепке алу, тәрбие мен оқыту кезіндегі іс-әрекеттің мазмұны мен түрлеріндегі балалардың қызығушылықтары мен қалауларын есепке алу. Баланың жеке басына назар аудара отырып, педагогикалық процесті құру оның жағымды өмір сүруіне, демек денсаулығына табиғи түрде ықпал етеді.

Бала өмірінің алғашқы күндерінен бастап оның денсаулығы қоршап тұрған әлеуметтік ортасына байланысты. Бұл жағдай отбасы мүшелеріне, ең алдымен ата-аналарға ерекше жауапкершілік жүктейді. Мектеп жасына дейінгі балалардың денсаулығын сақтау мен нығайтудың тиімді жолдарын іздеу, ата-аналардың балаларды сауықтырудағы рөлін арттыруды, оларды салауатты өмір салтына баулуды, отбасылық дене тәрбиесі дәстүрлерін құруды көздеуі керек. Бұл әлеуметтік маңызды міндеттерді шешуде балабақша маңызды орын алады, ол салауатты өмір салтын насихаттаудың, отбасы мәдениетін тәрбиелеудің, ата-аналардың балалар мен ересектердің денсаулығын сақтау мен нығайтудың әртүрлі аспектілері бойынша білімдерін, дағдыларын қалыптастырудың өзіндік орталығы бола алады. Ата-аналар мен педагогтердің мақсатты бірлескен қызметі жағдайында ғана балалардың денсаулығы мен олардың салауатты өмір салтына бағдарлануын сипаттайтын көрсеткіштердің оң динамикасы қамтамасыз етіледі.