Уралбаева Туғанай Бақбергенқызы

№46 «Балбұлақ» бөбекжайы МКҚК тәрбиешісі

Балабақшадағы тәртіп – бала тәрбиесінің бастауы

Бала тәрбиесінің алғашқы баспалдағы — балабақша. Бұл — баланың мінез-құлқы, қарым-қатынасы, әдептілік нормалары қалыптасатын орта. Сол себепті балабақшадағы тәртіп пен ережелердің рөлі ерекше.

Балабақша – баланың тұлға ретінде қалыптасуындағы маңызды алғашқы әлеуметтік орта. Бұл мекеме тек білім мен тәрбие беретін орын ғана емес, сонымен қатар, баланың мінез-құлқы, тәртібі, қоғамдағы орнын түсінуі, үлкен-кішімен қарым-қатынас жасауды үйренетін алғашқы қадамы. Осы бағыттағы ең басты құралдардың бірі – тәртіп. Балабақшада орнаған тәртіп ережелері мен талаптар баланың күнделікті өміріне, әдет-қылығына, ойлау жүйесіне тікелей әсер етеді. Тәртіп – баланың уақытты тиімді пайдалануының, жауапкершілік пен ұқыптылыққа баулудың негізі. Балабақшада белгілі бір күн тәртібімен өмір сүру (тамақтану, ойын, серуен, ұйқы уақыты т.б.) – баланың ішкі тәртібін қалыптастырады. Бұл тәртіп бала бойында тұрақтылық, жүйелілік, жинақылық сияқты қасиеттердің дамуына мүмкіндік береді. Сонымен қатар, тәртіп – ұжымдық өмір сүрудің негізі. Балалар бір топта бірге ойнап, бірге тәрбие алып, ортақ ережелерге бағынады. Бұл – оларды өзінен бөлек ортада, қоғамда өмір сүруге дайындайтын маңызды тәжірибе.
Тәртіп — баланың күн тәртібін, мінезін, жауапкершілігін қалыптастырады. Балабақшада әр іс-шара, ойын, тамақтану, серуендеу уақыты нақты жоспармен жүреді. Мұның бәрі балаларды жинақылыққа, уақытты бағалауға, ортаға бейімделуге үйретеді. Сонымен қатар, тәртіп — қауіпсіздіктің кепілі. Балалар белгілі бір ережелерді сақтай отырып, өз іс-әрекетіне жауап беруді, үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсетуді үйренеді. Тәрбиеші мен ата-ананың бірлесіп жүргізген тәрбие жұмыстары баланың әлеуметтік дағдыларын дамытады.

Тәртіп — тек шектеу емес, ол — еркіндіктің тәртіпке негізделген нұсқасы. Балабақшада қалыптасқан тәртіп — болашақ білім мен өмірге дайындықтың негізі. Ережені сыйлай білген бала – ертең елінің абыройлы азаматы болары анық.

Тәртіпті сақтау арқылы балада өзін-өзі ұстау, сабыр сақтау, рұқсат сұрау, кезек күту, үлкенге құрмет көрсету, досына көмектесу сияқты әлеуметтік дағдылар қалыптасады. Бұл қасиеттер тек балабақшада емес, болашақта мектепте, отбасында, қоғамда өз жемісін береді. Балабақша тәрбиешілерінің басты міндеттерінің бірі – балаға бұл тәртіпті күшпен емес, түсінікпен, мейіріммен жеткізе білу. Сол кезде бала ережеге бағынуды мәжбүрлік емес, қажеттілік ретінде қабылдайды. Тәртіп баланың еркіндігін шектемейді, керісінше оны қорғайды және бағыттайды

Тәртіп – балабақшадағы тәрбиенің негізі. Тәртіпке бағыну арқылы бала қоғамда өмір сүру ережелерін үйренеді, өз іс-әрекетіне жауап беруді меңгереді, өзгені сыйлауға, өзін сыйлатуға машықтанады. «Тәртіпке бағынған – құл болмайды» деген халық даналығында үлкен мағына жатыр. Сондықтан тәртіп – тәрбиенің тірегі, болашақ азаматтың болмысы. Балабақшада берілген тәртіп сабағы – өмірлік сабаққа айналады.