Балаларда күйзеліс пен мазасыздықты қалай жеңілдетуге болады?

Аннотация

Балалардың күйзеліс пен мазасыздықты бастан кешіруі жиі кездесетін жағдай. Бұл мақалада олардың негізгі себептері мен белгілері қарастырылады. Сондай-ақ, баланың эмоционалды жағдайын тұрақтандыруға көмектесетін әдістер ұсынылады.

Түйін сөздер:

балалар психологиясы, күйзеліс, мазасыздық, эмоциялық тұрақтылық, ата-ана қолдауы.

Кіріспе

Қазіргі заман балалары түрлі күйзелістерді бастан өткереді. Оған мектептегі жүктеме, отбасылық қиындықтар, құрдастарымен қарым-қатынас секілді факторлар әсер етеді. Кейбір балалар күйзелісті жеңіл өткерсе, кейбіреулері ұзақ уақыт бойы мазасыз күйде жүреді. Бұл олардың мінез-құлқына, денсаулығына, тіпті оқу үлгеріміне де кері әсер етуі мүмкін. Сондықтан ата-аналар мен мұғалімдер балалардың эмоционалды жағдайына көңіл бөліп, күйзелісті жеңуге көмектесуі керек.

Негізгі бөлім

Балалардың күйзеліс пен мазасыздыққа ұшырау себептері

Балалардың күйзелісін тудыратын бірнеше фактор бар:

1.Мектептегі қиындықтар – Оқу жүктемесінің көптігі, мұғалімнің жоғары талаптары, емтихандарға дайындық, құрдастарымен қарым-қатынас қиындықтары балаға үлкен әсер етеді.

2.Отбасындағы жағдай – Ата-ананың жиі ұрысуы, ажырасу, қаржылық мәселелер, баланың назардан тыс қалуы оның эмоционалды жағдайын нашарлатуы мүмкін.

3.Құрдастарымен қарым-қатынас – Кейбір балалар дос табуда қиындық көреді немесе буллингке ұшырайды. Бұл олардың өзін-өзі бағалауына кері әсерін тигізеді.

4.Жаңа ортаға бейімделу – Жаңа мектепке немесе қалаға көшу бала үшін стресс тудыратын жағдайлардың бірі.

5.Технологияның әсері – Көп уақытын телефон мен компьютерде өткізу баланы шынайы өмірден алыстатып, жалғыздық сезімін тудыруы мүмкін.

Күйзелістің белгілері

Әр бала күйзелісті әртүрлі өткереді. Дегенмен, мынадай өзгерістер байқалса, ата-ана назар аударуы қажет:

•Тез ашулану немесе жылағыш болу.

•Тәбеттің төмендеуі немесе шамадан тыс тамақтану.

•Ұйқының бұзылуы, қорқынышты түстер көру.

•Өзіне сенімсіздік, оқшаулану, жалғыз қалуға ұмтылу.

•Сабаққа деген қызығушылықтың жоғалуы.

Баланың күйзелісін қалай жеңілдетуге болады?

Күйзелістің алдын алу және оны жеңілдету үшін ата-аналар мен мұғалімдер бірнеше қарапайым әдістерді қолдана алады:

1.Баламен ашық сөйлесу

Баланың қандай да бір уайымы болса, оны іште сақтамай, бөлісуге мүмкіндік беру керек. “Сенің жағдайыңды түсінемін”, “Қалай көмектесе аламын?” деген сөздер баланың өз сезімін еркін айтуына көмектеседі.

2.Күн тәртібін қалыптастыру

Дұрыс ұйқы мен теңгерімді тамақтану баланың эмоционалды тұрақтылығын сақтауға көмектеседі.

3.Белсенділік пен ойын

Денсаулықты жақсарту үшін серуендеу, спортпен айналысу, шығармашылық істерге (сурет салу, музыка, қолөнер) уақыт бөлу маңызды.

4.Күйзелісті басқару әдістерін үйрету

Балаларға терең тыныс алу жаттығулары, медитация немесе күнделік жазу сияқты әдістерді үйретуге болады.

5.Ата-ана қолдауы мен махаббаты

Ең бастысы – бала өзін қауіпсіз сезінуі керек. Ата-ананың қолдауы мен мейірімі кез келген күйзелісті жеңуге көмектеседі.

Қорытынды

Балалар да ересектер сияқты күйзелісті сезінеді, бірақ олар оны басқаша көрсетеді. Сондықтан ата-аналар мен мұғалімдер баланың мінез-құлқындағы өзгерістерге мұқият болып, қолдау көрсетуі керек. Ашық әңгіме, дұрыс режим және эмоционалды қолдау – баланың күйзелісті жеңіп, өзін сенімді сезінуіне көмектеседі.

Пайдаланылған әдебиеттер

1.Выготский Л.С. Психология развития ребенка. – М.: Педагогика, 1984.

2.Гоулман Д. Эмоциональный интеллект. – Москва: Альпина Паблишер, 2019.

3.Американская психологическая ассоциация. Управление стрессом у детей. – 2020.

Педагог психолог: Ерланқызы Азиза