Баскетбол ойыны және ішкі тәртіп

Баскетболды ойлап тапқан американдық, колледж
оқытушысы Джеймс Нейсмиг деген адам. Жаңалықтың
пайда болуы кездейсоқ жағдайда да байланысты екені хақ,
осындай тосын жағдай баскетбол тарихына байланысты
екен. Бірде, Д. Нейсмиг дене тəрбиесі сабағында өз
оқушыларын зеріктірп алыпты, олардың көңілін бір затқа
аудару жəне тыныштаңдыру мақсатымен бос тұрған екі
карзинаға кезектесіп тастауға бұйрық беріпті. Бұл
қарапайым ойынның аяғы қазіргі оқушыларымызға кеңінен
таныс - баскетбол ойының дүниеге келтіреді.
Баскетбол екі сөздің құрамынаң тұратын ұғым «баскет» корзина, «бол» - доп. 1894 жылғы дейін футбол добымен
ойналып, ол кейіннен қазіргі баскетбол добына көшті, оның
салмағы 600-650 грамм, дөңгелегі 75-78 см. Баскетбол
ойынымен алғашқы рет көрермендерді таныстыру ІІІ
Олимпиадада басталып, ол 32 жылдан кейін ғана
олимпиадалық ойындардың бағдарламасына кірді.
1932 жылы халықаралық федерация (ФИБА) құрылып,
онын қазіргі кезеңге 170 жуық кезевде үлтгық мүшелері
бар.
Ерлер арасындағы Европа біріншілігі 1935 жылы, ал
əйелдер арасындағы жарыс 1938 жылы өтті. Баскетбол 1936
жылдан бастап бүгінгі күнге дейінгі олимпиадалық
ойындардың бағдарламасына келеді. Осы жылы 74 жастағы
Джеймс Нейсмигке олимпиаданың алтын медалі табыс
етілді жəне оған «Баскетбол атасы» - деген мəртебелі атак
та берілді. 1950 жылы ерлер, 1953 жылы əйелдер арасында
дүниежүзілік біріншілік жарысы өтті.
Россия тарихында баскетболдың өмірге келуі 1906 жылдан
бастау алады.
Дүние жүзінде баскетболдан чемпиондық тəжді 1936

жылдан1972 жылға дейін 36 рет киген американдық Гу
ливерлер екен. Дүние жүзіндегі ең ұзын баскетбол
ойыншысы - Мануте Боле (247), ең үлкен аяқ киім киетін
испандық ойыншы Ромея - 60 размер. Мануте Боле судандық, бұрынғы мал бақташысы, оның бір ғана өкініші
бар екен. Ол кереует бойына шак болмағаннан үнемі дерге
салынған төсекте жатуға мəжбүр көрінеді.
Қазақстан ойыншыларының ішіндегі ең ұзын ойыншы Уайс
Ахтаев деген спортшы болған. У. Ахтаевтың өмірінде бір
қызық оқиға болғак көрінеді, бірде жарыс алдында оның
спорт киімдері ұрланып, алаңға шыға алмапты
Əлемдегі табысы мол баскетболшы, американдық Майк
Джордан. Ол 1995 жылы əр күн сайын 120 мың доллар
табыс тауыпты. Оны уақыт безбеніне салсаңыз, секундтына
1,39 , минутына 83,5, ал сағатына 5 мын доллар болып кете
береді.