« Ақмола облысы білім басқармасының

Атбасар ауданының білім беру бөлімінің

Сергеевка ауылының жалпы орта білім беретін мектебі» КММ

Бастауыш сынып оқушыларымен ойын

арқылы жұмыс жасау

Орындаған : Тойшубекова Жансауле Карсаковна

Педагог -сарапшы

Бастауыш сынып мұғалімі

Түсіндірме хат

Тақырыбы: Бастауыш сынып оқушыларымен ойын арқылы жұмыс жасау

Кіріспе:

Бастауыш сынып оқушыларымен ойын арқылы жұмыс жасау – олардың танымдық, коммуникативтік және әлеуметтік дағдыларын дамытуға бағытталған тиімді әдістердің бірі. Ойын – балалар үшін табиғи әрекет, сондықтан оны оқу үдерісінде қолдану олардың білімге деген қызығушылығын арттырады.

Мақсаты:

Ойын технологияларын қолдану арқылы бастауыш сынып оқушыларының оқу материалын меңгеру деңгейін көтеру, олардың шығармашылық қабілеттерін дамыту және білім алуға деген ынтасын арттыру.

Міндеттері:

1. Ойын әдістерін пайдалана отырып, оқушылардың танымдық белсенділігін арттыру;

2. Ойын арқылы балалардың шығармашылық және логикалық ойлау қабілетін дамыту;

3. Коммуникативтік дағдыларды қалыптастыру және топтық жұмысқа бейімдеу;

4. Қызықты әрі тиімді оқыту процесін ұйымдастыру;

5. Білімді практикада қолдану мүмкіндігін кеңейту.

Ойын түрлері:

Дидактикалық ойындар (логикалық, танымдық тапсырмалар);

Рөлдік ойындар (сахналық қойылымдар, диалог құру);

Қозғалыс ойындары (қимыл-қозғалыс белсенділігін арттыратын ойындар);

Интерактивті ойындар (компьютерлік, мультимедиялық бағдарламалар арқылы);

Сюжеттік ойындар (ертегілер, әдеби шығармалар негізінде);

Топтық және жұптық ойындар (ынтымақтастықты дамытуға арналған).

Ойын арқылы оқытудың артықшылықтары:

Оқушылардың сабаққа қызығушылығын арттырады;

Танымдық процестерді белсендіреді;

Оқушылардың еркін, шығармашылық тұрғыда ойлауына мүмкіндік береді;

Топтық жұмыс дағдыларын қалыптастырады;

Білімді жеңіл әрі тиімді меңгеруге ықпал етеді.

Қорытынды: Ойын – бастауыш сынып оқушыларының оқу-тәрбие процесінде маңызды құралдардың бірі. Ойын әдістерін жүйелі түрде пайдалану балалардың оқу белсенділігін арттырып қана қоймай, олардың жан-жақты дамуына ықпал етеді. Сондықтан оқыту барысында ойын технологияларын қолдану – білім берудің маңызды аспектілерінің бірі болып табылады.

Ойын – оқушылардың зейінін арттырудың ең тиімді әдістерінің бірі. Төменде бірнеше тиімді ойын әдістері ұсынылған:

1. Зейін тұрақтылығын дамыту ойындары

"Бірдей суретті тап" – оқушыларға бірнеше сурет беріледі, олардың арасынан бірдейлерін табу қажет.

"Жоғалған әріп" – оқушыларға толық емес сөздер беріледі, олар жетіспейтін әріптерді тауып, толықтыруы керек.

"Сан тізбегі" – мұғалім белгілі бір ретпен сандарды атайды, оқушылар оларды қайталап немесе жалғастыруы тиіс.

2. Зейіннің аударылуын жақсартатын ойындар

"Не өзгерді?" – мұғалім тақтаға бірнеше зат қойып, оқушылар оларды қарап алады. Кейін мұғалім заттардың бірін өзгертіп, оқушылардан не өзгергенін сұрайды.

"Есте сақта" – белгілі бір уақыт ішінде оқушыларға сөздер немесе суреттер көрсетіледі, кейін олар есте қалғандарын айтуы керек.

3. Зейінді шоғырландыруға арналған ойындар

"Кім жылдам?" – оқушыларға әртүрлі тапсырмалар беріледі, оларды белгілі бір уақыт ішінде орындау қажет.

"Артық сөзді тап" – қатар тұрған сөздерден артық сөзді тауып, себебін түсіндіру қажет.

4. Топтық ойындар

"Құпия сөз" – бір оқушыға сөз беріледі, ол оны сипаттап түсіндіреді, ал сыныптастары сол сөзді табуы керек.

"Логикалық тізбек" – оқушыларға бір логикалық қатар беріледі, олар бұл қатарды жалғастыру керек.

Бұл әдістер оқушылардың зейінін арттырып қана қоймай, олардың есте сақтау қабілетін, ойлау жүйесін және ынтасын жақсартуға көмектеседі.

Зейін тұрақтылығын дамытуға арналған ойындар оқушылардың назарының тұрақтылығын, шоғырлануын және ұзақ уақыт бойы бір тапсырмаға мән беру қабілетін жақсартады.

Төменде бірнеше тиімді ойын ұсынылады:

1. "Бірдей суретті тап"

Мұғалім оқушыларға ұқсас, бірақ аздаған айырмашылығы бар суреттер ұсынады.

Оқушылардың міндеті – суреттердің арасындағы ұқсастықтарды немесе айырмашылықтарды табу.

Бұл ойын визуалды зейінді нығайтады.

2. "Жоғалған әріп"

Оқушыларға әріптері жетіспейтін сөздер беріледі (мысалы, "м_ктеп", "к_тап").

Олардың мақсаты – қандай әріп жетіспейтінін анықтау.

Бұл әдіс зейінді тұрақтандырумен қатар, сауаттылықты да арттырады.

3. "Сандар тізбегі"

Мұғалім белгілі бір ретпен сандарды атайды (мысалы, 5, 10, 15...), оқушылар жалғастыруы керек.

Кейде мұғалім ретсіз сандар айтып, оқушылардан қай санды жіберіп алғанын сұрайды.

Бұл ойын сандық зейінді күшейтеді.

4. "Не өзгерді?"

Мұғалім тақтаға бірнеше зат қояды, оқушылар оларды есінде сақтайды.

Кейін мұғалім бір затты алып тастайды немесе ауыстырады, ал оқушылар не өзгергенін айтуы керек.

Бұл ойын есте сақтау мен назар аудару қабілетін дамытады.

5. "Есте сақта"

Оқушыларға бірнеше сөз немесе сурет көрсетіледі, содан кейін оларды жасырып, оқушылардан есте қалғандарын айту сұралады.

Бірте-бірте сөздер немесе суреттер саны көбейеді.

Бұл әдіс есте сақтау мен зейін тұрақтылығын жақсартады.

6. "Кім жылдам?"

Мұғалім белгілі бір тақырып бойынша сұрақтар қояды (мысалы, "Тек көк түсті заттарды ата" немесе "Жеміс-жидектерді тізіп шық").

Оқушылар жылдам әрі нақты жауап беруі тиіс.

Бұл ойын зейінді жылдам бағыттау мен шоғырландыруды дамытады.

7. "Артық сөзді тап"

Бірнеше сөзден тұратын қатар беріледі (мысалы, "алма, банан, көк, жүзім").

Оқушылар бұл қатардан артық сөзді тауып, неліктен артық екенін түсіндіруі керек.

Логикалық ойлау мен зейін тұрақтылығын арттырады.

Бұл ойындар зейін тұрақтылығын дамытуға ғана емес, оқушылардың есте сақтау, шоғырлану және ойлау қабілеттерін жақсартуға да көмектеседі.

Зейіннің аударылуын жақсартатын ойындар оқушылардың назарын бір тапсырмадан екіншісіне жылдам әрі тиімді түрде ауыстыру қабілетін дамытады. Бұл ойындар көп тапсырмалы жағдайларда жұмыс істеуге, ақпаратты тез өңдеуге және тез шешім қабылдауға көмектеседі.

1. "Не өзгерді?"

Мұғалім тақтаға бірнеше зат қойып, оқушыларға оларды есте сақтауды сұрайды.

Кейін мұғалім заттардың орнын ауыстырады немесе біреуін алып тастайды.

Оқушылар қандай өзгеріс болғанын табуы керек.

2. "Санауды тоқтат"

Мұғалім белгілі бір санды дауыстап санауды бастайды, бірақ белгілі бір санға жеткенде (мысалы, 7 немесе 15) тоқтап, орнына басқа сөз айту керек.

Мысалы: "1, 2, 3, 4, 5, 6, БАНАН, 8, 9..."

Бұл ойын зейінді тез ауыстыруды және күтпеген өзгерістерге дайын болуды үйретеді.

3. "Қолдағы түстер"

Мұғалім оқушыларға түрлі-түсті қағаздар немесе карточкалар таратады.

Белгілі бір түсті атағанда, сол түсті карточка көтеру керек.

Бірақ мұғалім түстерді шатастырып айтуы мүмкін (мысалы, "Көк!" деп айтқанда, өзі қызыл карточканы көрсетсе, оқушылар оның сөзіне сеніп, дұрыс түсті көрсетуі тиіс).

Бұл ойын есту және көру арқылы қабылданатын ақпаратты сәйкестендіруге көмектеседі.

4. "Кері санау"

Оқушыларға белгілі бір сандар қатарын санап шығу ұсынылады, бірақ оларды артқа қарай санау керек (мысалы, 20-дан 1-ге дейін).

Кейде мұғалім санау ережесін өзгертіп, тек жұп немесе тақ сандарды санауды сұрайды.

Бұл ойын ойлау икемділігін арттырады.

5. "Тез жауап бер"

Мұғалім белгілі бір сұрақтар қояды (мысалы, "Көктемде не гүлдейді?", "Қай жануар ұша алады?").

Бірақ кейде сұраққа байланысты емес сөздер қосады, ал оқушылар тек маңызды сұрақтарға жауап беруі керек.

Бұл ойын маңызды ақпаратты жылдам іріктеп алуға көмектеседі.

6. "Кім тез табады?"

Мұғалім сыныпта белгілі бір затты атайды (мысалы, "қызыл қалам"), ал оқушылар оны сыныптан тез тауып көрсетуі керек.

Бұл ойын зейінді жылдам ауыстыруға және назарды белгілі бір объектіге шоғырландыруға көмектеседі.

7. "Сөздерді ретімен айт"

Мұғалім бірнеше сөз айтады (мысалы, "алма, банан, шие, жүзім"), кейін сөздердің орнын ауыстырады.

Оқушылар бастапқы ретімен сөздерді айтып шығуы керек.

Бұл ойын есте сақтау мен ақпаратты өңдеуді жақсартады.

Бұл ойындар оқушылардың зейінін тиімді түрде аударып, олардың ойлау икемділігін, ақпаратты өңдеу қабілетін және жылдам реакциясын дамытуға көмектеседі.

Топтық ойындар оқушылардың бірлесіп жұмыс істеуін, зейінін, қарым-қатынас дағдыларын және логикалық ойлауын дамытады. Төменде топпен ойнауға болатын бірнеше қызықты ойындар ұсынылған:

1. "Құпия сөз"

Бір оқушыға құпия сөз беріледі, ол оны мимика немесе сипаттау арқылы топқа түсіндіруі керек.

Қалған топ мүшелері сөзді дұрыс табуы қажет.

Бұл ойын зейінді, сөйлеу дағдыларын және логикалық ойлауды дамытады.

2. "Телеграмма"

Бірінші ойыншы белгілі бір сөйлемді сыбырлап екінші ойыншыға айтады.

Әр оқушы сөйлемді келесі ойыншыға қайталайды.

Соңғы оқушы естігенін дауыстап айтады, ал бастапқы сөйлеммен салыстырады.

Бұл ойын тыңдау және есте сақтау қабілеттерін дамытады.

3. "Логикалық тізбек"

Мұғалім кезекпен бірнеше сөз айтады (мысалы, "күн, жарық, жаз..."), ал топ мүшелері осы қатарды жалғастыруы керек.

Логикалық ойлау мен зейінді дамытады.

4. "Кім жылдам?"

Топтар арасында жарыс ұйымдастырылады.

Мұғалім белгілі бір тақырып (мысалы, "Жемістер", "Жануарлар", "Көлік түрлері") бойынша сөздер айтуды сұрайды.

Әр топ кезекпен сөздер айтып шығады, қай топ көп сөз айтса, сол жеңеді.

Бұл ойын зейін тұрақтылығын және жылдам ойлауды дамытады.

5. "Не өзгерді?" (Топтық нұсқа)

Бір топ бөлмеден шығып кетеді, ал қалған оқушылар сыныптағы бір нәрсені өзгертеді (заттың орнын ауыстыру, тақтаға жаңа сурет салу және т.б.).

Қайтып келген топ өзгерісті табуы керек.

Назар аудару мен бақылау дағдыларын дамытады.

6. "Суретті аяқта"

Әр топ мүшесі бір қағазға бір элементтен сурет салып, оны келесі ойыншыға береді.

Соңында бүкіл топтың бірлескен суреті шығады.

Бұл ойын шығармашылықты және бірлесіп жұмыс істеуді дамытады.

7. "Артық затты тап"

Топқа төрт-бес зат немесе сөз беріледі, олардың ішінде біреуі артық болады.

Топ мүшелері бірге ақылдасып, артық затты немесе сөзді табуы керек.

Логикалық ойлау мен талдау дағдыларын дамытады.

8. "Сахналық көрініс"

Әр топқа белгілі бір тақырып беріледі (мысалы, "Достық", "Мектеп өмірі", "Табиғатты қорғау").

Оқушылар қысқа қойылым ойлап тауып, оны сахналайды.

Бұл ойын шығармашылықты және командамен жұмыс істеу дағдыларын дамытады.

Бұл ойындар оқушылардың зейінін, есте сақтау қабілетін, бір-бірімен ынтымақтастықта жұмыс істеуін және жылдам ойлау қабілеттерін жетілдіруге көмектеседі.

Зейін тұрақтылығын дамытуға арналған ойындар оқушылардың назарын ұзақ уақыт бойы бір нәрсеге шоғырландыру қабілетін жетілдіреді. Мұндай ойындар ақпаратты есте сақтау, ұсақ бөлшектерге мән беру және зейінді ұзақ уақыт ұстап тұру дағдыларын дамытады.

1. "Не өзгерді?"

Мұғалім оқушыларға бірнеше затты көрсетеді, оларды есте сақтауды сұрайды.

Кейін бір заттың орнын ауыстырады немесе алып тастайды.

Оқушылар қандай өзгеріс болғанын анықтауы керек.

Бұл ойын есте сақтау мен назар тұрақтылығын дамытады.

2. "Артық сөзді тап"

Мұғалім қатарынан бірнеше сөз айтады, олардың ішінде біреуі артық болады (мысалы, "мысық, ит, орындық, қоян").

Оқушылар артық сөзді тауып, себебін түсіндіруі керек.

Бұл ойын логикалық ойлауды және зейінді дамытады.

3. "Сандар тізбегі"

Мұғалім белгілі бір ретпен сандарды атайды (мысалы, 2, 4, 6, 8...), оқушылар тізбекті жалғастыруы керек.

Кейде мұғалім ретсіз сандар айтып, оқушылардан қандай сан жетіспейтінін сұрайды.

Бұл ойын зейінді тұрақтандыруға көмектеседі.

4. "Сөздерді есте сақта"

Оқушыларға бірнеше сөз немесе сурет көрсетіледі.

Кейін оларды жасырып, оқушылар есте қалғандарын айтуы керек.

Бірте-бірте сөздер саны көбейеді, бұл есте сақтау мен зейінді күшейтеді.

5. "Кім жылдам?"

Мұғалім белгілі бір тапсырма береді (мысалы, "Қызыл түсті заттарды ата" немесе "Жануарлардан тек жыртқыштарды ата").

Оқушылар жылдам әрі нақты жауап беруі тиіс.

Бұл ойын зейінді бағыттау мен жылдам ойлауды дамытады.

6. "Ұқсастық пен айырмашылық"

Мұғалім екі суретті көрсетеді, олардың айырмашылығы мен ұқсастықтарын табу керек.

Бұл ойын визуалды зейінді жақсартады.

7. "Жоғалған әріп"

Оқушыларға әріптері жетіспейтін сөздер беріледі (мысалы, "м_ктеп", "қ_тап").

Олар жетіспейтін әріпті тауып, сөзді толықтыруы керек.

Бұл ойын сауаттылықпен қатар, зейінді дамытады.

8. "Дыбысты тыңда"

Мұғалім әртүрлі дыбыстарды тыңдатады (табиғат дыбыстары, тұрмыстық заттар және т.б.).

Оқушылар қандай дыбыс естілгенін анықтауы керек.

Бұл ойын тыңдау арқылы қабылдау мен назарды тұрақтандыруға көмектеседі.

Бұл ойындар балалардың зейінін тұрақтандырып, оларды ұқыптылыққа және ақпаратты мұқият өңдеуге үйретеді.