«Алтынбике Бертаева атындағы орта мектеп» КММ

Ағылшын тілі пәнінен оқу- әдістемелік құрал

Бастауыш сыныптарға ағылшын тілінде жаңылпаштарды үйретудің жолдары

Ағылшын тілі пәнінің мұғалімі: Д.Н.Латипова

2024 жыл

Мазмұндама

Кіріспе

1. Жаңылпаштардың маңызы

   1. Тіл дамыту

   2. Фонетикалық жаттығулар

   3. Креативтілік

   4. Тілдік дағдыларды дамыту

2. Фонетикалық дағдылар

   1. Есте сақтау қабілеті

   2. Қызығушылықты арттыру

3. Жаңылпаштарды үйрету әдістері

   1. Ойын түрінде

4. Жаңылпаштарды қолдану

Қорытынды

Кіріспе

Жаңылтпаш — бұл тілдің дыбыстық құрылымын, фонетикалық ерекшеліктерін және сөздік қорды дамытуға арналған қысқа, ырғақты және қайталанатын сөздер мен фразалардың жинағы. Жаңылтпаштар балалардың тілін дамытуда, олардың артикуляциясын жақсартуда және дыбыстарды дұрыс айтуға үйретуде маңызды рөл атқарады.

Бастауыш сынып оқушыларына жаңылпаштарды үйрету олардың ағылшын тіліндегі фонетикалық дағдыларын жетілдіруге, сөздерді дұрыс айтуға және тыңдау қабілеттерін арттыруға көмектеседі. Жаңылтпаштар балалардың көңілін көтеріп, оларды қызықтыра отырып, тіл үйрену процесін жеңілдетеді. Сонымен қатар, жаңылтпаштарды оқу мен айту арқылы балалардың есте сақтау қабілеті мен назарын дамытуға мүмкіндік туады.

Бұл әдістемелік құралда жаңылтпаштарды оқыту әдістері, олардың қолдану тәсілдері, оқу процесінде жаңылтпаштарды енгізу жолдары мен ойын элементтері қарастырылады. Жаңылтпаштарды тиімді пайдалану арқылы оқушылардың ағылшын тілінде сөйлеу дағдыларын дамытуға, олардың сөздік қорын байытуға және фонетикалық дағдыларын қалыптастыруға көмектесуге болады.

Ағылшын тілінде жаңылпаштарды үйрету бастауыш сынып оқушыларының фонетикалық қабілеттерін жетілдіруге, дыбыстарды дұрыс айтуға және сөздердің мағынасына тереңірек үңілуге мүмкіндік береді.

Осы әдістемелік құралда жаңылпаштарды үйретудің түрлі әдістері мен тәсілдері ұсынылады. Олардың ішінде ойындар, топтық жұмыстар, шығармашылық тапсырмалар және интерактивті жаттығулар бар. Мұндай әдістер оқушылардың қызығушылығын арттырып, ағылшын тілін үйренуге деген құлшыныстарын жоғарылатады. Жаңылпаштарды жүйелі түрде енгізу арқылы мұғалімдер оқушылардың тілдік дағдыларын тиімді түрде дамытуға мүмкіндік алады.

1. Жаңылпаштардың маңызы

1.1 Тіл дамыту: Жаңылпаштар балалардың сөйлеу дағдыларын жетілдіреді.

1.2 Фонетикалық жаттығулар: Дыбыстарды дұрыс айтуға үйретеді.

Фонетикалық жаттығулар балалардың дыбыстарды дұрыс айтуына көмектеседі. Жаңылпаштар – бұл жаттығулардың тиімді түрі, себебі олар балалардың тілін дамытуға, сөздік қорын байытуға және фонетикалық дағдыларын қалыптастыруға ықпал етеді. Міне, кейбір мысалдар:

1. "She sells seashells by the seashore."

   • Бұл жаңылпаш "s" дыбысын дұрыс айтуға үйретеді.

2. "Peter Piper picked a peck of pickled peppers."

   • Мұнда "p" дыбысын дұрыс айтуға назар аударылады.

3. "How can a clam cram in a clean cream can?"

   • Бұл жаттығу "c" және "k" дыбыстарын дұрыс айтуға көмектеседі.

4. "Betty Botter bought some butter, but she said the butter's bitter."

   • "b" дыбысын дұрыс айтуға арналған жаттығу.

5. "Fuzzy Wuzzy was a bear. Fuzzy Wuzzy had no hair. Fuzzy Wuzzy wasn't very fuzzy, was he?"

   • "f" және "w" дыбыстарын дұрыс айтуға үйретеді.

Бұл жаңылпаштар балаларға дыбыстарды дұрыс айтуға, сөйлеу дағдыларын дамытуға және фонетикалық сезімдерін жақсартуға көмектеседі.

1.3 Креативтілік: Балалардың шығармашылық қабілеттерін арттырады.

1.4 Тілдік дағдыларды дамыту: Жаңылпаштар балаларға жаңа сөздер мен сөз тіркестерін үйретеді, сөйлеу және тыңдау дағдыларын жақсартады.

Жаңылпаштар балалардың тілдік дағдыларын дамытуда маңызды рөл атқарады. Олар жаңа сөздер мен сөз тіркестерін үйрету арқылы сөйлеу және тыңдау дағдыларын жақсартады. Мысалдар:

1. "She sells seashells by the seashore."
   Бұл жаңылпаш балаларға "s" дыбысын дұрыс айтуға көмектеседі. Оны қайталау арқылы балалардың сөздік қоры "seashells" және "seashore" сөздерімен толықтырылады.

2. "How can a clam cram in a clean cream can?"
   Бұл жаңылпаш "c" және "cl" дыбыстарын жаттықтыруға арналған. Балалар бұл жаңылпашты айтып, жаңа сөздермен танысады, мысалы, "clam", "cram", "clean", "cream", "can".

3. "Betty Botter bought some butter, but she said the butter's bitter."
   Бұл жаңылпаш "b" дыбысын дамытуға көмектеседі. Балалар "butter", "bitter" сөздерін үйреніп, сөйлеу дағдыларын жақсартады.

Осылайша, жаңылпаштар балалардың фонетикалық қабылдауын нығайтып, жаңа сөздермен танысуға мүмкіндік береді.

2. Фонетикалық дағдылар: Жаңылпаштарда кездесетін қайталанатын дыбыстар мен сөздер балалардың фонетикалық қабылдауын нығайтады, сөйлеу кезінде дыбыстарды дұрыс айтуға көмектеседі.

Фонетикалық дағдылар – балалардың сөйлеу тілін дамытуда маңызды рөл атқаратын элемент. Жаңылпаштарда кездесетін қайталанатын дыбыстар мен сөздер балалардың фонетикалық қабылдауын нығайтып, сөйлеу кезінде дыбыстарды дұрыс айтуға көмектеседі. Мысал ретінде келесі жаңылпаштарды қарастыруға болады:

1. "She sells seashells by the seashore."

   • Бұл жаңылпаш "s" дыбысының қайталануы арқылы балаларға осы дыбысты дұрыс айтуға жаттықтырады.

2. "Peter Piper picked a peck of pickled peppers."

   • Мұнда "p" дыбысы жиі кездеседі, бұл балалардың дыбысты анық және таза айтуына ықпал етеді.

3. "How can a clam cram in a clean cream can?"

   • "c" және "k" дыбыстарының қайталануы балалардың фонетикалық қабылдауын дамытуға көмектеседі.

4. "Betty Botter bought some butter, but she said the butter's bitter."

   • Бұл жаңылпаш "b" дыбысын ерекше назармен айтуға мүмкіндік береді.

Осы жаңылпаштарды жаттау және айту арқылы балалар фонетикалық дағдыларын жетілдіріп, сөйлеу кезінде дыбыстарды анық және дұрыс айтуға үйренеді. Жаңылпаштар балалардың тілін дамытуда, сөздік қорын байытуда және фонетикалық дағдыларын қалыптастыруда тиімді құрал болып табылады.

2.1 Есте сақтау қабілеті: Жаңылпаштардың ритмикасы мен мелодиясы балалардың есте сақтау қабілетін жақсартады, оларды оңай жаттап алуға мүмкіндік береді.

2.2 Қызығушылықты арттыру: Ойын элементтері мен қызықты мәтіндер балалардың ағылшын тіліне деген қызығушылығын арттырады, сабақтарды көңілді әрі қызықты етеді.

3. Жаңылпаштарды үйрету әдістері

3.1 Ойын түрінде: Жаңылпаштарды ойын арқылы үйрету балалардың қызығушылығын арттырады. Мысалы, балалар жаңылпашты жаттап, оны сахналау немесе топпен айту арқылы өзара бәсекелесуге мүмкіндік алады.

Мысал ретінде "Жаңылпаш жарысы" ойынын қарастыруға болады.

Ойынның ережелері:

1. Дайындық: Мұғалім бірнеше жаңылпашты таңдайды және оларды карточкаларға жазады. Әр карточкада бір жаңылпаш болуы керек.

2. Топтарға бөлу: Оқушыларды 2-3 адамнан тұратын топтарға бөледі.

3. Ойынның барысы:

   • Мұғалім бір карточканы алады және жаңылпашты дауыстап оқиды.

   • Топтар жаңылпашты дұрыс айту үшін жарысады.

   • Әр топ жаңылпашты 1 минут ішінде айтуы керек.

   • Егер топ жаңылпашты дұрыс айтса, олар ұпай алады.

4. Жеңімпазды анықтау: Ойын соңында ең көп ұпай жинаған топ жеңімпаз атанады.

Мысал жаңылпаш:

• "She sells seashells by the seashore."

• "How can a clam cram in a clean cream can?"

Бұл ойын балалардың фонетикалық дағдыларын дамытуға, сондай-ақ топтық жұмыс пен коммуникацияны нығайтуға көмектеседі.

Топтық жұмыс: 1 Оқушыларды топтарға бөліп, жаңылпаштарды бірге айтуға үйрету. Балаларды топтарға бөліп, жаңылпаштарды бірге жаттап, бір-біріне үйретуге мүмкіндік беру. Бұл әдіс балалардың бір-бірімен қарым-қатынасын нығайтады.

Жаңылпаштарды ойын арқылы үйрету балалардың қызығушылығын арттырады. Мысалы, "Жаңылпаштар жарысы" атты ойын ұйымдастыруға болады. Оқушылар екі командаға бөлінеді. Әр командаға ағылшын тіліндегі жаңылпаш беріледі. Командалар кезекпен жаңылпашты дауыстап айтуы керек. Егер команда жаңылпашты дұрыс айтып, уақытында аяқтаса, олар ұпай алады. Ойынның соңында көп ұпай жинаған команда жеңімпаз атанады. Бұл ойын балалардың есте сақтау қабілетін және сөйлеу дағдыларын дамытады, сонымен қатар командалық жұмысқа ынталандырады.

Топтық жұмыс 2

Оқушыларды топтарға бөліп, жаңылпаштарды бірге айтуға үйрету. Мысалы, 4-5 оқушыдан құралған топтар жасақталады. Әр топқа ағылшын тіліндегі түрлі жаңылпаш беріледі. Оқушылар жаңылпашты жаттап, оны топ ішінде талқылайды. Содан кейін әр топ жаңылпашты сыныпқа көрсетеді. Бұл әдіс балалардың бір-бірімен қарым-қатынасын нығайтады, өйткені олар бір-біріне көмек көрсетіп, тәжірибе алмасады. Сонымен қатар, топтық жұмыс балалардың коммуникативтік дағдыларын дамытуға ықпал етеді.

Көрнекілік: Жаңылпаштарды карточкалар, суреттер арқылы көрсету.

Визуалды құралдарды пайдалану: Жаңылпаштарды жазып, суреттермен безендіріп көрсету балалардың назарын аударады. Визуалды материалдар балалардың есте сақтау қабілетін жақсартады.

Музыка мен ритм: Жаңылпаштарды әнмен немесе ритммен айту балалардың оқу процесін жеңілдетеді. Музыкалық элементтер балалардың есте сақтау қабілетін арттырады және сабақтың көңілді өтуіне септігін тигізеді.

Технологияларды пайдалану: Заманауи технологияларды (мысалы, интерактивті тақталар, мобильді қосымшалар) пайдалану арқылы жаңылпаштарды үйрету процесін қызықты әрі тиімді ету.

4. Жаңылпаштарды қолдану

Сабақ барысында: Жаңылпаштарды сабақтың әр кезеңінде қолдану.

Үй тапсырмасы: Оқушыларға жаңылпаштарды үйде жаттауға беру.

Конкурстар: Жаңылпаштар бойынша жарыстар ұйымдастыру.

Қорытынды

Жаңылпаштарды үйрету – бастауыш сынып оқушыларының ағылшын тілін меңгеруіне үлкен көмек көрсетеді. Оларды тиімді қолдану арқылы балалардың тілдік дағдыларын дамытуға болады. Ағылшын тілінде жаңылпаштарды үйрету – бастауыш сынып оқушыларының тілдік дағдыларын дамытуда маңызды рөл атқарады. Жаңылпаштардың көмегімен балалар тек жаңа сөздер мен дыбыстарды үйреніп қана қоймай, сонымен қатар тілге деген қызығушылықтарын арттырады. Бұл әдістемелік құралда ұсынылған тәсілдер мен әдістерді қолдана отырып, мұғалімдер балалардың ағылшын тіліндегі білімін тиімді түрде жетілдіре алады.

Бұл әдістемелік құрал бастауыш сынып мұғалімдеріне және оқушыларға ағылшын тілінде жаңылпаштарды үйрету барысында пайдалы болады.