Баяндама тақырыбы: “Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушының тілдік

тұлғасын қалыптастыру жолдары”

Кіріспе

Қазақ тілі мен әдебиеті – ұлттық руханияттың діңгегі, ұлттың жаны мен болмысы. Мектептегі әрбір қазақ тілі мен әдебиеті сабағы – оқушыны тек біліммен ғана емес, ұлттық құндылықтармен, мәдениетпен, сөйлеу мәдениетімен сусындатудың негізгі құралы. Сондықтан да пән мұғалімінің басты міндеті – оқушылардың тілдік тұлғасын, яғни өз ойын анық, жүйелі, мәдениетті жеткізе алатын тұлғаны қалыптастыру.

Негізгі бөлім

Қазіргі заманда білім беру жүйесі құзыреттілікке бағытталған жаңа мазмұнмен толықтырылуда. Қазақ тілі мен әдебиеті пәні де бұл үдеріске белсенді қатысуда. Сабақ барысында оқушылардың тілдік қабілеттерін дамыту, сөздік қорын байыту, әдеби мәтіндер арқылы эстетикалық талғамын жетілдіру – мұғалімнің басты мақсаты.

Тілдік тұлғаны қалыптастырудың негізгі бағыттары мыналар:

1. Коммуникативтік құзыреттілікті дамыту.

Әр сабақта оқушылардың ауызша және жазбаша сөйлеу дағдыларын дамытуға көңіл бөлу қажет. Диалогтік, пікірталастық сабақ түрлері, эссе жазу, шығарма талдау сияқты әдістер тиімді нәтиже береді.

2. Мәтінмен жұмыс жасау мәдениетін қалыптастыру.

Әдеби шығармаларды талдау кезінде оқушылар автор ойын түсінуге, кейіпкерлердің іс-әрекетіне баға беруге, өз көзқарасын білдіруге дағдыланады. Бұл – сыни тұрғыдан ойлаудың көрінісі.

3. Инновациялық әдістер мен цифрлық ресурстарды пайдалану.

Қазіргі таңда интерактивті тапсырмалар, онлайн-платформалар (Kahoot, Quizizz, Wordwall, т.б.) арқылы оқушылардың қызығушылығын арттыруға болады.

4. Ұлттық құндылықтарға негізделген тәрбие.

Әдебиет сабағында ұлттық мәдениет пен салт-дәстүрді насихаттай отырып, оқушыларды рухани тұрғыдан байыту, елжандылыққа тәрбиелеу маңызды.

Қорытынды

Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің басты миссиясы – тілді меңгертумен қатар, оқушыны ұлттық сана-сезімі жоғары, рухани бай, шығармашылыққа бейім тұлға етіп қалыптастыру. Бұл жолда мұғалімнің рөлі ерекше. Әр сабақ оқушының сөз мәдениетін, ойлау қабілетін және ұлттық дүниетанымын дамытуға бағытталуы тиіс.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Қазақстан Республикасының “Білім туралы” Заңы.

2. “Қазақ тілі мен әдебиеті” пәні бойынша оқу бағдарламасы.

3. С. Қирабаев, З. Ахметов, Р. Сыздық сынды ғалымдардың еңбектері.