Бейімбет Майлин «Шұғаның белгісі» хикаятындағы кейіпкерлер әлемі

Пән: Қазақ әдебиеті

Мектеп: №129 ЖОББМ

Күні:

Педагог-зерттеуші : Ж.Р.Еламанова

Сынып: 9 А

Қатысқаны:

Қатыспағаны:

Бөлім

Адам жанының құпиясы

Сабақтың тақырыбы

Бейімбет Майлин «Шұғаның белгісі» хикаятындағы кейіпкерлер әлемі

Оқу мақсаты

Анализ және интерпретация

9.2.2.1 автор бейнесінің идеялық-стилистикалық тұтастырушы ретіндегі рөліне талдау жасау.

Сабақтың мақсаты

• Идеялық-стилистикалық тұтастырушы ретіндегі автор бейнесінің рөліне талдау жасау.

Бағалау критерийі

• Шығарма желісі бойынша идеялық-стилистикалық тұтастырушы ретіндегі автор бейнесінің рөліне талдау жасайды.

Тілдік мақсаттар

әйел теңсіздігі6 көңіл бөлу, шоқтығы биік туынды, суреткер, бейтарап қарамау, аяушылық сезімін білдіру, биікке көтеру, төрінен ойып тұрып орын алу, зерлі сөздің зергері, т.б.

Алдыңғы тақырып

Б. Майлин «Шұғаның белгісі» хикаяты

Сабақта қамтылатын білім беру құндылықтары

Адами қасиет, тәлім-тәрбие, достық, татулық

Зерттеген мәселе бойынша өмірлік ұстаным

Жоспар

Жоспарланған уақыт

Іс-шаралар

Ресурстар

10 минут

Қызығушылықты ояту кезеңі

Ой шақыру

Бейімбет туралы айтылған Ілияс Жансүгіровтің сөзін талқылаудан бастайды және «6 Неліктен» стратегиясын қолданып, сұрақтарға жауап береді. Алдыңғы сабақтармен байланыс орнатылады.

• ««Шұғаның белгісі» – театрдың үлкен бір ойыны. Бұл – драма күйінде үлкен шығарманың бірі. Бұл бір дәуірдегі бай мен бұқараның тұлғасын көрсетеді».

І. Жансүгіров

«6 НЕЛІКТЕН» стратегиясы 
1. Неліктен Бейімбет әйел теңсіздігі мәселесіне көңіл бөлген? 
2. Неліктен «Шұғаның белгісі» хикаятын қазақ прозасының шоқтығы биік туындыларының бірі дейміз?

3. Неліктен Бейімбет Майлинді – "қазақ әңгіме жанрының атасы" дейді?

4. Неліктен суреткер қайғылы Шұғаға бейтарап қарамайды?

5. Неліктен автор басты кейіпкерге аяушылық сезімін білдіреді?

6. Неліктен Бейімбет өз заманының қыздарымен салыстыру арқылы Шұғаны биікке көтереді?

6. Неліктен Бейімбетті «тамаша талантымен әдебиетіміздің төрінен ойып тұрып орын алған зерлі сөздің зергері» деп бағалайды?

• Сабақтың тақырыбы мен мақсаты анықталады.

https://prezi.com/3ryl_bdh1mqk/presentation/

Бейімбет туралы ойлар

5 минут

10 минут

5 минут

5 минут

Мағынаны тану кезеңі ТЖ

1-тапсырма. Оқушылар берілген ой-пікір аясында хикаяттан мысалдар келтіре отырып, дәлелді талдауларын ұсынады.

• «Майлин «Шұғаның белгісін» жазып, қолжазба журналда («Садақ») жариялағанда қазақ прозасы жанр ретінде жаңа туып-қалыптаса бастаған еді. Десек те, дәл осы шығарма суреткерлік шеберлік тұрғысынан пайымдағанда, күні бүгінге дейін қазақ повесінің үлгісі болып қалып отыр».

Осы талдау негізінде оқушылар «Ойлану пирамидасын» қолдана отырып, әңгімеден дәлел келтіреді.

Әңгіменің негізгі ойы:

______________ _________________

Әңгімедегі мораль философиясын суреттейтін екі сөз:

__________ ____________ __________ ___________

Әңгімедегі ойдың маңыздылығын суреттейтін төрт сөз:

_______ _________ _________ ________ ___________________

2-тапсырма. Оқушылар «Шұғаның белгісі» хикаятының әр бөліміне ат қою арқылы негізгі оқиғаларға түсінік береді және берілген хикаят бойынша автор бейнесінің идеялық-стилистикалық тұтастырушы рөлін анықтайды.

• 1.Қос жолаушы

• 2.Сұлу қыз – Шұға

• 3.Кездесу

• 4.Учитель Әбдірахман

• 5.Ғашық жүректер

• 6.Хат.

• 7.Жабылған жала

• 8.Қоштасу

• 9.Айықпас дерт

• 10.Соңғы хат

• 11.Белгі

3-тапсырма. Шығарма желісі бойынша топ мүшелері проблемалық 2 сұрақтан құрастырады. Құрастырған сұрақтарын сағат тілімен келесі топтарға ұсынады. Басқа топтың оқушылары жауап береді.

Мысалы:

• Шұғаның өліміне кім кінәлі?

Бағалау. «Бармақ» әдісін қолдана отырып бағалайды.

Бағалау дескрипторлары:

• шығарма желісі бойынша дәлел келтіре отырып, талдауларын ұсынады;

• талдау негізінде әңгімеден дәлел келтіреді.

• автор бейнесінің идеялық-стилистикалық тұтастырушы рөлін анықтайды;

• проблемалық сұрақтар құрастырады.

4-тапсырма. Оқушылар автор бейнесінің шығармадағы белгілі бір оқиғадағы көрінісін анықтайды.

«Т кестесі» әдісі қолданылады.

Бағалау. «Блоб ағашы»

Дескриптор:

• шығармадағы автор бейнесін табады;

• автордың белгілі бір оқиғадағы көрінісін анықтайды.

Ойтолғаныс кезеңі

Әңгімеге қатысты мақалмен, қанатты сөздермен тұжырымдайды, қорытынды жасайды.

5 минут

Кері байланыс. «Плюс, Минус, Қызықты»

• «Плюс» – оң әсер еткен фактілер мен алған білімдерің жайлы жаз.

• «Минус» – «қолымнан келмей жатыр» немесе «түсініксіз болып тұр» деген ойларыңды жаз.

• «Қызықты» деген бағанға өзіңе қызықты болған жайтты немесе көбірек білгің келетін нәрсені жаз.