Білгірлер . 6сынып.

Мұхтар Әуезов атындағы жалпы орта білім беру мектебі

Интеллектуалды-танымдықойын

«Білгірлер»

Өткізген:

Абылова М.Ж.

Бегалинова А.Е.

Павлодар, 2020

Ойынның мақсаты:

Қазақ тілінде ауызекі тілде еркін сөйлеуге үйрету; қазақша байланыстырып сөйлеу дағдыларын қалыптастыру; сұрақтарға тез, дұрыс жауап беруді меңгерту, сөзжұмбақтарды шешу арқылы оқушылардың білімдерін шыңдап, ой-өрісін кеңейту;

Мемлекеттік тілге деген құштарлығын арттыру; отаншылдыққа, мемлекеттік тілге деген құрметті, көптілді маман болуға тәрбиелеу,тілдің үштұғырлығын насихаттау.

Көрнекілігі :презентация

Эпиграф:

«Біз өз тарихымызды жаңадан игеріп, біле бастаған елміз. Қазақтың тарихы өте үлкен. Оны да білуміз керек, қолға алып жүрміз. Тарихын білмеген ұлттың болашағы да мүшкіл болуы мүмкін. Мысалы, керемет үлкен еменнің тамыры терең болмаса, ол дауылға шыдап тұра алмайды. Сондықтантарихымыздыбілуүшінкөпнәрсежасаудамыз»

Н.Назарбаев

Ойынныңбарысы:

Кіріспе. Сәлеметсізбеқұрметтіқатысушылар. Бүгінгіойынымызғақошкелдіңіз.

Бүгінгібіздіңойынымыздыңмақсаты-осы мемлекеттіктіл-қазақтілініңбілгірінанықтау. Сайысмынадайкезеңдердентұрады:

I. Тұрақ - «Бәйге» Сұрақтар

IІ. Тұрақ - «Тест-сұрақтар».

ІІІ. Тұрақ – «Сөзасылы – мақал»

ІV Тұрақ – «Аукцион-сұрақ»

V Тұрақ – «Шешуін тап»

Сайыстыңжүруі:

I. Тұрақ - «Бәйге» Сұрақтар

1.Тілдер күні (22 қыркүйек)

2.«Оқушы» сөзінің синонимы (шәкірт)

3.Республика астаны (Астана қаласы)

4.Еттен дайындалатынұлттықтағам (бесбармақ,қазы-қарта,қуырдақ)

5.«Суффикс» сөзініңаудармасы (жұрнақ)

6.Аптаның біріншікүні (дүйсенбі)

7.Кабинет истории (тарихкабинеті)

8.Бие сүтінендайындалатынұлттықсусын

9.Бала оқытатынадам (мұғалім)

10. Мемлекеттікәнұранныңавторлары (ЖұмекенНәжімеденов пен НұрсұлтанНазарбаев,әні- ШәмшіҚалдаяковтың).

IІ. Тұрақ - «Тест-сұрақтар».

1.Қазақжазбаәдебиетініңәйгіліақыны, жазушысы 1845 жылы Семей облысыныңШыңғыстауөңіріндебеделдіотбасысындатуған. Оныңеңбектерініңішіндемаңыздытуындасы «Қарасөздер». Олшығармасолкездегітарих, педагогика, мораль мәселелерінкөтерген 45 қарасөздентұрады. Олкім?

А) Абай Құнанбаев

В) ЫбырайАлтынсарин

С) МұхтарӘуезов

2) Мыңдағанжылбұрынежелгіаңызкейіпкері, атыаңызғаайналған музыкант, қобызмузыкалықаспабынойлаптапты. Атыаңызғаайналған музыкант қалайаталады?

А) Ыкылас

В) Коркыт

С) Амре.

3) Шығыста "екіншімұғалім" ретіндетанымалұлығалым, философ атыменбайланыстырады

А) Ахмед Яссави

В) Аль-Фараби

С) Бируни

4) Осы суретшіжүздегенсуреттер, акварельдержасаған. ОныңмұғаліміАлматыдатұратынсуретші Н. Хлудов болды. ҚазақстанныңХалықсуретшісі "жасАбайдыңпортретін" жасады. Көрнектіқазақстандықсуретшініңаты-жөнінатаңыз.

А) АбильханКастеев

В) Нагим-Бек Нурмухамедов

С) Аубакир Исмаилов

ІІІ. Тұрақ – «Сөзасылы – мақал»

1.Өмір-үлкен ..... (мектеп)

2.Мектеп-кеме,білім - ...(теңіз)

3.Күлме досыңа,келер .....(басыңа)

4. ... біркүні,қыстың ...айынасырайды (күздің,бір)

5.Ұстазданшәкірт .... (озар)

6.Отансыз- ...,ормансыз-бұлбұл (адам)

ІV Тұрақ – «Аукцион-сұрақ»

1.Қазақтың ұлыақыныкім? (Абай Құнанбаев)

2.Бүгін нешесі? ( күнінайынайтады.)

3.Қазақ тілінденешесептік? (7)

4. «Закон сингармонизма» сөзініңқазақшамағынасықандай? (Үндестікзаңы)

5.Сөйлем недентұрады? (сөзтіркесі мен сөздерден)

6. «Подлежащее» деген не? (бастауыш)

7. Қысайларыната (желтоқсан,қаңтар,ақпан)

8.Қыста не жауады, не соғады? (қар,боран)

9.Барыс септігініңсұрақтарыната? (кімге,неге,қайда)

10.Ілік септігініңсұрақтарыната? (кімнің?ненің?)

11. Көмектессептігініңсұрақтарыната? (кіммен?немен?)

12.Қазақ ауызәдебиетініңтүрлеріқандай? (ертегілер,жұмбақтар, жаңылтпаштар, мақал-мәтелдер,тұрмыс-салтжырлары,аңыз-әңгімелер)

13.Қазақтың ұлығалымы,Отырарқаласындатуғанөтебілімді,өнерліадамкім? (Әл-Фараби)

14.Күнпарақ дегеніміз не? (күнтізбе)

15.Бір жылданешекүн бар? (365)

16.Бір айда қаншаапта бар? (4)

17.Бір тәуліктеқаншасағат бар? (24)

18.Бір сағаттанеше минут бар? (60)

19.Бір ғасырдақаншажыл бар? (100)

20.Бір аптадақаншакүн бар? (7)

V Тұрақ – «Шешуінтап»

Қалғанойыншығақазақтілінетәндыбыстардыескетүсірумақсатында 9 алфавиттікжұмбақұсынылады.

1.Тұзда бар,судажоқ.

Мұздабар,будажоқ. (ұ)

2.Гауһарда бар,гүлнардажоқ.

Жауһардабар,сәуледежоқ. (һ)

3.Үйде бар,шидежоқ.

Күйдебар,бидежоқ. (ү)

4.Қазда бар,үйректежоқ.

Құрдабар,шілдедежоқ. (қ)

5.Дәнде бар,елдежоқ.

Сәндебар,селдежоқ. (ә)

6.Бірде бар,үштежоқ.

Екідебар,бестежоқ. (і)

7.Қарғада бар,сауысқандажоқ.

Тоғайдабар,аққудажоқ. (ғ)

8.Шөлде бар,даладажоқ.

Көлдебар,теңіздежоқ. (ө)

9.Қайсы әріпқасарып,

Көнбейтінболуға бас әріп? (ң)

Ойынымызаяқталдыжеңімпазмадақтамақағазыменмарапатталады.