«Білім беру жүйесінде бәсекеге қабілетті ұрпақ тәрбиелеудің маңыздылығы»

Насирова Карлыгаш Саулебековна

«Ағыбай батыр атындағы оқушылар сарайы» КМҚК

Қосымша білім беру ұстазы

«Білім беру жүйесінде бәсекеге қабілетті ұрпақ тәрбиелеудің маңыздылығы»

«Важность воспитания конкурентоспособного поколения в системе образования»

«The importance of educating a competitive generation in the education system»

Аннотация

Қазіргі уақытта білімінің алдында тұрған маңызды міндеттер: бәсекеге қабілеттілігін арттыру, оның ішінде білім беру саласында, сондай-ақ елдің болашағы үшін жауапкершілікті алуға дайын бәсекеге қабілетті ұрпақты тәрбиелеу. Бәсекеге қабілетті тұлғаны қалыптастыру және дамыту мәселесі қазіргі заманғы білім беру мен жалпы қоғам үшін өзекті болып табылады.

Важнейшие задачи, стоящие перед образованием в настоящее время: повышение конкурентоспособности, в том числе в сфере образования, а также воспитание конкурентоспособного поколения, готового взять на себя ответственность за будущее страны. Проблема формирования и развития конкурентоспособной личности является актуальной для современного образования и общества в целом.

The most important tasks facing education at the present time: improving competitiveness, including in the field of education, as well as educating a competitive generation that is ready to take responsibility for the future of the country. The problem of the formation and development of a competitive personality is relevant for modern education and society as a whole.

Өскелең ұрпақты тәрбиелеу, үйлесімді дамыған тұлғаны қалыптастыру қазіргі қоғамның басты міндеттерінің бірі болып табылады. Қазіргі білім беру жүйесіндегі тәрбие жұмысының негізгі мақсаты-оқушының тәуелсіздігі, шығармашылық, кәсіби, іс-әрекет формалары арқылы өзін-өзі жүзеге асыру негізінде зияткерлік, рухани-адамгершілік мәдениетті дамытуға жағдай жасау негізінде үйлесімді дамыған тұлғаны қалыптастыру.

Білім берудің бір ерекшелігі-ақпарат көзі мен оны алатын адамның өзара әрекеттесу процесін ұйымдастыру. Жас ұрпақ ақпарат, тәжірибе, қоғам ішіндегі қарым-қатынас ерекшеліктерін, сондай-ақ әлеуметтік сана прогресінің нәтижелерін барынша толық игеруі керек. Білім беру аясында балалар өнімді жұмыстың мәнімен танысады және Бар әлем туралы біледі, оны неге қорғау керектігін, оны қалай өзгерту керектігін түсінеді. Бұл деректерді өскелең ұрпақ болашақта игеріп, кеңейте алатындай етіп беру – оқытудың негізгі идеясы.

Қазіргі кезде өз бетінше шешім қабылдауға, өз таңдауын саналы түрде жүзеге асыруға қабілетті, жағдайлардың өзгеруіне икемді жауап бере алатын, жаңа, ерекше нәрсе жасай алатын және жеке тұлғаның жаңа түріне деген қажеттілікті тудырды. Сондықтан адамның шығармашылық қабілеттерін көптеген зерттеушілер өркениеттің негізгі ресурсы ретінде қарастырады.

Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытуда мұғалімнің, отбасының, әлеуметтік ортаның осы процеске қатысуының маңызы көрсетілген, оқушылардың шығармашылық дамуының мәні, мазмұны, әдістемесі мен әдістері талданған, шығармашылық процестің теориялық негіздері жасалынған және оның маңызды компоненттері зерттелген.

Шығармашылық-жеке тұлғаның жалпы құрылымының құрамдас бөлігі. Олардың дамуы баланың жеке басының дамуына ықпал етеді. Шығармашылық қабілеттерін дамытуға бағытталған мәселелерді шешу жаңа технологияны анықтауды, тұтас педагогикалық процесте арнайы әдістер мен олардың комбинацияларын қолдануды талап етеді.

Шығармашылықты дамытуда қосымша білім беру мекемелері маңызды рөл атқарады, олардың ерекшелігі шығармашылық қызметтің әртүрлі түрлері мен формаларын еркін таңдау негізінде оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға сәтті ықпал етуге мүмкіндік береді.

Қабілеттер оқу процесінде, жаттығу процесінде, тиісті әрекеттерді игеруде қалыптасады және дамиды, сондықтан балалардың қабілеттерін дамыту, тәрбиелеу, жетілдіру қажет.

Қосымша білім беру мекеменің маңызды міндеті-жас ұрпаққа ғылым негіздері туралы терең және берік білім беру, дағдыларды дамыту, оларды іс жүзінде қолдану. Көп нәрсе мұғалімге байланысты: ол жұмысты қалай ұйымдастырады, олардың мүдделерін, әр оқушының жеке және жас ерекшеліктерін ескере отырады.

Шығармашылық қызметті сәтті жүзеге асыру үшін айтарлықтай маңызды жеке тұлғаның интегралды қасиеттері, оның дамуы нәтижесінде тұлғаның танымдық, эмоционалды-еріктік және Тиімді практикалық салаларында жаңа сапалық көрсеткіштер пайда болады, бұл оның өзін-өзі жүзеге асыруына ықпал етеді. Кәсіби педагогикалық көзқараспен заманауи іздеу әдістерін игеру балаларға дамушы әсер етеді, өйткені ол шоғырлану дағдыларын жетілдіреді, мақсат қою мен қол жеткізуде және жеке инновацияларды тәжірибеге енгізуде батылдық пен ерік сияқты жеке қасиеттердің қалыптасуына ықпал етеді, субъективті қабылдаудың өзгеруіне ықпал етеді, ойлаудың инерциясын жеңуге көмектеседі.

Оқушының бәсекеге қабілетті тұлғасы - бұл зияткерлік және шығармашылық әлеуеті, жетістікке деген қажеттілігі, мотивациясы, жауапты шешімдер қабылдау қабілеті, бәсекеге қабілеттілігі бар, өзін-өзі жетілдіруге, өзін-өзі жүзеге асыруға, оқу іс-әрекетінде жоғары тиімділікке қол жеткізуге, бәсекелестік жағдайында көшбасшылыққа ұмтылатын оқу іс-әрекетінің субъектісі. Оқушының бәсекеге қабілетті тұлғасын қалыптастыру моделі дидактикалық жүйе болып табылады, ол құрылымдық тұрғыдан қалыптасатын тұлғаның психологиялық, әлеуметтік-психологиялық және әлеуметтік-мәдени сипаттамалары мен параметрлерін көрсетеді, ақпараттық және дәстүрлі технологияларды интеграциялаудың басым бағыттары мен логикалық негізін анықтайды. Қосымша білім беру мекемесінде әр оқушыға өзінің қабілетіне, бейімділігіне, қызығушылығына сүйене отырып, өзін танымда, оқу іс-әрекетінде және мінез-құлқында жүзеге асыру мүмкіндігі беріледі. Балалар шығармашылығы үйінің жұмыс жүйесі жасөспірімдердің өмірлік өзін-өзі анықтау қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік береді.

Тәрбиеленушінің бәсекеге қабілетті тұлғасын қалыптастырудың тиімділігі білім беру кеңістігін ұйымдастыруға және оқу орнында бәсекелестік орта құруға бағытталған педагогикалық жағдайлар кешенін іске асырумен қамтамасыз етіледі. Олардың жеке басының өзін-өзі жетілдіруін ынталандыру, оның өзін-өзі өзгертуі, білім беру процесінде білім алушылардың субъективті ұстанымын қамтамасыз ету, оқу қызметінің жеке-шығармашылық сипатын күшейту, оқуға деген ынтаны дамытады.

Осылайша, балалар шығармашылық үйінің шығармашылық бірлестіктері, студиялары мен клубтары оқушылардың бәсекеге қабілеттілігін дамыту кезең - кезеңмен жүретін күрделі, көп өлшемді процесс болып табылады. Балалар мен жасөспірімдерден шығармашылық кәсіпке дейінгі іс-әрекет тәжірибесін, сындарлы қарым-қатынас тәжірибесін алу мүмкіндігі қосымша білім беру сапасының кепілі болып табылатын бәсекеге қабілетті білім беру ортасын модельдейді.