ТЕСТ ТАПСЫРМАЛАР

1. АҚШ-тың жоғарғы кеңесі микроорганизмді патенттеу туралы шешімді қай жылы қабылдады?

1. 1980

2. 1983

3. 1981

4. 1984

5. 1986

2. Рекомбинатты ДНҚ құрылысына патентті кім ұсынды?

1. Коэн мен Бойерге

2. Бейерник пен Хинкл

3. Колмер мен Хинкл

4. Коэн мен Колмер

5. Бейерник пен Ваксман

3. Ретроспективті белгілер бойынша биотехнологиялық даму қанша кезеңге бөлінеді?

1. 3

2. 5

3. 2

4. 4

5. 7

4. Химиялық табиғаты бойынша ферменттер дегеніміз не?

1. Арнайы ақуыздар

2. Бейорганикалық катализаторлар

3. Арнайы көмірсулар

4. Органикалық катализаторлар

5. Арнайы аминқышқылдар

5. Ферменттердің қызметі туралы алғашқы ғылыми еңбекті кім жариялады?

1. Кирхгофф (1814)

2. Пастер (1871)

3. Либих (1879)

4. Манассейна (1871)

5. Бухнер (1897)

6. Екі компонентті ферменттердің белокты бөлігі қалай аталады?

1. апофермент немесе апоэнзим

2. апоэнзим немесе холофермент

3. кофермент немесе апофермент

4. коэнзим немесе апоэнзим

5. кофактор немесе протеин

7. Өнеркәсіпте ферменттердің қаншаға жуық түрлері шығарылады?

1. 250

2. 150

3. 200

4. 180

5. 350

8. Ферменттерді өнеркәсіптік өндіру және қолданудағы ең маңызды факторы:

1. Ферменттердің тірі жасушаларға қарамастан ортада өз әсерін көрсете алууы

2. Катаболиттік деңгейді мың және одан да көп есе арттыра алуы

3. Микроорганизмдердің жылдам өсуіне байланысы

4. Реакциялардың үлкен әртүрлілігі

5. Препараттарды алу үшін бастапқы материал болып табылуы

9. Субстратты қарқынды тұтыну кезінде қалай ассимиляциялайды?

1. 0, 83– 4, 0 мг оттегі/1 л орта/мин

2. 0, 83– 5, 0 мг оттегі/1,5 л орта/мин

3. 0, 83– 4, 0 мг оттегі/1,2 л орта/мин

4. 0, 83– 5, 0 мг оттегі/1,4 л орта/мин

5. 0, 83– 4, 0 мг оттегі/1,1 л орта/мин

10. Нақты қоректік ортада оттегінің максималды ерігіштігі қандай мөлшерде ауытқиды?

1. 2 – 5 мг/л

2. 2 – 3 мг/л

3. 4 – 5 мг/л

4. 3 – 5 мг/л

5. 1 – 3 мг/л

11. «Тыныс қорғау әсері» деген не?

1. Тыныс алу тізбегі бар аэротолерантты микроорганизмдер болып табылады

2. Аэробты микроорганизмдер-продуценттерінің тыныс алу әсері

3. Тыныс алу имитациясы байқалатын оттегінің критикалық концентрациясы

4. Облигациялық анаэробтарда ашыту энергиясын алу әсері

5. Пайда болған өнімдердің аэробтық тотығуы

12. Қатты фазалы ферментацияның әдетте ылғалдылығы:

1. 30-80%

2. 50-90%

3. 20-30%

4. 50-80%

5. 40-80%

13. Қатты фазалы ферменттеудің кемшілігі:

1. Барлық ферментациялық ортада жылулықты бұру және тұрақты температураны ұстап тұру өте қиын

2. Зертханалық жабдық пен пайдалануға аз шығындарды талап етеді

3. Субстраттың сипаты өнімді бөлуді және тазартуды төмендетеді

4. Субстраттағы судың төмен мөлшері продуцент мәдениетінің бөгде микрофлорамен залалдануына кедергі келтіреді

5. Қатты фазалық процестер қоршаған ортаға ағынды сулардың көп мөлшерін ағызумен байланысуы нашар

14. Дақылы бар сусымалы субстрат ферменттелетін субстраттың бетін ненің көмегімен мәжбүрлі айналымын қамтамасыз етеді?

1. Газ фазасының көмегімен

2. Беттік фазасының көмегімен

3. Мерзімдік фазасының көмегімен

4. Үздіксіз фазасының көмегімен

5. Түптік фазасының көмегімен

15. Бастапқы интенсивті жасушаның өсуі қай кезеңде жүргізіледі?

1. Лаг-фазада

2. Экспоненциалды фазада

3. Өсудің баяулау фазасында

4. Стационарлық фазада

5. Өлу фазасында

16. Тағамдық талшықтар:

1. Улы заттарды адсорбциялайды

2. Бауырдың залалсыздандыратын қызметін қамтамасыз етеді

3. Бүйрек жұмысын бұзады

4. Ас қорыту бездерінің секрециясын тежейді

5. Тұндыру процестерін күшейтеді

17. Тағамның аса құнды және алмастырылмайтын компоненттері қалай аталады?

A) Ақуыздар

B) Көмірсулар

C) Майлар

Г) Клетчатка

E) Қанттар

18. Тағамдық талшықтарға қандай зат жатады?

1. Пектин

2. Аминқышқылдар

3. Гликоген

4. Мальтоза

5. Крахмал

18. Тағамдық талшықтар неге жатады?

1. Көмірсуларға

2. Аминқышқылдарға

3. Гормондарға

4. Ферменттерге

5. Витаминдерге

18. Асқазан-ішек жолдарында бұзылатын тағамдық талшықтар қалай аталады?

1. Қорытылатын

2. Ісінетін

3. Алмасатын

4. Сіңірілетін

5. Артылатын

18. Талшықтың қанша түрі бар?

1. 2

2. 3

3. 5

4. 6

5. 4

18. Қорытылмайтын талшықтар дегеніміз не?

1. Ферменттердің әрекеттеріне тұрақты талшықтар

2. Аминқышқылдардың әрекеттеріне тұрақты талшықтар

3. Гормондардың әрекеттеріне тұрақты талшықтар

4. Витаминдердің әрекеттеріне тұрақты талшықтар

5. Майлардың әрекеттеріне тұрақты талшықтар

18. Тағамдық талшықтардың ұсынылатын тəуліктік тұтынылуы қанша г?

1. 20г

2. 10г

3. 30г

4. 15г

5. 25г

18. ДДҰ ұсыныс бойынша көкөністер мен жемістерді тұтыну тəулігіне қанша г дейін арттыру қажет?

1. 400

2. 200

3. 300

4. 500

5. 250

18. Тағамдық талшықтардың маңызы:

1. Стероидтардың жойылуында оларды айтарлықтай кері соруына әсер ету қабілеті

2. Барлық ферментациялық ортада жылулықты бұру және тұрақты температураны ұстап тұруы

3. Зертханалық жабдық пен пайдалануға аз шығындарды талап етуі

4. Субстраттың сипаты өнімді бөлуді төмендетеді

5. Субстраттағы судың төмен мөлшері продуцент мәдениетінің бөгде микрофлорамен залалдануына кедергі келтіреді

18. Ағза мен ішек-қарын жолында  электролитті алмасу үшін маңызды зат:

1. Лигнин

2. Пиронин

3. Лактоза

4. Мальтоза

5. Гексоза

18. Тағамдық талшықтардың жетіспеушілігі қандай ауруға әкеліп соғады?

1. Гипертония

2. Рахит

3. Даун

4. Алалия

5. Паркинсон

18. Қант диабеті кезінде тағамдық талшықтар қандағы ....... мөлшерін жеңілдетеді:

1. Глюкоза

2. Фруктоза

3. Мальтоза

4. Гексоза

5. Сахароза

18. Суда ерімейтін талшықтарға жатады:

1. Целлюлоза

2. Пектин

3. Альгиназа

4. Шайыр

5. Геммицелюлоза

18. Суда еритін талшықтарға жатады:

1. Альгиназа

2. Целлюлоза

3. Лигнин

4. Мальтоза

5. Фруктоза

18. Лигнин талшығының қызметі:

1. Өт қышқылдарын байланыстырады, қандағы холестеринді төмендетеді

2. Қалдықтардан ылғалды сіңіреді, оған көлем мен ылғал береді

3. Ішек қабырғаларының толқын тәрізді жиырылуын ынталандырады

4. Ас қорыту жүйесі мен ісік ауруларын тудыратын өзіндік қалдық өнімдерін шығарады

5. Ішекте табиғи физиологиялық процестердің ерімейтін талшығын ұстау иммунитетті сақтайды

18. Тағам талшықтары ........ тобына жатады:

1. Нутриенттердің

2. Көмірсулардың

3. Көміртектердің

4. Клетчаткалардың

5. Витаминдердің

33. Тағамның микронутриенттеріне жатпайды:

А) Белоктар

Б) Витаминдер

В) Тағамдық қоспалар

Г) Табиғи бояғыштар

Д) Консерванттар

34. Тағамның макронутриенттеріне жатпайды:

А) Витаминдер

Б) Көмірсулар

В) Белоктар

Г) Липидтер

Д) Крахмал

35. Пепсиннiң әсер етуiнiң тиiмдi рН мәнi:

1. 1-3

2. 3-4

3. 4-5

4. 5-6

5. 6-7

36. Трипсин ферментi түзiлетін мүше:

1. Асқазан

2. Бауыр

3. Ұйқы безiн

4. Аш iшек

5. Тоқ iшек

37. Химиялық тұрғыдан алғанда белоктардың қорытылуы - бұл :

1. Гидролиз

2. Тотығу

3. Гидратация

4. Гликолиз

5. Тотықсыздану

38. Адамның ас қорыту жүйесiнде қорытылмайтын көмiрсу:

1. Целлюлоза

2. Крахмал

3. Мальтоза

4. Сахароза

5. Гликоген

39. Моносахарид:

1. Фруктоза

2. Мальтоза

3. Лактоза

4. Сахароза

5. Амилаза

40. Моносахарид емес:

1. Лактоза

2. Рибоза

3. Глюкоза

4. Манноза

5. Фруктоза

41. Адам организмiндегi негiзгi резервті көмiрсу:

1. Гликоген

2. Глюкагон

3. Глюкоза

4. Крахмал

5. Клетчатка

42. Крахмал құрамына кiретiн полисахарид:

1. Целлюлоза

2. Амилоза

3. Глюкоза

4. Сахароза

5. Мальтоза

43. Крахмалдан декстриндер түзетін фермент:

1. -амилаза

2. Лактаза

3. Сахараза

4. Енолаза

5. Дегидрогеназа

44. Көмiрсулардың қорытылуына қатысатын ферменттер - бұл:

1. Гидролазалар

2. Трансферазалар

3. Оксидоредуктазалар

4. Лиазалар

5. Лигазалар

45. Тек қанықпаған май қышқылдары келтiрiлген қатар:

1. Пальмитин қышқылы, олеин қышқылы

2. Олеин қышқылы, стеарин қышқылы

3. Миристин қышқылы, пальмитин қышқылы

4. Линоль қышқылы, миристин қышқылы

5. Линоль қышқылы, линолен қышқылы

46. Кошенель жәндігінен алынатын табиғи қызыл түсті бояу (тағамдық қоспа):

1. Кармин

2. Тартразин

3. Индигокармин

4. Алканнин

5. Куркума

47. Аскорбин қышқылының (С витаминінің) мөлшері көп болатын көкөніс:

1. Сәбіз

2. Тәтті бұрыш

3. Пияз

4. Картоп

5. Қызылша

48. Аскорбин қышқылының (С витаминінің) мөлшері көп болатын жеміс:

1. Лимон

2. Алма

3. Жүзім

4. Шие

5. Алхоры

49. Дәнді дақылдардың құрамында ең көп болатын заттар:

1. Белоктар

2. Көмірсулар

3. Су

4. Майлар

5. Витаминдер

50. Лактоза гидролизi кезiнде түзiледi:

1. Глю+гал

2. Глю+фру

3. Глю+глю

4. Фру+фру

5. Гал+гал

51. Тамақ өндірісіндегі биотехнология үшін келешекте келесі бағыттар тән:

А) Биореакторда микроорганизм өндірісі

Б) Өсімдіктердің микроклондауы

В) ДНҚ гибридтерін алу

Г) Өсу гормонының биосинтезі

Д) Энергетикалық проблемаларды шешу

52. Микопротеин өндірісі кезінде қолданылатын штамм:

А) Fusarium graminearum

Б) Fusarium Niger

В) Fusarium lactis

Г) Sach. Bisborus

Д) Sach. Coreamus

53. Botrytis cinerea саңырауқұлағын нені өндіру кезінде қолданылады:

А) Шарапты

Б) Сыраны

В) Пенициллинді

Г) Д дәруменін

Д) К дәруменін

54. Сүт өнімдерін өндіру кезінде лактоза неге айналады:

А) Сүт қышқылына

Б) Алма қышқылына

В) Щавел қышқылына

Г) Сірке қышқылына

Д) Метил спиртына

55. Сүтті ұйытуда ат салысатын:

А) Стрептококтар

Б) Вирустар

В) Candida ашытқылары

Г) Asp. niger

Д) Mucor

56. Тағамды дайындау үрдісі кезінде қандай аминқышқыл тамақтың күюін болдырмайды:

А) Цистеин

Б) Аланин

В) Лейцин

Г) Изолейцин

Д) Аргинин

57. Тамақтың дәмін күшейткіш ретінде қандай аминқышқылын қолданады:

А) Глутаминді

Б) Аспаргинді

В) Валин

Г) Лизин

Д) Треонин

58. Рацемат – бұл құрамында төмендегі көрсетілген өнім:

А) L- и Д- аминқышқыл қалпы

Б) А және В тобындағы дәрумендер

В) Қаныққан қанықпаған қышқылдар

Г) Антибиотиктер

Д) Нуклеинді қышқылдар

59. Қандай аминқышқылының оптикалық белсенді изомерлері жоқ:

А) Глицин

Б) Глутаминді

В) Аспаргинді

Г) Триптофан

Д) Лейцин

60. Барлық ақуыздардың синтезі үшін қажет:

А) 20 аминқышқыл

Б) 8 аминқышқыл

В) А тобының дәрумені

Г) 15 аминқышқыл

Д) С және Д тобының дәрумені

61. Майлардың тотығуы ненің алдын алады:

А) Е дәруменінің изомерлі пішіні

Б) Д дәруменінің изомерлі пішіні

В) Полиқанықпаған малы қышқылдар

Д) К тобының суергіш дәрумендері

Д) Таптырылмайтын аминқышқылдар

62. Моносахаридтерге жататыны:

А) Глюкоза, рибоза, арабиноза

Б) Рафиноза, глюкоза, фруктоза

В) Мальтоза, лактоза, арабиноза

Г) Ксилан, рибоза, глюкоза

Д) Глюкоза, фруктоза, мальтоза

63. Полисахаридтерге жататыны:

А) Рафиноза, мальтоза, лактоза

Б) Сахароза, рибоза, фруктоза

В) Арабиноза, рафиноза, крахмал

Г) Крахмал, рафиноза, ксилоза

Д) Мальтоза, рибоза, арабиноза

64. Пентозаларға жататыны:

А) Ксилоза, рибоза

Б) Глюкоза, фруктоза

В) Фруктоза, рибоза

Г) Арабиноза, галактоза

Д) Фруктоза, ксилоза

65. Гексозаларға жататыны:

А) Глюкоза, фруктоза, галактоза

Б) Ксилоза, рибоза, глюкоза

В) Рибоза, глюкоза, ксилоза

Г) Рибоза, арабиноза, ксилоза

Д) Фруктоза, галактоза, раффиноза

66. Дисахаридтерге жататыны:

А) Сахароза, мальтоза, лактоза

Б) Лактоза, крахмал, мальтоза

В) Рибоза, сахароза, мальтоза

Г) Мальтоза, галактоза, глюкоза

Д) Лактоза, фруктоза, сахароза

67. Энергия көзі болып табылмайтын биологиялық-белсенді заттар:

А) Дәрумендер

Б) Өсімдік ақуыздар

В) Мал ақуызы

Г) Майлар

Д) Көміросілар

68.Суда еритін дәрумендерге келесі топ дәрумендері жатады:

А) В және С

Б) С және А

В) Д және В

Г) Е және А

Д) А және Д

69. Майдаеритін дәрумендерге келесі топ дәрумендері жатады:

А) А және Е

Б) В және А

В) С және В

Г) В және Е

Д) К және В

70. Триптофаннан РР дәруменінің түзілуін күшейтетін:

А) В₆

Б) В₂

В) В₁₂

Г) Н

Д) В₃

71. Көрсетілген ретпен В₃, В₆, В₉, В₂, В₁₂ дәрумендерінің атауын көрсетіңіз:

А) Пантотенді қышқыл, пиридоксин, фолацин, рибофлавин, цианокобаломин

Б) Пантотенді қышқыл, фолацин, рибофлавин, цианокобаломин, пиридоксин

В) Рибофлавин, пиридоксин, тиамин, фолацин, цианокобаломин

Г) Фолацин, тиамин, пантотеновая кислота, цианокобаломин, рибофлавин

Д) Пиридоксин, фолацин, рибофлавин, тиамин, цианокобаломин

72. Пиридоксин – бұл:

А) В₆ дәрумені

Б) Өсу гармоны

В) Алмастырмас қышқыл

Г) В₃ дәрумені

Д) Полисахарид

73. В₃ дәруменінің тәуліктік қажеттілігі (мг):

А) 5 - 10

Б) 1,5 - 2,5

В) 5,5 - 6

Г) 0,1 - 0,5

Д) 3,5 - 4

74. В₆ дәруменінің тәуліктік қажеттілігі (мг):

А) 1,8 - 2

Б) 2 - 3

В) 4 - 5

Г) 10 - 12

Д) 6 - 8

75. Биотиннің тәуліктік қажеттілігі (мг):

А) 0,15 - 0,3

Б) 1 - 2

В) 5 - 6

Г) 10 - 12

Д) 6 - 8

76. Рибофлавиннің тәуліктік қажеттілігі (мг):

А) 1,3 - 2,4

Б) 4 - 5

В) 10 - 12

Г) 6 - 8

Д) 13 - 15

77. Жеңілсіңірілетін кальцийдің ең жағқсы көзі:

А) Сүт өнімдері

Б) Шикі көкөністер

В) Нан өнімдері

Г) Құрғақ шарап

Д) Өсімдік майлар

78. Тағамдағы энергия мына қоректік зат түрінде көрсетілген:

А) Ақуыздар, майлар, көмірсулар

Б) Липидтер, дәрумендер, аминқышқылдар

В) Майлар, көмірсулар, нуклеидты қышқылдар

Г) Ақуыздар және майлар

Д) Ақуыздар және көмірсулар

79. Адамның организміндегі ақуыздар өмір сүруі кезінде шамамен қанша рет жаңарып отырады:

А) 200 рет

Б) 1000 рет

В) 10 рет

Г) 20 рет

Д) 5 рет

80. Қандай заттың жетіспеуінен ақылдың кемтарлығы туындайды:

А) Таптырылмайтын аминқышқылдар

Б) А дәрумені, көмірсулар мен майлар

В) Майлар, аминқышқылдар

Г) Көмірсулар

Д) В тобының дәрумені

81. Қан плазмасында 1 г ақуыздың жоғалуы әкеліп соғады:

А) Ағзаның 30 г ақуызын жоғалтумен

Б) Ағзаның тін массасының жоғарлауымен

В) Қанда лейкоциттердің көбейуі

Г) Ағзаға 30 г ақуыздың қосылуы

Д) Ағзаның 1 г ақуызын жоғалтуы

82. Пенициллиум саңырауқұлақтың қай тобына жатады:

А) Зендену

Б) Паразиттерге

В) Уына

Г) Жеуге жарамды

Д) Сапрофиттерге

83. Берік стерильдеу қай кезде болады:

А) 120 ⁰С 20 минут аралығында

Б) 110 ⁰С 10 минут аралығында

В) 100 ⁰С 15 минут аралығында

Г) 75 ⁰С 20 минут аралығында

Д) 95 ⁰С 20 - 25 минут аралығында

84. Ашудың биологиялық табиғатын алғаш рет ашқан:

А) Пастер

Б) Листер

В) Левенгук

Г) Дженнер

Д) Кох

85. Микробиологиялық тәжірибеге стерильдеу әдісін алғаш рет енгізген:

А) Пастер

Б) Листер

В) Левенгук

Г) Дженнер

Д) Кох

86. Шірудің биологиялық табиғатын алғаш рет дәлелдеген:

А) Пастер

Б) Листер

В) Левенгук

Г) Дженнер

Д) Кох

87. «Ашу-бұл тыныс етусіз тіршілік» сөзінің авторы, белгілі микробиолог:

А) Пастер

Б) Листер

В) Левенгук

Г) Дженнер

Д) Кох

88. Адамның организіміне түсе отырып, майлар гидролитикалық ыдырауға тап болады:

А) Глицерин және майлы қышқылдар

Б) Азот қышқылының тұздары және крахмал

В) Глицерин және негіздері

Г) Қышқылдар және көмірсулар

Д) Барлық аталғандар

89. Майлардың сіңірілуінің жүруі:

А) Тік шекте

Б) Толық шек

В) Бауыр

Г) Асқазан

Д) Ауызда

90. Табиғи эмульгирленген май:

А) Сүт майы

Б) Мал майы

В) Өсімдік майы

Г) Сары май

Д) Линоленді қышқыл

91. Майлардың ыдырау үрдісі мына ферменттердің қатысуымен жүреді:

А) Липаза

Б) Изомераза

В) Оксидоредуктаза

Г) Трансфераза

Д) Гидролаза

92. ФАО/ВОЗ шкаласы бойынша өте жақсы ақуыздың бір граммындағы изолейцин мөлшері (мг):

А) 40

Б) 20

В) 65

Г) 15

Д) 70

93. ФАО/ВОЗ шкаласы бойынша өте жақсы ақуыздың бір граммындағы лейцин мөлшері (мг):

А) 70

Б) 25

В) 60

Г) 80

Д) 10

94. ФАО/ВОЗ шкаласы бойынша өте жақсы ақуыздың бір граммындағы лизин мөлшері (мг):

А) 55

Б) 25

В) 60

Г) 65

Д) 70

95. ФАО/ВОЗ шкаласы бойынша өте жақсы ақуыздың бір граммындағы тирозин мөлшері (мг):

А) 35

Б) 10

В) 55

Г) 65

Д) 44

96. ФАО/ВОЗ шкаласы бойынша өте жақсы ақуыздың бір граммындағы метионин мөлшері (мг):

А) 60

Б) 40

В) 45

Г) 71

Д) 20

97. ФАО/ВОЗ шкаласы бойынша өте жақсы ақуыздың бір граммындағы триптофан мөлшері (мг):

А) 10

Б) 40

В) 20

Г) 14

Д) 5

98. ФАО/ВОЗ шкаласы бойынша өте жақсы ақуыздың бір граммындағы валин мөлшері (мг):

А) 50

Б) 30

В) 40

Г) 5

Д) 12

99. Асқазан шырынының маңызды құрамы:

А) Тұз қышқылы

Б) Күкірт қышқылы

В) Сүт қышқылы

Г) Алма қышқылы

Д) Азот қышқылы

100. Тағамдық құндылық — бұл:

А) Тамақ өнімінің барлық пайдалы қасиеттерімен толық қамтамасыз ету

Б) Бұл энергия саны, тамақ өнімдерінің ағзадан босатылуы

В) Тамақ ақуызының сапа көрсеткіші, аминқышқыл құрамына сәйкестігін көрсетеді

Г) Тамақ өнімінің май сапасының көрсеткіші, май қышқылдарын көрсетеді

Д) Тамақ өнімінің сапа көрсеткіші дәрумендермен қамтамасы ету

101. Энергетикалық құндылық — бұл:

А) Физиологиялық қызметтерді қамтамасыз ету үшін энергия мөлшері

Б) Тамақ ақуызының сапа көрсеткіші, аминқышлдарымен қамтамасыз ету

В) Тамақ өнімдерінің майларының сапа көрсеткіші

Г) Тамақ өнімдерінің барлық пайдалы қасиеттерінің кешені

Д) Аминқышқылының құрамының кешені

102. Биологиялық құндылық — бұл:

А) Ақуыз синтезі үшін амин қышқылдарының қажеттілігі

Б) Энергия саны, тамақ өнімдерінің ағзада босауы

В) Тамақ өнімдерінің майлар сапасының көрсеткіші

Г) Тамақ өнімдерінің барлық пайдалы қасиеттерінің кешені

Д) Физиологиялық қызметтерді қамтамасыз етү

103. Биологиялық тиімділік— бұл:

А) Физиологиялық қызметтерді қамтамасыз ету үшін энергия мөлшері

Б) Энергия саны, тамақ өнімдерінің ағзада босауы, физиологиялық функцияның қажеттілігі

В) Тамақ өнімдерінің майлар сапасының көрсеткіші, қышқылдардын санын ықпал ететін

Г) Тамақ өнімдерінің барлық пайдалы қасиеттерінің кешені

Д) Физиологиялық қызметтерді қамтамасыз ету үшін адам, шығарылатын көрсеткіш

104. Аса қауіпті патогенді микроорганизм, ішек инфекциясы болып табылатын бактерия тегі:

А) Salmonella

Б) Shigella

В) Clostridium

Г) Fusarium

Д) Penicillum

105. Salmonella текті бактериалар қандай қоздырғыш:

А) Брюш типті

Б) Бруцеллез

В) Дизентерия

Г) Туберкулеза

Д) Холеры

106. Сальмонеллалар қандай ˚С температурада көбееді:

А) 25 - 40˚С

Б) 15 - 20˚С

В) 20 - 30˚С

Г) 35 - 38˚С

Д) 40 - 45˚С

107. Ішектифозды топтағы бактериялар қандай аталыққа жатады:

А) Enterobacteriaceae

Б) Mycobacterium

В) Propionibacteriaceae

Г) Streptococcaceae

Д) Lactobacillaceae

108. Холера қоздырғышы:

А) Vibrio cholerae

Б) Bacillus anthracis

В) Brucella melitensis

Г) Cl. botulinum

Д) Bacillus cereus

109. Холера вибриондарда:

А) Факультативті анаэроб

Б) Облигатты анаэроб

В) Анаэроб шартты

Д) Шартсыз анаэроб

Д) Аэробты топ

110. Бруцеллеза қоздырғышы:

А) Brucella

Б) Bacillus

В) Vibrio

Г) Schigella

Д) Salmonella

111. Адам үшін аса қауіпті бруцеллез қоздырғышы:

А) Brucella melitensis

Б) Brucella mesentoricis

В) Brucella cholerae

Г) Brucella anthracis

Д) Brucella cereus

112. Бруцеллездың оптималды температурасы:

А) 37˚С

Б) 28˚С

В) 26˚С

Г) 40˚С

Д) 45˚С

113. Аусыл (ящур) қоздырғышы:

А) Вирус

Б) Саңырауқұлақтар

В) Бактериялар

Г) Жалбыздар

Д) Қарапайымдылар

114. Сібір безінің қоздырғышы:

А) Bacillus anthracis

Б) Vibrio cholearae

В) Cl. botulinum

Г) St. faecalis

Д) Bacillus cereus

115. Туберкулез ауруының қоздырғышы:

А) Mycobacterium tuberculosis

Б) Bacillus anthracis, vibrio

В) Vibrio cholearae

Г) Cl. botulinum

Д) Staphylococus aureus

116. Туберкулез ауруының қоздырғышын ашқан:

А) 1882 г

Б) 1889 г

В) 1890 г

Г) 1870 г

Д) 1878 г

117. Туберкулез қоздырғышын бөліп алды:

А) Актиномицеттер

Б) Цианобактерялар

В) Хламидобактериялар

Г) Миксобактериялар

Д) Тайғанақ бактериялар

118. Наубайхана және кондитер өндірісінің негізгі шараларының бірі:

А) Жеке гигиенаның ережесі

Б) Санитарлық ережіні сақтау

В) Мұздатылған тамақ өнімдері

Г) Тапжылмайтын тазалық

Д) Сақтау мерзімі

119. Биологиялық жолмен тазаланған ақаба суларының тазалау дәрежесі екі сатылық тазалау кезінде:

А)93-97

Б)90-91

В)98-99

Г)91-92

Д)45-46

120. Хлорелла қосылған тоғандардағы өздігінен тазалану қабілеті:

А)97

Б)80

В)76

Г)75

Д)43

120. Биотехнология->ауылшаруашылық саласында->өсімдік шаруашылығында:

А) өсімдік жасушаларын культиверлеу,

Б) трансгенді жануар алу

В) биогаз алу

Г) биоэтанол алу

Д) биотынайтқыш алу

120. Биотехнология->ауылшаруашылық саласында->өсімдік шаруашылығында:

А) ауруға төзімді in vitro жағдайында өсімдік түрлерін алу

Б) трансгенді жануар алу

В) биогаз алу

Г) биоэтанол алу

Д) культиверлеу

120. Биотехнология->ауылшаруашылық саласында->өсімдік шаруашылығында:

А) сұрыптау арқылы жаңа өсімдіктер түрлерін алу

Б) культиверлеу

В) биогаз алу

Г) клондау жумыстары

Д) трансгенді жануар алу

120. In vivo:

А) табиғи

Б) жасанды

В) қолдан жасалынған

Г) өсімдік

Д) жануар

120. In vitro:

А) жасанды

Б) табиғи

В) жануар

Г) өсімдік

Д) жануар

120. Биотехнология->ауылшаруашылық саласында->мал шаруашылығында:

А) жануарлар жасушасын культиверлеу

Б) гмо алу

В) трасгенді өсімдік алу

Г) апикальді меристема алу

Д) культиверлеу

120. . Биотехнология->ауылшаруашылық саласында->мал шаруашылығында:

А) асыл тұқымды жануарлардың ұрықтарын криоконцервациялау

Б) гмо алу

В) ГМО алу

Г) культивпрлеу

Д) меристема алу

120. Биотехнология->ауылшаруашылық саласында->мал шаруашылығында:

А) суперовуляция процестері

Б) гмо

В) культиверлеу

Г) трансгенді өсімдіктер

Д) қоректік орта

120. Биотехнология->ауылшаруашылық саласында->мал шаруашылығында:

А) трансгенді жануар алу

Б) трансгенді өсімдік алу

В) культиверлеу

Г) гмо алу

Д) қоректік орта

120. Биотехнология->ауылшаруашылық саласында:

А) биогаз алу

Б) гмо алу

В) өсімдік өсіру

Г) сепарация

Д) адсорбция

120. Биотехнология->ауылшаруашылық саласында:

А) биоэтанол алу

Б) тұндыру

В) реакцияға түсу

Г) препарат алу

Д) дәрі дәрмектер

120. Биотехнология->ауылшаруашылық саласында:

А) биотыңайтқыш алу

Б) дәрі алу

В) азық түлік саласы

Г) макарон өндіру

Д) ет,консервіленген өнімдер

120. Биоэтанол алуға не қолданылады:

А) ауылшаруашылық дақылдар

Б) ет

В) су

Г) бензин

Д) тұз

120. Биотехнология терминін ғылымға енгізген ғалым:

А) Карл Эреки

Б) Р.Гук

В) Л.Пастер

Г) Тимирязев

Д) Энштейн

120. Концентрлеу стадиясында қолданылатын процесстер:

А) буландыру ,кептіру,дражелеу,таблеткалау,құю,ампулалау

Б) лайландыру, дражелеу,таблеткалау,құю,ампулалау

В) сілтілендіру, буландыру ,кептіру,дражелеу

Г) тотықсыздану, буландыру ,кептіру,дражелеу

Д) өсу, буландыру ,кептіру,дражелеу

120. Дрожжа алу үшін … қолданылады

А) древесина

Б) су

В) тұз

Г) азот

Д) кислота

120. Өндірістік биотехнология:

А) әртүрлі бағыттағы технологиялық процесстерді жүргізу мақсатында микроорганизмдерді, жасушаларды, тіндерді және гендерді пайдалана отырып, химия, микробиология қолданбалы білімдерін біріктіреді

Б) биотехнологияның бір саласы жасушаларды, тіндерді және гендерді пайдалана отырып, химия, микробиология қолданбалы білімдерін біріктіреді

В) химиялық технология жасушаларды, тіндерді және гендерді пайдалана отырып, химия, микробиология қолданбалы білімдерін біріктіреді

Г) жасушалық және гендік инженерия жасушаларды, тіндерді және гендерді пайдалана отырып, химия, микробиология қолданбалы білімдерін біріктіреді

Д) химия, биология, ауылшаруашылық, медицина ғылымдарының бірлестігі

120. Биотехнологияның жетістіктері:

А) экологиялық және экономикалық жағынан тиімді

Б) экологиялық жағынан тиімсіз

В)экономикалық жағы тиімсіз

Г) екеуі де тиімсіз

Д) өте қымбат және тиімді

120. АҚШ -та биотехнологияны қаржыландыру көлемі:

А) 100 млрд.доллар

Б) 200 млрд доллар

В)235 млрд доллар

Г)50 млрд доллар

Д)123 млрд.доллар

120. Қытайда биотехнологияны қаржыландыру көлемі:

А) 1 млрд доллар

Б) 2 млрд.доллар

В) 9 млрд доллар

Г) 10 млрд доллар

Д) 87 млрд доллар

120. Ресейде биотехнологияны қаржыландыру көлемі:

А) 0,4 млрд.доллар

Б) 80млрд.доллар

В) 12млрд.доллар

Г) 13млрд.доллар

Д) 0.9млрд.доллар

120. Биотехнология:

А) бұл табиғи және инженерлік ғылымдардың интеграциясы,әртүрлі процесстерді іске асыруға мүмкідік береді

Б) биохимиялық процессстердің жиыны

В) үздіксіз процесс

Г) химиялық жене биологиялық процесстер

Д) мүмкіндігі жоқ сала

120. Алдын ала өңдеудің түрлері:

А) физикалық, механикалық, химиялық, биологиялық

Б) биологиялық, физико химиялық, вертикальді, горизонтальді

В) вертикальді, горизонтальді, биологиялық, физико химиялық

Г) толығымен өңдеу, биологиялық, физико химиялық

Д) катализдік, биологиялық, физико химиялық

120. Ферменттеу:

А) микроағзаларды культиверлеу арқылы жузеге асатын процесс

Б) биокатализатор ферменттерді қолдану арқылы өтетін заттардың химиялық айналулары

В) аэробты жағдайда ластаушы заттардың микроағзалармен немесе микроағзалар ассоциясымен пайдаланылуы

Г) анаэробты жағдайда метаногенді микроағзалар көмегімен органикалық қалдықтардың өңделуі

Д) микроорганизмдерді бөліп алу

120. Биокатализ:

А) биокатализатор ферменттерді қолдану арқылы өтетін заттардың химиялық айналулары

Б) микроорганизмерді культиверлеу арқылы жүзеге асатын процесс

В) клондау

Г) сепарирлеу

Д) бөліп алу

120. Биологиялық тотығу:

А) аэробты жағдайда ластаушы заттардың микроағзалармен немесе микроағзалар ассоциясымен пайдаланылуы

Б) анаэробты жағдайда метаногенді микроағзалар көмегімен органикалық қалдықтардың өңделуі

В) арнайы қатты тасымалдауыштарда бекітілген зиянды қоспалардың газдардан немесе сұйықтықтардан микроағзалармен сорбциялануы

Г) микроағзаларды культиверлеу арқылы жузеге асатын процесс

Д) ферменттерді қолдану арқылы жүретін процесс

120. Метанды ашу:

А) метаногенді микроағзалар көмегімен өңделуі

Б) ферменттер көмегімен жүреді

В) катализатор

Г)сепарирлеу әдісі

Д)биосорбция

120. Бактериалды сілтісіздендіру:

А) арнайы микроағзалар әсерінен ыдырау

Б) микроағзалармен сорбциялану

В)фермент қолдану

Г)микроағзалармен жүретін процесс

Д) аэрация

120. Тұндыру:

А) гравитациялық күш әсерінен бөлу

Б) лайлану

В) суды хлорлау

Г) суды өңдеу

Д) суспензиядан өткізу

120. Сепарирлеу,центрифугалау:

А)ортадан тепкіш күш әсерімен бөлу

Б)гравитациялық күш әсерімен бөлу

В)күш әсерімен бөлу

Г)сепарациялау

Д) фильтрлеу

120. Коагуляция:

А) сұйықтыққа ірі клетка агломераттарының пайда бооуы мен тұтынуына әсер ететін реагенттерді қосу және сұйықтықты тұндыру арқылы бөлу

Б) микроағзалар билмассаның көбік көпіршіктерімен ұсталынып,оның көбікті фракциядан шығарылуы

В) клетка қабықтарының химиялық реагент немесе температура әсерінен бұзылуы

Г) клетка қабығының жоғарғы температурадағы ферменттер әсерімен ыдырауы

Д) клетканың өзіндік ферменттері қолданылатын ферментолиз процессінің түрі

120. Флотация:

А) микроағзалар билмассаның көбік көпіршіктерімен ұсталынып,оның көбікті фракциядан шығарылуы

Б) сұйықтыққа ірі клетка агломераттарының пайда бооуы мен тұтынуына әсер ететін реагенттерді қосу және сұйықтықты тұндыру арқылы бөлу

В) клетка қабықтарының химиялық реагент немесе температура әсерінен бұзылуы

Г) клетка қабығының жоғарғы температурадағы ферменттер әсерімен ыдырауы

Д) клетканың өзіндік ферменттері қолданылатын ферментолиз процессінің түрі

120. Гидролиз:

А) клетка қабықтарының химиялық реагент немесе температура әсерінен бұзылуы

Б) микроағзалар билмассаның көбік көпіршіктерімен ұсталынып,оның көбікті фракциядан шығарылуы

В) сұйықтыққа ірі клетка агломераттарының пайда бооуы мен тұтынуына әсер ететін реагенттерді қосу және сұйықтықты тұндыру арқылы бөлу

Г) клетка қабығының жоғарғы температурадағы ферменттер әсерімен ыдырауы

Д) клетканың өзіндік ферменттері қолданылатын ферментолиз процессінің түрі

120. Ферментолиз:

А) клетка қабығының жоғарғы температурадағы ферменттер әсерімен ыдырауы

Б) сұйықтыққа ірі клетка агломераттарының пайда бооуы мен тұтынуына әсер ететін реагенттерді қосу және сұйықтықты тұндыру арқылы бөлу

В) микроағзалар билмассаның көбік көпіршіктерімен ұсталынып,оның көбікті фракциядан шығарылуы

Г) клетканың өзіндік ферменттері қолданылатын ферментолиз процессінің түрі

Д) клетка қабықтарының химиялық реагент немесе температура әсерінен бұзылуы

120. Автолиз:

А) клетканың өзіндік ферменттері қолданылатын ферментолиз процессінің түрі

Б) алынатын өнімнің сұйық фазадан сумен араласпайтын органикалық сұйыққа ауысуы

В) сұйықтыққа өніммен әсерлесіп ,оны қатты күйге ауыстыратын реагент қосу арқылы өнім алу

Г) адсорбция тәрізді,бірақ бұл жағдайда қатты күйге алынатың өнімнің немесе қоспаның молекуласы толық емес

Д) культуралдық сұйықтыққа ерітілген тез қайнатылған өнімдерді бөлуге қолданады

120. Экстрация:

А) алынатын өнімнің сұйық фазадан сумен араласпайтын органикалық сұйыққа ауысуы

Б) клетканың өзіндік ферменттері қолданылатын ферментолиз процессінің түрі

В) сұйықтыққа өніммен әсерлесіп, оны қатты күйге ауыстыратын реагент қосу арқылы өнім алу

Г) адсорбция тәрізді, бірақ бұл жағдайда қатты күйге алынатың өнімнің немесе қоспаның молекуласы толық емес

Д) культуралдық сұйықтыққа ерітілген тез қайнатылған өнімдерді бөлуге қолданады

120. Тұну:

А) сұйықтыққа өніммен әсерлесіп ,оны қатты күйге ауыстыратын реагент қосу арқылы өнім алу

Б) алынатын өнімнің сұйық фазадан сумен араласпайтын органикалық сұйыққа ауысуы

В) айдау арқылы өнім алу

Г) адсорбция тәрізді, бірақ бұл жағдайда қатты күйге алынатың өнімнің немесе қоспаның молекуласы толық емес

Д) клетканың өзіндік ферменттері қолданылатын ферментолиз процессінің түрі

120. Ион алмасу:

А) адсорбция тәрізді,бірақ бұл жағдайда қатты күйге алынатың өнімнің немесе қоспаның молекуласы толық емес

Б) клетканың өзіндік ферменттері қолданылатын ферментолиз процессінің түрі

В) алынатын өнімнің сұйық фазадан сумен араласпайтын органикалық сұйыққа ауысуы

Г) сұйықтықта еріген өнімнің қатты күйге арнайы қатты тасымалдауыштарда сорбциялану жолымен ауысуы

Д) культуралдық сұйықтыққа ерітілген тез қайнатылған өнімдерді бөлуге қолданады

120. Адсорбция:

А) сұйықтықта еріген өнімнің қатты күйге арнайы қатты тасымалдауыштарда сорбциялану жолымен ауысуы

Б) фермент қатысуымен жүреді

В) клетканың өзіндік ферменттері қолданылатын ферментолиз процессінің түрі

Г) алынатын өнімнің сұйық фазадан сумен араласпайтын органикалық сұйыққа ауысуы

Д) культуралдық сұйықтыққа ерітілген тез қайнатылған өнімдерді бөлуге қолданады

120. Айдау:

А) культуралдық сұйықтыққа ерітілген тез қайнатылған өнімдерді бөлуге қолданады

Б) жоғары молекулалы қосылыстарды бөлуге қолданады

В) тотығу

Г) ферментолиз процессі

Д) фермент қатысуымен жүреді

120. Ультрафильтрация,нанофильтрация және қайтымды осмос:

А) жоғары молекулалы қосылыстарды бөлуге қолданады

Б) клетканың өзіндік ферменттері қолданылатын ферментолиз процессінің түрі

В) культуралдық сұйықтыққа ерітілген тез қайнатылған өнімдерді бөлуге қолданады

Г) ферментолиз процесіне ұқсас

Д) сепарирлеу

120. Центрифугалау-

А) вирустарды ,клеткалық органеллаларды,жоғары молекулалы қосылыстарды бөлуге қолданылады

Б) жоғары молекулалы қосылыстарды бөлуге қолданады

В) ферментолиз процессі

Г) клетканың өзіндік ферменттері қолданылатын ферментолиз процессінің түрі

Д) культуралдық сұйықтыққа ерітілген тез қайнатылған өнімдерді бөлуге қолданады

120. Диализ:

А) жартылай өткізгіш арқылы төмен молекулалы заттар өтіп,жоғвры молекулалар ұсталып қалатын процесс

Б) культуралдық сұйықтыққа ерітілген тез қайнатылған өнімдерді бөлуге қолданады

В) жоғары молекулалы қосылыстарды бөлуге қолданады

Г) клетканың өзіндік ферменттері қолданылатын ферментолиз процессінің түрі

Д) сепарация

120. Храмотография:

А) адсорбция тәрізбді процесс

Б) лайлану

В) тотығу тотықсыздану реакциясы

Г) тұну

Д) сілтілену

120. Кристализация:

А) бұл процесс заттардың түрлі температурада әртурлі ерігіштігіне негізделген

Б) культуралдық сұйықтыққа ерітілген тез қайнатылған өнімдерді бөлуге қолданады

В) клетканың өзіндік ферменттері қолданылатын ферментолиз процессінің түрі

Г) сілтілену

Д) диализ сияқты процесс

166. Дезинсекция – бұл:

А) Жұқпалы аурулардың жою салдарынан болатын кешен

В) Кеміргіштермен күресу кешені

С) Комплекс мер по уничтожению возбудителей инфекционных заболеваний

Д) Нитрифицирленген бактерияларды жою кешені

Е) Патогенді микроорганизмдерді жою жолдары

167. Құрамында хлоры бар дезинфицирлеуші препараттарды мынадай жоғары емес температурада қолданады:

А) 50˚С

Б) 45˚С

В) 35˚С

Г) 28˚С

Д) 30˚С

168. Наубайхана және кондитер кәсіпорындары тұратын ғимаратқа байланысты мынадай қашықтықта орналасуы керек, кем дегенде:

А) 50 м

Б) 30 м

В) 45 м

Г) 65 м

Д) 80 м

169. Ұн, қант, крахмал сақтау қойма ауасының салыстырмалы ылғалдылығы болуы қажет:

А) 60 - 65%

Б) 50 - 55%

В) 40 - 45%

Г) 70 - 75%

Д) 63 - 68%

170. Ұн ылғалдылығы болуы қажет, артық емес:

А) 15%

Б) 20%

В) 25%

Г) 40%

Д) 30%

171. Ұн құрамындағы ферроқоспалар, артық емес:

А) 3 мг в 1 кг ұнда

Б) 2 мг в 1 кг ұнда

В) 4 мг в 1 кг ұнда

Г) 6 мг в 1 кг ұнда

Д) 8 мг в 1 кг ұнда

172. Ашытқы сүті сыйымдылықтарда қандай температурада сақталады:

А) 6 - 10˚С

Б) 4 - 8˚С

В) 3 - 10˚С

Г) 5 - 12˚С

Д) 8 - 15˚С

173. 1 мл ашытқы жасушаларының санын ненің көмегімен анықтайды:

А) Есептеу камерасымен

Б) Kинейкамен

В) Микроскоппен

Г) Рефектрометрмен

Д) Тамызу әдісімен

174. 1 мл ашытқы жасушасында қалыпты болуы қажет:

А) 120-140 млн. жасуша

Б) 110-130 млн. жасуша

В) 140-150 млн. жасуша

Г) 105-115 млн. жасуша

Д) 130-145 млн. жасуша

175. Сары майға қандай дәрумен сары бояу береді:

A) Бета-каротин

Б) Никотин қышқылы

В) Рибофлавин

Г) С дәрумені

Д) У дәрумені

176. Лимондағы лимон қышқылының мөлшері:

А) 5 - 8%

Б) 70% аралығында

В) 50 - 60%

Г) 1 - 2%

Д) 95 - 98%

177. Лимон қышқылының дайын тауар өнімі мынадай түрде келтірілген:

А) Кристалл түрінде

Б) Ірі гранула ретінде

В) Гель ретінде

Г) Ерітінді ретінде

Д) Паста ретінде

178. Ұнның құрамында азоты бар заттар негізінен неден тұрады:

А) Ақуыздан

Б) Липидтерден

В) Қанттардан

Г) Ферменттерден

Д) Энзимдерден

179. Глюкозаның жоғары концентрациясы + +ашытқы экстракты + биотин + аденин – бұл дақылдау ортасы:

А) АТФ-тың

Б) Рибофлавиннің

В) Эргостериннің

Г) АДФ-тың

Д) ГТФ-тың

180. Адамның дұрыс микрофлорасының құрамына қандай фактор жағымсыз әсер етеді:

А) Антибиотиктермен емделу

Б) Дәрумендердің көп мөлшерде қолдануы

В) Ағзада липидтердің тапшылығы

Г) Иммунитеттің әлсіздігі

Д) Ағзада дәрумендердің жетіспеушілігі

181. Ферменттеу флотирлеу сепарирлеу булау кептіру – бұл қандай дайындау сатылары:

А) Гидролизаттарда жеуге пайдаланатын ашытқылар:

Б) Нитрагиндер

В) Лизиндер

Г) Липидтер

Д) Энтобактериндер

182. Жемдік өнім микрофлорасының сапалы құрамын анықтау үшін егуді келесіде жүргізеді:

А) Эндоагары

Б) МПЖ

В) МПБ

Г) Агар суслосы

Д) Чапек ортасы

183. Botrytus cinereae-дің оптималды даму жағдайы:

А) 25 - 27 ˚С

Б) 20 - 25 ˚С

В) 30 - 37 ˚С

Г) 18 - 27 ˚С

Д) 40 - 45 ˚С

184. Картоптың кебулі саңырауқұлақтың мынадай аталығымен туындайды:

А) Fusarium

Б) Candida

В) Torylopsis

Г) Mycor

Д) Erivinia

185. Шырышты бактериоз мынадай бактериямен туындайды:

А) Erwinia carotovora

Б) Sphaeropsis malorum

В) Alternaria brassicae

Г) Monila fructigena

Д) Fusarium cepae

186. Жаңа сүт құрамында қарапайым жағдайда бірнеше мың микроорганизм болады, мл:

А) Бірнеше мың мл

Б) Миллиардтар мл

В) Жүз мың мл

Г) 1-2 мл

Д) Мүлдем мл жоқ

187. Сұйықтық және газ қозғалыстары туралы ғылым - олардың жылдамдығы гидродинамика заңымен анықталатын процестер:

А) гидродинамикалық процестер

Б) масса алмасу процесі

В) жылу процестері

Г) химиялық процестер

Д) механикалық процестер

188. Жылуды бөлу қабілеті туралы ғылым - белгілі бір жылдамдықта жылу беру заңымен анықталатын процестер:

А) жылу процестері

Б) химиялық процестер

В) механикалық процестер

Г) гидродинамикалық процестер

Д) масса алмасу процесі

189. Бастапқы қоспадан бір фазадан екінші фазаға беткі бөлу фазасы арқылы, бір немесе бірнеше компоненттерді ауыстырумен сипатталатын процестер:

А) масса алмасу процесі

Б) жылу процестері

В) химиялық процестер

Г) механикалық процестер

Д) гидродинамикалық процестер

190. Жылдамдықпен өтетін, химиялық кинетика заңымен анықталатын процестер:

А) химиялық процестер

Б) гидродинамикалық процестер

В) масса алмасу процесі

Г) жылу процестері

Д) механикалық процестер

191. Қатты дене механикасымен сипатталатын процестер:

А) механикалық процестер

Б) гидродинамикалық процестер

В) масса алмасу процесі

Г) жылу процестері

5. химиялық процестер

192. Сұйықтықтан және ондағы өлшенген қатты бөлшектерден тұратын, бір қалыпсыз жүйелер:

А) суспензия

Б) эмульсия

В) көбік

Г) шаң және түтін

Д) тұман

193. Сұйықтықтан және басқа сұйықтың тамшыларымен таралған, біріншісімен араласпайтын бір қалыпсыз жүйелер:

А) эмульсия

Б) суспензия

В) көбік

Г) шаң және түтін

Д) тұман

194. Сұйықтықтан және ондағы таралған газ түйіршіктерінен тұратын, бір қалыпсыз жүйелер:

А) көбік

Б) суспензия

В) эмульсия

Г) шаң және түтін

Д) тұман

195. Газдан және ондағы таралған қатты заттардың бөлшектерінен тұратын, бір қалыпсыз жүйелер:

А) шаң және түтін

Б) суспензия

В) эмульсия

Г) көбік

Д) тұман

196. Газдан және ондағы таралған сұйық бөлшектерден тұратын, бір қалыпсыз жүйеле:

А) тұман

Б) суспензия

В) эмульсия

Г) көбік

Д) шаң және түтін

197. Тұндыру процестерін мына аппаратта жүргізеді:

А) тұндырғышта

Б) сүзгілерде

В) центрифугада

Г) абсорберлерде

Д) жылу алмастырғышта

198. Сүзгілеу процестерін мына аппаратта жүргізеді:

А) сүзгілерде

Б) тұндырғышта

В) центрифугада

Г) абсорберлерде

Д) жылу алмастырғышта

199. Центрифугалау процестерін мына аппаратта жүргізеді:

А) центрифугада

Б) тұндырғышта

В) сүзгілерде

Г) абсорберерде

Д) жылу алмастырғышта

200. Жейделі сүзгілерде газ тазалаудың қандай процестері жүргізіледі:

А) сүзгілеу

Б) гравитациялы тазалау

В) центробежді күш көмегімен

Г) газды сулы әдіспен тазалау

Д) электрлі тазалау

201. Мұнай-газ өнеркәсібінде биотехнологиялық әдістерді қолданудың қанша бағыттары: бар.

А) 5

Б) 6

В) 4

Г) 8

Д) 2

202.Мұнай мен газды іздеуде биотехнологиялық әдісті қолдану өте перспективалы: болатынын алғаш рет ұсынған кім

А) Г. А. Могилевский

Б) В. О. Таусон

В) С.А Гегель

Г) Д.Моргон

Д) Б.Д.Андеревский

203. Мұнай мен газды биогеотехнологиялық іздеуді қолдану қай кезде ұтымды болды:

А) Сейсмикалық барлау зерттелетін ауданның геологиялық құрылымының заңдылықтарын анықтамаған жағдайда

Б) Сейсмикалық барлау зерттелетін ауданның геологиялық құрылымының заңдылықтарын анықтаған жағдайда

В) Мұнай және газ кен орындарын іздеудің биогеотехнологиялық әдісін қолданудың экономикалық тиімділігіне болашағы жоқ аудандарда геофизикалық барлау мен бұрғылау көлемін азайтуға

Г) Мұнай және газ кен орындарын іздеудің биогеотехнологиялық әдісін қолданудың экономикалық тиімділігіне болашағы жоқ аудандарда геофизикалық барлау мен бұрғылау көлемін көбейтуге

Д) Газ бойынша іздестіру жұмыстары кешеніндегі бактериялық түсірудің рөлі осы ауданда мұнай-газ кен орындарына қымбат тұратын физикалық әдістермен және бұрғылаумен барлау жүргізу қажеттігін көрсету үшін

204. Дәстүрлі әдістерді қолдану кезінде кен орындарынан мұнайдың геологиялық қорларының қаншасы алынатыны белгілі:

А) жартысы

Б) барлығы

В) 25 пайызы

Г) 75 пайызы

Д) алынбайды

205. Соңғы мұнай беруді кем дегенде 1% - ға ұлғайту әлем бойынша орташа алғанда жылдық өндірудің қанша млн тоннаға ұлғаюына алып келеді:

А) 50 млн тоннаға жуық

Б) 65 млн тоннаға жуық

В) 25 млн тоннаға жуық

Г) 12 млн тоннаға жуық

Д) 6 млн тоннаға жуық

206. Соңғы мұнай беруді кем дегенде 1% - ға ұлғайту Қазақстанда қанша тоннаға жуық ұлғаюына алып келеді

А) 1 миллион

Б) 5 миллион

В) 1,5 миллион

Г) 0,5 миллион

Д) 0,25 миллион

207. Қазақстанда мұнай мен газдың қаншаға жуық кен орны игерілуде

А) 180-ге

Б) 200-ге

В) 100-ге

Г) 300-ге

Д) 250-ге

207. Биотехнологиялық жолмен алынған ферменттік препараттың құс шаруашылығындағы маңызы:

А) жұмыртқалауды жақсартады

Б) құс еттін азайтады

В) фармацевтикада дәрі жасау үшін

Г) бояу жасауда қолданылады

Д) дәрі жасауда қолданылады

208. Табиғаттағы аминонитрофиль бактериялар қандай қасиетке ие микробтар:

А) табиғатта аздаған аммиак қоспасы күйінде байланысқан шағын мөлшердегі азотты сіңіреді

Б) оттегіні сіңіреді

В) фосфорды сіңіреді

Г) газ күйіндегі сутегін сіңіреді

Д) газ күйіндегі хлорды сіңіреді

209. Өсімдіктердің тамыр жүйесінің айналасында кездесетін азотобактер:

А) тамырдан бөлінген заттармен қоректенеді

Б) атмосферадағы коміртегіні сіңіреді

В) атмосфералық сутегі молекуласын сіңіреді

Г) топырақты сутегімен байытады

Д) топырақты хлормен байытады

210. Қоректік заттың бетінде азотобактер ....

А) қалың шырыш түріңде өседі

Б) кейін ауаға ұшып кетеді

В) құрғақ зат түрінде өседі

Г) газ түрінде өседі

Д) кейін қызыл түске боялады

211. Азотобактеринді тиімді өндіру мәселесі алға қойылады. Олар:

А) қазір азотобактеринді топырақ қосып даярлайды

Б) қазір азотобактеринді көң қоысып даярлайды

В) қазір азотобактеринді көмір қосып даярлайды

Г) қазір азотобактеринді күл қосып даярлайды

Д) қазір азотобактеринді ағаш қосып даярлайды

212. Нитрагин биотыңайтқышы қандай мақсатта қолданылады:

А) бұршақ тұқымдас өсімдіктердің өнімін арттыру мақсатында қолданылады

Б) бұршақ тұқымдас өсімдіктердің өнімінің көбеюін нашарлату үшін

В) бұршақ тұқымдас өсімдіктердің өнімін азайту мақсатында қолданылады

Г) бұршақ тұқымдас өсімдіктердің өнімінің сапасын төмендету мақсатында қолданылады

Д) бұршақ тұқымдас өсімдіктердің өсуін нашарлату мақсатында қолданылады

213. Биотехнологиялық жолмен алынған биотыңайтқыш азотобактеринді неше айдан асырмай қолдану қажет:

А) 2

Б) 4

В) 5

Г) 6

Д) 7

214. Биопрепарат ннтрагин дайындау үшін алдымен түйкек бактериялары құрамында бір процент қанты бар арнаулы үлкен ыдыстарда өсіріледі. Бұл үшін:

А) бұршақ өсімдіктері қайнатпасынан қоректік орта дайындалады

Б) өндіріске арнап көзі 3—5 миллиметр електен өткізілген, залалсыздандырылған қарашірігі мол бейтарап реакциялы топырақ әзірленбейді

В) агар-агар қайнатпасынан қоректік орта дайындалады

Г) өндіріске арнап көзі 10—15 миллиметр електен өткізілген, залалсыздандырылған қарашірігі аз қышқыл реакциялы топырақ әзірленеді

Д) залалсыздандырылмаған сұр топырақ дайындалады

215. Нитрагин қолдану үшін тұқым себер алдында қандай процестер жасалады:

А) бір бөтелкедегі ннтрагинді 200 миллилитр суға езеді

Б) бір бөтелкедегі ннтрагинді300 миллилитр суға езеді

В) бір бөтелкедегі ннтрагинді 400 миллилитр суға езеді

Г) бір бөтелкедегі ннтрагинді 600 миллилитр суға езеді

Д) тұқымды араластырмай себеді

216. Е. Н. Мишустиннің зерттеуі бойынша азотобактер биотыңайтқышын қолданудың қандай маңызын дәлелдеді:

А) ауру қоздырушы фитопатогенді саңырауқұлақтар тіршілігін тежейтінін дәлелдеді

Б) пайдалы микроорганизмдер тіршілігінің жойылатындығын дәлелденді

В) патогенді микроорганизмдер тіршілігінің жақсаратынын дәлелдеді

Г) пайдалы микроорганизмдер тіршілігін тежейтінін дәлелдеді

Д) қолданудың тиімсіздігін дәлелдеді

217. Тұқымды өңдеуге арналған химиялық препараттардың ішінде азотобактер үшін аса улысы —

А) гранозон

Б) актиномицет

В) пестицид

Г) гербицид

Д) инсектицид

218. Азотобактерин тұқымға жұқтыру процесі көлеңке жерде жүргізіледі. Өйткені азотобактерге жойқын әсер етеді ....

А) күн сәулесі

Б) ауадағы азот

В) топырақтағы ылғал

Г) қарашірік

Д) топырақтағы ауа

219. Азотобактерин қолданғанда жұмыс нәтижелі болады, егер ....

А) топыраққа фосфор тыңайтқышы себілсе

Б) топыраққа күл себілсе

В) топыраққа ылғал күйде себілсе

Г) топырақта фосфор аз болса

Е топыраққа көң себілмесе

220. Адам және жануарлар синтездей алмайтын алмастырмайтын амин қышқылы жетіспесе ...

А) ауыл шаруашылығында жануарлар өнімінің төмендейді

Б) малдардың салмағы артады

В) құстардың жұмыртқалауы артады

Г) сүт өнімділігі жоғарылайды

Д) ет өнімділігі жоғарылайды

221. Азықтық ақуыз өндірісінде көміртегі көзі ретінде қандай спирттер қолданылады:

А) метил спирті

Б) пропан

В) бутил спирті

Г) гексил спирті

Д) пропил спирті

222. Азықтық ақуыз өндірісінде көміртегі көзі ретінде спирттерден басқа нелер қолданылады:

А) газ түзуші көмірсулар

Б) этил спирті

В) пентил спирті

Г) гексил спирті

Д) пропил спирті

223. Микробиологиялық синтез өнімі азықтық ақуыз қайда қолданылады:

А) тамақ өнеркәсібінде

Б) құс шаруашылығында

В) химия өнеркәсібінде

Г) фармацевтикада

Д) медицинада

224. Микробиологиялық синтез өнімі азықтық ақуыз ауылшаруашылығында қайда қолданылады:

А) мал шаруашылығында

Б) тамақ өнеркәсібінде

В) химия өнеркәсібінде

Г) фармацевтикада

Д) медицинада

225. Азықтық ашытқыны ақуыз – витамин қоспа ретінде қайда қолдануға болады:

А) жануарлардың азығына

Б) витаминдерге

В) өсімдіктерге

Г) балдырларға

Д) саңырауқұлақтарға

226. Өсімдіктің жапырағында, хлорофил дәншесінде органикалық зат көмірсудың синтезделу процесіне қатысады –

А) бейорганикалық зат көмірқышқыл газы

Б) бейорганикалық зат оттегі

В) органикалық зат глюкоза

Г) бейорганикалық зат су

Д) органикалық зат сахароза

227. Өсімдік шикізаты гидролизатында оңай және қиын гидролизденетін полисахаридтердің гидролизі кезінде түзілген моносахаридтердің күрделі қоспасы неден тұрады:

А) пентозадан

Б) глюкозадан

В) сахарозадан

Г) мальтозадан

Д) лактозадан

228. Өсімдік ұлпасының гидролизіндегі өнімнің ішіндегі ерекше орын алатыны лигнин қандай зат:

А) фенилпропандық құрылыстан тұрғызылған ароматтық сипаттағы полимер

Б) табиғи жағдайда полисахарид құрамына кіреді

В) табиғи жағдайда моносахарид құрамына кіреді

Г) табиғи жағдайда қаныққан көмірсутек

Е ) табиғи жағдайда ароматтық сипаттағы мономер

229. Азықтық ашытқы өндірісінде қолданылатын өсімдік шикізатына қандай талаптар қойылады:

А) мол мөлшерде полисахаридті құрауы керек

Б) бағасы қымбат болуы керек

В) аз мөлшерде полисахаридті құрауы керек

Г) мол мөлшерде моносахаридті құрауы керек

Д) бағасы қымбат болуы керек

230. Биотехнологияның типтік әдісі - маңызды жағдайларда өсімдіктің жасушасын, жануардың ұлпасын өсіру, биоаумақты үздіксіз, периодты режимде ірі масшабта түптік культивирлеу саналады.

А) біреулік батарея

Б) алтаулық батерия

В) үшеулік батарея

Г) төртеулік батарея

Д) бесеулік батарея

231. Ашытқы өндірісінің технологиялық сызба нұсқасы бойынша біреулік батарея көптеген зауыттарда және көптеген елдерде қолданылады:

А) мұнда бір аппаратта ортаның қоректік затын толығымен қолдану жүреді

Б) басты аппаратта қанттың барлық мөлшері қолданылады

В) қоректік зат толығымен қолданылмайды

Г) ашытқы алудың толық циклі орындалмайды

Д) өнім шығымы аз болады

232. Ашытқы өндірісінің технологиялық сызба нұсқасы бойынша екеулік батарея тізбектелген ағыммен қоректік ортадан қантты екі жақтама қолдану жүреді.

А) басты аппаратта 70-80% қантты қолдану жүреді

Б) ашытқы алудың толық циклі орындалмайды

В) басты аппаратта 90-100% қант қолданылады

Г) ал соңғы аппаратта қалған мөлшері қолданылмайды

Д) басты аппаратта қанттың барлық мөлшері қолданылады

233. Биотехнологиялық заводтарда ашытқының шығымы жоғарылату үшін:

А) қоректік ортаны үздіксіз беруді және ашытқы суспензиясын бөліп алуды қамтамасыз етеді

Б) басты аппаратта қанттың барлық мөлшері қолданылады

В) өсімдік және жануар жасушалары өсіріледі

Г) өсімдік және жануар ұлпалары өсіріледі

Д) жоғары температурада қыздырады

234. Ашытқы өндірісінде оттегінің еру жылдамдығын жоғарылату үшін, ауаны майдалап диспергирлеу керек. Ол үшін ашытқы өсіретін аппаратта не болу керек:

А) әртүрлі ауа таратқыш қондырғы

Б) борботажды қондырғы

В) көбіксөндіргіш қондырғы

Г) сепарирлеу қондырғысы

Д) флотирлеу қондырғысы

235. Өндірісте ашытқы культурасын өсіру 32-38ºС температурада жүргізіледі. Ортаның температурасы 32ºС төмен болғанда қандай өзгеріс болады: .

А) зат алмасу процесі төмендейді.

Б) жасушаның белсенді тіршілік етуі жоғарылайды

В) микроорганизм белсенділігі артады

Г) жасуша белсенділігі артады

Д) зат алмасу процесі артады

236. Өндірісте ашытқы культурасын өсіру 32-38ºС температурада жүргізіледі. Ортаның температурасы 38-40ºС болса қандай өзгеріс болады:.

А) оттегіні белсенді жұту бірден төмендейді

Б) зат алмасу процесі артады

В) микроорганизм белсенділігі артады

Г) жасуша белсенділігі артады

Д) зат алмасу процесі артады

237. Ашытқының әртүрлі штамдары қандай ортада қалыпты дамиды:

А) әлсіз қышқыл ортада

Б) рН 3,5-4,5

В) қышқыл ортада

Г) сілтілік ортада

Д) рН 5-7

238. Азықтық ашытқы өндірісінің соңғы жүретін процестері:

А) ашытқы суспензиясын кептіру

Б) центрифугалау

В) флотирлеу

Г) сепарирлеу

Д) булау

239. Мұнайдың н-парафинінде ашытқыны өсіру үшін оған қоректік ортаға тағы басқа не қосады:

А) макро және микроэлементтерді

Б) ферменттер мен ашытқылар

В) күкірт қышқылын

Г) бензин және керосинді

Д) керосин және мазутты

240. Ашытқы өндірісінде продуцент ретінде:

А) ашытқының 14 түрі белгілі

Б) ферменттер түрлері белгілі

В) вирустар белгілі

Г) бактериофагтар белгілі

Д) паразиттер белгілі

241. Азықтық ақуыз алу үшін бір клеткалы қандай балдырлар қолданылады:

А) Chorella балдыры

Б) Көк жасыл балдырлар

В) Хламидомонада балдыры

Г) Қызыл балдыр

Д) Қоңыр балдыр

242. Биотехнологияның типтік әдісі - маңызды жағдайларда өсімдіктің жасушасын, жануардың ұлпасын өсіру, биоаумақты үздіксіз, периодты режимде ірі масшабта түптік культивирлеу саналады.

А) жарықты және температураны

Б) көміртегі

В) оттегін

Г) сутегін

Д) азотты

243. Балдырлардың жасушасында не синтезделеді:

А) көптеген қаныққан полин майқышқылы синтезделеді

Б) спирттер синтезделеді

В) сірке қышқылы синтезделеді

Г) органикалық спирттер синтезделеді

Д) полимерлер синтезделеді

244. Азықтық ақуыз алу үшін қолданылатын бір клеткалы қандай балдырлар қайда қолданылады:

А) тағам өнеркәсібінде

Б) өсімдік шаруашылығында

В) фармацевтикада дәрі алуда

Г) химия өнеркәсібінде

Д) медицинада

245. Ақуыз алуда қоректенуге жарамды саңырауқұлақтарды культивирлеу үшін үлкен кемшілігі болып саналады:

А) өндіру циклінің ұзақ бірнеше ондаған күнге созылуы

Б) шикізаттың арзандауы

В) шикізаттың қымбаттылығы

Г) қоректік ортаның таптырмауы

Д) өндіру циклінің қысқа болуы

246. Азықтық ақуыз алуда түптік культивирлеу жағдайында қандай саңырауқұлақтар жақсы өседі:

А) шампиньон мицелиясы

Б) зең саңырауқұлағы

В) ақ саңырауқұлақ

Г) түлкіжемі

Д) мухомор

247. Саңырауқұлақ мицелииясын алудың түптік культивирлеу әдісінде көміртегі көзі ретінде қолданылады:

А) әртүрлі тамақтың және целлюлоза қағаз өнеркәсібінің қалдықтары

Б) спирт өндірісінің қалдықтары

В) мұнай, табиғи газ

Г) бензин, керосин, мазут

Д) химия өнеркәсібінің қалдықтары

247. Технологиялық әдістің көмегімен өсімдік қалдықтарынан алуға болады:

А) метанол

Б) лимон қышқылын

В) мұнай парафині

Г) сүттің сарысуы

Д) алма қышқылы

248. Қазіргі кезде мал азықтық ашытқыны неден өндіру игерілген:

А) спирт, қант өнеркәсібінің қалдықтарынан

Б) ашытқылардың көмегімен

В) нан өнеркәсібінің қалдықтарынан

Г) химия өнеркәсібінің қалдықтарынан

Д) дәрі өнеркәсібінің қалдықтарынан

249. Балдырлардан алынған ақуыздық препаратта ақуыз аз болғанымен қасқа не бар екендігі анықталды :

А) бағалылығы жоғары басқа азықтар

Б) ферменттер

В) целлюлоза

Г) амин қышқылдары

Д) ақуыздық препараттар

250. Адам баласына ең қажетті тамаққа қосылатын қандай амин қышқылдарын қазіргі кезде микробиологиялық жолмен алу өндірістік жолға қойылды:

А) валин

Б) триптофан

В) метионоин

Г) аспарагин

Д) глутамин

251. Көміртек көзінің сапалығы метил спиртін ассимилирлеуге қабілеті бар ашытқылардың ішінде Torulopsis ernobii. басқа түрлерге қарағанда метил спиртін тез сіңіреді, бұл процестің себебі:

А) рН оптимальды мәні процестің бактериямен оптимальды мәні процестің бактериямен зақымдануын төмендетеді

Б) оптимальды мәні төмен

В) рН оптимальды мәні жоғары

Г) ал оптимальды температурасы (35°В) төмен

Д) қоректік орта мен шикізат қымбат

252. Метил спиртін сіңіретін микроорганизмнің өсуі барысында қоректік ортаға күрделі органикалық заттар бөлінеді. Бұл процестің тиімділігі неде:

А) бұл микроорганизм – продуцентін ақуыз қоспасының культурасын культивирлеуге мүмкіндік береді

Б) тиімділігі болады

В) бұл қоректік ортаны бүлдіреді

Г) бұл процестің нәтижесінде ақуыз шығымы төмендейді

Д) ешқандай тиімділігі болмайды

253. Витаминдер дегеніміз –:

А) азық-түлік өнімдерінде, жем-шөпте шағын мөлшерде ғана кездесетін, жоғарғы сатыдағы өсімдіктер мен микроорганизмдердің қалыпты өсуі мен дамуы үшін қажет төменгі молекулалы органикалық заттар

Б) адамдардың витаминдердің жалпы қолданылғанынан пайда болуы мүмкін

В) азық-түлік өнімдерінде, жем-шөпте көп мөлшерде кездесетін, жоғарғы сатыдағы өсімдіктер мен микроорганизмдердің қалыпты өсуі мен дамуы үшін қажет емес төменгі молекулалы бейорганикалық заттар

Г) адам мен жануарлар организмі бір қалыпты тіршілік ету үшін қажет емес төменгі молекулалы бейорганикалық заттар

Д) тірі организмдер үшін тиімділігі жоқ жоғары молекулалы қосылыстар

254. Витаминдердің адам организмі үшін биологиялық мәні қандай:

А) организмдегі зат алмасу процесін жақсартады

Б) тірі организмдер үшін тиімділігі жоқ жоғары молекулалы қосылыстар

В) организмдегі зат алмасу процесін төмендетеді

Г) организмдердің иммунитетін төмендетеді

Д) адамның жұмыс істеу қабілетін төмендетеді

255. Организмде витаминдердің бірден жетіспей қалуы зат алмасу процесінің жетіспеушілігіне ғана емес, сондай –ақ қандай процестерге байланысты болады:

А) витаминдерді организмнің дұрыс қабылдамауынан пайда болуы мүмкін

Б) адамның жұмыс істеу қабілетін төмендетеді

В) витаминдердің жалпы қолданылғанынан пайда болуы мүмкін

Г) витаминдерді дұрыс қолданғаннан пайда болуы мүмкін

Д) басқа заттарды қолданғаннан пайда болуы мүмкін

256. Халықаралық Одақтық биохимиялық саласы бойынша, витаминдер ерігіштік процесі бойынша үлкен екі топқа бөлінеді. Олар:

А) майларда еритін витаминдер

Б) спирттерде еритін

В) қышқылда еритін витаминдер

Г) сілтіде еритін витаминдер

Д) тұздарда еритін витаминдер

257. В₁₂ витаминіне ерігіштігіне байланысты қандай процестер тән:

А) суда жақсы ериді

Б) тұзда жақсы ериді

В) эфирде жақсы ериді

Г) майда жақсы ериді

Д) еріткіште жақсы ериді

258. В₁₂ витаминінің продуценті микроорганизммен синтезделетін В₁₂ витамин түрлері:

А) менахинондар

Б) гексохлоран

В) метионоин

Г) аспарагин

Д) глутамин

259. Витаминдердің микробиологиялық биосинтез процесінде витамин продуценттері ретінде қандай өкілдер практикалық жағынан қызығушылық тудыруда:

А) еubacterium limosum туыстастарының микроорганизмдері

Б) көп актиномицеттің өкілдері емес

В) ашытқы саңырауқұлағы

Г) паразит саңырауқұлақтары

Д) патогенді микроорганизмдер

260. Витаминдердің микробиологиялық биосинтез процесінде жоғарғы кобаламин синтезіне белсенділік процесі қандай микроорганизмдерде анықталды:

А) мethanosarcina bacter, vacuolata метаногенді бактерияларда

Б) еubacterium limosum туыстастарының микроорганизмдері

В) ашытқы саңырауқұлағы туыстастарының микроорганизмдерінде

Г) паразит саңырауқұлақтарының өкілдерінде

Д) патогенді микроорганизмдерде

261. Құрғақ климатты аудандарда азықтық ақуыз алу процесінде қолданылатын спирулин балдыры қандай суларда жақсы өседі:

А) тұзды суда

Б) жарамды суларда

В) тұщы суларда

Г) қалдық суларда

Д) ағын суларында

262. В₁₂ витаминінің (цианкобаламин) биосинтез процесінде корриноидтар биогенездің алғашқы сатылары тетрапирольды қосылыстар синтезінің алғашқы сатысындай болады. Тетрапиррольдардың жалпы интермедиаты δ – аминоловулинді қышқыл болып табылады, (δ – ААК) ол көпшілік организмдерде қандай заттардың конденсациясы нәтижесінде пайда болады:

А) сукцинил КоА

Б) цитозин

В) лизин

Г) аспарагин

Д) глутамин

263. В₁₂ витаминінің биотехнологиялық процесінде биосинтез жолының келесі сатысында кобирин қышқылы нелерге айналады:

А) кобинамид

Б) В ₂ витамині

В) лизин

Г) аспарагин

Д) глутамин

264. В₁₂ витаминінің 2 коферментті түрі белгілі, оларды ата:

А) аденозилкобаламин (І коферментті түрі)

Б) метилаланин (ІІ коферментті түрі).

В) метионоин (І коферментті түрі)

Г) аспарагин (ІІ коферментті түрі)

Д) глутамин (І коферментті түрі)

265. В₁₂ витамин өндірісі қандай микроорганизмдермен өндіруге негізделген:

А) пропион қышқыл бактериялары, мезофильді және термофильді бактериялармен

Б) бактериялар және олардың кейбір түрлері

В) ашытқы саңырауқұлағымен

Г) вирустармен

Д) түйнек бактериясымен

266. Қандай әдістерді қолдану мал шаруашылығын В₁₂ витаминімен толық қамтамасыз етеді:

А) В₁₂ витаминінің концентратын алу

Б) В₁₂ витаминін антибиотиктің көп мөлшерін алуда

В) В₁₂ витаминін сұйылтқанда

Г) В₁₂ витаминін антибиотиктің көп мөлшерімен араластырғанда

Д) В₁₂ витаминін қолданбағанда

267. Организмде витаминдер қандай процестерге қатысады:

А) көптеген процестерде катализатордың қызметін атқаруға қабілетті

Б) организмде ферменттердің жұмысына қатысады

В) организмде ешқандай процестерге қатыспайды

Г) көптеген процестерде ыдырату қызметін атқарады

Д) организмде зат алмасуды қамтамасыз етпейді

268. Адам баласына ең қажетті тамаққа қосылатын қандай амин қышқылдарын қазіргі кезде микробиологиялық жолмен алу өндірістік жолға қойылды:

А) валин

Б) триптофан

В) метионоин

Г) аспарагин

Д) глутамин

269. Биотехнологиялық фермент өндірісінде қанттандыру процесі жақсы жүруі үшін фермент комплексі қажет. Микроорганизм продуцентін сұрыптау қандай амилолитикалық ферменттердің жоғарғы активтілігіне байланысты болады:

А) α-амилазаның

Б) гексозаның

В) гидрогенозаның

Г) целлюлазаның

Д) лактазаның

270. Фермент өндірісінің продуценті аспергиллус беттік культивирленеді және қандай орталарды өседі:

А) қатты ортада

Б) беттік культивирлеу

В) газ ортада

Г) түптік культивирленеді

Д) мұз ортада

271. Фермент өндірісінің продуценті аспергиллус үшін оптимальды жағдай қандай:

А) оптимальды температура 25-30◦ С, кейбіреуі 35◦С

Б) ортаның оптимальды ылғалдылығы80 %

В) оптимальды температура 10-15◦ С, кейбіреуі 20◦С

Г) ортаның оптимальды ылғалдылығы 55 %

Д) ортаның оптимальды ылғалдылығы 35 %

272. Фермент өндірісінің продуценті аспергиллус қоректенуі үшін көмірсудың негізгі көзі моносахаридтен басқа қай заттар керек:

А) олиго- полисахаридтер

Б) монополисахаридтер

В) күкірт

Г) тұз қышқылы

Д) күкірт қышқылы

273. Фермент өндірісінде амилолитикалық ферменттерді қандай микроорганизмдер синтездейді:

А) кейбір ашытқылар Saccharomyces, Candida

Б) ашытқы бактериялары

В) түйнек бактериялары

Г) тұмау вирусы

Д) ішек таяқшасы

274. Фермент өндірісінің микроорганизм продуцентін культивирлеудің қандай 2 әдісі бар:

А) беттік культивирлеу

Б) периодты культивирлеу

В) ашық культивирлеу

Г) жабық культивирлеу

Д) тұйық культивирлеу

275. Фермент өндірісі процесінде беттік культивирлеу кезінде қоректік орта бидай кебегі қандай болуы керек:

А) ылғалды

Б) жұмсақ

В) құрғақ

Г) залалсызданбаған

Д) қатты

276. Спирт өндірісінде қандай ферменттердің продуцентінің культуралды сұйықтығы қолданылады:

А) амилолитикалық фермент

Б) протеоликалық фермент

В) анализдік фермент

Г) гидролиздік фермент

Д) синтездік фермент

277. Г3х индексті препаратты алу үшін культуралды сұйықтықты вакуум-буландырғыш әдіспен концентрлеп кептіру үшін 30°С жоғары температурада буландырады, культуралды сұйықтықты буландырудың алдында қандай процестер орындалады:

А) рН реттейді

Б) құрамын тексереді

В) температураны реттейді

Г) ауаны үрлейді

Д) температураны қосады

278. Фермент өндірісінде целлюлазаның оптималдылығы қандай:

А) рН 4,5-5,5

Б) температурасы-70-75

В) рН 7,5-9,5

Г) рН 6,5-8,5

Д) температурасы-70-80°С

279. Фермент өндірісінде саңырауқұлақ культурасынан алынатын цитолитикалық фермент препараты ксилакомның оптимальдылығы қандай:

А) рН 4,5-5,0

Б) температурасы 45-55°С

В) рН 7,5-9,5

Г) рН 6,5-8,5

Д) температурасы-70-80°С

280. Фермент өндірісінде Аsр. Аwоmоrі саңырауқұлақ культурасынан қандай заттар алынады:

А) протеазды қышқыл

Б) амилолитикалық қышқыл

В) күкірт

Г) тұз қышқылы

Д) күкірт қышқылы

281. Фермент өндірісінде Аsр. awamori культурасынан алынатын глюкоамилаза ферменттік препараты қандай түрде шығарылады:

А) сұйық түрінде

Б) құрғақ түрінде

В) қатты түрінде

Г) газ түрінде

Д) мұз түрінде

282. Тазаланбаған фермент препараттары қандай өндірістерде кеңінен қолданылады:

А) спирт өндірісінде

Б) нан өндірісінде

В) лак өндірісінде

Г) бояу өндірісінде

Д) еріткіш өндірісінде

283. Фермент өндірісінде тазаланған комплексті фермент препаратынан басқа қандай ферменттерді бөлек алуға болады:

А) амилолитикалық фермент

Б) синтезделмеген Фермент

В) анализдік фермент

Г) гидролиздік фермент

Д) синтездік фермент

284. Биогаз алуда ашу процесінің 1 сатысында гидролиздік бактериялардан бөлінген энзимдер қандай процесс атқарады:

А) органикалық құрастырушы субстраттарды майда суда еритін молекулаларға ажыратады

Б) фермент синтездеу процесі жүреді

В) мономерден полимер синтезделеді

Г) үлкен молекулалы қосылыс түзіледі

Д) ақуыз синтезі процесі жүреді

285. Биогаз алуда ашу процесінің 1І сатысында ажырау процеске қандай бактериялар қатысады:

А) біртіндеп 0₂ қалдықтарын қолданатын

Б) уландырғыш бактериялар

В) шіріткіш аэробты бактериялар

Г) паразит зиянды бактериялар

Д) сапрофит зиянды бактериялар

286. Биогаз алуда ашу процесінің ІІІ қышқылдану сатысында қышқыл жасаушы бактериялар метан жасау үшін органикалық қышқылдардың соңғы өнімі, дәлірек айтқанда қандай заттарды жасайды:

А) сірке қышқылы

Б) көміртегі

В) оттегі

Г) тұз қышқылы

Д) күкірт қышқылы

287. Биогаз алуда ашу процесінің соңғы сатысында қандай заттар жасалады:

А) метан

Б) көміртегі

В) оттегі

Г) тұз қышқылы

Д) күкірт қышқылы

288. Биогаз алуда өндіріс аппаратында жүретін метандық ашу процесінде микроорганизмді қолдану ...

А) органикалық қалдықты ыдырады

Б) жұмсақ отын түзіледі

В) қатты отын түзіледі

Г) органикалық заттар синтезделеді

Д) сұйық отын түзіледі

289. Метан ашуының екі фазасында қандай процестер орындалады:

А) бірінші фазада субстрат май қышқылына дейін ашиды

Б) екінші фазада пентозаға дейін ашиды

В) бірінші фазада глюкозаға дейін ашиды

Г) екінші фазада фруктозаға дейін ашиды

Д) бірінші фазада сахарозаға дейін ашиды

290. Метан ашуының екі фазасында қандай микроорганизмдер қатысады:

А) бірінші ашу фазасына активті фермент жүйесі субстраттағы органикалық затты ыдырату үшін микроорганизм қатысады

Б) екінші фазаға ешқандай микроорганизм қатыспайды

В) бірінші ашу фазасына микроорганизмдер қатыспайды

Г) екінші ашу фазасына ақуыз түзуші бактерия қатысында орындалады

Д) метанның ашуы микроорганизм қатысынсыз орындалады

291. Метанның ашуы арнайы аппарат-метантенкте қандай температураларда орындалады:

А) мезофильді (30-35°В) температурада

Б) термофильді (60-70 °В) температурада

В) мезофильді (20-25°В) температурада

Г) термофильді (20-25 °В) температурада

Д) термофильді (30-35 °В) температурада

292. Метантенк қандай резервуар:

А) темір бетоннан жасалған резервуар

Б) цилиндр тәрізді резервуар

В) ағаштан жасалған резервуар

Г) түбі төрт бұрышты резервуар

Д) пластмассадан жасалған резервуар

293. Биогаздық қондырғы метантенктер қанша секцияға бөлінеді:

А) бір секцияға

Б) үш секцияға

В) екі секцияға

Г) аз секцияға

Д) жалпы секцияға

294. Биогаздық қондырғының көпшілігі неге ие:

А) толық араластырғышы бар реакторға

Б) көп сатылы реакторға

В) екі сатылы реакторға

Г) үш сатылы реакторға

Д) араластырғышы жоқ реакторға

295. Биогаздың қондырғылардың экономикалық эффективтілігі немен тікелей байланысты:

А) оны қолданылатын аймақпен тікелей байланысты

Б) шаруашылықпен тікелей байланысты

В) қызметкерлермен тікелей байланысты

Г) шикізатпен тікелей байланысты

Д) табиғатпен тікелей байланысты

296. Кей жағдайда метаногенерация процесін 2 фазаға не үшін бөлуге болады:

А) жылу шығынын азайту үшін

Б) тауарлық биогаздың шығымын азайту үшін

В) қызметкерлермен тікелей байланысты

Г) шикізатпен тікелей байланысты

Д) табиғатпен тікелей байланысты

297. Кей жағдайда жылу шығынын азайту және тауарлық биогаздың шығымын көбейту үшін метаногенерация процесін қандай 2 фазаға бөлуге болады:

А) қышқылдық

Б) бейтарап

В) сілтілік

Г) нейтрал

Д) мұз түрінде

298. Ауылшаруашылығында өсімдіктің вирусты ауруларын тудыратын вирустар қандай зиян келтіреді:

А) инфекциялық процестерді тудырады

Б) өнімді жоғарлатады

В) суды ластайды

Г) қоршаған ортаны бүлдіреді

Д) ауаны ластайды

299. Энтобактерин өндірісі үшін зауыт лабораториясында фагтың болмауына қандай тексеру жүргізіледі:

А) өндірістік штамға бақылау жасалып тексеріледі

Б) қоректік орта тексеріледі

В) шикізат тексеріледі

Г) дайын өнім тексеріледі

Д) ауа тексеріледі

300. Биотехнологиялық балама боверин препараты нелерге қарсы қолданылады:

А) жапырақты мүжігіш бақша, жеміс -жидек зиянкестеріне

Б) бактерияларға қарсы

В) астық зиянкестеріне

Г) вирустық ауруларға

Д) тұмау вирусына