Биотехнология9-сынып

БИОТЕХНОЛОГИЯ
XXI ҒАСЫР
СҰРАНЫСЫ

БИОТЕХНОЛОГИЯ
Биотехнология - адамның қатысуымен
тірі ағзаларда биологиялық процестерді
жүргізу барысында жаңа өнім алу
Биотехнология өнімнің өнімділігін
оңтайландыруға көмектесу үшін әр түрлі
салаларда қолданылады және негізінен
фармакология, ауыл шаруашылығы және
қоршаған орта саласында қолданылады.
«Биотехнология» деген терминді алғаш рет 1919 жылы венгр ғалымы Карл Эреки енгізді.

Фармакология (грек. pharmacon — дәрі және logos —
ілім) — адам организміне әр түрлі дәрілік және
биологиялық белсенді заттардың тигізетін әсерін
зерттейтін, сондай-ақ дәрі-дәрмектің жаңа
түрлерін іздеп табуды қарастыратын ғылым.
Биотехнологияның негізгі объектісі - тірі жасушалар,
атап айтқанда жануар, өсімдік текті жасушалар
және микробтар немесе олардың биологиялық
белсенді метаболиттері.
Маңызды!

Өсімдіктердің жаңа сортарын шығару
Биотехнологияның биологиялық әдістерін
қоршаған ортаны ластанудан тазарту үшін
қолданады. Ластанған суларды
микроорганизмдердін көмегімен тазартады.
Үлкен калалардың,өндіріс орындарынын
шығарған зиянды қалдыктары бактериялардын
кемегімен залалсыздандырылады.Биотехнология
экологиялық мәселерді де шешуге қатысады.
Ауыл шаруашылығы Қоршаған ортада
Жануарлардың асыл
тұқымдарын шығару
мақсатында қолданылады

Қазіргі биотехнологияның
мынадай негізгі бағыттары бар:
01 02 03
микробиологиялық
өндіріс;.
жасушалық
инженерия;
гендік
инженерия.

Сұрақтар
2. Биология мен технологияны не байланыстыруы
мүмкін? Биотехнология ғылымынын, дүниеге
келуіне не себеп болды деп ойлайсындар?

САБАҚТАС ҚҰРМАЛАС СӨЙЛЕМ
LСабақтас құрмалас сөйлем — құрамындағы
жай сөйлемдері бір-бірімен сабақтаса
байланысқан құрмаластың түрі. Сабақтас
құрмалас сөйлем құрамындағы алғашқы жай
сөйлемнің баяндауышы тиянақсыз тұлғада
келіп, екіншісіне бағына байланысады.
Мысалы:Қар жауса,күн суытады.
Қар жауса, күн суытады.
Бағыныңқы сөйлем Басынқы сөйлем

САБАҚТАС ҚҰРМАЛАС СӨЙЛЕМ
МАҒЫНАСЫНА ҚАРАЙ ТҮРІ
Сабақтас құрмалас сөйлем мағынасына қарай төмендегіше бөлінеді:
Шартты бағыныңқылы іс-әрекеттің орындалу шартын білдіреді, -са, -се жұрнағы
арқылы жасалады.
1.
Қарсылықты cабақтас құрмалас сөйлемде бағыныңқы сөйлем басыңқыдағы ойға
қарама-қарсы мағыналық қатынаста болады. Мысалы, Май құйған шам сөнсе де,
Шамшырақ сөнбес дүниеде. (Жамбыл)
2.
Себеп бағыныңқылы сабақтас; Мысалы, Соны Ербол біліп қоймасын деп, Әзімбай
әдейі үндемеді. (М.Әуезов)
3.
Мезгіл бағыныңқы сөйлемде бағыныңқы сөйлем басыңқыда айтылған ойдың
мезгілін,
4.
Мақсат сабақтас құрмалас сөйлем мақсатын,5.
Қимыл-сын бағыныңқы іс-әрекеттің қалай жүзеге асқандығын білдіреді.
Салыстырма бағыныңқылы сөйлемде оқиға бір-біріне салыстырыла, теңдестіріле
беріледі. Мысалы, Басқалар қандай қуанса, ол да сондай қуанған еді (Ә.Әбішев).
6.

Шартты бағыныңқы
сабақтас
Басыңқыдан бағыныңқыға қайтсе?
деген сұрақ қойылады.
01
Бағыныңқының баяндауышы -са/-се
формалы шартты райлы етістік
болады. 02
Сирек болса да, кейде шартты бағыныңқының
баяндауышы -қан, -кен, -да, -де; -й, -ынша, -інше формалы
етістік болып келеді. Мысалы, Бірлік болмай, тірлік
болмас.
1.
03
Жазғанда бағыныңқыдан кейін үтір
қойылады.
04
Мысалы;Бәйгеге түсіп жарыспай, ат өнері білінбес