Бөлім: Ежелгі көшпенділер мәдениеті

Сынып______оқушы аты жөні:________________________________________________

Бөлім: Ежелгі көшпенділер мәдениеті

Сабақтың оқу мақсаты:

5.1.2.1 - тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну және нақты ақпаратты анықтау;
5.2.1.1 - тақырып бойынша меңгерген жаңа сөздерді олардың синонимдерімен, антоним, омонимдерімен қатар қолдану, ойын жеткізе білу.

Бөлім бойынша БЖБ (20 минут)

Мәтінді оқыңыз.

Тұмар патшайым

Сақ патшайымы – Тұмардың (ж.ж.с.д. 570–520) есімі ежелгі наз¬баларда «Томирис» деп көрсетілген.

Тұмар – массагеттердің патшайымы, скиф халқының көсемі – Ишпакайдың ұрпағы, массагеттердің патшасы – Сырдырдың қызы. Патшайымның анасы Томиристің сәби шағында қайтыс болады. Кішкентай қызды әкесі тәрбиелейді.

Томирис бала кезінен әскери іс-қимыл мен қару-жарақ пайдаланылатын ортада өскен. Әкесімен бірге науқандардан бірнеше рет қашып құтылған. Алты жасында қолына қылыш семсер ұстап, соғыс өнеріне жаттыға бастаған.

Парсылардың Кир патшасы жеңген соң Томиристің аты тарихта қалған. Кир патша шығыстағы массагеттерді жаулап алғысы келеді.

Алайда, Томирис оның бұл ойын аттандырады. Олардың патшайымы – Томирдың ұлына қол сұғу мақсатымен Кир массагеттерге соғысу сылтау іздейді. Томир патшайымның ұсынысын қабылдамағанда, Кирдің науқаны сәтсіз аяқталады.

Арқа сүйеген патшайым ретінде ол әскери шабуылдарды тоқтатып, елді бірлікке шақырған тарихи тұлға ретінде танымал.

1. тапсырма.Тыңдалған мәтін бойынша нақты ақпаратты анықтаңыз. Мәтінге сәйкес дұрыс жауапты белгілеңіз.

1. Тұмар патшайым қай халықтың патшайымы болған?
   а) Сақтар
   b) Массагеттер
   c) Ғұндар

2. Тұмар патшайым бала кезінде қандай дағдыларды үйренген?
   а) Сәнді киім тігуді
   b) Әскери іс пен қару қолдануды
   c) Әдеби шығармалар жазуды

3. Парсы патшасы Кир не үшін массагеттер жеріне жорық жасады?
   а) Бейбіт келісім жасау үшін
   b) Жерді жаулап алу үшін
   c) Сауда байланысын дамыту үшін

2-тапсырма.Жаңа сөздермен сөйлем құраңыз:Әшекей, алқа,ұлттық мұра, алтын,ғажайып.

"Алтын адам" мәтіндерінен алынған жаңа сөздерді қолдана отырып, 3 сөйлем құраңыз. Әр сөйлемде синоним, антоним немесе омоним қолданыңыз. (3 балл)

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3-Тапсырма Төмендегі сөйлемді толықтырыңыз: (Сөйлемді аяқтаңыз) (2 балл)

1.Сақ қоғамы үшке бөлінді:__________________________________________

2.Сақ жауынгерінің __________________________________________түгел болды.

3._______________: «Біз білетін халықтардың барлығынан да скиф халқы данышпан....»- деп жазған.

Бағалау критерийлері мен дескрипторлар (7 балл):

Тапсырма	Критерий	Дескриптор	Балл
1	Тыңдалған мәтіннен негізгі ақпаратты анықтау	Сұрақтарға дұрыс жауап берді	3
2	Жаңа сөздерді дұрыс қолдану	Синоним, антоним немесе омоним қолданды	3
3	Сөйлемді толықтыру	Мазмұнды дұрыс жеткізді	1
			Балл