|
Ұйымдастыру кезеңі (15
мин)
|
Оқушылармен амандасу.
Сабаққа қатысуын
тексеру.
Оқушылардың көңіл күйін
сұрау.
Сабақтың
мақсатымен таныстыру.
Буллинг деген не?
Сабақтың
тақырыбын түсіндіру. Буллингтің не екенін, оның түрлерін және
зиянды әсерлерін анықтау.
Сұрақ: «Буллингті қай кезде
немесе қандай жағдайда байқадыңыз?»
Оқушылардың пікірін
тыңдау.
Буллингтің психологиялық, физикалық және әлеуметтік
әсерлерін түсіндіру.
|
Сабақтың басталуына дайын болу, мұғаліммен
сәлемдеседі.
Мұғалімнің сұрақтарына жауап бере отырып,
көңіл-күйлерін білдіреді.
Психологиялық тренинг
«Мен кіммін?» тренингін
жүргізу.
Оқушылар бір-біріне қолдау көрсетіп, әрқайсысы
өзіне деген жағымды қасиеттерді атап өту
керек.
Мысалы: «Мен ақпын, мен мейірімдімін, мен адал
адаммын» деп әркім өзіне жақсы қасиеттерді айтып
отырады.
Жағдаяттық тапсырма
Оқушыларға келесі жағдаяттарды талқылауды
ұсынамын.
Сыныпта оқушы үнемі басқа балаларды қорлайды.
Оған қарсы қалай әрекет етер едіңіз?
Егер сіз өзіңізді буллингтің құрбаны ретінде
сезінсеңіз, не
істейсіз?
Өзінің досы буллингке ұшыраған кезде не істер
едіңіз?
Оқушылар топтарға бөлініп, әрбір жағдаятты
талқылап, шешімдер ұсынады. Оқушылар пікірлері мен ұсыныстарын
ортаға салып, талқылайды.
|
Компьютер, проектор (слайдтар көрсету
үшін)
Плакаттар, маркерлер
Психологиялық тесттер мен
тапсырмалар
|
|
Сабақ ортасы (10
мин)
|
Қауіпсіздік
сабақ
Онлайн ойындардың қауіптілігі және интернетке
тәуелділік
Сабақтың мақсаты:
онлайн ойындардың қауіптілігі мен
интернеткетәуелділіктің
салдарын түсіндіру.
Негізгі міндеттері:
1.Оқушыларды онлайн
ойындардың қауіптілігі жайлы
ақпараттандыру.
2.Интернетке
тәуелділіктің салдарын
талдау.
Материалдар мен ресурстар:
Онлайн ойындардың
қауіптілігі туралы ақпарат пен бейнематериалдар, оқушыларға
интернеттен тәуелсіз болу туралы
кеңестер.
Сабақтың барысы
1.Кіріспе
Педагог компьютердің алдында ұзақ отырудың және
шектен шыққан ойынпаздықтың салдары туралы
баяндайды.
В.М. Бехтерев
атындағы Психоневрологиялық институт ғалымдары компьютерге
әуестіктің белгілерін
анықтады:
-компьютер алдында
бір ойынды ойнап бірнеше сағат
отыру;
-ата-аналарымен
кикілжіңге бару;
-үйге кешігіп
келу;
-сабақ үлгерімі
нашарлау;
-сабаққа жиі бармай
қалу;
-баланың бұрынғы
достарымен қарым-қатынасы
азаяды;
-өзі сияқты
компьютерге үйірсектермен ғана
араласады;
-күнделікті ақшаға
сұранысы көбейеді;
-берген уәдесін
орындамайды;
-ашуланшақ,
мазасыздану мінездері пайда
болады;
-ұйқысы бұзылып,
зейіні мен есте сақтау қабілеті нашарлайды; көз жанары төмендейді,
басы ауырады, омыртқасы бұзылуы
басталады.
Осы белгілердің
бесеуі бала бойында анықталса, «компьютер ойынына тәуелділік
ықтимал» деген анықтама
қойылады.
Дене белсенділігінің аздығы, компьютер
клубтарында жарық, белгілі температура, санитарлық режим
нормаларының сақталмауы жасөспірімдердің организмінің дамуына кері
әсерін тигізеді.
2.Негізгі бөлім (6
минутқа дейін)
Қазіргі әлемде
онлайн ойындар, әсіресе балалар мен жастар арасында танымал бола
бастады. Алайда, олар психологиялық және физикалық денсаулыққа әсер
етуі мүмкін белгілі бір қауіптерге ие. Бұл мақалада біз осы
қауіптерді және оларды болдырмау жолдарын
қарастырамыз.
1.Онлайн ойындардың
негізгі қауіптерінің бірі – тәуелділік. Ойындар соншалықты қызықты
болуы мүмкін, сондықтан ойыншылар өз міндеттері мен әлеуметтік
өмірін ұмытып, оларға көбірек уақыт бөле бастайды. Нәтижесінде
көңіл күй, ұйқы, сондай- ақ басқалармен қарым-қатынас проблемалары
туындауы мүмкін.
2.Онлайн ойындардың
тағы бір қауіптілігі – ойын қауымдастықтарында балағат сөздер мен
агрессивті мінез-құлықтың болуы. Бұл ойыншылардың агрессивті
тенденцияларының дамуына, стресс деңгейінің жоғарылауына және жалпы
психикалық денсаулықтың жағымсыз салдарына әкелуі
мүмкін.
3.Сонымен қатар,
онлайн ойындарда ойыншылардың жеке ақпараты мен
ақшасына
қол жеткізуге тырысатын хакерлер мен алаяқтар
болуы мүмкін. Бұл деректердің бұзылуына және жеке ақпараттың
жоғалуына әкелуі мүмкін.
3.Қорытынды. Пайдалы
сілтеме:
https://youtu.be/34qqqO1eH9Mhttps://youtu.be/m3I_mUx8HFo
|
Бұл қауіптерді болдырмау үшін белгілі бір
ережелерді сақтау қажет: Біріншіден, ойынға кететін уақытқа
шектеулер қою керек.
Екіншіден, жеке ақпаратты қорғау үшін
антивирустық бағдарламалық құралды пайдалану
керек.
Үшіншіден, ойыншылар онлайн ойындарда кіммен
сөйлесетінін қадағалап, бейтаныс адамдармен байланыста болмау
керек.
Төртіншіден, балалар ойнайтын ойындардың
мазмұнын қадағалап, олардың құрамында балағат сөздер мен агрессивті
элементтер жоқ екеніне көз жеткізу керек. Қорытындылай келе, онлайн
ойындар уақытты өткізудің көңілді және қызықты тәсілі ғана емес,
сонымен қатар баланың әлеуметтенуіне араласады және оны жалпы бос
уақытынан толығымен оқшаулайды – бұл қосымша шара, өйткені бұл оны
құрдастарынан белгілі бір оқшаулауға әкелуі мүмкін. Егер сіздің
балаңызда компьютерлік ойындарға тәуелділік болса, психологпен
кеңесу ұсынылады.
Ұсыныстарды талқылау.
Шынайы достармен көңіл көтеру және
қарым-қатынас жасау үшін интернет қажет емес, нақты өмір қажет.
Интернетті пайдалану уақытын қысқартыңыз! Виртуалды әлемде
байланысу үшін күніне 1 сағаттан жеткілікті. Әлеуметтік желілердің
сіздің денсаулығыңыз бен болашағыңызды құртуына жол
бермеңіз!
Шынайы өмірде көбірек уақыт өткізіңіз:
достарыңызбен, ата-аналарыңызбен сөйлесіңіз, өзіңізге шынымен
қызықты хобби табыңыз, оқыңыз, спортпен шұғылданыңыз, пайдалы
әлеуметтік жобаларды ойлап табыңыз және іске асырыңыз, адамдарға
көмектесіңіз, қоғамдық жұмыстарға қатысыңыз, өз таланттарыңызды
батыл қолданыңыз.
Топтық жұмыс
Информатика құрастыру «Мен нақты өмірді
таңдаймын!»
|
|
|
Сабақ ортасы
15мин
|
Мұғалім:
Bullying
сөзі ағылшын тілінен аударғанда «қорқыту», «кемсіту», «мұқату»
дегенді білдіреді. Буллинг – агрессия немесе күш көрсету арқылы
адамның өзгені қорлауы, үстем екенін көрсетуі. Буллинг жасаушы мұны
күшпен де, сөзбен кемсіту арқылы да жасайды әрі бұл әрекетін жиі
қайталауы мүмкін. Қоғамда «буллинг мектеп оқушылары арасында ғана
болады» деген түсінік қалыптасқан. Шын мәнінде, кез келген жастағы
адам үйде, көшеде, жұмыста, оқу орнында, қысқасы, барлық жерде
буллингпен ұшырасуы мүмкін. Буллинг деп көп жағдайда бір адамның
бір адамды қорқытып-үркіткенін, қудалауын атайды. Ал құрбанға топ
болып әлімжеттік жасауды моббинг дейді. Қазір қорқытудың
кибербуллинг деп аталатын түрі жиі ұшырасады. Мамандар да
кибербуллингтің әсіресе пандемия кезінде өршіп тұрғанын айтып жүр.
Кибербуллинг — интернет, әлеуметтік желі, түрлі сайт арқылы
қоқан-лоқы көрсету. Жәбірлеуші телефонмен хабарласып немесе
әлеуметтік желіде жазып, адамды қорқыта алады. Кибербуллинг жасаушы
ауызша немесе белгілі бір фото, видео жариялап, қорлауы мүмкін.
Сонымен қатар құрбанға зиян тигізу мақсатында ойластырылған арнайы
тапсырыс аясында кибербуллинг белгілері байқалуы
мүмкін.
|
Топтық жұмыс
Оқушыларды 3-4 топқа бөлу және әр топқа
«Буллингтен қорғану» тақырыбында шағын постер жасау тапсырмасын
беру. Топтар өздеріне берілген тақырып бойынша постер жасап,
қорғану жолдары мен кеңестерін жазып, оны сыныптастарына
таныстырады.
|
Компьютер, проектор (слайдтар
көрсету үшін)
Плакаттар,
маркерлер
Психологиялық тесттер мен
тапсырмалар
|
|
Соңы
5 мин
|
Қорытынды
Сабақта айтылған негізгі
ойларды қорыту.
Оқушыларға буллингтің зияны туралы тағы бір рет
ескерту.
Буллингке қарсы күресудің
маңызды жолдары мен әдістерін атап өту.
Оқушылардың өз пікірлері мен сұрақтарын
тыңдау.
|
Үй тапсырмасы
Оқушыларға «Буллинг және оның салдары»
тақырыбында эссе жазу тапсырмасы
беріледі.
Бағалау:
Топтық жұмыс пен постерге баға
қою.
Тренингке қатысу мен белсенділікке назар
аудару.
Сабақтағы сұрақ-жауап арқылы оқушылардың
сабаққа қатысуын
бағалау.
|
Компьютер, проектор (слайдтар
көрсету үшін)
Плакаттар,
маркерлер
Психологиялық тесттер мен
тапсырмалар
|
ЖИ көмекші
09 Ақпан 2025
181
