Ересек топ циклограмма

Сейсенбі

Кесте бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті

Тақырыбы: «Балабақша әніміз»

Міндеті:Балаларға балабақша туралы әнді тыңдатып, әннің мағынасын түсініп айта білу қабілетін жетілдіру; музыка әуеніне ырғақты қимылдарды бір мезгілде бастап, бір мезгілде аяқтау дағдысын қалыптастыру; мәдени қарым-қатынас ережелеріне тәрбиелеу.
Сәлемдесу.

Оқу қызметінің алдында балалардың көңіл-күйлерін көтеру үшін:
- Балалар, хәлдерің қалай? Жақсы!
- Бәрің жайнап кетіпсіңдер ғой!
Балалар шаттанып қалады.
- Біздің бақша қандай керемет! Балалар, солай ма?
- Қәне, бәріміз дайынбыз ба? Иә!
- Олай болса, балалар, марш әуенімен жүреміз.
(«Марш» Э.Парлова).
- Балалар, әуенді тыңдаймыз. Кеудемізді тік, еркін ұстаймыз. Тамаша!
- Балалар, музыка әуенімен денемізді тік ұстап, жеңіл адыммен әдемі жүреміз. Кәне, кімнің денесі тік, әдемі екен? Көрсетейік.
- Балалар, жүргенде арақашықтықты сақтаймыз. Жарайсыңдар!
Балалар марш әуенімен залды айналып жүріп, тоқтайды да әндетіп сәлемдеседі:
 Біз - көңілді баламыз,
 Өнер қуған дарамыз.
 Әнге салып әдемі
 Би де билеп аламыз.
- Жарайсыңдар, балалар!
- Балалар, жүріп келе жатып, алдарыңда ілулі тұрған түрлі-түсті әдемі шарларды екі қолымызға алып, әуенмен бірге тоқтаймыз.
Балалар шарларды қолдарына ұстап тұрады, педагог келесі тапсырманы орындау ережесін түсіндіреді.
Музыкалық-ырғақты қимылдар
- Балалар, бүгін біз «Әуе шарларымен би» шығармасы бойынша ырғақты қимылдарды жасаймыз. Мен көрсететін қимылдарды мұқият қарап алыңдар, жарай ма?
М. Раухвергердің «Әуе шарларымен би» шығармасы қосылады.
(Аудиозапись «Танец с воздушными шарами» М. Раухвергера) 
Музыкалық жетекші балаларды қатарға тұрғызады. Музыка басталғанда балалар шарларын оң қолдарына ұстап, шашырап жүгіреді. Бір орында тұрып, шарларымен оң және сол жаққа кезек-кезек сермеу жаттығуларын жасайды. Арасында музыка тоқтағанда балалар орындарында тұрып, шар ұстаған қолдарын жоғары көтеріп адымдайды. Музыка соңында шарларын әуеге лақтыру керектігін қимылдармен көрсетеді. Басында музыкалық жетекші балаларды өзі бастап, ырғақты қимылдарды көрсетіп жүреді.
 Ән тыңдауБалаларға сұрақтар қоямын:
- Балалар, балабақша туралы әдемі ән бар, естіп көрейік. Ән «Бақшаға барамын» деп аталады. Әнін жазған композитор Өтебай Байділдаев. Сөзін жазған ақын К.Сүлейменов.
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз.

Бақшаға барамын,
Ойыншық аламын.
Ұнаса бақшада,
Өскенше қаламын.
- Кәне, балалар, шапалақ соғып, әуенді тағы да қайталап тыңдайықшы! Керемет! Біздің бақшада өте көңілді балалар, солай ма? Иә.
Педагог бір балаға өзі білетін әннің әуенін ля - ля буыны арқылы орындауды, екінші балаға сөзін тақпақтап айтуды ұсынады.
Музыкалық жетекші балалар әнді қабылдағанша тыңдатады.
Педагог әнге қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, ән жазатын адамды кім деп атаймыз? Сазгер. Тамаша!
- Қандай сазгерлерді білеміз? Бота Бейсенова, Өтебай Байділдаев. Жарайсыңдар!
- Әннің сөзін кім жазады? Ақын. Жақсы!
- Әнді орындайтын адамды кім дейміз? Әнші. Керемет!
- Балалар, қандай ырғақты әндерді білеміз? «Ойыншықтар», «Топ-топ, балақан», «Қамажай». Тамаша, балалар!
«Үйлердің көңіл-күйін тап» дидактикалық ойыны
- Балалар, тақтаға қарайықшы, тақтада әртүрлі үйлердің суреттері бар.
- Қазір әуен ойналған кезде сол әуеннің сипатына қарай тақтадағы қай үйдің көңіл-күйіне сәйкес келетінін айтып бересіңдер, келістік пе? Жарайды!
Педагог балаларға әуендерді тыңдатады. Ж. Қалжанованың «Елімізді сүйеміз» (марш), А. Еспенбетованың «Күзге сәлем!» (вальс), халық әні «Әлди» (бесік жыры) әндері орындалады.
Ж. Қалжанованың «Елімізді сүйеміз» (марш), А. Еспенбетованың «Күзге сәлем!» ( вальс), халық әні «Әлди» (бесік жыры)
Балалар ойын шарты бойынша әртүрлі әуендердің сиптына қарай тақтадағы үйлердің көңіл-күйін табады. Балалардың жауаптары дұрыс болса, көңілді әуен ойналады, ал жауаптары дұрыс болмаса, мұңлы әуен қосылады.
- Балалар, әуендерді асықпай тыңдайық, сипатын ажыратайық.
Ойын балалардың қалауы бойынша қайталанады. Жақсы ойнаған балаларға «көңілді үй» таңбалауыштары үлестіріледі.
Педагог:
- Балалар, былтырғы портфолиоларың естеріңде ме? Иә. Олай болса, осы жылы да әрқайсыңда жеке портфолио болады.
- Тағы да естеріңе сала кетейін, балалар, портфолиоға сендердің жеке заттарың жиналады. Сол портфолиоға бүгінгі алған таңбалауыштардан бастап сала беріңдер. Жылдың аяғында кімнің портфолиосы толық болады, сол балаға сыйлық беріледі. Кәне, портфолиоларыңды ашып көрсетіңдерші! Жарайсыңдар, енді таңбалауыштарыңды салып қойыңдар.
Дауыс жаттығулары
Педагог балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, денемізді тік ұстап, орындықтың шетіне отырамыз.
- Балалар, орманда бір қоян келе жатып сәбізін жоғалтып алды. Ол сәбізін табу үшін ағаштардың маңына барып мұрнымен иіскей жөнелді. Кәне, қоян сәбізін қалай тауып алды?
- Балалар, қоян сияқты иіскейміз. Енді, тілдің ұшын тістеп, тілді оң және сол жақ тістермен кезек басамыз, тілді таңдайға тигіземіз, тілді алға созамыз, тіл астын көрсетеміз. Жарайсыңдар!
- Енді, балалар, менімен бірге әннің сөзін бірге айтамыз.
 Тоқ-тоқ, тоқылдақ,
 Жерден тары шоқып ап,
 Тоқылдайды тоқылдақ,
 Тоқ-тоқ-тоқ.
 Ахау ,егигай,
 Ән сал бозторғай,
 Біз әніңді үйреніп,
 Күнде ән сап жүрейік.
- Тамаша!
- Балалар, енді бәріміз, ара болайық.
 Аралар,
 Арамыз, біз арамыз,
 Әнге салып барамыз.
 Жу-жу-жу-жу-жу-жу.
 Қызыл, жасыл гүлдерден,
 Балды сорып аламыз.
 Жу-жу-жу-жу-жу-жу.
- Жарайсыңдар!

Ән салу.Бота Бейсенованың «Балабақша» әні.
- Балалар, жаңа оқу жылында жаңа ән бастайық.
Бота Бейсенованың әні «Балабақша».

 Балалар әнді хор мінбесіне барып, үнтаспаға қосылып айтады. Әннің шумақтарын жеке дауыста, қайырмасын хормен орындау ұсынылады. Педагог дирижер болады. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақты суретін көрсететін үлкен, кіші алмаларға қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, әнімізге қосылуға «әнші төлдер» келді.
Балаларға төлдермен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа айтқызады. Қайырмасына барлық топ қосылып орындауды үйренеді.
«Ән салған кім?» музыкалық-дидактикалық ойын
- Балалар, қолдарыңдағы әдемі шарларды алып, маған қарай ойын алаңына келіңдер. Жарайсыңдар!
- Балалар, қазір «Ән салған кім?» ойынын ойнаймыз.
Ойынның шарты: әннің шумағын айтқанда әдемі шарларды арттарыңа тығып, шеңбер бойымен жай жүресіңдер. Әннің қайырмасын айтқанда әдемі шарларды қолдарыңмен музыка ырғағына сай бір-біріне соғасыңдар. Санамақ арқылы ойын бастаушысын сайлайды. Балалар ұстаған шарлардың кейбіреуінің ішінде дыбыс шығаратын қоңыраулар бар. Балалар сол қоңыраулардың үнін анықтап табулары керек.
- Ал, балалар, бастаймыз!
Достығымыз жараса,
Асыр салып таласа,
Ойынды тез бастайық,
Шартын қатаң сақтайық
Бір, екі, үш,
Ойын баста, ұш!
Балалардың ойынын музыка жетекшісімен бірге бақылап, арасында ескерту жасап отырады.
Оқу қызметінің соңына қарай балаларға:
- Балалар, бүгінгі алғашқы оқу қызметінде қандай әнді тыңдадық?
- «Бақшаға барамын» әнін.
- Балалар, бүгін қандай ән айтуды үйрендік? «Балабақша» әнін.
- Қандай дыбыстық жаттығулармен таныстық? Ара болдық.
- Ара қандай дыбыстар шығарады екен, балалар?
- Жу-жу-жу-жу-жу-жу.
- Біз әнді қалай айтуымыз керек екен? Ақырын, асықпай айтамыз.
- Жарайсыңдар, балалар, бүгінгі оқу қызметінде белсенді болдыңдар. Рақмет!
- Бүгінгі оқу қызметі аяқталды, сау болыңдар!

Сейсенбі

Бейсенбі

Кесте бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті

Тақырыбы: «Ата-ананы тыңдаймыз

Міндеті: Балаларға ата-ана туралы әннің мазмұнын түсінуді үйрету; жай және көңілді әндерді тыңдай білу қабілетін қалыптастыру; музыка әуенімен музыкалық ырғақты қимылдарды бір мезгілде бастап, бір мезгілде аяқтау дағдысын жетілдіру; дыбысты есту қабілетін дамыту.

Сәлемдесу
Залға кірген балалардың көңіл-күйлерін көтеру мақсатында:
- Балалар, көңіл-күйлеріңнің жақсы екенін бет-әлпеттеріңнен көріп тұрмын. Бүгін бәрің тамаша болып тұрсыңдар!
Балалар көңілденіп қалады.
- Оқу қызметіне дайынсыңдар ма? Иә.
- Олай болса, балалар, оқу қызметін бастаймыз!
- Балалар, бәріміз шеңбер бойымен отырамыз. Міне, жарайсыңдар! Енді, ақырындап марш әуенімен жүреміз.

(«Марш» Э.Парлов)
- Балалар, денемізді тік ұстаймыз. Басты жоғары көтеріп жүреміз. Жарайсыңдар!
- Балалар, әуеннің сазына еріп, ырғақтап жүреміз. Денемізді біртіндеп қыздыру үшін, әуенге сай жүгіреміз. Тамаша! Енді, балалар, шеңбердің бойын жағалай тоқтаймыз. Керемет, балалар! Енді, тұрған орындарыңда тоқтаймыз, ақырын ойнап тұрған әуенмен бірге тербеліп, мен қойған сұрақтарға жауап береміз:
- Отбасы деген сөзді қалай түсінесіңдер? Керемет, жарайсыңдар!
Интербелсенді тақтадан отбасы туралы суреттерді көрсетеді.

- Балалар, мына көріністен кімдерді көріп тұрсыңдар? Отбасын. Тамаша!
- Балалар, отбасы дегенді қалай түсінесіңдер? Әке, ана және біз. Тамаша!
- Балалар, көптеген отбасыларында ата мен әже болады, солай ма? Иә. Демек, туысқан адамдар жиналған орта - отбасы деп аталады.
- Бәрің отбасыларыңды жақсы көресіңдер ме? Иә.
- Олай болса, балалар, отбасын дәріптейік:
 Отбасым - Отаным (балалар қолдарын жоғары көтереді),
 Отбасым - мекенім (балалар қолдарын көкіректеріне қояды).
 Саяңда өзіңнің (балалар қолдарын жанына жібереді),
 Бақытты екенмін (балалар қолдарын айналдырады).
Балалар педагогпен бірге қимылдарды қайталап отырады.
- Жарайсыңдар, балалар!

Музыкалық-ырғақты қимылдар
Оқу қызметін Ө.Байділдәнің «Көңілді би» шығармасымен жалғастырады. Балаларды шеңберге тұрғызамын.

- Балалар, шеңберді кең, әдемі етіп жасайықшы. Балалар, жарайсыңдар! Енді, музыка әуенімен маған ілесе қимылдарды қайталаймыз!
Балалар әуеннің ырғағына қарай ырғақты қимылдарды жасауды үйренеді. Балалар шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді, төмен түсіреді, орындарында тұрып, жеңіл секіреді. Балалар (ерікті қимылдарға шеңбермен жүріп келе жатып, қол білезіктерін айналдыру, бір рет айналу, тізені көтеріп жүру, қолдарын қасына жіберу, сермеу) музыкалық жетекшінің көрсетуімен ерікті қимылдарды жасайды. Балалардың эмоциялық көңіл-күйі музыка сипатына сай, ырғақты қимылдармен үйлесімді болуы тиіс.
- Жарайсыңдар, балалар, енді орындарымызға жайғасайық.
Ән тыңдау
- Балалар, тақтаға назар аударайық.
Балалар тақтаға қарайды.

- Кімнің суретін көріп тұрсыңдар? Әженің. Жақсы.
- Әже не істеп жатыр? Ұршықпен жіп иіріп отыр. Тамаша!
- Балалар, ұршық дегеніміз не? Ұршық - қойдың жүнінен жіп иіретін құрал. Керемет!
- Мына суреттен, балалар, ұршықтың суретін көруге болады.
Педагог балаларға суреттегі әженің қимылдарын көрсетеді.
- Қараңдаршы, балалар, әжеміз қандай өнерлі! Бәріне де үлгереді. Әжелердің болғаны қандай жақсы! Әже туралы әндер өте көп! Сондай әндердің бірі - «Ақ әжем» әні.
Сол әнді тыңдап көрейікші, балалар! Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз.
- Балалар, ән қалай аталады? «Ақ әжем» әні. Дұрыс!
- Балалар, әннің сөзін жазған О. Әубәкіров, әуенін жазған К. Қуатбаев, қайталайық. Жарайсыңдар!
 Ақ әжем, ақ әжем,
 Бәрінен сақ әжем.
 Ауырмашы әрқашан,
 Аман болшы, ақ әжем.
- Балалар, менімен бірге шапалақтап, әнді тағы да қайталап тыңдайық! Керемет! Біздің әжелеріміз бар, балалар, солай ма? Әнді бәріміз тағы да қосылып тыңдаймыз. Музыкалық жетекші балаларға әнді қайта тыңдатып, сұрақтар қояды:
- Балалар, әнін жазған сазгер кім?
Балалар үндемей қалады. Педагог балалардың есіне салып, сазгердің аты-жөнін қайталайды.
- Әннің сөзін жазған ақын кім?
Балалар естеріне түсіре бастайды. Педагог балаларға тағы да көмек береді.
- Балалар, біз тыңдаған ән қалай аталады? «Ақ әжем». Жарайсыңдар!
«Үш гүл» әуенінің көңіл-күйін ажырата білу қабілетін дамытуға арналған дидактикалық ойын.
Ойынның шарты:
1. Музыкалық жетекші шығарманы ойнайды. Бір бала шығып әуеннің көңіл-күйіне сай гүлді алып шығады. Егер де балаға музыкалық шығарма таныс болса, ол бала шығарманың атауын және де сазгерін атайды.
2. Әр баланың алдында үш гүл жатады. Музыкалық жетекші шығарманы ойнайды, балалар әуеннің көңіл-күйін ажыратып, әуенге сай гүлді алып шығады.
Ойын құралдары: картоннан жасалған үш гүл (гүлдің ортасында көңілді, көңілсіз және ұйықтап жатқан бейненің суреті салынған), (гүлдердің орнына үш күннің көзін немесе үш бұлтты істеп алуға болады), бұл суреттер әуеннің үш «көңіл-күйін» көрсетеді: жәй әуен, көңілсіз әуен, көңілді әуен.
Үш гүлдің «көңіл-күйлерін» бейнелейтін суреттер:
- көңілді гүл,
- көңілсіз гүл,
- ұйқыдағы гүл.
Үлестірмелі жабдықтар: әр балаға әуеннің көңіл-күйін білдіретін бір гүлден беріледі.
Педагог балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, қазір біз «Үш гүл» ойынын ойнаймыз. Ойынның шарты бойынша алдарыңда жатқан гүлді ойналатын әуеннің сипатына сай көрсетесіңдер. Егер, әннің атауы мен әнді шығарған сазгерді білсеңдер, орындарыңнан тұрып айтуға болады. Педагог пен музыкалық жетекші балаларға бес-алты әнді тыңдауды ұсынады. Жақсы ойнаған балаларға ата-аналарының келісімімен алдын-ала дайындалған әр баланың өз отбасы бейнеленген төсбелгілер ұсынылады.

Дауыс жаттығулары
Педагог балалардың дауыстарын жаттықтырудың жаңаша тәсілін қолдану мақсатында:
- Балалар, ұршықтың не екенін ұмытып қалған жоқсыңдар ма? Жүннен жіп иіретін құрал.
- Балалар, ұршықтағы жіптің де өзіне тән дыбысы бар. Естігілерің келе ме? Иә.
- Олай болса, балалар, тыңдаймыз.
Педагог микрофонды ұршықтың жібіне жақындатып, жіпті тартқан кезде «дың» деген дыбыс естіледі. Балалар дыбысты тыңдайды.
- Балалар, ұршықтың жібін тартқан кезде қандай дыбыс шықты? «Дың-дың». Жақсы.
- Кәне, бәріміз қайталайықшы «Дың - дың - дың». Жарайсыңдар!
- Балалар, денемізді тік ұстап, орындықтың шетіне отырамыз. Жарайсыңдар!
- Әнді айту үшін, балалар, құлағымызға жаттығу жасап аламыз.
- Кәне, бәріміз мұрынмен дем алып, қолымыздағы гүлге үрлеп, демді сыртқа шығарамыз! Жарайсыңдар!
- Енді, балалар, менімен бірге дауыс жаттығуларын жасаймыз.
- Ля - ля - ля - ля - ля - ля - ля
- Ля - ля - ля - ля - ля - ля - ля
- Ми - ми - ми - ми - ми - ми - ми
- Ми - ми - ми - ми - ми - ми - ми
 Жарасып тұр сәніміз,
 Ән шырқайық бәріміз.
 Естіген жұрт таң қалсын,
 Әдемі ән шырқалсын.
- Тамаша!

Ән салу
- Балалар, ата-аналарыңды жақсы көресіңдер ме? Иә.
- Олай болса, ата-ана туралы әнді айтып, үйреніп алайық.
Бота Бейсенованың әні «Ата-ананы тыңдаймыз».

Әнді хор мінбесіне шығып, үнтаспаға қосылып айтады. Шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Музыкалық жетекші әнге дирижерлық қызмет көрсетеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, тамаша, әнді жақсы айтып жатырсыңдар! Жарайсыңдар!
Педагог балаларға ән үйретуді жалғастыра отырып, «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақтық суретін көрсететін үлкен, кіші шиелерге қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша әнімізге қосылуға «әнші бұлбұлдар» да келді.
Балаларға бұлбұлдармен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыкалық жетекші айтылып жатқан әннің үш шумағын үш топқа айтқызып, қайырмасын барлық топ қосылып орындауды үйретеді.

 «Сылдырмақ» музыкалық-дидактикалық ойыны.
Мақсаты. Аспаптың үнін есту арқылы табуды үйрету.
Ойын шарты: музыкалық жетекші бөлменің ішінде сылдырмақты сылдырлатады да, бір жерге тығып қояды. Балалар сылдырмақтың үнін естіп, тауып алулары керек.
- Балалар, қазір «Сылдырмақ» әні ойналады, сендер сол сылдырмақтың қай жерде екенін тауып алуларың керек.

Музыкалық жетекші Е.Хасанғалиевтің «Сылдырмақ» әнін қосады, сол әннің әуенімен балалар сылдырмақты іздейді. Тапқан бала жеңімпаз атанады.

Қорытынды
- Балалар, бүгін ұйымдастырылған іс-әрекетін қандай ән тыңдадық?
- К.Қуатбаевтың «Ақ әжем» әнін.
- Әжелердің болғаны жақсы ғой, балалар, солай ма? Иә!
- Балалар, бүгін қандай ән айтуды үйрендік? Бота Бейсенованың «Ата-ананы тыңдаймыз» әнін.
- Ал отбасының болғаны - үлкен бақыт!
- Отбасымыз бақытты болуы үшін, біз бір-бірімізді ренжітпей, құрметтеуіміз керек.
- Бәрекелді, балалар, бүгінгі оқу қызметінде жақсы белсенділік көрсеттіңдер, рақмет, бәріңе!
- Балалар, ойынды да жақсы ойнадыңдар.
Балалар риза болып қалады.

Тақырыбы: «Ата-ананы тыңдаймыз

Міндеті: Балаларға ата-ана туралы әннің мазмұнын түсінуді үйрету; жай және көңілді әндерді тыңдай білу қабілетін қалыптастыру; музыка әуенімен музыкалық ырғақты қимылдарды бір мезгілде бастап, бір мезгілде аяқтау дағдысын жетілдіру; дыбысты есту қабілетін дамыту.

Сәлемдесу
Залға кірген балалардың көңіл-күйлерін көтеру мақсатында:
- Балалар, көңіл-күйлеріңнің жақсы екенін бет-әлпеттеріңнен көріп тұрмын. Бүгін бәрің тамаша болып тұрсыңдар!
Балалар көңілденіп қалады.
- Оқу қызметіне дайынсыңдар ма? Иә.
- Олай болса, балалар, оқу қызметін бастаймыз!
- Балалар, бәріміз шеңбер бойымен отырамыз. Міне, жарайсыңдар! Енді, ақырындап марш әуенімен жүреміз.

(«Марш» Э.Парлов)
- Балалар, денемізді тік ұстаймыз. Басты жоғары көтеріп жүреміз. Жарайсыңдар!
- Балалар, әуеннің сазына еріп, ырғақтап жүреміз. Денемізді біртіндеп қыздыру үшін, әуенге сай жүгіреміз. Тамаша! Енді, балалар, шеңбердің бойын жағалай тоқтаймыз. Керемет, балалар! Енді, тұрған орындарыңда тоқтаймыз, ақырын ойнап тұрған әуенмен бірге тербеліп, мен қойған сұрақтарға жауап береміз:
- Отбасы деген сөзді қалай түсінесіңдер? Керемет, жарайсыңдар!
Интербелсенді тақтадан отбасы туралы суреттерді көрсетеді.

- Балалар, мына көріністен кімдерді көріп тұрсыңдар? Отбасын. Тамаша!
- Балалар, отбасы дегенді қалай түсінесіңдер? Әке, ана және біз. Тамаша!
- Балалар, көптеген отбасыларында ата мен әже болады, солай ма? Иә. Демек, туысқан адамдар жиналған орта - отбасы деп аталады.
- Бәрің отбасыларыңды жақсы көресіңдер ме? Иә.
- Олай болса, балалар, отбасын дәріптейік:
 Отбасым - Отаным (балалар қолдарын жоғары көтереді),
 Отбасым - мекенім (балалар қолдарын көкіректеріне қояды).
 Саяңда өзіңнің (балалар қолдарын жанына жібереді),
 Бақытты екенмін (балалар қолдарын айналдырады).
Балалар педагогпен бірге қимылдарды қайталап отырады.
- Жарайсыңдар, балалар!

Музыкалық-ырғақты қимылдар
Оқу қызметін Ө.Байділдәнің «Көңілді би» шығармасымен жалғастырады. Балаларды шеңберге тұрғызамын.

- Балалар, шеңберді кең, әдемі етіп жасайықшы. Балалар, жарайсыңдар! Енді, музыка әуенімен маған ілесе қимылдарды қайталаймыз!
Балалар әуеннің ырғағына қарай ырғақты қимылдарды жасауды үйренеді. Балалар шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді, төмен түсіреді, орындарында тұрып, жеңіл секіреді. Балалар (ерікті қимылдарға шеңбермен жүріп келе жатып, қол білезіктерін айналдыру, бір рет айналу, тізені көтеріп жүру, қолдарын қасына жіберу, сермеу) музыкалық жетекшінің көрсетуімен ерікті қимылдарды жасайды. Балалардың эмоциялық көңіл-күйі музыка сипатына сай, ырғақты қимылдармен үйлесімді болуы тиіс.
- Жарайсыңдар, балалар, енді орындарымызға жайғасайық.
Ән тыңдау
- Балалар, тақтаға назар аударайық.
Балалар тақтаға қарайды.

- Кімнің суретін көріп тұрсыңдар? Әженің. Жақсы.
- Әже не істеп жатыр? Ұршықпен жіп иіріп отыр. Тамаша!
- Балалар, ұршық дегеніміз не? Ұршық - қойдың жүнінен жіп иіретін құрал. Керемет!
- Мына суреттен, балалар, ұршықтың суретін көруге болады.
Педагог балаларға суреттегі әженің қимылдарын көрсетеді.
- Қараңдаршы, балалар, әжеміз қандай өнерлі! Бәріне де үлгереді. Әжелердің болғаны қандай жақсы! Әже туралы әндер өте көп! Сондай әндердің бірі - «Ақ әжем» әні.
Сол әнді тыңдап көрейікші, балалар! Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз.
- Балалар, ән қалай аталады? «Ақ әжем» әні. Дұрыс!
- Балалар, әннің сөзін жазған О. Әубәкіров, әуенін жазған К. Қуатбаев, қайталайық. Жарайсыңдар!
 Ақ әжем, ақ әжем,
 Бәрінен сақ әжем.
 Ауырмашы әрқашан,
 Аман болшы, ақ әжем.
- Балалар, менімен бірге шапалақтап, әнді тағы да қайталап тыңдайық! Керемет! Біздің әжелеріміз бар, балалар, солай ма? Әнді бәріміз тағы да қосылып тыңдаймыз. Музыкалық жетекші балаларға әнді қайта тыңдатып, сұрақтар қояды:
- Балалар, әнін жазған сазгер кім?
Балалар үндемей қалады. Педагог балалардың есіне салып, сазгердің аты-жөнін қайталайды.
- Әннің сөзін жазған ақын кім?
Балалар естеріне түсіре бастайды. Педагог балаларға тағы да көмек береді.
- Балалар, біз тыңдаған ән қалай аталады? «Ақ әжем». Жарайсыңдар!
«Үш гүл» әуенінің көңіл-күйін ажырата білу қабілетін дамытуға арналған дидактикалық ойын.
Ойынның шарты:
1. Музыкалық жетекші шығарманы ойнайды. Бір бала шығып әуеннің көңіл-күйіне сай гүлді алып шығады. Егер де балаға музыкалық шығарма таныс болса, ол бала шығарманың атауын және де сазгерін атайды.
2. Әр баланың алдында үш гүл жатады. Музыкалық жетекші шығарманы ойнайды, балалар әуеннің көңіл-күйін ажыратып, әуенге сай гүлді алып шығады.
Ойын құралдары: картоннан жасалған үш гүл (гүлдің ортасында көңілді, көңілсіз және ұйықтап жатқан бейненің суреті салынған), (гүлдердің орнына үш күннің көзін немесе үш бұлтты істеп алуға болады), бұл суреттер әуеннің үш «көңіл-күйін» көрсетеді: жәй әуен, көңілсіз әуен, көңілді әуен.
Үш гүлдің «көңіл-күйлерін» бейнелейтін суреттер:
- көңілді гүл,
- көңілсіз гүл,
- ұйқыдағы гүл.
Үлестірмелі жабдықтар: әр балаға әуеннің көңіл-күйін білдіретін бір гүлден беріледі.
Педагог балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, қазір біз «Үш гүл» ойынын ойнаймыз. Ойынның шарты бойынша алдарыңда жатқан гүлді ойналатын әуеннің сипатына сай көрсетесіңдер. Егер, әннің атауы мен әнді шығарған сазгерді білсеңдер, орындарыңнан тұрып айтуға болады. Педагог пен музыкалық жетекші балаларға бес-алты әнді тыңдауды ұсынады. Жақсы ойнаған балаларға ата-аналарының келісімімен алдын-ала дайындалған әр баланың өз отбасы бейнеленген төсбелгілер ұсынылады.

Дауыс жаттығулары
Педагог балалардың дауыстарын жаттықтырудың жаңаша тәсілін қолдану мақсатында:
- Балалар, ұршықтың не екенін ұмытып қалған жоқсыңдар ма? Жүннен жіп иіретін құрал.
- Балалар, ұршықтағы жіптің де өзіне тән дыбысы бар. Естігілерің келе ме? Иә.
- Олай болса, балалар, тыңдаймыз.
Педагог микрофонды ұршықтың жібіне жақындатып, жіпті тартқан кезде «дың» деген дыбыс естіледі. Балалар дыбысты тыңдайды.
- Балалар, ұршықтың жібін тартқан кезде қандай дыбыс шықты? «Дың-дың». Жақсы.
- Кәне, бәріміз қайталайықшы «Дың - дың - дың». Жарайсыңдар!
- Балалар, денемізді тік ұстап, орындықтың шетіне отырамыз. Жарайсыңдар!
- Әнді айту үшін, балалар, құлағымызға жаттығу жасап аламыз.
- Кәне, бәріміз мұрынмен дем алып, қолымыздағы гүлге үрлеп, демді сыртқа шығарамыз! Жарайсыңдар!
- Енді, балалар, менімен бірге дауыс жаттығуларын жасаймыз.
- Ля - ля - ля - ля - ля - ля - ля
- Ля - ля - ля - ля - ля - ля - ля
- Ми - ми - ми - ми - ми - ми - ми
- Ми - ми - ми - ми - ми - ми - ми
 Жарасып тұр сәніміз,
 Ән шырқайық бәріміз.
 Естіген жұрт таң қалсын,
 Әдемі ән шырқалсын.
- Тамаша!

Ән салу
- Балалар, ата-аналарыңды жақсы көресіңдер ме? Иә.
- Олай болса, ата-ана туралы әнді айтып, үйреніп алайық.
Бота Бейсенованың әні «Ата-ананы тыңдаймыз».

Әнді хор мінбесіне шығып, үнтаспаға қосылып айтады. Шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Музыкалық жетекші әнге дирижерлық қызмет көрсетеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, тамаша, әнді жақсы айтып жатырсыңдар! Жарайсыңдар!
Педагог балаларға ән үйретуді жалғастыра отырып, «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақтық суретін көрсететін үлкен, кіші шиелерге қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша әнімізге қосылуға «әнші бұлбұлдар» да келді.
Балаларға бұлбұлдармен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыкалық жетекші айтылып жатқан әннің үш шумағын үш топқа айтқызып, қайырмасын барлық топ қосылып орындауды үйретеді.

 «Сылдырмақ» музыкалық-дидактикалық ойыны.
Мақсаты. Аспаптың үнін есту арқылы табуды үйрету.
Ойын шарты: музыкалық жетекші бөлменің ішінде сылдырмақты сылдырлатады да, бір жерге тығып қояды. Балалар сылдырмақтың үнін естіп, тауып алулары керек.
- Балалар, қазір «Сылдырмақ» әні ойналады, сендер сол сылдырмақтың қай жерде екенін тауып алуларың керек.

Музыкалық жетекші Е.Хасанғалиевтің «Сылдырмақ» әнін қосады, сол әннің әуенімен балалар сылдырмақты іздейді. Тапқан бала жеңімпаз атанады.

Қорытынды
- Балалар, бүгін ұйымдастырылған іс-әрекетін қандай ән тыңдадық?
- К.Қуатбаевтың «Ақ әжем» әнін.
- Әжелердің болғаны жақсы ғой, балалар, солай ма? Иә!
- Балалар, бүгін қандай ән айтуды үйрендік? Бота Бейсенованың «Ата-ананы тыңдаймыз» әнін.
- Ал отбасының болғаны - үлкен бақыт!
- Отбасымыз бақытты болуы үшін, біз бір-бірімізді ренжітпей, құрметтеуіміз керек.
- Бәрекелді, балалар, бүгінгі оқу қызметінде жақсы белсенділік көрсеттіңдер, рақмет, бәріңе!
- Балалар, ойынды да жақсы ойнадыңдар.
Балалар риза болып қалады.

Сейсенбі

Бейсенбі

Кесте бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті

Тақырыбы: «Жаңбыр»

Міндеті: Балаларға әннің мағынасын түсініп тыңдауды және ырғақты айыра білуді үйрету; жай және көңілді әндерді тыңдай білу қабілетін қалыптастыру; музыкалық ырғақты қимылдарды музыка әуенімен үйлесімді жасай білу дағдысын жетілдіру; музыкалық аспапта ойнау қабілетіне жаттықтыру.

Сәлемдесу
Балалар оқу қызметінің басында залға В. Тюлькановтың «Марш» шығармасы («Марш» В.Тюльканова) әуеніне адымдап кіреді. Педагог балалардың көңіл-күйін көтеру үшін:
- Міне, жарайсыңдар! Денемізді тік, еркін ұстаймыз, басты түзу көтереміз. Керемет, жарайсыңдар! Арамыздағы арақашықтықты сақтаймыз.
Балалар залдың бойымен шеңбер жасап, ортаға келіп тоқтайды. Музыкалық жетекші Г. Абдрахманованың «Сәлемдесу жаттығуы» әуенін (Разминка «Приветствие» Г. Абдрахмановой) ойнайды. Балалар сол әуенге шеңбер жасап, сәлемдеседі:
Бердік сәлем, баршаға!
Аспан, әлем, аршаға!
Би билейміз, ән салып,
Келіңдер, тамашаға!
- Балалар, жарайсыңдар! Бүгін табиғат әлемі қыс айы болса да керемет, солай ма, балалар? Иә.
- Балалар, қыста қандай құбылыстар бар? Қар. Дұрыс.
- Тамаша, балалар!
- Балалар, қыста біз әнге қосатын тағы қандай құбылыстар бар?
- Аяз. Жақсы.
- Балалар, қыста аяз бетті қалай шымшиды? Тоңдырып шымшиды.
- Жарайсыңдар, балалар!
Музыкалық-ырғақты қимылдар
Педагог:
- Балалар, қазір кең, әдемі шеңбер жасап алайық. Музыка басталғанда маған ілесе жүріп, адымдау қимылдарын жасауға дайындаламыз.
(Аудиозапись произведения "Какой ритм? "Н.Шахиной) Н.Шахинаның «Қандай ырғақ?» шығармасы бойынша музыка жетекшісі балаларды шеңберге тұрғызып, бірінің артынан бірін жеңіл адыммен жүргізіп, арасында музыка сипатына қарай шашыраңқы жүріспен жүру керектігін көрсетеді. Балалар жүргенде аяқ-қол үйлесімділігін сақтап, денелерін түзу, еркін ұстаулары қажет. Жүргенде қарапайым адыммен сол аяқпен бастап, үштік өлшемде сол аяқпен аяқтау керектігі ескертіледі. Басында музыкалық жетекші өзі көш бастап, көрсетіп жүреді. Арасында балалардың өздеріне адымдатады. Аяқ пен қол қимылдарының үйлесімділігін музыканың сипатына сай сәйкестендіру маңызды екендігін ескертеді.
Ән тыңдау
Педагог балалардың назарын тақтаға аударады:
- Балалар, тақтаға назар аударайықшы?!
Балалар тақтаға қарайды.

- Балалар, мына суреттен кімді көріп тұрсыңдар?
Балалар үндемей, ойланып қалады.
- Балалар, суреттегі адам не істеп отыр? Ат айдап отыр. Керемет!
- Ат айдайтын адамды қалай атайды?
Балалар үндемей қалады. Педагог балаларға көмектеседі.
- Балалар, ат айдайтын адамды арбакеш деп атайды. Қайталайықшы, бәріміз?! Арбакеш. Тамаша!
- Балалар, арбакеш туралы ән тыңдайық. Өте көңілді ән. Сондай әндердің бірі - Е. Құсаиновтың «Көңілді арбакеш» (Аудиозапись песни Е. Кусаинова "Веселый извозчик"). Сол әнді тыңдап көрейікші, балалар! Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз.
- Балалар, ән қалай аталады? «Көңілді арбакеш». Дұрыс.
- Балалар, әннің әуенін жазған Е. Құсаинов, қайталайық. Жарайсыңдар!
Мен келемін арбамен,
Көңілденіп, әндетіп.
Көңілді ғой арбамен,
Жарысамын әндетіп.
- Балалар, менімен бірге шапалақтап, әнді тағы да қайталап тыңдайықшы! Керемет! Өте көңілді ән, балалар, солай ма? Әнді тағы тыңдаймыз. Музыкалық жетекші балаларға әнді қайта тыңдатад. Балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, әнін жазған сазгер кім?
Балалар үндемей қалады. Педагог балалардың есіне салып, сазгердің аты-жөнін қайталайды.
- Балалар, біз тыңдаған ән қалай аталады? «Көңілді арбакеш». Жарайсыңдар!
«Көңілді ноталар» дидактикалық ойыны
Ойынның шарты: нотаны түстермен құрастыру арқылы кемпірқосақ бейнесін шығару.
- Балалар, тақтадағы суреттен ненің бейнесін көріп тұрсыңдар?
- Кемпірқосақтың. Дұрыс!
- Кемпірқосақта неше түс бар? Жеті түс бар. Жақсы!
- Балалар, біздің музыка әлемінде 5 қара сызықтың бойындағы скрипка кілтінде 7 нотаның түсі осы түстермен белгіленеді.
- Бірінші нота қызыл түсті.
- Екінші нота қызғылт сары түсті.
- Үшінші нота сары түсті.
- Төртінші нота жасыл түсті.
- Бесінші нота көгілдір түсті.
- Алтыншы нота көк түсті.
- Жетінші нота күлгін түсті.
- Балалар, осы ноталар өздеріне сәйкес дыбысталады. Бұлттарда ноталар шашылып жатыр, оларды рет-ретімен апарып орналастырайықшы?!
Балалар қызығып қалады.
- Бәріміз шеңбер құрып отырамыз, берілген түстерді ретімен қоямыз.
Әр балаға жеті нота салынған қаптама беріледі, балалар ноталарды өз түсінгендері бойынша немесе түсінбеген жағдайда жетекшінің айтуымен орналастырады. Соңғы нота қойылған соң орындарынан тұрады.
- Балалар, қараңдаршы, біздің құрастырған түстерден ненің бейнесін көріп тұрмыз? Кемпірқосақтың. Тамаша!
- Балалар, нота орналастырылған кемпірқосаққа қараңдаршы! Қандай көңілді би билеп тұр, балалар, керемет қой!
- Балалар, бәріміз орындарымыздан тұрып, көңілді кемпірқосақпен бірге қимылдар жасайық.
Балалар педагогпен бірге әуенге сай қимылдар жасайды.
- Жарайсыңдар, балалар!
Жақсы ойнаған балаларға жаңбыр бейнеленген таңбалауыштар үлестіріледі.
Дауыс жаттығулары
Педагог балаларға ән салғызу алдында дауысқа арналаған жаттығуларды орындатуы міндетті болып табылады. Дем алу ән айту кезінде қалыптасады. Дем алу ән айтардың алдында және музыкалық шумақтан кейін жүргізіледі. Сөз ортасында дем алу жүргізілмейді, сондықтан педагог мынадай бағытта дауыс жаттығуларын жүргізеді:
- Балалар, орындықтың шетіне отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз. Жарайсыңдар!
- Енді, балалар, менімен бірге қайталаймыз.
- Біз көңілді балалармыз,
 Бір орында тұрмаймыз.
 Ля-ля-ля (екі рет қайталанады).
Дем алу бір жолдан кейін жүргізіледі және ән шумағы ақырын, әрі асықпай орындалуы керек.
- Біз сабырлы балалармыз,
 Біз апайды тыңдаймыз.
 Ля-ля-ля (екі рет қайталанады).
- Жарайсыңдар, балалар!
- Енді, балалар, менімен бірге дауыс жаттығуларын жасаймыз.
- Балалар, тырналар қалай дыбыстайды екен? Көрейік.
- Аспан ашық, дала кең,
 Кел, қоныңдар тырналар.
 Мен сендерге жем берем,
 Дос болайық, тырналар.
 Тырау-тырау-тырау-тырау!
 Тырау-тырау-тырау-тырау!
- Тамаша!

Ән салу
Д.Ботбаевтың «Жаңбыр» әні.
- Балалар, сендер жаңбырдың жауғанын жақсы көресіңдер ме? Міне, жарайсыңдар! Жаңбырдың қалай пайда болатынын білесіңдер ме? Керемет, жарайсыңдар!
Интербелсенді тақтадан жаңбырдың жауғаны туралы көрініс көрсетеді.

- Балалар, тақтаға қарап тұрып, жаңбырдың қалай пайда болатынын бақылайықшы! Алдымен күн райы бұзыла бастайды, яғни, күннің көзін бұлт жабады, бұлттар қоюланып, бұйра бола бастаған кезде жаңбыр ақырын тамшылап жауа бастайды, жаңбырдың дыбысын естідіңдер ме? Қатты жауып барып, қайтадан ақырындап тоқтайды. Енді, күн шыға бастағанда екінші жақтан не пайда болды, балалар?
- Кемпірқосақ!
- Балалар, кемпірқосақтың шыққан бейнесі қандай әдемі? Жаңбыр қалай жауады екен? «Тырс-тырс» дейді екен. Жаңбырдың қалай пайда болатынын көрдіңдер, балалар!
- Енді, балалар, әнді бірге қайталаймыз.
Әнді хор мінбесіне тұрып, үнтаспаға қосылып айтады. Шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Муызкалық жетекші дирижерлық қызмет көрсетеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, тамаша! Әнді жақсы айтып жатырсыңдар! Жарайсыңдар!
Педагог балаларға ән үйретуді жалғастыра отырып, «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақтық суретін көрсететін үлкен, кіші өріктерге қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша әнімізге қосылуға «әнші торғайлар» да келді.
Балаларға торғайлармен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыка жетекшісі айтылып жатқан әннің үш шумағын үш топқа айтқызып, қайырмасын барлық топ қосылып орындауды үйретеді. «Қандай ырғақ?» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойын шарты: педагогтің сөздерді айтуы бойынша балалар даңғара аспабында ойнайды.
- Балалар, бәріңнің қолдарыңда даңғара аспабы бар. Мен сөздерді айтып тұрғанда, қай жерінде даңғараны ұру керектігін өздерің мұқият тыңдап, дағараны ұрасыңдар.
- Даңғараны ұр қатты,
 Дәл қайтала ырғақты.
 Тоғайда көп тоқылдақ,
 Үн естілді тоқылдап.
- Тоқ, тоқ, тоқ,
 Тоқ, тоқ, тоқ.
 Даңғараны ұр қатты,
 Дәл қайтала ырғақты.
 Күн күркіреп жарқылдап,
 Бұршақ жауды сартылдап.
- Сарт, сарт, сарт, сарт,
 Сарт, сарт, сарт, сарт.
- Жарайсыңдар! Рақмет!
Қорытынды
Оқу қызметінің қорытынды бөлімінде педагог:
- Балалар, бүгін оқу қызметі қызықты болды. Сендер де жақсы қатыстыңдар.
- Бүгін қандай ән тыңдадық? «Көңілді арбакеш» әнін.
- Ал, қандай ән айттық? «Жаңбыр» әнін.
- Жаңбыр қалай тамады екен? Тырс,тырс, тырс.
- Балалар скрипка кілтіндегі ноталар неше түстен тұрады екен? Жеті түстен. Жарайсыңдар!
- Балалар, оқу қызметіне жақсы қатысып, бәрің таңбалауыш алдыңдар, оларды портфолиоға салып қойыңдар.
- Оқу қызметі аяқталды! Сау болыңдар, балалар!

Тақырыбы: «Жаңбыр»

Міндеті: Балаларға әннің мағынасын түсініп тыңдауды және ырғақты айыра білуді үйрету; жай және көңілді әндерді тыңдай білу қабілетін қалыптастыру; музыкалық ырғақты қимылдарды музыка әуенімен үйлесімді жасай білу дағдысын жетілдіру; музыкалық аспапта ойнау қабілетіне жаттықтыру.

Сәлемдесу
Балалар оқу қызметінің басында залға В. Тюлькановтың «Марш» шығармасы («Марш» В.Тюльканова) әуеніне адымдап кіреді. Педагог балалардың көңіл-күйін көтеру үшін:
- Міне, жарайсыңдар! Денемізді тік, еркін ұстаймыз, басты түзу көтереміз. Керемет, жарайсыңдар! Арамыздағы арақашықтықты сақтаймыз.
Балалар залдың бойымен шеңбер жасап, ортаға келіп тоқтайды. Музыкалық жетекші Г. Абдрахманованың «Сәлемдесу жаттығуы» әуенін (Разминка «Приветствие» Г. Абдрахмановой) ойнайды. Балалар сол әуенге шеңбер жасап, сәлемдеседі:
Бердік сәлем, баршаға!
Аспан, әлем, аршаға!
Би билейміз, ән салып,
Келіңдер, тамашаға!
- Балалар, жарайсыңдар! Бүгін табиғат әлемі қыс айы болса да керемет, солай ма, балалар? Иә.
- Балалар, қыста қандай құбылыстар бар? Қар. Дұрыс.
- Тамаша, балалар!
- Балалар, қыста біз әнге қосатын тағы қандай құбылыстар бар?
- Аяз. Жақсы.
- Балалар, қыста аяз бетті қалай шымшиды? Тоңдырып шымшиды.
- Жарайсыңдар, балалар!
Музыкалық-ырғақты қимылдар
Педагог:
- Балалар, қазір кең, әдемі шеңбер жасап алайық. Музыка басталғанда маған ілесе жүріп, адымдау қимылдарын жасауға дайындаламыз.
(Аудиозапись произведения "Какой ритм? "Н.Шахиной) Н.Шахинаның «Қандай ырғақ?» шығармасы бойынша музыка жетекшісі балаларды шеңберге тұрғызып, бірінің артынан бірін жеңіл адыммен жүргізіп, арасында музыка сипатына қарай шашыраңқы жүріспен жүру керектігін көрсетеді. Балалар жүргенде аяқ-қол үйлесімділігін сақтап, денелерін түзу, еркін ұстаулары қажет. Жүргенде қарапайым адыммен сол аяқпен бастап, үштік өлшемде сол аяқпен аяқтау керектігі ескертіледі. Басында музыкалық жетекші өзі көш бастап, көрсетіп жүреді. Арасында балалардың өздеріне адымдатады. Аяқ пен қол қимылдарының үйлесімділігін музыканың сипатына сай сәйкестендіру маңызды екендігін ескертеді.
Ән тыңдау
Педагог балалардың назарын тақтаға аударады:
- Балалар, тақтаға назар аударайықшы?!
Балалар тақтаға қарайды.

- Балалар, мына суреттен кімді көріп тұрсыңдар?
Балалар үндемей, ойланып қалады.
- Балалар, суреттегі адам не істеп отыр? Ат айдап отыр. Керемет!
- Ат айдайтын адамды қалай атайды?
Балалар үндемей қалады. Педагог балаларға көмектеседі.
- Балалар, ат айдайтын адамды арбакеш деп атайды. Қайталайықшы, бәріміз?! Арбакеш. Тамаша!
- Балалар, арбакеш туралы ән тыңдайық. Өте көңілді ән. Сондай әндердің бірі - Е. Құсаиновтың «Көңілді арбакеш» (Аудиозапись песни Е. Кусаинова "Веселый извозчик"). Сол әнді тыңдап көрейікші, балалар! Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз.
- Балалар, ән қалай аталады? «Көңілді арбакеш». Дұрыс.
- Балалар, әннің әуенін жазған Е. Құсаинов, қайталайық. Жарайсыңдар!
Мен келемін арбамен,
Көңілденіп, әндетіп.
Көңілді ғой арбамен,
Жарысамын әндетіп.
- Балалар, менімен бірге шапалақтап, әнді тағы да қайталап тыңдайықшы! Керемет! Өте көңілді ән, балалар, солай ма? Әнді тағы тыңдаймыз. Музыкалық жетекші балаларға әнді қайта тыңдатад. Балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, әнін жазған сазгер кім?
Балалар үндемей қалады. Педагог балалардың есіне салып, сазгердің аты-жөнін қайталайды.
- Балалар, біз тыңдаған ән қалай аталады? «Көңілді арбакеш». Жарайсыңдар!
«Көңілді ноталар» дидактикалық ойыны
Ойынның шарты: нотаны түстермен құрастыру арқылы кемпірқосақ бейнесін шығару.
- Балалар, тақтадағы суреттен ненің бейнесін көріп тұрсыңдар?
- Кемпірқосақтың. Дұрыс!
- Кемпірқосақта неше түс бар? Жеті түс бар. Жақсы!
- Балалар, біздің музыка әлемінде 5 қара сызықтың бойындағы скрипка кілтінде 7 нотаның түсі осы түстермен белгіленеді.
- Бірінші нота қызыл түсті.
- Екінші нота қызғылт сары түсті.
- Үшінші нота сары түсті.
- Төртінші нота жасыл түсті.
- Бесінші нота көгілдір түсті.
- Алтыншы нота көк түсті.
- Жетінші нота күлгін түсті.
- Балалар, осы ноталар өздеріне сәйкес дыбысталады. Бұлттарда ноталар шашылып жатыр, оларды рет-ретімен апарып орналастырайықшы?!
Балалар қызығып қалады.
- Бәріміз шеңбер құрып отырамыз, берілген түстерді ретімен қоямыз.
Әр балаға жеті нота салынған қаптама беріледі, балалар ноталарды өз түсінгендері бойынша немесе түсінбеген жағдайда жетекшінің айтуымен орналастырады. Соңғы нота қойылған соң орындарынан тұрады.
- Балалар, қараңдаршы, біздің құрастырған түстерден ненің бейнесін көріп тұрмыз? Кемпірқосақтың. Тамаша!
- Балалар, нота орналастырылған кемпірқосаққа қараңдаршы! Қандай көңілді би билеп тұр, балалар, керемет қой!
- Балалар, бәріміз орындарымыздан тұрып, көңілді кемпірқосақпен бірге қимылдар жасайық.
Балалар педагогпен бірге әуенге сай қимылдар жасайды.
- Жарайсыңдар, балалар!
Жақсы ойнаған балаларға жаңбыр бейнеленген таңбалауыштар үлестіріледі.
Дауыс жаттығулары
Педагог балаларға ән салғызу алдында дауысқа арналаған жаттығуларды орындатуы міндетті болып табылады. Дем алу ән айту кезінде қалыптасады. Дем алу ән айтардың алдында және музыкалық шумақтан кейін жүргізіледі. Сөз ортасында дем алу жүргізілмейді, сондықтан педагог мынадай бағытта дауыс жаттығуларын жүргізеді:
- Балалар, орындықтың шетіне отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз. Жарайсыңдар!
- Енді, балалар, менімен бірге қайталаймыз.
- Біз көңілді балалармыз,
 Бір орында тұрмаймыз.
 Ля-ля-ля (екі рет қайталанады).
Дем алу бір жолдан кейін жүргізіледі және ән шумағы ақырын, әрі асықпай орындалуы керек.
- Біз сабырлы балалармыз,
 Біз апайды тыңдаймыз.
 Ля-ля-ля (екі рет қайталанады).
- Жарайсыңдар, балалар!
- Енді, балалар, менімен бірге дауыс жаттығуларын жасаймыз.
- Балалар, тырналар қалай дыбыстайды екен? Көрейік.
- Аспан ашық, дала кең,
 Кел, қоныңдар тырналар.
 Мен сендерге жем берем,
 Дос болайық, тырналар.
 Тырау-тырау-тырау-тырау!
 Тырау-тырау-тырау-тырау!
- Тамаша!

Ән салу
Д.Ботбаевтың «Жаңбыр» әні.
- Балалар, сендер жаңбырдың жауғанын жақсы көресіңдер ме? Міне, жарайсыңдар! Жаңбырдың қалай пайда болатынын білесіңдер ме? Керемет, жарайсыңдар!
Интербелсенді тақтадан жаңбырдың жауғаны туралы көрініс көрсетеді.

- Балалар, тақтаға қарап тұрып, жаңбырдың қалай пайда болатынын бақылайықшы! Алдымен күн райы бұзыла бастайды, яғни, күннің көзін бұлт жабады, бұлттар қоюланып, бұйра бола бастаған кезде жаңбыр ақырын тамшылап жауа бастайды, жаңбырдың дыбысын естідіңдер ме? Қатты жауып барып, қайтадан ақырындап тоқтайды. Енді, күн шыға бастағанда екінші жақтан не пайда болды, балалар?
- Кемпірқосақ!
- Балалар, кемпірқосақтың шыққан бейнесі қандай әдемі? Жаңбыр қалай жауады екен? «Тырс-тырс» дейді екен. Жаңбырдың қалай пайда болатынын көрдіңдер, балалар!
- Енді, балалар, әнді бірге қайталаймыз.
Әнді хор мінбесіне тұрып, үнтаспаға қосылып айтады. Шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Муызкалық жетекші дирижерлық қызмет көрсетеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, тамаша! Әнді жақсы айтып жатырсыңдар! Жарайсыңдар!
Педагог балаларға ән үйретуді жалғастыра отырып, «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақтық суретін көрсететін үлкен, кіші өріктерге қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша әнімізге қосылуға «әнші торғайлар» да келді.
Балаларға торғайлармен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыка жетекшісі айтылып жатқан әннің үш шумағын үш топқа айтқызып, қайырмасын барлық топ қосылып орындауды үйретеді. «Қандай ырғақ?» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойын шарты: педагогтің сөздерді айтуы бойынша балалар даңғара аспабында ойнайды.
- Балалар, бәріңнің қолдарыңда даңғара аспабы бар. Мен сөздерді айтып тұрғанда, қай жерінде даңғараны ұру керектігін өздерің мұқият тыңдап, дағараны ұрасыңдар.
- Даңғараны ұр қатты,
 Дәл қайтала ырғақты.
 Тоғайда көп тоқылдақ,
 Үн естілді тоқылдап.
- Тоқ, тоқ, тоқ,
 Тоқ, тоқ, тоқ.
 Даңғараны ұр қатты,
 Дәл қайтала ырғақты.
 Күн күркіреп жарқылдап,
 Бұршақ жауды сартылдап.
- Сарт, сарт, сарт, сарт,
 Сарт, сарт, сарт, сарт.
- Жарайсыңдар! Рақмет!
Қорытынды
Оқу қызметінің қорытынды бөлімінде педагог:
- Балалар, бүгін оқу қызметі қызықты болды. Сендер де жақсы қатыстыңдар.
- Бүгін қандай ән тыңдадық? «Көңілді арбакеш» әнін.
- Ал, қандай ән айттық? «Жаңбыр» әнін.
- Жаңбыр қалай тамады екен? Тырс,тырс, тырс.
- Балалар скрипка кілтіндегі ноталар неше түстен тұрады екен? Жеті түстен. Жарайсыңдар!
- Балалар, оқу қызметіне жақсы қатысып, бәрің таңбалауыш алдыңдар, оларды портфолиоға салып қойыңдар.
- Оқу қызметі аяқталды! Сау болыңдар, балалар!

Сейсенбі

Бейсенбі

Кесте бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті

Тақырыбы: «Күздің ғажайып құбылыстары»

Міндеті: Балаларға әнді тыңдап отырып, мағынасын түсінуді және ырғақты айыра білуді үйрету; жай және көңілді әндерді тыңдау қабілетін қалыптастыру; музыкалық-ырғақты қимылдарды музыка әуенімен үйлесімді жасай білу дағдысын жетілдіру; музыкалық аспапта ойнау қабілетіне жаттықтыруды пысықтау.

Сәлемдесу 
Балалар оқу қызметінің басында залға В. Тюлькановтың «Марш» шығармасының әуеніне адымдап кіреді. 
- Балалар, көңіл-күйлерін қалай?
- Денемізді тік, еркін, басымызды түзу ұстаймыз. Керемет, жарайсыңдар! Арамыздағы арақашықтықты сақтаймыз.
Балалар зал бойымен шеңбер жасап, ортаға келіп тоқтайды. Балалар сол әуенмен шеңбер жасап сәлемдеседі: 
Бердік сәлем, баршаға!
Аспан, әлем, аршаға!
Би билейміз, ән салып,
Келіңдер, тамашаға!
Музыкалық-ырғақты қимылдар
- Балалар, алдымен, кең, әдемі шеңбер жасап алайық. Музыка басталғанда маған ілесіп адымдау қимылдарын жасауға дайындаламыз.
Музыкалық жетекші Н. Шахинаның «Қандай ырғақ?» атты шығармасының әуеніне балаларды шеңберге тұрғызады. Бірінің артынан бірін жеңіл адыммен жүргізіп, музыканың сипатына қарай арасында шашыраңқы жүріспен жүру керектігін көрсетеді. Балалар жүргенде аяқ пен қол қимылдарының үйлесімділігін сақтап, денесін түзу, еркін ұстаулары қажет. Жүргенде қарапайым адыммен сол аяқпен бастап, үштік өлшемде сол аяқпен аяқтау керектігі ескертіледі. Музыкалық жетекші өзі бастап, қимылдарды көрсетіп жүреді. Арасында балалардың өздеріне адымдатады. Аяқ пен қол үйлесімділігін музыка сипатына сай сәйкестендіру маңызды екендігін ескертеді.
 Ән тыңдау
- Балалар, ат айдайтын адамды арбакеш деп атайды. Қанекей, бәріміз қайталайықшы?! Арбакеш. Тамаша! 
- Балалар, арбакеш туралы ән тыңдайық. Е. Құсайыновтың «Көңілді арбакеш» әнін тыңдаймыз, балалар! Өте көңілді ән. Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз. 
- Балалар, ән қалай аталады? «Көңілді арбакеш». Дұрыс.
- Балалар, әннің әуенін жазған Е. Құсайынов, қайталайық. Жарайсыңдар!
 Мен келемін арбамен,
 Көңілденіп, әндетіп.
 Көңілді ғой арбамен,
 Жарысамын әндетіп.
- Балалар, менімен бірге шапалақтап, әнді тағы да қайталап тыңдайықшы! Керемет! Өте көңілді ән! Солай ма, балалар? Әнді бәріміз тағы да қосылып тыңдаймыз. Музыкалық жетекші балаларға әнді қайта тыңдатып, сұрақтар қояды:
- Балалар, әнін жазған сазгер кім?
Балалар үндемей қалады. - Балалар, біз тыңдаған ән қалай аталады? «Көңілді арбакеш». Жарайсыңдар!
«Қатты немесе ақырын» музыкалық-дидактикалық ойын
Мақсаты: музыка мазмұнын ұғынуға, оны әсемдеуге әуеннің динамикалық реңкі көмектесетінін білу. 
- Балалар, мен сендерді «Қатты немесе ақырын» деген ойынды ойнауға шақырамын. 
Ойын шарты: ән ойналады, балалар оның көңілді немесе мұңды екенін, әуеннің ойнақы мінезін анықтайды. Осы әуенде музыка қалай өзгергенін айтады (қатайды ма? ақырындады ма?). Әуен қайта ойнағанда осы көрнекті құрал арқылы музыканың ырғағындағы өзгерісті, яғни, музыка баяу болса, ашық түсті төртбұрышты, біраз қаттырақ болса, қоюлау боялған төртбұрышты қояды. Балалар тапсырманың дұрыс орындалуын бағалап, қателік болса түзетеді.
 Жақсы ойнаған балаларға жаңбырдың суреті салынған таңбалауыштар үлестіріледі.
Дауысқа арналған жаттығулар
 Педагог балалармен ән салудың алдында дауысқа арналған жаттығуларды орындауы міндетті болып табылады. Дем алу ән айту кезінде қалыптасады. Дем алу ән айтардың алдында музыкалық шумақтан кейін жүргізіледі. Сөз ортасында дем алу жүргізілмейді. Педагог мынадай бағытта дауысқа арналған жаттығуларын жүргізеді:
- Балалар, орындықтың шетіне отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз. Жарайсыңдар!
Тоқ-тоқ, тоқылдақ, 
Жерден тары шоқып ап, 
Тоқылдайды тоқылдақ, 
Тоқ-тоқ-тоқ. 
Ахау, егигай, 
Ән сал бозторғай, 
Біз әніңді үйреніп, 
Күнде ән сап жүрейік.
Ән салу
Д. Ботбаевтың «Жаңбыр» әні.
- Балалар, сендер жаңбырдың жауғанын жақсы көресіңдер ме? Міне, жарайсыңдар! Жаңбырдың қалай пайда болатынын білесіңдер ме? Керемет, жарайсыңдар!
Педагог интербелсенді тақтадан табиғат және жаңбырдың пайда болып жауғаны туралы көрініс көрсетеді. 

«Сиқырлы қорапша» музыкалық-дидактикалық ойын
Мақсаты: тыңдау арқылы дыбыстық қабылдауын қалыптастыру, қолдың ұсақ моторикасын жетілдіру, ойлау қабілетін дамыту. 
Шарты: ойынға бірнеше баланы шығарып, олардың алдына аспаптар салынған бірнеше қораптар қойылады. Балалар сол қорапшаларға қолдарын созып, ішінен не байқағанын, қандай дыбыс шығарғанын білу. Соңынан баланың дұрыс жауап бергенін білу үшін аспапты шығарып көрсету. 
Қорытынды
Ұйымдастырылған іс-әрекеттің қорытынды бөлімінде педагог:
- Балалар, бүгін ұйымдастырылған іс-әрекет қызықты болды. Сендер де жақсы қатыстыңдар.
- Бүгін қандай ән тыңдадық? «Көңілді арбакеш» әнін.
- Қандай ән айттық? «Жаңбыр» әнін.
- Жаңбыр қалай тамады? Там,там, там.
- Балалар скрипка кілтіндегі ноталар неше түстен тұрады? Жеті түстен. Жарайсыңдар!
- Балалар, ұйымдастырылған іс-әрекетіне жақсы қатысып, бәрің таңбалауыш алдыңдар. Оларды портфолиоға салып қойыңдар.
- Біз де ұйымдастырылған іс-әрекетін аяқтайық, сау болыңдар, балалар!

Тақырыбы: «Күн дидарлы Қазақстан»

Міндеті: Балалардың ән айтуға қызығушылықтарын арттыру; жай және көңілді әндерді ажырата білуге үйрету; музыкалық ырғақтық қимылдарды музыка әуенімен үйлесімді жасай білу дағдысын жетілдіру; дыбысты есту қабілетін дамыту, хорда ән айтуға дағдыландыру; дауыстың жоғары және төмен ырғақтарын ажырата білу қабілетін қалыптастыру.

Сәлемдесу
Оқу қызметінің басында балалар Е. Тиличееваның «Марш» шығармасының («Марш» Е. Тиличеевой) әуеніне қатар түзеп залға кіреді. 
- Адымды кең аламыз, тізені жоғары көтереміз. Жарайсыңдар!
- Арақашықтықты сақтауды ұмытпаңдар. Тамаша!
- Салтанатты адыммен жүреміз, керемет!
Балалар ортаға келіп тоқтайды.
- Балалар, біз қай елде өмір сүріп жатырмыз? Қазақстанда. Міне, жарайсыңдар! 
- Еліміз қалай аталады? Қазақстан Республикасы. Тамаша, жарайсыңдар! 
- Енді, интербелсенді тақтаға қараңдаршы!
Интербелсенді тақтадан ҚР Конституциясының суреті көрсетіледі.
- Балалар, мына үлкен кітапта біздің Конституциямыз жазылған.
- Ата Заң бәрімізді қорғайды!
- Енді, балалар, менімен бірге тақпақты айтып, қимылды қайталаймыз:
- Бұл заңымыз ғажап-ақ (балалар қолдарын жоғары көтереді),
 Әрбір бетін көр ашып (балалар қолдарын жанына жібереді).
 Енді нағыз азамат (балалар қолдарын жоғары көтереді),
- Болам десең, жол ашық (балалар алақандарын қатты қысады). 
Балалар педагогпен бірге сөз бен қимылдарды қайталап отырады. Жарайсыңдар, балалар!
Музыкалық-ырғақты қимылдар
Музыкалық жетекші Е. Андосовтың «Біз билейміз» шығармасының әуеніне балаларды ортаға шақырады.
Балалар музыка әуенімен билеп, ортаға шығады.
- Балалар, төрт-төрттен қол ұстасып тұрамыз. Музыка әуеніне айналып жүреміз. Тамаша!
- Кәне, балалар, енді бәріміз бірігеміз! Қандай керемет шеңбер, балалар, қараңдаршы! Тағы да төртеуден қол ұстасып, айналамыз!
- Бәріміз өз қалауымыз бойынша қимылдар жасап, ортада билейміз!
- Керемет, балалар!
Басында музыкалық жетекші өзі көш бастап, қимылдарды көрсетіп жүреді. Арасында балалардың өздеріне адымдатады. Аяқ пен қол қимылдарының үйлесімділігін әуеннің ырғағына сай сәйкестендіру маңызды екендігін ескертеді. Ерікті қимылдар кезінде балалардың әуен мен қимылды сәйкестендіруіне мән береді.
Ән тыңдау
- Балалар, тақтадан нені көріп тұрсыңдар?
Балалар тақтаға қарайды
- Ненің суретін көріп тұрсыңдар? Тудың. Жақсы.
- Ту ненің бейнесіне ұқсап тұр? Картаның. Тамаша.
- Балалар, карта дегеніміз не? Біздің мемлекетіміздің орналасқан жері. Керемет.
- Мына суреттен  балалар, тудың суретін көруге болады.
- Қараңдаршы, балалар, тудың ортасында ненің бейнесі бар? Күннің. Жақсы! 
- Бұл, балалар, «Күн дидарлы Қазақстан» деген мағынаны білдіреді.
- Балалар, өз елің болғаны қандай жақсы! Қазақстан туралы әндер өте көп, балалар. Сондай әндердің бірі - Е. Хасанғалиевтің «Күн дидарлы Қазақстан» әні.

- Сол әнді тыңдап көрейікші, балалар!  Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз. 
- Балалар, ән қалай аталады? «Күн дидарлы Қазақстан». Дұрыс!
- Балалар, әннің әуенін жазған Е. Хасанғалиев, қайталайық. Жарайсыңдар!
 Жанарыма нұр сыйлаған,
 Жүрегіме жыр сыйлаған.
 Құшағыма гүл сыйлаған,
 Күн дидарлы Қазақстан.
- Балалар, менімен бірге шапалақтап, әнді тағы да қайталап тыңдайықшы! Керемет! Әнді бәріміз тағы да қосылып тыңдаймыз.
Музыклық жетекші балаларға әнді қайта тыңдатып, сұрақтар қояды:
- Балалар, әнін жазған сазгер кім?
Балалар үндемей қалады. Педагог балалардың есіне салып, сазгердің аты-жөнін қайталайды. 
- Балалар, біз тыңдаған ән қалай аталады? «Күн дидарлы Қазақстан». Жарайсыңдар!
- Кәне, балалар, әнге шапалақтап, сөздерін тағы да тыңдап алайықшы! Керемет! Әнді бәріміз қосылып тыңдаймыз.
Музыкалық жетекші балаларға әнді қайта тыңдатады. 
- Жарайсыңдар, балалар!
«Күннің көзі және бұлт» дидактикалық ойыны
Ойын шарты: пьесаны тыңдай отырып, мазмұнын (көңілді болса, күннің көзін; көңілсіз болса, бұлтты; жәй ғана орташа болса, күннің көзімен бұлт араласқан суретті көрсету) карточкалар арқылы көрсету. Жауаптың дұрыстығын балалардың өздеріне бағалату.                                                          
- Балалар, қазір «Күннің көзі және бұлт» ойынын ойнаймыз. Екі топқа бөлінесіңдер. Екі топтың алдында бірдей карточкалар бар. 
- Балалар, қазір сендерге әртүрлі пьесалар ойналады. Сол пьесалардың сипатына  қарай алдарыңда жатқан карточкаларды көрсетесіңдер. Мысалы, пьесаның мазмұны көңілді болса, күннің көзін көрсетесіңдер. Көңілсіз болса, бұлтты көрсету керек. Жәй ғана орташа болса, күннің көзімен бұлт араласқан карточкаларды көрсетесіңдер. Балалар, түсінікті ме? Иә.
- Олай болса, балалар, ойынды бастаймыз!
Педагог пьесаның мазмұнына қарай карточкаларды дұрыс көрсеткен балалардың тобын мақтайды. Топтың балалары қателескен жағдайда педагог көмек көрсетеді. Жақсы жауап берген топтың балаларына күннің бейнесі салынған таңбалауыштар үлестіріледі.
- Балалар, портфолиоларыңды ашып, таңбалауыштарыңды салып қойыңдар.
- Жарайсыңдар, балалар!
Дауысқа арналған жаттығулары
Педагог:
- Балалар, орындықтың шетіне отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз. Жарайсыңдар!
- Енді, менімен бірге қайталаймыз. 
- Га-га,
- Ду-ду,
- Ко-ко,
- Ля-ля.
- Жарайсыңдар!
- Балалар, ешкі лағын қалай шақырады? Естідіңдер ме? 
- Олай болса, менімен бірге қайталап отырамыз.
  Лағым    
- Шөре-шөре, лағым,
 Тентек болма, шырағым,
 Секектеме, деміңді ал,
 Селтеңдемей құлағың.
- Тамаша.
- Балалар, көкек қалай шақырады?
Балалар:
- Кө-кек, кө-кек. Жақсы!
- Ендеше, балалар, бәріміз көкек болайық.
 Көкек
 Ағашта биік,
 Бір құсты көрдік. 
 Сайрайды сол құс,
 Сайрайды талмай.
- Кө-кек, кө-кек, 
 Аты оның содан,
 Атанған кө-кек.
- Тамаша, жарайсыңдар, балалар!
Ән салу
Ө. Байділдаевтің «Балақан да, балапан» әні.
Педагог балалардың назарын аудару үшін шапалақтайды:
- Балалар, бәріміз бері қараймыз.
Балалар тынышталып қалады.
- Балалар, сендер өздеріңді жақсы көресіңдер ме? Иә. 
- Олай болса, балалар туралы әнді айтып үйренейік.
Әнді хор мінбесіне барып, үнтаспаға қосылып айтады. Шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Музыкалық жетекші әнге дирижерлық қызмет көрсетеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, тамаша, әнді жақсы айтып жатырсыңдар! Жарайсыңдар!
Педагог балаларға ән үйретуді жалғастыра отырып, «Ақылды тақтадағы» әннің ырғағының суретін көрсететін үлкен және кіші күндерге қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша әнімізге қосылуға «әнші құстар» да келді.
Балаларға құстармен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыкалық жетекші айтылып жатқан әннің үш шумағын үш топқа айтқызып, қайырмасын барлығы қосылып орындауды үйретеді.
«Менің балаларым қайда?» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойын шарты: музыкалық жетекші балаларға тауық, үйрек, күрке тауық, ит, мысық енелерін карточкадан көрсетеді. Балалардың қолдарында кішкентай карточкалар болады (төлдері). Музыкалық жетекші балалардан әндетіп сұрайды, балалар әуенді танып не туралы айтылғанын ұғып, керек карточканы көрсетеді.
- Балалар, мен сендерге әндетіп жүріп, қай карточканы көрсетсем, карточкаға сай келетін үй жануары төлінің суреті салынған карточканы көтересіңдер.
Қорытынды:
- Балалар, бәріміз шеңберге тұрайық.
- Бүгін қандай ән тыңдадық? «Күн дидарлы Қазақстан» әнін.
- Қандай ән айттық? «Балақан да, балапан» әнін.
- Сиырдың төлі қайсы? Бұзау.
- Бұзау қандай дыбыс шығарады екен? Мөө, мөө, мөө. Жарайсыңдар!
- Балалар, оқу қызметіне жақсы қатысып, бәрің таңбалауыш алдыңдар. Сол таңбалауыштарды портфолиоға салып қойыңдар.
- Бүгін сендермен өткен оқу қызметі маған өте ұнады. Бәрің белсенді болдыңдар! Рақмет! Қазір оқу қызметі аяқталды, сау болыңдар!

Сейсенбі

Бейсенбі

Кесте бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті

Тақырыбы: «Ару күз»

Міндеті: Балаларды күз туралы әнді тыңдай отырып, оның сын-сипатын ажыратуды үйрету; әннің сөздік мағынасын түсініп, бірге айта білу қабілетін қалыптастыру; музыка әуенімен бірге би ырғақтарын жасай білу дағдысын жетілдіру; дыбысты есту қабілетін арттыру.

Релаксация «Күз».
Балалар И.Соколовскийдің «Марш» әуенімен залға кіреді. Балаларға денелерін түзу, бастарын тік, өздерін еркін ұстау керектерін ескертеді. Балалар музыка әуенімен залдың ортасына келіп тұрады.
- Балалар, бәріміз шеңбер бойымен тұрамыз. Міне, жарайсыңдар! Бәрің күз сияқты, сары алтындай жайнап тұрсыңдар!
Балалар шаттанып қалады.
- Балалар, қазір ойналатын музыка әуенімен бірге тақтадағы жапырақтардың қозғалысына қарай отырып, әдемі қозғаламыз. Барлығың менімен бірге өте баяу, ақырын, оң жағымызға ырғақтап бұрыламыз. Жарайсыңдар, сол жағымызға ақырын, ырғақтап қозғаламыз. Жапырақтар баяу, асықпай, ақырын, тербеліп жатса, біз де солай қозғаламыз. Жарайсыңдар, балалар!
- Енді, бастаймыз! Сары жапырақтар желмен тербеліп, талдан жерге түсіп жатыр.

- Жел күшейіп кетіп еді, бір жапырақ талдан үзіліп кетті. Сары жапырақты жел ұшырып барады.
Балалар педагогпен бірге қимылдарды қайталайды.
- Тамаша, балалар!
Музыкалық-ырғақты қимылдар
Балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, бүгін украин халқының «Жапырақтар биі» сазды әуеніне ырғақты қимылдарды жасаймыз. Балалар, мен көрсететін қимылдарды мұқият қарап алыңдар, жарай ма?
Музыкалық жетекші украин халқының «Жапырақтар биі» сазды әуеніне балаларды қатарға тұрғызады. 

Музыка басталғанда балалар жапырақтарын қолдарына ұстап, бір орында тұрады. Жапырақтарды оң және сол жаққа кезек-кезек сермеп жаттығу жасайды. Орындарында тұрып айналады, арасында музыка тоқтағанда балалар орындарында тұрып, аяқтың ұшымен жан-жаққа шашырап жүреді. Екі немсе төрт баладан бірігіп, жапырақ ұстаған қолдарын жоғары көтеріп адымдау, музыканың аяғында жапырақтарын әуеге көтеріп, залды айналады. Соңында балалар жерге отырып, беттерін жапырақтармен жауып, музыка аяқталғанда жапырақтарын оң жаққа көтеріп, сол аяқтарын ұшына қойып, биді аяқтайды. Музыкалық жетекші ойынды өзі бастап, балаларға ырғақты қимылдарды көрсетіп жүреді.
Ән тыңдау
Педагог әнге қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды.
- Балалар, бүгін биіміз де, әніміз де күз туралы болып жатқанын байқадыңдар ма? Иә.
- Балалар, күз туралы әдемі ән бар, естіп көрейікші?! Д. Ботбаевтың «Күз әуені» әні. Әнін жазған композитор Д. Ботбаев.
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз (Аудиозапись песни Д. Ботбаева «Осенняя песня»).
 Күз әуені көңілді,
 Сарғайтады өңірді.
 Түрлі-түсті жапырақ,
 Көтереді көңілді.
- Кәне, балалар, шапалақ соғып отырып, әуенді тағы да қайталап тыңдайықшы! Керемет! Ән өте көңілді, балалар, солай ма? Иә.
Бір балаға өзі білетін әннің әуенін - ля - ля буыны арқылы орындауды, екінші балаға сөзін тақпақтап айтуды ұсынады.
Музыкалық жетекші әнді балалар толық қабылдағанша тыңдатады.
Педагог әнге қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды.
- Балалар, ән жазатын адамды кім деп атаймыз? Сазгер. Тамаша!
- Қандай сазгерлерді білеміз? Бота Бейсенова, Өтебай Байділдаев. Жарайсыңдар!
- Әннің сөзін кім жазады? Ақын. Жақсы.
- Әнді орындайтын адамды кім дейміз? Әнші. Керемет!
- Балалар, қандай ырғақты әндерді білеміз? «Ойыншықтар», «Топ-топ, балақан», «Қамажай». Тамаша, балалар!
- Енді, балалар, ән тыңдай отырып, күз кереметтерін тамашалайық!
Педагог Д. Ботбаевтың «Күз әуені» әнін және интербелсенді тақтаны қосып, күз кереметтерін көрсетеді.

- Күз көрінісі қандай керемет! Қараңдаршы, балалар! Күздің қандай ерекшеліктерін көріп отырсыңдар, балалар? Жапырақтар сарғайды, күн суытты, жаңбыр жауды, жемістер пісті. Бәрі де күз кереметі. Қазір ән тыңдаймыз.
Педагог балаларға әнді тыңдатып, сұрақтар қояды.
- Әнде не туралы айтылады? Күз туралы.
- Күздің қандай ерекшеліктерін байқадыңдар?
- Жарайсыңдар, балалар!
«Балақан» дидактикалық ойыны.
Ойынның мақсаты: музыка ырғағына сай қол соға отырып, әннің әуеніне қосылу.
Ойынның шарты: алақандарын басқалардан бөлек, жаңылысып соққандар айыбын өтеу үшін өлең немесе тақпақ айтып, би билеуі тиіс.
Балалар дөңгелене шеңбер жасап отырады. Музыка ойнаған кезде балалар ән ырғағына ілесіп, қол соғып, өлең айтады. Алақандарын басқалардан бөлек, жаңылыс соққандар, не басқадай бір қылығымен ойын тәртібін бұзғандар «кінәлі бала» болып табылады. Оларды ортаға жеке шығарып, кінәсін ақтау үшін ән мен тақпақ айтқызып, би билетеді.
 Кел, балалар, шапалақтап,
 Алақанды ұрайық.
 Жаңылғанды ортаға ап,
 Бір өнерін сұрайық.

Қайырмасы:
- Ла - ла - ла - ла,
- Балақан!
- Ла - ла - ла - ла,
- Алақан!

 Айып тартсақ саспайық,
 Қысылмайық қиналып.
 Кел ойынды бастайық,
 Келді достар жиналып.

Қайырмасы:
- Ла - ла - ла - ла,
- Балақан!
- Ла - ла - ла  ла,
- Алақан!
Бәрі қол шапалақтап, өлең қайырмасын айтып тұрады. Жаңылысқан баланы байқайды. Оны тапқан кезде айыбына ән, би немесе тақпақ сұрайды. Жаңылысқан бала айыбын өтеген соң, ойын одан әрі жалғасады.
Бәрі сол балаға бұрылып::
 Соғылғанда алақан,
 Жаңылдың сен, балақан!
 Шаю үшін айыбыңды,
 Көрсет бір өнеріңді.
Ойын балалардың қалауы бойынша қайталанады. Жақсы ойнаған балаларға түрлі түсті жапырақтардың бейнесі салынған таңбалауыштар үлестіріледі.
Педагог:
- Балалар, осы жылдан бастап әрқайсыңда жеке портфолио бар екені естеріңде ме? Сол портфолиоға бүгінгі алған таңбалауыштарыңды сала беріңдер. Жылдың аяғында кімнің портфолиосы толық болады, сол балаға сыйлық беріледі. Кәне, балалар, портфолиоларыңды ашып көрсетіңдерші! Жарайсыңдар, енді таңбалауыштарыңды салып қойыңдар.
Дауыс жаттығулары
Педагог балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, денемізді тік ұстап, орындықтың шетіне отырамыз.
- Балалар, тауда келе жатып, бір-бірімізден көз жазып қалдық. Бір-бірімізді табу үшін қалай айғайлаймыз?
Балалар, үндемей қалады.
- Балалар, алдымен ақырын «аууу» дейміз. Кәне бәріміз, ақырын «аууу» дейміз.
Балалар қайталайды.
- Біздің дауысымызды ешкім естімеді, қаттырақ дауыстап тағы да «аууу» дейміз.
Балалар қайталайды.
- Балалар, дауысымызды ешкім естімеген сияқты ғой, одан да қаттырақ «аууу» дейміз.
Балалар қайталайды. Сол кезде «аууу» деген жаңғырық естіледі.

- Естідіңдер ме, балалар, біз іздеген адамдар табылды.
Педагог балаларға картон қағаздан жасалған аспаптардың үлгілерін (домбыра, қобыз, сыбызғы, дабыл) үлестіріп береді.
- Балалар, бәріміз «Көңілді музыканттар» болайықшы!?
Балалар таңырқап қалады.
- Балалар, аспаптардың үнін әндете отырып, аспапты ұстау, оны ойнау ерекшелігін көрсету керек.
- Мен сөздерін айтып отырамын, ал сендер аспаптарда ойнап отырасыңдар, керек жерінде сөзін қайталайсыңдар. Мысалы, «дан-диги-дан» дегенде қайталайсыңдар.
- Бастаймыз, балалар!
 Домбыраны қолға алып,
 Ән айтамыз толғанып.
 Дан-диги-дан.
 Қобыз аспап киелі,
 Оны бәрі сүйеді.
 Пара-ри, пара-ри.
 Сыбызғыны үрлейміз,
 Жалқаулықты білмейміз.
 Ду-ду-ду.
 Трам-та соқса барабан,
 Қызыға жұрт қараған.
 Трам-та-та.
- Жарайсыңдар, балалар!
Ән салу
- Балалар, сары алтындай сары күзде күз туралы ән бастайық.
Бота Бейсенованың әні «Алтын күз».

Әнді хор мінбесіне барып үнтаспаға қосылып, шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Музыкалық жетекші әнге дирижерлық қызмет көрсетеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақтық суретін көрсететін үлкен, кіші алмаларға қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша әнімізге қосылуға «әнші құстар» да келді.
Балаларға құстармен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа айтқызады, қайырмасын барлық топ бірге қосылып орындауларын үйретеді.
«Музыкалық үйшік» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойын шарты: музыкалық аспаптардың үнін дауыс тембріне қарай ажырату және қандай аспап екенін айту.
Ойынның мақсаты: балаларды музыкалық аспаптардың тембрін ажырата білуге жаттықтыру.
- Балалар, қазір қызық ойын ойнаймыз. Мына үйшікті көріп тұрсыңдар ма?
- Иә.
- Балалар осы үйшіктің ішінде әртүрлі аспапта ойнайтын музыканттар тұрады. Ол музыканттар әртүрлі аспаптарда ойнайды. Сендер сол музыканттар ойнаған аспаптардың дыбыстарын ажыратып, қандай аспап екенін атауларың қажет.
- Балалар, ойынға дайынсыңдар ма? Иә. Олай болса, балалар, мен музыканттардың қасына барып, қандай аспаптарда ойнайтынын көрейін. Ал, сендер сол ойналатын аспаптың дыбысын мұқият тыңдаңдар. Қай аспаптың дыбысы екенін білсеңдер, қолдарыңдағы аспаптар бейнеленген карточкаларыңмен үйдің әйнегін жабасыңдар
Шымылдықтың артында тұрып, музыкалық аспапта ойнап әндетеді. Аспап үнін таныған бала аспаптардың суреті бар карточканың ішінен сәйкес келетінін алып, үйдің бір әйнегін жабады. Осылайша барлық терезелер толық жабылуы керек. Педагог пен музыкалық жетекші балалардың ойынын бақылайды, тиісті жерінде ескерту жасап отырады.
Қорытынды
- Балалар, жапырақтар қай кезде сарғаяды? Күзде. Дұрыс!
- Бүгін күзге байланысты қандай ән тыңдадық? Күз туралы. Жақсы!
- Қай сазгердің әні? Д. Ботбаев «Күз әуені» әні. Тамаша!
- Қандай ән айттық? Алтын күз туралы. Жақсы.
- Әнді шығарған сазгер кім? Б. Бейсенова. Жарайсыңдар!
- Оқу қызметі ұнады ма? Иә.
- Бәрекелді, балалар, бүгінгі оқу қызметі сәтті өтті! Рақмет! Сау болыңдар!

Тақырыбы: «Күз»

Міндеті: Балаларды күз туралы әнді тыңдай отырып, оның сын-сипатын ажыратуды үйрету; әннің сөздік мағынасын түсініп, бірге айта білу қабілетін қалыптастыру; музыка әуенімен бірге би ырғақтарын жасай білу дағдысын жетілдіру; дыбысты есту қабілетін арттыру.

Релаксация «Күз».
Балалар И.Соколовскийдің «Марш» әуенімен залға кіреді. Балаларға денелерін түзу, бастарын тік, өздерін еркін ұстау керектерін ескертеді. Балалар музыка әуенімен залдың ортасына келіп тұрады.
- Балалар, бәріміз шеңбер бойымен тұрамыз. Міне, жарайсыңдар! Бәрің күз сияқты, сары алтындай жайнап тұрсыңдар!
Балалар шаттанып қалады.
- Балалар, қазір ойналатын музыка әуенімен бірге тақтадағы жапырақтардың қозғалысына қарай отырып, әдемі қозғаламыз. Барлығың менімен бірге өте баяу, ақырын, оң жағымызға ырғақтап бұрыламыз. Жарайсыңдар, сол жағымызға ақырын, ырғақтап қозғаламыз. Жапырақтар баяу, асықпай, ақырын, тербеліп жатса, біз де солай қозғаламыз. Жарайсыңдар, балалар!
- Енді, бастаймыз! Сары жапырақтар желмен тербеліп, талдан жерге түсіп жатыр.

- Жел күшейіп кетіп еді, бір жапырақ талдан үзіліп кетті. Сары жапырақты жел ұшырып барады.
Балалар педагогпен бірге қимылдарды қайталайды.
- Тамаша, балалар!
Музыкалық-ырғақты қимылдар
Балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, бүгін украин халқының «Жапырақтар биі» сазды әуеніне ырғақты қимылдарды жасаймыз. Балалар, мен көрсететін қимылдарды мұқият қарап алыңдар, жарай ма?
Музыкалық жетекші украин халқының «Жапырақтар биі» сазды әуеніне балаларды қатарға тұрғызады. 

Музыка басталғанда балалар жапырақтарын қолдарына ұстап, бір орында тұрады. Жапырақтарды оң және сол жаққа кезек-кезек сермеп жаттығу жасайды. Орындарында тұрып айналады, арасында музыка тоқтағанда балалар орындарында тұрып, аяқтың ұшымен жан-жаққа шашырап жүреді. Екі немсе төрт баладан бірігіп, жапырақ ұстаған қолдарын жоғары көтеріп адымдау, музыканың аяғында жапырақтарын әуеге көтеріп, залды айналады. Соңында балалар жерге отырып, беттерін жапырақтармен жауып, музыка аяқталғанда жапырақтарын оң жаққа көтеріп, сол аяқтарын ұшына қойып, биді аяқтайды. Музыкалық жетекші ойынды өзі бастап, балаларға ырғақты қимылдарды көрсетіп жүреді.
Ән тыңдау
Педагог әнге қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды.
- Балалар, бүгін биіміз де, әніміз де күз туралы болып жатқанын байқадыңдар ма? Иә.
- Балалар, күз туралы әдемі ән бар, естіп көрейікші?! Д. Ботбаевтың «Күз әуені» әні. Әнін жазған композитор Д. Ботбаев.
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз (Аудиозапись песни Д. Ботбаева «Осенняя песня»).
 Күз әуені көңілді,
 Сарғайтады өңірді.
 Түрлі-түсті жапырақ,
 Көтереді көңілді.
- Кәне, балалар, шапалақ соғып отырып, әуенді тағы да қайталап тыңдайықшы! Керемет! Ән өте көңілді, балалар, солай ма? Иә.
Бір балаға өзі білетін әннің әуенін - ля - ля буыны арқылы орындауды, екінші балаға сөзін тақпақтап айтуды ұсынады.
Музыкалық жетекші әнді балалар толық қабылдағанша тыңдатады.
Педагог әнге қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды.
- Балалар, ән жазатын адамды кім деп атаймыз? Сазгер. Тамаша!
- Қандай сазгерлерді білеміз? Бота Бейсенова, Өтебай Байділдаев. Жарайсыңдар!
- Әннің сөзін кім жазады? Ақын. Жақсы.
- Әнді орындайтын адамды кім дейміз? Әнші. Керемет!
- Балалар, қандай ырғақты әндерді білеміз? «Ойыншықтар», «Топ-топ, балақан», «Қамажай». Тамаша, балалар!
- Енді, балалар, ән тыңдай отырып, күз кереметтерін тамашалайық!
Педагог Д. Ботбаевтың «Күз әуені» әнін және интербелсенді тақтаны қосып, күз кереметтерін көрсетеді.

- Күз көрінісі қандай керемет! Қараңдаршы, балалар! Күздің қандай ерекшеліктерін көріп отырсыңдар, балалар? Жапырақтар сарғайды, күн суытты, жаңбыр жауды, жемістер пісті. Бәрі де күз кереметі. Қазір ән тыңдаймыз.
Педагог балаларға әнді тыңдатып, сұрақтар қояды.
- Әнде не туралы айтылады? Күз туралы.
- Күздің қандай ерекшеліктерін байқадыңдар?
- Жарайсыңдар, балалар!
«Балақан» дидактикалық ойыны.
Ойынның мақсаты: музыка ырғағына сай қол соға отырып, әннің әуеніне қосылу.
Ойынның шарты: алақандарын басқалардан бөлек, жаңылысып соққандар айыбын өтеу үшін өлең немесе тақпақ айтып, би билеуі тиіс.
Балалар дөңгелене шеңбер жасап отырады. Музыка ойнаған кезде балалар ән ырғағына ілесіп, қол соғып, өлең айтады. Алақандарын басқалардан бөлек, жаңылыс соққандар, не басқадай бір қылығымен ойын тәртібін бұзғандар «кінәлі бала» болып табылады. Оларды ортаға жеке шығарып, кінәсін ақтау үшін ән мен тақпақ айтқызып, би билетеді.
 Кел, балалар, шапалақтап,
 Алақанды ұрайық.
 Жаңылғанды ортаға ап,
 Бір өнерін сұрайық.

Қайырмасы:
- Ла - ла - ла - ла,
- Балақан!
- Ла - ла - ла - ла,
- Алақан!

 Айып тартсақ саспайық,
 Қысылмайық қиналып.
 Кел ойынды бастайық,
 Келді достар жиналып.

Қайырмасы:
- Ла - ла - ла - ла,
- Балақан!
- Ла - ла - ла  ла,
- Алақан!
Бәрі қол шапалақтап, өлең қайырмасын айтып тұрады. Жаңылысқан баланы байқайды. Оны тапқан кезде айыбына ән, би немесе тақпақ сұрайды. Жаңылысқан бала айыбын өтеген соң, ойын одан әрі жалғасады.
Бәрі сол балаға бұрылып::
 Соғылғанда алақан,
 Жаңылдың сен, балақан!
 Шаю үшін айыбыңды,
 Көрсет бір өнеріңді.
Ойын балалардың қалауы бойынша қайталанады. Жақсы ойнаған балаларға түрлі түсті жапырақтардың бейнесі салынған таңбалауыштар үлестіріледі.
Педагог:
- Балалар, осы жылдан бастап әрқайсыңда жеке портфолио бар екені естеріңде ме? Сол портфолиоға бүгінгі алған таңбалауыштарыңды сала беріңдер. Жылдың аяғында кімнің портфолиосы толық болады, сол балаға сыйлық беріледі. Кәне, балалар, портфолиоларыңды ашып көрсетіңдерші! Жарайсыңдар, енді таңбалауыштарыңды салып қойыңдар.
Дауыс жаттығулары
Педагог балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, денемізді тік ұстап, орындықтың шетіне отырамыз.
- Балалар, тауда келе жатып, бір-бірімізден көз жазып қалдық. Бір-бірімізді табу үшін қалай айғайлаймыз?
Балалар, үндемей қалады.
- Балалар, алдымен ақырын «аууу» дейміз. Кәне бәріміз, ақырын «аууу» дейміз.
Балалар қайталайды.
- Біздің дауысымызды ешкім естімеді, қаттырақ дауыстап тағы да «аууу» дейміз.
Балалар қайталайды.
- Балалар, дауысымызды ешкім естімеген сияқты ғой, одан да қаттырақ «аууу» дейміз.
Балалар қайталайды. Сол кезде «аууу» деген жаңғырық естіледі.

- Естідіңдер ме, балалар, біз іздеген адамдар табылды.
Педагог балаларға картон қағаздан жасалған аспаптардың үлгілерін (домбыра, қобыз, сыбызғы, дабыл) үлестіріп береді.
- Балалар, бәріміз «Көңілді музыканттар» болайықшы!?
Балалар таңырқап қалады.
- Балалар, аспаптардың үнін әндете отырып, аспапты ұстау, оны ойнау ерекшелігін көрсету керек.
- Мен сөздерін айтып отырамын, ал сендер аспаптарда ойнап отырасыңдар, керек жерінде сөзін қайталайсыңдар. Мысалы, «дан-диги-дан» дегенде қайталайсыңдар.
- Бастаймыз, балалар!
 Домбыраны қолға алып,
 Ән айтамыз толғанып.
 Дан-диги-дан.
 Қобыз аспап киелі,
 Оны бәрі сүйеді.
 Пара-ри, пара-ри.
 Сыбызғыны үрлейміз,
 Жалқаулықты білмейміз.
 Ду-ду-ду.
 Трам-та соқса барабан,
 Қызыға жұрт қараған.
 Трам-та-та.
- Жарайсыңдар, балалар!
Ән салу
- Балалар, сары алтындай сары күзде күз туралы ән бастайық.
Бота Бейсенованың әні «Алтын күз».

Әнді хор мінбесіне барып үнтаспаға қосылып, шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Музыкалық жетекші әнге дирижерлық қызмет көрсетеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақтық суретін көрсететін үлкен, кіші алмаларға қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша әнімізге қосылуға «әнші құстар» да келді.
Балаларға құстармен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа айтқызады, қайырмасын барлық топ бірге қосылып орындауларын үйретеді.
«Музыкалық үйшік» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойын шарты: музыкалық аспаптардың үнін дауыс тембріне қарай ажырату және қандай аспап екенін айту.
Ойынның мақсаты: балаларды музыкалық аспаптардың тембрін ажырата білуге жаттықтыру.
- Балалар, қазір қызық ойын ойнаймыз. Мына үйшікті көріп тұрсыңдар ма?
- Иә.
- Балалар осы үйшіктің ішінде әртүрлі аспапта ойнайтын музыканттар тұрады. Ол музыканттар әртүрлі аспаптарда ойнайды. Сендер сол музыканттар ойнаған аспаптардың дыбыстарын ажыратып, қандай аспап екенін атауларың қажет.
- Балалар, ойынға дайынсыңдар ма? Иә. Олай болса, балалар, мен музыканттардың қасына барып, қандай аспаптарда ойнайтынын көрейін. Ал, сендер сол ойналатын аспаптың дыбысын мұқият тыңдаңдар. Қай аспаптың дыбысы екенін білсеңдер, қолдарыңдағы аспаптар бейнеленген карточкаларыңмен үйдің әйнегін жабасыңдар
Шымылдықтың артында тұрып, музыкалық аспапта ойнап әндетеді. Аспап үнін таныған бала аспаптардың суреті бар карточканың ішінен сәйкес келетінін алып, үйдің бір әйнегін жабады. Осылайша барлық терезелер толық жабылуы керек. Педагог пен музыкалық жетекші балалардың ойынын бақылайды, тиісті жерінде ескерту жасап отырады.
Қорытынды
- Балалар, жапырақтар қай кезде сарғаяды? Күзде. Дұрыс!
- Бүгін күзге байланысты қандай ән тыңдадық? Күз туралы. Жақсы!
- Қай сазгердің әні? Д. Ботбаев «Күз әуені» әні. Тамаша!
- Қандай ән айттық? Алтын күз туралы. Жақсы.
- Әнді шығарған сазгер кім? Б. Бейсенова. Жарайсыңдар!
- Оқу қызметі ұнады ма? Иә.
- Бәрекелді, балалар, бүгінгі оқу қызметі сәтті өтті! Рақмет! Сау болыңдар!

Сейсенбі

Бейсенбі

Кесте бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті

Тақырыбы: «Күзге ән арнайық»

Міндеті: Балалардың музыканы тыңдай білуге қызығушылықтарын арттыру; әнді тыңдай отырып, сын-сипатын ажыратуды үйрету; әннің сөздік мағынасын түсініп, бірге айта білу қабілетін қалыптастыру; музыка әуенімен бірге би ырғақтарын жасай білу дағдысын жетілдіру; дыбысты есту қабілетін арттыруды пысықтау.       

Балалардың қолдарына жапырақтарды таратады. 
Балалар И.Соколовскийдің «Марш» әуенімен залға кіреді. Педагог балаларға денелерін түзу, бастарын тік, өздерін еркін ұстау керектігін ескертеді. Балалар музыка әуенімен залдың ортасына келіп тұрады.
- Балалар, шеңбер бойымен отырамыз. 
Педагог интербелсенді тақтадан Күз ханшайымын көрсетеді. 

- Балалар, Күз ханшаймы өзімен бірге жапырақтарын ала келіпті. Күз мезгілі қандай әдемі. 
- Балалар, жапырақтарды ұстап тербелейікші. 
- Енді, балалар, мына әуеннің ырғағын тыңдап тербелейік. Баяу жел соқса, жапырақтар баяу қозғалады. Қатты жел соқса, жапырақтар қатты тербеледі. Балалар желдің ырғағына қарай жапырақтарды ұстап тербеледі. 

- Жарайсыңдар, балалар!.

Музыкалық-ырғақты қимылдар
 Педагог балалардың назарын өзіне аударып: 
- Балалар, бүгін украин халқының «Жапырақтар биі» атты әуеніне ырғақты қимылдарды жасаймыз. Мен көрсететін қимылдарды мұқият қарап алыңдар, жарай ма? 
Музыкалық жетекші балаларды қатарға тұрғызады. 
 Музыка басталғанда балалар жапырақтарын қолдарына ұстап, бір орында тұрып жапырақтарын оң және сол жаққа кезек-кезек сермеу жаттығуларын жасайды. Орындарында тұрып айналады, арасында музыка тоқтағанда балалар орындарында тұрып, аяқтың ұшымен шашырап жүріп, екі және төрт баладан бірігіп, жапырақ ұстаған қолдарын жоғары көтеріп, адымдау, музыка соңында жапырақтарын әуеге көтеріп залды айналады. Бидің аяғында балалар жерге отырып, беттерін жапырақтармен жабады. Музыка аяқталғанда жапырақтарын оң жаққа көтеріп, сол аяқтарын ұшын алдыға созып биді аяқтайды. Басында музыкалық жетекші биді өзі бастап, ырғақты қимылдарды көрсетіп жүреді.
Ән тыңдау 
- Балалар, Күз ханшайымы сендермен бірге орманға барып серуендегісі келеді. Күз кереметін көрсетіп, суретке түскісі келеді екен. Барлығымыз барамыз ба?
Балалардың жауаптары. 
Педагог интербелсенді тақтаны қосып, балаларға күзгі орманды көрсетеді. 

- Мына керемет табиғатқа қарап, ән салмауға бола ма? Балалар алдыңғы оқу қызметінде қандай ән үйрендік?
- Иә, дұрыс айтасыңдар, балалар, Д. Ботбаевтың «Күз әуені» әні. 
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз. Денемізді еркін ұстаймыз.
Д. Ботбаева «Осенняя песня»
- Жарайсыңдар, балалар, әнді жаттап алыпсыңдар, әуенді тағы да қайталап тыңдайық.
- Осы ән сендерге қандай көңіл-күй сыйлайды?
- Иә, көңіл-күй көтеріліп қалады.
Педагог бір балаға өзі білетін әннің әуенін «- ля - ля» буыны арқылы орындауды, екінші балаға сөзін тақпақтап айтуды ұсынады.
Музыкалық жетекші әнді балалар қабылдағанша тыңдатады. 
- Балалар, жаңбыр жауса біздің көңіл-күйіміз қандай болады?
- Иә, дұрыс айтасыңдар, балалар, сәл мұңайып қаламыз.  
- Күн шықса көңіл-күйіміз қалай өзгереді?
- Иә, көңіл-күйіміз бірден көтеріледі.
«Күн мен жаңбыр» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойынның мақсаты: балаларды музыканың әртүрлі сыр-сипатын ажыратуға баулу (көңілді, ойнақы, сабырлы, мұңды). Шығармалардың көңіл-күйін сезіне білуге үйретеді.
Ойынның шарты: көңілді күн мен бұлттың суреттері бейнеленген карточкалар таратылады. Балалар екі түрлі шығарманы тыңдап, әуен сипатына сәйкес суретті көрсетеді.
Дауысқа арналған жаттығулар
Педагог ән айтпас бұрын, балалардың дауыстарын жаттықтырып алады. 
- Балалар, денемізді тік ұстап, орындықтың шетіне отырамыз. 
Педагог көрсеткішпен лақтардың жайылып жүргендерін көрсетеді. 

- Балалар, суреттен қандай жануарларды көріп тұрсыңдар?
- Иә, лақтар. Дұрыс айтасыңдар.
- Ендеше, балалар, мына сүйкімді лақтарға қарап, тақпақты қайталайық. 
Лағым 
Шөре-шөре, лағым, 
Тентек болма, шырағым, 
Секектеме, деміңді ал, 
Селтеңдемей құлағың. 
- Жарайсыңдар, балалар!
Ән салу
Б. Бейсенованың «Алтын күз» әні.
(әні, сөзі: Бота Бейсенова)
- Балалар, сары алтындай сары күзде ән бастайық. Бота Бейсенованың әні «Алтын күз».
Әнді хор мінбесіне барып айтады. Үнтаспаға қосылып, шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Музыкалық жетекші әнге дирижерлық қызмет көрсетеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақтық суретін көрсететін үлкен және кішкентай алмаларға қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша әнімізге қосылуға «әнші құстар» келді.
Музыкалық жетекші құстармен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа айтқызып, қайырмасын барлық топ бірге қосылып орындауды үйретеді.
«Төмен және жоғары дыбыстар» музыкалық-дидактикалық ойыны.
Ойынның мақсаты: шығарманы тыңдап отырып, оның динамикалық бояуларын, дауыс күштілігін ажыратуды үйрету.
Ойынның шарты: бірдей және әртүрлі көлемдегі сары қоңыраулардың суреті салынған карточкалар үлестіріледі. Шығарманы тыңдап, төменгі дыбысқа үлкен қоңырау, орташа дыбысқа көлемі орташа қоңырау, жіңішке дауыстағы әуенге кішкентай қоңырау бейнеленген карточканы көрсетеді.
Қорытынды
Педагог ұйымдастырылған іс-әрекетін қорытындылап: 
- Балалар, бүгінгі ұйымдастырылған іс-әрекеті ұнады ма?
Балалардың жауаптары.
- Біз қандай әндер жаттап алдық?
- «Күз әуені» әні.  
- «Күз әуені» әніңде не туралы айтылған?
- Иә, дұрыс айтасыңдар, күз туралы айтылған. 
- Жарайсыңдар! Рақмет! Осымен ұйымдастырылған іс-әрекеті аяқталды. 
- Сау болыңдар! 

Тақырыбы: «Күз жомарт»

Міндеті: Балалардың музыканы тыңдай білу қабілетін арттыру; әнді тыңдап отырып, сыр-сипатын ажыратуды үйрету; дыбыс ұзақтығы туралы ұғым беру; дыбысты есту қабілетін жетілдіру.
 Сәлемдесу
Балалар залға Қ. Шілдебаевтың «Жүгіру» атты шығармасының әуеніне жеңіл жүгіріп кіреді. Музыкалық жетекшінің белгі беруі бойынша ирек жасау, айналып жүгіру, жанымен жүгіру жаттығуларын жасайды. Жеңіл адыммен залдың ортасына келіп тұрады.
Педагог:
- Балалар, күз сыйы дегенді қалай түсінесіңдер? Иә, көкөністер, жемістер, жидектер. Жарайсыңдар, балалар! Бәріміз шеңбер бойымен тұрамыз. Бәрекелді! Енді, менімен бірге қимылды қайталаймыз:
- Сәлемдесіп алайық (балалар қолдарын жанына жаяды),
- Амансыз ба, халайық! (балалар қолдарын жоғары көтереді).
- Күздің жомарт кезінде (балалар қол білезіктерін айналдырады),
- Күздің сыйын алайық! (балалар қолдарын жоғары көтереді).
Балалар педагогпен бірге қимылдарды қайталайды.
- Балалар, осы шеңбер бойымен жүре отырып, алдарыңда тұрған сылдырмақтарды алып, қатар түзеп тұрамыз.
Музыкалық-ырғақты қимылдар
- Балалар, бәріміз шеңбер жасап тұрайық. Енді орнымызда тұрып, бірге адымдаймыз. Мен бірден үшке дейін санай бастағанда, бәріміз бірге адымдаймыз. Жарайсыңдар! Енді, музыка әуенімен адымдаймыз.
(Аудиозапись «Игра с погремушками» Е. Омирова).
Е. Өміровтің «Сылдырмақпен ойын» шығармасы бойынша музыка жетекшісі балаларға бірінің артынан бірі жеңіл адыммен жүру керектігін көрсетеді. Балалар жүргенде аяқ-қол үйлесімділігін сақтап, денелерін тік ұстап, қолдарындағы сылдырмақтарды еркін қозғауы қажет. Жүргенде адымды сол аяқпен бастап, оң қолдарымен сылдырмақты ойнату керектігі ескертіледі. Музыкалық жетекші ойынды өзі бастап, қимылдарды көрсетіп жүреді. Арасында музыка тоқтағанда балалар орындарында тұрып, барлығы бірге адымдайды, сылдырмақтарды жоғары көтеріп сылдырлатады. Сылдырмақпен би адымы жеңіл, көтеріңкі көңіл-күймен орындалады.

Ән тыңдау
Педагог балаларға:
- Балалар, тақтаға қарайықшы?!
Балалар тақтаға қарайды.
- Кімнің суретін көріп тұрсыңдар? Атаның. Жақсы.
- Ата не істеп тұр? Жүріп келе жатыр. Тамаша.
- Балалар, атаның қолында не бар? Таяқ. Дұрыс.
- Балалар, атаға таяқ не үшін қажет? Жүру үшін. Жақсы.
- Ата туралы әндер өте аз екен, балалар. Біз ата туралы әндерді де білуіміз керек. Сондай әндердің бірі Е. Құсайыновтың «Менің сүйікті атам» әні.
(Аудиозапись песни Е. Кусайынова "Дорогой мой дедушка"). 
Сол әнді тыңдап көрейікші, балалар! Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз.
- Балалар, ән қалай аталады? «Менің сүйікті атам». Дұрыс.
- Балалар, әннің әуенін жазған Е. Құсайынов, қайталайық. Жарайсыңдар!
 Айналайын аташым,
 Берген маған батасын.
 Ұйықтамайсың аташым,
 Тыншып, қашан жатасың?
- Балалар, менімен бірге шапалақтап, әнді тағы да қайталап тыңдайықшы! Керемет! Бәріңнің аталарың бар ма, балалар? Бәріміз қосылып әнді тағы тыңдаймыз. Музыкалық жетекші балаларға әнді қайта тыңдатып, сұрақтар қояды:
- Балалар, әнін жазған сазгер кім? Е. Құсайынов. Дұрыс.
- Балалар, біз тыңдаған ән қалай аталады? «Менің сүйікті атам». Жарайсыңдар!
«Біздің саяхат» дидактикалық ойыны
Мақсаты. Балғаның дыбысы арқылы көңіл күйді білдіртуді үйрету.
- Балалар, қазір ойын ойнаймыз. Бәріміз шеңбер жасап отырамыз.
Балалар шеңберде отырады, музыкалық жетекші балаларға саяхатқа баратындарын айтады.
- Балалар, қазір бәріміз саяхатқа барамыз. Менің қолымдағы музыкалық балға бізге көмектеседі. Мен айтқан сөздерді көз алдарыңа елестетіп, қимыл қозғалыстарды орындаймыз.
- Дайынбыз ба, балалар? Иә.
- Онда бастаймыз.
 Баспалдақтан баяу, асықпай түсеміз (балалар аяқтарын кезек-кезек жүргендей қозғайды),
 Далаға шықтық, күннің көзіне қуанып жүгірдік (балалар қолдарын жоғары көтереді, аяқтарын кезек-кезек жүгіргендей қозғайды),
 Айгерім допты алып жерге соға бастады (балалар екі қолдарымен кезек-кезек доп ұрғандай қимыл жасайды),
 Балалар тез секірді (балалар екі аяқтарын біріктіріп, секіргендей қимыл жасайды),
 Бірақ, күн күркіреп жаңбыр жауа бастады, алдымен ақырын, сосын қатты жауды.
 Балалар қорқып тез-тез балабақшаға оралды (балалар екі қолдарын біріктіріп, жаңбыр жауғандай қимыл жасайды, саусақтарын басында ақырын қимылдатады, соңында тез-тез қимылдатады). Музыкалық жетекші осы қимылдардың барлығын музыкалық балғамен ойнайды.
- Жарайсыңдар, балалар!
Педагог балаларға марапат ретінде жемістер бейнеленген таңбалауыштарды үлестіреді.
- Балалар, осы жылдан бастап әрқайсыңда жеке портфолио бар екені естеріңде ме? Жарайсыңдар, енді таңбалауыштарыңды салып қойыңдар.

Дауысқа арналған жаттығулары
Педагог ән салудың алдында балаларға дауысқа арналған жаттығуларды орындатуы міндетті болып табылады. Дем алу ән айту кезінде қалыптасады. Дем алу ән айтардың алдында және музыкалық шумақтан кейін жүргізіледі. Сөз ортасында дем алу жүргізілмейді. Педагог мынадай бағытта дауыс жаттығуларын жүргізеді.
- Балалар, орындықтың шетіне отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз. Жарайсыңдар!
- Енді, балалар, менімен бірге қайталаймыз.
 Біз көңілді балалармыз,
 Бір орында тұрмаймыз.
- Ля-ля-ля (екі рет қайталанады).
Дем алу бір жолдан кейін жүргізіледі және ән шумағы ақырын, әрі асықпай орындалуы керек.
 Біз сабырлы балалармыз,
 Біз апайды тыңдаймыз.
- Ля-ля-ля (екі рет қайталанады).
- Жарайсыңдар, балалар!
- Енді, балалар, дауысқа араналған жаттығуларды бірге жасаймыз.
- Балалар, тырналар қалай дыбыстайды екен? Көрейік.
 Аспан ашық, дала кең,
 Кел, қоныңдар тырналар.
 Мен сендерге жем берем,
 Дос болайық, тырналар.
- Тырау-тырау-тырау-тырау!
- Тырау-тырау-тырау-тырау!
- Тамаша!
Ән салу
Д.Ботбаевтың «Күз жомарт» әні
(әнін жазған: Д.Ботбаев).
Музыкалық жетекші:
- Балалар, жомарт күз туралы ән бастайық.
- Балалар, әнді тыңдап алайық. Әнді тыңдап отырып, күзде пісетін жемістерді тамашалайық!
«Күз жомарт» әні қосылады (Аудиозапись песни Д.Ботбаева «Щедрая осень»). Интербелсенді тақтаны қосып,
(Видеоролик. Дары осени (деревья яблони, груши, сливы, алхоры) күзде пісетін жемістерді көрсетеді.
- Күз мезгілі қандай керемет! Қараңдаршы, балалар! Күзде қандай жемістер көп піседі? Қандай жемістерді көріп отырсыңдар, балалар? Алма, алмұрт, өрік, алхоры.  Барлығы күз жемістері. Ән айтамыз.
Педагог балаларға әнді тыңдатып, сұрақтар қояды:
- Әнде не туралы айтылады? Күз мезгілінің ғажаптары туралы.
- Күзде піскен қандай жемістерді көрдіңдер? Жарайсыңдар, балалар!
Әнді хор мінбесіне барып үнтаспаға қосылып айтады, шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Музыкалық жетекші әнге дирижерлық қызмет көрсетеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақтық суретін көрсететін үлкен және кішкентай жемістерге қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша әнімізге қосылуға «әнші жемістер» де келді.
Балаларға жемістермен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа айтқызып, қайырмасын барлық топ бірге қосылып орындауды үйретеді.
«Менің балапандарым қайда?» музыкалық-дидактикалық ойын
(Балалардың дыбысты жоғары есту қабілетін дамыту мен бағдарлама материалын бекітуге арналған)
Ойын шарты: балаларды жоғары және төмен дыбыстарды ажырата білуге жаттықтыру.
Ойынға қажетті жабдықтар: қаз, үйрек, тауық пен құстың суреттері салынған төрт үлкен карточка, қаздың, үйректің тауықтың, құстың ұядағы балапандары салынған кішкентай карточкалар.
Ойын барысы: балалар музыкалық жетекшіге қарама-қарсы жаққа жартылай шеңбер жасап отырады, әрқайсының қолында кішкентай карточкалар бар.
Педагог балаларды шеңбер бойынша отырғызып:
- Балалар, қазір біз «Менің балапандарым қайда?» ойынын ойнаймыз. Ол үшін музыкалық жетекшінің әңгімесін тыңдап алыңдар.
Музыкалық жетекші әңгімесін бастайды:
- Бір аулада балапандарымен үйрек (қаз) өмір сүріпті. Ауланың сыртындағы ұяда бір құс балапандарымен тұрыпты. Бірде қатты жел соғып, жаңбыр жауды да, барлығы тығылып қалады. Ең бірінші болып өз балапандарын үйрек шақырады.
- Менің балапандарым, сүйкімді балақандарым, қайда? Кря, кря!» (бірінші октаваның «-ре» дыбысы бойынша ән салады). Қолдарында үйректің балапандарының суреті бар карточкаларды балалар көтеріп, былай деп жауап береді.
- Кря - кря, біз мұндамыз» (екінші октаваның «-ля» дыбысы бойынша ән салады).
Музыка жетекшсі:
- Балалар, үйрек өз балапандарын тапқанына қатты қуанды (карточкаларды жинап алады). Енді, қалған құстарға балапандарын тауып алуға көмектесейік. Ойын барлық құстар өз балапандарын тауып алғанша жалғасады. Педагог балаларды жалықтырып алмау үшін:
- Балалар, құстар қанатын қалай қағады, олар қалай жүруші еді? - деп, құстардың қимылдарын көрсетуін сұрайды. Балалардың барлығына бірдей қанат қағу, шапалақтау қимылдарын жасау қажеттілігі ескертіледі. Алдымен педагог өзі бастап құстардың қалай қанат қағып, қалай жүретіндерін көрсетеді.
Қорытынды:
- Балалар, оқу қызметі ұнады ма? Иә.
- Балалар, оқу қызметінде қандай ән тыңдадық? «Менің сүйікті атам» әнін. Тамаша!
- Қандай ән айтуды үйрендік? «Күз жомарт» әнін айттық. Жарайсыңдар!
- «Күз жомарт» әнін жазған сазгер кім? Д. Ботбаев. Жақсы!
- Балалар, бүгін оқу қызметінде белсенді болдыңдар.
Балалар қуанып қалады.
- Балалар, оқу қызметімізді аяқтаймыз. Сау болыңдар!

Сейсенбі

Бейсенбі

Кесте бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті

Тақырыбы: «Тәтті нан»

Міндеті: Балалардың музыканы тыңдап отырып, оның сыр-сипатын ажырата білу қабілетін арттыру; әнді тыңдағанда дыбыс ұзақтығы туралы ұғымын қалыптастыру; дыбысты есту қабілетін жетілдіру; музыка әуенімен бірге би ырғақтарын үйлесімді жасай білу дағдысын жетілдіру.

.Сәлемдесу
Оқу қызметі басталысымен балалар И.Соколовскийдің «Марш» шығармасының әуеніне залға кіреді. Педагог балалардың адымдарына бақылау жасап:
- Балалар, басымызды тік ұстаймыз, еркін жүреміз, адымды кең аламыз. Жарайсыңдар!
Балалар музыка аяқталғанша залдың ортасына келіп тұрады.
Педагог балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, нанды бәріміз жақсы көреміз. Нанның қандай қасиеті бар, балалар? «Ас атасы – нан!», «Нан болса, ән де болады» деген сөздер бекер айтылмаған, балалар. Жарайсыңдар, балалар, бәріміз шеңбер бойымен тұрамыз. Бәрекелді!- Балалар, қазір менімен бірге сәлемдесу тақпағы мен қимылдарды қайталаймыз:
 Қасиетті нанымда (балалар қолдарын жанына жаяды),
 Бабалардың тегі бар (балалар қолдарын жоғары көтереді).
 Бар құдірет нанымда (балалар қол білезіктерін айналдырады),
 Беріп сәлем, алыңдар (балалар қолдарын жоғары көтереді)! 
Балалар педагогпен бірге қимылдарды қайталайды.
- Жарайсыңдар, балалар!

Музыкалық-ырғақты қимылдар
Е. Андосовтың «Біз билейміз» атты шығармасының (Аудиозапись "Мы танцуем" Е. Андосова) әуеніне балаларды шеңберге тұрғызады.
- Балалар, шеңберді кең, әдемі етіп жасайықшы. Міне, жарайсыңдар! Енді, балалар, музыка әуенімен маған ілесе қимылдарды қайталаймыз.
Музыканың сыр-сипатына сай ырғақты қимылдарды жасауды үйретеді. Балалар шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді, төмен түсіреді, орындарында тұрып жеңіл секіреді. Музыкалық жетекшінің көрсетуімен ерікті қимылдарды орындайды. Балалардың эмоциялық көңіл-күйі музыка сипатына сай ырғақты қимылдармен үйлесімді болуы тиіс.
Ән тыңдау
Педагог балаларды шеңбер бойымен орындықтарға отырғызып:
- Балалар, тақтаға қарайықшы?!
Балалар тақтаға қарайды
- Кімнің суретін көріп тұрсыңдар? Балалардың. Жақсы!
- Балалар не істеп тұр? Адымдап бара жатыр. Тамаша!
- Балалар, қыздар мен ұлдар қалай адымдап бара жатыр?
- Көңілді адымдап бара жатыр. Жақсы.
- Балалар, сендер де осылай көңілді адымдауды білулерің керек. Қазір біз Б. Жүсіпалиевтің «Көңілді марш» әнін (Аудиозапись песни Б. Жусипалиева "Веселый марш") тыңдап көрейікші, балалар! Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз.
- Балалар, ән қалай аталады? «Көңілді марш». Дұрыс!
- Балалар, әннің әуенін жазған Б. Жүсіпалиев, қайталайық. Жарайсыңдар!
 Адымдаймыз алға,
 Бұрыламыз солға.
 Бұрыламыз оңға,
 Салтанатпен алға.
- Балалар, менімен бірге шапалақтап, әнді тағы да қайталап тыңдайықшы! Керемет! Бәрің орындарыңнан тұрыңдар, балалар? Әнді бәріміз тағы да қосылып тыңдаймыз, енді орнымызда тұрып, әннің әуенімен адымдаймыз. Музыкалық жетекші балаларға әнді қайта тыңдатып, сұрақтар қояды.
- Балалар, әнін жазған сазгер кім? Б.Жүсіпалиев. Дұрыс!
- Балалар, біз тыңдаған ән қалай аталады? «Көңілді марш». Жарайсыңдар!

«Көңілді-мұңды» дидактикалық ойыны
(музыкалық туындының ерекшелігін анықтау үшін)
Мақсаты. Әуеннің көңілді не мұңды болуын түсінуді үйрету. 
Ойынға қажетті материалдар: төрт үлкен карточкада көңілді құлыншақ, көңілді ойыншықтар (тиін немесе піл), мұңайған ит, мұңайып тұрған қоян. Осы кейіпкерлердің суреттері салынған бірнеше кішкентай карточкалар.
Ойын барысы.
Музыкалық жетекші әртүрлі әуендерді орындайды. Балалар әуенді тыңдайды, оған сәйкес карточканы көрсетеді.
- Балалар, екі топқа бөлінесіңдер. Қай топтың балалары жеңеді, сол топ тәтті тоқаш бейнеленген таңбалауыштарды алады.
- Ал, енді ойынды бастаймыз. Топтағы балалар карточкаларын көрсетуге дайын отырады.
Көңілді
Жылқы жағалауда жүр екен.
Жасыл желек үстінде.
Ол басын шұлғып,
Қара жалын желпілдетіп,
Алтын жүгенін сылдырлатып,
Сыңғыр, сыңғыр ете.
Тағып алған қоңыраулары,
Жорғалап ол жүреді

Мұңды
Мұңды көңілсіз жануарлар,
Олар ауырып қалған шығар.
Қоянның аяғы ауырып тұр,
Тұнжырап мұңайып тұр.
Иттің басы ауырып тұр.
Балалар топпен жарысып, карточкаларын көрсетеді. Жеңген топтың балаларына тәтті тоқаш бейнеленген таңбалауыштар үлестіріледі.
Дауысқа арналған жаттығулары
- Балалар, орындықтың шетіне отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз. Жарайсыңдар!
- Енді, менімен бірге қайталаймыз.
- га-га,
- ду-ду,
- ко-ко,
- ля-ля.
- Жарайсыңдар!
- Енді, балалар, ешкі лағын қалай шақырады, естідіңдер ме?
- Олай болса, менімен бірге қайталап отырамыз.
Лағым
- Шөре-шөре, лағым,
- Тентек болма, шырағым,
- Секектеме, деміңді ал,
- Селтеңдемей құлағың. Тамаша!
- Балалар, көкек қалай шақырады?
Балалар:
- Кө-кек, кө-кек.
- Жақсы.
- Ендеше, балалар, бәріміз көкек болайық.
Көкек
 Ағашта биік,
 Бір құсты көрдік.
 Сайрайды сол құс,
 Сайрайды талмай.
 Кө-кек, кө-кек,
 Аты оның содан,
 Атанған кө-кек.
- Тамаша, жарайсыңдар, балалар!
Ән салу
- Балалар, «Нан болса, ән де болады» дегендей, бүгін біз нан туралы ән сала отырып, ұннан жасалатын аспаздық өнімдерді тамашалайық!
Б. Аманжоловтың «Тәтті нан» әнін қосып (Аудиозапись песни Б. Аманжолова "Вкусный хлеб"), интербелсенді тақтадан ұннан жасалатын аспаздық өнімдерді көрсетеді.

- Аспаздақ өнімдер қандай керемет! Қараңдаршы, балалар! Ұннан жасалатын аспаздық өнімдердің түрлері қандай көп! Енді, әнді тыңдаймыз.
Педагог балаларға әнді тыңдатып, сұрақтар қояды:
- Әнде не туралы айтылады? Нан туралы. Жарайсыңдар, балалар!
- Енді, балалар, ән айтамыз!
Педагог балаларға әнді тыңдатып, тағы да сұрақтар қояды:
- Әнде не туралы айтылады? Нан туралы.
- Әнді жазған сазгер кім? Б. Аманжолов. Жарайсыңдар, балалар!
Әнді хор мінбесіне барып үнтаспаға қосылып, шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Әнге дирижерлық қызмет көрсетеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақтық суретін көрсететін үлкен, кішкентай, тәтті тоқаштарға қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша әнімізге қосылуға «әнші тоқаштар» да келді.
Балаларға тоқаштармен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа айтқызып, қайырмасын барлық топ қосылып бірге орындауға үйретеді.
«Bells» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойынның мақсаты: балалардың дауысты дыбыстар арқылы ажырата білу қабілетін дамыту.
Ойын шарты: әуеннің сипатына қарай қоңырауларды пайдалану.
Балаларды үш топқа бөледі, балалардың әрқайсысында қоңыраудың үш түрі (үлкен, орташа және кішкентай). Егер, кең өлшемдегі әуен естілсе, ойыншылар үлкен қоңырауды көтеруі керек. Қалыпты әуенге орташа, тыныш, ақырын ойналатын әуенге кішкентай қоңырауды көтеріп, сылдырлатуы керек.
Қорытынды
Балалардың бүгінгі білімін бекіту мақсатында:
- Балалар, нан қандай? Қасиетті. Керемет!
- Нанның дәмі қандай? Балдай! Тамаша!
- Бидайдың дәмі қандай? Дәмді. Жарайсыңдар!
- Балалар, қандай ән айттық? «Тәтті нан» әнін.
- Балалар, бүгін біз жақсы демалдық!
- Оқу қызметі аяқталғанда не айтамыз? Дұрыс, балалар!
- Балалар, бүгінгі оқу қызметіне бәрің жақсы қатыстыңдар! Оқу қызметі ұнады ма? Жақсы, сау болыңдар!

Тақырыбы: «Тәтті нан»

Міндеті: Балалардың музыканы тыңдап отырып, оның сыр-сипатын ажырата білу қабілетін арттыру; әнді тыңдағанда дыбыс ұзақтығы туралы ұғымын қалыптастыру; дыбысты есту қабілетін жетілдіру; музыка әуенімен бірге би ырғақтарын үйлесімді жасай білу дағдысын жетілдіру.

.Сәлемдесу
Оқу қызметі басталысымен балалар И.Соколовскийдің «Марш» шығармасының әуеніне залға кіреді. Педагог балалардың адымдарына бақылау жасап:
- Балалар, басымызды тік ұстаймыз, еркін жүреміз, адымды кең аламыз. Жарайсыңдар!
Балалар музыка аяқталғанша залдың ортасына келіп тұрады.
Педагог балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, нанды бәріміз жақсы көреміз. Нанның қандай қасиеті бар, балалар? «Ас атасы – нан!», «Нан болса, ән де болады» деген сөздер бекер айтылмаған, балалар. Жарайсыңдар, балалар, бәріміз шеңбер бойымен тұрамыз. Бәрекелді!- Балалар, қазір менімен бірге сәлемдесу тақпағы мен қимылдарды қайталаймыз:
 Қасиетті нанымда (балалар қолдарын жанына жаяды),
 Бабалардың тегі бар (балалар қолдарын жоғары көтереді).
 Бар құдірет нанымда (балалар қол білезіктерін айналдырады),
 Беріп сәлем, алыңдар (балалар қолдарын жоғары көтереді)! 
Балалар педагогпен бірге қимылдарды қайталайды.
- Жарайсыңдар, балалар!

Музыкалық-ырғақты қимылдар
Е. Андосовтың «Біз билейміз» атты шығармасының (Аудиозапись "Мы танцуем" Е. Андосова) әуеніне балаларды шеңберге тұрғызады.
- Балалар, шеңберді кең, әдемі етіп жасайықшы. Міне, жарайсыңдар! Енді, балалар, музыка әуенімен маған ілесе қимылдарды қайталаймыз.
Музыканың сыр-сипатына сай ырғақты қимылдарды жасауды үйретеді. Балалар шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді, төмен түсіреді, орындарында тұрып жеңіл секіреді. Музыкалық жетекшінің көрсетуімен ерікті қимылдарды орындайды. Балалардың эмоциялық көңіл-күйі музыка сипатына сай ырғақты қимылдармен үйлесімді болуы тиіс.
Ән тыңдау
Педагог балаларды шеңбер бойымен орындықтарға отырғызып:
- Балалар, тақтаға қарайықшы?!
Балалар тақтаға қарайды
- Кімнің суретін көріп тұрсыңдар? Балалардың. Жақсы!
- Балалар не істеп тұр? Адымдап бара жатыр. Тамаша!
- Балалар, қыздар мен ұлдар қалай адымдап бара жатыр?
- Көңілді адымдап бара жатыр. Жақсы.
- Балалар, сендер де осылай көңілді адымдауды білулерің керек. Қазір біз Б. Жүсіпалиевтің «Көңілді марш» әнін (Аудиозапись песни Б. Жусипалиева "Веселый марш") тыңдап көрейікші, балалар! Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз.
- Балалар, ән қалай аталады? «Көңілді марш». Дұрыс!
- Балалар, әннің әуенін жазған Б. Жүсіпалиев, қайталайық. Жарайсыңдар!
 Адымдаймыз алға,
 Бұрыламыз солға.
 Бұрыламыз оңға,
 Салтанатпен алға.
- Балалар, менімен бірге шапалақтап, әнді тағы да қайталап тыңдайықшы! Керемет! Бәрің орындарыңнан тұрыңдар, балалар? Әнді бәріміз тағы да қосылып тыңдаймыз, енді орнымызда тұрып, әннің әуенімен адымдаймыз. Музыкалық жетекші балаларға әнді қайта тыңдатып, сұрақтар қояды.
- Балалар, әнін жазған сазгер кім? Б.Жүсіпалиев. Дұрыс!
- Балалар, біз тыңдаған ән қалай аталады? «Көңілді марш». Жарайсыңдар!

«Көңілді-мұңды» дидактикалық ойыны
(музыкалық туындының ерекшелігін анықтау үшін)
Мақсаты. Әуеннің көңілді не мұңды болуын түсінуді үйрету. 
Ойынға қажетті материалдар: төрт үлкен карточкада көңілді құлыншақ, көңілді ойыншықтар (тиін немесе піл), мұңайған ит, мұңайып тұрған қоян. Осы кейіпкерлердің суреттері салынған бірнеше кішкентай карточкалар.
Ойын барысы.
Музыкалық жетекші әртүрлі әуендерді орындайды. Балалар әуенді тыңдайды, оған сәйкес карточканы көрсетеді.
- Балалар, екі топқа бөлінесіңдер. Қай топтың балалары жеңеді, сол топ тәтті тоқаш бейнеленген таңбалауыштарды алады.
- Ал, енді ойынды бастаймыз. Топтағы балалар карточкаларын көрсетуге дайын отырады.
Көңілді
Жылқы жағалауда жүр екен.
Жасыл желек үстінде.
Ол басын шұлғып,
Қара жалын желпілдетіп,
Алтын жүгенін сылдырлатып,
Сыңғыр, сыңғыр ете.
Тағып алған қоңыраулары,
Жорғалап ол жүреді

Мұңды
Мұңды көңілсіз жануарлар,
Олар ауырып қалған шығар.
Қоянның аяғы ауырып тұр,
Тұнжырап мұңайып тұр.
Иттің басы ауырып тұр.
Балалар топпен жарысып, карточкаларын көрсетеді. Жеңген топтың балаларына тәтті тоқаш бейнеленген таңбалауыштар үлестіріледі.
Дауысқа арналған жаттығулары
- Балалар, орындықтың шетіне отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз. Жарайсыңдар!
- Енді, менімен бірге қайталаймыз.
- га-га,
- ду-ду,
- ко-ко,
- ля-ля.
- Жарайсыңдар!
- Енді, балалар, ешкі лағын қалай шақырады, естідіңдер ме?
- Олай болса, менімен бірге қайталап отырамыз.
Лағым
- Шөре-шөре, лағым,
- Тентек болма, шырағым,
- Секектеме, деміңді ал,
- Селтеңдемей құлағың. Тамаша!
- Балалар, көкек қалай шақырады?
Балалар:
- Кө-кек, кө-кек.
- Жақсы.
- Ендеше, балалар, бәріміз көкек болайық.
Көкек
 Ағашта биік,
 Бір құсты көрдік.
 Сайрайды сол құс,
 Сайрайды талмай.
 Кө-кек, кө-кек,
 Аты оның содан,
 Атанған кө-кек.
- Тамаша, жарайсыңдар, балалар!
Ән салу
- Балалар, «Нан болса, ән де болады» дегендей, бүгін біз нан туралы ән сала отырып, ұннан жасалатын аспаздық өнімдерді тамашалайық!
Б. Аманжоловтың «Тәтті нан» әнін қосып (Аудиозапись песни Б. Аманжолова "Вкусный хлеб"), интербелсенді тақтадан ұннан жасалатын аспаздық өнімдерді көрсетеді.

- Аспаздақ өнімдер қандай керемет! Қараңдаршы, балалар! Ұннан жасалатын аспаздық өнімдердің түрлері қандай көп! Енді, әнді тыңдаймыз.
Педагог балаларға әнді тыңдатып, сұрақтар қояды:
- Әнде не туралы айтылады? Нан туралы. Жарайсыңдар, балалар!
- Енді, балалар, ән айтамыз!
Педагог балаларға әнді тыңдатып, тағы да сұрақтар қояды:
- Әнде не туралы айтылады? Нан туралы.
- Әнді жазған сазгер кім? Б. Аманжолов. Жарайсыңдар, балалар!
Әнді хор мінбесіне барып үнтаспаға қосылып, шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Әнге дирижерлық қызмет көрсетеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақтық суретін көрсететін үлкен, кішкентай, тәтті тоқаштарға қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша әнімізге қосылуға «әнші тоқаштар» да келді.
Балаларға тоқаштармен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа айтқызып, қайырмасын барлық топ қосылып бірге орындауға үйретеді.
«Bells» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойынның мақсаты: балалардың дауысты дыбыстар арқылы ажырата білу қабілетін дамыту.
Ойын шарты: әуеннің сипатына қарай қоңырауларды пайдалану.
Балаларды үш топқа бөледі, балалардың әрқайсысында қоңыраудың үш түрі (үлкен, орташа және кішкентай). Егер, кең өлшемдегі әуен естілсе, ойыншылар үлкен қоңырауды көтеруі керек. Қалыпты әуенге орташа, тыныш, ақырын ойналатын әуенге кішкентай қоңырауды көтеріп, сылдырлатуы керек.
Қорытынды
Балалардың бүгінгі білімін бекіту мақсатында:
- Балалар, нан қандай? Қасиетті. Керемет!
- Нанның дәмі қандай? Балдай! Тамаша!
- Бидайдың дәмі қандай? Дәмді. Жарайсыңдар!
- Балалар, қандай ән айттық? «Тәтті нан» әнін.
- Балалар, бүгін біз жақсы демалдық!
- Оқу қызметі аяқталғанда не айтамыз? Дұрыс, балалар!
- Балалар, бүгінгі оқу қызметіне бәрің жақсы қатыстыңдар! Оқу қызметі ұнады ма? Жақсы, сау болыңдар!

Сейсенбі

Бейсенбі

Кесте бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті

Тақырыбы: «Адам еңбегімен жыр»

Міндеті: Балалардың музыканы тыңдап отырып, оның сыр-сипатын ажырата білу қабілетін арттыру; әнді тыңдау арқылы дыбыс ұзақтығы туралы ұғымын қалыптастыру; дыбысты есту қабілетін жетілдіру; музыка әуенімен бірге би ырғақтарын үйлесімді жасай білу дағдысын жетілдіруді пысықтау.
Сәлемдесу
Оқу қызметі басталысымен И.Соколовскийдің «Марш» шығармасының әуеніне балалар залға кіреді. Педагог балалардың адымдарына бақылау жасап:
- Балалар, басымызды тік ұстаймыз, еркін жүреміз, адымды кең аламыз. Жарайсыңдар!
Музыка аяқталғанша балалар залдың ортасына келіп тұрады.
Педагог балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, сендер егістік дегенді естігендерің бар ма? Иә, балалар, егістікте егін егіледі. Егінге бидай, тары, күріш, қарақұмық, жүгері жатады. 
- Жарайсыңдар, балалар, бидайдан ұн тартылады. Ұннан барлық өнімдер пісіріледі. «Еңбекпен тапқан нан тәтті» деп  бекер айтылмаған. Қәне, балалар, бәріміз «Еңбекпен тапқан нан тәтті!» деп айтайықшы! 
- Ендеше, бүгін біз «Адам еңбегіне жыр» тақырыбына әңгімелесеміз. 
Музыкалық-ырғақты қимылдар
Музыкалық жетекші Е. Андосовтың «Біз билейміз» атты шығармасының әуеніне балаларды шеңберге тұрғызып:
- Балалар, шеңберді кең, әдемі жасайықшы. Міне, жарайсыңдар! Енді, музыка әуенімен маған ілесіп қимылдарды қайталаймыз. Музыканың сыр-сипатына сай ырғақты қимылдарды жасауды үйретеді. Балалар шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді, төмен түсіреді. Орындарында тұрып жеңіл секіреді. Музыкалық жетекшінің көрсеткен қимылдарды орындайды. Балалардың эмоциялық көңіл-күйі музыканың сипатына сай ырғақты қимылдармен үйлесімді болуы тиіс.
Ән тыңдау
Педагог интербелсенді тақтадан адымдап жүрген балаларды көрсетеді. 

- Балалар, мына бейнежазбада балалар не істеп жүр?
- Иә, дұрыс айтасыңдар, балалар адымдап жүр. 
- Осы балалар сияқты адымдайық. 
- Қанекей, орнымыздан тұрып, бастайық, 1, 2, 3 - 1, 2, 3
- Жарайсыңдар, ендеше біз Б. Жүсіпалиевтің «Көңілді марш» әнін тыңдап көрейікші, балалар!  
(Аудиозапись песни Б. Жусипалиева "Веселый марш")
Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз. 
- Балалар, ән қалай аталады? «Көңілді марш». Дұрыс.
«Әуенді сағат» музыкалық-дидактикалық ойын. 
Ойынның мақсаты: үйренген әндер мен әуендерді есте сақтап, бекітіп алу үшін қолданылады. Әртүрлі көңіл күйдегі әуендерді кіріспесінен немесе үзіндісінен тануға машықтандырады.
Ойынның шарты: әртүрлі шығармадағы кейіпкерлердің суреті салынған сағат бейнелі карточкалар беріледі. Музыкалық жетекші балаларға таныс ән немесе әуенді ойнайды. Балалар «Әуенді сағаттан» сол әннің мазмұнына сай суретті сағат тілін қозғау арқылы тауып береді.
Дауысқа арналған жаттығулар
Педагог:
- Балалар, орындықтың шетіне отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз. Жарайсыңдар!
- Енді менімен бірге қайталаймыз. 
- га-га,
- ду-ду,
- ко-ко,
- ля-ля.
- Жарайсыңдар, балалар!
- Балалар, ешкі лағын қалай шақырады? Естідіңдер ме? 
- Олай болса, менімен бірге қайталап отырамыз.
  Лағым    
 Шөре-шөре, лағым,
 Тентек болма, шырағым,
 Секектеме, деміңді ал,
 Селтеңдемей құлағың.
- Тамаша!
- Балалар, көкек қалай шақырады?
Балалар:
- Кө-кек, кө-кек.
- Жақсы.
- Ендеше, балалар, бәріміз көкек болайық.
   Көкек
 Ағашта биік,
 Бір құсты көрдік. 
 Сайрайды сол құс,
 Сайрайды талмай.
 Кө-кек, кө-кек, 
 Аты оның содан,
 Атанған кө-кек.
- Тамаша! Жарайсыңдар, балалар!
Ән салу 
Б. Аманжоловтың «Тәтті нан» әні  
(әнін жазған: Б. Аманжолов).
- Балалар, мына мақалды жалғастырып көріңдерші.  Нан болса, ...
- Иә, дұрыс айтасыңдар, «Нан болса, ән де болады».
Көрсеткішпен нан өнімдерін көрсетеді.
- Балалар, нанға қатысты қандай әнді жаттадық?
- Иә, жарайсыңдар! «Тәтті нан» әнІ. 
- «Тәтті нан» әнін жазған сазгер кім?
- Иә, дұрыс, Б. Аманжолов. 
- Балалар, кімнің есінде қалды екен? Бәріміз ән шырқайық. 
Әнді хор мінбесіне барып айтады. Үнтаспаға қосылып, шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Музыкалық жетекші дирижер болады. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
«Сылдырмақ» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойын шарты: музыкалық жетекші бөлменің ішінде сылдырмақты сылдырлатады да, тығып қояды. Балалар сылдырмақтың үнін естіп, оны бөлмеден тауып алулары керек.
- Балалар, қазір «Сылдырмақ» әні ойналады. Сендер сол сылдырмақтың қай жерде екенін тауып алуларың керек. Музыкалық жетекші Е.Хасанғалиевтің «Сылдырмақ» әнін қосады, сол әннің әуенімен балалар сылдырмақты іздейді. Тапқан бала жеңімпаз атанады. Ойынды жақсы ойнаған балаларға тәтті тоқаш бейнеленген таңбалауыштар беріледі.
Қортынды:
- Балалар, бүгінгі оқу қызметі ұнады ма? Оқу қызметі ұнаса, бәріміз шапалақтаймыз. Оқу қызметі ұнамаса, аяғымызбен топылдатамыз. 
- Қандай әнді жаттадық? Сендерге ән ұнады ма?
Балалардың жауаптары. 
- Қандай ойындар ойнадық?
Балалардың жауаптары. 
- Жарайсыңдар, балалар! Оқу қызметіміз аяқталды.

Тақырыбы: «Көгершіндер әні»

Міндеті: Балалардың көгершіндер туралы әуенді қабылдау қабілетін арттыру; әнді тыңдағанда дыбысты есту қабілетін жетілдіру; музыка әуенімен бірге би қимылдарын еркін орындауға жаттықтыру.

Сәлемдесу
Музыкалық жетекші Б. Жүсіпалиевтің «Көңілді марш» әуенін қосып, балаларды залға кіргізеді. Балалар көңілді адыммен залдың ортасына келіп тұрады.
(Б. Жүсіпалиевтің «Көңілді марш» әуенінің аудиосы)
Педагог балаларды шеңберге отырғызып:
- Балалар, құстар біздің досымыз! Біз құстарды жақсы көреміз! Иә.
- Балалар, жыл құстары жылы жаққа ұшып кетті. Қалған құстар қорғансыз, оларға біз қамқоршы болуымыз керек.
- Балалар, бәріміз шеңбер бойымен тұрамыз. Бәрекелді! Енді, менімен бірге тақпақ пен қимылды қайталаймыз:
 Құстар болып самғаймыз (балалар қолдарын қанат сияқты жанына жаяды),
 Аспан төрін шарлаймыз (балалар қолдарын қанат сияқты жанына сермейді).
 Туған жерді қимаймыз (балалар қол білезіктерін айналдырады),
 Біз алысқа бармаймыз (балалар қолдарын жанына жібереді).
 Балалар педагогпен бірге қимылдарды қайталайды.
- Тамаша, балалар!
- Балалар, әдемі шеңбер жасауға дайындалайық!
Балалар шеңбер жасайды.
 Музыкалық-ырғақты қимылдар
Музыкалық жетекші:
- Балалар, мені айнала шеңбер жасап тұрайық, енді музыка басталмай тұрып, шөже болып көрейікші!
Музыкалық жетекші Г. Гусейнлидің «Шөжелерім» атты шығармасының әуеніне балаларды шеңберге тұрғызып, музыка сипатына сай ырғақты қимылдарды жасауды үйретеді.
(Г. Гусейнлидің «Шөжелерім» атты шығармасының аудиосы)
Балалар шеңбер бойымен тұрып, аяқтарын өкшелерімен кезек-кезек алға қойып жаттығулар жасайды. Бір аяқты алға қойып, екі қолдың білезіктерін айналдырады. Екінші аяқты да алға қойып, екі қолдың білезіктерін айналдырады. Шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді, төмен түсіреді, орындарында тұрып, жеңіл секіреді. Орындарында тұрып, қолдарын оң және сол жаққа кезек-кезек айналдырады. Педагог:
- Балалар, тақтаға қараңдаршы, балапандар қалай билейді? Біз де осы балапандар сияқты қимылдар жасайық.

- Қолымызды бүгіп, екі жанымызға жіберіп, шынтағымызды әрі-бері қозғаймыз. Сәл алға қарай бүгіліп, қолымызды екі жанымызға қанат сияқты жайып, қимылдар жасаймыз. Аяқтарымызды кезек-кезек алға қойып, балапан секілді жерге тигіземіз. Жарайсыңдар, балалар!
Ән тыңдау
Музыкалық жетекші балаларды шеңбер бойымен отырғызады.
- Балалар, бәріміз тақтаға қарайық.

Балалар тақтаға қарайды.
- Балалар, бейнебаяннан не көріп тұрсыңдар? Торғайларды. Жақсы!
- Торғайлар не істеп жатыр? Жем жеп жатыр. Жақсы.
- Осы кіп-кішкентай торғайлар ән салады. Балалар, тыңдап көрейік пе? Тыңдаймыз.

- Балалар, торғайлар қалай шықылықтайды екен? Шық-шық-шық. Тамаша!
- Торғайлар туралы ән бар екен, соны тыңдап көрейік.
- Олай болса, балалар, бүгін А. Райымқұлованың «Торғай әнін» тыңдаймыз.
(А. Райымқұлованың «Торғай әні»)
Балалар әнді тыңдайды. Музыкалық жетекші балаларға әннің сыр-сипатын түсіндіреді.
- Балалар, ән торғайлардың өзі сияқты көңілді. Солай ма? Иә.
- Тағы да тыңдап көрейікші?! Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қойып, денемізді еркін ұстаймыз.
 Торғай, торғай тоқылдап,
 Жерден дәнді шоқып ап.
 Секіреді жүреді,
 Дәнді жерден тереді!
- Кәне, балалар, шапалақтап отырып, сөздерін менімен бірге тағы да қайталап көрейікші! Керемет!
- Бұл ән не туралы? Торғайлар туралы.
- Жарайсыңдар, балалар!
«Көңілді паровоз» дидактикалық ойыны.
Ойынның мақсат-міндеттері: балаларға пьесаларды сын-сипатына қарай ажырата білуді үйрету.
Ойын материалы: қатты картоннан жасалған паровоз бен аңдардың суреттері.
Ойынның барысы:
«Көңілді паровоз» балалар жаққа қаратылып әдістемелік үстелге қойылады. Музыкалық жетекші бос терезелерге балалардың назарын аударта отырып, паровоз бен оның вагондарын қарап шығуды ұсынады.
 Паровозға машинист пен жолаушылар қажет болғандықтан, оның ұзақ жолға шыға алмай тұрғанын хабарлайды. Вагондағы орындарға кім отыратындығын анықтауға музыка көмектеседі. Музыкалық жетекші «Қорбаңбай аю» пьесасын тыңдауды және оның атауын еске түсіруді ұсынады. Балалар пьесаның атауын табады, сөйтіп «Аш қасқыр», «Айлакер түлкі», «Көңілді қояндар» пьесасы кейіпкерлерін вагондарға отырғызу керектігі айтылады. Ойын екі топпен өткізіледі. Пьесаның атауын дұрыс тапқан балаларға көгершіндер бейнеленген таңбалауыштар үлестіріледі.
Дауыс жаттығулары
Ән салу алдында дауыс жаттығуларын орындау міндетті болып табылады. Музыкалық жетекші мынадай бағытта дауыс жаттығуларын жүргізеді:
- Балалар, орындықтың шетіне отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз. Жарайсыңдар!
- Балалар, менімен бірге қайталаймыз.
- Ооо,ооо, ооо.
- Біз айтамыз «-до». Қайталаймыз. Тамаша!
- Бір орында тұрмаймыз, жүгіреміз секі - ре - міз, «-ре». Қайталаймыз.
- Мимикамен күлеміз, күлеміз кәне, «-ми» (екі рет қайталанады). Жақсы!
- Досымызға айтамыз,
- Қандай күшті «-фа» Қайталаймыз. Тамаша!
- Досым менің ол, ол,
- Дейді маған «-соль», қайталаймыз.
- Біз бәріміз әндетіп,
- Ән саламыз «-ля-ля-ля».
- Тамаша, балалар!
Ән салу
- Балалар, көгершіндер қандай құстар? Бейбітшілік құсы. Жарайсыңдар!
- Балалар, тақтаға қарайықшы?!

- Балалар, қандай құстың бейнесін көріп тұрсыңдар? Көгершіннің. Жақсы.
- Балалар, суреттегі көгершін ерекше көрінеді. Солай ма? Иә.
- Көгершін несімен ерекшеленіп тұр? Әдемі! Тамаша!
- Балалар, осы көгершіндер туралы тамаша ән бар, соны айтып үйренеміз.
Педагог Н.Тілендиевтің «Көгершіндер әнін» тыңдатады.
(Н.Тілендиевтің «Көгершіндер әні» аудиосы)
Интербелсенді тақтаны қосып, көгершіндердің тіршілігін көрсетеді.

- Қандай керемет! Балалар, көгершіндер билеп жүр.
Балалар да қызығып қарайды.
- Қазір әнді тыңдаймыз.
Педагог балаларға әнді тыңдатып, сұрақтар қояды:
- Әнде не туралы айтылады? Көгершіндер туралы. Жарайсыңдар, балалар!
- Әнді жазған сазгер кім? Н. Тілендиев. Жарайсыңдар, балалар!
Балалар, хор мінбесіне барып тұрады. Әнді үнтаспаға қосылып айтады. Әннің шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындайды. Музыкалық жетекші әнге дирижерлық етеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақты суретін көрсететін үлкен, кіші торғайларға қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша әнімізге қосылуға «әнші көгершіндер» де келді.
Балаларға көгершіндермен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа айтқызып, қайырмасын барлық топқа бірге қосылып орындауды үйретеді.
- Балалар, орындарымыздан тұрып, көгершіндер сияқты қанатымызды қағайық! Жарайсыңдар!
 «Үнінен таны» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойынның мақсат-міндеттері: балаларға аспаптардың дыбыстарын есту арқылы оларды ажырата білу қабілетін дамыту.
Ойын материалы: дабыл, сылдырмақ, үскірік (окарина), ксилофон, керме (ширма).
Ойын барысы.
Музыкалық жетекші керменің аржағында тұрып, аспаптарда ойнайды. Балалар қандай аспаптың үні екендігін табулары керек. Музыкалық жетекші әр аспапта ойнап тұрып, төмендегі сөздерді айтады:
 Музыка! Музыка!
 Бұл не екен өзі?
 Мүмкін бұл,
 Көгілдір аспан шығар!
 Мүмкін бұл,
 Таңғы арай шығар?
 Ал, мүмкін, музыка –
 Тек қана дыбыстар шығар!
Балалар аспаптардың  дыбыстарын ажырата алмаған жағдайда музыкалық жетекші аспаптарда қайтадан ойнайды.
Қорытынды
- Балалар, қандай құстың үні естіледі?

- Естіп отырсыңдар ма?
- Торғайдың!
- Сендерге ұнай ма?
- Иә.
- Балалар, бүгін қандай ән тыңдадық? «Торғайлар» әнін.
- Әнін жазған сазгер кім? А.Райымқұлова.
- Қандай ән айттық? «Көгершіндер» әнін.
- Балалар, бүгінгі ұйымдастырылған іс-әрекеттің тақырыбы құстарға арналды. Құстар өте нәзік, сезімтал. Құстар қорғансыз. Балалар, құстарды көргенде оларға жем берейік. Оларға тиіспейміз, мазаламаймыз. Құстарға қамқорлық көрсетуіміз керек. Бүгінгі ұйымдастырылған іс-әрекеті аяқталды, сау болыңдар!

Сейсенбі

Бейсенбі

Кесте бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті

Тақырыбы: «Күз әуені»

Міндеті: Балаларға әннің мазмұнын түсінуді үйрету; музыкалық жетекшімен бірге ән айту қабілетін жетілдіру; ырғақты сезіне білу қабілетін дамыту; дауысқа арналған жаттығуларды орындау кезінде әнді дұрыс айту дағдысын үйрету; музыка әуенімен бірге би қимылдарын еркін орындауға дағдыландыру; музыкалық аспапта ойнауға жаттықтыру.
«Күз».
Балаларды оқу залына Э.Парловтың «Марш» шығармасының әуеніне салтанатты адымдар жасатып кіргізеді. Педагог балалардың музыка әуенімен жасаған адымдарына қарап:
- Денемізді тік ұстаймыз, басымызды салбыратпай түзу ұстаймыз. Жарайсыңдар! Балалар, залдың ортасына шеңбер жасап тұрамыз (балалар кілемнің үстіне келіп тұрады).
Музыкалық жетекші балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, қазір ойналатын музыкамен бірге қимылдар жасаймыз. Қимылдарды менімен бірге ілесе орындайсыңдар, келістік пе? Иә. Онда бастаймыз.
- Орнымызда тұрып, музыка әуенімен оңға бір-екі адым жасаймыз. Қолды шынтағынан бастап қозғаймыз. Тамаша!
- Енді, балалар, орнымызда тұрып, музыка әуенімен солға бір-екі адым жасаймыз, қолымызды шынтағымызбен бірге қозғаймыз, жарайсыңдар!
- Орнымыздан оң жақ иығымызға бұрылып, нәзік қимыл жасап, бір орында айналамыз.
- Енді орнымыздан сол жақ иығымызға қарай бұрылып, нәзік қимыл жасап, бір орында айналамыз.
- Ақырын кілемге отырамыз, екі қолымызды бүгіп, тіземіздің үстіне қойып отырамыз, саусақты иекке тіреп, бір-бірімізге қарап күлімсірейміз. Жарайсыңдар!
Балалар педагогпен бірге қимылдарды қайталайды.
- Балалар, тамаша болды, рақмет!

Музыкалық-ырғақты қимылдар
Музыкалық жетекші балаларды шеңберге тұрғызып:
- Балалар, музыка басталмай тұрып, орында тұрып адымдау жаттығуларын жасап, жаттығып алайық. Бәріміз бір мезгілде бастап, бір мезгілде аяқтауға үйрене алмай жатырмыз. Сендер шеңберде жүріп ырғақты қимылдар жасауды жақсы игеріп алуларың қажет.
Педагог балаларға музыканың сыр-сипатына сай ырғақты қимылдарды жасауды үйретеді. Балалар Д. Ботбаевтың «Күз әуеніне» (Аудиозапись на песни Д. Ботбаева «Осенняя лирика») тұрған орнында айналып, вальс биінің қарапайым адымын жасайды. Шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді. Екеуден бірігіп, бір орында айналады. Шеңбердегі қалыпқа қайта түседі, жүріп келе жатып, қолды оңға және солға сермеу ырғақты қимылдарын жасайды. Орындарында тұрып, жеңіл секіреді. Қолдарын оң жаққа, сол жаққа кезек-кезек айналдырып, аяқтарын жеңіл топылдатады. Аяқтарымен сол жағына, орнында, оң жағына қарай жаттығулар жасайды. Қимылдар музыкалық жетекшінің көрсетуі бойынша орындалады. Балалар залдың ортасына келіп тұрады, сол кезде педагог интербелсенді тақтаны қосып:
- Күз көрінісі қандай керемет! Қараңдаршы, балалар!

- Күздің қандай ерекшеліктерін көріп отырсыңдар, балалар? Жемістер пісті. Бәрі күз кереметі.
- Балалар, күздің жомарттығы неде, оны қандай ерекшеліктерінен байқадыңдар? Жемістер мен көкөністер өте көп. Тамаша, балалар!

Ән тыңдау
Ән тыңдаудың алдында музыкалық жетекші балалардың назарын тақтаға аударады:
- Балалар, бәріміз тақтаға қарайықшы?!

- Тақтадан нені көріп тұрсыңдар? Домбыраны. Жарайсыңдар!
Педагог домбыраға қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, домбыра қандай аспап? Қазақтың ұлттық аспабы. Жарайсыңдар!
- Домбыраны ұлттық аспап деп неліктен атаймыз? Қазақ халқының музыкалық аспабы. Тамаша, балалар!
- Балалар, домбыра туралы әдемі ән бар, естіп көрейікші? Қ. Шілдебаевтың «Домбыра» шығармасы. Әнін жазған сазгер Қ. Шілдебаев.
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз.
 Күмбірлеген домбыра,
 Жігер берген домбыра,
 Күй тартады домбыра,
 Ән де салар домбыра.
- Кәне, балалар, шапалақ соғып отырып, әуенді тағы да қайталап тыңдайықшы! Керемет! Ән өте көңілді балалар, солай ма? Иә.
Педагог бір балаға өзі білетін әннің әуенін -ля - ля буыны арқылы орындауды, екінші балаға сөзін тақпақтап айтуды ұсынады.
Музыкалық жетекші әнді балалар қабылдағанша тыңдатады.
Педагог әнге қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, ән жазатын адамды кім деп атаймыз? Сазгер. Тамаша!
- Қандай сазгерлерді білеміз? Нұрғиса Тілендиев, Қуат Шілдебаев, Өтебай Байділдаев. Жарайсыңдар!
- Әннің сөзін кім жазады? Ақын. Жақсы!
- Әнді орындайтын адамды кім дейміз? Әнші. Керемет!
- Балалар, қандай әндерді білеміз? «Әй-әй, бөпем», «Күз», «Бақшаға барамын». Тамаша, балалар!
- Енді, балалар, домбыра туралы шығарманы тағы да тыңдаймыз!
Педагог интербелсенді тақтадағы сілтеме арқылы домбыраның жасалуы туралы көріністер көрсетеді.

- Қандай керемет, домбыраны қалай жасап жатыр, қараңдаршы, балалар! Домбыраның қандай бөлшектерден жасалатынын көріп отырсыңдар ма, балалар? Иә. Педагог балаларға домбыра туралы бейнебаянды көрсетіп болған соң, сұрақтар қояды:
- Балалар, біз бүгін қандай ән тыңдадық? «Домбыра» шығармасы.
- Әуенін жазған сазгер кім? Қуат Шілдебаев.
- Жарайсыңдар, балалар!

«Соқыртеке» дидактикалық ойыны
Ойынның мақсаты: балаларды ән айта жүріп, епті, әрі жылдам болуға үйрету.
Ойынның барысы: балалар бір-бірінің қолынан ұстап шеңбер жасап тұрады, 3-4 бала шеңбердің сырт жағында тұрады.
Музыкалық жетекші:
- Балалар, қазір біз «Соқыртеке» дидактикалық ойынын ойнаймыз. Ол үшін алдымен «Соқыртеке» болатын баланы таңдап алуымыз керек.
- Кім «Соқыртеке» болғысы келеді? Ортаға «Соқыртеке» болуға тілек білдіріп, бір пысық бала шығады.
Балалар шеңбермен айналып жүріп, әннің бірінші шумағын айтады. Екінші шумақты «Соқыртеке» айтады. Екінші шумақ басталғанда балалар қолдарын жоғары көтереді, ал сыртта тұрған балалар ішке еніп, «Соқыртекеге» ұстатпайтындарын айтып жан-жаққа жүгіреді. «Соқыртеке» біреуді ұстап алуға тырысады. Егер ұстап алса, әннің екінші шумағын айтады, ойын қайталанғанда ұсталған бала «Соқыртеке» болады. Егер ұстай алмаса, «Соқыртеке» өзі болады.
Балалар айтатын «Соқыртеке» әнінің шумағы:
Соқыртеке, бақ, бақ,
Біз айтамыз тақпақ.
Мықты болсаң, қанекей,
Бірімізді тап, тап!
Ойын соңында жақсы ойнаған балаларға марапат ретінде домбыра бейнеленген таңбалауыштар үлестіріледі.
Дауысқа арналған жаттығулар
Педагог балаларға ән айтқызу алдында балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, денемізді тік ұстап, орындықтың шетіне отырамыз.
Педагог балаларға картон қағаздан жасалған аспаптардың бейнесін (домбыра, қобыз, сыбызғы, дабыл) үлестіріп береді.
- Балалар, бәріміз «Көңілді музыканттар» болайықшы!?
Балалар қуанып қалады.
- Балалар, аспаптардың үніне әндете отырып, аспапты ұстау, онымен ойнау ерекшелігін көрсету керек.
- Мен сөздерін айтып отырамын, сендер аспаптарда ойнап отырасыңдар. Керек жерінде сөзін қайталайсыңдар, мысалы, «дан-диги-дан» дегенде қайталайсыңдар.
- Бастаймыз, балалар!
 Домбыраны қолға алып,
 Ән айтамыз толғанып.
 Дан-диги-дан.
 Қобыз аспап киелі,
 Оны бәрі сүйеді.
 Пара-ри, пара-ри.
 Сыбызғыны үрлейміз,
 Жалқаулықты білмейміз.
 Ду-ду-ду.
 Трам-та соқса барабан,
 Қызыға жұрт қараған.
 Трам-та-та.
- Жарайсыңдар, балалар!

Ән салу
Ө. Байділдаев «Мысығым» әні
(әні: Ө. Байділдаевтікі).
Педагог ән айтудан бұрын мысықтың дауысы бар жазбаны қосады.

- Балалар, қай жануардың дыбыстағанын естіп отырсыңдар? Мысықтың.
- Мысықты бәрің жақсы көресіңдер ме?
Балалардың бәрі бірдей жауап бермейді.
- Балалар, мысық үй жануары ма? Иә. Олай болса, мысықтан қорқуға болмайды. Оның зияны жоқ.
- Тақтаға қараңдаршы, мысық қандай сүйкімді!

Балалар мысыққа қызыға қарайды.
- Балалар, мысыққа арналған «Мысығым» деген ән бар. Сол әнді үйреніп алайық?!
- Ө. Байділдаевтің әні «Мысығым». Бәріміз орындықтың шетіне отырып, кең тыныс алып, ән айтуға дайындалайық.
- Алдымен, балалар, маған қосылып әнді ақырын айтамыз, дауысымызды қатты шығармаймыз. Музыкалық жетекші балалармен ән айтуды бастайды.
Әнді хор мінбесіне барып орындайды. Үнтаспаға қосылып, шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен айтады. Музыкалық жетекші әнге дирижерлық қызмет көрсетеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақтық суретін көрсететін үлкен және кішкентай мысықтарға қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша әнімізге қосылуға «әнші мысықтар» келді.
Педагог балаларды мысықтармен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа айтқызып, қайырмасын барлық топ бірге қосылып орындауды үйретеді.
- Кәне, балалар, шапалақпен соғып, сөздерін қайталап айтайықшы! Керемет!
- Бүгін өте көңілдіміз! Балалар, солай ма? Әнді бәріміз қосылып айтамыз. Музыкалық жетекші балаларға әнді қайталатып, балалар қабылдағанша айтқызады.

«Қос дабыл» музыкалық-дидактикалық ойын (дыбыстың биіктігін ажыратуға арналған ойын)
Ойынның мақсаты: балаларға аспаптар арқылы дыбыстың биіктігін ажыратуға үйрету.
Ойынның барысы: балалар екі шеңбер жасап тұрады. Сыртқы (үлкен) және ішкі (кішкентай.) Ойын кезінде тәрбиеші керменің әр жағында тұрады. Балаларға көрсетпей, үлкен немесе кішкентай дабылда ойнайды. Үлкен дабылда ойнағанда сыртқы шеңбердегі балалар айналып жүріп әндетеді, кіші дабылда ойнағанда ішкі шеңбердегі балалар айналып жүріп ән салады.
Гүрілдей кеп қағылды,
Танып тұрмыз дабылды.
Там - та - ра - там. Там - та - ра - там.
Там - та - ра - там. Там - та - ра - там.
Шіңкілдей кеп қағылды,
Танып тұрмыз дабылды.
Ти - та - ра - ти. Ти - та - ра - ти.
Ти - та - ра - ти. Ти - та - ра - ти.
Балалар үлкен және кіші дабылдың дыбыстарын ажырата білулері керек.

Қорытынды
- Балалар, бүгінгі оқу қызметінде өте белсенді болдыңдар!
- Балалар, бүгін қандай ән тыңдадық? Қанекей, кім айтады? «Домбыра» әнін.
- Домбыра әнін жазған сазгер кім? Қуат Шілдебаев.
- Қандай ән айттық? «Мысығым» әнін.
- «Мысығым» әнін жазған сазгер кім? Ө.Байділдаев.
- Балалар, жомарт күздің қандай кереметтері бар екен?
- Жеміс-жидектар піседі, табиғат әртүрлі әдемі түске боялады.
- Балалар, бүгін оқу қызметіне бәрің жақсы қатыстыңдар!
- Маған да бүгінгі оқу қызметі ерекше ұнады.
- Балалар, оқу қызметі ұнады ма? Жақсы, сау болыңдар!

Тақырыбы: «Жомарт күз»

Міндеті: Балалардың әннің сөздік мазмұнын түсіне білу қабілетін қалыптастыру; музыкалық жетекшімен бірге ән айту қабілетін жетілдіру; ырғақты сезіне білу қабілетін дамыту; дауыс жаттығуларын орындау кезінде дұрыс ән айту дағдысына үйрету.   

Сәлемдесу
Э. Парловтың «Марш» шығармасы.
Педагог балалардың марш әуеніндегі ырғақты сезініп, қатар түзеп, ширақ адымдап жүре білулеріне мән береді.
Педагог балалардың  әуенге қосылып жасаған адымдарына қарап:
- Денемізді тік ұстаймыз, басымызды түзу ұстаймыз. Жарайсыңдар! Шеңбер жасап, залдың ортасына келіп тұрамыз (балалар кілемнің үстіне келіп тұрады). 
Музыкалық жетекші балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, бізге қонаққа мысық келді. 
- Балалар, мысыққа не деп айтамыз?
- Сәлеметсіз бе! 
- Қанекей, балалар, әндетіп айтайықшы. 
- Сә-ле-мет-сіз бе! 
- Жарайсыңдар! 
- Қандай сүйкімді мысық. 
Мысық:
- Балалар, мен орманға барып келе жатырмын. Ормандағы барлық достарымыз қысқа дайындалып жатыр. Кірпі жемістер мен көкөністердің барлығын арқасына жинап алыпты. Ал, біз болсақ, ештеңе жинамадық.
Музыкалық-ырғақты қимылдар
Музыкалық жетекші балаларды шеңберге тұрғызып:
- Балалар, музыка басталмай тұрып, орнымызда адымдау жаттығуларын жасап жаттығып алайық. Бәріміз бір мезгілде бастап, бір мезгілде аяқтауды үйрене алмай жатырмыз, сондықтан сендер шеңберде жүріп ырғақты қимылдар жасауды жақсы игеріп алуларың қаждарын жасайды. Шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді. Екеуден бірігіп айналады, қайта шеңбердегі қалыпқа түседі. Жүріп келе жатып, қолды оңға және солға сермеу қимылдарын жасайды. Орындарында тұрып жеңіл секіреді. Орындарында тұрып қолдарын оң жаққа, сол жаққа кезек-кезек айналдырып, аяқтарын жеңіл топылдатады. Аяқтарымен сол жағына, орнына, оң жағына, орнына жаттығуларын жасайды. Қимылдар музыкалық жетекшінің көрсетуі бойынша орындалады. Балалар залдың ортасына келіп тұрады, сол кезде педагог интербелсенді тақтаны қосып:
- Балалар, күз көрінісі қандай керемет!

- Күздің қандай ерекшеліктерін көріп отырсыңдар, балалар? Жемістер пісті. Бәрі күз кереметі. 
- Балалар, күздің жомарттығы неде? Оны қандай ерекшеліктерінен байқадыңдар? Жемістер мен көкөністер өте көп. Тамаша, балалар!
Ән тыңдау 

- Балалар, бұл қандай аспаптың үні?
- Иә, дұрыс айтасыңдар, домбыраның үні. 
- Домбыра қандай аспап?
- Иә, қазақ халқының ұлттық аспабы. 
Екі ішектің бірін қатты, бірін сәл-пәл кем бұра,
Нағыз қазақ – қазақ емес, нағыз қазақ – домбыра!
- Нағыз қазақ – домбыра, – деп, бекер айтылмаған болса керек.
Домбыраның шанағынан керемет күйлер, әндер мен термелер шырқалады.
Педагог кез келген қысқа шығарманы орындап береді. 
- Балалар, сендерге домбыраның үні ұнай ма?
Балалардың жауаптары. 
Педагог қолына домбыраны алып таныстырады. 
Домбыраның құрылысы:
Бас.
Бөлшектері: бас, құлақ, шайтантиек (бас тиек).
Мойын.
Бөлшектері: мойын, мойынғақ, перне, сағақ.
Шанақ.
Бөлшектері: ернеулік (сулық, көмкерме), қақпақ, қауышақ (тілше, шанақша), серіппе (кергіш, белағаш), тиек, тұғыл (өкшелік), тұғыр (желкелік), түйме (түйір), түйметиек (өкшетиек, кіші тиек).
Ішек.
Бөлшектері: астыңғы ішек, үстіңгі ішек.
- Балалар, домбыра туралы әдемі ән бар, естіп көрейікші? Қ. Шілдебаевтың «Домбыра» шығармасы. Әнін жазған сазгер Қ. Шілдебаев. 
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз.
 Күмбірлеген домбыра,
 Жігер берген домбыра,
 Күй тартады домбыра,
 Ән де салар домбыра.
- Кәне, балалар, шапалақтап отырып, тағы да әуенді қайталап тыңдайықшы! Керемет! Ән өте көңілді! Солай ма, балалар? Иә.
Педагог бір балаға өзі білетін әннің әуенін «- ля - ля» буыны арқылы орындауды, екінші баладан сөзін тақпақтап айтуды ұсынады.
Музыкалық жетекші әнді балалар қабылдағанша тыңдатады. 
«Музыка бояулары» музыкалық-дидактикалық ойыны. 
Мақсаты. Балаларды көңіл күйді білдіруге үйрету.
Ойынның мақсаты: музыканың сыр-сипатын ажырату. Ән, би, вальс, марш жанрларын ажырата білуге ықпал ету. Түрлі-түсті желпуіштердің түсіне қарай жанрларды ажырату.
Ойынның шарты: жасыл түс - ән айту, қызыл түс - көңілді билеу, сары түс - вальс ырғағы, көк түс - марш ырғағы екенін түсіндіру. Музыкалық шығарма тыңдалады, бірнеше рет қайталап, желпуіштермен жаттығу жасай білуге үйретеді. Балалар әртүрлі жанрдағы музыканы тыңдап, желпуіштерді көтеруді үйренеді.
Дауысқа арналған жаттығулар
Педагог ән салар алдында алдымен дауысты жаттықтырып алады. 
- Балалар! Мен сендерге үнтаспадан бірнеше дыбыстарды тыңдатып көргім келеді. Мынау ненің дыбысы? Мынау ше?

- Барлық дыбыстарды дұрыс таптыңдар. Бұл дыбыстарды мен бір сөзбен «шулы дыбыстар» деп атар едім. Себебі, «музыкалық дыбыстардың» болатынын білемін. Шулы дыбыстардың белгілі биіктігі, өзара байланысы жоқ. Ал, музыкалық дыбыстардың өз биіктігі болады, жағымды естіледі. Біз оларды музыкалық аспаптарда ойнап немесе әндетіп, қалағанымызға қарай соза аламыз. Қане, айтып көрейікші.
- Алдымен, 7 нотаны тура және кері бағытта әндетейік ...
- «Әлдилеп» бөпемізді ұйқтатайық ... т.б.

 Ән салу
Педагог интербелсенді тақтадан ән салып тұрған мысықтарды көрсетеді. 
Ө. Байділдаев «Мысығым» әні.
(әні: Ө. Байділдаев)
- Балалар, мысыққа арналған «Мысығым» деген ән бар. Сол әнді үйреніп алайық?!
- Ө. Байділдаевтің «Мысығым» әнін бәріміз орындықтың шетіне отырып, кең тыныс алып айтуға дайындалайық.
- Алдымен, балалар, маған қосылып ән айтамыз. Дауысымызды қатты шығармаймыз. Музыкалық жетекші балалармен бірге ән айтуды бастайды.
Әнді хор мінбесіне барып айтады. Үнтаспаға қосылып, шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Музыкалық жетекші әнге дирижерлық етеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақтық суретін көрсететін үлкен мысықтар мен кішкентай марғауларға қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соқтырып жаттықтырады.
- Балалар, әнімізге қосылуға «әнші мысықтар» келді.
Балаларды «әнші мысықтармен» бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа айтқызып, қайырмасын барлық топ бірге қосылып орындауды үйретеді.
- Кәне, балалар, шапалақтап отырып, сөздерін тағы да қайталап айтайықшы! Керемет! 
- Бүгін өте көңілді болды! Солай ма, балалар? Әнді бәріміз қосылып айтамыз. Музыкалық жетекші балаларға әнді қайталатып, балалар қабылдағанша айтқызады. 
«Бұл қай кезде болады?» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойынның мақсаты: жыл мезгілдері туралы әндер мен әуендерді тыңдап, олардың ерекшеліктерін сипаттай білуге баулу. Тыңдалған шығармадан алған әсерлерін әңгімелей білуге дағдыландыру.
Ойынның шарты: балаларға жылдың төрт мезгілі бейнеленген суретті карточкалар таратылады. Шығармаларды тыңдап, мазмұны мен мәтініне сәйкес суретті карточканы көрсете білу.
Қорытынды
- Балалар, сендерге бүгінгі оқу қызметі ұнады ма?
Балалардың жауаптары.
- Домбыра әнін жазған сазгер кім? Қуат Шілдебаев.
- Қандай ән айттық? «Мысығым» әнін.
- «Мысығым» әнін жазған сазгер кім? Ө. Байділдаев.
- Балалар, бүгінгі оқу қызметіне бәрің жақсы қатыстыңдар! Бәрі тамаша болды, балалар!

Сейсенбі

Бейсенбі

Кесте бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті

Тақырыбы: «Ойыншықтар»

Міндеті: Ойыншықтар туралы әнге балалардың ықыласын ояту; музыка әуенімен бірге би қимылдарын үйлесімді орындауға үйрету; музыкалық жетекшіге қосылып ән айту қабілетін жетілдіру; тыныс алу жаттығуларын орындағанда дұрыс тыныс ала білуге жаттықтыру.

Сәлемдесу
Е. Тиличееваның «Марш» шығармасы.
Балалар залға Е. Тиличееваның «Марш» шығармасының әуеніне қатар түзеп кіреді. Педагог балалар адымдау кезінде денені түзу, басын жоғары көтеріп, тік ұстау қажеттігін және тізені жоғары көтеру керектігін ескертеді.
Балалар марш әуенімен залдағы кілемнің ортасына келіп тұрады да, үлкен шеңбер жасайды.
Педагог:
- Балалар, бәріңде ойыншықтар бар ма? Иә.
- Марат, сенің ойыншығың қандай? Машина.
- Марат, сенде ойыншық болса да, машина көлігің бар екен ғой.
Марат қуанып қалады.
- Айгүл, сенде қандай ойыншық бар? Қуыршақ.
Балалардың бәрі жақсы көретін ойыншықтарын атап шығады.
- Балалар, бәрің ойыншықтарыңды жақсы көресіңдер ме? Иә.
- Балалар, бәрің тақтаға қараңдаршы?!
Балалар тақтадағы ойыншықтарға қызығып кетеді.
- Балалар, ойыншықтар ұнай ма? Иә.
- Міне, жарайсыңдар! Балалар, ойыншықтармен сәлемдесіп алайық:
 Ойыншықпен ойнаймыз (балалар қолдарын жанына жібереді),
 Тыныш оны қоймаймыз (балалар қолдарын алдына жаяды).
 Күнде сәлем айтамыз (балалар қолдарымен «рульді» айналдырады),
 Үйге қимай қайтамыз (балалар қол білезіктерін сыртқа айналдырады). Балалар педагогпен бірге қимылдарды қайталайды.
- Бәрекелді, балалар!
Музыкалық-ырғақты қимылдар
Музыкалық жетекші балаларды шеңберге тұрғызып, музыканың сыр-сипатына сай ырғақты қимылдарды жасауды үйретеді.
Музыкалық жетекші:
- Балалар, тақтаға қарайық.
- Балалар, тақтадан нені көріп тұрсыңдар? Бақаны. Жақсы.
- Балалар, бүгін бақа туралы әуенге ырғақты қимылдар жасауды үйренеміз. Музыка басталмай тұрып, отырған бақаның қимылдарын жасап, біраз жаттығып алайық. Бәріміз бір мезгілде бастап, бір мезгілде аяқтауды үйрене алмай жатырмыз. Балалар Т.Алиновтың «Бақа» шығармасының әуеніне (Аудиозапись. "Лягушка" Т. Алинова) музыкалық-ырғақты қимылдарды жасауға жаттығады. Педагог музыканың сыр-сипатына сай бақаның қимылдарын жасауды үйретіп, қимыл мен музыканың үйлесімділігін сақтауларын бақылайды. Балалар бақа секілді екі жаққа кезек-кезек секіреді, бір орында тұрып екі жағына кезек-кезек тербелу қимылдарын жасайды. Шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді, аяқтарымен твист биінің қарапайым қимылдарын жасап, орындарында жеңіл секіреді. Орындарында тұрып, қолдарын оң жаққа, сол жаққа кезек-кезек айналдырып, бір орында айналады. Аяқтарымен сол және оң жағына, тұрған орындарында жаттығулар жасайды. Соңында тағы да шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді, аяқтарымен твист биінің қарапайым қимылдарын жасап, орындарында тұрып жеңіл секіріп, биді аяқтайды.
Ән тыңдау
- Балалар, тақтадан нені көріп тұрсыңдар?
- Түнді.
- Балалар, қалай түн болады, күннің көзі енді ғана батып бара жатыр?
Балалар ойланып қалады.
Педагог суретке қатысты ой қозғау үшін, балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, аспанда жұлдыздар пайда болғанда ғана түн болмай ма? Иә.
- Олай болса, күн батып бара жатқан мезгілді қалай атаймыз? Кеш. Тамаша, балалар!
- Балалар, сол кешқұрым шақта адамдар бір-біріне «Кеш жарық!» деп айтады. «Кеш жарық» деген әдемі ән бар, естіп көрейікші? А. Қоразбаев «Кеш жарық» әні. Әнін жазған сазгер А. Қоразбаев.
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз (Аудиозапись песни А. Коразбаева «Добрый вечер»).
 Кеш жарық, келдік үйіңе,
 Береке берсін, төріңе!
 Жарық болсын, кешіңіз,
 Жоғары төрлеп, өтіңіз.
- Кәне, балалар, шапалақ соға отырып, әуенді тағы да қайталап тыңдайықшы! Керемет! Ән тамаша екен, балалар, солай ма? Иә.
Музыкалық жетекші балалар әнді қабылдағанша дейін тыңдатады.
Педагог әнге қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, ән жазатын адамды кім деп атаймыз? Сазгер. Тамаша!
- «Кеш жарық» әнін жазған сазгер кім? А. Қоразбаев. Жарайсыңдар!
- Балалар, бұл әнді кім орындайтынын білесіңдер ме?
Балалар үндемей қалады.
- Балалар, бұл әнді Алтынбек Қоразбаев ағамыздың өзі орындайды.
- Енді, балалар, «Кеш жарық» әнін тағы да тыңдаймыз!
Музыкалық жетекші балаларға әнді тыңдата отырып, әннің сипаты мен мағынасын түсіндіреді.
- Балалар, біз бүгін қандай ән тыңдадық? «Кеш жарық» әнін.
- Әуенін жазған сазгер кім? Алтынбек Қоразбаев.
- Осы әнді орындайтын кім? Алтынбек Қоразбаев.
- Жарайсыңдар, балалар!
«Көлеңке» дидактикалық ойыны
Ойынның мақсаты: «Көлеңке» әніне әндете жүріп, әртүрлі құстар мен аңдардың қимыл-қозғалысын келтіру.
«Көлеңке».
Ойынның барысы: тәрбиеші осы өлеңді әндетіп айта жүріп, бір үлкен, бір кішікентай баланы қатарластырып тұрғызады (кішісі көлеңке). Барлығы шеңбер жасайды.
- Көлбең-көлбең көлеңкем,
Көлбеңдеген көлеңкем!
Қане қатар тұрайық,
Үлкен шеңбер құрайық, - деп әндете жүріп, үлкен шеңбер құрады. Әрі қарай балалармен бірге әндете жүріп, өлеңде аталатын құстар мен аңдардың қимыл-қозғалысын келтіреді.
Көлбең-көлбең, көлеңкем,
Көлбеңдеген, көлеңкем!
Бүркіт қалай бүреді?
Кім көрсете біледі?
Ән ырғағымен балалар бүркіттің қанатын жайғанын көрсетеді, еңкейіп саусақтарымен жер тірейді. «Көлеңкелер» қайталап қимыл жасайды.
Көлбең-көлбең, көлеңкем,
Көлбеңдеген, көлеңкем!
Қасқыр қалай жүреді,
Кім көрсете біледі?
(Қасқырдың жүрісін көрсетеді)
Көлбең-көлбең, көлеңкем,
Көлбеңдеген, көлеңкем!
Аю қалай жүреді,
Кім көрсете біледі?
(Балалар көлеңкелеріне аюдың жүрісін көрсетеді)
Осы аңдар мен құстардың орнына басқасын көрсетіп, ойынды жалғастыра беруге болады. Педагог жақсы ойнаған балаларға ойыншықтар бейнеленген таңбалауыштарды табыс етеді.
Дауысқа арналған жаттығулары
Музыкалық жетекші балаларды орындықтарға ыңғайлы отырғызып:
- Балалар, дауысқа арналған жаттығуларды орындаудың алдында орындыққа қалай отыруымыз керек?
Балалар орындықтың шетіне отырады.
- Балалар, ерінмен жаттығу жасаймыз (еріннің үстін және астын тістеу, ерінді алға бүрістіру, көңілді кейіпке ену, астыңғы ерінді түсіру, көңілсіз кейіпке ену).
- Енді, балалар, дауысты дыбыстарды әндеткенде келесі дауысты дыбысқа кедергісіз, жайлы әндете қосылуымыз тиіс:
- Уууаааооо.
- Уууууууууу,
- Енді, балалар, менімен бірге қайталаймыз:
- Га-га-га,
- Ду-ду-ду,
- Ко-ко-ко,
- Ля-ля-ля.
- Тамаша, балалар!
Ән салу
И. Сапарбаев «Ойыншықтар» әні.
(әні: И. Сапарбаевтікі).
Музыкалық жетекші ән айтудың алдында, балалардың өлеңге қызығушылықтарын арттыру мақсатында өлеңді тыңдатады.

- Балалар, ән не туралы? Ойыншықтар туралы.
- Ойыншықты жақсы көресіңдер ме?
Балалардың бәрі ойыншықтарды жақсы көретіндерін айтады.
- Балалар, ойыншықтардың көп болғаны жақсы ма? Иә.
- Ойыншықтарды өте көп ала берудің қажеті жоқ. Өздеріңнің жақсы көретін 5-6 ойыншықтарың болса, сол жарайды.
- Тақтаға қараңдаршы, қандай сүйкімді ойыншықтар?

Балалар ойыншықтарға қызыға қарайды.
- Балалар, ойыншықтарға арналған «Ойыншықтар» әні бар. Сол әнді үйреніп алайық?!
- И. Сапарбайдың әні «Ойыншықтар». Бәріміз орындықтың шетіне отырамыз. Кеңінен тыныс алып, ән айтуға дайындалайық.
- Алдымен балалар, әнді ақырын менімен қосылып айтамыз, дауысымызды қатты шығармаймыз. Музыка жетекшісі балалармен ән айтуды бастайды.
Әнді хор мінбесіне барып үнтаспаға қосылып, шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Әнге дирижерлық қызмет көрсетеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. Музыка жетекшісі әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша, әнімізді тағы да қайталайық.
Музыка жетекшісі әннің үш шумағын үш командаға айтқызып, ал, қайырмасын барлық топ қосылып орындауға үйретеді.
- Кәне, балалар, шапалақпен сөздерін тағы да қайталап айтайықшы! Керемет!
- Балалар, әнді бәріміз қосылып айтамыз, жарайсыңдар. Музыка жетекшісі балаларға әнді қайталатып, балалар қабылдағанша айтқызады. Соңында музыка жетекшісі балалармен бірге әнді тақтадағы аудиожазбаға қосылып, ән айтуды аяқтайды.
«До -ре -ми» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойынның мақсаты: балаларға музыкадағы бейнелерді әнді тыңдау арқылы ажырата білуге үйрету; әнді тыңдау қабілеттерін арттыру.
Ойынның барысы: музыкалық жетекші әнді орындап береді және балалардан сол әнге байланысты суретті таңдап көрсетулерін өтінеді. Бала неге сол суретті таңдап алғанын, ол суретте ненің бейнеленгенін, айтылған әннің не туралы екенін айтып береді. Ойын барысында айтылатын әндер: «Мысығым», «Ойыншықтар», «Тәтті нан», «Балабақша», «Алтын күз» әндері. Осы әндерге байланысты суреттер топтамасы.
Қорытынды:
- Балалар, сендер бүгін оқу қызметіне өте белсенді қатыстыңдар. Сендерді сыйлық күтіп тұр!
Балаларға жаңа ойыншықтар беріледі. Балалар қуанып қалады.
- Балалар, ата-аналарыңның сыйлығын қабыл алыңдар.
- Ата-аналарымызға не деп айтамыз? Рақмет!
- Балалар, бүгін оқу қызметінде қандай ән тыңдадық? «Кеш жарық» әнін.
- Қандай әдемі ән айттық? «Ойыншықтар» әнін.
- Балалар, бүгін оқу қызметіне бәрің жақсы қатыстыңдар! Оқу қызметі ұнады ма? Тамаша!
- Балалар, оқу қызметі де аяқталды! Сау болыңдар!

Тақырыбы: «Ойыншықтар»

Міндеті: Ойыншықтар туралы әнге балалардың ықыласын ояту; музыка әуенімен бірге би қимылдарын үйлесімді орындауға үйрету; музыкалық жетекшіге қосылып ән айту қабілетін жетілдіру; тыныс алу жаттығуларын орындағанда дұрыс тыныс ала білуге жаттықтыру.

Сәлемдесу
Е. Тиличееваның «Марш» шығармасы.
Балалар залға Е. Тиличееваның «Марш» шығармасының әуеніне қатар түзеп кіреді. Педагог балалар адымдау кезінде денені түзу, басын жоғары көтеріп, тік ұстау қажеттігін және тізені жоғары көтеру керектігін ескертеді.
Балалар марш әуенімен залдағы кілемнің ортасына келіп тұрады да, үлкен шеңбер жасайды.
Педагог:
- Балалар, бәріңде ойыншықтар бар ма? Иә.
- Марат, сенің ойыншығың қандай? Машина.
- Марат, сенде ойыншық болса да, машина көлігің бар екен ғой.
Марат қуанып қалады.
- Айгүл, сенде қандай ойыншық бар? Қуыршақ.
Балалардың бәрі жақсы көретін ойыншықтарын атап шығады.
- Балалар, бәрің ойыншықтарыңды жақсы көресіңдер ме? Иә.
- Балалар, бәрің тақтаға қараңдаршы?!
Балалар тақтадағы ойыншықтарға қызығып кетеді.
- Балалар, ойыншықтар ұнай ма? Иә.
- Міне, жарайсыңдар! Балалар, ойыншықтармен сәлемдесіп алайық:
 Ойыншықпен ойнаймыз (балалар қолдарын жанына жібереді),
 Тыныш оны қоймаймыз (балалар қолдарын алдына жаяды).
 Күнде сәлем айтамыз (балалар қолдарымен «рульді» айналдырады),
 Үйге қимай қайтамыз (балалар қол білезіктерін сыртқа айналдырады). Балалар педагогпен бірге қимылдарды қайталайды.
- Бәрекелді, балалар!
Музыкалық-ырғақты қимылдар
Музыкалық жетекші балаларды шеңберге тұрғызып, музыканың сыр-сипатына сай ырғақты қимылдарды жасауды үйретеді.
Музыкалық жетекші:
- Балалар, тақтаға қарайық.
- Балалар, тақтадан нені көріп тұрсыңдар? Бақаны. Жақсы.
- Балалар, бүгін бақа туралы әуенге ырғақты қимылдар жасауды үйренеміз. Музыка басталмай тұрып, отырған бақаның қимылдарын жасап, біраз жаттығып алайық. Бәріміз бір мезгілде бастап, бір мезгілде аяқтауды үйрене алмай жатырмыз. Балалар Т.Алиновтың «Бақа» шығармасының әуеніне (Аудиозапись. "Лягушка" Т. Алинова) музыкалық-ырғақты қимылдарды жасауға жаттығады. Педагог музыканың сыр-сипатына сай бақаның қимылдарын жасауды үйретіп, қимыл мен музыканың үйлесімділігін сақтауларын бақылайды. Балалар бақа секілді екі жаққа кезек-кезек секіреді, бір орында тұрып екі жағына кезек-кезек тербелу қимылдарын жасайды. Шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді, аяқтарымен твист биінің қарапайым қимылдарын жасап, орындарында жеңіл секіреді. Орындарында тұрып, қолдарын оң жаққа, сол жаққа кезек-кезек айналдырып, бір орында айналады. Аяқтарымен сол және оң жағына, тұрған орындарында жаттығулар жасайды. Соңында тағы да шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді, аяқтарымен твист биінің қарапайым қимылдарын жасап, орындарында тұрып жеңіл секіріп, биді аяқтайды.
Ән тыңдау
- Балалар, тақтадан нені көріп тұрсыңдар?
- Түнді.
- Балалар, қалай түн болады, күннің көзі енді ғана батып бара жатыр?
Балалар ойланып қалады.
Педагог суретке қатысты ой қозғау үшін, балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, аспанда жұлдыздар пайда болғанда ғана түн болмай ма? Иә.
- Олай болса, күн батып бара жатқан мезгілді қалай атаймыз? Кеш. Тамаша, балалар!
- Балалар, сол кешқұрым шақта адамдар бір-біріне «Кеш жарық!» деп айтады. «Кеш жарық» деген әдемі ән бар, естіп көрейікші? А. Қоразбаев «Кеш жарық» әні. Әнін жазған сазгер А. Қоразбаев.
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз (Аудиозапись песни А. Коразбаева «Добрый вечер»).
 Кеш жарық, келдік үйіңе,
 Береке берсін, төріңе!
 Жарық болсын, кешіңіз,
 Жоғары төрлеп, өтіңіз.
- Кәне, балалар, шапалақ соға отырып, әуенді тағы да қайталап тыңдайықшы! Керемет! Ән тамаша екен, балалар, солай ма? Иә.
Музыкалық жетекші балалар әнді қабылдағанша дейін тыңдатады.
Педагог әнге қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, ән жазатын адамды кім деп атаймыз? Сазгер. Тамаша!
- «Кеш жарық» әнін жазған сазгер кім? А. Қоразбаев. Жарайсыңдар!
- Балалар, бұл әнді кім орындайтынын білесіңдер ме?
Балалар үндемей қалады.
- Балалар, бұл әнді Алтынбек Қоразбаев ағамыздың өзі орындайды.
- Енді, балалар, «Кеш жарық» әнін тағы да тыңдаймыз!
Музыкалық жетекші балаларға әнді тыңдата отырып, әннің сипаты мен мағынасын түсіндіреді.
- Балалар, біз бүгін қандай ән тыңдадық? «Кеш жарық» әнін.
- Әуенін жазған сазгер кім? Алтынбек Қоразбаев.
- Осы әнді орындайтын кім? Алтынбек Қоразбаев.
- Жарайсыңдар, балалар!
«Көлеңке» дидактикалық ойыны
Ойынның мақсаты: «Көлеңке» әніне әндете жүріп, әртүрлі құстар мен аңдардың қимыл-қозғалысын келтіру.
«Көлеңке».
Ойынның барысы: тәрбиеші осы өлеңді әндетіп айта жүріп, бір үлкен, бір кішікентай баланы қатарластырып тұрғызады (кішісі көлеңке). Барлығы шеңбер жасайды.
- Көлбең-көлбең көлеңкем,
Көлбеңдеген көлеңкем!
Қане қатар тұрайық,
Үлкен шеңбер құрайық, - деп әндете жүріп, үлкен шеңбер құрады. Әрі қарай балалармен бірге әндете жүріп, өлеңде аталатын құстар мен аңдардың қимыл-қозғалысын келтіреді.
Көлбең-көлбең, көлеңкем,
Көлбеңдеген, көлеңкем!
Бүркіт қалай бүреді?
Кім көрсете біледі?
Ән ырғағымен балалар бүркіттің қанатын жайғанын көрсетеді, еңкейіп саусақтарымен жер тірейді. «Көлеңкелер» қайталап қимыл жасайды.
Көлбең-көлбең, көлеңкем,
Көлбеңдеген, көлеңкем!
Қасқыр қалай жүреді,
Кім көрсете біледі?
(Қасқырдың жүрісін көрсетеді)
Көлбең-көлбең, көлеңкем,
Көлбеңдеген, көлеңкем!
Аю қалай жүреді,
Кім көрсете біледі?
(Балалар көлеңкелеріне аюдың жүрісін көрсетеді)
Осы аңдар мен құстардың орнына басқасын көрсетіп, ойынды жалғастыра беруге болады. Педагог жақсы ойнаған балаларға ойыншықтар бейнеленген таңбалауыштарды табыс етеді.
Дауысқа арналған жаттығулары
Музыкалық жетекші балаларды орындықтарға ыңғайлы отырғызып:
- Балалар, дауысқа арналған жаттығуларды орындаудың алдында орындыққа қалай отыруымыз керек?
Балалар орындықтың шетіне отырады.
- Балалар, ерінмен жаттығу жасаймыз (еріннің үстін және астын тістеу, ерінді алға бүрістіру, көңілді кейіпке ену, астыңғы ерінді түсіру, көңілсіз кейіпке ену).
- Енді, балалар, дауысты дыбыстарды әндеткенде келесі дауысты дыбысқа кедергісіз, жайлы әндете қосылуымыз тиіс:
- Уууаааооо.
- Уууууууууу,
- Енді, балалар, менімен бірге қайталаймыз:
- Га-га-га,
- Ду-ду-ду,
- Ко-ко-ко,
- Ля-ля-ля.
- Тамаша, балалар!
Ән салу
И. Сапарбаев «Ойыншықтар» әні.
(әні: И. Сапарбаевтікі).
Музыкалық жетекші ән айтудың алдында, балалардың өлеңге қызығушылықтарын арттыру мақсатында өлеңді тыңдатады.

- Балалар, ән не туралы? Ойыншықтар туралы.
- Ойыншықты жақсы көресіңдер ме?
Балалардың бәрі ойыншықтарды жақсы көретіндерін айтады.
- Балалар, ойыншықтардың көп болғаны жақсы ма? Иә.
- Ойыншықтарды өте көп ала берудің қажеті жоқ. Өздеріңнің жақсы көретін 5-6 ойыншықтарың болса, сол жарайды.
- Тақтаға қараңдаршы, қандай сүйкімді ойыншықтар?

Балалар ойыншықтарға қызыға қарайды.
- Балалар, ойыншықтарға арналған «Ойыншықтар» әні бар. Сол әнді үйреніп алайық?!
- И. Сапарбайдың әні «Ойыншықтар». Бәріміз орындықтың шетіне отырамыз. Кеңінен тыныс алып, ән айтуға дайындалайық.
- Алдымен балалар, әнді ақырын менімен қосылып айтамыз, дауысымызды қатты шығармаймыз. Музыка жетекшісі балалармен ән айтуды бастайды.
Әнді хор мінбесіне барып үнтаспаға қосылып, шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Әнге дирижерлық қызмет көрсетеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. Музыка жетекшісі әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша, әнімізді тағы да қайталайық.
Музыка жетекшісі әннің үш шумағын үш командаға айтқызып, ал, қайырмасын барлық топ қосылып орындауға үйретеді.
- Кәне, балалар, шапалақпен сөздерін тағы да қайталап айтайықшы! Керемет!
- Балалар, әнді бәріміз қосылып айтамыз, жарайсыңдар. Музыка жетекшісі балаларға әнді қайталатып, балалар қабылдағанша айтқызады. Соңында музыка жетекшісі балалармен бірге әнді тақтадағы аудиожазбаға қосылып, ән айтуды аяқтайды.
«До -ре -ми» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойынның мақсаты: балаларға музыкадағы бейнелерді әнді тыңдау арқылы ажырата білуге үйрету; әнді тыңдау қабілеттерін арттыру.
Ойынның барысы: музыкалық жетекші әнді орындап береді және балалардан сол әнге байланысты суретті таңдап көрсетулерін өтінеді. Бала неге сол суретті таңдап алғанын, ол суретте ненің бейнеленгенін, айтылған әннің не туралы екенін айтып береді. Ойын барысында айтылатын әндер: «Мысығым», «Ойыншықтар», «Тәтті нан», «Балабақша», «Алтын күз» әндері. Осы әндерге байланысты суреттер топтамасы.
Қорытынды:
- Балалар, сендер бүгін оқу қызметіне өте белсенді қатыстыңдар. Сендерді сыйлық күтіп тұр!
Балаларға жаңа ойыншықтар беріледі. Балалар қуанып қалады.
- Балалар, ата-аналарыңның сыйлығын қабыл алыңдар.
- Ата-аналарымызға не деп айтамыз? Рақмет!
- Балалар, бүгін оқу қызметінде қандай ән тыңдадық? «Кеш жарық» әнін.
- Қандай әдемі ән айттық? «Ойыншықтар» әнін.
- Балалар, бүгін оқу қызметіне бәрің жақсы қатыстыңдар! Оқу қызметі ұнады ма? Тамаша!
- Балалар, оқу қызметі де аяқталды! Сау болыңдар!

Сейсенбі

Бейсенбі

Кесте бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті

Тақырыбы: «Кірпі»

Міндеті: Кірпі туралы әнге балалардың қызығушылығын арттыру; әннің сөздік мағынасын эмоционалды қабылдай білуге үйрету; музыкадағы ырғақты сезіне білу қабілетін дамыту; дауысқа арналған жаттығуларды орындағанда әнді дұрыс айту дағдысына және ырғақты қимылдарды музыкамен үйлесімді орындауға жаттықтыру.

Сәлемдесу
Ұйымдастырылған іс-әрекеттің басталысымен Е. Тиличееваның «Марш» шығармасының әуеніне балалар залға қатар түзеп, адымдап кіреді. Педагог:
- Балалар, денені түзу, басты жоғары көтеріп, тік ұстаймыз. Тізені жоғары көтеріп адымдаймыз. Жүріп келе жатқанда арақашықтықты сақтаймыз. Міне, жарайсыңдар!
Балалар адымдап келіп залдың ортасына тұрады.
Педагог балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, күздің соңғы айы. Жабайы табиғат әлеміндегі жануарлар да адамдар сияқты қысқа қамданады.
- Оларға адамдардан басқа ешкім қамқор бола алмайды. Балалар, осы жабайы табиғат өкілдерін құрметтеп, арнайы сәлем берейік.
 Жабайы табиғат әлемі (балалар қолдарын жоғары көтереді),
 Болса да жабайы әдемі (балалар қолдарын жандарына жібереді).
 Арнайы сәлемді алыңыз (балалар сәлем бергендей иіледі),
 Жабайы жануар әлемі! (балалар қолдарын жоғары көтереді).
Балалар педагогпен бірге қимылдарды қайталайды.
- Бәрекелді, балалар!

Музыкалық-ырғақты қимылдар
Музыкалық жетекші:
- Балалар, тақтаға қарайықшы?!
- Тақтадан не көріп тұрсыңдар, балалар? Түлкі мен қазды. Жақсы.
- Түлкі мен қаз не істеп тұр? Құшақтасып тұр.
- Балалар, бүгін түлкі мен қаздар туралы әуенге ырғақты қимылдар жасауды үйренеміз. Музыка басталмай тұрып, орнымызда түлкі мен қаздың қимылдарын жасап, жаттығып алайық.
- Кәне, бәріміз жұптасамыз. Бір түлкі және бір қаздан.
- Балалар, суреттегі түлкі мен қаз сияқты қалыпты ұстаймыз. Жарайсыңдар! Бәріміз бір мезгілде бастап, бір мезгілде аяқтауды үйренеміз. Балалар К. Қуатбаевтың «Түлкі мен қаздар» шығармасына
(Аудиозапись. "Лиса и гуси" К. Куатбаева) музыкалық-ырғақтық қимылдарды жасауға жаттығады. Педагог музыка ырғағына балаларға қарапайым вальс қимылдарын үйретіп, қимыл мен музыканың үйлесімділігін сақтауларын бақылайды. Балалар екіден жұптасып бір орында айналады. Орындарында тұрып екі жағына кезек-кезек тербелу қимылдарын жасайды. Шеңбер бойымен екеуден қол ұстасып жүріп, сол қолдарын жоғары көтереді, аяқтарымен қарапайым «галоп» қимылдарын жасап, орындарында тұрып ақырын айналады. Орындарында тұрып, қолдарын оң жаққа, сол жаққа кезек-кезек айналдырып, бір орында айналады. Соңында тағы да шеңбер бойымен жүріп, сол қолдарын жоғары көтереді, аяқтарымен қарапайым «галоп» қимылдарын жасап, орындарында тұрып ақырын айналып, биді аяқтайды.

Ән тыңдау
Ән тыңдаудың алдында музыкалық жетекші балалардың назарын тақтаға аударады:
- Балалар, тақтадан қай жануарды көріп тұрсыңдар?

- Құланды. Жақсы.
- Балалар, құлан қандай жануар?
Балалар ойланып қалады.
Педагог суретке қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, тағы да суретке қараңдаршы. Құланның түрі қай жануарға ұқсайды? Жартылай жылқыға және жартылай есекке ұқсайды. Дұрыс.
- Балалар, құланды үй жануары деп атай аламыз ба?
Балалар ойланып қалады.
- Балалар, құлан далада еркін тіршілік ететін жануар. Құландар жазық далада үйірімен жүреді.
- Балалар, осы жануар туралы күй бар. Сол күйді естіп көрейікші?
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз- Балалар, күй қандай аспапта орындалған? Домбырада. Тамаша!
- Күй не туралы? Ақсақ құлан туралы. Жарайсыңдар!
- Балалар, бұл күйді кім шығарғанын білесіңдер ме?
Балалар үндемей қалады.
- Балалар, «Ақсақ құлан» халық күйі.
- Балалар, «Ақсақ құлан» күйін тағы да тыңдаймыз! Музыкалық жетекші балаларға күйді тыңдата отырып, күйдің сыр-сипаты мен мағынасын түсіндіреді.
- Балалар, біз бүгін қандай күй тыңдадық? «Ақсақ құлан» күйін тыңдадық.
- Күйді шығарған кім? Халық.
- Күй қандай аспапта орындалады? Домбырада.
- Жарайсыңдар, балалар!

«Музыкалық сағат» дидактикалық ойыны
Ойынның мақсаты: әуенді тыңдау арқылы әннің атауын табу.
Ойынның жабдығы: қатты картоннан істелінген сағат.
Ойынның барысы: музыкалық жетекші балаларға таныс әннің әуенін ойнайды. Әуенді тыңдап болғаннан кейін, балаларға қай әннің орындалғанын сағат тілімен көрсету ұсынылады.
Ойналатын әуендер: «Жасыл шырша», «Биші болам өскенде», «Біз бақытты баламыз», «Домбыра сазы», «Аяз ата», «Жаңбыр», «Сылдырмақ».
Әннің басын тыңдағаннан кейін бір бала шығады да тыңдалған әуенге сәйкес келетін картинаны сағаттың тілімен көрсетеді. Ойын сағаттағы суреттерді айналып келгенше жалғасады.
Жақсы ойнаған топтың балаларына кірпі бейнеленген таңбалауыштар үлестіріледі. Педагог:
- Балалар, таңбалауыштарды портфолиоға салып қойыңдар.
- Балалар, барлық таңбалауыштарды портфолиоға жинап жүріңдер.
Дауысқа арналған жаттығулары
Дауысты жаттықтырудың алдында музыкалық жетекші балаларды орындықтарға ыңғайлы отырғызады.
- Балалар, дауысқа арналған жаттығуларды менімен бірге қайталаймыз. Аралар боламыз, балалар.
 Аралар
 Арамыз, біз арамыз,
 Әнге салып барамыз.
 Жу-жу-жу-жу-жу-жу.
 Қызыл, жасыл гүлдерден,
 Балды сорып аламыз.
 Жу-жу-жу-жу-жу-жу.
- Балалар, денемізді тік ұстап, орындықтың шетіне отырамыз. Жарайсыңдар!
- Балалар, біздер әнді айту үшін, құлағымызға жаттығу жасап аламыз.
- Кәне, бәріміз мұрынмен дем алып, сол деммен қолымыздағы гүлді ақырын үрлеу арқылы сыртқа шығарып үрлейміз. Жарайсыңдар!
- Енді, балалар, менімен бірге дауыс жаттығуларын жасаймыз.
- Ля - ля - ля - ля - ля - ля - ля
- Ля - ля - ля - ля - ля - ля - ля
- Ми - ми - ми - ми - ми - ми - ми
- Ми - ми - ми - ми - ми - ми - ми
 Жарасып тұр сәніміз,
 Ән шырқайық бәріміз.
 Естіген жұрт таң қалсын,
 Әдемі ән шырқалсын.
- Тамаша!
Ән салу
Қ. Шілдебаев «Кірпі» әні.
(әні: Қ. Шілдебаевтікі).
Музыкалық жетекші ән айтудың алдында алдымен балаларға кірпі туралы бейнебаянды көрсетеді. 

- Балалар, тақтадан нені көріп отырсыңдар? Кірпіні.
- Кірпі қандай табиғат әлемінен? Жабайы табиғат әлемінен. Тамаша!
- Тақтаға қараңдаршы, кірпі қандай сүйкімді?
Балалар кірпілерге қызыға қарайды.
- Балалар, кірпілер жабайы табиғат әлемінен болса да, оларға арналған «Кірпі» әні бар. Сол әнді үйреніп алайық?!
- Қ. Шілдебаевтің әні «Кірпі». Бәріміз орындықтың шетіне отырып, кең тыныстап, ән айтуға дайындаламыз. Алдымен әнді мұқият тыңдап алайық
(Аудиозапись. Песня К. Шильдебаева "Ежик").
- Енді, балалар, маған қосылып ән айтамыз. Дауысымызды қатты шығармаймыз.
Музыкалық жетекші балалармен бірге ән айтуды бастайды.
Әнді хор мінбесіне барып орындайды. Үнтаспаға ілесіп, әннің шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен айтады. Музыкалық жетекші әнге дирижерлық етеді. Музыкалық жетекші балалардың әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. Музыкалық жетекші әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша, әнімізді тағы да қайталайық.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа айтқызып, қайырмасын барлық топ бірге қосылып орындауды үйретеді.
- Кәне, балалар, шапалақтап отырып, әннің сөздерін тағы да қайталап айтайықшы! Керемет!
- Балалар, әнді бәріміз қосылып айтамыз, жарайсыңдар!
Музыкалық жетекші балаларға әнді қайталатып, балалар қабылдағанша айтқызады. 
«Музыкалық моншақтар» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойынның мақсаты: балаларға қысқа және ұзақ дыбыстарды ажырата білуді үйрету. Ойынның жабдығы: түрлі-түсті картоннан жасалған моншақтар. Ойынның барысы: балаларды қысқа және ұзақ дыбыстармен таныстыру үшін, музыкалық жетекші үлкен және кішкентай моншақтарды қолданады. Музыкалық жетекші шағын әнді немесе әуенді ойнайды. Ойнатылғанда әуеннің ырғақтық суреті анық естілуі тиіс. Музыкадағы ұзақ және қысқа дыбыстарды табу керек. Бұл дыбыстарды үлкен және кішкентай моншақтардың көмегімен бейнелеуге болады. Үлкен моншақтар - ұзақ дыбыстарды, кішкентай моншақтар - қысқа дыбыстарды білдіреді.
Қорытынды
Оқу қызметінің соңында педагог интербелсенді тақтаны қосып, балаларға кірпіні көрсетеді.

- Балалар кірпінің бейнебаяндағы көрінісіне қызыға қарайды.
- Балалар, мынау қай аң? Кірпі.
- Кірпі сүйкімді ме? Иә.
- Қандай күй тыңдадық? «Ақсақ құлан» күйін тыңдадық.
- Сендер қандай ән үйрендіңдер? «Кірпі» әнін.
- Кәне, балалар, әнді тағы бір қайталап жіберейікші! Жарайсыңдар!
- Балалар, бүгінгі оқу қызметіне бәрің жақсы қатыстыңдар! Бәрі тамаша болды, балалар!
- Оқу қызметі аяқталды, сау болыңдар!

Тақырыбы:

Міндеті: Кірпі туралы әнге балалардың қызығушылығын арттыру; әннің сөздік мағынасын эмоционалды қабылдай білуге үйрету; музыкадағы ырғақты сезіне білу қабілетін дамыту; дауысқа арналған жаттығуларды орындау кезінде дұрыс ән айту дағдысын және ырғақты қимылдарды музыкамен үйлесімді орындауға жаттықтыруды пысықтау.        

Сәлемдесу
Оқу қызметі басталысымен Е. Тиличееваның «Марш» атты шығармасының әуеніне балалар залға қатар түзеп, адымдап кіреді.
Педагог:
- Балалар, денені түзу, басты жоғары көтеріп, тік ұстаймыз. Тізені жоғары көтеріп адымдаймыз. Жүріп келе жатқанда арақашықтықты сақтаймыз. Міне, жарайсыңдар!
Балалар адымдап жүріп, залдың ортасына келіп тұрады. 
Педагог балалардың назарын өзіне аударып: 
- Балалар, бізді орман тұрғындары қонаққа шақырып жатыр. Сендердің әндеріңді естіп, бірге ойын ойнағылары келетіндері жайлы айтты.
- Ендеше, барамыз ба?
Балалардың жауаптары. 
Педагог интербелсенді тақтадан ормандағы тіршілікті көрсетеді. 
Кірпі:
- Менің атым - Кірпі 
Тоным үрпі-түрпі. 
Бұл тонымнан кейде 
Қашады аңдар үркіп-үркіп. 
Жеймін десе жұлқып, 
Қаламын тоңды қымтап. 
Арландар да сонда 
Алады аузын жыртып. 
- Біздің алдымыздан кірпі шығып, орман тұрғындарымен дос болуға шақырады. 
Музыкалық-ырғақты қимылдар
Музыкалық жетекші:
- Балалар, тақтаға қарайықшы?!
- Тақтадан не көріп тұрсыңдар, балалар? Түлкі мен қазды. Жақсы.
- Түлкі мен қаз не істеп тұр? Құшақтасып тұр.
- Балалар, бүгін түлкі мен қаздар туралы әуенге ырғақты қимылдар жасауды үйренеміз. Музыка басталмай тұрып, түлкі мен қаздың қимылдарын орнымызда жасап, жаттығып алайық.
- Кәне, бәріміз жұптасамыз. Бір түлкі және бір қаз болып тұра қалайық. 
- Балалар, суреттегі түлкі мен қаз сияқты қалыпты ұстаймыз. Жарайсыңдар! Бәріміз бір мезгілде бастап, бір мезгілде аяқтауға үйренеміз. Балалар К. Қуатбаевтың «Түлкі мен қаздар» шығармасына музыкалық-ырғақты қимылдарды жасауға жаттығады. Педагог музыканың сыр-сипатына сай, вальс биінің қарапайым қимылдарын жасауды балаларға үйретіп, қимыл мен музыканың үйлесімділігін сақтауларын бақылайды. Балалар екі жұптан орындарында тұрып айналады. Орындарында тұрып екі жағына кезек-кезек тербелу қимылдарны жасайды. Шеңбер бойымен екеуден қол ұстасып жүріп, сол қолдарын жоғары көтереді, аяқтарымен қарапайым  «галоп» қимылдарын жасап, орындарында тұрып жеңіл айналады. Орындарында тұрып қолдарын оң жаққа, сол жаққа кезек-кезек айналдырып, бір орында айналады. Соңында тағы да шеңбер бойымен жүріп, сол қолдарын жоғары көтереді, аяқтарымен қарапайым «галоп» қимылдарын жасап, орындарында тұрып жеңіл айналып биді аяқтайды.
Ән тыңдау
- Балалар, біз құлан туралы күйді қосып көрейік. Мүмкін, құлан бізді тез тауып келер. Ендеше, «Ақсақ құлан» күйін тыңдайық. 
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз

Музыкалық жетекші балаларға қазақ халқының «Ақсақ құлан» күйін балалар күйді қабылдағанша тыңдатады. 
Педагог әнге қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, күй қандай аспапта орындалған? Домбырада. Тамаша!
- Күй не туралы? Ақсақ құлан туралы. Жарайсыңдар!
- Балалар, бұл күйді кім шығарғанын білесіңдер ме?
Балалар үндемей қалады.
- Балалар, «Ақсақ құлан» халық күйі, сондықтан халық арасынан шыққан күй деп айтамыз.
- Енді, балалар, «Ақсақ құлан» күйін тағы да тыңдаймыз!
Музыкалық жетекші балаларға күйді тыңдата отырып, күйдің сыр-сипаты мен мағынасын түсіндіреді.
- Балалар, біз бүгін қандай күй тыңдадық? «Ақсақ құлан» күйін. 
- Күйді шығарған кім? Халық.
- Күй қандай аспапта орындалады? Домбырада.
- Жарайсыңдар, балалар!
«Аңшы мен қояндар» ойыны
- Балалар, орман қояндары бізбен бірге ойын ойнағылары келеді екен. 
Ойын шарты: бір-бір сәбіз ұстаған қояндар музыка әуеніне жерге жатып аунап, аяқтарын тыпырлатады немесе би қимылдарын жасап секіреді. Сәбіз ұрлап жатқан қояндарды аңшы көріп қалып. «Пух - Пух» деп атады. Қояндар орындарынан тұрып, жан-жаққа қашады. Музыка тоқтағанда тырп етпей отырады немесе жата қалады. Қозғалған қоян айыпты болады. Ән салып не би билеп айыбын өтейді.

Дауысқа арналған жаттығулар
Музыкалық жетекші дауысты жаттықтырудың алдында балаларды орындықтарға ыңғайлы отырғызып алады.
- Балалар, дауысқа арналған жаттығуларды менімен бірге қайталаймыз. Алдымен аралар болайық:
  Аралар
 Арамыз, біз арамыз,
 Әнге салып барамыз. 
 Жу-жу-жу-жу-жу-жу. 
 Қызыл, жасыл гүлдерден, 
 Балды сорып аламыз. 
 Жу-жу-жу-жу-жу-жу.
- Балалар, денемізді тік ұстап, орындықтың шетіне отырамыз. Жарайсыңдар!
- Балалар, ән айту үшін құлағымызға жаттығу жасаймыз.
- Кәне, бәріміз мұрынмен дем алып, сол деммен қолымыздағы гүлді үрлеу арқылы сыртқа шығарып үрлейміз. Жарайсыңдар!
- Енді, балалар, менімен бірге дауысқа арналған жаттығуларын жасаймыз.
- Ля - ля - ля - ля - ля - ля - ля
- Ля - ля - ля - ля - ля - ля - ля
- Ми - ми - ми - ми - ми - ми - ми
- Ми - ми - ми - ми - ми - ми - ми
 Жарасып тұр сәніміз,
 Ән шырқайық бәріміз.
 Естіген жұрт таң қалсын,
 Әдемі ән шырқалсын. Тамаша!
Ән салу
Қ. Шілдебаев «Кірпі» әні.
(әні: Қ. Шілдебаев).
- Балалар, алдыңғы оқу қызметінде қандай әнді үйрендік?
- Иә, дұрыс айтасыңдар, кірпі әнін үйрендік. Ендеше, кірпіге арналған әнімізді айтып берсек қалай болады екен. 
- Қ. Шілдебаевтың әні «Кірпі». Бәріміз орындықтың шетіне отырып, кең тыныс аламыз. Ән айтуға дайындаламыз. Алдымен, балалар, әнді мұқият тыңдап алайық
 Әнді хор мінбесіне барып айтады. Үнтаспаға қосылып, шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындайды. Музыка жетекшісі әнге дирижер болады. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. Музыкалық жетекші әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соқтырып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша! Әнімізді тағы да қайталайық.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа айтқызады, қайырмасын барлық топ бірге қосылып орындауды үйретеді.
- Кәне, балалар, шапалақтап отырып сөздерін тағы да қайталап айтайықшы! Керемет! 
- Балалар, әнді бәріміз қосылып айтамыз. Жарайсыңдар! Музыкалық жетекші балаларға әнді қайталатады. Балалар қабылдағанша айтқызады. Музыкалық жетекші тақтадағы аудиожазбаға қосылып балалармен бірге айтады.
«Әнді орналастыру» музыкалық-дидактикалық ойындар
Ойын шарты: музыкалық үйшікте әндерге сәйкес суреттер бар. Балалар күйсандықта берілген әуенді тындайды. Дұрыс шешімін тауып, керекті әннің карточкасын апарып салады.
Қорытынды
Оқу қызметінің соңында: 
- Балалар, сендерге оқу қызметі ұнады ма?
Балалардың жауаптары. 
- Бүгін бізді қонаққа кім шақырды? Орман қояндары.
- Қандай күй тыңдадық? «Ақсақ құлан» күйін.
- Күйді қандай аспаппен ойнайды?
- Домбыра аспабымен. 
- Жарайсыңдар, балалар! 
- Сендер қандай ән үйрендіңдер? «Кірпі» әнін.
- Балалар, оқу қызметіне өте белсенді қатыстыңдар! Рақмет! 
- Бүгінгі оқу қызметі аяқталды. Сау болыңдар!

Сейсенбі

Бейсенбі

Кесте бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті

Тақырыбы: «Қоңыраулар сыңғыры»

Міндеті: Нәзік сырлы, классикалық музыкаға балалардың ықыласы мен қызығушылығын арттыру; ән айту кезінде әнді эмоционалды қабылдай білуге үйрету; музыкалық жетекшіге ілесіп ән айту қабілетін жетілдіру; музыка мен қимылдағы ырғақты сезіне білу қабілетін дамыту.

Сәлемдесу
Музыкалық жетекші Е. Арненің «Адыммен айналу» атты шығармасын қосып, балаларды залға кіргізеді. Балалар педагогтің айтуы бойынша денелерін тік ұстап, тізелерін жоғары көтеріп, салтанатты адыммен айнала жүріп, залдың ортасына келіп тоқтайды.
Педагог:
- Балалар, сендер «Ғажайыптар әлемінің» не екенін білесіңдер ме? Иә.
- Қайдан білесіңдер? Балабақшадан. Міне, жарайсыңдар!
- «Ғажайыптар әлемі» дегеніміз не? Ғажайыптарымен таңғалдыратын кейіпкерлер әлемі. Жарайсыңдар, балалар!
- Олай болса, балалар, сол ғажайыптар әлеміне ризашылығымызды білдірейікші!
 Ғажайыптар әлемі (балалар қолдарын жанына жібереді),
 Неткен ғажап, әдемі! (балалар қол білезіктерін айналдырады).
 Сондай ғажап әлемге (балалар қолдарын жоғары көтереді).
- Рақмет! Рақмет! Рақмет (балалар қолдарын жанына жібереді)!
Балалар педагогпен бірге қимылдарды қайталайды.
- Бәрекелді, балалар!
Музыкалық-ырғақты қимылдар
Музыкалық жетекші балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, алдыңғы оқу әрекетінде біз К. Қуатбаевтың «Түлкі мен қаздар» атты шығармасындағы түлкі мен қаз сияқты қалыпты ұстап, жұппен билеудің қимылдарын үйренгенбіз. Бүгін де жұппен билеу қимылдарын үйренеміз. Алдымен, әуен басталмас бұрын жұппен билеу элементтерін қайталап алайық. Музыкалық жетекші балаларды жұппен тұрғызып, «Күн мен түн» халық әуенінің
(Аудиозапись народной мелодий "День и ночь", минусовка) сипатына сай жұптық қимылдарды жасауды үйретеді. Ұл балалар «түн» болып, қолдарымен қыз балаларды биге шақырады. Иіліп құрмет білдіреді. Ұл балалар қолдарымен қыз балалардың белдерінен ұстап, педагогпен бірге жұппен айналу адымдарын жасайды. Ұл балалар орындарында тұрады, қыз балалар «күн» болып, өзі тұрған орнын айналып, шағын шеңбер бойымен жұп адымын жасайды. Жұптар шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді, төмен түсіреді, орындарында тұрып жеңіл секіреді. Орындарында тұрып, қолдарын оң жаққа, сол жаққа кезек-кезек айналдырып жанына созады. Аяқтарымен сол жағына, орнына, оң жағына, орнына жаттығуларын жасайды. Қимылдар мен музыка үйлесімділігі музыкалық жетекшінің көрсетуі бойынша орындалады.
Музыкалық жетекші балалардың қимыл мен әуенді қабылдау және үйлесімді орындауларына көңіл бөледі.

Ән тыңдау
Музыкалық жетекші балалардың назарын тақтаға аударады:
- Балалар, тақтадан нені көріп тұрсыңдар?
- Гүлді. Жақсы!
- Балалар, қандай гүл?
Балалар ойланып қалады. Балалардың ойлануына мүмкіндік бере отырып, педагог балаларға тағы да сурет көруді ұсынады:
- Балалар, енді мына суретке назар аударайықшы?!

Балалар суретке қарап, қоңырау екендігін айтады.
Педагог суретке қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, екі суретке тағы да қараңдаршы, екі сурет бір-біріне ұқсай ма? Ұқсайды. Дұрыс.
- Балалар, гүл мен қоңырау бір-біріне ұқсаса, гүл қалай аталады деп ойлайсыңдар?
Балалар ойланып қалады.
- Балалар, екі суреттің түстері ғана әртүрлі, аталуы бірдей.
Балалар жарыса жауап береді.
- Қоңырау! Қоңырау!
- Әрине, балалар, бұл гүл далада өсетін жабайы қоңыраугүл.
- Балалар, осы қоңыраулар туралы әдемі музыка бар, сол музыканы естіп көрейікші? Шығарма «Қоңыраулар сыңғыры» деп аталады. Шығарманың авторы австриялық композитор Вольфганг Моцарт.
- Балалар, бәріміз композитордың аты-жөнін қайталайықшы. Вольфганг Моцарт. Тамаша!
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз.

Музыкалық жетекші балаларға В. Моцарттың «Қоңыраулар сыңғыры» шығармасын тыңдатады.
Педагог әнге қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, музыка қандай аспапта орындалған? Күйсандықта. Тамаша!
- Музыка не туралы? Қоңыраулардың сыңғыры туралы. Жарайсыңдар!
- Балалар, бұл музыканы кім шығарғанын білесіңдер ме?
Балалар үндемей қалады.
- Балалар, бұл әуенді австриялық композитор Вольфганг Моцарттың жазған. Қайталаймыз, жарайсыңдар!
- Енді, балалар, «Қоңыраулар сыңғыры» шығармасын тағы да тыңдаймыз!
Музыкалық жетекші балаларға шығарманы тыңдата отырып, шығарманың сыр-сипаты мен мағынасын түсіндіреді.
- Балалар, біз бүгін қандай музыка тыңдадық? «Қоңыраулар сыңғыры» шығармасын.
- Шығарманың авторы кім? Вольфганг Моцарт. Тамаша!
- Музыка қандай аспапта орындалады? Күйсандықта.
- Керемет, балалар!

«Музыкадағы үш кит» дидактикалық ойыны
Ойынның мақсаты: музыкадағы «Үш кит» тақырыбы бойынша балалардың білімін бекіту.
Ойын жабдығы: қатты картоннан жасалған үш кит.
Ойынның барысы: балалар үш шеңбер (үш топ) жасап тұрады. Әр топтың ортасында қолына «кит» ұстаған бала тұрады. «Марш» әуені ойнағанда, шеңберде тұрған балалар бір орында адымдайды. Ал «полька» әуені ойнағанда, балалар «полька» биін билейді, «Достық» әні ойнағанда, шеңбердегі балалар әндетеді. Музыкалық жетекші музыкалық материалды өз қалауына және тақырыпты бекіту қажеттілігіне қарай таңдайды. Қай топтың балалары тапсырманы дұрыс орындаса, сол топ жеңеді. Жақсы ойнаған топтың балаларына қоңырау бейнеленген таңбалауыштар үлестіріледі.
Педагог:
- Балалар, осы жылдан бастап әрқайсыңда жеке портфолио бар екенін ұмытқан жоқсыңдар ма? Таңбалауыштарыңды сол портфолиоге салуды ұмытпаңдар.
Дауысқа арналған жаттығулары
Педагог балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, денемізді тік ұстап, орындықтың шетіне отырамыз.
- Балалар, орманда бір сарышұнақ келе жатып гүлді кездестіреді. Оның гүлге қызыққаны сондай, қасына барып мұрнымен ұзақ иіскейді.
- Балалар суретке қарайықшы?!
- Балалар, сарышұнақ сияқты гүлді иіскейміз. Енді, тілдің ұшын тістеп, тілді оң және сол жақ тістермен кезек басамыз, тілді таңдайға тигіземіз, тілді алға созамыз, тіл астын көрсетеміз. Жарайсыңдар!
- Енді, балалар, сарышұнақ иіскеген гүл де қоңырауға ұқсайды, солай ма? Бірақ, суреттегі қоңыраугүл емес.
- Балалар, менімен бірге қайталаймыз.
 Қоңыраулар «дин» дейді,
 Сыңғырлайды, «дин» дейді,
 Сыңғырлайды қоңырау,
 «Дин-дин-дин» дейді қоңырау.
- Тамаша, әрі қарай жалғастырамыз.
 Ахау, егигай,
 Ән сал, бозторғай,
 Біз әніңді үйреніп,
 Күнде ән сап жүрейік.
- Тамаша!
- Балалар, енді бәріміз, ара болайықшы?!
 Аралар,
 Арамыз, біз арамыз,
 Әнге салып барамыз.
 Жу-жу-жу-жу-жу-жу.
 Қызыл, жасыл гүлдерден,
 Балды сорып аламыз.
 Жу-жу-жу-жу-жу-жу.
- Жарайсыңдар!
 Ән салу
Ән айтудың алдында музыкалық жетекші балалардың көңіл-күйін көтеру мақсатында сурет көрсетеді.
- Балалар, тақтадан не көріп отырсыңдар? Балаларды. Дұрыс.
- Балалар не істеп жатыр? Билер жатыр. Тамаша!
- Балалар, қараңдаршы, барлық әлем балалары жерді айналып билеп жатыр. Иә.
Балалар да қызыға қарайды.
- Балалар, олар үнемі көңілді болуы үшін «Кел, билейік» әні бар. Сол әнді үйреніп алайық, содан кейін біз де билейміз!
- Балалар, қазір Б. Байқадамовтың «Кел, билейік» әнін айтамыз. Бәріміз орындықтың шетіне отырып, кең тыныстап, ән айтуға дайындаламыз. Алдымен әнді мұқият тыңдап алайық.
(Аудиозапись. Песня Б. Байкадамова "Давай, потанцуем!")
- Балалар, әнді ақырын менімен бірге қосылып айтамыз, дауысымызды қатты шығармаймыз.
Музыкалық жетекші балалармен бірге ән айтуды бастайды.
Әнді хор мінбесіне барып айтады. Үнтаспаға қосылып, әннің шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Музыкалық жетекші дирижерлық қызмет көрсетеді. Музыкалық жетекші балалардың әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. Музыкалық жетекші әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша! Әнімізді тағы да қайталайық.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа айтқызады, қайырмасын барлық топ бірге қосылып орындауды үйретеді.
- Кәне, балалар, шапалақ соғып сөздерін тағы да қайталап айтайықшы! Керемет!
- Балалар, әнді бәріміз қосылып айтамыз, жарайсыңдар!
Музыкалық жетекші балаларға әнді қайталатады. Балалар әнді қабылдағанша айтқызады. Соңында музыкалық жетекші тақтадағы аудиожазбаға қосылып, балалармен бірге ән айтуды аяқтайды.
- Енді, балалар, бәріміз орнымыздан тұрамыз. Би қимылдарын еркін орындап отырып, әнді бірге айтамыз.
«Өз аспабыңды тап» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойынның мақсаты: аспаптардың дыбысын ажырата білуді балаларға үйрету.
Ойын жабдығы: музыкалық аспаптардың суреттері бейнеленген түссіз карточкалар және төртке бөлінген түрлі-түсті үш карта, балаларға арналған музыкалық аспаптар, керме.
Ойынның барысы: жүргізуші керменің артындағы аспаптардың жанына төртке бөлінген түрлі-түсті картаны қояды, ал түссіз картаны ойнайтын балаларға таратып береді. Ойынға бір жүргізуші, екі бала қажет. Балаларға аспаптардың дауысын тағы да бір рет тыңдатып, ән айта бастайды. Ойын осылай басталады. Жүргізуші суреттің бір бөлігін көтеріп, сол аспапта ойнап тұрып:
- Мен қандай аспапта ойнадым? - деп сұрайды.
Дұрыс жауап берген балаға түсті картаның бір бөлігі беріліп, ол карта түссіз картаның үстіне қойылады. Ойын карта жабылғанша жалғаса береді.
Қорытынды
- Балалар, «Ғажайыптар әлемі» қандай керемет! Ән де айтасың, би де билейсің, солай ма, балалар? Иә.
- Балалар, біз қандай шығармамен таныстық? «Қоңыраулар сыңғыры» шығармасымен.
- Қандай ән айттық? «Кел, билейік» әнін.
- Балалар, сарышұнақтың гүлді иіскеуі де ғажап емес пе? Иә.
- Бүгін оқу әрекетінде бәрі ғажап, әдемі болды!
- Балалар, бүгін оқу әрекетіне бәрің жақсы қатыстыңдар.
- Керемет! Оқу қызметі аяқталды, сау болыңдар!

Тақырыбы: «Қоңыраулар сыңғыры»

Міндеті: Нәзік сырлы, классикалық музыкаға балалардың ықыласы мен қызығушылығын арттыру; ән айту кезінде әнді эмоционалды қабылдай білуге үйрету; музыкалық жетекшіге ілесіп ән айту қабілетін жетілдіру; музыка мен қимылдағы ырғақты сезіне білу қабілетін дамыту.

Сәлемдесу
Музыкалық жетекші Е. Арненің «Адыммен айналу» атты шығармасын қосып, балаларды залға кіргізеді. Балалар педагогтің айтуы бойынша денелерін тік ұстап, тізелерін жоғары көтеріп, салтанатты адыммен айнала жүріп, залдың ортасына келіп тоқтайды.
Педагог:
- Балалар, сендер «Ғажайыптар әлемінің» не екенін білесіңдер ме? Иә.
- Қайдан білесіңдер? Балабақшадан. Міне, жарайсыңдар!
- «Ғажайыптар әлемі» дегеніміз не? Ғажайыптарымен таңғалдыратын кейіпкерлер әлемі. Жарайсыңдар, балалар!
- Олай болса, балалар, сол ғажайыптар әлеміне ризашылығымызды білдірейікші!
 Ғажайыптар әлемі (балалар қолдарын жанына жібереді),
 Неткен ғажап, әдемі! (балалар қол білезіктерін айналдырады).
 Сондай ғажап әлемге (балалар қолдарын жоғары көтереді).
- Рақмет! Рақмет! Рақмет (балалар қолдарын жанына жібереді)!
Балалар педагогпен бірге қимылдарды қайталайды.
- Бәрекелді, балалар!
Музыкалық-ырғақты қимылдар
Музыкалық жетекші балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, алдыңғы оқу әрекетінде біз К. Қуатбаевтың «Түлкі мен қаздар» атты шығармасындағы түлкі мен қаз сияқты қалыпты ұстап, жұппен билеудің қимылдарын үйренгенбіз. Бүгін де жұппен билеу қимылдарын үйренеміз. Алдымен, әуен басталмас бұрын жұппен билеу элементтерін қайталап алайық. Музыкалық жетекші балаларды жұппен тұрғызып, «Күн мен түн» халық әуенінің
(Аудиозапись народной мелодий "День и ночь", минусовка) сипатына сай жұптық қимылдарды жасауды үйретеді. Ұл балалар «түн» болып, қолдарымен қыз балаларды биге шақырады. Иіліп құрмет білдіреді. Ұл балалар қолдарымен қыз балалардың белдерінен ұстап, педагогпен бірге жұппен айналу адымдарын жасайды. Ұл балалар орындарында тұрады, қыз балалар «күн» болып, өзі тұрған орнын айналып, шағын шеңбер бойымен жұп адымын жасайды. Жұптар шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді, төмен түсіреді, орындарында тұрып жеңіл секіреді. Орындарында тұрып, қолдарын оң жаққа, сол жаққа кезек-кезек айналдырып жанына созады. Аяқтарымен сол жағына, орнына, оң жағына, орнына жаттығуларын жасайды. Қимылдар мен музыка үйлесімділігі музыкалық жетекшінің көрсетуі бойынша орындалады.
Музыкалық жетекші балалардың қимыл мен әуенді қабылдау және үйлесімді орындауларына көңіл бөледі.

Ән тыңдау
Музыкалық жетекші балалардың назарын тақтаға аударады:
- Балалар, тақтадан нені көріп тұрсыңдар?
- Гүлді. Жақсы!
- Балалар, қандай гүл?
Балалар ойланып қалады. Балалардың ойлануына мүмкіндік бере отырып, педагог балаларға тағы да сурет көруді ұсынады:
- Балалар, енді мына суретке назар аударайықшы?!

Балалар суретке қарап, қоңырау екендігін айтады.
Педагог суретке қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, екі суретке тағы да қараңдаршы, екі сурет бір-біріне ұқсай ма? Ұқсайды. Дұрыс.
- Балалар, гүл мен қоңырау бір-біріне ұқсаса, гүл қалай аталады деп ойлайсыңдар?
Балалар ойланып қалады.
- Балалар, екі суреттің түстері ғана әртүрлі, аталуы бірдей.
Балалар жарыса жауап береді.
- Қоңырау! Қоңырау!
- Әрине, балалар, бұл гүл далада өсетін жабайы қоңыраугүл.
- Балалар, осы қоңыраулар туралы әдемі музыка бар, сол музыканы естіп көрейікші? Шығарма «Қоңыраулар сыңғыры» деп аталады. Шығарманың авторы австриялық композитор Вольфганг Моцарт.
- Балалар, бәріміз композитордың аты-жөнін қайталайықшы. Вольфганг Моцарт. Тамаша!
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз.

Музыкалық жетекші балаларға В. Моцарттың «Қоңыраулар сыңғыры» шығармасын тыңдатады.
Педагог әнге қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, музыка қандай аспапта орындалған? Күйсандықта. Тамаша!
- Музыка не туралы? Қоңыраулардың сыңғыры туралы. Жарайсыңдар!
- Балалар, бұл музыканы кім шығарғанын білесіңдер ме?
Балалар үндемей қалады.
- Балалар, бұл әуенді австриялық композитор Вольфганг Моцарттың жазған. Қайталаймыз, жарайсыңдар!
- Енді, балалар, «Қоңыраулар сыңғыры» шығармасын тағы да тыңдаймыз!
Музыкалық жетекші балаларға шығарманы тыңдата отырып, шығарманың сыр-сипаты мен мағынасын түсіндіреді.
- Балалар, біз бүгін қандай музыка тыңдадық? «Қоңыраулар сыңғыры» шығармасын.
- Шығарманың авторы кім? Вольфганг Моцарт. Тамаша!
- Музыка қандай аспапта орындалады? Күйсандықта.
- Керемет, балалар!

«Музыкадағы үш кит» дидактикалық ойыны
Ойынның мақсаты: музыкадағы «Үш кит» тақырыбы бойынша балалардың білімін бекіту.
Ойын жабдығы: қатты картоннан жасалған үш кит.
Ойынның барысы: балалар үш шеңбер (үш топ) жасап тұрады. Әр топтың ортасында қолына «кит» ұстаған бала тұрады. «Марш» әуені ойнағанда, шеңберде тұрған балалар бір орында адымдайды. Ал «полька» әуені ойнағанда, балалар «полька» биін билейді, «Достық» әні ойнағанда, шеңбердегі балалар әндетеді. Музыкалық жетекші музыкалық материалды өз қалауына және тақырыпты бекіту қажеттілігіне қарай таңдайды. Қай топтың балалары тапсырманы дұрыс орындаса, сол топ жеңеді. Жақсы ойнаған топтың балаларына қоңырау бейнеленген таңбалауыштар үлестіріледі.
Педагог:
- Балалар, осы жылдан бастап әрқайсыңда жеке портфолио бар екенін ұмытқан жоқсыңдар ма? Таңбалауыштарыңды сол портфолиоге салуды ұмытпаңдар.
Дауысқа арналған жаттығулары
Педагог балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, денемізді тік ұстап, орындықтың шетіне отырамыз.
- Балалар, орманда бір сарышұнақ келе жатып гүлді кездестіреді. Оның гүлге қызыққаны сондай, қасына барып мұрнымен ұзақ иіскейді.
- Балалар суретке қарайықшы?!
- Балалар, сарышұнақ сияқты гүлді иіскейміз. Енді, тілдің ұшын тістеп, тілді оң және сол жақ тістермен кезек басамыз, тілді таңдайға тигіземіз, тілді алға созамыз, тіл астын көрсетеміз. Жарайсыңдар!
- Енді, балалар, сарышұнақ иіскеген гүл де қоңырауға ұқсайды, солай ма? Бірақ, суреттегі қоңыраугүл емес.
- Балалар, менімен бірге қайталаймыз.
 Қоңыраулар «дин» дейді,
 Сыңғырлайды, «дин» дейді,
 Сыңғырлайды қоңырау,
 «Дин-дин-дин» дейді қоңырау.
- Тамаша, әрі қарай жалғастырамыз.
 Ахау, егигай,
 Ән сал, бозторғай,
 Біз әніңді үйреніп,
 Күнде ән сап жүрейік.
- Тамаша!
- Балалар, енді бәріміз, ара болайықшы?!
 Аралар,
 Арамыз, біз арамыз,
 Әнге салып барамыз.
 Жу-жу-жу-жу-жу-жу.
 Қызыл, жасыл гүлдерден,
 Балды сорып аламыз.
 Жу-жу-жу-жу-жу-жу.
- Жарайсыңдар!
 Ән салу
Ән айтудың алдында музыкалық жетекші балалардың көңіл-күйін көтеру мақсатында сурет көрсетеді.
- Балалар, тақтадан не көріп отырсыңдар? Балаларды. Дұрыс.
- Балалар не істеп жатыр? Билер жатыр. Тамаша!
- Балалар, қараңдаршы, барлық әлем балалары жерді айналып билеп жатыр. Иә.
Балалар да қызыға қарайды.
- Балалар, олар үнемі көңілді болуы үшін «Кел, билейік» әні бар. Сол әнді үйреніп алайық, содан кейін біз де билейміз!
- Балалар, қазір Б. Байқадамовтың «Кел, билейік» әнін айтамыз. Бәріміз орындықтың шетіне отырып, кең тыныстап, ән айтуға дайындаламыз. Алдымен әнді мұқият тыңдап алайық.
(Аудиозапись. Песня Б. Байкадамова "Давай, потанцуем!")
- Балалар, әнді ақырын менімен бірге қосылып айтамыз, дауысымызды қатты шығармаймыз.
Музыкалық жетекші балалармен бірге ән айтуды бастайды.
Әнді хор мінбесіне барып айтады. Үнтаспаға қосылып, әннің шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Музыкалық жетекші дирижерлық қызмет көрсетеді. Музыкалық жетекші балалардың әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. Музыкалық жетекші әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша! Әнімізді тағы да қайталайық.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа айтқызады, қайырмасын барлық топ бірге қосылып орындауды үйретеді.
- Кәне, балалар, шапалақ соғып сөздерін тағы да қайталап айтайықшы! Керемет!
- Балалар, әнді бәріміз қосылып айтамыз, жарайсыңдар!
Музыкалық жетекші балаларға әнді қайталатады. Балалар әнді қабылдағанша айтқызады. Соңында музыкалық жетекші тақтадағы аудиожазбаға қосылып, балалармен бірге ән айтуды аяқтайды.
- Енді, балалар, бәріміз орнымыздан тұрамыз. Би қимылдарын еркін орындап отырып, әнді бірге айтамыз.
«Өз аспабыңды тап» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойынның мақсаты: аспаптардың дыбысын ажырата білуді балаларға үйрету.
Ойын жабдығы: музыкалық аспаптардың суреттері бейнеленген түссіз карточкалар және төртке бөлінген түрлі-түсті үш карта, балаларға арналған музыкалық аспаптар, керме.
Ойынның барысы: жүргізуші керменің артындағы аспаптардың жанына төртке бөлінген түрлі-түсті картаны қояды, ал түссіз картаны ойнайтын балаларға таратып береді. Ойынға бір жүргізуші, екі бала қажет. Балаларға аспаптардың дауысын тағы да бір рет тыңдатып, ән айта бастайды. Ойын осылай басталады. Жүргізуші суреттің бір бөлігін көтеріп, сол аспапта ойнап тұрып:
- Мен қандай аспапта ойнадым? - деп сұрайды.
Дұрыс жауап берген балаға түсті картаның бір бөлігі беріліп, ол карта түссіз картаның үстіне қойылады. Ойын карта жабылғанша жалғаса береді.
Қорытынды
- Балалар, «Ғажайыптар әлемі» қандай керемет! Ән де айтасың, би де билейсің, солай ма, балалар? Иә.
- Балалар, біз қандай шығармамен таныстық? «Қоңыраулар сыңғыры» шығармасымен.
- Қандай ән айттық? «Кел, билейік» әнін.
- Балалар, сарышұнақтың гүлді иіскеуі де ғажап емес пе? Иә.
- Бүгін оқу әрекетінде бәрі ғажап, әдемі болды!
- Балалар, бүгін оқу әрекетіне бәрің жақсы қатыстыңдар.
- Керемет! Оқу қызметі аяқталды, сау болыңдар!

Сейсенбі

Бейсенбі

Кесте бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті

Тақырыбы: «Қыс әні»

Міндеті: Балалардың қыс туралы әннің сыр-сипатын түсініп, ажырата білу қабілетін дамыту; қыс мезгілінің ерекшелігін музыкадағы контрастық бөлімдер арқылы ажырата білу қабілетІн қалыптастыру; қоңырау аспабында шығарма мазмұнына сай ойнай білу дағдысын жетілдіру.
«Қысқы ғажайыптар».
Оқу қызметінің алдында Е. Тиличееваның «Марш» шығармасына салтанатты адымдар жасатып балаларды залға кіргізеді. Педагог балалардың музыка әуенімен жасаған адымдарына қарап:
- Денемізді тік ұстаймыз, басымызды салбыратпай түзу ұстаймыз. Жарайсыңдар! Шеңбер жасап, залдың ортасына келіп тұрамыз (балалар кілемнің үстіне келіп тұрады).
Музыкалық жетекші балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, қазір ойналатын музыкамен бірге қимылдар жасаймыз. Қимылдарды менімен бірге ілесе орындайсыңдар, келістік пе? Иә. Онда бастаймыз.
- Орнымызда тұрып, музыка әуенімен қолымызды шынтақ тұсынан бүгіп, бірге қозғаймыз және қол білезіктерін айналдырамыз. Тамаша!
- Енді, орнымызда тұрып, музыка әуенімен солға бір-екі адым жасаймыз, қолымызды шынтағықпен бірге қозғаймыз. Жарайсыңдар!
- Орнымыздан оң жақ иығымызға бұрылып, нәзік қимыл жасап айналамыз.
- Енді орнымыздан сол жақ иығымызға бұрылып, нәзік қимыл жасап айналамыз.
- Ақырындап кілемге отырамыз, екі тіземізді көтеріп, қолымызды бүгеміз. Тіземіздің үстіне қойып, иегімізге саусағымызды тірейміз, бір-бірімізге қарап күлімсірейміз. Жарайсыңдар!
Балалар педагогпен бірге қимылдарды қайталайды.
- Балалар, тамаша болды, рақмет!

Музыкалық-ырғақты қимылдар
Музыкалық жетекші балалардың назарын аудару мақсатында қолымен шапалақтайды:
- Балалар, қазір «Қысқы би» музыкасына би элементтерін үйренуді әрі қарай жалғастырамыз.
(Аудиозапись песни М.Старокадомского "Зимняя пляска").
Музыкалық жетекші М.Старокадомскийдің «Қысқы би» (Пр.48) шығармасының әуеніне балаларды шеңберге тұрғызып, музыка сипатына сай ырғақты қимылдарды жасауды үйретеді. Педагог балалармен бірге шеңбер адымдарын жасайды да, шеңбер бойымен адымдап бара жатқан балаларды бақылайды. Балалар жұптарға бірігіп, орындарында тұрады. Өзі тұрған орнын айналып, шеңбер адымын жасайды. Шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді, орындарында тұрып жеңіл секіреді. Орындарында тұрып, жұппен оң жаққа, сол жаққа кезек-кезек қарап айналады. Аяқтарымен сол жағына, орнына, оң жағына, орнына жаттығуларын жасайды. Қимылдар музыкалық жетекшінің көрсетуі бойынша орындалады. М.Старокадомскийдің «Қысқы би» (Пр.48) шығармасы бойынша музыкалық жетекші қарапайым вальс элементтерін енгізеді.

Ән тыңдау
Ән тыңдаудың алдында музыкалық жетекші балалардың назарын тақтаға аударады:
- Балалар, бәріміз тақтаға қарайықшы?!

- Тақтадан не көріп тұрсыңдар? Балаларды. Жақсы!
Педагог жыл мезгіліне қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, суретте жылдың қай мезгілі бейнеленген? Қыс. Жарайсыңдар!
- Қыс мезгілі екенін қайдан білдіңдер? Қар жауып тұр, балалар далада ойнап жүр. Тамаша, балалар!
- Ал, қыс мезгілі сендерге ұнай ма, балалар? Иә.
- Олай болса, балалар, қыс туралы әдемі ән бар, естіп көрейікші? Д. Ботбаевтың «Қыс әні» шығармасы. Әнін жазған сазгер Д. Ботбаев.
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз.
(Аудиозапись песни Д. Ботбаева «Зимняя песня»).
 Қыстың күні көңілді,
 Ағартады өңірді,
 Аққаламен ойнаймыз,
 Шынықтырып денені.
- Кәне, балалар, шапалақ соғып отырып, әуенді тағы да қайталап тыңдайықшы! Керемет! Ән өте көңілді екен, балалар, солай ма? Иә.
Педагог бір баладан өзі білетін әннің әуенін «- ля, - ля» буыны арқылы орындауды, екінші баладан сөзін тақпақтап айтуды ұсынады.
Музыкалық жетекші балаларға әнді қабылдағанша тыңдатады.
Әнге қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, ән жазатын адамды кім деп атаймыз? Сазгер. Тамаша!
- Қандай сазгерлерді білеміз? Нұрғиса Тілендиев, Қуат Шілдебаев, Өтебай Байділдаев. Жарайсыңдар!
- Әннің сөзін кім жазады? Ақын. Жақсы!
- Әнді орындайтын адамды кім дейміз? Әнші. Керемет!
- Балалар, қандай ырғақты әндерді білеміз? «Әй-әй, бөпем», «Күз», «Бақшаға барамын». Тамаша, балалар!
Педагог балаларға ән тыңдап болған соң, мынадай сұрақтар қояды:
- Балалар, бүгін қандай ән тыңдадық? Қыс туралы.
- Әуенін жазған сазгер кім? Д. Ботбаев.
- Жарайсыңдар, балалар!

«Үлкен - кішкентай» дидактикалық ойыны
Ойынның мақсаты: балаларды ұзақ және қысқа дыбыстарды ажырата білуге үйрету; музыканың ырғағын сезіне білуге баулу.
Ойынның барысы: музыкалық жетекші балаларға әуенді тыңдата отырып, жолда кімнің келе жатқанын және сол адамның жүрісін қолдарымен шапалақ ұру арқылы көрсетуді ұсынады. Ауыр жүріс болса, яғни, үлкен адамның жүрісін ұзақ шапалақпен білдіреді. Баланың жеңіл жүрісі болса, қысқа шапалақпен ажырата отырып, көрсету керектігін айтады. Ұзақ және қысқа дыбыстарды дұрыс ажырата білген балаларға қыс бейнеленген таңбалауыштар үлестіріледі.
Педагог:
- Балалар, осы жылдан бастап әрқайсыңда жеке портфолио бар екенін ұмытқан жоқсыңдар ма? Сол портфолиоға бүгінгі алған таңбалауыштарыңды да сала беріңдер. Жылдың аяғында кімнің портфолиосы толық болады, сол балаға сыйлық беріледі. Кәне, портфолиоларыңды ашып көрсетіңдерші! Жарайсыңдар, енді таңбалауыштарыңды салып қойыңдар.

Дауыс жаттығулары
Балалармен ән салу алдында дауыс жаттығуларын орындауы міндетті болып табылады. Дем алу ән айту кезінде қалыптасады. Дем алу ән айтардың алдында жүргізіледі және музыкалық шумақтан кейін жүргізіледі. Сөз ортасында дем алу жүргізілмейді. Педагог мынадай бағытта дауысқа арналған жаттығуларды жүргізеді.
- Балалар, орындықтың шетіне отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз. Жарайсыңдар!
- Енді менімен бірге қайталаймыз.
 Біз көңілді балалармыз,
 Бір орында тұрмаймыз.
- Ля-ля-ля (екі рет қайталанады).
Дем алу бір жолдан кейін жүргізіледі және ән шумағы ақырын, әрі асықпай орындалуы керек.
 Біз сабырлы балалармыз,
 Біз апайды тыңдаймыз.
 Ля-ля-ля (екі рет қайталанады).
- Жарайсыңдар, балалар!
- Енді, балалар, менімен бірге дауыс жаттығуларын жасаймыз.
- Балалар, енді тырналар қалай дыбыстайды екен? Көрейік.
 Аспан ашық, дала кең,
 Кел, қоныңдар тырналар.
 Мен сендерге жем берем,
 Дос болайық, тырналар.
 Тырау-тырау-тырау-тырау!
 Тырау-тырау-тырау-тырау!
- Тамаша!

Ән салу
Музыкалық жетекші:
- Балалар, біз бүгін қандай ән тыңдап едік? Қыс туралы.
- Балалар, қыс айын жақсы көресіңдер ме?
Балалардың бәрі бірдей дауыстап:
- Иә!
- Олай болса, барлығың қыс айын өте жақсы көретін болғандықтан қыс мезгіліне арналған "Қыс" деген ән бар, сол әнді үйреніп алайық?!
- Қ. Шілдебаевтың әні «Қыс», бәріміз орындықтың шетіне отырып, кең тыныс алып, ән айтуға дайындалайық.
- Алдымен, балалар, әнді ақырын, менімен бірге қосылып айтамыз, дауысымызды қатты шығармаймыз. Музыкалық жетекші балалармен бірге ән айтуды бастайды.
Әнді хор мінбесіне барып айтады. Үнтаспаға қосылып, шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Музыкалық жетекші дирижер болады. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақтарының суретін көрсететін үлкен қаршалар, кіші қаршаларға қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша әнімізге қосылуға «әнші торғайлар» келді.
Педагог торғайлармен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, балаларды ән салуға шақырады.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа айтқызып, қайырмасын барлық топ қосылып орындауды үйретеді.
- Кәне, балалар, шапалақпен сөздерін тағы да қайталап айтайықшы! Керемет!
- Бүгін өте көңілді балалар, солай ма? Әнді бәріміз қосылып айтамыз, «әнші торғайлар» да сендерге қосылып айтады. Музыкалық жетекші бірнеше рет әнді қайталатып, балалар әнді қабылдағанша айтқызады.

Музыкалық аспаптарда ойнау
Музыкалық жетекші балалардың бәріне қоңырауларды үлестіріп береді де:
- Тыңдайықшы, балалар, мен қазір қоңырау аспабында ойнаймын. Сендер менімен бірге қайталап отырасыңдар, келістік пе? Иә.
- Балалар, қоңырауларды алайық! Енді, балалар, музыканы тыңдап отырып, қыс қызығын тамашалайық!
Педагог интербелсенді тақтаны қосып, балаларға қыс мезгілінен көрініс көрсетеді.

- Қыс көрініс қандай керемет, балалар! Енді музыканы тыңдай отырып, менімен бірге қоңырау соғамыз.
В. Моцарттың «Қоңыраулар үні» шығармасы.

Педагог балаларға әнді тағы да тыңдатып, музыканың қай бөлігіне келгенде қоңырауларда ойнау керектігін айтады. Қоңырау аспабында ойнап болған соң, музыкалық жетекші балаларға сұрақ қояды:
- Шығармада не туралы айтылады? Қоңыраулар туралы.
- Балалар, бұл шығарманың авторы кім? В. Моцарт. Жарайсыңдар!
- Тамаша, балалар! Балалар, дыбысты тыңдап отырып, менімен бірге қоңырауларды сыңғырлатамыз. 1, 2 - 1, 2 бастаймыз.
Педагог балалармен бірге шығарманы тыңдап отырып, қоңырауларды бірге сыңғырлатып жаттықтырады. «Музыкалық әткеншек» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойынның мақсаты: балаларды музыканың өзгеру темпін ажырата білуге үйрету.
Ойынның барысы: музыкалық жетекші «Әткеншек» әнін орындайды және балалардан әткеншектің қалай қозғалатынын сұрайды. Балалардан музыканың өзгеру темпін қимылмен көрсетуді және сұрақтарға жауап берулерін сұрайды:
- Музыка қай кезде тез ойнады?
- Музыка қай кезде баяу ойнады?
- Музыканың сипаты қандай?
- Әткеншек қалай қозғалады (жылдам қозғалады, ақырын қозғалады, баяу қозғалады, тоқтайды)?
- Балалар, мына суреттегі әткеншекке қараңдаршы. Осы әткеншекті жай ғана итерсек, қалай қозғалады? Музыка ойнаған кезде әткеншектің қозғалуын көз алдарыңа елестетіп отырыңдар.

Қорытынды

Оқу қызметінің соңында педагог:
- Балалар, бүгінгі оқу қызметіміз ерекше өтті, байқадыңдар ма? Иә.
- Бүгін қыс туралы екі әнмен таныстық. Қоңырау аспабында ойнадық.
- Балалар, бүгін қай шығарманың желісіне қоңырау аспабында ойнадық? В. Моцарттың «Қоңыраулар үні» шығармасына.
- Балалар, біз бүгін оқу әрекетінде қандай ән тыңдадық және қандай ән айтуды үйрендік, кім айтады? Айгүл мен Шыңғыс айтады. Жарайсыңдар!
- Қыс туралы ән тыңдап, қыс туралы ән айтуды үйрендік.
- Бүгін сендер өте белсенді болдыңдар, балалар, рақмет!
- Оқу қызметі аяқталды, сау болыңдар!

Тақырыбы: «Қыс бояулары»

Міндеті: Балаларға қыс туралы әнді түсініп, оның сыр-сипатын ажырату қабілетін дамыту; қыс мезгілінің ерекшелігін музыкадағы контрастық бөлімдер арқылы ажырата білу қабілетІн қалыптастыру; қоңырау аспабында шығарма мазмұнына сай ойнай білу дағдысын жетілдіруді пысықтау.

Сәлемдесу

 Оқу қызметінің алдында Е. Тиличееваның «Марш» шығармасының әуеніне балалар залға салтанатты түрде адымдап кіреді. Педагог балалардың музыка әуенімен бірге жасаған адымдарына қарап:
- Денемізді тік ұстаймыз. Жарайсыңдар! Шеңбер жасап, залдың ортасына келіп тұрамыз (балалар кілемнің үстіне келіп тұрады). 
- «До-ре-ми» Өмірбек Байділдаев.
До-ре-ми, до-ре-ми 
Үйреніп аламын.
Фа-соль-ля, соль-ля-си, до-до-до. 
Деп әнге саламын. 
До-ре-ми, до-ре-ми. 
Нотаның аттарын 
Фа-соль-ля, соль-ля-си, до-до-до. 
Деп күнде жаттадым. 
 Музыкалық-ырғақты қимылдар
 Музыкалық жетекші балалардың назарын аудару мақсатында қолымен шапалақтайды:
- Балалар, қазір «Қысқы би» музыкасына би элементтерін үйренуді әрі қарай жалғастырамыз.

Музыкалық жетекші М.Старокадомскийдің «Қысқы би» (Пр.48) шығармасына балаларды шеңберге тұрғызып, музыканың сыр-сипатына сай ырғақты қимылдарды жасауды үйретеді. Педагог балалармен бірге шеңбер адымдарын жасайды да, шеңбер бойымен адымдап бара жатқан балаларды бақылайды. Балалар жұппен бірігіп, өздері тұрған орнын айналып, шеңбер адымын жасайды. Шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді, орындарында тұрып жеңіл секіреді. Орындарында тұрып, жұппен оң жаққа, сол жаққа кезек-кезек қарап айналады. Аяқтарымен сол жағына, орнына, оң жағына, орнына жаттығуларын жасайды. Қимылдар музыкалық жетекшінің көрсетуі бойынша орындалады. Музыкалық жетекші М.Старокадомскийдің «Қысқы би» (Пр.48) шығармасының әуеніне қарапайым вальс элементтерін енгізеді.
Ән тыңдау
Педагог балаалрға суретті көрсетеді. 
- Балалар, мына суретте ормандағы аң жасырынып қалыпты. Мұқият қараңдаршы, қай аң тығылып қалған екен? 
- Иә, дұрыс айтасыңдар қоян.
- Балалар, қысқы орман әдемі, иә?
- Ендеше, қысқы орманға барып көрейік.
Интербелсенді тақтадан қысқы орманды көрсетеді. 

- Балалар, қысқы орман қандай әдемі, иә? Мына әдемі көрініске қарап, «Қыс әнін»тыңдап көрсек қалай болады?
Балалардың жауаптары. 
- Олай болса, балалар, қыс туралы әдемі ән бар, естіп көрейікші? Д. Ботбаевтың «Қыс әні» шығармасы. Әнін жазған сазгер Д. Ботбаев. 
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз.
(Аудиозапись песни Д. Ботбаева «Зимняя песня»).
 Қыстың күні көңілді,
 Ағартады өңірді,
 Аққаламен ойнаймыз,
 Шынықтырып денені.
- Кәне, балалар, шапалақтап отырып, әуенді тағы да қайталап тыңдайықшы! Керемет! Ән өте көңілді! Солай ма, балалар? Иә.
Педагог бір баладан өзі білетін әннің әуенін «- ля - ля» буыны арқылы орындауды, екінші баладан сөзін тақпақтап айтуды ұсынады.
Музыкалық жетекші балалар қабылдағанша әнді тыңдатады. 
Педагог әнге қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, ән жазатын адамды кім деп атаймыз? Сазгер. Тамаша!
- Қандай сазгерлерді білеміз? Нұрғиса Тілендиев, Қуат Шілдебаев, Өтебай Байділдаев. Жарайсыңдар!
- Әннің сөзін кім жазады? Ақын. Жақсы!
- Әнді орындайтын адамды кім дейміз? Әнші. Керемет!
- Балалар, қандай ырғақты әндерді білеміз? «Әй-әй, бөпем», «Күз», «Бақшаға барамын». Тамаша, балалар!
Балалар әнді тыңдап болған соң, педагог сұрақтарын қояды: 
- Балалар, біз бүгін қандай ән тыңдадық? Қыс туралы. 
- Әуенін жазған сазгер кім? Д. Ботбаев.
- Жарайсыңдар, балалар!
 «Қояндар» дидактикалық ойыны
Ойынның мақсаты: балаларға музыканың көңілді, көңілсіз, баяу түрлерін ажырата білуге баулу.
Ойынның барысы: музыкалық жетекші балаларға:
- Бір үйде қояндар өмір сүріпті. Олар сондай көңілді қояндар болыпты. Қояндар көңіл көтеріп билегенді жақсы көріпті.
Педагог балаларға билеп жатқан қояндардың суретін көрсетеді. 
- Қояндар шаршағанда жатып ұйықтайды екен. Аналары болса, балаларына бесік жырын айтып береді екен (қояндардың ұйықтап жатқан суреттерін көрсетеді).
Әрі қарай музыкалық жетекші балалардан сурет бойынша қояндардың не істеп жатқанын айтып беруді және музыканы тыңдап қимылдарымен көрсетуді сұрайды. 
Дауысқа арналған жаттығулар
Педагог балалармен бірге ән салу алдында дауыс жаттығуларын орындауы міндетті болып табылады. Дем алу ән айту кезінде қалыптасады. Дем алу ән айтардың алдында жүргізіледі және музыкалық шумақтан кейін жүргізіледі. Сөз ортасында дем алу жүргізілмейді, сондықтан педагог мынадай бағытта дауыс жаттығуларын жүргізеді:
- Балалар, орындықтың шетіне отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз. Жарайсыңдар!
- Енді, балалар, менімен бірге қайталаймыз.
 Біз көңілді балалармыз, 
 Бір орында тұрмаймыз. 
- Ля - ля - ля (екі рет қайталанады).
 Дем алу бір жолдан кейін жүргізіледі және ән шумағы ақырын, әрі асықпай орындалуы керек. 
 Біз сабырлы балалармыз,
 Біз апайды тыңдаймыз. 
- Ля - ля - ля (екі рет қайталанады).
- Жарайсыңдар, балалар!
- Енді, балалар, менімен бірге дауысқа арналған жаттығуларды жасаймыз.
- Балалар, тырналар қалай дыбыстайтынын көрейік.
 Аспан ашық, дала кең,
 Кел, қоныңдар, тырналар!
 Мен сендерге жем берем, 
 Дос болайық, тырналар!
 Тырау-тырау-тырау-тырау!
 Тырау-тырау-тырау-тырау!
- Тамаша!
 Ән салу
Қ. Шілдебаев «Қыс» әні.
(әні: Қ. Шілдебаев).
Педагог балаларды үш топқа бөледі, балаларға қыс мезгілінің суреті бейнеленген пазлдарды таратады: 
- Балалар қандай сурет құрастырдыңдар? Иә, қыс мезгілінің суретін құрадық. 
- Олай болса, Қ. Шілдебаевтің «Қыс» әні. Бәріміз орындықтың шетіне отырып, кең тыныс алып, ән айтуға дайындалайық.
- Алдымен, балалар, әнді маған қосылып айтамыз, дауысымызды қатты шығармаймыз.
 Музыкалық жетекші балалармен ән айтуды бастайды.
 Әнді хор мінбесіне барып, үнтаспаға қосылып айтады. Шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Музыкалық жетекші әнге дирижерлық етеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
 Ән үйренуді жалғастырады. «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақтық суретін көрсететін үлкен және кішкентай қарларға қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша әнімізге қосылуға «әнші торғайлар» келді.
Педагог балаларды торғайлармен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа  айтқызып, қайырмасын барлық топ бірге қосылып орындауды үйретеді.
- Кәне, балалар, шапалақтап отырып сөздерін тағы да қайталап айтайықшы! Керемет! 
- Бүгін өте көңілді болды! Солай ма, балалар? Әнді бәріміз қосылып айтамыз, «әнші торғайлар» да сендермен бірге ән айтады.
Музыкалық жетекші балаларға әнді қайталатып, балалар қабылдағанша айтқызады.
 Музыкалық аспаптарда ойнау
Музыкалық жетекші балалардың бәріне қоңырауларды үлестіріп береді де:
- Тыңдайықшы, балалар, қазір қоңырау аспабында ойнаймын. Сендер менімен бірге қайталап отырасыңдар, келістік пе? Иә.
- Балалар, қоңырауларды алайық! Енді, балалар, музыка тыңдап отырып, қыс қызығын тамашалайық!
Педагог интербелсенді тақтаны қосып, қыс мезгілінен көріністер көрсетеді.
- Қыс көрінісі қандай керемет! Қараңдаршы, балалар! Енді, музыканы тыңдап отырып, менімен бірге қоңырау соғамыз. В. Моцарт «Қоңыраулар үні» шығармасы.Балаларға шығарманы тағы да тыңдатып, музыканың қай бөлігіне келгенде қоңырауларды ойнау керектігін айтады. Қоңырау аспабында ойнап болған соң, музыкалық жетекші балаларға сұрақ қояды:
- Шығармада не туралы айтылады? Қоңыраулар туралы.
- Балалар, бұл шығарманың авторы кім? В. Моцарт. Жарайсыңдар!
- Тамаша! Балалар, дыбысты тыңдап отырып, менімен бірге қоңырауларды сыңғырлатамыз. 1, 2 - 1, 2 бастаймыз.
 Педагог балалармен бірге шығарманы тыңдап отырып, қоңырауларды сыңғырлатып жаттықтырады.
 «Bells» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойынның мақсаты: балалардың дауысты дыбыс арқылы ажырата білу қабілетін дамыту.
Ойын шарты: әуеннің сыр-сипатына қарай қоңырауларды пайдалану.
Педагог балаларды үш топқа бөледі, балалардың әрқайсында қоңыраудың үш түрі (үлкен, орташа және кішкентай). Егер, кең өлшемдегі әуен естілсе, ойыншылар үлкен қоңырауды көтеруі керек. Қалыпты әуенге орташа, ал тыныш, ақырын ойналатын әуенге кішкентай қоңырауды көтеріп, сылдырлатуы керек.
Қорытынды
Оқу қызметінің аяғында: 
- Балалар, бүгінгі оқу қызметіміз қалай өтті?
- Қандай ән үйрендік? Қай мезгілге байланысты?
- «Қыс әнін» өттік. Қыс мезгіліне байланысты. 
- Балалар, бүгін қандай шығарма желісінде қоңырау аспабында ойнадық? В. Моцарттың «Қоңыраулар үні» шығармасына.

Сейсенбі

Бейсенбі

Кесте бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті

Тақырыбы: «Жаса, елім!»

Міндеті: Балаларға әнді эмоционалды қабылдай отырып, ән арқылы отансүйгіштік сезімін қалыптастыру; ұжыммен және жеке ән айту қабілетін жетілдіру; музыкадағы ырғақты сезіне білу, би қимылдарын еркін орындау қабілеттерін, зейінін дамыту.

Сәлемдесу
 Балалар залға Д. Шостаковичтің «Марш» шығармасының әуеніне салтанатты түрде адымдап кіреді. Қазақстан Республикасының әнұраны орындалғанда орындарынан тұрады. Тағзым етіп, оң қолдарын жүрек тұсына қойып, әнұранға қосылады.

Әнұран аяқталғанда музыкалық жетекші:
- Балалар, біз қай мемлекетте өмір сүріп жатырмыз? Қазақстанда. Жарайсыңдар! Осы желтоқсан айында біздің еліміздің Тәуелсіздік алған күні тойланады. Енді, балалар, еліміздің құрметіне тағзым етейік:
 Тәуелсіз елім (балалар қолдарын жоғары көтереді),
 Кең байтақ, жерің (балалар қолдарын жанына жібереді).
 Сәлем ал, менің (балалар қол білезіктерін айналдырады),
 Жасарған елім (балалар қолдарын жанына жібереді).
- Балалар, жарайсыңдар! Тамаша!
Педагог тақпақ пен қимылдарды балалармен бірге қайталайды.
Музыкалық-ырғақты қимылдар
Музыкалық жетекші балалардың назарын аударып:
- Балалар, қазір А. Мельникованың «Жаса, елiм!» музыкасына жұптасып билеудің жаңа элементтерін үйренеміз.
(Аудиозапись песни А. Мельниковой "Да здравствует страна").
Музыкалық жетекші А. Мельникованың «Жаса, елiм!» шығармасына балаларды жұппен шеңберге тұрғызып, музыканың сипатына сай ырғақты қимылдарды жасауды үйретеді. Педагог балалармен бірге шеңбердегі адымдарды жасайды да, шеңбер бойымен адымдап бара жатқан балаларды бақылайды. Балалар жұпқа бірігіп, аяқтың ұшымен жеңіл адымдау элементтерін жасайды. Орындарында тұрып, өзі тұрған орнын айналып, шеңбер адымын жасайды. Шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді, орындарында тұрып жеңіл секіреді. Орындарында тұрып, жұппен оң жаққа, сол жаққа кезек-кезек қарап айналады. Аяқтарымен сол жағына, орнына, оң жағына, орнына жаттығуларын жасайды. Соңында барлық балалар бірігіп, үлкен шеңбер жасап, гүлдің бейнесін көрсетіп, биді аяқтайды. Қимылдар музыкалық жетекшінің көрсетуі бойынша орындалады.

Ән тыңдау
Музыкалық жетекші балалардың назарын тақтаға аударады:
- Балалар, бәріміз тақтаға қарайықшы?! 
- Тақтадан не көріп тұрсыңдар? Нұр-Сұлтан қаласын. Жақсы.
Педагог астанаға қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, суретті Нұр-Сұлтан қаласына ұқсатқандарың неліктен? Президент отыратын үй Нұр-Сұлтан қаласында. Жарайсыңдар!
- Нұр-Сұлтан қаласындағы Президент отыратын үй қалай аталады? Ақорда. Тамаша, балалар!
- Ақорда – Қазақстан Республикасы Президентінің резиденциясы. Балалар, қайталайықшы! Резиденция. Жарайсыңдар!
- Балалар, суреттен басқа нені байқап тұрсыңдар? Отшашу атылып жатыр. Жарайсыңдар!
- Балалар, ондай отшашу қай кезде болады? Мерекелерде. Тамаша!
- Ал, біздің елімізде қандай мереке болады? Тәуелсіздік күні. Керемет!
- Олай болса, балалар, осындай әдемі күндерге арналған ән бар, естіп көрейікші? С. Мұхамеджановтың «Бүгін қай күн?» әні. Әнін жазған сазгер С. Мұхамеджанов.
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз.
(Аудиозапись песни С. Мухамеджанова «Какой день?»)
 Бүгінгі күн көңілді,
 Көтереді көңілді,
 Отшашулар ойнайды,
 Жайнатады өңірді.
- Кәне, балалар, шапалақ соға отырып, әуенді тағы да қайталап тыңдайықшы! Керемет! Ән өте көңілді, балалар, солай ма? Иә.
Педагог бір балаға өзі білетін әннің әуенін «- ля, - ля» буыны арқылы орындауды, екінші балаға сөзін тақпақтап айтуды ұсынады.
Музыкалық жетекші әнді балалар қабылдағанша тыңдатады және әнге қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, бүгін қандай ән тыңдадық? «Бүгін қай күн?» әні.
- Әуенін жазған сазгер кім? С. Мұхамеджанов.
- Ән қандай күнге арналған? Көңілді күнге.
- Жарайсыңдар, балалар!

«Қояндар» дидактикалық ойыны
Ойынның мақсаты: музыканың көңілді, көңілсіз, баяу түрлерін ажыратуды үйрету..
Ойынның барысы:
Музыкалық жетекші балаларға:
- Бір үйде қояндар өмір сүріпті. Олар сондай көңілді қояндар болыпты. Қояндар көңіл көтеріп билегенді жақсы көріпті.
Балаларға қояндардың билеп жатқан суретін көрсетеді.
Қояндар шаршағанда жатып ұйықтайды екен. Аналары болса балаларына бесік жырын айтып береді екен (қояндардың ұйықтап жатқан суреттерін көрсетеді).
Музыкалық жетекші балалардан суретке қарап қояндардың не істеп жатқанын айтып беруді және музыканы тыңдап қимылдарымен көрсетуді сұрайды. Жеңімпаз балаларға бәйтерек бейнеленген таңбалауыштарды үлестіреді.
- Балалар, осы жылдан бастап әрқайсыңда жеке портфолио бар екенін ұмытқан жоқсыңдар ма? Сол портфолиоға бүгінгі алған таңбалауыштарыңды да сала беріңдер. Жылдың аяғында кімнің портфолиосы толық болады, сол балаға сыйлық беріледі.

Дауысқа арналған жаттығулар
- Балалар, орындықтың шетіне отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз. Жарайсыңдар!
- Енді, менімен бірге қайталаймыз.
- га-га,
- ду-ду,
- ко-ко,
- ля-ля.
- Жарайсыңдар.
- Балалар, ешкі лағын қалай шақырады, естідіңдер ме?
- Олай болса, менімен бірге қайталап отырамыз.
 Лағым
 Шөре-шөре, лағым,
 Тентек болма, шырағым,
 Секектеме, деміңді ал,
 Селтеңдемей құлағың.
- Тамаша.
- Балалар, көкек қалай шақырады?
Балалар:
- Кө-кек, кө-кек.
- Жақсы.
- Ендеше, балалар, бәріміз көкек болайық.
 Көкек
 Ағашта биік,
 Бір құсты көрдік.
 Сайрайды сол құс,
 Сайрайды талмай.
 Кө-кек, кө-кек,
 Аты оның содан,
 Атанған кө-кек.
- Тамаша, жарайсыңдар, балалар!

 Ән салу
С. Қалиев, Д. Омаров «Елтаңбасы елімнің» әні.
(әні: С. Қалиевтікі, сөзі: Д. Омаровтікі).
Музыкалық жетекші балалардың назарын өзіне аударады:
- Балалар, біз бүгін қандай ән тыңдап едік?
- Иә, «Бүгін қай күн?» әнін тыңдадық.
- Балалар, қандай мереке келіп қалды?
Көрсеткішпен рәміздердің суреттерін көрсетеді.
- Иә, мемлекетіміздің Тәуелсіздік алған күні жақындап қалды.
- Балалар, тәуелсіз дегенді қалай түсінесіңдер?
- Мағынасын кім біледі?
- Иә, еліміз ешкімге тәуелді емес, мемлекетіміздің өз рәміздері бар, халқымыз еркін өмір сүреді.
- Балалар, рәміздерді, халқымызды, жерімізді құрметтеуіміз керек.
Тұнығындай көңілдің Елтаңбасы елімнің.
Неткен ғажап әдемі, Ортада аспан әлемі!
- Еліміздің бейнесі – ел рәміздері. Бұл – тәуелсіздіктің жеңісі.

Музыкалық аспаптарда ойнау
Музыкалық жетекші балалардың бәріне қоңырауларды үлестіріп:
- Балалар, тыңдайықшы, қазір мына қоңырау аспабында ойнаймын, ал сендер менімен бірге қайталап отырасыңдар, келістік пе? Иә. Қоңырауларды алайық, балалар! Енді, балалар, музыканы тыңдай отырып, еліміздегі мерекені тамашалайық!
Педагог интербелсенді тақтаны қосып, еліміздің Тәуелсіздік күніне арналған көріністерінен сурет көрсетеді.
- Қараңдаршы, балалар, отшашулар қандай керемет! Музыканы тыңдап отырып, менімен бірге қоңырауларды ұрамыз. В. Моцарт «Қоңыраулар сыңғыры» шығармасы.Балаларға шығарманы тағы да тыңдатып, музыканың қай бөлігіне келгенде қоңырауларда ойнау керектігін айтады. Қоңырау аспабында ойнап болған соң, музыкалық жетекші балаларға сұрақ қояды:
- Балалар, бұл қоңырауларды еліміздің тәуелсіздік мерекесіне арнап ойнап жатырмыз, солай ма?
Балалар бастарын изейді.
- Шығармада не туралы? Қоңыраулар туралы.
- Балалар, бұл шығарманың авторы кім? В. Моцарт. Жарайсыңдар!
- Тамаша, балалар!
Балалар дыбысты тыңдап отырып, менімен бірге қоңырауларды сыңғырлатамыз. 1, 2 - 1, 2 бастаймыз. Педагог балалармен әнді тыңдап отырып, қоңырауларды бірге сыңғырлатып жаттықтырады.

«Ақырын қатты» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойынның мақсаты: балалардың тембрлік есту қабілеттерін дамыту.
Ойынның барысы: балаларға түстері бір болғанымен, әртүрлі реңктегі карточка жаймалары беріледі.
Көгілдір – ақырын музыка, қара көк – қатты музыка, көк – орташа.
Әрі қарай музыкалық жетекші әнді ақырын, қатты және орташа темте орындайды.
Балалар музыканы тыңдап отырып қолдарындағы таңбалауыштарымен карточкаларды жабады.

Қорытынды:
- Балалар, бүгінгі оқу қызметіне өте белсенді қатыстыңдар.
Балалар қуанып қалады.
- Қоңырау аспабында керемет ойнадыңдар! Тамаша болды!
- Балалар, бүгін қандай ән тыңдадық? С. Мұхамеджановтың «Бүгін қай күн?» әнін тыңдадық.
- Қандай ән айттық? С.Қалиевтің «Елтаңбасы елімнің» әнін айттық. Жарайсыңдар!
- Балалар, тақтаға қарап, еліміздің елтаңбасын көрсетіңдерші?!
- Жарайсыңдар, балалар!
- Балалар, бүгінгі оқу қызметіне бәрің жақсы қатыстыңдар! Оқу қызметі сендерге ұнады ма? Жақсы, сау болыңдар!

Тақырыбы: «Жаса, елім!»

Міндеті: Балаларға әнді эмоционалды қабылдай отырып, ән арқылы отансүйгіштік сезімін қалыптастыру; ұжыммен және жеке ән айту қабілетін жетілдіру; музыкадағы ырғақты сезіне білу, би қимылдарын еркін орындау қабілеттерін, зейінін дамыту.

Сәлемдесу
 Балалар залға Д. Шостаковичтің «Марш» шығармасының әуеніне салтанатты түрде адымдап кіреді. Қазақстан Республикасының әнұраны орындалғанда орындарынан тұрады. Тағзым етіп, оң қолдарын жүрек тұсына қойып, әнұранға қосылады.

Әнұран аяқталғанда музыкалық жетекші:
- Балалар, біз қай мемлекетте өмір сүріп жатырмыз? Қазақстанда. Жарайсыңдар! Осы желтоқсан айында біздің еліміздің Тәуелсіздік алған күні тойланады. Енді, балалар, еліміздің құрметіне тағзым етейік:
 Тәуелсіз елім (балалар қолдарын жоғары көтереді),
 Кең байтақ, жерің (балалар қолдарын жанына жібереді).
 Сәлем ал, менің (балалар қол білезіктерін айналдырады),
 Жасарған елім (балалар қолдарын жанына жібереді).
- Балалар, жарайсыңдар! Тамаша!
Педагог тақпақ пен қимылдарды балалармен бірге қайталайды.
Музыкалық-ырғақты қимылдар
Музыкалық жетекші балалардың назарын аударып:
- Балалар, қазір А. Мельникованың «Жаса, елiм!» музыкасына жұптасып билеудің жаңа элементтерін үйренеміз.
(Аудиозапись песни А. Мельниковой "Да здравствует страна").
Музыкалық жетекші А. Мельникованың «Жаса, елiм!» шығармасына балаларды жұппен шеңберге тұрғызып, музыканың сипатына сай ырғақты қимылдарды жасауды үйретеді. Педагог балалармен бірге шеңбердегі адымдарды жасайды да, шеңбер бойымен адымдап бара жатқан балаларды бақылайды. Балалар жұпқа бірігіп, аяқтың ұшымен жеңіл адымдау элементтерін жасайды. Орындарында тұрып, өзі тұрған орнын айналып, шеңбер адымын жасайды. Шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді, орындарында тұрып жеңіл секіреді. Орындарында тұрып, жұппен оң жаққа, сол жаққа кезек-кезек қарап айналады. Аяқтарымен сол жағына, орнына, оң жағына, орнына жаттығуларын жасайды. Соңында барлық балалар бірігіп, үлкен шеңбер жасап, гүлдің бейнесін көрсетіп, биді аяқтайды. Қимылдар музыкалық жетекшінің көрсетуі бойынша орындалады.

Ән тыңдау
Музыкалық жетекші балалардың назарын тақтаға аударады:
- Балалар, бәріміз тақтаға қарайықшы?! 
- Тақтадан не көріп тұрсыңдар? Нұр-Сұлтан қаласын. Жақсы.
Педагог астанаға қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, суретті Нұр-Сұлтан қаласына ұқсатқандарың неліктен? Президент отыратын үй Нұр-Сұлтан қаласында. Жарайсыңдар!
- Нұр-Сұлтан қаласындағы Президент отыратын үй қалай аталады? Ақорда. Тамаша, балалар!
- Ақорда – Қазақстан Республикасы Президентінің резиденциясы. Балалар, қайталайықшы! Резиденция. Жарайсыңдар!
- Балалар, суреттен басқа нені байқап тұрсыңдар? Отшашу атылып жатыр. Жарайсыңдар!
- Балалар, ондай отшашу қай кезде болады? Мерекелерде. Тамаша!
- Ал, біздің елімізде қандай мереке болады? Тәуелсіздік күні. Керемет!
- Олай болса, балалар, осындай әдемі күндерге арналған ән бар, естіп көрейікші? С. Мұхамеджановтың «Бүгін қай күн?» әні. Әнін жазған сазгер С. Мұхамеджанов.
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз.
(Аудиозапись песни С. Мухамеджанова «Какой день?»)
 Бүгінгі күн көңілді,
 Көтереді көңілді,
 Отшашулар ойнайды,
 Жайнатады өңірді.
- Кәне, балалар, шапалақ соға отырып, әуенді тағы да қайталап тыңдайықшы! Керемет! Ән өте көңілді, балалар, солай ма? Иә.
Педагог бір балаға өзі білетін әннің әуенін «- ля, - ля» буыны арқылы орындауды, екінші балаға сөзін тақпақтап айтуды ұсынады.
Музыкалық жетекші әнді балалар қабылдағанша тыңдатады және әнге қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Балалар, бүгін қандай ән тыңдадық? «Бүгін қай күн?» әні.
- Әуенін жазған сазгер кім? С. Мұхамеджанов.
- Ән қандай күнге арналған? Көңілді күнге.
- Жарайсыңдар, балалар!

«Қояндар» дидактикалық ойыны
Ойынның мақсаты: музыканың көңілді, көңілсіз, баяу түрлерін ажыратуды үйрету..
Ойынның барысы:
Музыкалық жетекші балаларға:
- Бір үйде қояндар өмір сүріпті. Олар сондай көңілді қояндар болыпты. Қояндар көңіл көтеріп билегенді жақсы көріпті.
Балаларға қояндардың билеп жатқан суретін көрсетеді.
Қояндар шаршағанда жатып ұйықтайды екен. Аналары болса балаларына бесік жырын айтып береді екен (қояндардың ұйықтап жатқан суреттерін көрсетеді).
Музыкалық жетекші балалардан суретке қарап қояндардың не істеп жатқанын айтып беруді және музыканы тыңдап қимылдарымен көрсетуді сұрайды. Жеңімпаз балаларға бәйтерек бейнеленген таңбалауыштарды үлестіреді.
- Балалар, осы жылдан бастап әрқайсыңда жеке портфолио бар екенін ұмытқан жоқсыңдар ма? Сол портфолиоға бүгінгі алған таңбалауыштарыңды да сала беріңдер. Жылдың аяғында кімнің портфолиосы толық болады, сол балаға сыйлық беріледі.

Дауысқа арналған жаттығулар
- Балалар, орындықтың шетіне отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз. Жарайсыңдар!
- Енді, менімен бірге қайталаймыз.
- га-га,
- ду-ду,
- ко-ко,
- ля-ля.
- Жарайсыңдар.
- Балалар, ешкі лағын қалай шақырады, естідіңдер ме?
- Олай болса, менімен бірге қайталап отырамыз.
 Лағым
 Шөре-шөре, лағым,
 Тентек болма, шырағым,
 Секектеме, деміңді ал,
 Селтеңдемей құлағың.
- Тамаша.
- Балалар, көкек қалай шақырады?
Балалар:
- Кө-кек, кө-кек.
- Жақсы.
- Ендеше, балалар, бәріміз көкек болайық.
 Көкек
 Ағашта биік,
 Бір құсты көрдік.
 Сайрайды сол құс,
 Сайрайды талмай.
 Кө-кек, кө-кек,
 Аты оның содан,
 Атанған кө-кек.
- Тамаша, жарайсыңдар, балалар!

 Ән салу
С. Қалиев, Д. Омаров «Елтаңбасы елімнің» әні.
(әні: С. Қалиевтікі, сөзі: Д. Омаровтікі).
Музыкалық жетекші балалардың назарын өзіне аударады:
- Балалар, біз бүгін қандай ән тыңдап едік?
- Иә, «Бүгін қай күн?» әнін тыңдадық.
- Балалар, қандай мереке келіп қалды?
Көрсеткішпен рәміздердің суреттерін көрсетеді.
- Иә, мемлекетіміздің Тәуелсіздік алған күні жақындап қалды.
- Балалар, тәуелсіз дегенді қалай түсінесіңдер?
- Мағынасын кім біледі?
- Иә, еліміз ешкімге тәуелді емес, мемлекетіміздің өз рәміздері бар, халқымыз еркін өмір сүреді.
- Балалар, рәміздерді, халқымызды, жерімізді құрметтеуіміз керек.
Тұнығындай көңілдің Елтаңбасы елімнің.
Неткен ғажап әдемі, Ортада аспан әлемі!
- Еліміздің бейнесі – ел рәміздері. Бұл – тәуелсіздіктің жеңісі.

Музыкалық аспаптарда ойнау
Музыкалық жетекші балалардың бәріне қоңырауларды үлестіріп:
- Балалар, тыңдайықшы, қазір мына қоңырау аспабында ойнаймын, ал сендер менімен бірге қайталап отырасыңдар, келістік пе? Иә. Қоңырауларды алайық, балалар! Енді, балалар, музыканы тыңдай отырып, еліміздегі мерекені тамашалайық!
Педагог интербелсенді тақтаны қосып, еліміздің Тәуелсіздік күніне арналған көріністерінен сурет көрсетеді.
- Қараңдаршы, балалар, отшашулар қандай керемет! Музыканы тыңдап отырып, менімен бірге қоңырауларды ұрамыз. В. Моцарт «Қоңыраулар сыңғыры» шығармасы.Балаларға шығарманы тағы да тыңдатып, музыканың қай бөлігіне келгенде қоңырауларда ойнау керектігін айтады. Қоңырау аспабында ойнап болған соң, музыкалық жетекші балаларға сұрақ қояды:
- Балалар, бұл қоңырауларды еліміздің тәуелсіздік мерекесіне арнап ойнап жатырмыз, солай ма?
Балалар бастарын изейді.
- Шығармада не туралы? Қоңыраулар туралы.
- Балалар, бұл шығарманың авторы кім? В. Моцарт. Жарайсыңдар!
- Тамаша, балалар!
Балалар дыбысты тыңдап отырып, менімен бірге қоңырауларды сыңғырлатамыз. 1, 2 - 1, 2 бастаймыз. Педагог балалармен әнді тыңдап отырып, қоңырауларды бірге сыңғырлатып жаттықтырады.

«Ақырын қатты» музыкалық-дидактикалық ойын
Ойынның мақсаты: балалардың тембрлік есту қабілеттерін дамыту.
Ойынның барысы: балаларға түстері бір болғанымен, әртүрлі реңктегі карточка жаймалары беріледі.
Көгілдір – ақырын музыка, қара көк – қатты музыка, көк – орташа.
Әрі қарай музыкалық жетекші әнді ақырын, қатты және орташа темте орындайды.
Балалар музыканы тыңдап отырып қолдарындағы таңбалауыштарымен карточкаларды жабады.

Қорытынды:
- Балалар, бүгінгі оқу қызметіне өте белсенді қатыстыңдар.
Балалар қуанып қалады.
- Қоңырау аспабында керемет ойнадыңдар! Тамаша болды!
- Балалар, бүгін қандай ән тыңдадық? С. Мұхамеджановтың «Бүгін қай күн?» әнін тыңдадық.
- Қандай ән айттық? С.Қалиевтің «Елтаңбасы елімнің» әнін айттық. Жарайсыңдар!
- Балалар, тақтаға қарап, еліміздің елтаңбасын көрсетіңдерші?!
- Жарайсыңдар, балалар!
- Балалар, бүгінгі оқу қызметіне бәрің жақсы қатыстыңдар! Оқу қызметі сендерге ұнады ма? Жақсы, сау болыңдар!

Сейсенбі

Бейсенбі

Кесте бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті

Тақырыбы: «Жаңа жыл

Міндеті: Жаңа жыл туралы әнді айту кезінде балалардың есте сақтау қабілеті мен әннің сөздік мағынасын түсіне білу қабілетін дамыту; музыкалық жетекшіге және топқа ілесіп ән айту қабілетін жетілдіру; топпен ән айтқанда ырғақты сезіне білу қабілетін қалыптастыру.

Сәлемдесу
Балалар залға кіре бергенде музыкалық жетекші Н. Надененконың «Адымдау және жүгіру» атты шығармасын ойнайды. Балалар залды айнала жүріп, салтанатты түрде адымдайды. Баяу және жылдам ойналған әуенге сай жүгіреді. Музыкалық жетекші:
- Балалар, музыканы тыңдаймыз. Денемізді тік ұстаймыз, тіземізді жоғары көтереміз, жеңіл жүгіреміз. Міне, жарайсыңдар!
Балалар музыка аяқталғанда залдың ортасына келіп тұрады. Педагог:
- Балалар, Жаңа жылға дайындықтарың қалай? Жақсы!
- Менің балаларым әнді қалай тыңдайды? Әнді қалай айтады екен? Соны көруге келдім. Дайындықтары жақсы болса, сыйлықтарын арқалаған Аяз ата да жылдам келеді.
Музыкалық жетекші:
- Кәне, балалар, дайынбыз ба? Олай болса, дайындығымызды көрсетейік!
- Алдымен, балалар, Жаңа жыл тезірек келуі үшін, оны жақсы ниетпен шақырайық. Балалар, тақпақ пен қимылды менімен бірге қайталаймыз.
 Жаңа жыл, жаңа жыл (балалар қолдарын жоғары көтереді),
 Жылдың басы - жаңа жыл (балалар қолдарын жанына жібереді).
 Жайнап біздің бақшаға (балалар қол білезіктерін айналдырады),
 Жақсылықпен келсін жыл! (балалар қолдарын жанына жібереді).
- Балалар, жарайсыңдар! Тамаша!
Педагог тақпақ пен қимылдарды балалармен бірге қайталайды.

Музыкалық-ырғақты қимылдар
Музыкалық жетекші балалардың көңіл күйлерін көтеру мақсатында:
- Балалар, Жаңа жыл жақындап қалды. Қазір А. Бестібаевтың «Вальс» атты музыкасына жұптасып билеудің басқа да элементтерін үйренеміз.
(А. Бестібаевтың «Вальс» атты музыкасы)
 Музыкалық жетекші А. Бестібаевтың «Вальс» атты шығармасына балаларды шеңберге жұппен тұрғызады. Музыка сипатына сай ырғақты қимылдарды жасауды үйретеді. Педагог балалармен бірге шеңбер бойымен адымдап жүреді, балалардың қимылдарын бақылайды. Балалар жұптасып жүріп, аяқтың ұшымен жеңіл адымдау элементтерін жасайды. Орындарында тұрып өзі тұрған орнын айналып, шеңбер бойымен адымдап жүреді. Шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді. Орындарында тұрып жеңіл секіреді. Орындарында тұрып жұппен оң және сол жаққа кезек-кезек қарап айналады. Аяқтарымен сол жағына, орнында, оң жағына, орнында жаттығуларын жасайды. Соңында барлық балалар бірігіп үлкен шеңбер жасап, гүлдің бейнесін келтіреді, биді аяқтайды. Қимылдар музыкалық жетекшінің көрсетуі бойынша орындалады.

Ән тыңдау
Музыкалық жетекші:
- Балалар, қазір жылдың қай мезгілі? Қыс.
- Балалар, қыс мезгілін не үшін жақсы көресіңдер? Жаңа жыл келеді. Жақсы!
- Айта берсек, қыстың қызығы өте көп. Солай ма, балалар? Иә.
- Балалар, бәріміз тақтаға қарайық.

- Суреттен нені көріп тұрсыңдар, балалар? Қысты. Дұрыс.
Педагог қыс мезгіліне қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды.
Педагог:
- Қандай әдемі көрініс! Солай ма, балалар? Иә.
- Балалар, қазіргі кезде осындай ертегідегідей орман бар ма?
Балалар суретке қарап қалады.
- Әрине, балалар, қысқы көріністің өзі ертегідей емес пе? Осындай қысқы көріністі әсерлі бейнелеген керемет шығарма бар. Сол шығарманы мына суретке қарап отырып тыңдайықшы.
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз. Антонио Вивальдидің «Қыс» атты шығармасы.

- Балалар, шығарма қалай аталады? Қыс.
- «Қыс» шығармасының авторы кім? Антонио Вивальди.
- Қайталайық, балалар, итальяндық композитор Антонио Вивальди. Жарайсыңдар!
- Енді, балалар, тақтадағы суретке қарап отырып шығарманы тыңдаймыз.
Балалар тақтадағы суретке қарап отырып Антонио Вивальдидің «Қыс» шығармасына ықылас қоя тыңдайды.
Музыкалық жетекші оқу қызметі барысында музыканың сипатына көңіл бөліп, балаларға түсіндіріп отырады.
- Кәне, балалар, шығарма қалай аталады? Кім айтады? Қыс. Тамаша!
- Шығарманың авторы кім? Антонио Вивальди. Жарайсыңдар, балалар!

«Бауырсақ кіммен кездесті?» дидактикалық ойыны
Ойынның мақсаты: балаларды музыканың сыр-сипатын сезінуге, төмен, орташа, жоғары дыбыстарды ажырата білуге баулу.
Ойынның барысы: музыкалық жетекші «Бауырсақ» ертегісін және сол ертегінің кейіпкерлерін естеріне түсірулерін сұрайды (қасқыр, түлкі, аю, қоян). Музыкалық жетекші осы аңдарға байланысты музыканы ойнайды. Мысалы, аюдың музыкасын төменгі регистрдан, ал қоянның музыкасын жоғарғы регистрдан ойнайды. Балалар музыканың қай регистрдан ойналғанын тыңдап, қай аңның музыкасы екенін тауып, сурет арқылы көрсетеді. Жеңімпаз балаларға Аяз ата бейнеленген таңбалауыштар үлестіріледі.

Педагог:
- Балалар, осы жылдан бастап әрқайсыңда жеке портфолио бар екенін ұмытқан жоқсыңдар ма? Жарайсыңдар, енді таңбалауыштарыңды салып қойыңдар.

 Дауысқа арналған жаттығулары
Педагог ән салар алдында балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, денемізді тік ұстап, орындықтың шетіне отырамыз.
Педагог балаларға картон қағаздан жасалған аспаптардың бейнесін (домбыра, қобыз, сыбызғы, дабыл) үлестіріп береді.
- Балалар, бәріміз «Көңілді музыканттар» болайықшы!?
Балалар қуанып қалады.
- Балалар, аспаптардың үнін әндете отырып, аспапты ұстау, ойнау ерекшелігін көрсету керек.
- Мен сөздерін айтып отырамын, сендер аспаптарда ойнап отырасыңдар. Керек жерінде сөзін қайталайсыңдар. Мысалы, «дан-диги-дан» дегенде қайталайсыңдар.
- Бастаймыз, балалар!
 Домбыраны қолға алып,
 Ән айтамыз толғанып.
 Дан-диги-дан.
 Қобыз аспап киелі,
 Оны бәрі сүйеді.
 Пара-ри, пара-ри.
 Сыбызғыны үрлейміз,
 Жалқаулықты білмейміз.
 Ду-ду-ду.
 Трам-та соқса барабан,
 Қызыға жұрт қараған.
 Трам-та-та.
- Жарайсыңдар, балалар!

 Ән салу
Б. Бейсенова «Жаңа жыл» әні.
(әні мен сөзі: Б. Бейсенова).
Музыкалық жетекші:
- Балалар, қандай мереке келе жатыр? Жаңа жыл.
- Жаңа жылды бәрің жақсы көресіңдер ме?
Балалардың бәрі бірдей дауыстап:
- Иә!
- Балалар, сендер Жаңа жылды асығып күтіп жүрген соң, «Жаңа жыл» әнін дайындадық, сол әнді үйреніп алайық?!
- Б. Бейсенованың әні «Жаңа жыл». Бәріміз орындықтың шетіне отырып, кең тыныс алып ән айтуға дайындалайық.
- Алдымен, балалар, әнді маған қосылып ақырын айтамыз, дауысымызды қатты шығармаймыз.
Музыкалық жетекші балалармен бірге ән айтуды бастайды.
Б. Бейсенова «Жаңа жыл» әні.
Әнді хор мінбесіне барып орындайды. Музыкалық жетекші әнді үнтаспаға қосылып, шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Музыкалық жетекші дирижер болады. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақты суретін көрсететін үлкен қаршалар, кіші қаршаларға қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша әнімізге қосылуға «әнші торғайлар» да келді.
Балаларға торғайлармен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа айтқызып, қайырмасын барлық топ қосылып орындауды үйретеді.
- Кәне, балалар, шапалақпен сөздерін тағы да қайталап айтайықшы! Керемет!
- Бүгін өте көңілді болды. Балалар, солай ма? Әнді бәріміз қосылып айтамыз, «әнші торғайлар» да сендермен бірге айтқылары келеді.
Музыкалық жетекші балаларға әнді қайталатып, балалар қабылдағанша айтқызады.

Музыкалық аспаптарда ойнау
Балалар оқу қызметінде отырғанда «Ай жарқырап тұр» атты орыс халқының әуені естіледі.
Музыкалық жетекші:
- Балалар, ненің дыбысы шығып жатыр? Тыңдайықшы.
Балалар елеңдеп отырғанда педагог есік жаққа барып, көп сылдырауықтарды алып кіреді:
- Балалар, қараңдаршы, бізге көп сылдырауықтар алып келіпті. Сылдырауықтарды алайық, балалар! Енді, балалар, жаңа әнді тыңдап отырып, сылдырауық аспабында ойнайық! Орыс халқының әуені «Ай жарқырап тұр» деп аталады. Педагог интербелсенді тақтаны қосып, «Ай жарқырап тұр» әуенін балаларға тыңдатады.

Балаларға әнді тыңдатады және сұрақтар қояды:
- Әнде не туралы айтылады? Айдың жарқырағаны туралы.
- Балалар, ай қалай жарқырайды екен? Анық. Тамаша, балалар!
- Балалар, дыбысты тыңдап отырып, менімен бірге сылдырауықтарды сыңғырлатамыз. 1, 2 - 1, 2 бастаймыз.
Педагог балалармен әнді тыңдап отырып, сылдырауықтарды бірге сыңғырлатып жаттықтырады. «Күн мен бұлт» музыкалық-дидактикалық ойыны
Ойынның мақсаты: балалардың есту, тыңдау және әртүрлі сипаттағы әуендерді ажырату қабілеттерін дамыту (көңілді, қуанышты, мұңды, көңілсіз).
Ойынның барысы: үш карточка болады. Бірінші карточкада жарқырап тұрған күннің суреті, екінші карточкада бұлт басқан күннің суреті, үшінші карточкада жаңбыр мен бұлттың суреті.
Ойынға қатысушылар ойын құралының санына байланысты алынады. Балаларға карточкаларды таратып, үш түрлі музыкалық шығарманы тыңдауды ұсынады.
Балалар бос шаршыларды әуендегі көңіл күйге байланысты суреті бар карточкалармен жабады. Әр сурет әуеннің көңіл күйіне байланысты.

Қорытынды

Музыкалық жетекші:
- Міне, балалар, оқу қызметі де аяқталды.
- Балалар, мен сендерге өте риза болдым. Бүгінгі оқу қызметі өте қызық өтті.
- Кім айтады? Бүгін қандай ән тыңдадық? Қандай ән үйрендік?
- «Қыс» шығармасын тыңдадық және «Жаңа жыл» әнін айтуды үйрендік.
- Балалар, оқу қызметі ұнады ма? Жақсы, сау болыңдар!

Тақырыбы: «Жаңа жыл сыйлықтары»

Міндеті: Балаларға Жаңа жыл туралы әнді айтқызу арқылы есте сақтау қабілеті мен әннің сөздік мағынасын түсіне білу қабілетін дамыту; музыкалық жетекші және топпен ілесе ән айту қабілетін жетілдіру; топпен ән айтқанда ырғақты сезіне білу қабілетін қалыптастыруды пысықтау.        

Сәлемдесу
 Балалар залға кіре бергенде музыкалық жетекші Н. Надененконың «Адымдау және жүгіру» шығармасын ойнайды. Балалар залды айнала жүріп, салтанатты түрде адымдайды және музыканың жеңіл де жылдам ойналған сыр-сипатына сай жүгіреді. 
Музыкалық жетекші:
- Балалар, музыканы тыңдаймыз, денемізді тік ұстаймыз, тіземізді жоғары көтереміз, жеңіл жүгіреміз. Міне, жарайсыңдар! 
Балалар музыка аяқталғанда залдың ортасына келіп тұрады.
Педагог: 
- Балалар, қандай мейрам жақындап қалды?
- Иә, бәріміз асыға күтетін жаңа жыл мейрамы. 
- Аяз ата келгенге дейін, біз әндер мен тақпақтарымызды жаттап алу керекпіз. Ал, сендер дайынсыңдар ма?
Балалардың жауаптары. 
- Балалар, мына тақпақты жаттап алайық: 
Аппақ тонға оранып,
Базарлықты мол алып.
Келді алыс сапардан,
Аяз ата оралып.
Қуаныш Ахметов 
Музыкалық-ырғақты қимылдар
Музыкалық жетекші балалардың көңіл-күйлерін көтеру мақсатында:
- Балалар, Жаңа жыл жақындап қалды. Қазір А. Бестібаевтің «Вальс» музыкасымен жұптасып билеудің басқа да элементтерін үйренеміз.

 Музыкалық жетекші А. Бестібаевтің «Вальс» шығармасына балаларды жұптастырып шеңберге тұрғызады. Музыканың сипатына сай ырғақты қимылдарды жасауды үйретеді. Педагог балалармен бірге шеңбер адымдарын жасайды да, шеңбер бойымен адымдап бара жатқан балаларды бақылайды. Балалар жұппен бірігіп, аяқтың ұшымен жеңіл адымдау элементтерін жасайды. Орындарында тұрып, өзі тұрған орнын айналып, шеңбер адымын жасайды. Шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді, орындарында тұрып жеңіл секіреді. Орындарында тұрып, жұппен оң жаққа, сол жаққа кезек-кезек қарап айналады. Аяқтарымен сол жағына, орнына, оң жағына, орнына жаттығуларын жасайды. Соңында барлық балалар бірігіп, үлкен шеңбер жасап, гүлдің бейнесін жасап биді аяқтайды. Қимылдар музыкалық жетекшінің көрсетуімен орындалады.
 Ән тыңдау
Педагог қыс мезгілі, жаңа жылдың суреттерін балаларға көрсетеді. 
- Жаңа жыл мерекесі ұнай ма?
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз. Антонио Вивальдидің «Қыс» шығармасы.

- Балалар, шығарма қалай аталады? «Қыс».
- «Қыс» шығармасының авторы кім? Антонио Вивальди.
- Италиялық композитор Антонио Вивальди. Жарайсыңдар!
- Енді, балалар, тақтадағы суретке қарап отырып, шығарманы тыңдаймыз.
Балалар тақтадағы суретке қарап отырып, Антонио Вивальдидің «Қыс» шығармасын ықылас қоя тыңдады. Музыкалық жетекші музыканың сипатына көңіл бөліп, балаларға түсіндіріп отырады.
- Кәне, балалар, кім айтады? Шығарма қалай аталады? «Қыс». Тамаша!
- Шығарма авторы кім? Антонио Вивальди. Жарайсыңдар, балалар!
«Шырша ойыншықтары» музыкалық-дидактикалық ойын. 
Ойынның мақсаты: әр аспаптың әуенін еске сақтауға үйрету. 
Ойынның шарты: педагог шыршаның ойыншықтарын алдын-ала іліп қояды, әр ойыншықтың артында музыкалық аспаптар болады. Сол музыкалық аспаптың атауын естеріне түсіру керек. Тапқаннан кейін, балаларға әр аспаптың әуенін қосады, қай әуен қай аспапқа сәйкес екенін айтады. 
Дауысқа арналған жаттығулар
Педагог ән салудың алдында балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, денемізді тік ұстап, орындықтың шетіне отырамыз.
Педагог балаларға картон қағаздан жасалған аспаптардың бейнесін (домбыра, қобыз, сыбызғы, дабыл) үлестіріп береді.
- Балалар, бәріміз «Көңілді музыканттар» болайықшы!?
Балалар қуанып қалады.
- Балалар, аспаптардың үнін әндете отырып, аспапты ұстау, онымен ойнау ерекшелігін көрсету керек.
- Мен сөздерін айтып отырамын, сендер аспаптарда ойнап отырасыңдар. Керек жерінде сөзін қайталайсыңдар, мысалы, «дан-диги-дан»деп қайталайсыңдар.
- Бастаймыз, балалар!
 Домбыраны қолға алып,
 Ән айтамыз толғанып.
 Дан-диги-дан. 
 Қобыз аспап киелі, 
 Оны бәрі сүйеді.
 Пара-ри,пара-ри.
 Сыбызғыны үрлейміз,
 Жалқаулықты білмейміз.
 Ду-ду-ду. 
 Трам-та соқса барабан, 
 Қызыға жұрт қараған. 
 Трам-та-та.
- Жарайсыңдар, балалар!
Ән салу
Б. Бейсенова «Жаңа жыл» әні. 
(әні мен сөзі: Б. Бейсенова)
- Балалар, қандай мереке жақындап қалды?
- Б. Бейсенованың әні «Жаңа жыл». Бәріміз орындықтың шетіне отырып, кең тыныс алып, ән айтуға дайындалайық.
- Алдымен, балалар, әнді ақырын менімен қосылып айтамыз, дауысымызды қатты шығармаймыз. Музыкалық жетекші балалармен бірге ән айтуды бастайды.
Әнді хор мінбесіне барып, үнтаспаға қосылып айтады. Шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындайды. Музыкалық жетекші әнге дирижерлық етеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
 Ән үйренуді жалғастырады. «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақтық суретін көрсететін үлкен және кішкентай қар қиыршықтарына қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, «әнші торғайлар» әнімізге қосылғалы келіпті.
Балаларды торғайлармен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа айтқызып, қайырмасын барлық топ бірге қосылып орындауды үйретеді.
- Кәне, балалар, шапалақпен сөздерін тағы да қайталап айтайықшы! Керемет! 
- Бүгін өте көңілді балалар болды! Солай ма, балалар? Әнді бәріміз қосылып айтамыз, «әнші торғайлар» сендермен бірге ән айтады. Музыкалық жетекші балаларға әнді қайталатып, балалар қабылдағанша айтқызады. 
Музыкалық аспаптарда ойнау
Балалар оқу қызметінде отырғанда орыс халқының «Ай жарқырап тұр» атты әуені естіледі. Музыкалық жетекші:
- Балалар, тыңдайықшы, ненің дыбысы шығып жатыр!
Балалар елеңдеп отырғанда педагог есік жаққа барып, көп сылдырмақты алып кіреді:
- Балалар, қараңдаршы, бізге көп сылдырмақтар алып келіпті. Сылдырмақтарды алайық, балалар! Енді, балалар, жаңа әнді тыңдап отырып, сылдырмақ аспабында ойнайық!
Орыс халқының «Ай жарқырап тұр» атты әуенін қосады.

Балаларға әнді тыңдатып, сұрақтар қояды:
- Әнде не туралы айтылады? Айдың жарқырағаны туралы.
- Балалар, ай қалай жарқырайды екен? Анық. Тамаша, балалар!
- Балалар, дыбысты тыңдап отырып, менімен бірге сылдырмақтарды сыңғырлатамыз. 1, 2 - 1, 2 бастаймыз.
Педагог балалармен әнді тыңдап отырып, сылдырмақтарды бірге сыңғырлатып жаттықтырады.
«Музыкалық калейдоскоп» музыкалық-дидактикалық ойыны.
Ойын барысында әндерді тыңдау арқылы әуенін танып, Луллий шеңберіндегі калейдоскоптың сағат тілін сол ойыншыққа бұрып қояды немесе ойыншықты таңдап алады. 
Ойынның аяғында балаларға шырша ойыншықтары бейнеленген таңбалауыштарды таратады.
Қорытынды:
Педагог оқу қызметінің аяғында: 
- Балалар, жаңа жылға дайын екенсіңдер, әндерді үйде тағы да қайталаңдар. 
- Қандай ән тыңдадық?
- «Қыс» шығармасын.
- Қандай ән айтуды үйрендік?
- «Жаңа жыл» әнін.
- Балалар, сендерге оқу қызметі ұнады ма?
Балалардың жауаптары. 
- Жарайсыңдар, балалар! Оқу қызметіне белсене қатыстыңдар.

Сейсенбі

Бейсенбі

Кесте бойынша ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті

Тақырыбы: «Шырша жыры»

Міндеті: Балаларға шырша туралы әнді тыңдатып, әннің сөздік мазмұнын эмоционалды қабылдай білу қабілетін қалыптастыру; топта ән айту қабілетін жетілдіру; музыкадағы ырғақты сезіне білу қабілеті мен ән айтудағы тыныс алу техникасын дамыту.

«Жаңа жылдық ертегі».
Оқу қызметінің алдында И. Гуммельдің «Жүгіру» атты шығармасына балаларды залға жеңіл жүгіртіп кіргізеді. Педагог балалардың музыка әуеніне жүгірген қимылдарына қарап:
- Денемізді тік ұстаймыз, басымызды салбыратпай түзу ұстаймыз, жеңіл, әдемі ырғақты сақтап жүгіреміз.
- Балалар, қардың ауада қалықтап ұшатынын білесіңдер ғой? Иә. Қазір біз тербетіліп жүгіреміз. Жарайсыңдар! Шеңбер жасап, залдың ортасына келіп тұрамыз (балалар кілемнің үстіне келіп тұрады).
Музыкалық жетекші балалардың назарын өзіне аударып:
- Балалар, қазір ойналатын музыкамен бірге қимылдар жасаймыз. Маған ілесіп қимылдарды орындайсыңдар, келістік пе? Иә. Онда бастаймыз.
- Балалар, екі қолымызды жоғары көтеріп, әдемі айқастырып, аяқтың ұшымен қалықтап, оң жаққа ақырын айналамыз. Жарайсыңдар! Енді, балалар, аяқтың ұшына тұрып, оң жаққа ақарындап айналамыз, сол жаққа ақырын айналамыз. Тамаша!
- Орнымызда тұрып, музыка әуенімен қолымызды шынтағымызбен бүгіп, бірге қозғаймыз және қол білезіктерін айналдырамыз, тамаша.
- Енді, орнымызда тұрып, музыка әуенімен солға бір-екі адым жасаймыз, қолымызды шынтақпен бірге қозғаймыз, жарайсыңдар!
- Орнымыздан оң жақ иығымызға қарай бұрылып, нәзік қимыл жасап айналамыз,
- Енді, орнымыздан сол жақ иығымызға қарай бұрылып, нәзік қимыл жасап айналамыз.
- Аяқтың ұшымен ақырын, екі тіземізді кезек көтеріп, қолымызды бүгіп, тіземіздің үстіне қоямыз. Орнымызда тұрып айналамыз. Жарайсыңдар!
Балалар педагогпен бірге қимылдарды қайталайды.
- Балалар, тамаша болды! Рақмет!

Музыкалық-ырғақты қимылдар
Музыкалық жетекші:
- Балалар, бүгін біз «Табиғат әуені» шығармасының оркестрлік нұсқасына музыкалық-ырғақты қимылдар жасап, жұптасып билеудің басқа да элементтерін үйренеміз

Музыкалық жетекші «Табиғат әуені» шығармасының оркестрлік нұсқасына балаларды екіден жұптастырып шеңберге тұрғызады. Музыканың сипатына сай ырғақты қимылдарды жасауды үйретеді. Балалар шеңбер бойымен екеуден қол ұстасып, вальс адымдарын жасайды да шеңбер бойымен қол ұстасып, жеңіл қалықтап жүгіреді. Балалар жұппен бірігіп, аяқтың ұшымен жеңіл адымдау элементтерін жасайды, орындарында тұрып, өзі тұрған орнын айналып, шеңбер бойымен адымдап жүреді. Шеңбер бойымен жүріп, қолдарын жоғары көтереді, орындарында тұрып, жеңіл секіреді. Соңында әрқайсысы өздері тұрған орындарында жеке-жеке айналып, аяқтың ұшымен жеңіл адымдар жасайды. Жұппен бірігіп шеңберді айналып, қайтадан қол ұстасып, жеңіл жүгіріп барып тоқтап, бір-біріне қарама-қарсы қарап биді аяқтайды.

Ән тыңдау
Музыкалық жетекші балаларға:
- Балалар, қыс айы керемет, солай ма? Иә.
- Балалар, жақында қандай мейрам болады? Жаңа жыл болады. Жақсы.
- Балалар, бәріміз тақтаға қарайықшы?!

- Суреттен нені көріп тұрсыңдар, балалар? Аяз атаны. Дұрыс!
Педагог Аяз атаға қатысты ой қозғау мақсатында балаларға сұрақтар қояды:
- Аяз ата кім, балалар? Сыйлық алып келетін Ата. Дұрыс.
- Балалар, Жаңа жылда Аяз атадан сыйлық күтесіңдер ме? Иә.
- Балалар, Жаңа жылда Аяз атадан басқа кімнен сыйлық күтесіңдер? Ата-анамыздан. Тамаша!
- Балалар, Аяз ата туралы керемет шығарма бар, сол шығарманы тыңдап көрейікші?!
- Балалар, бәріміз ыңғайланып отырып, қолымызды тіземіздің үстіне қоямыз, денемізді еркін ұстаймыз. Б. Дәлденбаевтің «Қош келдің, Аяз ата» әні.
- Балалар, шығарма қалай аталады? «Қош келдің, Аяз ата».
- «Қош келдің, Аяз ата» шығармасының авторы кім? Б. Дәлденбаев.
- Енді, балалар, шығарманы тыңдаймыз. Балалар «Қош келдің, Аяз ата» әнін ықылас қоя тыңдайды. Музыкалық жетекші музыканың сыр-сипатына көңіл бөліп, балаларға түсіндіріп отырды.

«Теңіз» дидактикалық ойыны
Ойынның мақсаты: балалардың музыканы есту, тыңдау, көру қабілеттерін дамыту.
Ойынның барысы: балаларға үнтаспадан теңіздің дыбысы қосылған әуенді естірту. Балалар әуенді тыңдап болған соң, оны талқылап өз ойларымен бөліседі. Музыкалық жетекші композитордың жазған әуеніндегі кездесетін әртүрлі көңіл-күйге балалардың көңілін аударады. Әуенде толқын бірде ақырын, бірде қатты, бірде жәй естіледі. Содан соң музыкалық жетекші балаларды суретте көрсетілген теңіздің әртүрлі толқынымен таныстырады.
Музыкалық жетекші балаларға музыканы қайтадан тыңдатқыза отырып, балалардан теңіздің әртүрлі толқынын карточканың көмегімен көрсетуді сұрайды.
Жақсы ойнаған балаларға Аяз ата бейнеленген таңбалауыштар үлестіріледі.
Дауысқа арналған жаттығулар
Музыкалық жетекші балаларды орындықтарға ыңғайлы отырғызып:
- Балалар, дауыс жаттығуларын жасар алдында қалай отырушы едік?
Балалар орындықтың шетіне отырады.
- Балалар, ерінмен жаттығу жасаймыз (еріннің үстін және астын тістеу, ерінді алға бүрістіру, көңілді кейіпке ену, астыңғы ерінді түсіру - көңілсіз кейіпке ену).
- Енді, балалар, дауысты дыбыстарды әндеткенде келесі дауысты дыбысқа кедергісіз, әндетіп қосылуымыз керек.
- Уууаааооо.
- Уууууууууу,
- Енді, балалар менімен бірге қайталаймыз:
- Га-га-га,
- Ду-ду-ду,
- Ко-ко-ко,
- Ля-ля-ля.
- Тамаша, балалар!

Ән салу
Л. Хамидидің «Шырша жыры» әні.
(әні: Л. Хамиди).
Музыкалық жетекші:
- Балалар, Жаңа жыл қарсаңыңында шыршаны безендірдіңдер ме? Иә.
- Шыршаны бәрің жақсы көресіңдер ме?
Балалардың бәрі бірдей дауыстап:
- Иә!
- Олай болса, балалар, сендер Жаңа жылды асығып күтіп жүрген соң, «Шырша жыры» әнін дайындадық. Сол әнді үйреніп алайық?!
- Л. Хамидидің «Шырша жыры», бәріміз орындықтың шетіне отырып, кең тыныс алып, ән айтуға дайындалайық.
- Алдымен, балалар, маған қосылып ән айтамыз, дауысымызды қатты шығармаймыз. Музыкалық жетекші балалармен ән айтуды бастайды.
Әнді хор мінбесіне барып айтады. Үнтаспаға қосылып, шумағын - жеке дауыста, қайырмасын - хормен орындауды ұсынады. Әнге дирижерлық қызмет көрсетеді. Әнді бірге бастап, бірге аяқтауларын қадағалайды.
- Балалар, әніміз тамаша айтылып жатыр! Жарайсыңдар!
Ән үйренуді жалғастырады. «Ақылды тақтадағы» әннің ырғақты суретін көрсететін үлкен және кішкентай шыршаларға қарап, әннің ырғағын дәл сақтап, алақан соғып жаттықтырады.
- Балалар, тамаша әнімізге қосылуға «әнші құстар» келді.
Балаларға құстармен бірге ән ырғағын дұрыс сақтап, ән салуға шақырады.
Музыкалық жетекші әннің үш шумағын үш топқа айтқызады. Қайырмасын барлық топ қосылып, бірге орындауды үйретеді.
- Кәне, балалар, шапалақ соғып, сөздерін тағы да қайталап айтайықшы! Керемет!
- Бүгін өте көңілді болды. Солай ма, балалар? Әнді бәріміз қосылып айтамыз, «әнші құстар» да сендермен ән айтқылары келеді. Музыкалық жетекші балаларға әнді қайталатып, балалар қабылдағанша айтқызады. Музыкалық аспаптарда ойнау
Музыкалық жетекші:
- Балалар, кеше біз сылдырмақ аспабында ойнадық!
- Сылдырмақпен қандай әнді ойнадық?
- «Ай жарқырап тұр» атты орыс халқының әуенін. Жарайсыңдар!
Педагог интербелсенді тақтаны қосып, «Ай жарқырап тұр» атты орыс халқының әуенін балаларға тағы да тыңдатады.